LI NUAIR A THÀINIG AM BUROO DO DHÙTHAICH NAM BEANN

Rìgh! gur mis’ tha fo phràmh,
Cha tig aighear ri m’ chàil, 6110
’S mi fad’ o eilein nan àrd-gharbhlaichean;
’S e mo chuibhrionn gu bràth
Bhith air muinntearas chàich
Fhad ’s a chumas an t-àgh anathadh rium.
Ach na dh’fhan ás mo dhéidh, 6115
’S a chùm an dachaighean fhéin,
Dh’fhàs iad uile gu léir sealbhach ann,
Tigh’nn air n-adhart gu mór
Ann an saidhbhreas ’s an stòr,
Ged tha mise ’s a’ chrò charbad so. 6120

Chan eil duine ri tràigh
Eadar Arcaibh nam bàgh
Agus Manain mu’n gàir fairgeachan
Nach eil biadhta nas fheàrr,
’S ann an sìochaint ’s an tàmh 6125
Nach robh riamh aig mo dhà sheanmhair-sa,
’S ann tha mise ’s mo chlann
Ann am miadhoin nan Gall,
’S tric m’aran gun feann armaidh air,
Agus Dùthaich nam Beann 6130
A’ cur thairis mu’n ceann,—
Nuair bu chòir dhomh bhith ann dh’fhalbh mi as.

’S tric an osna tigh’nn bhuam,
’S mi tha cosnadh mo dhuais
Gu lathte, lapanach, fuar, fearghasach, 6135
Air mo rathad fo éis,
A’ cur seachd mo réis

Nach ioma là bhios mo cheum falbhanach.
Chan eil troigh mu Chluaidh
’S am bi tigh ri chur suas 6140
Nach bi ’m breigeire ruadh ’s cairbheas air
’S a’ chlach-mheallain ’na deann
A’ toirt snag air mo cheann
Gun do ragaich mo sheann fhailmeanan.

Nuair a chluinn mi ’s a chì 6145
Mar tha muinntir mo thìr’,
’S beag an t-ioghnadh mi bhith farmadach;
Mur am falbh iad air sgrìob
Air son bhith cnàmh an cuid bìdh,
Gu dé dh’fhàgas iad sgìth anfhainneach? 6150
A thig gu feasgar an là,
’S iad gu seasgair ’nan tàmh,
’S ann tha’m peiteagan ’s làn bhalg orra,
Nuair bhios mise ’s an aol,
’S mi gun aighear, gun aoigh, 6155
Ach ’gam fheannadh aig sgaoth mheanbh-chuileag.

Chan eil fear a chuir cliabh
Ann an roc an taobh siar,
A thug dubhan á bial carbhanaich;
Chan eil fear a chuir lìon 6160
Far an tuinicheadh iasg,
Ged nach tugadh e riamh deargadh as.
Nuair a thig iad gu aois
Cha bhi miodhairt no gaoid,
Cha chuir uisge no gaoth amaladh orr’; 6165
Air an cumail nas fheàrr
Na tha mis’ aig mo cheàird,
Ged is tric air an t-sràid anmoch mi.

Tha gach fear agus mnaoi
Air an tacadh le maoin, 6170
Chan eil cailleach no aon sean-bhodach
Nach toir cobhair na h-aois’
Orra steach air gach taobh

Nach ann an sud tha na daoin’ airgiodach.
’S ann a chuireas iad geall 6175
Ann an cas-chluich nam ball
O faigh iad uaireannan meall anabarrach,
’S nuair a dh’fhàsas iad mall
Gheibh iad cobhair nan dall
Bho’n tha e nis aig gach seann fhearrabhalach. 6180

’S mór an caochladh a th’ann
Seach an saoghal a bh’ann
Aig na daoine anns na seann aimsirean:
’S ioma là bha iad gann
Mu’n do dh’àraich iad clann, 6185
’S ann bha màileidean fann falmhaichte.
Iad ri saothair gu dian,
Gun an t-aodach no’m biadh,
Cha robh aon bhonn-a- sia chalp’ aca,
Ach ’nan culachan truais, 6190
Fodha dh’ionnsaigh nan cluas
Gus bhith bàite ann an cuan ainfhiach ann.

Chunnaic mis’ iad gu dian
Treis mu’n éireadh a’ ghrian
Anns a’ chladach a’ sìor fheamnadh as; 6195
Gum b’e an t-srathair ’s na cléibh
Inneal thàirnidh nan steud,
Cha robh ’n càrn ach gu glé ainmig ann;
Falbh a dh’obair gu fiar
Air son ochd sgillinn diag, 6200
Chan eil reusan dhomh ’m biadh ainmeachadh;
Chuireadh tuathanach còir
Caigeann thasdan ’nan dòrn
Nuair a spealadh iad leòb arbhair dha.

Ged bu bhleideil na bàird 6205
Gu cur ghaisgeach an àird,
Chan eil teagamh g’eil dà sheanchas air;
Gur e cnotag is brà,
Corran-shìolag is tàbh,

Inneal bhiathaidh nan sàr ainmeil sin. 6210
Falbh le uibe ’nan làimh
Bhiodh an sitigean làn
Dhe na sligean is càir dhearg orra,
’S iad a’ cruadhachadh dhias
Ris an t-slabhraidh le cliabh, 6215
Gum b’e srùbhan bu chiad theanchdas dhaibh.

Bhliadhna ghais am buntàt’,
’S mise dh’fhaodadh a ràdh
Fhuair am maorach an dà shearbhag dheth:
Cha robh portan ri tràigh 6220
Nach do chochlaich ’nan ràimh,
Chuir a’ ghorta ’s gach ceàrn fargradh orr’;
Chaidh na bàirnich air chrith
Leis a’ ghàir a bha muigh,
Och, a bhràithrean, thig sgrios marbhaidh oirnn! 6225
Cha robh nàdurrachd glic
Chuir am fàs sinn air lic
Ann an sàs far an ruig sgealb oirnn.

Cha robh cudaig ’s na Hann
Ma bha gliocas ’na ceann 6230
Nach do thuig gun robh ’n t-àm falbh aice;
Ghabh iad eagal a’ bhàis,
’S cha b’e ’n t-ioghnadh leam à,
’S ioma laoicionn a bha sealg orra;
Cha robh bidean aig bàgh 6235
Nach biodh dithis le tàbh,
’S iad cho gionach ri dà sgarbh uice,
Gus na dh’fhàs i cho gann,
’S nach robh urad is lann
Eadar Nis agus Ceann Charadail. 6240

’S ioma fàrdach gun loinn
Air bheag àirneis ’na broinn
Bha eadar Arainn is Beinn Charbhaig,
Far am biodh an sparr-ghaoith
A’ cur thairis le sùith, 6245

’S nach do ghlanadh bho linn Charmaig i;
Gum b’e ’n t-ùrlar am poll
Air a stampadh fo’m bonn,
Ach gun crathadh iad tonn ghainmhich air,
Agus fraighnigh ’na sruth 6250
Leis na ballachan dubh’,
An rud’s lugha orra ’n diugh ainmeachadh.

Ach nuair fhuair iad air dòigh—
Nach e’m buaireadair stòr—
Dh’fhàs na gruagaichean òg anbharrach, 6255
Coimhead sìos thar an sròin,
’S iad air lìonadh le pròis
Gus nach dèan iad an còrr searbhantachd;
Cha bhi cuibheal no clòimh,
Cha bhi bior air a’ meòir, 6260
’S gann gun glac iad ’nan dòrn searbhadair,
Ach a’ tionndadh an sùl’
Mur gum faiceadh tu gnùis
A bhiodh ’s an uinneig aig bùth dealbhadair.

Chi thu gillean gun diù, 6265
’S iad ’nan ruith gu Buroo,
Gur ann a chuireadh a’ chùis fearg orm,
Leis gach fasan as ùir’,
’S ann bhios gloine air an sùil
A cheart cho math ris an Diùc Earraghàidhealach; 6270
Cha bhi ruisgein mu’n ceann,
Chaidh a’ Ghàidhlig air chall,
Fhuair iad cànain nan Gall, ’s marbhphaisg air;
Còmhradh bleideil am beòil,
’S iad gu sgeith leis an leòm 6275
Ged chaidh am breith ann an “ò, falbhadh iad!”