46. AIR BEULAIBH AN T-SLUAIGH
Cho falachaidh ’s a b’ urrainn dhi, shocraich Seonag i-fhèin air an t-suidheachan. Cha robh an searmon ach air tòiseachadh, ach, a dh’aindeoin sin, bha i a’ teannadh ri cruas an fhiodha fhaireachdainn tron chluasaig. Ciamar air an t-saoghal a bha ’n còrr den choimhthional aig nach rubh cluasagan idir?
Droch rud a bh’ ann tòiseachadh air smaoineachadh air cruas an t-suidheachain cho tràth siud. Bha fhios aice mur faigheadh i às a h-inntinn e gu fairicheadh i an searmon eadhon na b’ fhaide na b’ àbhaist. Ach b’ann aice fhèin a bha fhios nach b’ e siud an aon rud a bha a’ cur dragh oirre. Cha robh i gu math. Bha ’n òrrais ud oirre a-rithist. Bha ’n là bruthainneach co-dhiù, agus fàilidhean na h-eaglaise ga tachdadh—an clòs agus am fallas agus am camphor, agus an samh fuaraidh a bha bho na seann bhìobaill.
“ .. .agus Sàbaid an dèidh Sàbaid thig sibh a thaigh an Tighearna ’s nì sibh èisdeachd ’s thèid sibh dhachaigh. ’S dè an uairsin? De bheir sibh leibh? An toir sibh leibh facal an Tighearna nur cridheachan? No an leig sibh dhibh e aig an doras ud a-muigh mar chuireas sibh dhibh na deiseachan Sàbaid nuair thèid sibh dhachaigh.. .”
Chuala Seonag faclan a h-athar a’ tighinn ’s a’ falbh. Earrann bheag an siud ’s an seo. Uaireannan an guth às a’ chùbaid. Uaireannan am mac-talla a’ tighinn bho chùl na h-eaglaise.
Bu bheag oirre riamh suidheachan a’ mhinisteir. Eadhon nuair bha a màthair beò ’s a bhiodh iad nan suidhe còmhla, bhiodh Seonag mì-chomhfhurtail, a’ faireachdainn gu robh iad leotha fhèin air beulaibh an t-sluaigh, agus a’ faireachdainn sùilean a’ choimhthionail air cùl a h-amhach gus an tigeadh tachais ann. Ach bha i na b’ aonranaiche buileach bho chaochail a màthair agus a bha i air a fàgail ann an suidheachan a’ mhinisteir leatha fhèin. ’S bha gràin a beatha aice air an t-searmonachadh ùr ris an robh a h-athair riamh bho chaidh e gu coinneamhan an Amaireaganaich. Cha robh guth air na seann searmoin chiùine, chomhfhurtail a b’ abhaist cridheachan a bhlàthachadh; cha robh ann a-nise ach an t-iompachadh, an t-iompachadh. Agus an èigheachd.
“ .. .an e nàire tha oirbh tighinn gu bòrd an Tighearna? An e? An e eagal tha oirbh seasamh air beulaibh an t-sluaigh agus a ràdh ‘Is tu mo
Bha amharas aice nach robh a h-athair cho math air an t-seòrsa teagaisg seo ’s a bha an t-Amaireaganach, agus thàinig rudhadh na busan nuair thàinig e steach oirre gur dòcha gum biodh feadhainn arms a’ choimhthional a’ fanaid air. Gum biodh iad ag ràdh ri chèile a-rithist, “Tha ’n Granndach air a dhol bhuaidhe,” no “E-fhèin ’s a shearmonachadh Amaireaganach,” no cha mhòr nach cluinneadh i bean Iain a’ Chnuic ag ràdh, “Huh! Cha chòir fìon ùr a chur ann an seann chraiceann.” Bha bean Iain a’ Chnuic cho geur.
Saoil cò bha san èisdeachd co-dhiù? B’ fheàrr leatha gum b’ urrainn dhi tionndadh feuch am faiceadh i, ach cha dèanadh math do nighean a’ mhinisteir a nochdadh nach robh i ag èisdeachd ris an t-searmon. Saoil an robh Pàdraig Ruadh trì suidheachain air a cùlaibh? Saoil an robh ròineagan air cùl a còta?
Aon uair ’s gun chuimhnich i air Pàdraig Ruadh sguir i a dh’èisdeachd buileach glan, agus cha do mhothaich i tuilleadh gu robh an suidheachan cruaidh fòidhpe. Dà mhìos eile ’s bhiodh Pàdraig ullamh anns an oilthigh—a- mach na dhotair—agus cho luath ’s a bhiodh e ullamh phòsadh iad. Bha fios aig a h-uile duine anns a’ bhaile air sin, agus bha am baile toilichte. Cha robh ach corra dhuine a theireadh gum bu chòir do Phàdraig beagan de na chosg athair air a phàigheadh air ais mus pòsadh e. Cha chanadh athair Phàdraig fhèin sin. Bha meas aige air Seonaig, ’s bha e toilichte gun d’ fhuair a mhac tè cho snog.
Ma thug an Granndach sùil rathad Seonaig às a’ chùbaid is ann a dhèanadh e toileachadh gu robh a h-aire cho math air an t-searmon Bha a sùilean air aodann, agus cha chreideadh e, nan robh duine air a ràdh ris, nach robh i eadhon ga fhaicinn no a’ cluinntinn guth a bha e ag ràdh.
Bha i a’ cuimhneachadh air Sàbaid eile nuair choinnich i-fhèin agus Pàdraig Ruadh an dèidh na seirbhis fheasgair.
Bha esan aig an taigh airson saor-làithean na Càisge, agus bha ise na bu toilichte na bha i riamh fhaicinn, oir, bho dh’fhalbh e aig an Nollaig bha i air a màthair a chall. As aonais a màthar, agus às aonais Phàdraig, bha na trì mìosan ud trom oirre. Bha i leatha fhèin anns a’ mhansa, là ’n
Uair an dèidh uair theireadh e ri Seonaig gu robh e dol a leigeil dheth na ministrealachd—gu robh rudeigin ceàrr ann fhèin nuair nach fhaigheadh e an sòlas a bu lugha anns an t-soisgeul a shearmonaich e fad a làithean. Ciamar a shùilicheadh e comhfhurtachd a thoirt do chàch nuair nach lorgadh e comhfhurtachd dha fhèin? Agus, an uairsin, chaidh e air gnothaich eaglais a Ghlaschu agus thachair e ris an Amaireaganach. Thill e le lasadh ùr na shùilean, agus lasair ùr na chuid shearmoinean. Ach cha b’ e an aon duine a bh’ ann. Cha b’ e an t-athair air an robh feum aig Seonaig, oir bha saoghal mòr eatorra.
Ach, air an fheasgar Shàbaid ud bho chionn còrr is dà mhìos, thaom blàths às ùr mu chridhe Seonaig nuair dh’fhàg i an eaglais agus a làmh gu socharach ann an làmh Phàdraig. Cho luath ’s a fhuair iad à sealladh a’ choimhthionail, chuir esan a ghàirdean mu a meadhon agus choisich iad air an socair sìos ri bruaich a’ chladaich.
Bha gealach mhòr na Càisge a’ lìomhadh na mara, agus ged bha gearradh anns a’ ghaoith cha do mhothaich aon seach aon aca don fhuachd. Cha tuirt iad mòran ri chèile fhad ’s a bha iad a’ dèanamh na coiseachd. Cha robh esan cinnteach dè bu chòir dha a ràdh mu bhàs a màthar; cha robh ise ag iarraidh bruidhinn ann ’s e ri taobh. Chaidh iad sìos tron mhuran, agus nuair ràinig iad beul a’ chladaich, os cionn na Geodha Mòire, shuidh iad ann am fasgadh tuim.
Cha robh saoghal a’ beantainn riutha ach an saoghal fhèin. Os an cionn, bha na rionnagan beaga a’ priobadh ris na rionnagan mòra mar gum biodh fhios aca dè bha dol. An-dràsda ’s a-rithist, bheireadh a’ ghaoth earraich ochan às a’ mhuran, ach gann gun cluinneadh eadhon feadhainn a bhiodh ag èisdeachd e os cionn dùrdail na mara anns a’ Gheodhaidh.
Bha Pàdraig fhathast ’s gun e cinnteach dè chanadh e, a’ tilgeil bìdeagan shligean thar na bruaiche. Aon uair, ’s e a’ sìneadh a làimhe a-mach gu criomag eile a thogail, rug i air làimh air ’s thuirt i, “A bheil dad ceàrr, a Phàdraig? Am b’ fheàrr leat gun a bhith air mo choinneachadh an-nochd idir?”
“O nach isd thu, tha fhios agad glè mhath nach b’ fheàrr.”
“Carson nach eil thu ag ràdh guth, matà?”
“An innis mi dhut?”
“Innsidh.”
Rug i air muilchinn a sheacaid ’s tharraing i sìos ri taobh e. Chàirich i pòg bheag eadar a dhà shùil.
“Siuthad! Innis a-nise dhomh e!”
Dh’èirich e air uilinn agus shocraich e a ceann air a ghàirdean.
“A Sheonag. Bithidh mi ullamh anns an Oilthigh ann an ceithir mìosan. Nuair bhios mi ullamh, feumaidh mi greis a thoirt ann an ospadal, far nach fhaigh mi mòran pàighidh, mus urrainn dhomh a dhol nam dhotair air mo shiuc fhèin, agus. .. uill.. .”
Stad e agus smuaislich i ri ghualainn.
“Seadh?”
“Uill, carson nach pòsamaid—tha mi ciallachadh, am pòs thu mi nuair bhios mi ullamh anns an oilthigh?”
Ghluais i na bu teinne ris gus an robh a bus ri a bhus.
“A Phàdraig, an leig thu leas faighneachd?”
“Aidh, ach ’se tha mi ciallachadh—am pòs thu mi nuair bhios mi ullamh anns an oilthigh, gun fhuireach gus am bi mi ullamh anns an ospadal idir? Cha bhi mòran pàighidh.. .”
“Tha mi coma ged nach biodh sgillinn ruadh agad. Pòsaidh mi thu a-màireach ma thogras tu.”
Cha tuirt esan an còrr. Agus cha tuirt ise.
Nuair chrom e ’s a phòg e a-rithist i, dh’fhairich i eallach nam mìosan ag èirigh dhith, agus, na àite, iarrtas ùr a bha cho sean ris an domhain fhèin. Nuair dh’fhairich i a làmh air a broilleach cha do rinn i fiù a putadh air falbh, agus ghèill i mar ghèill na ceudan roimhpe ann am bruaich murain fon ghealaich làin.
Le iarrtas sàsaichte, agus le gach uallach tràghte às a h-àm, dh’fhàg i i-fhèin sìnte na ghàirdean. Eadar dhà liunn, air bealach suain ’s air bruaich dùsgaidh, bha a h-inntinn aig tàmh ’s aig fois. Bha an cadal air buaidh a thoirt mur b’ e gun rinn curracag sgread gu h-àrd os cionn na machrach. Agus ge b’ e dè bha ann an guth na curracaig agus i a’ dìon a h-àil, thàinig gu cluasan Seonaig an aon ghearain a rinn a màthair riamh tacan mus do dh’fhuasgail am bàs i bhon chràdh a lèir i. Chlisg Seonag ri gualainn Phàdraig, agus thuirt i gu robh an t-àm ann a dhol
An là’rna-mhàireach, nuair thachair i ri Pàdraig ann am bùth Mòr Ruaidhe, dh’fhairich i a busan mar gum biodh iad ag at leis an fhuil. Ach nuair chunnaic i am blàths anns na sùilean aige, agus a thug e fàsgadh beag air a làimh anns an dol seachad, thraogh an fhuil às na gruaidhean agus dh’aithnich i nach biodh nàire oirre roimhe gu bràth tuilleadh.
Ach cha robh sin a’ ciallachadh nach robh i na dùisg iomadh oidhche le rud a bha leth ma leth eadar eagal agus aithreachas. Dè nan robh duine air tighinn an rathad? Dè nan robh dad air tachairt? Ise! Nighean a’ mhinisteir! Ge-tà, nuair thòisich na litrichean a’ tighinn bhuaidhe an dèidh dha tilleadh don oilthigh, dh’fhalbh gach eagal agus aithreachas. Nach robh iad a’ dol a phòsadh co-dhiù? Nach robh iad gu bhith còmhla fad a’ chòrr dem beatha?
Agus, a-nise, bha còrr is dà mhìos seachad, agus bha e aig an taigh a-rithist. Cha robh aige ach trì làithean am meadhon na ràithe, agus an uairsin, air ais do Ghlaschu chun an oilthigh airson nan deuchainnean mòra a dhèanadh dotair dheth cho cinnteach ’s a bha Maois na leanabh.
Dh’fhòn e an-raoir cho luath ’s a ràinig e, ’s thuirt e gu faiceadh e i an dèidh na seirbhis mhaidne airson mionaid bheag. Agus, ged nach leigeadh an t-eagal leatha tionndadh, bha fhios aice gu robh e a-nise na shuidhe air a cùlaibh. Bha i an dòchas nach robh ròineagan air cùl a còta.
Mallachd air suidheachan a’ mhinisteir!
“ .. .agus a-nise gu robh Dia nan gràs a’ beannachadh dhuinn an rannsachadh seo air a chuid fhacail. Amen.”
Dh’fhairich i an coimhthional a’ gluasad. Chuala i a’ chasadaich bheag a’ tòiseachadh, agus chrom i a ceann airson na h-ùrnaigh. Cha robh an ùrnaigh an dèidh an t-searmoin ach goirid an còmhnaidh, ’s cha robh an uairsin ach an salm mu dheireadh ’s am beannachadh. Cha bhiodh e fada tuilleadh. Sheall i suas air a h-athair nuair bha ’n ùrnaigh uallamh, agus, car tiotain, chunnaic i trì aodainn air. Dhùin i a sùilean mionaid agus dh’fhalbh iad. Saoil an e an teas anns an eaglais a bha a’ toirt na h-òrrais seo oirre?
Rinn i dàil a’ fàgail na h-eaglais an dèidh a’ bheannachaidh. Bha i
Fhuair iad facal beag no dhà còmhla mun tàinig a h-athair timcheall às a’ bhestridh. Dìreach facal a sheulaich gu robh a-nochd ’s an athoidhch aig Pàdraig aig an taigh ’s gu feumadh e falbh madainn Dimàirt. Chitheadh e nochd i, agus an-athoidhch. Agus a h-uile mionaid eile a gheibheadh i air falbh às a’ mhansa.
Rinn a h-athair gàirdeachas ri Pàdraig mar a b’ àbhaist, agus sheas iad nan triùir a’ gàireachdainn ’s e a’ tarraing asda.
“Uill,” ars esan mu dheireadh, “tha mi cinnteach nach e mo leithid-sa a tha dhìth oirbh. Agus mar as luaithe a dh’fhàgas mi sibh ’s an as luaithe a thig Seonag dhachaigh gus mo dhìnnear a dhèanamh.”
Thionndaidh e air a shàil.
“Tha coinneamh sheachdain ann an-athoidhch, a Phàdraig. Bithidh dùil agam d’ fhaicinn san èisdeachd. Tha feadhainn a’ tighinn chun a’ mhansa feasgar airson tea, ’s mar sin cha shùilich mi air Seonaig tighinn a-mach. Tha i sgìth de shearmonachadh a h-athar co-dhiù. Ach thig thu air ais an dèidh na coinneimh ’s gabhaidh tu do shuipear còmhla ruinn.”
Thug Pàdraig sùil air Seonaig. Ach dè a b’ urrainn dhà a ràdh?
“O. .. uh. .. gun teagamh,” ars esan. “Tapadh leibh.”
Dh’fhalbh am bodach ’s thionndaidh Seonag air Pàdraig.
“Gu dè air an t-saoghal tha thu ciallachadh? An aon oidhche bha gu bhith againn còmhla?”
“Hach, a Sheonag, dè a b’ urrainn dhomh a ràdh? Tha fhios agad gu faod d’ athair stad a chur air a h-uile càil a th’ ann ma ghabhas e na cheann e. Tha fhios agad glè mhath gum b’ fheàrr leam a bhith còmhla riut fhèin na aig coinneamh fheasgair. Ach.. .”
Bha e cho mì-thoilichte a’ coimhead ’s gun tug e gàire oirre.
“Ach coma leat, matà. Thig thu air ais gu do shuipear, agus bidh tìde againn a dhol cuairt ma thiormaicheas tu na soithichean còmhla rium. Tha a-nochd againn co-dhiù.”
Bha sin aca. Chaidh iad cuairt còmhla, ach, ged nach tuirt aon seach aon guth, cha deach iad taobh na Geodha Mòire. Chaidh iad an rathad eile—an rathad sìos cùl a’ bhaile—agus, an gàirdeanan a chèile, chuir iad rudan beaga air dòigh mu dheidhinn a’ phòsaidh.
Chaidh Seonag dhachaigh na bu toilichte na bha i bho chionn fhada.
Ach, nuair dhùisg i anns a’ mhadainn, gann a b’ urrainn dhi a ceann a thogail bhon chluasaig.
A h-uile turas a dh’èireadh i na suidhe anns an leabaidh bha a’ tòiseachadh oirre le tuainealaich ’s le tinneas Mu dheireadh thall, le riasladh ràinig i an seòmar nighe, ’s cho luath ’s a ràinig. thionndaidh a stamag ’s thàinig i a-mach ann am fuar fhallas. Ann am beagan mhionaidean bha i na b’ fheàrr, agus rinn i air a’ chidsin gus bracaist a h-athar a dheasachadh.
Bha i a’ dol mun cuairt ag ullachadh rudan—a’ dèanamh an lite ’s a’ cur air nan uighean—nuair thuit a sùil air a’ mhìosachan bheag a bha crochte os cionn an dreasair.
Dh’fhairich i fuachd a’ tighinn mu a cridhe, agus crith a’ tighinn na làmhan. Chaidh i a-null chun a’ mhìosachain mar gum biodh i ann an trannsa, ach bha fhios aice nach leigeadh i leas a dhol na b’ fhaide gus cinnt fhaotainn gu robh a tinneas maidne a’ dol air ais gu oidhche na Gèodha Mòire.
Cha robh i riamh cho aonranach na beatha ’s a bha i sna mionaidean ud. Bha a cridhe cho marbh ’s nach tigeadh fiù deur gu a sùilean. Gun fhios aice dè bha i dèanamh, leig i i-fhèin sìos air a glùinean ri taobh na cathrach aig ceann a’ bhùird, agus thòisich i air mablaich de ùrnaigh.
B’e ceum a h-athar shuas an staidhre a thug gu a casan i. agus ged dh’fhaighnich e dhi fichead uair an robh dad ceàrr cha do leig i dad oirre. Air an t-saoghal mhòr gu lèir, b’ esan am fear mu dheireadh dom b’urrainn i an rud a bha ceàrr innse. Chan e gu robh duine eile ann. An aon tè a thuigeadh, ’s dòcha, bha i marbh anns a’ chladh.
Nuair dh’fhòn Pàdraig aig meadhon-latha bha i air tighinn thuice fhèin beagan ’s cha do dh’aithnich e air a guth gu robh dad ceàrr. Thug a ghuth air a’ fòn a neart air ais thuice. Agus nuair fhuair i cothrom suidhe agus a smuaintean a rèiteachadh, thug i chreidsinn oirre fhèin nach robh cùisean cho dona. Nach robh i-fhèin agus Pàdraig gu bhith pòsda ann an trì mìosan co-dhiù? Agus dè ged thuigeadh daoine an uairsin? Thuigeadh cailleachan a’ bhaile gun teagamh, oir chunntadh iad gu naoi bu luaithe na thogadh iad lùb air stocainn, ach bhiodh i-
Bha aon rud cinnteach. Cha leigeadh i aon fhacal fhèin oirre ri Pàdraig. Cha dèanadh math dragh a chur air ’s deuchainnean mòra na dotaireachd roimhe. Cha dèanadh math rud air an t-saoghal tighinn eadar e ’s sin.
Mus tàinig Pàdraig gu a shuipear bha i aig a ciall fhèin. Ach sin rud nach robh esan. Bha rudeigin eadar e-fhèin ’s a h-athair—dh’aithnicheadh i sin leis na sùilean a bhiodh iad a’ toirt air a chèile. Agus bha i mionnaichte às nuair dh’èirich a h-athair bhon bhòrd shuipearach agus a thuirt e rithe gu robh e a’ dol don leabaidh.
“Tha mi a’ faireachdainn rud beag sgìth,” ars esan, “is tha mi cinnteach nach bi feum aig an dithis agaibh air bodach mar tha mise ann. Fàg na soithichean gu madainn, a Sheonag.”
Cho luath ’s a dhùin an doras shuidh i ri taobh Phàdraig air an t-sòfa.
“Gu dè tha ceàrr, a Phadraig? Gu dè tha eadar thu-fhèin is m’ athair?” Bha an t-uallach anns a’ ghuth aice.
Chrom e a cheann ’s cha tuirt e guth airson mionaid.
Shìn i thuige agus chàraich i pòg air a bhus.
“Siuthad. Innis a-nise dhomh.”
Mar rinn ’s mar thubhairt i, chuimhnich i air oidhche na Geodha Mòire, nuair thuirt i na dearbh fhacail ris. Thionndaidh e rithe.
“Bha mi aig a’ choinneimh an-nochd, a Sheonag.. .”
“Tha fhios am. Dè mu dheidhinn sin?”
“Searmonachadh d’ athar,” ars esan. “Cha chuala mi riamh a leithid. Dh’fhosgail e dorsan dhomh nach robh na fhios am gu robh iad ann. A Sheonag, tha fhios agam gun tuig thu seo, agus tha mi ’n dòchas gum bi thu toilichte. Chan urrainn dhomh a dhol air adhart leis an dotaireachd. Bha mi a’ bruidhinn ri d’ athair an-nochd, agus dh’innis mi a h-uile dad dhà. Tha mi dol a chur crìch air degree na dotaireachd gun teagamh, ach tha mi an uairsin a’ dol a thilleadh don Oilthigh ’s a’ dol a-steach airson na ministrealachd. Bithidh trì bliadhna mun urrainn dhuinn pòsadh. Fuirichidh tu rium, a luaidh, nach fhuirich?”
Bha beagan mhionaidean mus do shuidhich an rùm e-fhèin fa
Dh’fhairich i a ghàirdean a’ dol timcheall oirre, agus dh’fhairich i e ga tarraing thuige gus a pògadh. Chual i fad às a ghuth ag ràdh—
“A Sheonag, a bheil e cho goirt sin leat? Gu dè th’ ann an trì bliadhna? Cha bhi iad mionaid a’ dol seachad. Agus, smaoinich thusa, bithidh sinn cho toilichte ann am mansa snog dhuinn fhèin am badeigin.”
Phut i air falbh e agus dh’èirich i.
“Leig leam an-dràsda, a Phàdraig. Leig leam. Thàinig an naidheachd cho aithghearr. Siuthad— ’s fheàrr dhut a dhol dhachaigh an-dràsda. Tha mi airson a bhith leam fhèin greiseag. Fòn thugam anns a’ mhadainn.”
Rinn e oidhirp eile air a pògadh ach cha do leig i leis.
“Gabh mo leisgeul, a luaidh,” thuirt e aig an doras. “Bu chòir dhomh bhith air innse dhut air mo shocair, ach bha d’ athair airson gun innsinn dhut air ball. Na gabh gu dona e. Chan eil ann ach dàil bheag. Tha gaol agam ort nas motha na bh’ agam riamh.”
Shuidh i aig a’ ghrìosaich nuair dh’fhalbh e. Shuidh agus fhìor shuidh. Cha chuala i an gleoc a’ bualadh meadhon-oidhche, no uair sa’ mhadainn, no dà uair. Agus b’ e am fuachd, ’s an teine air a dhol bàn, a thug thuice fhèin i.
Dh’èirich i air a socair agus chaidh i a-mach gun fiù a còta a chur oirre.
Thionndaidh a h-eanchainn a casan chun na Geodha Mòire agus ghabh i sìos tron mhuran agus seachad air an tom aig beul a’ chladaich. Ach, an turas seo, bha i leatha fhèin.
Chual i fuaim na mara a’ tighinn thuice agus ga tarraing. Chual i ann guth a h-athar a’ faochnadh Phàdraig gu fianais a thogail, agus bha aonadh diabhlaidh air choreigin eadar i-fhèin agus am muir beucach a bha ga tarraing. ..
Bha a h-inntinn marbh agus a casan dall. Cha do dh’fhairich i a’ ghaoth shaillte air a bilean, no caise na bruaiche fo a bonnan. Ach, anns an tiotadh mu dheireadh, rinn a’ churracag bheag a sgread os cionn a nid, mar rinn i air an oidhch ud eile.
Stad Seonag. Chuir guth na curracaig stad air guth an iompachadh anns na tonnan, agus chuimhnich i air a màthair nach do roghnaich slighe na h-aithghearrachd às a cràdh fhèin.
Thionndaidh i air falbh bhon Gheodhaidh Mhòir agus chuir i a h-aghaidh air a’ bhaile, agus air a h-athair, agus air na cailleachan. Agus sguir a’ churracag nuair thuig i gu robh a nead sàbhailte.
Fionnlagh I. MacDhòmhnaill
title | 46. |
internal date | 1985.0 |
display date | 1985 |
publication date | 1985 |
level | |
reference template | MacIomhair Eadar Peann is Paipear %p |
parent text | Eadar Peann is Pàipear |