POEMS 1932–1938
[Beurla]
*3 Cumha Ruaraidh Mhòir
[Beurla]
[Beurla]
*5 Aisling
Gàir nan tonn an-raoir am chluasan,
leamsa ’s truagh mo dhùsgadh maidne,
mi nam shuain air taobh Loch Fìne,
na mo dhùisg an tìr na machrach. 4
Bha mi ’n-raoir, a Dhia, am bhruadar
air a’ chruaich os cionn Glac Calltainn,
air a’ chruaich os cionn na tràghad,
cnocan fàsail, fàsgach, crannach. 8
Chunna mi ’n-sin an là ’glasadh,
grian a’ lasadh air Loch Fìne;
chuala mi – ’s bu bhinn am fonn e –
nuall nan tonn ri taobh na tìre. 12
Nuall nan tonn ri tràigh ’nan leumnaich,
’tighinn ’nan treud o Chaolas Bhreanain,
’s ghabh i seachad, seud nam bàta –
b’e sin thug bàrr air gach aisling. 16
[Beurla]
B’e sin thug bàrr air gach aisling,
an darach cridhe ’tighinn ’na cabhaig;
sloistreadh stuadh fo cheann mo ghaoil-sa,
fuaim nan seòl sa ghaoith ri crathadh. 20
Fuaim nan seòl sa ghaoith ri crathadh,
bid a h-aisnean, ’s i fo shiùbhal;
crònan sunndach aig mo ghràdh-sa
bhàrr gach bàirlinn ’geàrradh shùrdag. 24
Crònan sunndach aig mo ghràdh-sa
bhàrr gach bàirlinn ’geàrradh shùrdag;
òran sùgraidh aig mo leannan,
’s i ’na deann a’ dèanamh ùspairn. 28
’Dèanamh ùspairn ris na tonntan,
’bualadh trom le guala làidir,
socrach, eutrom anns na gleanntan,
air gach beann gu beòthail dàna. 32
Air gach beann gu beothail dàna,
’s gaoth le ràn ’cur luaths ’na casan –
och, chan ionnan sin ’s an saoghal
th’aig na daoine seo sa mhachair. 36
Dhè, chan ionnan sin ’s an saoghal
th’aig na daoine seo sa mhachair:
gàir nan tonn an-raoir am chluasan,
leamsa ’s truagh mo dhùsgadh maidne. 40
[Beurla]
6 Na Geamairean
[incomplete text]
Mi sgìth a’ siubhal garbhlaich
’s na frasan na mo shùilean,
earb no boc chan fhaca mi,
ge fada mi am shiùbhal; 4
nach olc an obair sealgaireachd,
air leacainn lom le gunna,
air allaban on mhadainn seo
gun srad a thoirt le m’fhùdar. 8
Ghabh mi sìos don Lagan sin,
’s tric tathaich nam fear ruadh ann,
b’e sin an ceum an-asgaidh dhomh,
oir earba fhèin cha d’fhuair mi; 12
chuartaich mi gach bealach
is gach glac, le sùil thar gualainn,
mun tigeadh orm na geamairean
sa cheathaich – sin bu chruaidh leam. 16
O hì o hò na geamairean,
mo sheanmhair, gum b’fheàrr i,
ri siubhal slèibh is leacainnean,
ri faire air an fhàsaich; 20
air leam gur sibhs’ na cailleachan,
chan ainmig rinn mi làmhach,
a-mach gu moch sa chamhanaich,
is sibhs’ nur cadal sàmhach. 24
[Beurla]
Bidh cromag ac’ is gunnaichean,
is cù mòr busach grannda,
bidh prosbaig aig gach bùrraidh ac’,
’s gun sùilean ac’ ’nan ceann-sa, 28
cho pròiseil iad ri Prionnsaichean
’s iad siùbhal air a’ chabhsair,
ach feuch a-nis ’ad measg nan stùc,
gur crùbach iad ’s gur mall iad. 32
*7 Siubhal a’ Choire
Thog sinn a-mach air a’ mhachair uaine;
chuir sinn a’ Gharbhaird ghailbheach, ghruamach,
leum on iardheas sìontan cruaidh oirnn. 3
Thog i ’ceann ri ceann nam fuarthonn,
an tè dhubh chaol nì gaoir ’na gluasad;
thog i ’seinn is rinn i ruathar. 6
Shìn i a sgòd le cruas na cruadhach,
shìn i ’taobh ri taobh nan stuadhan,
shìn i ’ceum a cheumadh chuantan. 9
Bhuail i beum le ’beul ’s i ’tuairgneadh,
thug i sad le sgar a guailne,
gheàrr i leòn le ’sròin ’s i ’luasgan. 12
[Beurla]
Eilean Aoidh – bu aoibh a nuallan;
Àird MhicLaomainn – a gaoir gum b’uaibhreach;
os cionn na h-Innse sheinn i duanag. 15
Cha robh nar sùilean ach smùid a stràcan,
cathadh is sìoban o chìr nam bàirlinn,
cha robh nar cluais ach fuaim a stàirneil. 18
*8 An Gleannan
Pàrrthas sìth’ an gleann suaimhneach –
dìon a chrann ’s a luachair lòin –
gleann as sèimhe sruth fo bhruachaibh,
an gleann feurach, lusach, uaine; 4
uain’ a bharrach ’s a riasg ròmach,
cluain nam fiadh – còrr am fàrdach;
glasanach ciar binn an crònan,
bruidhinn am beòil ’s a’ ghrian air fàire. 8
Trì fuinn as gnàth sa ghleannan –
gàir aig na tuinn ’teachd fann a-nìos,
toirm an uillt le slios nam beannaibh,
gaoth bheag shoirbh a’ seinn sna crannaibh. 12
Cromar cinn nan craobh le chèile
a dh’èisteachd nam port faondrain aice.
Allt na leacainn, buan a labhairt
a-nuas sa ghlaic fo Chreag an Fhasgaidh. 16
[Beurla]
*9 Òran don Oighre
’S ioma gleann a tha fod làimh-sa,
beanntan, ’s àilein rèidh ’nam bonn,
’s ioma calamh seasgar, sìtheil,
’s acarsaid gu dìdean long; 4
srathan ìosal, slèibhtean, ’s coilltean,
’s coireachan an fhèidh san àird,
le cinnt ’s le ceartas fhuair thu t’fhearann
od shinnsir fhèin, ’s gum meal thu à. 8
Gum meal thu fhèin t’oighreachd fharsainn,
far nach faic thu fear a’ tàmh,
gach tobhta falamh, ’s fàrdach fhuaraidh,
’s goirtean luachrach gun fhàs; 12
seall a-mach, a thriath, ad uinneag,
air na bailtean cruinn sa ghleann,
far nach cluinnear guth no gàire,
na làraichean gun mhuinntear annt’. 16
Gum meal thu fhèin do chàs ’s do chor-sa,
fearann falamh, sporan gann,
mheud a chosgas tu ga chumail,
’s gun tuath chumas nì riut ann; 20
peacadh ’n athar air a chlann-sa,
’s teann an lagh, ’s cha bhacar à;
’s àrsaidh t’oighreachd sin, ’s cha ghann i,
’s ioma gleann a tha fod làimh. 24
[Beurla]
[Beurla]
* 11 [An t- Sàbaid]
“Mur cùm thu Sàbaid Dhè, a mhic,
chan èirich leat gu bràth.”
Mo thruaighe, bhris Clann Dòmhnaill i
aig Inbhir Lòchaidh là. 4
[Beurla]
12 [Dùrachdan Nollaige, 1936]
Bhon tha Nollaig nar cois
bi gu sodalach èibhinn,
gabh do dheoch, seinn do phort, 3
gun sprochd is gun èislean,
’s nuair a thig a’ Bhliadhn’ Ùr
gum bi sùlas gach ceum dhuit. 6
*13 Tìr Thàirngire
[Albais]
[Beurla]
[Albais]
[Albais]
*15 Luinneag
Hug ò hoireann ò,
gura fada, cian fada,
hug ò hoireann ò.
B’e gairbhe na gaoithe
chùm an-raoir mi nam chaithris. 5
Gaoth à deas air Loch Fìne,
’teachd gu fìochar le tartar.
Na tuinn chaoirgheal mun Gharbhail,
neart na fairge ’s a faram.
Is ann an-raoir a bha ’n nuallan 10
na mo chluasan ’s mi ’n Sasainn.
Gun tig fuaim an Uillt Bheithe
eadar mise ’s mo chadal.
[Beurla]
Abhainn nan Gillean ’s a gaoir aic’
bho Loch a’ Chaorainn ’na cabhaig. 15
Lagan Ròaig ’s Tràigh na Lùibe
eadar mo shùilean ’s mo leabhar.
Agus Rudha Clach an Tràghaidh
a’ snàmh air a’ bhalla.
*16 Fada–Geàrr
Bidh fear thall ’s a-bhos a’ cumail a-mach nach eil feum dhuinn ann a bhith ’cur chomharraidhean air faidead agus air giorrad (no accents mar a ghoirear dhiubh sa Bheurla) os cionn nam facal. Ach ma ghabhas sinn an comhairle bithidh mòran troimhe-chèile agus dìth chinnte againn, nach bi? Feuch a-nis:
B’fheàrr leam gàd na gad, is clach ra dùsgadh,
cuir àit an àite ait, ’s is tearc gheibh tùr ann;
ma tha thu gàgach gagach, mabach ciùrrta,
mo chràdh do chàs, do chas ’s do chab bhith brùite. 4
Mas càraid caraid, ’s dithist fear sa chunntas,
mas gàradh garadh, ’s lios gach creag san dùthaich,
mas còir an coireach, ’s carach am fear fiùghail,
’s mas bòchdan bochdan, ’s tannasg fear gun iunntas. 8
[Beurla]
No mur tig thu às do bharail le sin, cluinn seo:
Mo thruaigh do cheann, ’s neo-Chriòstail thu ’charaid
mas ionnan leat sabaid is Sàbaid;
’s mo thruaigh an Rìgh, ni e suidhe neo-thaitneach
mur toir sibh dha cathair ach càthair; 12
air mo shon dheth, nam b’fheudar dhomh triall thar mara,
b’e ’bhochdainn leam bata airson bàta,
’s an àm togail nan seòl, ’s a bhith ’fàgail a’ chala,
’s e bu ghoireas dhuinn rac, ’s cha bu ràc e. 16
17 A’ Chas air Tìr
[Beurla]
*18 Mi ’Fàgail na Tìre
[Beurla]
19 Soraidh Slàn le Cinntìre
Soraidh slàn le Cinntìre
’s le Loch Fìne mo ghràidh;
ceud soraidh leis na cuantan, 3
mo cheòl cluais’ iad gach là;
slàn om chridhe leis an Tairbeirt
is le garbh thìr an àigh. 6
[Beurla]
Leam bu ro-luath am bàta
àrd a-mach air an loch,
nuair a ghabh i gu astar 9
anns a’ mhadainn glè mhoch.
Chaill mi sealladh air Garbhail.
Thuit mo mheanmna gu sprochd. 12
Sin am fearann nach fuath leam
mo thìr chuanar bheag fhèin;
shìn i ’taobh ris na cuantan; 15
shìn i ’cruachan gus an speur.
Gluaisidh stuadhan mun cuairt oirr’
as nuallanach geum. 18
Dè do sgeul, fhir a chunnaic
is a shiubhail an tìr
o shruth gàireach na Maoile 21
gu Slia’ Gaoil an t-slios mhìn?
Bidh do bhruadar gach oidhche
air an loinn a bha innt’. 24
Bha mi uair is cha ghèillinn
gum feumadh mi fhèin
beannachd fhàgail aig mo dhùthaich, 27
ach cha tig mùthadh air feum –
soraidh slàn le Cinntìre
’s le Loch Fìne nam dhèidh. 30
[Beurla]
[Beurla]
*21 ’S Leam Fhèin an Gleann
An gleann sam biodh na smeòraichean
gun sòradh ’cur ri rainn,
an gleann sam faighte fialachd
is biatachd chnò bhàrr chrann, 4
chaidh bacadh air bhith ’tadhal ann
le maoidheadh mar ri sgraing,
tha faire ann aig forsairean –
tha ’n coigreach sa ghleann. 8
[Beurla]
Bha òl a sruth gu farsaing ann
gun lacha bhith ga ghairm,
bha ’n t-eun ’s an t-allt gun euradh ann,
’s na smeuran crotach garbh; 12
gheibheadh fir an domhain ann
gach sochair bha ’na shealbh,
ach obaidh an troich gortach seo
cead coise ann gu falbh. 16
Obadh, euradh, sòradh e,
cha mhòr a’ bhuannachd dhà,
oir cò bheir feart air abartachd
gach balaich thig don àit? 20
Air m’fhallaing fhèin, ge miosa e
na ’dhriseag tha ’na phàirc,
tha ’n gleann aig’ aoidheil sùlasach
’s cha diùlt sinn gibht bho ’làimh. 24
*22 Do Bheithe Bòidheach
Neul a’ snàmh air an speur,
duilleach eadar è ’s mo shùil;
ùr bàrr-uaine gruag a’ bheithe,
leug nan leitir cas mun Lùib 4
[Beurla]
Oiteag ’tighinn bhàrr an tuim,
a’ toirt fuinn às do dhos;
cruit na gaoithe do bhàrr teudach,
cuisleannan nan geug ri port. 8
Àilleagan nan glac seo shìos,
sìthbhrugh do na h-eòin do dhlùths,
thu gan tàladh às gach àirde,
iad a’ teàrnadh ort le sunnd. 12
Ceileireadh ’s e binn binn,
seirm is seinn air a’ chnoc,
nuair a chromas na h-eòin Shamhraidh
air do mheanglain ’s mil ’nan gob. 16
Is fheàrr na ’n ceòl t’fhaicinn fhèin
air bhogadan rèidh fon chnap,
seang bàrr-snìomhain amlach ùrar,
is dealt ’na chùirnein air gach slait. 20
*23 Cuimhne Nach Tèid Às
[Beurla]
[TD 22- 23]
[Beurla]
*26 Cinntìre
Sìth o Dhia air màthair m’altraim,
le spreigeadh gràidh chan fhaigh mi clos;
sòlas duit Chinntìr’ e is sonas –
cuim nach molainn crìoch gun lochd? 4
Gnàthach sunnd is aobhachd inntinn
san dùthaich ghaoil a dh’àraich mi;
gràin no gruaim cha tig ’na còir-se,
gàire ’s ceòl as dual di. 8
Ghràdhaich mi do mhuir ’s do mhonadh,
lom do chnoc fo ghuirm’ an speur,
drilseach grèin’ air an slios taobhgheal,
lios aost’ as milse gasta gnè. 12
Binn guth gaoithe air do chruachan,
ag èigheach air an guaillean àrd;
gur rìomhach do ghealchrios umad,
a’ mhuir a’ teannadh gu tràigh. 16
Seann tìr ud air oir an aigeinn,
monmhar mara buan mu ’Maoil,
còrr a slèibhtean os cionn sàile,
rèidh a tràigh, tonnbhàn a taobh. 20
[Beurla]
Tìr nan Òg nam fonn gun truimead,
iomadh tonn ga sgaradh ruinn;
Tìr fo Thuinn gun sgur air gàire –
thugadh tìr as àillidh dhuinn. 24
Is daor a cheannaich mi mo bheòshlaint’
mas e mo stòras fanachd uait,
crom gach là os cionn mo leabhair
gun amharc ort, mo ghoirtein uain’! 28
A bhith ’fuaradh Àird MhicLaomainn,
long ’s a lorg ’na gaoir fo ’druim,
slèibhtean Ròaig romham a’ sìneadh –
togail cinn is cridhe siud. 32
Air ruigsinn domh à tìr aineoil
gu crìoch m’aithne o shiubhal thuinn,
cur mo chois’ air fòd na dùthcha –
saoil nach pògainn ùir an fhuinn? 36
Breugadh sùla do na chì e,
sgeul an tì a chunnaic e –
slios fad’ àillidh an fhuinn shona,
oighreachd àrsaidh sliochd nan treun. 40
Cinneadh Iain Mhòir, an curaidh,
Ìle ’s Uladh ac’ am bann,
cleas nan neul gun deach iad thairis –
och, gun ach an sgeul orr’ ann! 44
[Beurla]
Is domhain a chaidh freumh do sheanchais,
luingeas Lochlainn, airm is trod,
Clanna Lìr air Sruth na Maoile,
Calum Cille caomh nad phort. 48
Talla rìoghail cruadhlach t’aonach,
cluasag shìoda fraoch do chòs;
is mìls’ an deoch e, deur od shruthain
na fìon tìr eile an cupan òir. 52
Leannan mo shùgraidh is mo shuirghe,
fearann mo rùin, crò nan sliabh,
leug is àilleagan gach tìre,
seunadh ort is sìth o Dhia. 56
*27 Ùrnaigh Oisein as Ùr
Oisein
Innis dhuinn, a Phàdraig,
air onair do lèighinn –
a bheil nèamh gu h-àraid
aig Fionn is Fianna Èireann? 4
[Beurla]
Thug Pàdraig na speuclairean bhàrr a shròine, phaisg e Mìosachan na h-Eaglaise, is thubhairt e:
A Oisein, mhic an fhlatha,
seo mar rinneadh an t-òrdan –
cha bhi nèamh aig na peacaich
a bhios ri feadail Di-Dòmhnaich. 8
Oisein
B’fheàrr feadail nan sealgair
air an leargaidh Di-Dòmhnaich,
na a bhith ’g èisteachd do shearmon
agus seirm do shailm còmhla. 12
Pàdraig
Ach ma nì thu fìor aidmheil,
a’ gabhail aithreachais ìosail,
sa cheann thall bidh do dhùil-sa
ri Hallelùia nach crìochnaich. 16
Oisein
Nach mi a bhiodh falamh,
an dèidh na ghabh mi ’dhàin rìomhach,
a bhith a’ seinn “Thalla laoghaibh”
air an aon teud gu sìorraidh, 20
is thuirt thu fhèin rium an duan ud
a bhith buan, gun sgur aca.
Chìthear fòs iad, ge àrd iad,
is an càrsan gan tachdadh. 24
[Beurla]
Pàdraig
Cha tig glochar air sgòrnan
an taigh glòrmhor mo Rìgh-sa,
is uisge beò ann ’na ghalain
a chaisgeadh an ìota. 28
Chaoidh chan fhaicear ann pathadh,
ged nach fhaighear an Stuth ann,
oir tha tì ann is cofaidh,
a bhios ’na dheoch aig na Turcaich. 32
Oisein
Mas e teaghlach tì-tòtail
a th’ann taigh glòrmhor do Rìgh-sa,
b’fheàrr leam bàs san taigh òsta,
measg nan stòp ’s mi làn fìona. 36
B’fheàrr aon sgailc às an fhuaran
ud shuas air Beinn Èadair,
na tì cairtidh na ciste
is do bhriosgaidean dèilidh. 40
Pàdraig
Cuist, a thrusdair na misge,
bus gun ghliocas, gun Sgrìobtair,
agus t’athair ’s a shinnsreachd
cruinn ud shìos anns a’ ghrìosaich. 44
Oisein
Is beag tha dh’eòlas nad spuaic-sa.
Is e uaimh fhuar reòta
a th’ann Ifrinn an dùbhraidh –
is chan eil Fionn ann a chòmhnaidh. 48
[Beurla]
Toll làn snagardaich fhiaclan,
chan fhaic m’Fhiann-sa no Fionn e,
is e làn casadaich ’s lòinidh
is mìle sròn ann gan srùbadh. 52
Pàdraig
Nach do leugh thu Chriosostom?
Bi ’d thost, a Anachriost dhearbhta,
oir tha an t-àit ’na loch lasrach,
mar bhios mi ’canainn san t-searmoin. 56
Sin sloc teinteach nan coire,
nach fhaic solas na grèine,
is tha Fionn ’s Tarbh Bhàsain
agus Bàl ann le chèile. 60
Oisein
B’fheàrr mo gharadh an Ifrinn
na blasad dibhe do Rìgh-sa,
mas E fhèin a chuir m’athair
gu baile na grìosaich. 64
Cuir nam làimh claidhe sgaiteach,
biodag mhath no sgian luthaidh,
is do Rìgh ’s a luchd cùirte,
chuirinn smùid asta uile. 68
Pàdraig (ris fhèin)
Cluinnibh sin! Claidhe sgaiteach,
is e ’n ath-leanabas ’aoise –
Fionn ’s a mhusgaid ’s a chlogaid,
agus Osgar ’s a straoillean. 72
[Beurla]
(ri Oisein)
Ma thig Fionn an rùn catha
don chaisteal tha shuas ud,
bheir mo Rìgh staigh am fàradh
’s e ’dòrtadh teàrra mu ’chluasan. 76
Oisein (a’ beucaich agus ’anail ’na uchd is e a’ smeurachadh mun chagailt)
Bheireadh Osgar cruinnleum às
a chur greim air a’ bharran.
Bheireadh e maoim às na h-ainglean,
is e a-staigh ac’ gun taing dhaibh. 80
A dh’aindeoin Sheraphim ’s aingeal
bhiodh do cheannard san daorsa –
is a Phàdraig dhuibh stiallaich,
b’fheàirrd thu sgian na do chaolan. 84
Pàdraig (le meud mòr is tarcais)
Sin thu fhèin ann, a Oisein.
Leig dhìot an clobha ’s cuir saod ort,
is tu làn aineolais pheacaich –
is b’fheàirrd thu ealtainn ri t’aodann. 88
Oisein
A Phàdraig naoimh, cha bu mhist’ thu –
fhad ’s a dh’fhiosraich mi t’aogasg,
’s mur deach mi ceàrr leis an doille –
corra ghaoisid nad mhaol-chnap. 92
[Beurla]
Pàdraig (is an rudhadh ’na ghruaidh)
Ma leanas tu, mo ghaisgich,
gu stailceach sa cheum sin,
cha toir mi branndaidh no rùm dhuit,
no tì làn siùcair no dèilidh. 96
Oisein (ri miolaran)
Na bi gu dona nis, abstoil,
don t-seana dhallan ’s e rùiste.
Bidh mi rèidh riut, Mhic Ailpein,
’s gur ann agad an siùcar. 100
*28 Òran
Gràdh nan gruagach, on dh’fhàs i fuar rium,
chan eil dol suas domh no suain ’na dèidh,
on chuir i suarach a’ bhruidhinn chluaineis
’s gach coinneamh uaigneach dh’fhàg luath mo cheum. 4
Èiridh ’n latha is a’ ghrian le ’gathannaibh,
èiridh ’n ceathach rith’ on achadh rèidh,
èiridh ’n driùchda bhàrr fhlùr is gheugan –
och, cùin’ a dh’èireas mo chridhe fhèin? 8
[Beurla]
Shiubhail mi anmoch fonn dall is garbhlach,
sìos leis a’ Gharbh Allt ’s mi ’falbh gu sgìth,
gus an d’ràinig mi ’n cnocan càrnach
os cionn na fàrdaich a b’àras dì; 12
an ciar a’ mhochthrath ’s an speur a’ gormadh
chaidh an t-eun gu gairm ann a baile shìos,
chunnaic mi ’n smùid ’teachd o thaigh mo rùin-sa,
shil mo shùilean is thionndaidh mi. 16
Tha tasgaidh luachmhor am falt mo ghruagaich,
mar bheairteas uaislean ’na chruachan ann,
òr nan cuailean os cionn a gruaidh-se,
am pailteas ruadh-òir ’na chuachan trom; 20
fìon dearg a beul is e ruiteach leusach,
’s a muineal glègheal mar èiteag thonn,
mar aiteal grèine air chathadh bheucthonn,
no sneachd ga shèideadh air slèibhtean lom. 24
Nuair thig a’ ghaoth bhàrr an àilein bhraonaich
bidh fàile mhaothlus ’s e caoin ’na beul,
is cridheil faoilidh thig oiteag chaoilghlinn,
roid an aonaich ’s am fraoch ’na sgèith; 28
mas gaoth à deas i a thig gar tatadh
o shliosan cadaltach blàth ri grèin,
thig smuain mo ghràidh leath’ is smuairean cràidhte,
a’ ghaoth a thàinig o h-àite fhèin. 32
[Beurla]
*29 Lomsgrios na Tìre
[Albais]
30 [Rann Aoire air Bàta]
I gun ùrlar a b’fhiù iomradh,
creag ’n àm iomraim, uaigh ’n àm seòlaidh;
i cho stailceach ’s gun i socrach,
b’e ’n “soraidh slàn” air cois air bòrd dhith. 4
31 Do na Daoine Muladach nach Gabh Òran ach Òran Gaoil, ’s e Fìor Bhrònach
Tha mìle Màiri Bhàn san dùthaich
is thrèig gach sgliùrach dhiubh a rùn;
tha mìle rìbhinn donn a bhàrr orr’,
’s chan iad as fheàrr mas fìor bhur tùrs, 4
tha mìle nighean dubh làn chuireid,
’s tha corra nighean bhuidh’ sa chùis;
ach bàn no buidh’ iad, breac no stiallach,
bidh creach is cianalas ’nan lùib. 8
[Beurla]
Och och, nach searbh e, cor fear Albann,
’s gach tì ri gairm ’s ri gul ’s ri èigh,
a’ caoidh mar dh’fhàg e fhèin a dhachaigh,
’s mar dh’fhàg a chaileag mhìn e fhèin. 12
Nach eil Cùil Fhodair fhèin gu leòir leibh?
Thoir beagan sgòid dhith ’s mùth bhur gleus.
Nach b’fheàrr leibh “Fair a-nall am botal”
na oiteag mhnà gun bhonn gun stèidh? 16
*32 An Sealgair agus an Aois
Cuing mo dhroma an aois a-nis,
rib’ mo choise, robach, liath;
fear thig eadar soills’ is sùilean,
fear thig eadar rùn is gnìomh. 4
Fàgaidh e am faillean crotach,
fo gach dos ’s e chuireas sgian;
is och, b’e ’m bàrr air gach miosgainn
’thighinn eadar mi ’s an sliabh. 8
[Beurla]
Thug e dhìom a’ Chruach Chaorainn,
’s an gunna caol san ealchainn shuas;
bhuin e dhìom mo neart, am meàirleach;
dh’fhàg e mi gun làmh, gun luaths. 12
Nan robh aige corp a ghlacainn,
’s nan tachrainn ris leis fhèin sa bheinn,
bhiodh saltairt ann is fraoch ga reubadh,
is fuil air feur mun sgaradh sinn. 16
[Beurla]
[TD 37- 38]
[Beurla]
*36 Tiomnadh
Ach cò a bheir gu beachdaidh dhuinn,
gun teagamh bhith san sgeul,
nuair thig dalladh air na sùilean, 3
dùnadh air a’ bheul,
fios air an tìr aineoil ud,
’s air rathad rùin ar ceum? 6
Cò dh’innseas e mas cadal duinn
’s e maireannach gun là,
smàladh dhuinn gun ùrachadh 9
is mùchadh gu bràth,
no an tadhail sinn tìr-èigin
sìor èibhinn thar gach àit? 12
Mas Tìr nan Òg no Abhalon
am fonn as lainnreach lìth;
mas Pàrrthas naomh na glaine e, 15
gun anuair ann ach sìth,
’s e cliarach, seirmeil, seunta –
O fèathail e, gun sìon! 18
An Tìr nan Òg bios ealtan
a’ seinn air frasan ciùil,
glòir nan dùl neo-lochdach 21
is slànadh lot ’na sunnd;
bios Tìr fo Thuinn, mar chualas e,
gun ghluasad ànraidh dhùir. 24
[Beurla]
Is gann a mhosglas cuiseag ann
no duilleag air a’ ghèig;
is gann a lùbas luachair ann 27
air bruaich nan caochan slèibh;
bidh drillsein cois an t-sàile ann
de thràighean ris a’ ghrèin. 30
Ciod e mur ruig an aois orra
a-chaoidh san t-samhradh bhuan?
Oir chluinninn coill’ an Lagain ann 33
ri latha sèididh chruaidh.
Sgeir Leathann ’s i ri beucaich,
bhreug i mo chridhe uam. 36
Dh’iarrainn gaoth is sgairt aice
a’ cur sgapadh fo na neòil,
a’ teachd à tuath bhàrr Chruachain 39
’s an fhuachd an teum a beòil;
marcan sìne a’ màrsaladh
air clàr a’ chuain le pròis. 42
Cur froise mar bhrat falaich
’s e ’faicheachd thar nan stuadh;
an sìoban searbh, sgathach 45
mar ghathan neimh’ air gruaidh;
iomagain an stiùramaich,
b’e sin m’ionndrainn uam. 48
[Beurla]
Uainlios mhìn na meala,
bheil fois aig Breannan innt’?
A dheòraidh lèith a’ churaich, 51
nach miann leat lunn ri ’shlinn,
’s nach b’fheàrr leat faire fhairge
na sailm an cùirt do Rìgh? 54
Thigeadh an eallach dhroma orm
is cromadh a’ chinn lèith,
ma gheibh mi dhomh, mun druid sin orm, 57
mo chuid de ghaoith ’s de speur,
’s mo laighe far am b’eòlach mi –
cha mhòr mo ghuidh’, a Dhè. 60
Air Rudha Lagan Ròaig
biodh tòrramh ’s tional fhear,
is àras chlach ga chàrnadh 63
fo sgàirneach dubh nam preas;
is fàgaibh ann air m’uilinn mi
is uinneag ris an ear. 66
Chì mi na luing chaola
is caoirein diubh ’nan steud,
’ s mo chluas ri dùrd na gaoithe 69
is ri glaodh mo dhaoine fhèin.
Laighidh mi san ionad
far an tric a bhiodh mo cheum. 72
[Beurla]
*37 Brìodal Màthar
Mo luran thu,
mo dhuinein thu,
èh, m’ultachan is m’eallach clèibh; 3
’s tu luchd sàibhir
nan long Spàinteach,
sìod’ an-àird riu ’s lìon fo ghrèis. 6
M’Osgar mòr thu,
m’usgar òir thu,
mo mhogal chnò a chromas geug; 9
lìonadh cupain,
riarach’ guidhe,
crìoch mo shiubhail, freagairt m’fheum. 12
Leabaidh èirigh
do mo ghrèin thu,
iùl mo cheum thu thar gach reul; 15
cuilean suairc thu,
faillean uain’ thu,
fearan cruaidh thig gu bhith treun. 18
| title | 1932–1938 |
| internal date | 1937.5 |
| display date | 1932-8 |
| publication date | 2003 |
| level | |
| parent text | Poems and Songs of George Campbell Hay |