[EBISTIL THIOGHLAICTHE]
DON TRIATH CHUMHACHTACH cheirt- bhreathach chiūin-bhriathrach, do Ghiolla Easbuig Ua nDuibhne, Iarrla Earra Gaoidheal agas Tighearna [tíghearna] Ladharna agas Ard-ghiúisdis na h-Alban, darab comh-ainm Lieutenanda [Liuetenanda] a gcrīochaibh Oilēn Indseadh Gall, agas Aird-cheand teaghluigh na rīghruidhe Albanuidhe, atā M. Séon Carsuel, Minis- tir tSoisgēil Dé ag guidhe agas ag gér-atach Dé go dīochra dūthrachtach fā spioraid an ghlicais agas na tuigse agas na fīrinde do neartughadh agas do mhēdughadh and, maille rē sonas suthain d’fhaghāil dó, ō Dhia Athar tré Iosa Crīosd ar dTighearna.
NOS OIRRDHEIRC ONORACH atā fós agas do bhī riamh ar buil ag na daoinibh ghnāthuigheas saothur nō obuir do dhēnamh, do chum an tsaothair-sin do dhul a dtarbha dona poibleachaibh agas dona cineadhachaibh agas dā sliocht agas dā lorg ina ndiaigh, toradh an t-saothair-sin do thiodhlucadh dona tighearnaibh nō dona cairdibh nō dona cumpānachaibh rēra cosmhula an saothar-sin fēin, agas is fearr d’airidhe air, agas is mó ar a mbī cumaoin ghrāidh fhir dhēnta an t-saothair.
Atāim-se, a thriath tairise agas a thighearrna dingmhālta, ag leanmhuin an nósa-so go feadh mo chumhachta; agas agā thuigsin cosamhlacht an adhbhair-se rē t’indtind dhiadha-sa, agas th’fheabhus d’airidhe ar dheagh-thiodhlucadh, agas méd do chomaoine grāidh imarcaidh oram, agas ar an adh- bhur-sin, do condcus damh-sa gurbh in-dēnta damh an saothar beag-sa, neoch is cēd-toradh dom intleacht, do thoirbheart agas do thiodhlucadh duit-se, a thighearrna. Oir do dhearbh do bheatha dhi/adha-sa ō aois do leanbachta dúinne go bhfuil an t-adhbhar diadha-sa cosmhuil rit, agas
Agas gē tāid nāimhde na fīrinde go mī-nāireach agā rāgha nach dlighfedīs na prindsadha nō na tighearrnaidhe saoghalta cūrum do bheith orrtha a dtimcheall hsoisgēil Dé, nō a dtimcheall dhroch-chreidimh do sgris, is fearr do thuig tusa an fāidh naomhtha ina bhriathraibh inā mur sin .i. Dāibhīth, neoch iarus ar prindsaghaibh na talmhun beith eōlach neamh-ainbfeasach sa ladh dhiadha. Is mur sin fuaradar na sean-aithreacha diadha (sul do sgrībhadh an ladh) saoghal fada, agas tiodhluicthe maithe eile, do chum iad fēin do bheith eōlach a dtoil Dē, agas do chum go / ndēn- daois an toil-sin Dé [Dè] do theagasg dā gclandaibh agas dā sleachtaibh ina ndiaidh. Agas gē do-rindeadh mēid ēigin do dhealughadh eidir oifig [òifig] Mhaoise agas oifig Aróin an uair tugadh an ladh do Chlandaibh Israhēl sgrībhtha, gidh eadh dearbhthar dhúinn lē a mbrāithreas, agas leis an gcūrum do ghabh Maoisi air, nach amhāin tug sē aire dona neithibh saoghalta, acht gurab mó an aire do bhī aige ar an ladh dhiadha do chongbhāil gan truailleadh a measg an phobail iná ar na neithibh saoghalta. Agas foillsighthear sin dúinn go maith leis an achmhusān tug sé d’Arōn agas don phobal uile, ag faigsin na h-onōra tugadar don laodh órdha do- rindeadar a n-adhaidh thoile Dé, an uair do bhris seisean an dā thabhaill ina rabhadar na deich n-aitheanta sgrībhtha ō mhēr Dē na n-uile chumhacht, agas do-rinde Maoise dīo- ghaltas ro-throm orrtha as sin.
Do thuigeadar na breitheamhain agas na rīghthe deagh- chreidmheacha do bhī ar Chloind Israhēl an nī-se do labh- ramar / romhaind [romhainn (catchword)] , mar do bhī Geidion, agas Samuel, agas Dāibhīth, agas Isafat, agas Esecias [Esasias] , agas Iosias, agas cuid eile do na breitheamhnaibh agas dona rīghaibh ar a bfuil masla agas toibhēim a dtimna Dhé ō dheachtadh an Sbirad Naoimh. Asē adhbhar fā dtarrla dhāibh bheith fān athais agas fān imdheargadh-sin ō Dhia, nār thuigeadar go mbean-
Dāmadh āil lind eachtradha nō sgēluidheacht [sgseluidheacht] an phobaill gheindtlidhe d’fhēchain, do-geibhthear indta gurab é an t-adhbhar cēdna tug orra an unhla agas an onóir do dhligh- fedīs do thabhairt do Dhia a thabhairt do dhēibh brēige .i. ainbfis agas neamh-chūrum an ladha diadha agas thoile Dé do bheith ar a bprindsaghaibh. Agas gē dho bhī seachrān agas ainbfis orra fān ladh dhiadha, do bhī cādhas agas onōir mhōr aca dhā thabhairt dona dé/ibh balbha bodhra sin dā gcreiddīs, agas dona feallsamhnaibh, agas dona daoinibh glioca do bhī aca, indas go n-iardaois comhairle ar a ndēibh a n-am a n-ēigeantuis agas a n-anshocracht, agas go ndēn- 105 daois caitheamh agas cosdus imarcach rē ndealbhaibh agas rē n-altōraibh brēige. Agas dā dhearbhadh sin, a gcathair na h-Aithne, do bhī ’na sgoil gliocais geinearālta go h-uilidhe a measg an phobail gheindtlighe, do-bheireadh gach aon [aòn] dībh go coitcheand mar mhiondaibh na briathra-sa síos: Pugnabo pro templis et sacris, solus et cum aliis .i. Cathōchaidh mē am aonar agas maille rē cách ar son na dteampall agas na n-altōr agas na neitheand naomhtha. Ar an adhbhar-sin is dearbhtha dúinne go raibhe cūrum agas cādhus agas crei- deamh ag an phoball gheintlighe go h-uilidhe dā ndēibh agas dā dteampluibh. Dā rēir sin is follas go bfuillid an mhuintear iarras ar tighearnaibh agas ar prindsaghaibh Crīsduidhe gan cúrum an reachta diadha do bheith orra ina nāimh/dibh don nādūir dhaona.
Is andsa timna-sa Iosa atā gach uile nī rigmaoid a leas dār dteagasg. Atā indte an ladh, neoch nochtus dúind mar sbēclāir ar n-olc féin, agas ar ndamnadh dāmadh āil lē Dia ceirt-bhreitheamhnus do dhēnamh [ghenamh] oraind do rēir ar bpeac- aidh. Atā a mhór-thrōcaire agas a mhōr-ghrāsa ag furāil maitheamh a pheacadh ar gach ēn-duine aithridheach, óir is andsa lē Dia [Día] aithridhe an pheacaidh inā a bhās. Agas atā indte oidhreacht fhlaitheamhnuis Dé, arna gealladh dā gach neach ghabhas Crīosd ar dTighearna chuige ’na chroidhe
Nīr fhēch Maoisi dā chuntabhairt an uair do ghabh sé do lāimh, ar furāileamh Dé, Cland Israhēl do thabhairt as an Eigeift, / agas ard-mhonadh nach bfētfuidhe a dhul ar gach taobh dībh, agas Faró lē neart a tsluaigh uile ’na ndiaidh. Nīr fhēch Geidion do loidhed a mhuintire an uair do indsuidh an sluagh geinntlidhe lē trī chéd, agas nīorbh ēidir a raibhe ’na adhaidh d’āireamh ar a n-imad. Nīr fhēch Dāibhīoth rīgh, agas é ’na ōgānach ar dteacht ó aodhuireacht a thrēda, do loighead a chuirp féin nō dhá ōige nō dhá neamh-fhoir- bhtheacht a gceardaibh gaisgidh nō eangnamha, gan dul do chomhrac rē Goilias, fomhoir uathmhur ain-mīn an-arrachta, ro-mhōr ō chorp, foirfe a n-aois, agas é eōlach intleachtach a gcathaibh agas a gcomhlandaibh; agas gidh eadh, do chind leō na h-oibreacha agas na saothair-sin do ghabhadar do lāimh a h-ucht an Sbirad Naoimh, agas ar aithne Dhé na n-uile chumhacht.
Do chind leis an [leisin] rīgh ro-mhaith do rāidheamar romhaind .i. Esachias, sgris na ndealbh agas na mbileadh, agas briseadh na naithreach prāis. Do chind a obair agas a eachtra lē / Maoise ag tabhairt an phobail trēsan bfairrge, agas agā mbeathughadh san dīthreibh rē dā fhithead bliadhan leis an manda .i. leis an mbeathaidh tugadh dō do neimh, tar ēis an rīgh agas na n-Eigifteach uile do bhāthadh. Do chind lē Gedion briseadh ar a nāimhdibh agas ar a eascairdibh acht gēr bheg a mhuintear ag fēchain a raibhe ’na adhaidh. Do chind le Dāibhīth, agas é ’na mhacāmh [mhachamh] óg an-arrsaigh, Golias neartmhar neimh-meirbh do mharbhadh d’ēn-urchur cloiche as a chrand-tabhaill.
Do chind leat-sa, a thighearna, ar aithris na rīghruidhe ro-uaisle sin do rāidheamar romhaind, gach obair agas gach ard-tsaothar dār thinnsgain tū, tré rath an Sbirad Naomh agas lē h-eōlas an sgribhtūir dhiadha, gan fhēchain do chundtabhairt nō do ghábhadh nō do ghuasacht dā raibhe oraibh .i. sgris fuar-chreidimh agas fuar-chrādhbhaidh, agas losgadh dealbh agas droch-eisimlāra, agas leagadh agas lān- bhriseadh altōr agas inodh a ndēntaoi iodhbarta / brēige do bhunadh, agas sgris meirleach agas mī-bhēsach agas [lucht] foghla agas foirēigne, agas ’na dhiaidh sin mēdughadh agas mór-chumhdach agas onōrughadh na h-Eagluisi Crīsduidhe go comhlān. Oir is buaine dhuit an caithrēim-si a bfiadhnuisi Dé inā gach caithrēim saoghalta oile, mar atā creachadh agas comh-lomadh na gcomharsand agas na gcoigcrīch, agas marbhadh agas mór-mhughughadh a ndaoine, agas losgadh agas lán-mhilleadh a n-aitreabh agas a n-āras.
Agas gidh eadh, ní fhuil a n-ainbfis damh-sa go mbēraid mōrān do na h-easbulaibh fallsa agas dona daoinibh atā ar seachrān creidimh fós breath a n-adhaidh na mbriathar-sa adubhramar romhaind, agas adēraid gurab cogadh agas argain ar an eagluis, agas fós gurab sgris ar an tuaith an obair do ghabhais do lāimh; agas fós gurab droch-chreidimh agas gurab teagasg gan tarbha an soisgēl atāmaoid do noch- tadh dōibh. Agas gidh eadh, adeirim-si gan chuntabhairt dā rēir sin go bfuilit-sean [seán] féin ag leanmhuin / luirg a sindsear, ag tabhairt tighearndtuis agas umhla don reacht dhaonda
Ar an adhbhur-sin dob áil linde an ní nach gcualamar do dhēnamh romhaind do thindsgna anois, mar atá foirm agas brīdh na n-urrnaidheadh agas na sacramuinteadh naomhtha do chur i nGaoidheilg; óir do ghabhamar an mhéid-sin do mheisnigh chugaind ar ndītheall [ar dhitheall] do dhēnamh, a mbriathruibh Crīosd, do chomhfhurtacht na h-Eagluise Crīsdaidhe. Acht gé nach ro-mhaith ar nGaoidhealg, gidh eadh is gabhtha mo dheagh-thoil uaim-se ar son mh’uireasbhadha, agas adbhuim féin fós uireasbhuidh mhór do bheith oram a gcanamhain [agcanamháin] Ghaoidheilge agas a bfoirm mo dheachtaidh, agas ar an adhbhur-sin geallaim umhla do thabhairt don tí is eōlcha iná mé. Acht cheana, atá a fhis agam nach a milis-bhriath- ruibh na bfeallsamh do cuireadh an sgriobhtūir diadha [diádha] , agas nach bfuil feidhm aige ar dhath breadhdha brēgach na bfileadh do chur air. Oir [óir] is lór don fhírinde í féin mar fhiadhnuise, gan brat oile do chur impe, acht gé tā feidhm ag an mbrēig tsao/ghalta ar dhath égsamhail oile do chur impe dā cumhdach don taobh amuigh, ar an adhbhar go bfuil sī lochtach don taobh astoigh. Agas gē bé dā dtug Dia [Diá] do thidhlocadh bheith eōlach a gceart chanamhna
An t-adhbhar prindsibālta do bhrosnaidh mhé do chum an t-saothair-se do dhénamh .i. grádh Dé ar tús, agas ar eagla go n-aigeōradh sé oram an tálenta .i. an tidhlucadh tug sé dhamh do chur ar dimbuil, agas grádh Eagluise Dé, agas do dhénamh cuidighe lēm bhrāithribh Crīosdaidhe atá a bfeidhm [abféidhm] theagaisg agas chomhfhurtachta, agas ar a bfuil díth leabhar. Agas maille ris na h-adhbharaibh-sin, do bhrosnaidh go mór mhé méd mo dhóchais as do dhaingne-si agas as do bhuaine sa slighe dhiadha do ghlacais as t’ōige agas as t’anfhoir- feacht, / a thighearna, ag breathnughadh agas ag tuigsin gurab pátrūn dīleas dingmhālta agas gurab oide carthanach don fhīrinde thú, agas fós gurab cádhas agas comairce do na daoinibh anbfanda ēgcruaidhe bhīos i ngábhadh nō i nguasacht ar sgāth na fīrinde thú; agas tuigmaoid fós gurab athair don chloind bhīs ar athchur agas ar indarbadh ar son na fírinde thú; agas fós go bfēdaid timpiridhe agas teach- tuiridhe agas minisdrighe na fīrinde comhnuidhe agas comh- thoiriseamh do dhēnamh fād sgiathānaibh.
Agas atāmaoid agā rādha ribh, a thighearna, gan simpli- dheacht an tidhluice nō fhir an tidhluice do mheas, acht feabhas na sligheadh agas an adhbhair, agas grādh agas gnāth-umhla neamh-chealgach fhir an tidhluice dhuit do mheas. Oir dā mbeind-se a gcomhthrom ghlicais agas eōlais agas intleachta [intleachtha] ris na h-ūdaraibh nō ris na saoithibh is duid- se, a thighearna, do-bhéraind tosach mh’indtleachta agas mh’eagna; ōir do ghabh Crīsd an dā phingind do chuir an bhain/treabhthach a sdoc na h-ofrāla, agas do tslānaidh í ar dtuigsin a deagh-chreidimh agas a deagh-chroidhe dó. Gabh-sa mar sin, a thighearna, mo dhā phingind-se anois chugad, ōir dā dtugadh an Rí ós gach rīgh agas an Triath ós gach tighearna .i. Iosa Crīsd, tidhlucadh bhudh mó iná so dhamh-sa, do-ghēbhthā-sa é acht go mbeith gean agad féin ar a fhaghāil. Oir is doilidh gach tosach isna neithibh neamh-
Dia [Diá] na n-uile chumhacht, ar grádh a Mhic charthanaigh Iosa Crīsd, do choimhēd agas do chomhfhurtacht th’indtinde agas do chroidhe maille ris an Spiraid neartmhuir Naomh, do dhēnamh a thoile diadha atā arna foillsiughadh duit ’na reacht beandaighe, do dhortadh a ghrás agas a ghér-mhīr- bhuile maille ré rath imarcach ar do phoibleachaibh agas ar do dhūthaidh agas ar do dhaoinibh agas ar do thuathaibh, agas go h-āiridhe ar do mhinisdribh ar feadh do thighearntuis go h-uilidhe. Bīdh amhlaidh. /
Don Trīnōid thoghaidhe thré-phearsandaigh .i. don Athair mhōr-mhīrbhaileach, agas don Mhac mhaiseach mhōr-chumhachtach, agas don Spirad Naomh nós-oirrdheirc, is cóir gach uile onōir agas ghlōir agas bhuidheachas do thabhairt tré bhioth síor.
| title | Ebistil Thioghlaicthe |
| internal date | 1567.0 |
| display date | 1567 |
| publication date | 1970 |
| level | |
| reference template | Carswell %L |
| parent text | Foirm na n-urrnuidheadh |