17 An Guaillean a Chèile

Bha e soilleir gun robh sùil aig muinntir an Taighe Mhòir riutha. Nuair a stad a’ bhan ’s i dèanamh fuaim air a’ ghreabhaill chitheadh Alasdair cuid dhe na fir-gleidhidh aig Diack nan seasamh timcheall air an lianaidh air beulaibh an Taighe Mhòir.

“A-mach!” dh’òrdaich Stevenson.

Nuair a thàinig Alasdair a-mach ’s a chasan caran rag an deaghaidh bhith na chrùban anns a’ bhan chunnaic e ’n luchd-coimhid eile. Shuas air a’ bhalconaidh os cionn an dorais mhòir bha Diack is fear dhen luchd-cuideachaidh air gach taobh dheth. Eadhon ann an deàrrsadh nan tuil-sholas chitheadh e gun robh coltas strèin is feirge air aodann Diack. Thàinig cnap-starra bho thaobh nach robh sùil aige ris agus cha robh seo a’ còrdadh ris idir. Uill, dh’fhaodadh e bhith toilichte nise, smaoinich Alasdair.

Dh’fhiach e ris fhèin a chumail dìreach. Cha robh e ’g iarraidh gum faiceadh Diack ’s a chuid thrusdairean gun robh an t-eagal air, ’s rug e air làimh air Catrìona airson an turas mu dheireadh smaoinich e.

“Bithidh gaol agam ort gu bràth, a thasgaidh!” thuirt e rithe mus do shlaod na fir-gleidhidh air falbh i a dh’ ionnsaigh an dorais.

Choimhead i air ais air ’s na deòir a’ sruthadh sìos a h-aodann.

“O, mo ghaol, mo ghaol!” Cha b’ urrainn dhi ’n còrr a ràdh.

“Uill, MhicRailt, tha thu faicinn gum bu dìomhain do chiùird!”

Bhruidhinn Diack air a shocair agus le tàir ach bha fearg anns a’ ghuth aige.

Nuair a choimhead e suas air Diack na sheasamh os an cionn.. .an duine seo a ghabh air fhèin gnothach a ghabhail ris a’ bheatha aca-san agus beatha mhìltean de dhaoine eile cuideachd, agus a bha dol gan dealbh a-rèir a thoil fhèin, a bha dol ga dhèanamh fhèin ’s a chuid chàirdean nam maighstirean air Alba is Sasainn dh’èirich fearg chruaidh ann an cridhe Alasdair.

Sheall e air Diack airson mionaid gun bhruidheann. Thuig e gun robh càch a’ faireachadh dràma anns a’ chòmhdhail seo eadar Diack ’s am fear a rinn gnothaichean cho doirbh dha. Bha a h-uile duine sàmhach nuair a sguir Diack a bhruidheann.

“Chan eil fhios agam dè rinn thu mar a tha thu,” ars Alasdair. Dh’fhairich e crith beag anns a’ ghuth aige ’s bha e ’n dòchas nach toireadh Diack an aire dha. “Cinnteach gun canadh dotairean-inntinn gu bheil thu dèanamh suas airson fàilingean air choreigin. Tha inntinn innleachdach agad, ceart gu leòr, ach chan eil thu ach mar leanabh a tha fìor olc is sgriosail. Chan eil annad aig a’ cheann thall ach tràill beag dhan olc, ’s cha chreid mi gum bi guth ort anns na leabhraichean eachdraidh. Thàinig eadhon an fheadhainn a b’ ainmeile dhe do sheòrsa gu crìch bhochd! Ach ’s dòcha gum faigh thu àite anns an t-seòmar-uamhannan aig Madame Toussaud!”

“Tha gu leòr an siud dhen chlamhan àrd-ghuthach!” arsa Diack. “Chosg sinn cus

tìde ris! Cumaibh oirbh! Seallaidh mi-fhìn ris a’ ghnothach an turas seo!”

“Amadain bhochd!” dh’èigh Alasdair nuair a thòisich na fir-gleidhidh air a tharraing air falbh còmhla ri Aonghas. Thug e an aire do dhaoine dèanamh dà tholl le spaidean ann an oisean a’ ghàrraidh ’s bhris e mach ann am fallas. Bha Diack dol a dhèanamh follaiseach dhan luchd-leanmhainn aige dè dh’èireadh do dh’ fheadhainn a rachadh na aghaidh, ’s bha e deònach a bhith gabhail ealaimh ris a’chunnart gun tigeadh duine a choimhead air an son.

Bha Aonghas a’ strì gu cruaidh ris an fheadhainn a bha ga chumail.

“Màiri, Màiri, mo bhean!” bha e ’g èigheach.

“Tha i anns an taigh còmhla ris a’ Mhdn-uasal Ghrannd,” arsa Stevenson. “Bheil thu ’g iarraidh gum faiceadh i seo?”

Dh’fhàs Aonghas sàmhach an uair sin ’s thug na fir-gleidhidh a-null iad gu craoibh far an robh triùir no ceathrar dhe na fir-gleidhidh agus Mullins nam measg a’ feitheamh le gunnachan. “Sguad-losgaidh!” smaoinich Alasdair.

“Chan urrainn dhuinn ach Màiri ’s Catrìona fhàgail ann an làmhan an Tighearna,” thuirt e ri Aonghas, ach cha robh e faicinn dòigh air am fàgadh Diack iadsan beò nas motha.

“Tha mi duilich gun tug mi seo thu, a charaid!” ars esan ri Aonghas.

“Bha sinn sabaid an aghaidh an uilc,” arsa Aonghas ’s e gu tur aige fhèin a-nise. “ ’S e bàs duineil tha sin!”

“Fàgamaid sinn-fhìn ann an lamhan a’ Chruithear, Alasdair!”

Cheangail na fir-gleidhidh an làmhan ’s an casan.

Thog Diack a làmh.

“Nuair a chuireas mise sìos mo làmh loisgidh sibh!” ars esan.

Thog na fir-gleidhidh an gunnaichean gu ’n guaillean.

“Gum bàsaicheadh ar nàimhdean uile.. .” bha Diack a’ ràdh ach cha d’fhuair e na b’ fhaide. Leig e sgiamhail às.

Bhris duine le gùn-sgeadachaidh air a-mach tron uinneig air cùlaibh Diack, shad e ghaoirdeanan timcheall air agus leum e leis thairis air a’ bhalconaidh. Dh’fhairich Alasdair an sgleog leis an tàinig iad a-nuas.

An uair sin bha e mar gun d’fhuair deamhnan ifrinn a-mach.

Bha iad a’ cluinntinn fuaim ghunnaichean agus èigheach dhaoine ceithir-thimcheall orra.

Chuir Stevenson a làmhan ri amhaich ’s a shùilean a’ seasamh a-mach às a cheann. Chunnaic Alasdair an fhuil a’ brùchdadh a-mach eadar na corragan aige. Thàinig èigh thachte bhuaithe agus thuit e. Theich an sguad-losgaidh uile ach Mullins. Chrom esan air aon ghlùn ’s e coimhead timcheall.

“Sìos, Alasdair” dh’èigh Aonghas agus thilg iad iad fhèin nan laighe air an talamh, ’s iad a’ gabhail iongnaidh gun robh iad fhathast beò.

Os cionn a h-uile fuaim eile bha pìobaire cluich Spaidsearachd Chloinn Chaimbeuil”.

Bha muinntir Diack a’ ruith air a h-uile rathad ach thionndaidh Mullins gu far an robh

Alasdair agus Aonghas nan laighe.

“Tha e dol a chur às dhuinn!” smaoinich Alasdair ’s e strì gu dìomhain ris na ròpan a bha ga cheangal.

Thog Mullins an gunna.

Thàinig fear na ruith a dh’ionnsaigh Mullins agus loisg e air. Thuit Mullins air a bheul fodha air an talamh.

Bha an duine a’ cromadh os cionn Alasdair a-nise ’s e gearradh nan ròpan.

“Clann nan Gaidheal an guaillean a chèile!” ars esan ’s gàire air aodann.

Bha gàire air aodann Aonghais cuideachd.

“ ’S mi bha gabhail fadachd nach robh thu tighinn, a Thormoid!” ars esan. Thionndaidh Aonghas ri Alasdair fhads a bha Tormod a’ gearradh nan cuibhrichean aige fhèin.

“An t-Ard-Inspector Tormod Caimbeul!” ars esan.

“Tha mi toilichte gun tàinig sinn ann an àm!” arsa Tormod, ach chan eil fhiosam an robh peilear ann cruaidh gu leòr airson a dhol tro chraiceann tiugh an fhir seo!” Rinn e sùil bheag ri Alasdair, ’s e cuideachadh Aonghais air a chasan.

Ruith Alasdair a-null gu far an robh Catrìona air a glùinean ri taobh an dithis a bha nan laighe air an talamh fon bhalconaidh.

Bha làmh aig polasman air a gualainn, ’s bha i caoineadh.

Chunnaic Alasdair gur e ’n Granndach a bha na shìneadh ri taobh Diack.

“Bheil e.. . ?” thòisich Alasdair.

Chrath am polasman a cheann.

“Tha Mgr Grannd beò. Tha ghaoirdean briste. Sin uile. Tha Diack marbh. Bhuail a cheann air na clachan a tha ri oir nan leapannan fhlùraichean!”

Choimhead Alasdair sìos air far an robh ’n corp aig Diack na laighe gu truagh coltach ri dola air a briseadh. Bha e duilich a chreidsinn gum b’ e seo am fear a sgap am puinnsean aige cho fads ’s a thàinig cho faisg air crìch a chur orra uile.

Chuir e làmhan mu ghuaillean Catrìona ’s air a shocair chuidich e air a casan i.

“O, Alasdair!” Cha b’ urrainn dhi bruidheann. Bha an còineadh a bha oirre leis an fhaochadh a’ creathnachadh a cuirp uile.

“Tha h-uile càil ceart gu leòr a-nise, thasgaidh!” ars esan. “Tha ’n trom-laighe ud seachad!”

Chuir cuideigin a làmh air a ghaoirdean. ’S e an t-Ard-Inspector Caimbeul a bha ann.

“Tha mi ’n dòchas nach eil thu ro sgìth, a bhalaich,” ars esan. “Bu thoigh leam gun tigeadh tu gu Glaschu còmhla rium a-nochd. Tha tòrr cheistean againn dhut!”

Rinn Alasdair gàire.

“Sgìth!” arsa esan. “Dhèanainn cadal airson mìos, ach thig mi còmhla ruibh!”

“Shin thu, laochain! Faodaidh tu cadal anns a’ chàr.”

“Ach Catrìona!” thòisich Alasdair.

“Faodaidh i tighinn dhachaigh còmhla rium fhìn ’s ri Aonghas!”

’S e Màiri a bha bruidheann.

“Chan eil mi tuigsinn fhathast co mu dheidhinn a tha an ùpraid gun tlachd seo, ach

faithnichidh mi gu bheil a’ chaileag seo air a claoidh.”

“Bithidh sin glan!” thuirt an Caimbeulach. “Chuir mi a dh’ iarraidh ambulance airson Mgr Grannd a thoirt dhan ospadal anns a’ Ghearasdan. Bithidh e ceart gu leòr an sin a-nochd. ’S feumaidh sibh mo leisgeal a ghabhail. Bithidh geàrd air-san agus oirbh-se cuideachd gus a bheil sinn cinnteach gu bheil na trusdairean ud uile againn sa’ phrìosan!”

“Aon rud eile,” arsa Alasdair. “Feumaidh mi fònadh dhachaigh neo thèid mo mhàthair às a ciall ma chluinneas i mu dheidhinn seo!”

An deaghaidh làimhe anns a’ chàr a’ dol sìos gu Glaschu dh’fhoighnich Alasdair dhen Ard-Inspector ciamar a fhuair e mach mu dhèidhinn Diack ’s a chuideachd.

“Bha sùil air a bhith againn air Diack airson greis,” ars esan. “Bha fhios againn gun robh taobh aige ris na faisistich ach, a-rèir coltais, cha robh càil mì-laghail anns na gnothaichean airgid no na gnothaichean poiliticeach ris an robh e.

“Nuair sin thug gille comasach ann an CID Ghlaschu an aire gun robh ceangal air choreigin eadar na h-àiteachan far an robh gnothach airgid aig Diack agus gnìomhairean mì-laghail dhe gach seòrsa a bha gabhail àite.

“Dh’innis sinn seo dhan phoilis ann an Lunnainn ach chan èisdeadh iad ruinn. Bha càirdean aig Diack ann an ionadan àrda ’s bha iad ga dhìon. Cha chreid mi nach bi fear no dhà a tha gu math àrd an dràsda dol a thuiteam gu math ìseal ann an latha no dhà!

“Co-dhiù, chuala mi gun do thog thusa teagamh mu dheidhinn bàs Dhonnchaidh MhicPhàil agus thog sin teagamh nam inntinn mu dheidhinn bàs a’ ghille a bha anns an obair romhad. Bha mi air a bhith teagmhach mu dheidhinn an t-Seàirdeint MhicCoinnich airson greis mhath ged nach robh smaointinn aig mo liagh air sin. Nuair sin chaidh do charaid Teàrlach MacArtair leis an sgeulachd aige gu poilis Ghlaschu an dè ’s fhuair e èisdeachd na b’ fheàrr na bha sùil aige ris.

Bha sinn a’ fiachainn ri grèim fhaighinn ort ach bha iad ceum air thoiseach oirnn fad an t-siubhail gus a-nochd. Nuair a chunnaic mi thu-fhèin ’s Aonghas anns a’ Ghearasdan thuig mi ciamar a bha cùisean a’ dol. Chuir mi dh’ iarraidh sguad nan gunnaichean an uair sin, ach rinn mi mearachd. Bha barrachd dhiùbh-san ann na bha dùil agam. Bha eagal mo bheatha orm nach bitheamaid ann an àm. Ach taing don Fhreasdal chaidh againn air. Chluich sinn an t-seann chleas orra, a’ losgadh o gach taobh leis a’ bheagan dhaoine a bha againn agus le Mìcheil air a’ phìob chuir sinn ruaig orra. Ach mura b’ e thu-fhèin agus Aonghas cha robh an gnothach air tighinn gu ceann cho luath.

“Cha robh annam-sa ach a’ ghlaoic a thachair air a’ chùis air iomrall!” ars Alasdair.

“Gu dearbh chan e sin a bha annad. Chan eil fhios dè ’m milleadh a bha Diack air a dhèanamh nan robh e air faighinn leis mòran na b’ fhaide! Taing do Dhia gun do thionndaidh cùisean a-mach mar a rinn iad. Ach cia meud duine anns an rìoghachd a tha thu smaoineachadh a bha air a bhith cho seasmhach riutsa anns a’ ghnothach?”

“Tha e glè mhath dhuibhse sin a ràdh,” ars Alasdair, “ach bha adhbhar agamsa air a shon!”

“Tha fhios agam mun las agad,” ars an Caimbeulach. “ ’S tu bha dìleas dhi agus, a-rèir coltais, tha i airidh air!”

Dh’fhairich Alasdair an cadal a’ faighinn làmh-an-uachdair air.

“Tha mi uabhasach sgìth!” ars esan.

’S e an rud mu dheireadh air an robh e mothachail an Caimbeulach a’ cur ruga mu ghlùinean.