9
GRESIEAG an déidh seo thachair nì àraid. Bhruidhinn mi air Coinneach Iain mar tha. Tha mi creidsinn gu bheil e nise còrr air trì fichead ’s a deich, ’s e air a bhith pòsda airson bliadhnachan móra. Uill, aon fheasgar nach ann a thàinig e mach ás a thigh le màileid aige – coltach ris an fheadhainn a bhios aig seòladairean – chan eil fhios càit an do ghléidh e e anns na bliadhnachan cumhang ud – is choisich e sìos chun an rathaid air tòir a’ bhus. Tha e duilich tuigsinn an t-iongnadh a bh’oirnn uile. Bha sinn gu léir aig ar dorsan a’ sealltainn ris agus esan a’ sealltainn dìreach air thoiseach air mar gum biodh e coiseachd ’na chadal. ’S a bhean aig an dorus ag éigheach as a dhéidh, ag éigheach ainm, ag iarraidh air tilleadh. Bha i gal ’s a’ sgriachail aig an aon àm. ’S ag éigheach, “Càit a bheil thu dol? An ann ás do chiall a tha thu? Cha robh Coinneach
Bha a h-uile duine a’ smaoineachadh gun deach e ás a chiall. Ruith mi fhìn sìos thuige ’s sheas mi dìreach mu choinneamh ’s thubhairt mi ris: “Càit a bheil dùil riut?” Sheall e tromham ach cha dubhairt e smid.
“Sguir de’n amaideas seo,” arsa mise ris agus mo ghuth fhìn ag éirigh ann an seòrsa de sgriach. “Càit a bheil thu smaoineachadh a tha thu dol aig d’aois-sa?” Bha a bhean a’ sgriachail fad na tìde aig an dorus ’s gréim aig dithis bhoireannach oirre mus tuiteadh i.
“Tha thu ro-aosd tuilleadh,” arsa mise ris. “Nach eil thu coimhead sin? Tha thu ro-aosd airson do thigh fhàgail. Cha do rinn do bhean ach a dìcheall. Chan urrainn dhut a’ choire a chur oirre-se.”
Ach cha robh e gam fhreagairt. Chan eil fhios a’m an robh e gam chluinntinn, oir bha e ann an saoghal eile, saoghal òige, le mhàileid air a ghualainn mar gum biodh e falbh a Hong Kong a rithist.
“Tha Hong Kong ro fhad air falbh a nis,” arsa mise ris. “Tha thu ro-aosd airson seòladh.”
Thug e sùil orm airson a’ chiad uair ’s thubhairt e. “Chan eil an t-aonaran pòsd.” ’S dh’aithnich mi nuair sin dé bha dol air adhart ’na inntinn, dé bha ’g èaladh troimhpe mar cheò mun cuairt San Fransisco air madainn bhòidheach na h-òige.
“Ach dé mu dheidhinn do mhnatha?” arsa mise. “Sheall i ás do dhéidh fad a beatha. Rinn i an obair a thatar a’ sùileachadh bho mhnaoi. Rinn i a dìcheall. An tàinig sin a-steach ort idir?”
Cha dubhairt e ’n còrr. ’S bha mi ruith ri thaobh fad na tìde a’ fiachainn ri cumail suas ris mar a bha mi uair nuair a bhithinn a’ dol do’n sgoil a’ fiachainn ri cumail suas ri
’S cha robh dòigh air stad a chur air. ’S a phutanan a’ gleansadh anns a’ ghréin. ’S am baile gu léir a’ ruith timcheall mar iseanan ann an stoirm. Oir cha do thachair a leithid seo a riamh, duine a’ fàgail a mhnatha ’s ise a’ sgriachail mar gum biodh i air a leòn ’na spiorad ’s an dithis bhoireannach a’ cumail gréim oirre.
“Càit a bheil thu dol?” arsa mise rithist.
Ach ged a dh’fhaighnich mi a’ cheist bha cinnt agam nach robh càil a dh’fhios aige càit an robh e dol, nach robh móran dragh aige. B’ann a bha e coltach ri dola – dola le putanan gleansach – a’ coiseachd mar bheart, cas an déidh coise. Air latha gorm samhraidh. ’S cha tilleadh e air ais gu a thigh oir bha bruadar na h-òige air a chur ás a chiall. Bha e coimhead bailtean móra air thoiseach air, ceàrnaidhean eile de’n t-saoghal ’s bha e ’g iarraidh a bhith òg a rithist. Bha sannt na h-òige air. “Na smaoinich thu air do mhnaoi?” arsa mise ris. “Bidh i ’na h-aonar. Bidh i gad chaoidh. Anns an tigh anns an robh sibh còmhla airson bliadhnachan móra. Ged nach e tigh air sàl a th’ann. Ach có gheibh sin, tigh mara?”
Sheall e rium ach cha do fhreagair e mi.
Bhris a bhean air falbh bho’n dithis bhoireannach ’s ruith i ás a dhéidh ’s i cho aosd ’s cho reamhar ri ròn – mar ròn a chunnaic e fhéin uair ’s math dh’fhaodte nuair a bha e aig muir – ’s i air chrith fad na tìde.
“Thig dhachaidh, thig dhachaidh,” bha i ’g éigheachd, ’s a guth cho lom is cho caillte.
“Chaill thu do shaorsa, air a son-se,” arsa mise rium fhìn ’s mi a’ sealltainn rithe, cho critheanach ’s cho reamhar ’s esan cho dìreach ’s cho cumhang. Cha do fhreagair e ise na bu mhotha, an duin’ aosd ud a’ fàgail a’ bhaile gun càil a dh’fhios aige càit an robh e dol.
Chunna mi am bus dearg a’ tighinn. Stad e ’s chunna mi
Dh’fhalbh am bus ’s ise a’ sealltainn ás a dhéidh, ’na seasamh am meadhon an rathaid.
Chuir mi mo làmh mun cuairt oirre ’s stiùir mi dhachaidh i far an robh na boireannaich eile a’ feitheamh.
Dé’n còrr a b’urrainn dhomh a dhèanamh?
An déidh sin sheas mi aig an dorus a’ sealltainn ri bothan an aonarain ’s fearg ’nam inntinn ’s ’nam spiorad. Dé bha seo a’ ciallachadh? Dé bha tachairt anns a’ bhaile anns an do rugadh mi? Bha e cur eagal orm. Fad na tìde bha mi cluinntinn rànail bean Choinnich Iain ag éirigh ás a tigh mar rànail ainmhidh á coille. Cha do thuig an truaghag dé thachair, dé bha tachairt. Bha i beò anns an fheòil ’s cha b’ann anns an spiorad.
Ach càit an robh a duine a’ dol? An ann a Hong Kong gun sgillinn airgid aige? Dé’n dealbh éibhinn a bha ’na inntinn? Dé a’ bhratach a bha e leantainn troimh’n t-solus bhaoth ud? Bha an saoghal air a dhol bun os cionn. Ann an ceann ùine thàinig i mach chun an doruis mar gum biodh i airson faicinn an robh am bus fhathast air fàire. Ach cha robh. Bhiodh e mìltean air falbh a nis. Bhiodh e shuas anns a’ bhaile mhór. Chuir i a làmhan tarsainn air a sùilean ’s chaidh i steach do a tigh a rithist. An t-aonaran, arsa mise rium fhìn, ’s esan is coireach ri seo.
title | 9 |
internal date | 1976.0 |
display date | 1976 |
publication date | 1976 |
level | |
reference template | Mac a’ Ghobhainn An t-Aonaran %p |
parent text | An t-Aonaran |