11 Carbost air an Oidhche

Bha e dorcha aig meadhan oidhche nuair a dh’fhàg Tarmad an taigh ach cha robh a chridhe aige toirdse a lasadh air eagal gu faiceadh duine sam bith e. Bha e air a ràdh ri mhàthair na bu tràithe gun robh gnothach aige ri Pàdraig mu dheidhinn dè ’n ath cheum a bha iad dol a ghabhail ann an cùisean Kharl ’s gun robh eagal orra bruidheann air a’ fòn.

“Ma bhios sinn anmoch caidlidh mi anns a’ mhansa,” ars esan an dòchas gun toireadh sin air Mòraig gun fuireach ’na dùisge ged a bhiodh e anmoch gun tilleadh. Thug i sùil air mar nach robh i uile gu lèir ga chreidsinn, ach cha tuirt i càil ach, “Feuch gun toir thu ’n aire!”

Dh’fhàg e ’n car aig a’ Post-oifis ann a’ Bhaltos na bu tràithe san fheasgar. Bha fhios aige gum bitheadh dùil aig muinntir a’ Phost-oifis gun robh e dol a choimhead air caoraich anns a’ mhonadh mar a bhiodh e dèanamh tric gu leòr.

Chùm e ri taobh a’ chladaich dhen rathad ’s dhìrich e suas chun a’ Phost-oifis aig Glaic na h-Atha. Nuair a ràinig e ’n càr chunnaic e gun robh Pàdraig ann roimhe.

“Chunnaic mi fear de na Companaich os cionn an rathaid nuair a dh’fhàg mi an taigh!” arsa Pàdraig, “ach tha iad eòlach gu leòr air m’ fhaicinn air a’ bhaidhseagail a’ tadhal air buill dhen choithional nuair nach eil fada agam ri dhol.”

“Dè mu dheidhinn a’ bhàta?” arsa Tarmad.

“Thuirt Dòmhnall gum bi e gar feitheamh aig a’ chidhe ann am Portrìgh eadar a dhà ’s a ceithir anns a’ mhadainn. Tha na poilis eòlach gu leòr air fhaicinn aig uair sam bith feadh na h-oidhche!”

“Glè mhath!” arsa Tarmad. “Dh’fhòn mise gu Catrìona ’s thuirt mi rithe gum bitheamaid a’ tighinn anmoch ’s carson, ’s dh’iarr mi oirre innse do Kharl. Bha fhios agam nach cuireadh an uair anmoch dragh sam bith oirre-se. Chaidh a togail ann an Grealainn far an robh muinntir an àite riamh cleachdte ri bhith air an cois anmoch!”

Thòisich Tarmad an càr agus ghluais iad sìos seachad air Eilisiadar. Bha iad le chèile coimhead anns an sgàthan feuch an robh duine gan leantainn ach chan fhaca iad solas càir no eile a’ tighinn air an cùlaibh. Leis an rathad ùr seachad air Loch Mhealt cha tug iad fada ruigheachd snaidhm an rathaid os cionn Steinnseil ’s ghabh iad suas rathad a’ Bhealaich seachad air Sartal, agus on bha an rathad cho sàmhach bha iad a’ teannadh ri ceann rathad an Droighnich ann am beagan ’s uair a thìde an deaghaidh dhaibh tòiseachadh.

“Fàgaidh sinn an càr aig an taigh-staile ann an Carbost,” arsa Tarmad ’s bithidh dùil aig feadhainn sam bith a chì e gur ann le feadhainn ceangailte ris an taigh-staile ’tha e.”

Nuair a bha iad a’ dol seachad air an Eaglais Shaoir ’s a’ gabhail sìos an rathad gu Carbost cha robh iad a’ faicinn duine, ach dìreach mus do ràinig iad am Post-oifis thug Tarmad an aire do dhuine a’ leum far an rathaid ’s a’ dol timcheall cùl a’ phost-oifis. Bha dions ’s brògan geal air ’s shaoil e gur e fear de na Companaich a bha ann.

“Faca thu fear ud?” ars esan.

“Chan fhaca,” arsa Pàdraig. “Mar a tha fhios agad chan eil mi uabhasach math air faicinn air an oidhche!”

“Tha mi smaoineachadh gur e fear de na Companaich a bh’ ann!” arsa Tarmad. Ann an tiotan bha e air fàs fuar leis an eagal.

Bha e air a bhith cho trang a’ cur na planaichean aca an òrdan roimhe seo ’s nach robh cus tìde aige air eagal a ghabhail ach a-nise bha e tòiseachadh air a bhith mothachail air cho cruaidh an-iochdmhor a bha na daoine a bha ’nan aghaidh.

“A bheil an t-eagal ort-sa cuideachd?” ars esan ri Pàdraig nuair a ràinig iad an taigh-staile.

“Tha!” arsa Pàdraig. “Tha mi feuchainn ri cuimhneachadh gur ann an tòir air gnìomh math a dhèanamh a tha sinn, ach a dh’aindeoin sin tha ’n t-eagal orm ’s tha mi ’g ùrnaigh nach fàiling mi an uair na deuchainn!”

“Tha mise ’n aon rud!” arsa Tarmad. “Chan urra dhuinn ach ar dìcheall a dhèanamh ’s nì sinn sin!”

Nuair a thionndaidh e ’n càr a-staigh ri taobh an taigh-staile chunnaic e gun robh an solas air anns an oifis. Choimhead boireannach a-mach ach cha do dh’fhan i aig an uinneig idir. Bhiodh dùil aice gur e feadhainn den luchd-obrach a bhiodh ann air plòidh air choreigin.

Cha do ghlas Tarmad an càr idir air eagal gun tigeadh orra falbh ann an cabhaig ’s thog iad orra suas a’ bhruthach. ’S ann air an leathad os

Ged a bha e dorcha, sgòthach chitheadh iad meadhanach math gun toirdse. Bha toirdse aig Tarmad ’na phòcaid ach chuir e roimhe nach cuireadh e gu feum i mura toireadh an èiginn air e.

Chuala e fuaim agus gnòsail agus thuit Pàdraig. An ath rud dh’èirich cruth mòr dorcha bhon talamh.

Rinn Tarmad gàire ’s e cuideachadh Pàdraig air a chasan.

“ ’S e bò a th’ ann!” ars esan.

“Feuch nach seas thu air mo ghloinneachan!” arsa Pàdraig. “Thuit iad dhiom!”

Chaidh Tarmad air a ghlùinean agus an deaghaidh greiseag fhuair e na gloinneachan.

“Mòran taing!” arsa Padraig, a’ suathadh nan gloinneachan. “Cha bhithinn ach truagh às an aonais!”

“Cha chreid mi nach tèid sinn air an rathad a-nise,” arsa Tarmad. “Chan eil fad’ againn ri dhol co-dhiù!”

Chan fhaca iad duine a’ chuid mu dheireadh dhen t-slighe agus nuair a bha iad a’ tighinn faisg air taigh Catrìona sgap na sgòthan ’s chitheadh iad a’ ghealach ùr.

Dh’ fhosgail Tarmad an geata air a shocair agus choisich iad suas dhan doras aghaidh. Bha solas air anns a’ chidsin agus bha na cùirtearan air an tarraing. Bha solas air os cionn an dorais cuideachd.

Ghnog Tarmad ceithir tursan air an doras mar a chuir e air dòigh le Catrìona air a’ fòn agus chunnaic iad oisean a’ chùirteir ga thogail.

An uair sin thàinig Catrìona chun an dorais.

Chuala iad i tarraing air ais na crainn air cùl na còmhla.

“Tha i dèanamh cinnteach nach fhaigh coigreach a-staigh gun fhiosda dhi co-dhiù!” arsa Tarmad.

“O, ’s mi tha toilichte ur faicinn!” arsa Catrìona nuair a dh’fhosgail i an doras. “Chan fhaca sibh Karl?”

“Karl!” arsa Tarmad. “Bha dùil agam gun robh e staigh!”

“Bha e sin!” ars ise, “ach chaidh e mach o chionn cairteal na h-uarach a dh’iarraidh pileachan a dh’fhàg e anns a’ chàr, bha e gabhail pileachan airson a stamag, ’s cha do thill e.

“Bha mi ’m beachd a dhol a-mach a choimhead air a shon ach shaoil mi gun cuala mi guthan a-muigh is bhuail an t-eagal mi agus d’fhan mi staigh!”

Bha a h-aodann bàn ’s bha coltas iomagaineach oirre.

“Tha mi duilich gun robh an tàire seo agaibh!” arsa Tarmad. “Bheir sinne sùil a-mach. Faodaidh sibh an doras a ghlasadh às ar deaghaidh.”

Las Tarmad an toirdse ’s thòisich e air coimhead timcheall an taighe. Bha toirdse aig Pàdraig cuideachd, tè bhiodh Catrìona cumail anns a’ phoirdse.

Dh’fhosgail Pàdraig doras na seann bàthcha agus an ath mhionaid.

“Trobhad an-seo!” dh’èigh e ann an guth tùchanach.

Ghreas Tarmad a-null agus dh’fhoillsich e’n toirdse staigh dhan bhàthaich.

Bha Pàdraig ’na sheasamh an-sin a’ gabhail cudtrom corp Karl a bha an crochadh ri fear dhe na tarsannan le ròpa mu amhaich.

Bha seann seuthar air a chliathaich air an làr. Leum Tarmad air an t-seuthar agus gheàrr e an ròpa leis an sgithinn-phòcaid aige. Ghiùlan iad Karl a-mach eatorra agus chuir iad sìos air an talamh e.

Dh’fhairich Pàdraig taobh amhach Karl airson greiseag ach chitheadh duine sam bith gun robh car mì-nàdarrach an ceann Kharl.

Choimhead Pàdraig air Tarmad.

“Tha e marbh!” ars esan.