8

FEASGAR làrna-mhàireach chaidh mi steach do thigh Seonag. Bha iad uile ’nan suidhe aig am biadh, an triùir aca. Sheas a h-athair ’s thubhairt e.

“Chan ann tric a chì sinn thusa a’ tadhal oirnn.” Agus sheas a bhean cuideachd a’ suathadh a làmhan ’na h-aparan.

Bha Seonag ag ithe a biadh le a ceann crom.

“An gabh sibh blasad bidh?” arsa a màthair. Bha Seonag ag ithe ugh ròsda.

O mo rùn le ugh ròsda air do bhialaibh ’s do cheann leis an fhalt dhuibh a’ sealltainn sìos ris an truinnsear.

“Uill,” arsa mise, “thàinig mi air tòir fàbhar.”

“Seadh seadh,” ars a h-athair. “Mas urrainn dhuinn càil a dheanamh . . . .”

“Gu dearbha fhéin,” arsa a bhean, “gu dearbha fhéin.”

“Uill,” arsa mise, “bha mi smaoineachadh am b’urrainn

“Bainne a reic,” ars a màthair. Thog Seonag a ceann ’s sheall i rium airson a’ chiad uair.”

“Seadh,” arsa mise. “Tha mi ás aonais bainne ach bainne nan canastairean. ’S tha mi fàs sgìth dheth.” Rinn mi gàire.

“O tha thu ceart an sin,” ars a h-athair. “Co air nach cuireadh e gràin. Có a chleachdadh bainne nan canastairean nam faigheadh e bainne na bà.”

“Bha mi smaoineachadh,” arsa mise. “Tha Seonag a’ dol seachad air an tigh a h-uile madainn, ’s thàinig e steach orm gun tugadh i thugam e air a slighe gu a h-obair.”

Sheall Seonag dìreach ’nam aodann.

“Ai, dh’fhaodadh i sin a dhèanamh ceart gu leòr,” ars a màthair.

“Chan eil fhios carson nach dèanadh i sin.”

“Dh’fhaodadh,” ars a h-athair. “Carson nach fhaodadh? Dé mu dheidhinn, a Sheonag?”

“O nì mise sin all right,” arsa Seonag. “Tha mi dol seachad air an tigh co-dhiùbh.”

“Choinnichinn fhìn aig an staran i,” arsa mise.

“Ma sguireas i smaoineachadh air Doilidh,” ars a h-athair, “airson mionaid.”

Thàinig deàrrsadh gu a h-aodann.

“Doilidh?” arsa mise.

“Seadh,” ars a h-athair. “Tha i bruidhinn air pòsadh a dh’aithghearr. ’S chan eil i ach na h-ochd bliadhna deug. Tha Doilidh ag obair air bàta-motair. Chan eil càil againn ’na aghaidh.”

“Ach càit am faigh iad airgead pòsaidh?” ars a màthair. “Clann an latha ’n diugh. Bidh iad ag iarraidh tigh ùr is TV is beart-nighe anns a’ bhad.”

“A’ dol a phòsadh,” arsa mise rium fhìn ’s dh’fhàs Doilidh dorch mu m’ choinneamh. Ach nach robh e

Doilidh a’ tighinn a-mach ás a’ chuan, dubh, dorch.

“Uill,” arsa mise, “Chan eil fhios a’m air clann an latha an diugh ach tha am bainne fhéin cho cudthromach dhomh-sa,” ’s rinn mi gàire. Cha do dh’fhosgail Seonag a bial fad na tìde. Ach nach robh i air a bhith anns an sgoil nuair a bha mi fhìn ’nam mhaighstir-sgoile? ’S math dh’fhaodte gu robh i liugach.

“Bidh e ceart gu leòr a réisd,” arsa mise. “Am bainne, tha mi ciallachadh.”

“O bithidh,” arsa a màthair, “bidh e ceart gu leòr.”

“Agus ciamar,” arsa mise, “ciamar a phàidheas . . . .”

“O na bi bruidhinn air pàidheadh an dràsda,” ars esan. “Tha fhios againn nach ruith thu air falbh.”

Chunna mi Seonag a’ sealltainn rium airson diog le sùil ghéir, mar gum bitheadh i a’ tuigsinn nan nithean nach robh mi ag ràdh. Eòlas aosd ’na sùilean. Eòlas aosd nam boireannach.

Bha i mar isean dathte anns an tigh ud.

“Uill, a nis,” ars a h-athair, “an gabh thu drama ás déidh a’ chùmhnaint ud?”

“Cha chuirinn ’na h-aghaidh,” arsa mise.

“Cha chuireadh gu dearbh,” ars esan. “Tha i tòrr nas fheàrr dhut na bainne.”

Thug a bhean sùil air ach cha dubhairt i smid.

Chuir e mach té mhór dhomh ’s dh’òl mi i.

“Tha sin tòrr nas fheàrr dhut na ’m bainne,” ars esan le gàire.

“Tha gu dearbh,” arsa mise.

Bha smaoin air choireigin a’ gluasad gu ceòthail ’nam inntinn ach cha robh i air tighinn gu ìre fhathast. Cha robh i air ruighinn cruth soilleir. A’ snàmh air feadh m’ inntinn. Dh’fheumadh Seonag tigh nam pòsadh i, dh’fheumadh i

Ann an ceann ùine chaidh mi dhachaidh.

’S bha Seonag cuideachd a’ dol a phòsadh. Carson nach do smaoinich mi air a sin roimhe? Nach robh e nàdurrach gu leòr? Nach robh gach nì nàdurrach? Dé bha mi fiachainn ri dhèanamh? Dé bha ceàrr orm? Nuair a ràinig mi an tigh thòisich mi ri dèanamh dealbh ùr. Anns an dealbh bha duine le ròpa mun cuairt air mar chrios ’s e ’na sheasamh leis fhéin ann am meadhon fàsaich. Air a chùlaibh bha cat fiadhaich le sùilean uaine. Bha e dìreach a’ dol a leum air an duine. Dhia gléidh mi, Dhia gléidh mi, tha eagal orm.