LXVII AOIR MHUSSOLÌNIDH

’S aighearach leam fhìn mar tha gluasadan, 7500
Mar tha Mussolìnidh air fuarachadh.
Thàinig e le sgraing chogadh ris an Fhraing,
’S cha robh gainne cainnteadh an uair sin air.
Thug e dhi bho cùl, buille, tha mi’n dùil,
Nach deanadh a’ mhiùl na bu shuaraiche; 7505
Dùil aige ’s an àm leis na caran cam
Gum faigheadh e dram aig an uaigh aice.
’S beag a bha ’na bheachd nuair a bhuail e
Gun amaiseadh a ghleac bhith cho cruaidh dha.
Nach ann a bha ’na smaoin gun deanadh e maoin, 7510
’S gun robh sinne air claonadh ’nar cruadalas.
Cha b’ann leis a’ cheart, no idir le neart,
Bu mhath leis am beartas a bhuannachd,
Ach colann bhith air bòrd is falairidh g’a h-òl.
Sud an rud a chòrd ris, nan d’fhuair e e, 7515
Leis a’ smigid mhór a’ cur bhuaithe,
’S a’ bruidhinn gus na bhodhair e ar cluasan,
A’ bladaireachd ’s a’ bòsd le clabastair beòil,
’S teang’ urad ri rò-seol sgoth thuathach,
’S an glagaire air each mór, blaiceard na Roinn Eòrp’, 7520
Leithid sin do ròpladh, cha chualas;
Do sgailceadh leis an dòrn, slacaireachd ri bòrd,
Chan fhacas ri clò air cléith luaidh e,
’S e dol a chur na Fraingeadh ’na fuairnean,
’S am fuigheall bhith gu fang air am fuadach, 7525
Dhe cladaichean is dhe còrsa, dhe talamh is dhe còir,
Pìosan móra mór a thoirt bhuaipe
Gus ise chur gu bròn is esan a thighinn beò,
Gu itheadh, gu òl is gus cur bhuaithe,
Gus cinneachadh dha phòr is sinne bhith fo spòig; 7530
Sin agaibh na h-òrduighean nuadh agaibh.

Chruinnich e gu crìch’ gus a cuairteachadh
Muillionan is mìltean do shluagh aige,
’S troichein air an cinn, isein deireadh linn;
Sud an rud a bhruidhneadh gu tuasaideach! 7535
Shaoilinn air a ghlòir( ’s nach mò e na ’n dòrn),
Gun cuireadh e fògairt air fuamhaire,
Bragadaich ’s a’ leum is barail aig’ air fhéin,
Fead is fuich is éibh ’s fhad bho chual’ thu e.
Theagamh gum b’e spòrs, bleidireachd is bòsd, 7540
Bheadagan le bhrògan gu chruachain air;
Breabadaich gun dòigh, leibidean gun treòir,
Leagadh tu le d’ mheòir air an suathadh ris.
Tha e ’n diugh ’s a dhaoine air an sguabadh air
Mar gum biodh fear daoraich ’s an tuainealaich, 7545
Puth aig’ air an raon, sruth a’ tighinn bho mhaol,
’S e dubh-shuileach, caog-shuileach, cuaranach,
’S e chuideachd bhios daor, dàn, luidealach, maol,
A thug air a dhaoine an droch uachdaran.
Tharruing iad gu raon ’s gu achadh na caoidh, 7550
Gu tachartas sgaoilidh an tualasan;
Esan culaidh smaointean, gun bhuaidh air,
A’ dalladh a chuid daoine le tuairisgeul,
Leantainn na droch smaoin le mearan a’ chaoich,
A chinnich na smaointeanan duatharra. 7555
’S e is cumha dha fhéin nach b’e an diugh an dé,
’S e ghuth a bhiodh reusanta, stuaime ruinn.
Cha chluinneamaid beum bho’n bhurraidh gun bheus
Le ghunna air a ghleusadh gu buaireanta
Nan cumadh e a chéill is a thuinicheas fhéin, 7560
Bu lurach an geum air a bhuaile ann
Seach dubhachas cheud bho mhullach nan speur:
’S muladach an ceum air na ghluais e iad.
Bha toiseach mo shaoghail-sa tuaireapach,
’S tric a bha mi am baoghal ’s a fhuair mi as; 7565
Bha mi air an raon maille ris gach aon,
’S dh’amais mi ri faobhar na cruadhach ann.
Chaidh mi ann an sàs an iomadach càs,
Bha guilleag a’ bhàis ann am chluasan ann,
Gu barr-iall nam bròg am fuil nam fear òg, 7570

Gun tioma, gun deòir, b’fhada bhuaithe mi,
Ach ’s beag orm glaodh eagail phàisdean maoth,
Sgreadail mhnathan aosd’ agus ghruagach,
’Gan leagail ri m’thaobh is theab iad Mac-an-t- Saoir,
Bhreithnich mi air aoir is their mi duan orra; 7575
Do’n fhear thug am foradh mu chluasan
Le chlaidheamh nuair a thàirneadh bho’n truaill e.
’S e gliogaire nan sglàmh, Ridire Rìgh Màrs,
Seanalair nam blàr nach robh buadhmhor;
’S e sgriosadair nan àgh, inisg air gach ceàrn, 7580
Glaoic is culaidh-nàire na tuatha,
Tha miodalaich ri ceàrd an ionad ro-àrd
Seach innean na ceàrdach bu dualchas dha.
’S e mar choileach gnù-cheannach, gruamach,
A ghoireadh air a dhùnan gu h-uallach, 7585
Le guib a spuirean cùil a sgròbadh a smùir,
’S e bogadh na stiùrach gu tuasaid
Le gog is guli-gùg do ghoileam gun tùr.
Ge b’oil leam, cha chùnntainn na chuala mi
’S an coilleag ’na spùt á goile gun ghrùnnd 7590
Mu choireannan dùthaich nam fuar-bheannan.
Bha sinne gun diù fodha dheth co-dhiùbh,
Cha b’ aithne dhuinn Iùdhaich a ruagadh,
No smugaid chur ’nan sùil no ’n cuid a thoirt dhiùbh.
Bilean beul-gun-fhéitheam a’ fuaimneach’, 7595
Cho fileanta ri snàthad beairt-fhuaigheil,
Gun ghuth aig’ ach a’ gairm mu chumhachd ’s mu airm.
Spriolag agus toirmeasg g’a bhualadh
Air bhiogairne gus falbh an ugainn nan Dearg,
’S chugainne le carbad na tuaighe, 7600
’S gum biomaid aige marbh ’s ar luingeas g’a sealg
Thar mullach nam fairgeachan uaine.
Gun robh ochd muillion béigleid do chruaidh aige;
Cha tigeadh na Greugaich ’s an fhuaradh air
Gus an deach e ann is am bumailear fann; 7605
Cha chumadh e cheann air a ghuaillean ann;
Chaith iad e dha ’n dìg ’s lathais air a dhruim;
Shalaich iad a chìrean is a shuaicheantas.
Chabhagaich e buinn gus gleidheadh a chinn,

’S chan fhaigheadh e cuidht’ is na ruagairean. 7610
Bha iad as a dhéidh mar fhaghaid an fhéidh
Bhiodh a’ ruigheadh fhéithean gu luath-chasach
Le giorag ’na fheòil romh dhealann am beòil,
A’ casachadh mòintich gu luasganach.
Ruitheadh e na glinn is e ’gan cuairteachadh, 7615
’Gan gearradh le sìnteagan uamhasach,
’S na fearaibh ’na luirg gus feannadh a’ bhuilg,
Mar gum biodh coin-sheilg is madadh ruadh aca.
Thàinig iad mu cheann, thug iad as na bh’ann,
Liodairt iad e, dh’fheann iad e, luairc iad e, 7620
Bhreab iad e mu’n bhreall, dh’fheadaraich iad rann,
’S rinn iad maighstir dannsair nan cuaigean dheth
Gus an robh e mall, gus an robh e dall,
Gus an robh e call ma bha fual aige.
Dhroint iad air a dhroll, loint iad e ’s a’ pholl, 7625
Spoth iad as am ball a bha fuaighte ris;
Dh’fhàg iad smigid mhór na bruidhinn is na bòsd
Gun urad do threòir ann is gun gluaiseadh e,
’Na laighe ann an lòn, faghar air a shròin,
’S aghaidh ris an Ròimh air a tuairneachadh. 7630