---

[11]

Moladh Moraig

Air fonn Piobaireachd.

Urlar.

’S Truagh gun me ’s an choill
’Nuair bha Moraig ann,
Thilgimit na crainn
Co ba bhóich againn:
Inghinn a chúil doinn,
Ar a bheil a loinn,
Bhimit air ar broinn
Feadh na rósanan;
Bhreugaimit sinn-shín,
Mireag air ar blíon,
A buain shobhrach míonbhui
Na cósagan:
Thennimit ri strí
’S thaoghlaimit ’s an fhrí,
’S chaillimit sinn-shín
Feadh na strónagan.

Urlar.

Suil mar ghoirmdhearc driúchd
Ann an ceo mhaidin;
Deirg’ is gil’ na d’ ghnúis
Mar bhla óirseidin.

---

[12] Shuas choi’ -min ri plúr;
Shios garbh mo chuluidhchiuil;
Grian na plaineid coúrs,
A measg oighiannunn;
Réulla glan gun smúir
Measg na rionnag-uill;
Sgathan-maise air flour
No bóichid u;
Ailliugan glan úr,
A dhallas ruisg go’n cúl;
Ma’s ann do chriaghaich ú
’S abhar móir-iunaidh.

Urlar.

O’ n thainig gné do thúr
O m’ aois óige dhomh,
Nir facas créatair dhiu,
Ba chomh-glórmhoire;
Bha Malli ’s dearbha caoin,
’S a gruaigh ar dhreach na’n caor;
Ach caochlaideach mar ghaoi,
’S i ro óranach;
Bha Pegi fad an aois,
Mar bhith sin b’ i mo ghaol;
Bha Marsaili fíor aottrom,

---

[13] Lán neonachais;
Bha Lili a taitne rium,
Mar bhith a ruisg bhi fiunn;
Ach cha ba shá buirniunlaid,
Do ’n Mhoraigs’ iad.

Siubhal.

O! ’s coma lium, ’s coma lium,
Uile iad ach Mórag;
Rioghainn dheas chulach
Gun uireasabh fólum;
Cha ’n fhaidhir a tiunnail,
Air mhaise no bhunailt,
No ’m beusamh neamchumonta,
Am Muile no ’n Leoghus.
Go genmni deas furanach,
Duineoil gun mhórchuis;
Ar thaogha na cumachd,
O mullach go brogamh;
A néul tha neamhchurri,
’S a h aignidh ro lurach;
Go bríodalach, cuireideach,
Urramach, seolta.

Siubhal.

O guiliugag, guiliugag,

---

[14] Guiliugag Morag!
Aice ata chuluidh
Go cuiridh na ’n óigfhear’;
B’ é ’n t aidhir ’s a sulos,
Bhi sínte ri t ulaidh,
Seach daonnan bhi fuireach
Ri munuran pósaidh.
D’ am phianadh, ’s d’ am ruagadh,
Le buairidh na feola;
Le aislingin connain
No colna d’ am leonadh;
’Nuair chidhinn ma m’choinnimh,
A ciochan le coinnil,
Theid m’ aignidh air bhoilich,
’S na theine dearg sólais.

Siubhal.

O fairigan, fairigan,
Fairigan Morag!
Aice ata chroiteag
As toite ’s ’n Eorpa;
A ciochan geal criostoil,
Na faice tu stoit’ iad,
Go ’n tairnidh go beagnair’,
Cenn-eaglais na Róimhe.

---

[15] Air bhuige ’s air ghile,
Mar lili na lónan;
’Nuair dheana tu ’n dinnidh
Go ’n cinnidh tu deonach;
An deirgiod, an grinniod,
Am minead, ’s an tinniod;
Go ’m b’ ásainn chur spionnaidh,
Agus spioraid a feoil iad.

Urlar.

Thogaimit ar fonn,
Anns an ógmhaidinn;
’S Phebus ’dath na ’n tonn,
Air fiobh órensin;
Fa’r céil cha bhiodh conn,
Ar sga’ dhoir’ is thom,
Sinn air daradh trom
Le ’r cuid gorraileis;
Direach mar go ’m bíodh
Maoiseach ’s boc a frí,
Cromruaig a cheile dían
Timchiull óganan:
Chaillimit ar clí
Ag gairechdich linn-shín,

---

[16] Le bras mhacnas dian sin
Na h ógalachd.

Siubhal.

O dastram, dastram,
Dastram Morag!
Rioghainn bhoi bhastalach,
Leacruiteach rósach;
A gruaidhin air lasadh,
Mar an lasairchlach dhaite,
’S a deud mar a sneachda,
Cruinn-shnaite an dlu órdo.
Ri Venus chomhtlachdor,
An taitneachdainn fheolor;
Ri Dido cho’ -maisich,
Cho’ -snasor ’s chomh-córr r’i;
’S e thionsgain dhomh caithibh,
’S a laodaich mo raithin,
A bhallag ghrinn ladhach,
Chuir na gaithionsa m’ fheoils’.

Siubhal.

’S mar bíthinn fa ghlasamh,
Cruaigh phaisgte le pósadh,
Dh’ iobrainn criogha mo phearsann,
Air an altairse Moraig;

---

[17] Go ’n liobhrain gun airsteal,
Ag stóilibh a cas e;
’S mar gabhadh i tlachd dhiom,
Cha b’fhad a sin béo me.
O ’n urrum, an urrum,
An urrum, do Mhóraig!
Cha mhor nach do chuir i
M’ fhuil uile as a h órdo;
Go ’n d’ rug orra ceumtuislidh,
Fa iomachd mo chuislion,
Le teas is le murtachd,
O mhochthra Diadomhnaich.

Siubhal.

’S tu réulla na ’n caillion,
Lán lainnir gun cheo ort;
Fior chomhnart gun charraid,
Gun arral, gun bhéolam;
Choi’ -min ri cloigh eala,
’S choi’ -geal ris a ghaillinn;
Do shengshlios séamh fallain,
Thug barrachd ar móran.
’S tu Bainriogh na ’n ainir,
Cha sgallais an cómhradh;
Ard foinni na d’ ghallan,

---

[18] Gun bhallart, gun mhórchuis;
Tha u coimhliont na d’ bhallamh,
Go h insgineach athlamh;
Caoin, mechire, farast,
Gun fhathrom, gun rópal.

Urlar.

B’ fhearr go bithinn sgaoilt’
As na córdamhsa,
Thug me tuilleadh gaoil
A’s ba chóir dho’ dhuit;
Go d’ thig fa dhuine taom,
Go droch ghniomh bhio’s claon,
Cuireadh é cruaigh-shnuim
Air o ’n ghórraich sin:
Ach thug i so mo chiall,
Uile uam go trian;
Cha ’n fhaca me riabh
Tiunnail Móraigs’,
Ghaid i uam mo chrí,
’S shlad i uam mo chlí,
’S cuiridh i ’s an chill,
Fa na fódamh me.

Siubhal.

Mo cheist agus m’ ullaidh

---

[19] Do ’n chonnairc me d’ shéors’ u,
Le d’ bhroilleach gealthuireid,
Na mullaichion boidheach;
Cha ’n fhaidh me do dh’ fhurus,
Na ni mionaid uat fuireach,
Go d’ tha buarach na dunach
D’am chumail o d’ phósadh.
Do bheul mar an tsirist,
’S e milis ri phógadh,
Choimhdearg ri bhermilion,
Mar bhileagan rósan:
Go ’n d’ rinn u mo mhilleadh,
Le d’ Chupid d’ am bhioradh,
’S le d’ shoidion caol biorach,
A rinn ciothrram fa m’ chóta.

Siubhal.

Tha me lan mullaid,
O ’n chonnaig me Morag,
Chomhtrom ri cloch-mhuillinn,
Air lunnabh d’a séoladh:
Macsamhailt na cruinniaig,
Cha ’n eil anns a chruinnidh;
Mo chrí air a ghuin leat,
O ’n chonnaig me t órchul

---

[20] Na shlamagan bachullach,
Casurlach, córnach;
Go fainneagach, cleachdagach,
Dreachlubach, glórmhor;
Na reullagan cearclach;
Mar usgruichion dreachor,
Le fudar ’s an fhason
Grianlasda, ciabh órbhoi.

Siubhal.

Do shlios mar an canach;
Mar chaineal do phogan;
Ri Phenix cho’ -ainnibh;
’S glan lainnir do chóta:
Go múirneneach banoil,
Gun árdan gun stannart;
’S i córr ann an ceneal,
Gun ainnis gun ótus.
Na faichte mo leannan
’S an mhathshlogh Diadómhnaich,
B’ i coltas an aingil,
Na h earradh ’s na cómhradh;
A pearsa gun talach
Air a gibhtin tha barruichd;
A’n, ti dh’ fhág u gun ainimh,

---

[21] A rinn do thalamh rud boidheach.

Urlar.

Tha saoghal lan do smaointinin feolar,
Mamon bi’dh d’ar claonadh
Le ghoisnichion;
A cholunn bheir oir’n gaol
Ghabhail go ro fhaoin,
Ar striopachas, air craos,
Agus strotholachd:
Ach cha do chreid me riabh
Go’n do sheas air sliabh,
Aon te bha choi’ -ciatoch
Ri Móraigs’;
A subhailcion ’s a ciall,
Mar go ’m biodh baindia.
Leugh i crí am chliamh
Le cuid órrachan.

Siubhal.

Ar comhairle na ceilibh or’m.
Ciod eile a h eir no ni me?
Ma ’n rioghainn ba tearc ceileireadh,
A sheinnedh air an fhídeig;
Cha ’n fhaidhir a lei’t eile so,
Air tior-mór no ’n oilenibh;

---

[22] Coimhiumlain, ’s coimheireachdoil,
Coimhteiridneach, ’s coimhbíogoil.
’S ni cinntéach gur ni deireasach
Mar ceilir so air Síona,
Me thuitim an gaol leathphairteach,
’S mo cherenion am dhiobhail;
Cha ’n eil do bhúrn a Seile sid,
No shneachd an Cruachan eilideach,
Na bheir aon fhionnachd eiridneach
Do ’n teine a ’t’ ann am ínsgin.

Siubhal.

’Nuar chuala me ceol leudanach
An fheadain a bha ’g Moraig,
Rinn m’ aignidh damhsa beudarach,
’S é freagra dh’ á le sólas;
Séamh úrlar, sochdair, leudurra
A puirt, ’s a meoir a breabbadaich;
B’ e sid an oirfeid euggurra,
Do ’n bhéus na creuga móra.
Ochóin! a feadan bailleugach,
Cruaigh sgailleugach, glan céolor,
Nam bionn-phort stuirteoil trileonta,
Ré mindhíonach, bog ró chaoin;
A mársal comhnart staideoil sin,

---

[23] ’S e lúthor grasor caismichdeach;
Fior chruinnlúath, brisg, spalppara,
Fa clialú braschaoin sporsoil.

Siubhal.

Chinn próis, is stuirt, is sprachdolachd,
Am ghnuis ’nuair bheachdaich guamag,
A seinn an fheadain ioroltaich,
B’ ard iolach ann am chluasabh;
A suain-cheol, siotha mireneach;
Mearstoirmeil, poncoil, mionaideach;
Na b’ fhoirmeile nach siredhmit,
Ar mhirid ri h uchd tuasaid.
O ’m buille meoir ba lommorra,
Go pronnadh a phuirt uairich!
’S na h uilt ba luthor cromaidhin
Ar thollabh a chrainn bhuaghaich!
Gun slaoidmheoirich, gun ronnaireachd,
Brisg, tioram, sochdair, collaideach;
Geal-lúdag na ’n gearracholluinnin,
Na craplú, loinneoil, guanach!

Urlar.

Chaisgimit ar n íot
Le glain fhíon a sin,
’S bhuailimit go dian

---

[24] Air gloir shíobhalta;
Tuilleahd cha bhiodh ann,
Gos an tigidh am,
A bhi cluich air dam,
Air na tíodhan sin:
Dh’ ólaimit ar dram,
Dh’ fhógradh uainn gun tainc,
Gach ní chuireadh maill
Air bhi míogchuiseach;
Maidh’dean na’n ciabh fann,
Shniomhanach na ’n clann;
Mala chaol, dhonn, cham,
Channach, fhíonolta.

An crúnluath.

Mo cheann tha lán do sheillenibh
O dheilich me ri d’ bhriodal;
Mo shrón tha stoipte a dh’ elebor,
Na deil, le teine dímbis;
Mo shuilion tha choi’ -deireasach,
Nach faic me gné gun telescop,
’S go d’ bhiodh méadachd beinnidh ann
’S ann h eirinn gur a fríd é.
Dh’ fhalbh mo chédfi corporra
Go docharach le bruadar,

---

[25] ’Nuair shaoil me forton thorchairt domh,
’S me ’m thorroichim air mo chluasaig:
Ar dusgadh as a chaithrem sin
Cha d’ fhuair me ach ion failéus d’e,
An ionad na maoin bearraideach
A mheal me go seachd uairion.

Ach, ciod thug me go glan fhaireachadh,
Ach carachadh rinn Cluanag:
’S co so, o thus, ba Mhorag ann,
Ach Siona an órfhuilt chuachaigh;
’Nuair thúr i go ’n do lagaich me,
’S go féimin rag chuir stalcaidh ann,
Go ’n d’ rinn i draoidheachd-cadoil domh,
Rinn cruaigh fíor rag d’ am luaidh’.
Bha chleasachdsa choi-fíonolta,
’S coimhinnleachdach mancuairt d’i,
Nach faodainn shín thaobh siobholtachd,
Gun dligheadh críon thoirt uam dh’i;
Go ’n thiuntaidh me go h ordoil r’i;
’S go ’n shaoil me go ’m b’ i Mórag i;
’S go ’n d’ aisig me na pógan d’i,
’S cha ro’ d’ a coir dad uaith’.