[76] TEA GUN SIUCAR.
A CHARAID RUNAICH,
Bha lan dhuil agam gu faighinn a dhol do Steornabhagh a dh’ ionnsuidh nan orduighean air an t-seachduin so, ach leig mi Sine ann. ’S fhada bho’n a bha deidh aice air sgriob a thoirt de cheanna-bhaile an eilein, agus an uair a chual’ i gu robh carbad-oladh a’ tighinn gu Breascleit a dh’ iarraidh Peigi Aonghais Ruaidh agus an teaghlach, ’s ann a thog i oirre gu h-uallach, agus tha chead aice, bronag; ged is liath a dosan, cha d’ fhuair i riamh roimhe a leithid sud de onair—an rathad ur a chur seachad an tri chairteil na h-uarach ann an carbad gun each gun diallaid gun srathair, ach nach ann mar sin a tha— ’s iomadh rud a chi am fear a bhios fada beo.
’S ann glagach gu leor a tha mi-fhein, ma tha, fad an t-samhraidh, ged a tha mi ’g eirigh ’s a’ gearan mar a bha a’ chailleach eile ’g radh. Chan urrainn mi thuigsinn de tha cearr orm idir, ach tha mi cur na coire gu leir air an tea gun siucar a b’ fheudar dhomh a bhi gabhail bho chionn greise. ’S cinnteach gu bheil fios is faireachadh agaibh fhein air gainne an t-siucair am bliadhna. “Chan ann am Bòid uile tha ’n t-olc,” mar a thuirt an sean-fhacal, ach ’s e ar cuid fhein is duilghe dhuinne dheth. Chan’eil deifir de ’m biadh a gheibh mi-fhein, ged bhiodh e cho math ri dinneir
[77] Righ Sheorais,
mur a faigh mi copan de ’
n “
lus bheannaichte”
cha dean e feum sam bith dhomh,
agus chan e sin a mhain,
ach b’
e mo chleachdadh a bhi cur cruachadh thri spainean de shiucar anns gach cupa,
agus an uair a gheibhinn lan copain de thea air a deagh tharruing mar sin,
bhithinn cho sunndach agus a bha mi aig coig bliadhna diag. ’
N uair a bha mi gearan na siataig a ’
s t-
earrach, ’
s ann a chaidh mi shealltuinn air an Dotair Moraidh,
an duine coir,
latha ’
s e ’
g amharc as deidh slainte nan sgoileirean againn.
Bha Calum Sheorais shuas comhla ris,
agus dh’
innis e gu doigheil do’
n dotair an turus air an robh mi. “
Bheil fada,”
ars’
esan, “
bho’
n thoisich sibh ri gearan?” “ ’
S iomadh bliadhna bho ’
n uair sin,”
arsa mi-
fhein; “ ’
s e fuachd is fliuchadh an iasgaich a rinn an gnothuch orm-
sa.” “
Bheil sibh trom air an tea?”
ars’
esan. “ ’
S mise gu dearbh a tha sin,”
arsa mise: “ ’
s i is cuibhrionn dhomh ’
s is biadh, ’
s bu mhi-
chailmhor gach blasad as a h-
aonais.” “
Am bi thu gabhail siucair innte?”
ars’
esan. “
Bithidh, ’
s mise gu dearbh a bhitheas,”
arsa mi-
fhein. “
Bu cheart cho math leam-
sa sughadh na tri-
bhilich ri tea gun siucar.” “
Feumaidh tu sgur dheth,
ma tha,”
ars’
an dotair; “
tha siucar uamhasach dona air an t-
siataig—
tha e ’
g a beathachadh ’
n a do chnamhan.” “
O,
ma tha,
dhotair,”
arsa mise, “
nach iongantach nach d’
rinn e coire orm roimhe so agus mi riamh cho deidheil air nithean milis.” “
O,”
ars’
esan, “
tha t-
fhuil a’
fas lag a nise agus a’
ni dheanadh feum
[78] dhuit an uair a bha thu og laidir,
ni e coire dhuit a nise.” “
Na toir barrachd air tri mionaidean de tharruing do ’
n tea,”
ars’
esan, “
mu’
n toir thu mach puinnsean nan duilleagan.” “
O,
dhotair,”
arsa mise, “
cha chreid a’
chailleach agam-
sa sin ged a chanadh an t-
abstol Pol rithe e.
Feumaidh a’
phoit tea bhi air na h-
eibhlean co dhiu leth uair a thide,
agus cha bhi ’
n gnothuch ceart gus am bi smuid aisde mar gu faiceadh tu an Sheila nochdadh a steach aig tigh-
soluis Arinis.” “
O,
mo chreach,
Alasdair,”
ars’
esan, “
chan’
eil an sin ach an dearg phuinnsean,
agus ma leanas sibh air an tarruing sin a thoirt dhith,
bheir i an rusg bharr na stamaig agaibh ’
s bithidh daor an ceannach agaibh air an tea.” “
Tapadh leibh-
se,
dhotair,”
arsa mise, “
tha mi gu mor ’
n ar comain ach is mor m’
eagal-
sa nach bi teud reidh ’
s an fhidhill an uair a chluinneas a’
chailleach mu’
n doigh ur air deanamh na tea.”
An uair a fhuair mi dhachaidh dh ’innis mi facal air an fhacal mar a thuirt an dotair coir rium mu’n t-seorsa tea bha i deanamh. “Chan ionghnadh sinne bhi dubh,” ars’ ise, “ ’s gun ar cruth a bhi air doigh, ach bho nach deachaidh an eitig ’n ar corp roimhe so le tea air a deagh tharruing, cha teid agus cha tig an latha dh’ olas mise tea mar uisge bhuntata—rud tha thusa ’g iarraidh.”
’S e bun mu’n do stad an gnothuch gu’n do
[79] cheannaich mise poit tea ur bho Aonghas Mhurchaidh Chaluim,
agus tha Sine deanamh tea an Dotair Moraidh dhomh-
sa,
agus tha ’
n t-
seann phoit aice fhein a’
smuideadh a mach a’
cheo mar is abhaist.
Mise, le deagh run,
ALASDAIR MOR.