AN TEACHDAIRE UR GAIDHEALACH.

CEUD MHIOS AN FHOGHARAIDH.

IX. AIREAMH.

AN CREIDIMH PÀPANACH.

A Theachdair ùir,

THA e ’na chulaidh-iongatais agus ’na aobhar-duilichinn le ioma neach a tha ’leughadh an Teachdaire Ghàidhealaich, nach ’eil na daoine measail tha ’ga uidheamachadh a’ toirt duinn soilleireachadh o àm gu h-àm mu theagasgabh agus mu mhearachdabh eaglais na Ròimhe. Tha mi ’smuainteachadh nach Pàpanaich a tha ’ga chur a mach; ach da rìreadh ged bu Phàpanaich sibh air fad cha b’urra dhuibh a bhi na bu shàmhaiche agus na bu mhodhala mu amaideachd agus mu mhearachdan na h-eaglais sin na thà sibh.

Tha na Pàpanaich a nis a’ togail an cinn air feadh na dùthcha; tha an Sagartan agus an Easpuigean eudmhor, ìnnleachdach, siùbhlach, saothaireach. Tha Protestanaich, no luchd-aidmheil a’ chreidimh Ath-leasaichte, air call, ann an tomhas mór, na h-oillt agus an eagail a bha aig na daoine matha o’n d’thàinig iad roimh chealgaireachd agus mhearachdaibh na h-eaglais mheallta so. Tha Protestanaich a’ smuainteachadh gu’n d’thainig atharachadh mór air a’ chreidimh Phàpanach—gu’n do chaill e a spiorad fuilteach, geur-leanmhuinneach a chomharaich e anns na linntibh a chaidh seachad—gu bheil e nis ’na chreidimh ciùin, bàigheil, neo-chiontach—gu’n do chinn an Sionnach ’na uan, agus nach bu chall mór ged robh barrachd cumhachd aig Pàpanaich na tha aca; —ged tha Protestanaich a’ faicinn Eirinn air a saltairt fo chasan nam Pàpanach, ged tha iad a’ cluinntinn nan eaglaisean ùra Pàpanach a’ togail an cinn anns gach cearn an Sasunn agus ioma cearn a dh-Albainn, ged tha ard luchd-riaghlaidh na rìoghachd a’ taisbeanadh bàigh agus anabharra cairdeis riutha agus a’ toirt misneachd dhoibh anns gach ni, cha ’n eil so a’ dùsgadh iomaguin no cùram ann an cridheachan mhóran. Tha Protestanaich mar gu’m biodh iad air an dalladh, mar gu’m biodh comas aig eaglais na Ròimhe sgleò chur air an sùilean, no deoch-chadail a thoirt doibh leis am bheil iad air an tàladh gu suain, agus air am fàgail suarach mu na sochairibh spioradail sin a choisinn an sinnsear gu daor le fuil chraobhach an cridheachan. Do réir na h-uile coltais bidh Eirinn ann an ùine gun bhi fada aig na Pàpanaich. Nach e Daniel O’ Chonuill rìgh na h-Eirionn? seadh nach

Feuchaidh mise ma tà o àm gu àm cuid de nithe chur g’ar n-ionnsuidh mu thimchioll eachdraidh a’ chreidimh Phàpanaich, a’ gealltainn nach cuir mo pheann air pàipeir aon fhocal ach smior na fìrinn. Is mise bhur caraid dìleas.

IAIN A’ CHNUIC.

Mios-meadhoin an t-samhraidh, 1836.