---

[13]

Do dh’ AILEIN MAC ’ILLEAIN, Tuiteir Bhròlais.

Le MAIRIRIAD NI’ -LACHUINN cheudna.

CHUNNAIC mise thu Ailein,
’S tu gu h-aimideach gorach,
Mu ’n do ghlac thu ’n gniomh fearail,
Na mu ’n d’ rinneadh dhiot Coirneal,
Marcaich ùr na ’n steud brasa,
Thu bhi ’n tasgaidh ’s na bòrdaibh
Och ’s mis’ th’ air mo sgaradh!
Caoineadh Ailein ’s nach beo e.

Fear t-aogais cha ’n fhaic mi,
Ann am faicheachd na ’m foghlum,
Bu mhath cuma dhuit sleisde,
Suil, beul, agus sròine;
Gu ’m bu cheannard air feachd thu
Thoirt doibh smachd agus ordugh;
Fhir nach leughadh a ghealtachd,
’S tu nach seachnadh a chomhruig.

Ogha brathar dhà Lachuinn,
’S e mo chreach nach do phòs thu,
’S e dh’ fhag sinne cho galach
Dheagh Mhic Ailein ’Ic Dhomhnuill;
Mhic an fhir a fhuair urram,
Nach cuireadh duin air an fhogradh
Och ’s mis th’ air mo léireadh,
O ’n la dh’ eigheadh an dòibheart.

Air ’ur dol do Dhuneidionn,
Thug sibh reidhte leibh dhachaidh,

---

[14] Ghlac Righ Seumus air laimh sibh;
S dh’ iarr a Bhan-riogh a ’steach sibh;
Cha robh Gall ’s cho robh Gaidheal,
’N seomar cláraidh no ’n caisteal
Nach do sheas air a chausair,
Aig meud an geall air ’ur faicinn.

’N sin nuair chunncas na h-àrmuinn,
Agus iadsan na ’n còidse,
’S nach d’ iarr iad a dheise;
Ach breacan a’s còta
Sgiath bhreac na ’m ball iomad,
Air an slinnein gu còmhruig
Sin nuair labhair gach duine,
Gu’n robh a chulaidh ud neonach.

C’ ait’ an robh iad sa ’n t saoghal
Na ’n taobh so do fhlaitheas,
Mac samhailt na ’n daoine,
Cha ’n fhaodar am faighinn;
Mach o ghathan na greine,
Ann an speiribh an adhair;
’S nach iarradh-mid air son sgàthan,
Ach cead bhi’n àite ga ’n amharc.

’S thuirt gach Moir-fhear a b’ airde,
Gu ’n robh t-aite ’s tigh lagha;
Co a dhìobradh gu brath thu
’S gun ghrain bhi air t-aghaidh,
Ach an teacaire dàna
Bha gabhail tàmh sa cheann-adhairt,
Dh’ fhag sinne mur tha sinn,
’S nach robh a dh’ àgh oirn do ghleitheadh.

’S car’ a dh’ Iarla na ’m pìos thu,
Bh’ ann an an Ile ga ’n stròiceadh,

---

[15] ’S do Lachunn mor prìseil,
’S e chuir mi ga d’ shior fheòraich;
C’ait a bheil iad an Albuinn,
Na thall anns an Olaind,
Leithid cinne mo mhathar
Mach o ardan Chlann Donuill.

’S cha ’n e sin tha mi gearan,
’N dràsd, ach eallach fear Bhròlais;
Co sheasas r’a ghualainn,
’S e sa ’nuair so na onrachd;
O ’n a dh’ fhalbh uainn do bhrathair,
’N tus àilleachd a’s oige,
Gun a’ mac theid na àite,
Leam is cràiteach an dòibheart.

’S ogha brathair dha Lachuinn,
Thug an t-each a Strathlòchaidh,
A thug ùmhlachd o ’n mharcaich;
Thug dheth ad a’s a chleoca;
Ach cha b’ fhiach leis a ghleitheadh,
Ged bhiodh deiltreadh do ’n or air,
Ach a mhathadh d’a ghillean,
Dheanadh iomairt a’s ol leinn.

’Sin nuair chruinnich na h-armuinn,
’S na gaidheil gu h-uilidh,
Luchd na ’n clogaide stailinn;
’S na ’n lann spainnteach geur guineach,
’N am tilleadh o ’n bhlar dhuibh,
Bu leibh fàilt agus furan,
Piob roimhibh a’ màrsadh,
’S nach b’ aill leibh an druma.

’N am tilleadh o ’n bhlar dhuibh
Gu ’ur ’n aiteachan comhnuidh,

---

[16] Chluinnte foirm air an damhsa,
Fìon as branndaidh ga òl ann,
Uisgebeatha na ’m feadan,
Leis an leagte na geocaich;
Fir air urlar na ’n seasamh,
’S iad a’ freasdal toirt doibh sud.

’S fhir ga bheil a ghnuis àluinn,
Fo chul tlath na ’n ciabh òrbhuidh;
Com is gile na ’n canach,
’S na ’meall-shuilean mòdhar;
Dh’ fhas gu deas, foinnidh, fearail,
’S fhad a leanadh an torachd
’S e do bhàs eadar Ghallaibh,
Dh’ fhag galach ri ’r beo sinn.

’S e do bhàs eadar Ghallaibh,
Chuir sinn tamull ga t-iondrainn;
’S nach robh ’n sin agad caraid.
A theannadh gu t-ionnsaidh
Na idir ga d’chàradh,
’Nuair a dhalladh do shùilean;
Ach t-fhagail sa ’n t-seomar,
’Sa chomhl’ air a dùnadh.

Ach na ’m biodh tu ’n sin aca,
Far an racht’ air do thòrradh,
An talla na h-Innse;
Na ’n I far ’m bu choir dhuit
Ann ’n reilig na ’m Manach,
Far bheil na barranta mòra,
Dhol air tir air an Ealaidh;
’S cha bhiodh tu fad ann a t-onrachd.

Ach na ’m biodh tu ’sa ’n tir so,
Far am bitht’ air do thòrradh

---

[17] Ghluaiseadh Murcha na Maighe,
’S Mac ’Illeain na ’n roiseol,
Mac Eoghain ’s Mac Eachuinn,
O Shiol Airceig a’s Lochaidh,
Och mo thruaigh do bhrathair!
’S i do mhathairse brònag.

Ach a Thì leig an sgrios oirnn,
’S ann tha sin air a sgrìobhadh,
Na crainn mhor air am bristeadh,
Mu na dh’ fhiosraicheadh dhinn iad;
Na crainn mhor air am bristeadh,
Thug dhinn ar ’n iteach ’s ar lìnnidh,
Thuit a phairc an robh ’n t-abhull;
’S fhrois an snothuch bu phrìseil.

’S mi mur Oisein na ’r diaidh,
O ’n rinneadh tagha na ’n cáor oirbh,
’S gach aon mur a b’ fhearr dhiu,
Thugadh iad as an t-saoghal:
O ’n ’s e Criosda ghabh toirt dibh,
’Sa dh’ fhag goirt-cheannach daor sinn,
Righ thoir maitheanas dhùinne,
Bhi ga ’r ’n iondraichin daonnan.

’S co a nis na bheil ann diu,
O ’n dh’ fhalbh sibh oirnn mur an raineach,
Fhrois ubhlan a ghàraidh,
Gus an d’ fhagadh e falamh;
’S ann tha ’n t-oighre air fògradh,
’S e gun seol aig air fantail;
Och a mhoire mo leónadh,
Chuir do chòir aig Mac Cailein.

’S tric gach aon neach a faighneachd,
Ciod e t-aois a nigh’n Lachuinn,

---

[18] ’S ciod e ’m fath dhomh sud ìnnseadh;
’S nach creid sibhs e ’n lorg m’ fhaicinn,
Cha ’n eil fiacaill am dheudach,
Nach do leum as mo chlaigeann
A sior iargain na ’n daoine,
Ris an glaoidhte na gaisgich.