22. Urram dhàsan dan dlighear Urram

Thugaibh do na h-uile an dlighe fèin. . .. urram dhàsan dan dlighear urram. — Ròman. 13:7.

Anns a’ chiad chuid den chaibideil seo ann an Litir Phòil a chum nan Ròmanach, tha an t-Abstol a’ bruidhinn air luchd-riaghlaidh, agus tha e ag ràdh gur còir urram a thoirt daibh, a chionn gu bheil iad air an suidheachadh ann an sin chum ceartas a dheanamh. ’S tha seo toirt nar cuimhne gu robh e gu tric air a ràdh anns na ciad linntean nach robh na Crìosdaidhean cho umhal ’s a bu chòir dhaibh a bhith do luchd-riaghlaidh agus do laghannan nan rìoghachdan sin anns an robh iad a chòmhnaidh, agus gu sònraichte gu robh e ’na chleachdadh aca a bhith ag oibreachadh anns na cùiltean agus anns an dorcha an aghaidh an luchd-riaghlaidh agus nan laghannan sin. Agus faodaidh e bhith gu robh beagan fìrinn anns an dìteadh sin, ach, ma bha, bha deagh adhbhar air a shon. Anns na làithean ud, bha na Crìosdaidhean air am fuadach an siod agus an seo, cosmhail ri coin choimheach; bha iad air an gearradh sìos leis a’ chlaidheamh; bha iad air an crochadh ris na cranna-ceusaidh; agus chan fhaodadh iad cruinneachadh an ceann a chèile chum adhradh a thoirt do Dhia ann an ainm an t-Slànaigheir. Cha robh e ’na iongantas idir, ma tà, ged nach biodh na Crìosdaidhean sin a’ toirt mòran urraim don luchd-riaghlaidh no do na laghannan a bha an luchd-riaghlaidh a’ deilbh ’nan aghaidh. ’S cha mhò bha e ’na iongantas ged a bhiodh na Crìosdaidhean ag oibreachadh gu sàmhach anns an dorcha an aghaidh an luchd-riaghlaidh agus nan laghannan sin. Aig a’ cheart àm, tha an Soisgeul a’ teagasg gu soilleir gur còir urram a thoirt don lagh agus do luchd-riaghlaidh nan rìoghachdan. Thuirt an Slànaighear fhèin, “Thugaibh do Cheusar na nithean as le Ceusar, agus do Dhia na nithean as le Dia.” Agus tha an dà abstol, Peadar agus Pòl, a’ teagasg a rithist agus a rithist gur còir ùrnaigh a dheanamh airson nan cumhachdan a ta ann, agus gur còir urram a thoirt do rìghrean agus do luchd-riaghlaidh nan rìoghachdan, a chionn gu bheil iad air an suidheachadh a chum ceartas a dheanamh. Gun teagamh, chan eil iad daonnan a’ deanamh ceartais, agus, nuair nach eil, dè as còir dhuinn a dheanamh an

sin? Ma leanas sinn spiorad a’ Bhìobaill, chan eil e duilich a’ cheist sin a fhreagairt: tha e daonnan fosgailte dhuinn, agus tha e mar fhiachaibh oirnn, feuchainn ri luchd-riaghlaidh matha chur ann an àite droch luchd-riaghlaidh, ach chan ann le mort no le marbhadh no le h-uile nì a thilgeadh bun os cionn, ach ann an dòigh shìtheil agus reusanta, a’ cleachdadh argumaid an àite bhuillean, agus fìrinn an àite claidhimh. Ann an aon fhacal, nam biodh dòigh an t-Soisgeil air a leantainn, dh’fhàsadh rìoghachd ceart gun fhios di fhèin.

Ach gabhamaid na facail, “Urram dan dlighear urram”, ann an seagh nas farsainne na luchd-riaghlaidh nan rìoghachdan. Gheibh na daoine mòra agus na daoine beairteach agus na daoine inbheach tomhas de dh’urrram co-dhiù anns an t-saoghal seo. Ach is ann a tha toillteanach air urram na daoine matha, ged nach eil iad daonnan ga fhaotainn. Nach fhada bhon a chaidh a ràdh nach eil urram aig fàidh ’na dhùthaich fhèin, agus tha sin fìor a thaobh nan dùthchannan gu lèir. Nan robh coigreach air dol gu Ierusalem nuair a bha an Slànaighear air an talamh, ’s nan robh an coigreach sin air fhaighneach den chiad Iùdhach a thachradh ris, cò na daoine urramach a bha aca ann an Iudea, fhreagradh an t-Iùdhach sin gu robh Herod an rìgh aca, agus gu robh Pìlat, an t-uachdaran Ròmanach, agus Caiaphas an t-àrd-shagart, agus iomadh neach eile air nach cuala sinn iomradh riamh; ach chan ainmicheadh an t-Iùdhach am measg nan daoine urramach sin Mac Iòseiph an saor, mar a theireadh mòran den t-sluagh ris an t-Slànaighear. ’S cha mhò a dh’ainmicheadh e Peadar no Eòin no Seumas. No abraibh a rithist gu robh coigreach air a dhol don Ròimh mu dheich bliadhna fichead às dèidh bàs Chrìosd. Chitheadh e ann an sin taighean is togalaichean nach fhaic sinn an leithid anns an là an diugh; chitheadh e luchd-riaghlaidh nan dùthchannan gu lèir; chitheadh e an t-Impire air a chòmhdach le sìoda ’s le òr ’s le clachan luachmhor, air a ghiùlan air cathair òir, mar gum bu Dia e, agus mìltean de shaighdearan fo làn-armachd a’ falbh ’na chois — ’s rachadh an coigreach sin dhachaigh agus dh’innseadh e na nithean urramach a chunnaic e, agus mar a bha iuchraichean an t-saoghail gu lèir an crochadh air crios an Impire. Ach fad na h-ùine chan innseadh e, a chionn nach biodh fios aige air, gu robh an duine a b’urramaiche anns an t-saoghal ’na laighe sa’

phrìosan — seann duine nach toireadh an seirbhiseach a b’ìsle aig an Impire làmh dha, nan amhairceadh e idir air — ’s b’e an seann duine sin an t-Abstol Pòl. Gu cinnteach , tha urram agus urram ann; air an aon làimh, Nero, Impire na Ròimhe, ’na sheasamh aig uinneig a’ phàileis a’ fìdhleireachd agus am baile ’na theine, agus e ’na spòrs air leth dha a bhith faicinn dhaoine gan losgadh — agus, air an làimh eile, Pòl an seann phrìosanach agus seirbhiseach an Dè Uile-chumhachdaich, ’s e a’ sgrìobhadh nam facal seo anns a’ phrìosan: “Chòmhraig mi an deagh chòmhrag; chrìochnaich mi mo thuras; ghlèidh mi an creideamh.” Gu cinnteach, tha urram agus urram ann! ’S tha a’ cheart nì fìor anns gach linn. Tha mi làn-chinnteach nach eil aon duine an seo a dh’innseadh dhomh cò e no dè rinn am Morair Bath a bha ann ri linn an dàrna Rìgh Teàrlach, o chionn trì chiad gu leth bliadhna. Ach, co-dhiù a chuala sibh uime no nach cuala, choisinn e urram nach bu bheag ’na latha fhèin, oir nach do chuir an Rìgh Teàrlach seachad ceithir latha còmhla ris, agus bha àm anabarrach cridheil aca — sealgaireachd gu leòr feadh an latha agus, nuair a thigeadh am feasgar ’s a bhiodh na coinnlean cèireach air an lasadh, ’s na cupannan a’ dol mun cuairt, agus na cairtean gan iomairt, agus oighreachdan air an tilgeadh o làimh gu làimh a-rèir ’s mar a rachadh a’ chluich. Cha robh duine an Sasainn cho toilichte no cho urramach ris a’ Mhorair Bath ach an rìgh e fhèin. Fad na h-ùine, ged nach robh fios aig an rìgh no aig Morair Bath air, bha duine ann a b’urramaiche na h-aon diubh, ged nach robh ann ach mac ceàird; bha e anns a’ phrìosan ann am Bedford, a’ sgrìobhadh leabhar, nuair a gheibheadh e cead sin a dheanamh. B’e an duine sin Iain Bunyan; b’e an leabhar “Turas a’ Chrìosdaidh”. Gu cinnteach, tha urram agus urram ann!

Faodaidh truas gu leòr a bhith againn ris na daoine dalla o shean nach do thuig cò iad a b’airidh agus cò iad nach b’airidh air urram fhaotainn; ach ’s e seo an cunnart, gu bheil sinne cho dall riutha fhèin. Nach fhaod nach eil sinne cuideachd a’ toirt na h-urraim do na daoine cearta? Bha prionnsa ann roimhe, agus chunnaic e ann am bruadar gu robh e anns an ath shaoghal, agus on bha e thall co-dhiù smaointich e gum bu mhaith leis fàilte a chur air na rìghrean ’s na prionnsachan ’s air na ceannardan ainmeil air an cual e iomradh no air an robh e fhèin

eòlach ’na latha fhèin. Ach cha robh a h-aon diubh ra fhaotainn ’s cha robh fios aig neach thall cò iad — ach dè a b’iongantaiche leis a’ phrionnsa uile gu lèir gur h-e daoine ris nach bruidhneadh e fhèin air an rathad-mhòr a bha ’nam prionnsachan thall ann an siod - na daoine a bu chòir a bhith air dheireadh air thoiseach, agus iadsan a bu chòir a bhith air thoiseach air dheireadh.

Rinn Soisgeul an t-Slànaigheir sin. Chuir e sìos na daoine cumhachdach o an cathraichean rìoghail, agus dh’àrdaich e iadsan a bha ìosal. ’S ma tha farmad gus a bhith againn ri neach sam bith, biodh e againn ri leithid Shimeoin, an seann duine aig an robh dùil ri sòlas Israeil agus a chaidh a-staigh latha don Teampall, fo stiùradh an Spioraid, agus a chunnaic ann an sin an Oigh Muire agus an leanabh Iosa ’na gàirdeanan. “A-nis, a Thighearna,” arsa Simeon, “tha thu a’ leigeadh do d’ sheirbhiseach siubhal ann an sìth, a-rèir t’fhacail, oir chunnaic mo shùilean do shlàinte.”