[108]

SEARMOIN VII.

SALM CXXX. 3.

A Thighearna, nan comharaichteadh leatsa lochdaidh, co O Thighearna, a sheasadh ann adfhianuis.

S iad ceartas agus tròcair na h-iomlaine sin do nadur Dhe, ris am bheil gnothuch againne gu h-àraidh mar pheacairean. ’S eigin, uime sin, do bheachd soilleir do na h-iomlainidh so, a bhi mar bhùn-steidh aig fior-dhiadhachd. Tha e soilleir gu bheil beachd, araon do cheartas agus do thròcair feumail, chum am peacair a thoirt gu aithreachas. ’S eigin dha a chionta agus a thruaighe fhaicin, maille ris an t-slighe air am fuigh e gu cinnteach, agus amhàin saorsa òn staid so. Tha am beachd ceudna feumail don fhior-chriosduidh, fhad sa tha e na staid neo-iomlan


[109] air an àm. Tha am beachd so feumail don fhein-aicheadh, a bhuineas dha, tha don ìslicheadh, agus don aithreachas is còir a bhi aige mar ghnàth-obair.

Achs eigin ann an so a thoirt fainear, ged a tha mòran alabhairt mu na h-iomlaine so, gidheadh gu bheil an aireamh gann, a tha gu ceart gan tuigsin. Tha aig daoine an dara cuid, eolas neo-iomlan, no cinnteadh anmhunn do cheartas De, agus an lorg sin tha iad adeanamh tair air a thròcair. No air an làimh eile, tha iad ullamh gu beachd an-dàna ghabhail da thròcair choitchionn, agus ann an lorg sin gu tàir a dheanamh air a gheur-cheartas. Tha nimhàin an dream sin adeanamh so, a tha gu tùr fuidh chumhachd a pheacaidh. Tha eadhon clann De fein ullamh, an dara cuid am beachd da mhòrachd, agus da naomhachd a chall, bu chòir am bròsnachadh chum seirbhis a thoirt dha le urram agus eagal diadhaidh, no le leigeil air dearmad aire thoirt da thròcair tha iad ullamh gu tuiteam ann an eagal diblidh leis am bheil iad atoirt eas-onoir do Dhia, agus aciùradh an sìth fein.


[110]

Tha Daibhidhnar steidh-teagaisg atoirt beachd soilleir araon do cheartas, agus do thròcair Dhe. Tha cuid asaoilsin gun do sgriobh en t-salm so, ’nuair a thuit e am peacadh mòr; agus cuid eile gun drinn e so, ’nuair a thugadh mòr-chunnart a pheacaidhean da chuimhne. Gun aire thoirt thròcair, se mo rùn beachd a thoirt dhuibh cheartas. Agus chum so a dheanamh, le coghnàdh Dhe, bheir mi oidhirp air

I. An ni a tha eg radh mu so a mhìneachadh.

II. A dhaighneachadh o fhocal De, agus o fhiosrachadh dhaoine.

III. Foghnadh iomchuidh a dheanamh.

I. Tha mi gus an ni sin a mhìneachadh, a tha eg radh mu cheartas De.

Ma chomharaicheas thusa, O Thignearna, peacadh co is urrain seasamh. Tha na briathra sa acur an ceill, gun roibh aige mothuchadh domhain da pheacadh, agus dearbh-


[111] chinnte nach burrain se e fein fhireanachadh ann an làthair Dia na naomhachd. Tha Dia uile fhiosrach, tha e làthair anns gach àite, ’s aithne dha ar smuaintidh agus ar slighe, agus uime sin, ’s eigin làn-eolas a bhi aige air ar peacaidhean gu leir. Cha be rùn Dhaibhidh, leis na briathra a chur an ceill, gu bheil peacaidhean sam bith ann, do nacheil Dia atoirt aire; oir tha so ea-comasach. Ach a reir coslais tha eg ainmeach lochdaidh a chomharachadh, do reir cleachduighean chùirtean talmhaidh, far am bheil am breitheamhg àithne gach ni chur sios, ann an aghaidh a chiontaich, a tha feumail chum breith a thoirt. Anns abheachd so, be a bhrigh nan comharaicheadh Dia mar sin an lochdaidh, s gun deanadh e peanas orra airson gach h-aon dan roibh iad ciontach, gum bitheadh e gu tùr ea-comasach a leithid so do dhfheuchain a sheasamh.

Cha ruig mi leas innseadh, nacheil a cheist fheòraich, co a sheasas, aciallachadh gu bheil teagamh sam bith sa chùis, no gu bheil neach re fhaotain as urrain an dfheuchain so a sheasamh; ach ann an àite sin, tha


[112]g aicheadh so air mhogh ro neartmhor. A-ris, cha nfheud sinn a shaoilsinn, gum be rùn Dhaibhidh, leis a cheist a chur gu coitchionn, co a sheasas, a chùis-chasaid a thionndadh uaithe fein, agus a pheacaidhean a dheanamh na bu lugha, le dream eile a dheanamh ceart co chiontach ris fein. Tha mòransan t-saoghal a deanamh so, a tha asaoilsin ma tha mòran ciontach do pheacadh àraidh gu bheil an aireamh adeanamh cionta neach sam bith nas lugha. Ach tha fior spiorad an aithreachais atoirt beachd eile dhuinn, tha so asuidheachadh ar sùilean air ar lochda fein, tha plàighean àraidh ar cridhachan, gun aire a thoirt do pheacaidhean dhaoine eile ach amhàin mar dhearbhadh air truailleachd ar naduir. Se so, ma seadh, do reir coslais fior sheadh nam briathra, nan deanadh tusa, O Thighearna, peanas airson gach lochd, cha burrain an duine is naomha air thalamh seasamh ann adlàthair. Bheir sinn anis oidhirpsan

II. An fhirinn so a dhearbhadh o fhocal De, agus o fhiosrachadh dhaoine.


[105]

Agus feudaidh sinn ann an so a thoirt fainear, gu bheil so do ghnàth air a theagasg am focal De, agus do ghnàth air aidmheil leis an dream a bha iriosal aithreachail. Mar so tha Daibhidh, ’g radh na tionnsgain am breitheanas ledsheirbhiseach, oir an adlàthair cha dtheid neach ata beo fhìreanachadh. Air an doigh cheudna tha Job ag radh, tha fhios agam gur ann mar so gu firinneach ata, oir cionnus a bhios duine ceart am fianuis De? Ma ni e strìth ris, chan urradh e freagradh a thoirt da airson aon am mìle; tha e glic an cridhe, ’s treun an neart, co riamh a chruadhaich e fein na aghaidhs a thug buaidh air? Bheir beachd soilleir do mhòrachd Dhe, do naomhachd a naduir, do leud, gloinne, agus nadur spioradeil a lagha an fhirinn so dhachaidh chum ar cridheachan, agus dearbhaidh ì cia truaillidh na creatuirean sinn. Bheir so oirn eughach maille re Job, feuch, ata mi truaillidh, creud a fhreagras mi? Cuiridh mi mo làmh air mo bheul. Agus a-ris, chuala mi sgeul ort le èisdeachd na cluaise, ach a nis ata mo shuil gad fhaicinn. Uime sin, ’ta mi gabhail gràin dhiom fein, agus adeanamh aithreachais


[106] ann an dus agus an luaith. Their gach fior-aithreachan maille re Daibhidh co is urrain a sheacharain a thuigsin? glan thusa mi o lochda diomhair. Bithidh eadhonna bheachd a chumail suas gach , na theisteas air faighidin Dhe, nacheilga sgrios a reir a thoilteanas. Maille re Solamh their e, is ann do thròcair an Tighearna, nacheil sinn air ar milleadh, do bhri nach fàillnich a thruacantais; tha iad gach madain nuadh dhuinn, ’s mòr, o Dhe, t-fhirinn. Ach chum a dhearbhadh air mhogh nas riachdaile, nach urrain sibh seasamh, guidheam ar naire do na tri nithe a leanas. Agus fiosraichibh air

I. Cia lionmhor dleasdanas a leig sibh air dearmad, a bu chòir dhuibh a chur an gniomh.

Nar nagairt ann an leigeil air dleasdanais air dearmad, ’s eigin toiseach le thaingealachd, agus an di-chuimhnair Dia. Cia truaillidh sam bith a choguis, no cia mòr ata i air a dalladh le leith-bhreith, gidheadhs eigin aidmheil, gu bheil gach neach an comain ùghdair a bhith fear-coimhid a bheatha


[107] agus tobar a thiodhlacaibh? Ach an do mhothuich sibhse so? Ann an àite sin nach robh sibh neo-chuimhneachail air a charraig a ghin sibh, agus air an Dia a dhealbh sibh? ’Se so toiseach a pheacaidh, agus tobar farsuing gach peacadh eile. Bu tròm an agairt a thug Daniel an aghaidh Righ mòr, agus cha dthug thu glòir don Dia sin, aig am bheil t-anailna làimh, agus dom buin do shlighidh gu leir. Se so an dearbhadh is riachdaile air truailleachd ar naduir, gu bheil daoine nis mo a di-chuimhneachadh Dhe, mar is mo a tha e toirt dhoibh do nithe maith na beatha so; agus gu bheil an taingealachd nas lugha, mar is mugha maitheas De dhoibh.

Ach tha nimhàin an dream sin, aig am bheil an coguisean gu tùr nan cadal, aleigeil an dleasdanais air dearmad, ach mar an ceudna a mhuintir aig am bheil tuille eolais. Cia lionmhor dleasdanas a leig sibhse air dearmad? An do mhothuich, agus an do chuir sibh an ceill taingealachd air son tiodhlacaidh do-aireamh Dhe, araon talmhaidh agus spioradeil dhuibh fein, agus dar teaghlaichean? Cia mòr am mughadh eidir ar taingealachd


[108] agus ar commainean? Ciod am feum a rinn sibh do thiodhlacaibh Dhena sheirbhis? Ciod am math a fhuair sibh o thoirbheartas a fhreasdail, o bhuillean a fhreasdail o òrduighean àoraidh o fhirinn an t-soisgeil o chothrum foghlum fhaotain, agus aoradh a thoirt, o dheadh eisiomplairidh o chomhairle chairdeil? Ciod a rinn sibh chum leas dhaoine eile? Cia tric a thug sibh lon don fheumach sòlas don bhrònach, eollas don ain-eolach, comhairle don neo-churamach, agus a rinn sibh peanas air an dream a bha aingidh? Tha mi an dùil nach do leig sibhse air dearmad feum a dheanamh dar naimsir agus dar talanna; gidheadh tha aobhar irioslicheadh aig an dream is fhearr do bhrì gun do chuir iad an dleasdanais air mhogh co neo-iomlan an gniomh.

Mo thruaighe! a bhràithres mòr mearrachd an dream sin a tha asaoilsin, nacheil mòr-chron am peacaidhean dearmaid. Cia mòr mealladh nam peacairean sin, a tha asaoilsin, nacheil e ceangailte orra seirbhis a thoirt do Dhia, agus a tha gan toilleachadh fein leis an leithsgeul bhochd so,


[109] nacheil iad a deanamh cron do neach sam bith ach dhoibh fein. Eisdeadh an dream so le crith rem breith bhrònach air an mhòr, tilgibh an seirbhiseach mi-tharbhach sin do dhorchadas iomallach: ann an sin bithidh gul agus giosgan fhiacall. Than dleasdanas so gun amharus reusanta, thugaibh don Tighearna a ghlòir, a bhuineas da ainm. Agussi so suim dleasdanais an t-soisgeil, cha leibh fein idir sibh, ach cheannachadh le luach sibh, uime sin thugaibh glòir do Dhia ler cuirp, agus ler spioraid as le Dia.

II. Thugaibh fainear cia tric a bhrist sibh lagh Dhe, an lagh a chaidh a sgriobhabh air bhur cridheachan, agus a tha air a thaisbeanadhna fhocal.

Mus aithne dhuibh farsuingeachd, agus nadur spioradeil an lagha so, ’s eigin dhuibh bhi deirbhte gun do bhrist sibh e gu minicnar smuaintidh, ’nar briathraibh, agusnar giùlan. Air

I. Cia lionmhor peacaidh bhur smuaintidh!


[110] Tham peacadh suidhichtesa chridhe; ’s ann an so a tha a righ-chaithir agus a Thighearnas. Tha gach ni aingidh, nar giùlan asruthadh o aingidheachd a chridhe. Agus gach neach aig am bheil eolas air focal De, cha saoil gu bheil peacaidhean an cridhachan beag. Thugaibh fainear an sgèul a tha air a thoirt mu chionta an t-sean t-saoghail Gen. VI. 5. Agus chunnaic Dia gun robh aingidheachd an duine air an talamh mòr, agus gun robh breathnachadh smuaintidh a chridhe mhàin olc an comhnuidh. Thugaibh fainear an ni a than duine glic ag radh, gleidh do chridhe leis an uile dhichiol, oir as tha tobraichean na beatha. Thugaibh fainear an ni a tham faigh ag radh an ainm Dhia, ’ta mise an Tighearna arannsachadh a chridhe, ta mi dearbha nan airnean, eadhon chum a thoirt do gach neach reir a shlighe, agus a reir toradh a ghniomhara.

Cia lionmhor smuaintidh a ghabh, agus a dhaltrum sibhn ar cridheachan, eas-onorach do Dhia, neo-thaingeil airson a thiodhlacaidh, agus neo-fhoighidneach fuibhuille


[111] a fhreasdail? Cia lionmhor smuaintidh farmadach, mi-rùnach a thaobh bhur bràithre? Cia lionmhor smuaintidh macnuiseach, agus tograidh mi laghail? Cia lionmhor smuaintidh sanntach saoghalta agus glòir mhiannach? Guidheam oirbh a thoirt fainear nach peacaidhean so dam bheil sinn gu h-ainmic, no le buaireadh àraidh ciontach, ach an àite sin tha sinn gach agus uair ciontach do mhòran diu. Mu tha peacaidhean aon , ma seadh co lionmhor, cia mòr cionta ar beatha gu h-iomlan? Cia math an reusan a thagainn a radh maille ris an fhaigh cia fhad a ghabhas smuaintidh diomhain comhnuidh an taobh astigh dhinn? San

II. Thugaibh fainear peacaidh ar briathra.

Cha mo rùn ann an so mòran a radh, mu bhreugan, toibheum agus cùl-chaineadh; ged nacheil mòran atoirt fainear, gu bheil iad fein ciontach do na peacaidhean so, gidheadh tha iad ullamh nis leòir gu radh, gu bheil iad coitchionn anns an t-saoghal. Ni mo a labhras mi mu bhriathra salach, ged


[112] tha iad tuillis bi-chea ameasg dhaoine. Ach a thuillorra sin, tha peacaidhean eile na teanga co lionmhor, is nach urrain an Criosduigh is faicilliche a bhi gu tùr saor dhiu. Bha eadhon an duine macanta Maois air a bhuaireadh chum labhairt gu h-obann le bhilibh. Tha an t-Abstol Seumas air mhogh riachdail acur an ceill araon cia cummante, agus cia ciurail peacaidhean na teangaidh III. 28. Agus chum nach saoil neach air bith, gu bheil cionta nam peacaidhean so beag, eisdibh re briathra Chriosd. Matha XII. 36, 37.

III. Thugaibh fainear peacaidhean bhur giùlan.

S iad so gach gniomh aingidh leis am bheil sinn gu h-àraidh atoirt oilbheum do Dhia; gach gniomh mi-mheasarra, leis am bheil sinn gar ciùradh fein, agus gach gniomh ea-corach, carrach, foirneartach, leis am bheil sinn a ciùradh ar bràithre. Thugamaid fainear na peacaidhean sin gus am bheil sinn air ar buaireadh ler nobair àraidh, no ler naois agus rùn inntin, no


[113] er staid, no leis a chommun sin, ris am bheil dàimh againn. Tha cuid ea-trom, agus cuid eile gruamach; than oige an luidhe re aimeadachd; foirfeachd aois re glòirmhiann agus sean aoìs re sannt. Tha na nithe so nimhàin peacach, ach mar an ceudna gar fàgail sgaoilte do iomadh peacadh eile. A nis mu bheir sinn fainear na nithe so le cùram. ’S eigin aidmheil a reir focal De, gu bheil ar peacaidhean nis mo ann an aireamh no fuilteine ar cinn, no eadhon gainneamh na tràighe. Fa dheoigh mu bheir sinn fainear ar peacaidhean a reir ar dàimh agus staids an t-saoghal, mar fheara-posda, agus mar mhnàthan, mar pharanta agus mar chloinn, mar mhaighstirean agus mar sheirbhisich, mar uachdarain agus mar iochdarain, mar mhinisteirean agus mar phobul, chi sinn gum bi an aireamh co-mhòr, as gur eigin dhuinn a radh maille re Daibhidh, “Ma chomharaicheas tusa aingideachd, a Thighearna; a Thighearna, co a sheasas.”

III. Thugaibh fainear peacaidh ar nithe naomha.


[114]

Seigin don fhear-aoraidh as gloinne air talamh maitheanas iarruidh am peacaidhean a nithe naomha. Gun aire a thoirt do chealgoireachd, agus do eud fàlsail ann an aoradh, cia fad a tha sinn ateachd an deigh làimh, eadhonnuair a tha sinn atoirt aoirrip ar dleasdanas a chur an gniomh le caileigin do threimh-dhireas. O cia neo-chùramach, cia fuar sinn ann an aoradh Dhe! Cia lionmhor smuaintidh luaineach, diomhain agus saoghalta, a thanar cridheachan, ’nuair a tha ar cuirp an tigh Dhe! Mu bheir sinn fainear glòir agus mòrachd Dhe, a tha cur aimeadachd, eadhon, a leith a naomh; an urrain sinn a radh gun drinn sinn riamh ùrnaigh leis an urram spioraid bu chòir! Mu bheir sinn fainear irioslachd do labhairt De ann an gabhail suim da chreutairean, agus saibhreas do rannsachaidh a ghràis do pheacairean, an urrain sinn a radh, gun do mhothuich ar cridheachan riamh a ghràdh mar bu chòir.

Cia h-ainmic a dheisd sinn leis an aire, leis an urram, agus leis a ghràdh sin bu chòir re soisgeul na sìth! Cia h-ainmic a chuir sinn ann an gniomh ar dleasdanais dar bràithre,


[115] o ghràdh do Dhia, agus o sheirc do dhaoine! Cia tric a bha sinn cothromach o eagal di’ -meas! Cia tric a phàigh sinn ar nainmheach o eagal ar creideas a chall. Cia tric a bha sinn seirceil, fial o dheigh air cliu! Cia tric cairdeil o eagal droch ainm! Cia tric macanta o eagal gun duisgeadh ar nuabhar agus ar nardan corruich dhaoine! Ma rannsaicheas sinn ar giùlan mar is cubhaidh, ’s eigin dhuinn gu leir aidmheil, gu bheil ar fireantachd am fianais De mar luideaga salach. Uime sinn, nàite duais iarruidh airson ar noibre, ’s eigin maitheanas annta; nàite beachdachadh air ar toilteanas fein, ’s eigin air tròcair Dhemhàin, mar bhun-steidh ar dochais. Mar so thug mi aoirrip briathra Dhaibhidh araon a mhìneachadh, agus a dhaighneachadh. Tha mi anis adol air maghaidhsan

III. Chum foghnàdh a dheanamh. Agus air

I. Cia mòr mealtaireachd a pheacaidh?

Cia iongantach doille inntin pheacairean? Cia so-dheanamh an ni aire a thoirt do na


[116] peacaidhean a dhainmich sinn! Peacaidhean dearmaid, agus deanadais; peacaidhean an smuainte, am briathra, an gniomhara, an aghaidh Dhe, an aghaidh dhaoine, agusnar naghaidh fein. Gidheadh mo thruaighe! cia lionmhor iad a tha ain-eolach do na peacaidhean dam bheil iad ciontach, agus a tha uime sin acodal gu ciùin! Smuaintichibh, a bhràithre, an tràth air ar staid. Se eolas air ar cunnart an ceud cheum chum saorsa. Nacheil lagh Dhe scriobhte air oibre gu leir? Nacheil e scriobhte air ar coguisean? Nacheil è air a chur an cuimhne dhuibh gu minic le giùlan a fhreasdail? An dthigeadh coi’ -lion breitheanas o Dhia, mar bitheadh mòran do lochdaibh air talamh? Tha gach olc nadurail acur an ceill peacadh an duine. Tha droch aimsir, tha saoghal aingidh, tha corp breòite, uile anochdadh dhuinn ar staid pheacach. Agus gidheadh, cia dall am peacair don t-sealladh, cia boghar don rabhadh, cia neo-chùramach mùn dfheuchain ata re teachd! Mosglaibh, tha mi guidhe, fhadsa tha sìth re fhaotain, agus beachdaichibh air bhur cunnart, fhadsa tha cothrum agaibh teicheadh uaithe. ’San


[117]

II. Mar urrain an dream as naomha seasamh am fianuis De, mar urrain feoil sam bith a bhi air fhireanachadhna làthair, cia eagalach staid nan daoine sinn, a tha ciontach do pheacaidhean mòra, air an antromachadh air iomadh doigh, agus air an cur gu minic an gniomh! Than dream so air uairibh atreigsin seirbhis De, an t-eagal gun duisg an coguiseannan aghaidh; ach ma tha a h-aon diu a làthair guidheam car tamuil an aire. An robh a h-aon agaibh ciontach do striopachas, adhaltranas, murta, mionnan, misgbreugan, gaduidheachd; smuaintichibh le crith air na chuala sibh! Eisdibh air sgàth ar nanama, eisdibh air sgà siorruigheachd, eisdibh air sgà Criosd. O gun dthugadh spiorad De an fhirinn dhachaidh chum bhur cridheachan, agus gun deanadh se i, beo agus cumhachdach, agus nis gèire no claidheamh da fhaoibhair. ’S furasda dhuibh anis na peacaidhean sinn a cheiltin air an deanadh daoine peanas, agus eadhon uaill a dheanamh as na peacaidhean sin, as eigin do dhaoine a ghiùlan; ach eisdibh agus cuimhnichibh an da earran a leanas do fhocal De. Ata na n-uile nithe lomnochd agus


[118] fosgailte do shùilibh an ti ris am bheil againne gnothuch. Agus a-ris, is ni eagalach e tuiteam an làmhaibh an De bheo. ’San

III. Ma se rùn Criosduigh sam bith a choguis a ghleidheadh maoth agus firinneach; ma se a rùn mothuchadh domhain a bhi aige da chionta; ma se a rùn an dorus a dhruideadh an aghaidh uabhair, no fhogradh ma tha e air teachd asteach; ma se a rùn imeachd gu h-iriosal agus faicilleach, ’s còir ar beatha a chaitheamh mar ann am fianuis De, ’s còir sinn fein a shuidheachadh gu minic mar ann an làthair a chaithir-bhreitheanais. Is furasda an ni sinn fein fhireanachadh am fianuis dhaoine, nach urrain ach beag iarraidh, agus om feud sinn mòran a cheiltin. Achs cuidthromaiche aguss dorra gu mòr amharc suas chum an Dia sinn, a tha na shuidhe air righ-chaithir a naomhachd. Tha esan a rannsachadh nan airnean, agus a chridhe; than t-olc gràineilna bheachd. Mar sonuair a dhagair a chàirdean Job dhion se e fein gu dùineil, chum e ionracas gu daingean, agus cha do leig e uaithe e; ach co luath sa labhair Dia am meud a chumhachd


[119] air ball dhaidich e a ghràinealachd, agus chuir e a làmh air a bhilibh. Air an doigh cheudna, an neach leis am miann a bhi faicilleach an aghaidh ceilg a chridhe miodal a chairdean, agus buaireadh an t-saoghal, caitheadh e a bheatha do ghnàth, mar ann am fianuis an De bheo.

titleSearmoin VII
internal date1804.0
display date1804
publication date1804
level
parent textSearmona le Mr Eobhann Mac Diarmaid
<< please select a word
<< please select a page