Sean Eòlas-Luibh

(20) AN DRIS NO AN MEUR

Le ALASDAIR MACILLEMHAOIL

CHUIREADH na sean Ghaidheil an dris gu iomadh feum, agus far nach robh i a’ fàs gu dùthchasach bha i air a toirt a-steach. Bha na smeuragan feumail mar bhiadh, sùgh na duilleige mar ìocshlainte agus am freumh mar dhath. Tha e air innseadh gu robh an soisgeulaiche ainmeil Iain Weslaidh a’ tighinn beò gu minic air na smeuragan nuair a bha e a’ searmonachadh sa’ Chòrnghall a-measg nam bochd. “ ’Se tha so,” ars esan, “deagh àite gus do chàil a gheurachadh, ach droch àite a thaobh bìdh.”

Am barail cuid, sna linntean a dh’ fhalbh, thruailleadh na sìdhichean an dris air Latha Fhéill Mìcheil, agus air Oidhche Shamhna. A rithis, is fuathach leis an deamhan an dris o’n àm san dug an t-àrd-aingeal, Mìcheal, buaidh air. A riamh o’n uairsin cha chinn meas air a’ phreas gu ’n tig Latha Fhéill Mìcheil. Air Latha Fhéill Shìmoin—28mh de ’n Dàmhair—buailidh an deamhan an talamh mu thimcheall a’ phris, agus dearcag cha tig air tuilleadh a’ bhliadhna sin. Faodaidh e bhith gu bheil na creudan faoin so ceangailte ris a’ bheachd gur e crùn dris a chuairtich ceann an t-Slànuighear ri àm a cheusaidh.

Tha ’n dris air a h-ainmeachadh gu tric ann a sgrìobhaidhean ’s seanfhacail a bhuineas do ar daoine: “Am fear a theid san droighinn dhomh, theid mi san dris da,” agus a rithis, “Ge milis a’ mhil, có, a dh’imlicheadh bhàrr na dris i?”