II. TINNEAS ’US IOCSHLAINTEAN.

Na h-euslaintean do’m bheil sibh ni’s mo bhuailtiche, ’s iad tinneas stamaic, teasachean, ’ghriuthrach, an teasach sgarlaid, a bhreac, casadan, ainteas sgamhain, losgaidhean, sguchaidhean, leointean, gortas-luirgein, agus cuid a dh’uairean cnamhan briste. Ach gidheadh tha tinneasan eile ri ’n coinneachadh anns cho liugha de shluagh, agus ged nach ’eil e comasach ann an leabhar coslach ri so aire a thoirt do na h-uile euslaint, agus eadhon duilich a chuir sios riaghailtean dearbhte gu bhi air an leantuinn anns na h-uile cor dhiubh sud a dh’ainmich mi, gidheadh freagraidh na seolaidhean a tha air an toirt airson gach cor le beagan ath’rachaidh.

Tinneas Stamaic.

Tha tinneas stamaic air aithneachadh le bhi neo-shlan, le call cail, gaoth cuime, losgadh-braghaid, agus cuid a dh’uairean le faireachduinn pian ’san stamac. Ann an cuid de chorain tha leanntaidhean uisgidh air a thilgeadh ’n aird ’sa mhaduinn a bheir beagan saorsainn do’n neach euslan.

Tha ’n euslaint so gu h-araidh air aobh’rachadh le bhi beo ro mhor air buntata no luibhean eile gun fheoil, no le ol cus de dh’uisgebeatha, no leis an stamac a bhi air a luchdachadh le biadh sam bith.

Anns a chaibideil air Lon thug mi cuid de sheolaidhean air deasachadh ’ur buntata, &c. a bhios, ma leanar iad, ni’s feumail ann am bacadh an euslaint so na na h-uile iocshlaint tha’n Albuinn. Gidheadh, ’n uair nach leanar mo chomhairl-sa, ’us neach a bhi air a bhualadh le tinneas stamaic, ’se cheud cheum am biadh ath’rachadh gu aon n i’s beathachaile m a’s comasach le feoil aon uair ’san la. Ma tha sibh ro ainniseach gu ruigsinn air sin, feumaidh sibh stuthan beothaichidh, leithid as peabar, uinneanan &c. a mheasgadh maille ri’r buntata. Tha deochan searbh, leithid as tea chamomile, no sugh an luis thri-bhileach gle fheumail. Deanaibh an sugh gu maith laidir, agus cuiribh maille ri botul dheth aon ghloin uisge-bheath a chumas e bho oibreachadh. Faodaidh lan gloine dheth so ’bhi air a ghabhail gach maduinn, ’us ’nuair ’bhios mor losgadh-braghaid no gaoth cuime, bheir lan spain-tea de charbonate soda air a ghabhail aon uair no da uair ’san la ann am beagan buirn, saorsainn. Cha chluinn mi ach mu thearc de thinneasan stamaic ma leanas sibh mo chomhairl a thaobh n- ’ur loin. Marbhaibh agus saillibh aig a chuid a ’s lugha aon mhuc ’sa bhliadhna anns gach teaghlach, air sga n- ’ur slaint mur ann airson ’ur co’fhuirt.

Teasach.

Tha so gu cumanta ’toiseachadh ’san fheasgar le piantan ’san druim ’us anns na lamhan ’sna casan, faireachduinn fuar thairis air a chorp uile air a leanmhuinn ann an uin aithghearr le tinneas ’us mor theas, —a chuisle laidir agus a’ bualadh moran ni’s luaith na b’abhais (mu’n cuaird do 72 bhuillean ann am mionaid ann an neach th’air fas), agus an teangaidh ach beag a ghna geal Tha gu cumanta gortas cinn, an taobh stigh ceangailte, ’sam fual gann agus dorch.

Tha e do ghna iomchuidh deoch thilgidh a thoirt ’n uair a shaoileas sibh gu’m bheil neach ann an teasach, agus ma bheirear gu trathail i, is tric a chaisgeas i ’an aon uair an euslaint. Tha tarruing fola feumail ach beag ’sna h-uile chas, agus bu choir a dheanamh cho luath ’sa bhios sibh cinnteach gur e teasach a th’ann. Anns na h-uile cas, cuimhnichibh gur

coir do mhuinntir seasamh ’nuair a tharruingear fuil asda, agus gun a tarruing idir nan luidhe, agus is coir an fhuil a stad cho luath ’sa dh’fhannaicheas iad no dh’fhasas iad tinn. Bithidh e gu maith a chuimhneachadh gu’m bheil mu choinneamh gach neach a tha air a mhilleadh le call cus fola, deich mile a’ basachadh le call ro bheag. Deanaibh am fosgladh ’sa chuisle farsuing air choir ’s gu’m faigh sibh na dh’iarras sibh de dh’fhuil gu grad; oir an coimeas cha’n’ eil ach beag feum air larg tarruing fola a fosgladh beag. Giulanaidh neach mheadhon-aoiseach, ma tha e gu nadurach slainteil, call 5 no 6 lan cup-tea mus fannaich e, ach cha ’n iarr clann no sean mhuinntir uiread. An deigh tarruing fola, thoiribh purgaid laidir de sheors sam bith, mar a tha tea shenna, jalap ’us calomel, no pileachan, no salts: oir mur glanar gu h-iomlan an taobh stigh cha bhi ach beag earbsa’ a ath-leasachadh aithghearr. Faodaidh e ’bhi feumail fuil a tharruing ni’s trice na aon uair ann an teasach, agus tha e a ghna feumail mairsinn ri toirt tomhasan beaga de dh’iocshlaintean fhuasglaidh na h-uile cheann 3 no 4 laithean gus an lughdaich an teasach. Ma tha agaibh deigh sam bith airson slaint do’n neach thinn, sparram oirbh gu gle laidir an tur fheum air cumail luchd-seanachais dhiomhain ’mach as an tigh, ’sgun idir an leigeadh ’steach do a sheomar. Cha bu choir a bhi idir ’an sin ach aon neach aig aon am, mur bi gu caradh na leapa no leithid sin de ghnothaich, agus gun fhuaim os ceann sanais a bhi air a chluinntinn ’san tigh. Na biodh ni’s mo de dh’aodach air na dh’fhairicheas e taitneach, uime-sin aig aman feumaidh sibh cuid a thoirt dheth ’sa risd an cuir air ’nuair a dh’iarras e sin. Tha so agus comas an ailidh le fosgladh dhorsain ’us uinneagain gu cumail an ailidh ’san t-seomar ur ’us fionnar (ach a mhain ann an aimsir ghle fhuar) tur fheumail gu toirt earbsa ri ath-leasachadh. Faodaidh e ol na ’s aill leis de bhurn dhe aran loisgte (air a dheanamh le taomadh burn teth air mir de dh’aran coirc loisgte agus leigeadh leis seasamh gus am fuaraich e), meog, burn le beagan de shlaman-milis dhearcain dubh lis ann, no burn leis-fein. Ma tha eagal oirbh nach basaich e, ’s ma tha sibh airson cuir as da gu grad, thoiribh uisge-beath’ dh’a; ach ma tha sibh airson a leigheis, na faigheadh e ni sam bith ni’s treise na burn, no brochan tana, no tea. Ma tha a cheann gort no a’ breislich, gearraibh dheth ’fhalt, ’us cumaibh aodach fliuch le burn fuar ’us fion-geur ri ’cheann.

Tha gidheadh seors de’n goirear gu tric “teasaichean iosal” no “Tiphus” airson nach ’eil e iomchuidh fuil a tharruing. Ged tha chuisle ’san teasach so luath cha’n’ eil i laidir ’us lan, ach caol ’us lag, an teangaidh gu luath air a cuibhrigeadh le sgrath dhorch an ait a bhi geal, agus ni’s mo laigse ’us sgios bho’n toiseach na th’ann an teasaichean cumanta. Gheibh sibh ’nuair a thaisbeanas an teasach so gu’m bi iomadh tinn leatha ’san ait mu’n cuairt duibh, gu’m mair i uin fhada, gu minig mios no 6 seachduinean mus fas an neach tinn slan; ach ’sann a thach’ras teasach chumanta ann an cuisean singilte agus gu cumanta criochnaicheas i ann an deich la no ceithir la deug.

Aig toiseach an t-sheors teasaich so tha deoch thilgidh iomchuidh agus cho luath ’sa ghuilaineas an stamac e, thoiribh purgaid laidir de sheors shabhailt sam bith. An deigh so tha purgaidean gu bhi air an toirt an ceann gach 3 na 4 laithean gu ceann cheithir la deug, agus an deigh sin bithidh tomhas de chastoir ola gu cumanta laidir gu leoir ’nuair a dh’fheumar a leithid. Na stad idir bho phurgaid a thoirt ged nach bi an neach tinn ag ith ni sam bith. Faodaidh an deoch a bhi mar ann an teasach chumanta, ach cha choir seors sam bith de bhiadh ’bhi air a ghabhail. Tha an teasach so ag iarraidh moran ni’s mo shamhchair ’sa dh’fhois na’n teasach chumanta. ’Nuair a tha ’n craiceann anabarrach teth ’us tioram tha e feumail an corp uile a fhliuchadh thairis le burn meagh bhla’ ’us aiteal fion-geur aon uair ’san la. Tha ’bhi a’ nigheadh na’n casain ’s na’n lamhain le burn teth ’san fheasgair gu tric a’ cuideachadh gu faighinn fois us cadal.

Ghriuthrach.

Tha so gu cumanta a’ toiseachadh le cnatan ’sa cheann, le tomhas beag de theasaich na chois, agus 2 no 3 laithean an deigh sin taisbeanaidh na spotan dearg a chomh’raicheas an galar; agus ’n uair a rannsaichear gu dlu iad gheibhear iad a ghna na’n cuairteagan beaga anns am bheil i eadar-dhealaicht’ bho na h-uile bhrisidhean-mach eile.

Tha ’n doigh a ghabhar rithe gle shimplidh, agus mur much sibh an neach tinn ’n aird ann an eallach aodaich leapa, agus mur toir sibh uisge beatha no biadh dha, cha’n iarr nadur oirbh de chobhair ach an tras’ ’sa risd tomhas de dh’iocshlaint fhuasglaidh agus aisigidh an neach tinn gu luath gu shlainte. Is ainmig a bhios feum air tarruing fola mur bi an teasach arda. Na cumaibh an neach tinn ro theth no ro fhuar. Biodh an

seomar a ghna air a chumail fionnar agus thoirear pailteas de dheoch dh’a, coslach ri sin a tha air a mholadh ann an teasach.

Cuid a dh’uairean theid no spotan, an deigh ’bhi muigh uin ghoirid, a steach gu h-obainn, air neo cha tig iad idir gu ceart a mach. Anns a chor so tha blath-fhairigeadh gle fheumail, ’san deigh sin bu choir fuil a tharruing as an neach thinn agus plasd chuileigean a chuir air a bhroilleach. An deigh do’n euslaint a bhi reir coslach gu tur air fhagail, feumar mor thoigh a thoirt air gu fuachd a sheach’nadh re seall.

An Teasach Sgarlaid.

Tha ’n euslaint so a ghna a’ toiseachadh le nis mo no ni’s lugha de ghoirteas amhaich, a tha cuid a dh’uairean a’ taisbeanadh beagan uairean roimh na bhroth, agus aig aman eile beagan laithean roimhe. Tha an teasach a ghna arda, ach ’sainmig a tha tarruing fola feumail. Feudar deoch-thilgidh a thoirt aig an toiseachadh agus iocshlaint fhuasglaidh chuimseach de chalomel us rhubarb no jalap an drasd ’sa risd an deigh sin: ach ’sann a tha a chobhair mhor ’san teasach sgarlaid a’ co’ sheasamh ann an nigheadh ’chuirp uile thairis le spong air a fhliuchadh le burn fuar cia b’e uair a dh’fhair’chear an craiceann teth ’us tioram. Cha’n’ eil agam teagamh nach criothnaich an ioc-shlaint so ’ur barailean a thaobh gnathachadh teasach, ach tha e gidheadh cho dearbh chinnteach ’sa ’surrainn ni sam bith a bhi ’san t-saoghal so, nach’eil leigheas sam bith de dh’fheum sam bith ’san teasach sgarlaid an coi’meas ri so. Cha’n’ eil cunnart no diamhaireachd sam bith ann, agus cia b’e uair a bhios an craiceann teth ’us tioram, gun chrith-fhuachd air fhaireachduinn, ’s gun fhallas a muigh, cleachdaibh am burn fuar a chuir air, agus innsidh an neach tinn gu luath dhuibh cia taitneach a ta e, agus bithidh fadachd air gus an cleachdar a rithist e. Tumaibh spong no aodach ann am burn fuar, suathaibh an corp uile thairis, a reisd tior’maichibh e agus cuiribh e ’san leabaidh, agus foadar so a dheanamh caochla’ uairean ’san la ma dh’fheumar e. An deigh do na bhroth fhagail toisichidh an craiceann ri rusgadh dheth an caochla’ aitean, agus feumar mor thoigh a thoirt air nach glac e fuachd, ni ’tha e ni’s ealamh air a dheanamh an deigh so na an deigh euslaint sam bith eile.

A Bhreac.

Cha’n’ eil an euslaint so idir cunnartach ma chaidh breac a chruidh a chuir gu ceart air neach a roimhe, agus cha bhi faireachduinnean na’m paraintean ud a dhearmaideas iad-fein a chuir thuige gu so fhaotainn deante air an clann cho luath sa bhios iad mios no dha a dh’aois na’n cuis fharmaid ma theid

a bhreac a steach do’n tighean ’san fheadhainn bheaga ’thoirt air falbh.

Is urrainn do ’ur n-uachdaran no ’ur ministear a ghna iongar breic-a- chruidh fhaighinn air n- ’ur son gun chosd air bith le sgribheadh gu “Run-chleireach Comuinn shuidhicht’ na Righeachd airson Breac-a- chruidh, ’an Lunnainn,” agus foadaidh aon sam bith le sgribeadh a chraiceinn le snathad agus a mhain a fhrilleadh gun fhuil a tharruing, agus a reisd an iongar a chuir bog ris, a bhi an ire mhaith cinnteach gu’m freagair e.

Tha leigheas na Breice a’ co’sheasamh ann an iocshlaintean fhuasglaidh a chleachdadh aig aman( ’se calomel ’us jalap air am measgadh a ’s fearr); ann an cumail an t-sheomair fionnar ’us urail; ann ’bhi toirt uiread de bhurn fuar ri ol do’n neach thinn ’sa ’s aill leis, agus bithidh e ni’s fearr ma’s urrainn sibh lemonan no stuth goirt sam bith fhaighinn gu mheasgadh comhla ris a bhurn. Freagraidh duilleagan na sealbhaig gle mhaith.

Casdan.

Is beag a ruigear a leas a radh air a cheann so; oir ged ’tha ni’s mo de dh’fhaon leigheasan airson casdan na tha airson euslaint sam bith eile, cha’n aithne dhomhse leigheas sam bith ach cumail blath ’us tioram anns an tigh, no fantuinn ’san leabaidh gus am falbh i, a bhi beo air lon gle anmhuinn fad na h-uine, agus a bhi ’gabhail iocshlaint fhuasglaidh; agus tha sugh licorice, cara-meala, no siucar dubh cho maith ri iocshlaint sam bith airson lasachadh goirteis amhaich, le beagan bhoinnean laudanum ma bhios an casd gle throm agus nach bi ainteas ann.

Ainteas Sgamhain.

Tha ’n euslaint so gu cumant’ a’ toiseachadh le casd eutrom ’us pian ’sa chliabh air tarruing anail, ni, mur caisgear e, a mheudaicheas gus nach urrar an anail a lan tharruing a steach do na sgamhan leis a phian ’sa chasd a thogas e. Tha a chuisle an comhnuidh luath agus laidir, agus bu choir fuil a thoirt as an neach thinn gu grad, an dara cuid na shuidhe no na sheasamh, agus faodaidh sibh leigeadh leis an fhuil ruith gus an urrain e anail a tharruing le socair, no gus am fannaich e. Ma nithear so mus buannaich an euslaint mor bhuaidh is beag tuilleadh bhios ri dheanamh ach iocshlaint fhuasglaidh a chleachdadh. Ach mur deanar so ’an toiseach na h-euslaint’ faodaidh e bhi feumail ath-tharruing fola a chleachdadh ’an taobh stigh de dha uair dheug. Tha plasd chuileigean air a

chliabh feumail, agus feumar an neach tinn ’dhi air a chumail cho iosal ’us cho samhach ’sa ’surrar.

Losgaidhean.

An uair a dhoirtear burn no ola ghoileach air earrainn de na chraiceann, cha’n eagal d’a ma theid uisge-beath a chuir gu grad ris an earrain agus a chumail ris gus an lasaich a phian. Taom an t-uisge-beath air neapaicinn no aodach agus cuir air an earrain loisgte e, ’ga bhogachadh gu tric le tuille uisge-beatha, a chionn gu’m fas e gu luath tioram ’us teth. Tha e cuid a dh’uairean feumail mairsinn a ’cuir an uisge-bheatha ris gu ceann uin 2 no 3 uairean. Ach ma nithear cus dail air so a dheanamh, agus gu’n eirich builg, leigear a mach an t-uisge le snathad chaol cho tric ’sa lionas iad. Na sgoilt agus na gearr dheth am bolg idir, agus mo bhios mor ainteas mu’n cuairt do’n earrainn cuir plasd fuar-lite ris. Ma bheirear gu h-aineolach an craiceann dheth, ’se an ni a’s fearr a chuir ris aodach air a thumadh ann am burn fuar, agus a chumail fliuch, gu cumail an aodaich bho cheangal ris.

Faodar an doigh cheudna a chleachdadh ri losgaidhean le iarun, no teine no aobhar sam bith eile. Feumaidh neach air a mhor losgadh ’bhi air a chumail gle iosal agus a bhi air a fhrithealadh mar ann an teasach chumanta.

Scuchaidhean.

Faodaidh an tubaist phianail so, ma bheirear an aire dh’i aig an toiseach, a bhi air a leigheas gu gle fhurasda agus gu h-aith-ghearr, le leantainn na’n seolaidhean a tha an so air an toirt. Cum am ball a chaidh a dhoch’nadh( ’se sin mar is trice alt caol-na-cois no caol-an-duirn) ann an soitheach de bhurn teth gus am bi a phian air sguir, ni nach bi cuid a dh’uairean anns na ’slugha na 3 no 4 uairean, agus cho luath ’sa dh’fhuaraicheas am burn beagan, thoir as cuid dheth le copan, agus lion an aird a risd e le burn teth as a choire gus am bi am ball an ire ’bhi air a sgaldadh. Mair a’ deanamh so gus an lasaich a phian, agus an deigh sin cha bhi an-shocair sam bith air fhaireachduinn ach laigse ’sa bhall. Ceanglar a reisd stiom gu teann timchioll an uilt, agus ann am beagan laithean bithidh e cho slan ’sa bha e ’riamh.

Leointean.

Cha ’n fheum gearradh, co dhiubh bhios e air a dheanamh le ball geur no neo-gheur, ach na h-oirean aige ’thoirt dluth ri

’cheile agus bann a chuir umpa gu’n cumail ’san t-suidheachadh sin gus an ceangail iad. Ma tha an leon gle mhor, no ma tha e do-dheanta na h-oirean a chumail ri cheile, cuir beagan ghreiman le snathad chumanta agus snathainn tre na h-oirean bho thaobh gu taobh, agus tarruing iad gu cheile, a reisd ceangail bann air. Tha e de mhor fheum a chum an leon a leigheas gu luath, nach biodh tim air a chall ann an toirt nan oirean gu cheile. Ma bhios an leon salach feumar a ghlanadh; agus ma’s ann le mir gloine a rinneadh e, feumar toigh ’thoirt nach bi dad de na ghloine air fhagail ann. Ma dh’fhasas an leon teth, pianail, agus a’ frith-bhualadh re seal an deigh a bhann a bhi air a cuir air, cum e air a chuibhrigeadh le aodach fliuch le burn fuar, agus mur toir sin saorsainn, thoir a bhann dheth gu socrach agus cuir fuar-lit ris.

Goirteas-luirgean.

Tha doigh leighis na’n leointean so gle shimplidh. Anns a cheud ait cha shlanuich iad mur bi am ball gu conbhalach aig fois an dara cuid sinte air leabaidh no uirigh; a dh’aon fhocal cha’n fhaod i ’bhi ’n crochadh sios, no ’falbh mu ’n cuart. Cha bhiodh idir leithid de nithe as luirgnean goirt a’ mairsinn eadhon re fad seachduin, na’n robh toigh cheart air a thoirt orra aig an toiseach; ach le dearmad sgrib eutrom air chraiceann re fad seachduinn, bha miltean air an deanamh na’m buill neo-fheumail do’n chomuinn,, agus na’n eallach do an cairdean: Gidheadh ’nuair n tha muinntir cho amaideach agus cho choireach as leigeadh le goirteas e-fein a dhaighneachadh ’san luirgean, tha tri taisbeanaidhean a dh’fhaodas e ghabhail air. 1, Faodaidh na h-iomalan a bhi arda, dearg, agus pianail am feadh a bhios uachdar a ghoirteas air a chuibhrigeadh le sgrath gheal bhuidhe. 2, Faodaidh na h-iomalan a bhi meadhonach iosal agus comhnard agus an t-uachdar mar a dh’ainmich mi. 3, Na h-iomalan iosal ’us comhnard agus an t-uachdar saor bho bheag sam bith de na sgrath ud, agus a bhi de choslas dearg fallan.

Anns a cheud chor feumaidh sibh plasdan fuar-lit a chleachdadh gu leagadh an ata ’san teas, agus feumar a chrathadh gu h-eutrom le ni-eigin de nadur caitheimh. ’Se an ni a’s fear ocsid dearg mhearcuiri, ach freagraidh fudar de na chlach ghorm no de dh’ alm loisgte.

Anns an dara cor cha bhi feum agaibh air a phlasd, ach cleachdaibh an inneal caitheimh, agus cuibhrigidh an lot le breid air am bi im, no bloinig mhuc, no ni a’s fearr ma ’s urra sibh fhaighinn beagan cerate chumanta a sgaoileadh air.

Anns an tri-amh cor tha n’ lot a’ dol a shlanuchadh agus cha’n iarr e ach a mhain a bhi air a chaithris. Cuibhrigibh e le breid agus leis an acfhuinn a th’agaibh, agus mur bi an luirgean air a cleachdadh ann an doigh sam bith faodaidh sibh gu reusonach duil a bhi agaibh gu’n slanuich i gu h-aithghearr.

Cnamhan Briste.

Cha ’n urrain mi ’thoirt ach riaghailtean ginearailt gu ’bhi air an leantuinn ann an tubaistean de’n t-seorsa so. Anns na h-uile cor ’se cheud ni a bhios ri dheanamh, ’n uair a shaoileas sibh cnaimh a bhi air a bhriseadh, an neach a bhios a’ fulang a ghiulan gu socrach agus gu h-aithghear gu leabaidh a tha gu bhi air a deanamh cho chomhnard ’us cho dhaighean ’sa ’surrar, a chionn gu’m faod e bhi fad mus urrainn e a faighinn air a deanamh mar sin a risd gun chunnart millidh air na rinneadh ann an leigheas a bhrisidh. Bithibh gle thoigheach gu cumail na h-earrainn a tha sibh a’ saoilsinn a th’air a briseadh cho socrach ’us cho saor bho chrathadh ’sa ’surrainn sibh an fheadh a ghiulanar dhachaidh e; oir tha e de mhor fheum a chum a leigheas aithghearr. Feumaidh e luidhe air a dhruim ’san leabaidh agus sibhse ’reisd a dhol air adhart gu suidheachadh na h-earrainn bhrist cho dlu ’sa ’surrainn sibh ann a suidheachadh nadurach a’ cumail taic ri ’san t-suidheachadh sin le cluasagan, cloir ’us stalan no criosan, no doigh sam bith a’s deiseile ’gheibh sibh. Na biodh cabhaig neo eirmseach ann, ach na caillibh a bheag de dh’uin ann an deanamh so. Feumaidh aisnean briste criosan tiomchioll a chleibh. Cuid a dh’uairean tha cnaimh air a bhriseadh agus a chinn air an cuir a mach tre na chraiceann, agus am ball cho mor air ata ’us air giorrachadh ’snach h-urrar a shineadh gu leoir gu leigeadh a chnaimh a bhi air a chuir air ais gu coinneachadh ris a cheann eile. Anns a chor so tha an ceann a tha muigh gu bhi air a shabhaigeadh dheth, agus a reisd ’surrar am ball a chuir ’na shuidheachadh ceart. Anns na h-uile cas feumar na h-earrainnean a dheanamh cinnteach le stalan air chor as nach fhaod iad a bhi air an cuir as an ait le gluasad an neach chiuirte, mar a dh’fheumas e dheanamh cuid a dh’uairean, no ann a chadal, oir faodaidh an gluasad a ’s lugha anns na cinn

bhrist’ an cnaimh uir a thoisich ri fas a mhilleadh. Ma dh’ fhasas teasach ’san neach leointe, tha fuil gu bhi air ’tharruing as, agus buntainn ris mar a bhi ann an teasach, agus ma bhios moran ata, pian agus teas anns an earrainn leoint’ cuiribh aodach fliuch le burn fuar air, no cleachdaibh fhalcadh le burn cho teth ’sa dh’fhuilgeas e.

Tha iomadh tubaist agus aobhar ghearain do ’m faod sibh a bhi buailteach do nach h-urrar feum a dheanamh le seolaidhean sam bith a dh’fhaodainn-sa thoirt duibh ’an so; no eadhon le comhairl leighich sgilear ris am faod sibh cuid a dh’uairean ’ur comhairl a chuir. Gu dearbh cha dean ni sam bith ach comhairl lathail leighich maille ri co’ fhurtan ann an lon ’us doighean eile, nach h-urrainn 9 as an 10 dhibhse fhaighinn aig an dachaidh am bonn-earbsa ’s lugha a thoirt air leigheas aithghearr no idir. Tha an leithide de chomhairl ’us de cho’ fhurtan ann an comas gach aon dhibh fhaighinn le dhol gu Tigh-leighis. Tha iomadh dhibh coslach ri claon-bhreith mhi-reusonta ’bhi agaibh an aghaidh an t-shuidheachaidh oirdheirc so. Tha sibh coslach ri ’bhi a’ smuaineachadh gu’m bi sibh air dhuibh a dhol ann, buailteach do bhi a’ fulang deuchainnean dhearbhaidh airson toilinntinn an luchd-feitheimh leigheil, ach cha ’n eil an leithide de smuaintean gu bhi air an ceadachadh ach a mhain ann an leanabh. Bithidh sibh air n- ’ur beathachadh (do reir ’ur n-euslaint) ’san doigh a ’s fearr a ’surrainn an duthaich a thoirt; agus mur caomh leibh na h-iocshlaintean no an caramh a dh’orduichear air n- ’ur son air doigh sam bith faodaidh sibh, air bheag rabhaidh a thoirt, an tigh fhagail. A thaobh oibreachadh sam bith a bhi air a dheanamh oirbh an aghaidh n- ’ur toil, tha an smuain ro leanabaidh ann an tir shaor mar tha an tir so, air mo shon-sa gu cuir ’na h-aghaidh, agus is ann bu choir dhuibh a bhi taingeil gu’m bheil a leithid a dh’ait an taobh stigh do n- ’ur comas ruigsinn air.