III UIBHIST UAIN’ AN EÒRNA
Tha mis’ an còmhnuidh feadh nan Gall,
Ach ’s beag mo shannt bhith tàmhachd ann;
Cha tig an dòigh a’ glòir ’na chainnt 195
Aig mac a’ Ghoill ri m’ nàdurrachd,
’S an ioghnadh leibh mi thogail fonn
Air tìr nan gleann ’s nan àrdbheannan;
Air eilein Uibhist uain’ an eòrn’
’S an d’fhuair mi òg am blàthbhainne. 200
An ioghnadh leibh ged labhrainn cainnt
Air cliù na tìr’ a dh’àraich mi?
Air eilein àillidh nam beann fuar,
Ged ’s creagach cruaidh tha pàirt aca;
Air eilein caomh nan raointean feòir, 205
Nan caol, nan stròm ’s nam bàghannan,
Mu’n robh sinn tric a’ cluichd gun ghruaim,
Mu’n tug sinn cuairt air ànradh as.
Mar fhuaran uisg’ am fàsach lom
A dh’éireadh fonn nam pàiteach ris; 210
Mar acarsaid gu ruitheadh long
Bhiodh gleac nan tonn a’ sàrachadh;
Mar charraig dhìon g’an triall na h-eòin
’N àm thuiteadh leòn no gàbhadh dhaibh;
Mar sin tha dhomh-sa tìr mo luaidh, 215
’S gur lìonmhor buaidh ri àireamh oirr’.
An tìr tha taitneach, gleanntach, glacach,
Beanntach, bacach, bàghanach;
Gur lùbach, leacach, stùcach, stacach,
Cùilteach, cnapach, càrnach i. 220
Gur tolmach, luachrach, gorm-ghlas uaine,
Am fonn mu’n cuairt nan àthannan;
Aig allt nam bruaich nì fonnmhor fuaim,
’S bidh ’n coileach ruadh aig sgàth uime.
An tìr tha cùbhraidh, glan, gun smùr, 225
Gur lìonmhor flùr tha fàs innte;
Gur lìonmhor dìthean thig gu ìre,
Togail cinn fo bhlàth innte.
’S e ’n cuan an iar as uaine bian
Tha suas is sìos ri tràghannan; 230
A sguab as glaine dh’fhàgas cabhsair,
’S cha toir seann aois cnàmh oirre.
An t-eilein gaolach, machrach, braonach,
Fasgach, fraochach, àrdbheannach,
’S iad làn do chaoirich bhàn air aonach, 235
’S tha crodh-laoigh air àirichean.
Tha corc’ is eòrna fàs air leòidean,
Diasach, cròiceach, gràinn’ -phailteach,
Le brìgh an fheòir gum bi gach bòrd
Gu h-imeach, feòlach, càiseach ann. 240
An t-eilein tlachdmhor ’s mór mo bheachd
Thug Rìgh nam Feartan fàbhor dhi
Os cionn gach bad tha’ n Innse-Gall;
Tha A Spiorad ann ’s tha bhlàth orra
’Gan treòrachadh g’A ionnsaigh fhéin. 245
Tha ’m beath’ a réir nam fàintean ann,
Mar dhaoine diadhaidh, naomha, Crìosdail,
Faoilidh, fialaidh, fàilteachail.
Os cionn gach eilein tha mu’n còrs’
Thug Tìr an Eòrna bàrr orra, 250
Mar reult as maisiche na ’n còrr
Air oidhche reòt’ a’ deàrrsadh oirnn;
Mar dhaoimean ann am measg nan seud
A mhùch gu léir le àilleachd iad,
Tha eilein Uibhist fad os cionn 255
Gach dùthcha tha ’na nàbaidheachd.
Nuair thig a’ ghrian o Chapricorn
Le samhradh bòidheach blàth thugainn,
’S gun ùraich fonn le fàs an fheòir,
Le brat do neòinean bàn bhith air; 260
Gum b’e mo mhiann-sa bhith ’s a’ ghleann
Na thog mi ceann ’nam phàisdeachan,
’S na h-eòin ’sa bheinn le ’n ceòl ’ga sheinn,
Cha mhór nach cluinn thu Gàidhlig ac’.
Ach, fhir a dh’imicheas air chuairt 265
Do thìr nam buadhan àraide,
Cha dìochuimhnich thu ’n turus-cuain
A thug mu thuath dha ’n àit ud thu,
Far bheil gach nì air muir is tìr
A dhùisgeadh crìdh’ gu gàirdeachas, 270
Gun smal air iarmailt ghorm nan speur
Is grian gu sèimh a’ deàrrsadh ann.
Gum faic thu seallaidhean dhut fhéin,
Tha cùl an t-sléibhe fàsachail,
Le cladach uamhach, creagach, crom, 275
Is fuaim nan tonn gun tàmh uime;
Na beanntan àrd’ os cionn do chinn
Is grunnd gach glinn’ fo sgàil aca,
’S na h-uillt ’nan triall a dh’ionnsaigh cuain
A’ leum thar bhruaich ’nan stàirnichean. 280
Thig Abhainn Ròdhag nan eas mór
’S a toirm mar ghnòdhan tàirneanaich,
Gu tuilteach, brùchdach, beucach, bùireach,
Copach, siùbhlach, gàir-uisgeach,
A-nuas tromh ’n ghleann le mìle steall 285
Is cìrean fionn-ghlas àrd’ oirre,
’S i cruinneachadh alltanan nam beann
’S ’gan toirt ’nan deann gu tràigh leatha.
Tha iasg na fairg’ ann pailt ri mharbhadh,
Bradan tarragheal, sàr-mhaiseach, 290
’S gu miann gach sealgair’ lìonmhor, tarbhach,
Giadh nam mailghean blàrasach;
Tha ’n tunnag fhiadhaich, mheanbh-bhreac, riabhach,
Iteach, sgiathach, mhàgach ann;
Ma ’s ait le d’ chluasan fuaim a’ chiùil— 295
Gur lìonmhor lùdag ghnàths-phongach.
Mu’n cunntainn suas gach buaidh a th’ann,
Cha b’fhuilear ceann a b’fheàrr thoirt dhomh
Gu snìomh, gu dealbh, ’s gu cur mu chrann,
’S o làimh gu làimh a’ spàlachadh. 300
Ged chumainn orm gu Là na Dìleann,
O, ’s mi tha cinnteach dh’fhàgainn rud;
Tha ’n fhuigheag dlùth ri cùl na slinn’,
’S cha chreid mi fhìn nach geàrr mi e.
title | III |
internal date | 1963.5 |
display date | a1964 |
publication date | 1968 |
level | |
reference template | Sporan Dhòmhnaill %L |
parent text | Sporan Dhòmhnaill |