Na Rocaidean

Na làithean a dh’fhalbh— ’s a shìor dh’fhalbhas

RINNEADH móran còmhraidh agus othail mar thà mu’n ionad-rocaidean a tha luchd-riaghlaidh Bhreatainn an geall air a thogail ann an Uibhist-a- Deas. Chunnaic sinn e air a ràdh uair is uair anns na paipearan-naidheachd nach bu chòir bun no gnothaich a bhith aig Goill no aig Gaidheil a bha air thigheadas air Gallachd ris a’ chuspair chudthromaich a tha so. Tha Gairm am beachd nach eil anns a’ bharail sin ach dallbhrat a tha cuid a’ sgaoileadh thar sùilean na feadhnach sin air Galldachd aig a bheil fhathast cogais a thaobh na Gaidhealtachd agus nan nithean a bhuineas dhi. Tha a’ cheart uiread de chòir againne an so an Glaschu ar barail fhìn a bhith againn, agus a chur an céill, agus nì sinn sin. Ach cha thilg duine oirnn nach toir sinn seachad barail nan daoine a bhuineas do dh’Uibhist, agus a tha fhathast a’ còmhnaidh ann. Chuir sinn amach iomadach cuireadh ag iarraidh beachdan mu’ n chùis, agus tha sinn a’ cur an clò gach barail a fhuair sinn, ge be taobh air a bheil i. ’S e glé bheag de bharailean a chunnaic sinn a’ dol an clò an Gàidhlig air a’ chùis gu ruige so, ach so agaibh grunnan.

Ach an toiseach, cha bu mhisde sinn ruith thairis air a’ bheagan fiosrachaidh a fhuair sinn gu ruige so as a’ Phàrlamaid ann an Lunnainn. Ann an Tigh nam Moirearan, o chionn mìos no dhà bhruidhinn am Morair Carrington air a’ chuspair, agus dh’innis e na h-uiread so co-dhiùbh de na tha am beachd an luchd-

riaghlaidh a dheanamh a thaobh nan rocaidean ann an Uibhist agus ann an eileanan eile ann an Innse Gall:—

(1) Tha dùil aca an ionad-rocaidean a thogail air a’ mhachair air taobh an iar-thuath de dh’Uibhist-a- Deas, faisg air baile Ghéirinis. Bheir so leis, a reir am barail an dràsda, 1200 acaire fearainn. An so bithidh an t-àite as am bi na rocaidean air an caitheamh, agus a thuilleadh air a sin tighean-obrach, tighean-stòir, beagan àiteachan-fuirich agus goireasan eile.

(2) Am Beinn-a- Bhaoghla bithidh àiteachan-fuirich na móir-chuid de na saighdearan is de’ n luchd-cogaidh de gach seòrsa a bhios iomchuidh. Tha iad an dùil gum bi mu 1500 duine an so aig an aon àm aig a’ char as motha. Feumar cuid de thighean a leagail agus na h-uiread de thalamh-àitich a thoirt bho na croitearan—is dòcha mu 70 acaire fearainn.

(3) Bithidh stéiseanan-ràdar air an togail am Barraidh, an Uibhist-a- Tuath agus air Hiort gus faire thairis air an ionad-rocaidean agus air cùrsa nan rocaidean amach gu muir.

(4) Bithidh raon-itealan air a chur amach an Sollas, ann an Uibhist-a- Tuath, do gach seòrsa itealain, le peilot no as aonais, air am bi an obair a’ cur feum. Bheir so leis mu 500 acaire, agus cha bhi ach beagan dhaoine daonnan co-cheangailte ris an raon-itealan so.

’S e sin a’ mhór-chuid de na chaidh innse dhuinn gu ruige so mu mheudachd na h-oibreach. Tha sinn a nis a’ toirt seachad beachdan cuid de dhaoine ann an Uibhist air a’ ghnothaich, agus an deidh sin bheir sinn seachad cuid de na beachdan a tha aig Gairm air.