---

[378]

Scotland Lives. LeBilly Wolfe. Reprographia.
Dun-Eideann, 1973. £1 .50.

Tha ainn Billy Wolfe tric gu leòr anns na pàipearan-naidheachd na bliadhnachan seo, agus is dòcha gum bì greis mhath fhathast. Tha e iomchaidh gu leòr gun tuigeadh daoine dé seòrsa duine a th’ann agus dé na beachdan a th’aige. Bidh feadhainn a’ cur an céill am beachdan air gun rannsachadh a dhèanamh an toiseach, agus bidh feadhainn ann nach atharraich am beachd as bith dé chanas e fhéin no càch, coltach ris a’ mhèinear ann a West Lothian a sheas air a bheulaibh ’s a thilg smugaid ’na aodann. Ach bidh barrachd foighidinn na sin aig a’ mhór-chuid an Albainn, nuair a smaoinicheas iad air mar a tha na Nàiseantaich an dràsda a’ cur eagal am beatha air poiliticearan de ’n a h-uile seòrsa anns an dùthaich seo.

Anns an leabhar aige tha Wolfe ag innse beagan mu dheidhinn

---

[379] fhéin, agus móran de eachdraidh an S.N P. anns an fhichead bliadhna chaidh seachad. Tha fiosrachadh ann a bu chòir iomagain a chur oirnn: mar a bha Alba a’ call gach bliadhna leis mar a bha cìsean gan togail an Albainn ’s gan cosg an Sasuinn: mu £143 millean an 1964-65; eadar leth-cheud agus ceud millean an 1946-47 agus 1947-48 (a rèir luchd-rannsachaidh an Oilthigh Ghlaschu). A rithist, mar a chaill Alba 554,000 de shluagh eadar 1951 agus 1968, agus mar a dh’fhiach Uilleam Ros ri figearan mar seo a cheith bho ’n t-sluagh. A rithist, mar a tha càirdean nam pàirtìdhean Sasannach (Tòraidhean agus Laboraich) a’ cumail glas-ghuib air guthan Albannach agus smuaintean Albannach gach cothrom a gheibh iad air réidio is TV is ann am pàipearan. Agus tha iomradh air an droch roinn a bha iad a’ deanamh air cothrom TV thoirt seachad. Tha deagh fhiosrachadh againn mun a seo a thaobh ghnothaichean Gàidhlig cuideachd.

Duine sam bith a leughas an leabhar seo bidh tuigse nas fheàrr aige air feallsanachd an S.N. P., agus air eachdraidh a’ ghinealaich seo. Agus faodar a chreidsinn gur h-i an fhìrinn a th’aig Wolfe nuair a tha e ag ràdh: “I am not active in the S.N. P. just to get an independent Parliament in Scotland. I am in the S.N.P. to try and play a part in securing a better Scotland for succeeding generations, free in every way which is morally justifiable”.

R. McT.