11. RUBAN DEARG

Bha Dòmhnall air falbh a dh’obair a’ mhadainn ud mar a b’àbhaist. Chìr Màiri a falt dorch a bha a’ tuiteam na thuinn air a mala, agus cheangail i ruban dearg uime airson a chumail às a sùilean nuair bhiodh i ag obair. “Ag obair,” ars ise, ’s i a’ coimhead a h-aodainn fhèin anns an sgàthan, “chan eil càil an seo ach obair bho mhoch gu dubh, ’s chan eil fiù duine agam ris an còmhraidh mi bho chaidh Seonaidh don sgoil.” Thàinig gruaim trom air a h-aodann, mar a thig air aodann leanaibh nach fhaigh an rud tha e ag iarraidh. Thàinig gruaim cuideachd air an aodann anns an sgàthan.

Chaidh i suas an staidhre a dh’iarraidh an aodaich shalach. B’e madainn Diluain a bh’ann, agus ’se an nigheadaireachd a’ chiad rud air am biodh i a’ toirt làmh. Leig i leis a’ bhùrn ruith, agus chrath i don mhìs bleideagan siabainn às a’ phacaid mhòir a bh’anns a’ phreas ti taobh a’ bhùird. Thruisich i a dà mhuinichill agus dh’fheuch i air.

Thug i leum aiste. Tharraing i a làmhan gu grad às a’ bhùrn. Cha mhòr nach deach a losgadh Leig i ruith leis a’ bhùrn fhuar, agus dh’fheuch i a-rithist. Cha robh an siabann ud math air na làmhan idir, ach dè a b’urrainn dhìse a dhèanamh? Cha robh de airgead aca air a chur ma seach na cheannaicheadh inneal nighe mar a bh’aig daoine eile. Ach cha robh diù dhìse ann. Shuath i a làmhan na h-aparan brèagha dearg. Smaoinich i air an t-seòrsa aparain a bhiodh air mnathan eile a’ bhaile, feadhainn an an dèanamh de stuth bog buidhe, ’s a bha a’ dùnadh bhon amhaich sìos chun a’ mheadhain. Dh’fheuch i don bhùrn a-rithist, ’a thug i fruiseadh nach robh fann air lèine uaine Dhòmhnaill.

Chroch i an t-aodach air an t-sreing a-muigh air cùl an taighe. Cha do leig i oirre gu faca i Ealasaid a’ coiseachd seachad. Bha i a-nis a’ dol gu te an fhuilt a h-uile seachdain. Mhothaich Màiri gu robh deise ùr dhearg oirre. Thug i sùil air a deise ruadh fhèin; ’sann glè bhàn a bha i nis. Cha b’urrainn dhi gun sùil eile a thoirt. Chunnaic i ceann donn Ealasaid a’ dol a-mach à faire. Chuir i suas a làmh gu a falt fhèin. “Ruban dearg,” ars ise, gu brònach.

Chaidh i steach, agus chuir i air am buntàta airson na dìnneir. Bha a’ mhias air lòn bùirn fhàgail air an làr, agus thiormaich i e! Cha b’urrainn dhi a chumail a-staigh na b’fhaide: “Carson,” ars ise, nach do ghabh Dòmhnall an cothrom ud airson barrachd airgid a dhèanamh, carson?”

Chaidh a h-inntinn air ais chun an latha ud o chionn mìos nuair thàinig Dòmhnall dhachaigh agus a dh’innis e dhi aig an teine às dèidh na tea. “Tha,” ars esan, “ceann na h-oibreach againn a’ sgur air sgàth aois, agus chaidh an t-àite aige a thairgse dhòmhsa.” Chuimhnich i air mar a bha lasair air tòiseachadh na cridhe aig na facail. “Ach,” arsa Dòmhnall, “cha do ghabh mi e, cha robh mi air a shon.” Chaidh an lasair às. Cha dubhairt i càil ris. Bha e a’ smaoineachadh gum b’e e-fhèin a b’fheàrr fios. Ach ’s cinnteach gu robh e a’ faicinn cho duilich ’s a bha e dhìse, ’s cho furasda don fheadhainn aig an robh airgead.

Bha am buntàta a’ goil thairis air an teine. Fhuair i a’ phrais, agus theothaich i am brot a bha a chòrr bhon dè. Bhiodh gu leòr feòla ann don triùir aca. Shuidh Seonaidh aig a’ bhòrd cho luath ’s a thainig e, bha e airson falbh a chluiche cho luath ’s a b’urrainn dha. Dh’fhalbh Dòmhnall mar a b’àbhaist às dèidh a chupain tè.

Nigh i na soithichean agus ghlan i an taigh. Thug i steach an t-aodach. Shuidh i le leabhar aice air beulaibh an teine. Nam biodh Dòmhnall air an cothrom ud a ghabhail cha bhiodh ise an dràsda. ..

Thàinig am fuaim chun an dorais, agus leum Ealasaid a-steach, a h-anail na h-uchd Bha brògan oibreach Màiri glè aosda a’ coimhead ri taobh brògan àrda gobach Ealasaid. Chrath Ealasaid a ceann cràiceach coileach agus thàinig na deòir. “Tha mi,” ars ise, “seachd mìle sgìth a’ faighinn rudan ùra, an t-inneal nighe ud, an carbaid ùr, an deise ùr seo, agus canaidh Iain gu bheil a h-uile càil agam a dh’iarras mi. Nam b’urrainn dhuinn an sonas a tha agaibhse a bhith againn.. .”

Cha dubhairt Màiri smid, agus thiormaich Ealasaid na deòir le a h-aparan brèagha dearg. Bha tuar an airgid air a h-aodann.

Sheas Màiri air beulaibh an sgàthain. Smaoinich i air Ealasaid, agus ghabh i nàire airson nan smuaintean a bh’aice mu Dhòmhnall tron latha. Bha e an còmhnaidh ceart. Chìr i a falt agus rinn i gàire. Rinn an t-aodann anns an sgàthan gàire cuideachd.

“Dè tha seo?” arsa Dòmhnall agus e a’ togail an ruid a bha laighe na shlaod air an làr. Choimhead e ri Màiri, agus bha na deòir na sùilean, deòir an toileachais. Ged nach robh airgead aca, bha iomadh rud a b’fheàrr. Chuir i a làmh suas gu a ceann“ ’Se sin mo ruban dearg” ars ise.

Nighean Sgoile