LAOIDH AN AMADAIN.

’S geul uaigneach chualas gun bhreug,
Air òinid da ’n geill na sloigh.
Laoch meamneach air nach dearg arm,
Da ’n ainm an t-amadan mòr.

Curaidh cha do chuir air fiamh,
’S ni mo strìochd e riamh do shloigh;
Nach d’ rinn uaill a sgiath na lann,
Gach neart a bh’ann na dha dhorn.

’S deimhinn leam gu bheil sud fior,
Mu’n d’fhuair e gach tir f’a smachd;
’S geul beag gearr air a dheireadh thall,
Tuigear leinn gu bheil sud ceart.

Là do n amadan mhor,
Bhi ’n crìochan Lochlainn na’n ceol caoin;
E fhein ’s aon mhaca mnà.
’S bu leoir a h-ailleachd mur mhnaoi.

Tharladh an Gleann diamhair dhoibh,
Nach robh iad ann roimhe riamh,
B’aille slios, feur a’s fonn,
’S fuaim a tonn ri’ slios a léig.

Chi mise arsa Gile-bhan og,
Gruagach gun stroth fo bhron bhrot;
Saothach do ’n or dhearg na dhorn,
Cosmhail ri cornn am biodh deoch.

Ni ’n robh mise roimhe riamh,
Aon uair is mò mo thart;
B’ ait leam a chosg cia b’e i,
Diolfaidh mi cis air a son.

Aon athchuing do iarrams’ ort,
Na h-ol a dheoch ’s na h-ith a bhiadh;
Biosa subhach oglaoich mhoir,
Deansa suidhe ’s ol deoch.

’S na comainibh ceudna dhò,
Labhair easan an gloir mhir;
Thug e’n sitheadh baobhaidh borb,
’S cha d’fhag braon sa chornn nach d’ ibh.

’N sin dh’imich gruagach a chuirnn,
’S neo bhuaghach a chuilm ra h-ol;
Na cosan fo na gluinean shios,
Do bhi dhith air an fhear mhor.

Labhair an sin an Gile-bhan og,
’S mor an leon so th’air breith ort;
Cha ’n eil do charaid sa ’n domhan mhor,
’S cha n’ oil leo thu bhi gun chos.

Eisd thusa Ghile-bhan og,
Tog do d’ bhron ’s do d’ mhor sprochd;
Cha bhi cosan anns an tir,
Neo gheibh mi ris mo dha chos.

Dh’ imich iad an sin araon,
A bhean sa’n laoch bu truime toirt;
Bu luaithe esan air a dha ghlun,
Na caogad le luths an cos.

Dh-ionnsaidh ’n fhirich do ghluais iad,
Chunncas fiadh air bheanntaibh borb;
Sa ’n gaothar ban air a dheigh,
A tathum gu geur air a lorg.

Chuireadh le neart lamh an laoich,
An t-sleagh tre da thaobh an fheidh;
Rug e air a ghaothar bhan,
’S chuir se e na laimh air eill.

Rug e air a ghaothar bhan,
Chuir se e na laimh air eill,
Bidh tu agamsa fo chuing,
Gus an tig fear iul ad dheigh,

Chi mise arsa Gile-bhan og,
Gruagach armach earraidh oir;
Lann leadara air a thaobh clith,
’Sa dha shleagh gun sgìos na dhorn.

Bheannaich gruagach an earraidh òir,
Do ’n amadan mhor ’s da mhnaoi;
Ach dh’ fhiosraich iadsan gu glic,
Ciod an t-ait am biodh an saoi.

Falbhaidh mise nis a shealg,
Do’n uaimh dhearg fo Ghleann Smeoir;
Coimhead thusa charaid ghraidh,
Cabhair mo mhna sa cuid oir.

Air fhaidead ’s ga ’m bi mi muigh,
Na coidil ’s na crom do cheann;
Na leig duin’ idir a steach,
Na neach a mach do na th-ann.

Choidil an sin an t-oglaoch mòr,
As thainig oglaoch eile steach;
Le ceuma cabhaig ghabh e suas,
S do mhnaoi a ghruagich thug se pog.

Dh’eirich Gile-bhain ’n sin a nuas,
Spionadh leis gu cruaidh a cheann;
Eirich as a sin gu luath, luath,
Ma tha thu ’d shuain cha b’e ’n t-am.

Mur bithinnu am shuain gu mòr,
Cha leiginn dhosan teachd a steach;
S ni mo leiginn duine mach,
Gùs ’n tigeadh Gruagach Dhun an òir.

Dh’eirich an sin an t-oglach mor,
’S do chois an doruis gun shuidh se,
Cha d’rinn gobhainn, ceard, no saor,
Comhla bu daingne na’n laoch borb.

Dh’eirich a Ghruagach a ris,
’Sa lann liobhar na dheas laimh fein;
Eirich as a sin oglaoich mhoir,
Cha ’n aite coir ’n do shuidh thu fein.

’S mise gruagach a ghaothair bhain,
Air do laimhsa mhacain mhoir;
Ruidire Corca ’se m’ ainm,
Anns gach àit gu’n d’ thugainn buaidh.

Bheirinnse dhearbhadh sin duit,
Arsa ’n oineid le mor sprochd;
Nach bi Gruagach a ghaothair bhàin,
Ri ràdh riut as a so.

C’uim’ nach foghnadh leat fhir mhoir
Leith-trom na dho bhi sa’n roinn;
An t-sealg uile bhi air do laimh,
’Sa ’n gaothar ban a leigeadh leam.

’S mise fein a rinn an t-sealg,
Arsa ’n t-amadan bu gharg fiamh;
Ge b’e fear is treise lamh,
’S leis an gaothar ban sa ’m fiadh.

O’n a thachair mo ghaothars ort,
’S na cosan a bhi do d’ dhith;
Biadh a’s eudach air do réir,
Bheirinn sin duit fein ’s do d’ mhnaoi.

Gabhsa sud, arsa Gile bhain og,
’S thoir an gaothar ban do,
Gheibh e sin sa’n gaothar breac,
’S ged a dh’iarradh ni bu mho.

Dh’imich iad an sin na’n triùir,
Anns an iùl a rinn am fear,
Thog se air a mhuin am fiadh,
An crannagan a sgiath sa bhean.

An Gleann Sìth sa ’n Gleann r’a thaobh,
Lan draoidheachd ’ta se do ghna;
Far nach tearuinn duine beo,
Ach thusa oineid ’sa macan mnà.

Dun an oir ’ta air an Dùn,
Anns am faigh thu muirn a’s ceol;
Ach na coidil ann gu brath,
Mu ’n d’thig amhghar ort ni’s mo.

Air cromadh dhoibh anns an Dun,
Chunnacas ùr-bhean na’n sùl gorm;
S gile na ’n canach a cneas,
Deud mur chailc a’s beul mur ròs.

Dh’fhiosraich am macan mòdhar,
Do ’n ghruagaich le eolas geur
Ciod i ’m macan deud-gheal og
Na ’m fear mor da ’n tug i speis.

S mise fein thug spéis dhò,
Arsa Gill-bhan bheil-dearg og,
Fir an domhain bhi f’a mhèin,
Ni mo gheilleadh e do shloigh.

’S iongnadh leam na tha tu ’g radh,
Arsa ’m macan deud-gheal og;
Ciad, an sluagh a fhuair air neart,
Trid nuair leig e chosan leo.

Bheireamsa dhearbha sin duit,
Arsa Gile-bhan steud gheal og;
Mur bhithe draoidheachd a chuirn chros,
Cha leigeadh e a chosan leo.

Thug mise briathran na dhò,
Ged thigeadh cach mu do cheann;
Nach d’ theid duin’ idir a mach,
Na neach a steach ach na th-ann.

Gheibheadh tusa sud fhir mhoir,
Tri lan dabhaich do dh’ or glan;
Crobh, a’s eich, a’s fearunn saor,
’S nighean Righ o thir na m ’flath.

Fanaidh tu fhathasd gu fòill,
Ged ’s fior bhosd a ta tu ràdh,
Gus ’n d’ thig Gruagach Dhùin an oir,
’S gu’n dioladh e pog a mhnà.

Gheibheadh tusa sud oglaoich mhoir,
Mo chulaidh oir agus m’ each,
’S coimh dheas leis fairge no tir,
S leat mo Rioghachd ’s leig mise mach.

Fanaidh tu fhathasd gu fòill,
Ged ’s fior bhosd na tha thu ’g radh;
Gus ’n d’ thig Gruagach Dhùn an oir,
S gu n dioladh e pog a mhna.

Thug mise o Ghruagach a chùirn,
A leith chas a’s e dol na luing a steach;
Chuirinn i fothads’ i gun leon,
S mo leigeil gus an ròd a mach.

Tha saod agadsa gu pailt,
Air m’asdarsa chumail mall;
Chas eile bheireadh tu uait;
Ge bu chruaidh leat e na do cheann.

’Nuair bha ’n t-oglach na chas cruaidh,
Leum e suas an uchd a mhna;
Iarram do chomraig a bhean,
Dean a chosg a’s glac mo lamh.

O! cha’n eagal duit am bas,
Cha nann an cas a ta thu fein,
Thoir thusa a chasan-sa uait,
A’s liubhraidh mis air duais do cheann

Mur chosan feidh luath chum ruith,
Gheibheadh tusa nis na dh’iarr,
Labhair a Ghruagach an sin,
S mithich dhomhsa nis bhi triall.

O’n fhuair thu do chosan fothad
S foghainteach do lamh ’s do lann
S thigimid a nis air faich
’S dearbhaidh sinn neart ar cuid arm

Na casan so fhuair mi fotham
Cha leiginn iad leo na leat;
Choidhch cha d’theid do bheo-sa mach,
Gus ’n d’ thig Gruagach Dhun an oir.

S mise Gruagach Dhùn an oir,
Agus gruagach a ghaothair bhain;
O na thainig mi ann ad luib,
Dh’ fheuchainn do luths a’s do mhein.

Bha iad mar sin oidhch as lò,
Mein air mhein a’s lamh air laimh;
Pog air phoig a’s beul air bheul,
Theirig an sgeul a’s an dan.