15 ‘Clinker’

Shuidh Catriona sìos anns an fhraoch agus leig i ruith le bròn. Bha i caoineadh mar nach sguireadh i. Ga faicinn mar sin dhìochuimhnich Alasdair an t-eagal ’s an fhearg a bha air fhèin. Chuir fear dhe na daoine a làmhan fo h-achlaisean airson a togail.

“Fàg i!” ars esan a’ bruthadh an duine an dàrna taobh. Thog an duine a làmh airson a bhualadh ach chrath am fear eile, am fear bàn, a cheann.

“Leig leis an dràsda!” ars esan.

Chuir Alasdair a ghaoirdean timcheall air guaillean Catrìona agus chuidich e i air a casan.

“Tha gaol agam ort!” rinn e seanais na cluais.

Rug i air ghaoirdean air, a’ fiachainn ri làmh an uachdair fhaighinn oirre fhèin ’s mu dheireadh chaidh aice air sgur de chaoineadh.

“Tha gu leòr an sin dheth!” arsa an duine beag, fear le aodann lachdann cruaidh. “Sìos an rathad leibh.”

“Aa!” leig e sgairt às agus leig e tuiteam leis an daga às an làimh a bhuail a’ chlach.

Bha Aonghas air aon ghlùin aig oir nan craobhan a’ cuimseachadh a’ ghunna air na polasmain.

“Tha sibh marbh ma ghluaiseas sibh! Leig tuiteam leis an daga sin!” dh’èigh e ris an fhear bhàn.

Tharraing Alasdair Catrìona an dàrna taobh.

Rinn am fear bàn doth, ’s an daga a’ cuimseachadh air Catrìona.

“ ’S e geamair a tha ann! Tha e math air a’ ghunna!” arsa Alasdair.

Leig am fear bàn tuiteam leis an daga.

“Nise,” arsa Aonghas air a shocair. Coisichibh gu m’ ionnsaigh!”

Rinn na fir sin.

“Stadaibh a-nise!”

Choisich Aonghas gan ionnsaigh agus stad e pìos beag bhuapa.

“Cuiribh dhìbh ur n-aodach ars esan. “Alasdair, tog na gunnaichean aca agus sad air falbh iad!”

Rinn Alasdair sin.

Nuair a bha na daoine rùisgte gu ’n drathaisean thug Aonghas orra laighe sìos air am beul fodha san fhraoch ’s dh’iarr e air Alasdair na làmhan ’s na casan aca cheangal. Dh’fhiach Aonghas fhèin na snaimean airson dèanamh cinnteach.

“Chan ann a’ deanamh dì-meas ort a tha mi idir, ’ille,” ars esan, “ach tha mise nas eòlaiche air an obair seo na thusa!”

Rinn e glasan-guib leis na neapacainnean aca ’s chuir e orra iad.

Dh’fhalamhaich Aonghas an gunna aige agus shad e pìos air falbh e.

“Nise mach à seo sinn!” ars esan mus till càch.”

Threòirich e iad gu oir na coille, ’s leis a’ choille cumail fasgaidh orra thòisich iad air an rathad a dhèanamh gu deas.

An deaghaidh deich mionaidean anns an do chùm iad orra gu dian thionndaidh Aonghas ri Catrìona.

“Bheil thu ’g iarraidh d’ anail a leigeil airson mionaid no dhà?”

“Chan eil! Chan eil!”

Ged a bha giorrad analach air Catrìona smèid i ris cumail roimhe.

Nise bha iad a’ dìreadh toman beag le bad chraobhan air a mhullach. Thilg Aonghas e fhèin sìos am-measg nan craobhan agus rinn iadsan an aon rud. Dìreach fòdhpa bha gàrradh cloiche ’s air an taobh eile dheth bha rathad a’ Ghearasdain. Chitheadh iad pìos math dhen rathad gu tuath ’s gu deas.

“Nach bi iad a’ cumail sùil air an rathad?” arsa Catrìona.

“Bithidh duine no dhà aca air, ach ’s e as buailtiche gu bheil iad ann an càr. Feumaidh sinn seans a ghabhail is fiachainn ri lioft fhaighinn bho bhan no làraidh. Tha aon nì nar fàbhar. Bithidh dùil aca fhathast gu bheil sinn ann an àiteigin nas fhaide tuath. “ ’S e sin mura d’fhuair iad a-mach gun d’fhuair thusa air falbh, a Chatrìona, agus ’s cinnteach nach bi sin fada nise.

Dh’fhòn am Màidsear dhan Taigh Mhòr mus do dh’fhalbh sinn gun d’fhuaradh sgeul air an fheadhainn a bha iad a’ lorg. Chuir iad mise air ais an deaghaidh dhomh sealltainn dhaibh an rathad ma b’ fhìor a ghabh sibh ach bithidh ’n cuthach orra nuair a thuigeas iad gun tug mi ’n car asda.

“Cha mhòr nach robh mi agaibh nuair a chunnaic mi na polasmain’ ’s dh’aithnich mi bhon doth a rinn Alasdair gun robh rudeigin ceàrr.”

“Bha thu mìorbhaileach, Aonghais!” arsa Alasdair, ach bha coltas sòlaimte air aodann Aonghais.

“Feumaidh mi fònadh gu Màiri,” ars esan agus ràdh rithe iarraidh air Sandaidh Beag a ruith a-staigh dhan Ghearasdan. Bithidh fios aig cuid de chàirdean Diack càite bheil mi fuireach!”

Thàinig na h-uimhir de chàraichean seachad agus bha iad a’ fiachainn ri stad a chur air feadhainn a bha coimhead freagarrach ach bu dìomhain an ciùird oir bha an luchd-siubhail sgìth aig an àm seo bhliadhna de dh’ fheadhainn a bhitheadh a’ sireadh lioft. Chaidh tuilleadh chàraichean seachad agus bha iad a’ sìor ghabhail eagal gum bitheadh iad air an glacadh.

Mu dheireadh thàinig Catrìona a-nuas gu taobh an rathaid rin taobh.

“Chan urrainn dhomh fuireach an sin nas fhaide!” ars ise agus cha do dh’fhiach iad ri cur air ais. Rinn i gàire.

“Dòcha gum faigh sibh lioft nas luaithe ri linn mise bhith seo!”

Mar thubhairt b’ fhìor. ’S e bhan mhòr a bha anns an ath charbad a thàinig. Nuair a bha i na b’ fhaisge orra thàinig e staigh orra nach fhaca iad riamh bhan dhen t-seòrsa seo. Cha b’ urrainn do dhuine smaoineachadh air dath nach robh oirre. ’S ann a

shaoileadh duine gun deach a peantadh le fear a bha às a rian. Air a cliathaich ann an litrichean mòra dubha bha aon fhacal air a pheantadh, “CLINKER”.

Bha Alasdair agus Catrìona ag obrachadh an òrdagan gu dìcheallach nuair a thàinig a’ bhan faisg orra agus stad i.

Bha falt fada dubh air an dràibhear agus stais fhada a’ slaodadh a-nuas air gach taobh dhe bheul. Tharraing e an doras air ais.

“Leumaibh a-staigh!” ars esan, a’ comharrachadh cùl na bhan agus a’ coimhead air Catrìona ann an dòigh a bha sealltainn gun robh tlachd mhòr aige ann a bhith dèanamh a’ cheart rud. Chuidich dithis bhalach eile a-staigh gu ’n chùl iad. Bha an ceathramh fear na shuidhe ri taobh an dràibheir. Bha iad uile gu math òg. ’S gann gun robh falt idir air an dithis a bha anns a’ chùl ach bha falt gu leòr air an fhear a bha ri taobh an dràibheir.

Ach bha ’n triùir eile coma co ris a bha iad coltach. Bha iad gu math taingeil a’ laighe sìos am-measg an iomadach seòrsa ionnsramaid-ciùil a bha anns a’ chùl. Bha a’ chuid bu mhotha dhiubh a’ coimhead mar gum b’ ann airson am bualadh a bha iad.

“Tha coltas oirbhse gun tàinig sibh air rathad gu math cursa!” arsa an dràibhear thairis air a ghualainn.

“Thàinig sinn sin!” ars Alasdair. “Dh’fhaodadh tu ràdh gun robh sinn a’ dèanamh beagan poidseadh!” Sheall fear dhe na gillean eile air aodach Catrìona ’s thàinig fiamh-ghàire air aghaidh.

“Bheil sibh dol a chluich anns a’ bhaile?” dh’fhoighnich Catrìona airson an cuspair còmhraidh atharrachadh.

“Tha sinn sin, a luaidh, ann an talla a’ bhaile a-nochd. ’S tha sin a’ toirt nam chuimhne,” thuirt am fear a fhreagair, ris an dràibhear, “ ’S fheàrr dhut beagan cabhaig a dhèanamh, Pete. Tha againn ri tòiseachadh aig leth-uair an deaghaidh seachd.

Thionndaidh e ris na coigrich.

“Sin agaibh Phil ri taobh Pete,” ars esan. “ ’S e Smudge a tha air an duine bhrèagha ri ur taobh agus is mise Karl.”

“Catrìona, Aonghas is Alasdair,” ars Alasdair agus tha sinn glè thaingeil airson an lioft.”

Cha tuirt Aonghas guth. Bha e coltach nach do thachair e ri feadhainn coltach ri muinntir ‘Clinker’ riamh roimhe, ach a bharrachd air sin bha fhios aig Alasdair gun robh e iomgaineach mu Mhàire ’s bha e-fhèin sin cuideachd. Mar bu luaithe gheibheadh iad gu fòn ’s e a b’ fheàrr. Bha esan air aon rud sònraichte a chur roimhe, bha e dol a dh’innse na sgeulachd aige do aon duine anns a’ bhaile anns an robh e cinnteach gum b’ urrainn dha earbsa a chur.. .am Pròbhaist.