MONTREAL, &c .

Tha MONTREAL mu thuaiream ceud gu leth mìle os-ceann QHUEBEC, ach cha ’n fhada ’bhith-

ear ’ga ruigheachd air-son sin uile, oir tha bàtaichean-toite ri fhaotainn ’an sin h-uile latha, air chor is nach ruig am fear-ìmrich leas a bhi ial ri port aon uair is gu’m bi e deas air-son a thuruis. Cha’n àbhaist doibh so bhi thar ceithir uaire-fichead a’ dol suas, agus ’se dolar gu-leth am fàradh is tric leò ’bhi togail. Bithidh iad a’ stad iomadh uair a ghabhail a staigh connaidh, aig baile beag a tha air taobh na laimhe deis de ’n abhainn, ris an canarTHREE RIVERS,agus aig baile eile os-ceann sin greis, air taobh na laimhe clì, mar a theid neach suas, do’n ainm SOREL. Tha na h-uile nì ’chì am fear ìmrich air an astar so anbarach coltach ri ’chéile, gach fearann, gàradh agus taigh, cladh agus taigh-aoraidh, air an leagadh a mach air an aon dòigh. Tha turaidean fuasach àrd ac air an togail air na teampaill, agus tha iad so, mar an aitreamh eile, tubhta le iarunn geal, air achd is ’nuair a dhealras a ghrian orr’ aig cho àrd is a tha iad fhein agus bruachan na h-aibhne air a’ bheil iad air an togail, gu’n saoil am fear imrich gur an a bhios na rionnagan air éiridh air, iomadh uair, mu thrì uairean a dh’fheasgar. ’Nuair a ruigeas neach ceann-shuasLake St Pierrebithidh eileanan n’is leòr ’ga chòlachadh tuille gus am bi e am MONTREAL, agus an déigh dha fhàgail. Tha MONTREAL, air a’ thogail air eilean ann an àite ro fhasgathach, tiorail; oir tha monadh cruinn air a’ chùl ’ga dhionadh o’n ghaoith tuath agus a’ pilleadh teas na greine staigh ris. ’Se tha ’deanamh

an eilein so agus fir eile tha làimh ris, gu ’bheil an abhainn a’ dol ’na tri meòir far am bheil an tè eile, do’n ainm an OTTOWA (àth-a- tùath) ’coinneachadh rithe, beagan os-ceann a bhaile; ach faodaidh neach so a thuigsinn uile o’n ainm, MON-TRE-AL (Monadh thrì allt). Tha MONTREAL ma ta na bh-aile glan eireachdail, a cuir thairis le biadh agus le dibhe agus le iomadh gnè chosnaidh, tha ’ghnà soirbh ri fhaotainn do luchd-ìmrich. ’S aithne dhomh Gaeil a chaidh a staigh ann gun tasdan d’ an t-saoghal ac a tha ’n diugh ’nan daoine saibhir, agus a ghnàthachadh cainnt chumanta na dùcha sin, air neo-ar-thaing an t-saoghail; ach se mo chomhairle do gach fear a tha cuir roimhe ’dhol suas an dùthaich, gun fhanachd ’an so ach cho goirid ’sa dh’fhaodas e. Tha cuideachd sa’ bhaile so tha cuir luchd imrich suas gu ruig KINGSTON air son aon suime, agus tha mi ’creidsinn gur i sin dòigh is buannachaile do neach a ghabhail. Ach tha dà rathad air a dhol ann, se sin, tha luch-imrich mar is trice ’gabhail suas an OTTOWA leis na bàtaichean-toite gus an ruig iad abhainn dhubh, a tha tighinn a staigh innte shuas ann an GLOCESTER, ris an abrair RIDEAU (ruith-dubh). Tha canàl a dol mach ris an té so fad an rathaid gus am bheil e m’a dheire, a’ bualadh ann anLAKE ONTARIOaig KINGSTON. Ach cha bhàtaichean-toit a th’ ac air, tha e cho cumhann is nach dean a chùis air ach sgothannan-slaodaidh. Tha dà cheud-gu-leth mìle eadar MONTREAL agus KINGSTON an rathad so, tha

sea fichead agus trì deug dhiubh sin ann sa’ chànal air fad, agus tha mi ’n dùil gur e eadar dà thasdan deug agus còig deug am făradh coitchionta. Le neach a dhol suas mar so, gheibh e na bhios aige dh’ imrich leis gun mhòran a chosdadh dha, ach ma’s ann suas rathad na St Lawrence a théid e, mothaichidh e atharacha, oir tha ise ’ruith cho brais an iomadh àite ’s nach eil e air chomas do bhàta de sheòrs’ idir, a dhol ’na h-aghaidh; ionnas gur ann le carbadaibh, air tìr, tha iad ag aisig luchd imrich mu chuid d’i, agus tha na ràidean ’an sin cho olc, ’sgu’ bheil e mi-thaitneach iomadh uair do dhuine lom, ’dhol seachad ann ’an carbad, gun ghuth thoirt air fear an teaghlaich ’sna h-ìmrich. Ach cha neil an t-asdar mar so ach naodh fichead mìle, agus ’se rathad is giorra ’sis saoire do’n fhear aig nach bi dragh sam bith ach a phearsa fhéin. Am fear theid suas mar so gheibh e deadh shealladh air an dùthaich ghaelich, Gleann-a- garuith. ’S ise ’cheud chuid a chòlaicheas ris de CHANADA UACHDRACH. Is tric leis na bàtaichean ’bhi ’gabhail staigh connaidh aig LANCASTER agus aig CORNWALL, dà bhaile bheag, laghach, a bhuineas do’n Ghleann. Ma théid coigreach a staigh do dh’aon de na bailtean sin, cha ruig e leas fiosrachadh air-son fear sam bith de’n fhine Dhomhnullach, ni’s lugha n’ as urrainn e a shloinneadh sios, no a shloinneadh suas mar bu choir dhomh a ràdh, air mac athar, a shean’ar, ’snan daoine ’thàinig roimhe; co tuileadh a their nach eil Gaeil ’an America? Tha mòran a dh’eileanan

air an amhainn suas fad an rathaid gus an ruigear JOHNSTOWN. Tha cuid diubh so, glè bhòideach ri dearcadh orr’, ach cha neil ach droch fhearann, ann sa’ chuid is mò dhiubh. Tha PRESCOT agus BROCKVILLE suas o so, agus nuair a dh’fhàgas neach BROCKVILLE greis na dhéigh tachraidh ceann gu h-iosalLAKE ONTARIOris. Ach cha tuig neach gur loch a tha ’n so ach gann, aig cho lionmhor ’sa tha eileanan ann, gus am fàg e Kingston fada fada ’na dhéigh.

Ach gu pilleadh a dh’ionnsaidh na h-OTTOWA. Am fear a theid suas oirre-san, an uair a thig e dh’ionnsaidh a chomair tha e ’gabhail an iar ’san iar-thuath gus an ruig e ceann a chanàil. Chì e iomadh àite grìnn an so, mar a thaPOINT FORTUNE, &c . Tha Chatam, dùthaich ann sam bheil mòran Ghael, aig fear ’ga fàgail air a làimh dheis an so. Ach ged tha càirdean dhomh a cheana ’an so, cha chomhairlichean tuille dhuibh gus fanachd ann-san no an àite-sam bith eile air an OTTOWA; cha neil ann ach droch fhearann mar is trice, agus tha e anbarach fuar ’sa gheamhradh, seach mar is urrainn do dhuine, nach robh riamh ann fhein, no’n àit eile de’n t-seòrs, a thuigsinn. ’Nuair a ruigeas fear beul an RIDEAU, tha e gabhail deas an iar-dheas, agus a’ fagail STORMONT, GHLINNE-GARUITH agus LOCH-IALL, fada nan cian ’na dhéigh, air a làimh Chlì. An déigh dol seachad tre Ghreenville &c ., tha an canàl trèorachadh neach, ma dheire dìreach staigh gu baile Khingston.