AM MAC A CHAILLEADH.
(LUCAS, xv. 11-32.)

CHA bu leòr dh’ an t-Slànuighear, air an aon làimh, amaideachd caorach chaillte agus caran bonn airgid a chaidh air chall gu bhi a’ giùlan dhachaidh dh’an luchd-eisdeachd làn-bhrìgh a theagaisg mu staid thruaigh a’ pheacaich, no, air an làimh eile, cùram buachaille mu chaora chaillte agus ionndrainn bean-tighe air bonn-airgid a chaill i, gu a bhi a’ teagasg gràidh agus cùraim Dhé ’n an iomlanachd. Cha robh tuigse nàdurrach aig caora, na saor-thoil agus coguis aig bonn-airgid, agus ged a bu mhòr cùram a’ bhuachaille mu ’n chaora, agus ionndrainn na mnà air son a’ bhuinn, cha tigeadh a h-aon dhiubh, no an dithis aca comhladh, suas gu àirde a’ ghràidh, agus a’ chùraim, dh’ am bu mhiann leis samhladh fhaotainn. Dh’ fheumtadh cosamhlachd eile fhaotainn a thigeadh na bu dlùithe dh’ an fhìrinn agus dh’ an chridhe na thàinig an dithis eile; dh’ fheumtadh duine an àite ainmhidh, no bonn-airgid, agus athair an àite buachaille, no bean-tighe. Fhuair e iad so ann an cosamhlachd a mhic struidheil, a’ samh-

lachadh, air an dara làimh, cionta an duine ann am pearsa a’ mhic, agus, air an làimh eile, gràidh Dhé ann am pearsa an athar. Is i so a’ chosamhlachd as breagha dhe na cosamhlachdan uile, agus as dlùithe a tha a’ tighean ri ar cridheachan agus ar faireachduinnean. Tha, mar sin, dà dhealbh sònruichte anns a chosamhlachd, dealbh a’ mhic, agus dealbh an athar.

AM MAC.

Chì sinn am mac ’n a sheachran agus ’n a thighinn air ais.

1. Cùrsa seachranach a’ mhic.

Chì sinn so ’n a thoiseach, ’n a dhol air adhairt, agus ’n a chrìch.

(1) Toiseach ant-seachrain. —Tha mòran, cha mhòr nach ’eil a h-uile nì a leanas, a’ co-sheasamh ann an toiseach ghnothaichean. Tha an abhainn mhòr, air an seòl fadheòidh an luingeas, ag éiridh gu tric á tobar fhaoin ’n a sruthan beag as gann a chithear. ’S cuimhne leam an uair a bha mi ’n a m’ bhalach cleas a bhitheadh againn a’ cur chlachan mòra le cas-leòidean sìos thun na mara. ’Nuair a chuirimid a’ chlach air ghluasad an toiseach ’s gann gu ’m falbhadh i idir, bha a gluasad cho mall, ach cha d’ thàinig stad riamh tuilleadh oirre aon uair ’s gun ghluaiseadh i, ’s

ann a dh’ fhàs a h-astar na bu luaithe agus na bu luaithe, car thar cuir, ceum thar cheuma, leum thar leuma, gus mu dheireadh an deach i fodha le plùmb anns a’ chuan. Sin agaibhse samhladh air cùrsa a pheacaich. Thòisich cùrsa seachranach a’ ghille òig so ann an cleachdadh a shaoir thoile féin ann a bhi a’ fàgail tigh athar. Bha e ag iarraidh a bhi neo-eisimeileach, saor gu buileach bho lagh agus bho raighladh athar an dùil gu b’ ann mar sin a bu shona a bhitheadh e. Agus leig athair leis; cha robh maith a chumail an aghaidh a thoile. Chaidh e air seachran an cridhe agus an aigneadh ma’s d’ thug e aon cheum follaiseach air falbh. So far am bheil slighe an-t- seachrain a’ toiseachadh, anns a’ chridhe. So an tobar. Deir an Slànuighear (Mata, xv. 18-20), “Na nithean sin a thig a mach as a’ bheul, tha iad a’ teachd o’n chridhe, agus is iad sin a shalaicheas an duine. Oir is ann as a’ chridhe a thig droch smuaintean, mortadh, adhaltranas, strìopachas, gadachd, fianuis bhréige, toibheum: is iad so na nithean a shalaicheas an duine.” ’S ann a’ cordadh ris a’ so a tha earal nan Gnath-fhocal, “leis gach uile dhìchioll gléidh do chridhe; oir as a’ sin tha sruthan na beatha.”

(2) An dol air adhart.— “Agus ghabh e a thurus.” B’ ait, aoibhneach, a dh’ fhalbh e, an dùil a nis gu ’m faiceadh e fìor bheatha agus

gu’m mealadh e sonas dha-rìreadh agus gu’m b’ ann mar a b’ fhaide a rachadh e o thigh athar gu ’m b’ ann a bu shona a bhitheadh e. Agus cleas na cloiche leis a’ chas-leathad chaidh e na ’s luaithe, agus na ’s luaithe, ceum thar cheuma, agus leum thar leuma, anns an olc air cùrsa an sgriosa. Agus chuidich a’ mhaoin leis fhad ’s a mhair i. ’S anabarrach na buadhan nàdurra a bhuilich Dia air daoine, agus tha e gu tric a’ cur riu sin beartas agus cothroman o ’n leth a muigh. B’e crioch nan tiodhlac sin gu’n cuidicheadh iad daoine gu a bhi a’ glòrachadh Dhé leò agus annta, ach an uair nach ’eil daoine ’g an gnàthachadh anns an dòigh sin, tha iad buailteach a bhi ’g an cuideachadh an rathad eile agus a’ toirt sgriosa orra. Nuair nach ’eil buadhan an duine fo cheannsal lagh’, agus eagail, agus gràidh, Dhé tha an duine cosmhuil ri each-iaruinn fa sgaoil, gun fear-stiùiridh air bòrd, a’ ruith gu h-ealamh gu sgrios.

Tha an teine fo cheannsal, agus fo smachd, agus deagh riaghladh ’n a bheannachd, agus gu mòr fheum, ach eadar-dhealaichte uapa sin, agus air a chomhairle fhéin, ’n a nì ro chunnartach agus sgriosail. Sin mar a tha buadhan nàdurra an duine eadar-dhealaichte o ghràdh agus eagal Dhé. Thigeadh sradag buairidh à ifrinn ’n an gaoth, agus air ball, cleas sradag ri connadh, tha iad ’n am falloisg. So mar a bha thaobh a’ mhic

struidheil. Agus cha b’ fhada gus an do chaith e a mhaoin gu léir. Am fac sibh riamh daoine a rinn sin? Chunnaic mise. Chunnaic mi daoine a chaith, cha’n e a mhàin na bhuilich Dia orra de bhuadhan inntinn agus cuirp, ach còmhla ris a’ sin na thug Dia dhoibh de mhaoin an t-saoghail o’n leth a muigh, daoine a chaith a’ h-uile ni a thug Dia dhoibh le ruidhteireachd, agus misg, agus neò-ghloine, comas-inntinn, anam, slàinte, crannchur agus càirdean. Gu dé an t-ana-caitheamh a tha iad a’ deanamh leis an òl fhéin, gun iomradh air rudan uile!

(3) A chrìoch—gainne, daorsa, agus truaighe. Is beag a bha de dhùil aig an òganach ri àm dha fàgail tigh athar gu’n tigeadh e a dh’iònnsuidh so. Ach ’s e so a’ ghnàth crìoch an t-seachrain o Dhia agus o mhaitheas. “Thoisich e ri bhi ann an uireasbhuidh.” —Cha’n urrainn nithe saoghalta anam an duine a riarachadh, eadhon na nithe a tha maith annta fhéin; mar a tha sean diadhair ag ràdh, “O Dhé, air do shon féin chruthaich Thu sinn, agus as d’eugmhais-se cha’n urrainn fois a bhi againn”; no mar a thubhairt an Slànuighear ri bean Shamaria aig an tobar, “Ge b’e neach a dh’òlas de’n uisge so, bithidh tart air a rìs.” Nach mò gu mòr na sin an uireasbhuidh a thig air an duine a thug e féin thairis do ana-miannan peacach, agus brùideil. Anns an tìr a tha fad air falbh o Dhia, agus o

mhaitheas, feumaidh gorta ro mhòr éiridh fa-dheòidh; so “an tìr ro-thioraim, thartmhoir, theith gun uisg’ air bhith bhi ann.”

Agus, “cha d’thug neach air bith dha.” C’àite an robh a chàirdean? Cha robh fìor charaid aige o’n dh’ fhàg e tigh athar, neo ma bha cha do ghabh e a chomhairle; cha robh aige ach companaich anns an ruidhtearachd agus anns an olc. C’àite an robh iadsan, ma tha, nach d’thug iad dha? Ochòin! thug iad an casan leò ’nuair a chaith e a chuid. Fhad ’s a bha sporan làn aige, neo air thàing mur an robh companaich gu leòir aige agus càirdean dhe’n t-seòrsa a bh’ann; ach an uair a thàinig àm na gainne leagh iad air falbh cleas ceò air beinn, no driùchd air feur, roimh theas na gréine. Cha robh annta ach creithleagan dhaoine a’ tarruing fala. Fhuair e so a mach air a chostas. ’N a éiginn thug e fear dh’a sheana chompanaich air an dùil gu’n cuidicheadh esan e ’n a éiginn, fear leis an do chuir e seachad iomadh oidhche mhireagach ’n a thigh ag òl ’s a’ dannsa ’s a’ cluich nan cairtean, ach, mo thruaighe, ’s ann a chuir e mach air an dorus e a bhiadhadh a chuid mhuc? Cha b’ann mar sin a chleachd e e fhéin dha thaobh an toiseach; ach bha e nis gun chuid, gun chàirdean. Bha e nis air tuiteam cho ìosal ’s a b’urrainn dha. Nach iongantach doimhneachd na truaighe sin a dh’ ionnsuidh

an toir am peacadh an creutair! Tha dealbh na cosamhlachd so fìor gu litireil gus an là an diugh. ’S iomadh iad a bha aon uair saoibhir an cuid, àrd ann an inbhe, agus ann am fòghlum, a thug iad fhéin gu baigeireachd, agus truaighe, le’n ana-caitheamh, agus le’n ruidhtearachd, agus le’n cuid gòraichid fhéin. B’aithne dhomhsa eadhon cuid a bha ’n am ministeirean a thàinig gu a bhi ’n an creutairean luideagach bochd, air sràid a’ bhaile mhòr, a’ sireadh dhéirce air cuid a bh’anns a chollaisd còmhladh riu. ’S i an deoch a bu tric a thug a dh’ ionnsuidh sud iad. S’anabarrach cho ìosal agus a bheir i sin daoine agus mnathan, na’s ìsle eadhon na am mac anns a chosamhlachd. Thàinig esan gu bhi biadhadh mhuc, ach bheir an deoch daoine agus mnathan gu bhi ’n am mucan iad fhéin, no eadhon na’s ìsle. An cuala sibh riamh mu’n duine air an robh a’ mhisg agus a chaidh a chadal ’am fail na muice, agus a fhuaireadh ’s a mhaduinn ’n a luidhe ri taobh na muice, agus a làmhan tiomchioll a h-amhach? O, na truaighean aimsireil a tha daoine a’ toirt orra fhéin leis a’ pheacadh! Ach is beag na truaighean sin an taice ris na truaighean modhanail agus spioradail a tha daoine a’ toirt orra, an uair a tha iad a’ dol air seachran o Dhia; oir mar a tha Leabhar Aithghearr nan Céist ag ràdh, “chaill iad co-chomunn ri Dia, tha iad fo

fhéirg agus a mhallachd, agus mar sin air an deanamh buailteach do uile thruaighean na beatha so, do’n bhàs féin, agus do phiantan ifrinn gu sìorruidh.” Is i so crìoch a pheacaidh, staid chaillte an duine ’n a sheachrain o Dhia.

“Chaidh umam dòruinn geur a bhàis,
Ghlac piantan ifrinn mi:
Theann-ghlacadh mi le trioblaid thruaigh
Is àmhghar cruaidh do m’chlaoidh.”
SALM, cxvi 3.

II. Turus a’ mhic dhachaidh, no aithreachas a’ pheacaich.

Tha caochladh cheum air a thoirt dhuinn anns an turus so, a’ teagasg cuid dhe na nithe sin a tha air am filleadh a steach anns an fhìor aithreachas. Agus ’s e tha againn an so taobh an duine dheth. Tha fhios agaibh gu bheil dealachadh eadar ath-ghineamhuinn agus aithreachas, no iompachadh. ’S e tha anns an ath-ghineamhuinn gnìomh Dhé, anns am bheil an duine neo-gniomhach: ’s e tha anns an aithreachas gnìomh an duine anns am bheil esan gu toileach agus gu togarrach ’g a thoirt fhéin do Dhia; ’s i an ath-ghineamhuinn am freumh; ’s e an t-aithreachas a’ chraobh agus a toradh. ’S e tha againn anns a’ chosamhlachd, ma ta, cleachdadh inntinn agus deanadas an duine sin air an do ràinig an ath-ghineamhuinn; mar a tha

Leabhar Aithghearr Nan Ceist ’g a chur;— “Aithreachas chum beatha, is gràs slàinteil e, leis am bheil am peacach, o mhothachadh ceart d’a pheacadh fhéin, agus o bheachd de thròcair Dhé ann an Criosd, le doilghios agus le fuath d’ a pheacadh, a’ tionndadh uaith gu Dia le làn-rùn agus dìchioll air umhlachd nuadh a thoirt dha.”

Seallamaid, ma tha, ris na ceumannan sin a tha air an toirt dhuinn anns a’ chosamhlachd.

(1) Dhùisg e. “Thàinig e d’ a ionnsuidh féin.” Bha e gus a so mar neach a bha as a chéill, no mar neach ann am fiabhrus. Ach a nis thàinig e gu bhi a’ faicinn nithe mar a bha iad dha rìreadh. Roimh so bha e air a dhalladh; dhall dia an t-saoghail so e (2 Cor., iv. 4); bha e air a bheò-ghlacadh leis chum a thoile a dheanamh (2 Tim., ii. 26). Ach a nis bha e saor o’n druidheachd uamhasaich sin; chaidh a dhùsgadh gu bhi a’ faicinn agus a’ faireachdainn a thruaighe agus a chionta. Tha sinn a’ fòghlum bho so nach buin am peacadh do fhìor nàdur an duine; gur ni e a thàinig a steach air muin fhìor nàdur, cleas puinsean no galair air duine fallain. Bha an ceud duine gun pheacadh ’nuair a thàinig e o làimh a Chruithfhear, agus air dh’an dara duine a bhi air a dheanamh cosmhuil r’ a bhràithrean anns na h-uile nithe ach as eugmhais peacaidh, dhìt e am peacadh ’s an fheòil (Rom., viii. 3). A thuilleadh air

a’ sin tha sinn a’ faicinn an dealachadh a tha eadar staid chaillte an duine agus staid nan aingeal a thuit. Chuala mi ministear uair ag ràdh gu ’n robh am peacach ann an staid neo-iompaichte cho caillte ris an diabhul féin. Cha b’urrainn mi a dhol leis anns a bheachd sin. Tha an diabhul tur-caillte, gun aon chuid cothrom no comas aithreachais a bhi aige. Cho caillte ’s g’a bheil an duine ’s urrainnear a dhùsgadh gu aithreachas; tha le chéile cothrom agus comas aithreachais aige-san; tha ni-eigin annsan air an urrainn gràs greimeachadh gu aithreachas a ghintinn ann. Cha ’n ionann sin ’s an diabhul; tha esan an taobh thall de dh’ aithreachas agus de dh’ ath-nuadhachadh.

(2) Smuainich e. Labhair e ris féin. ’S e cion-smuainichidh a tha cur mòran a dhìth. Tha gealltannas a thaobh an neach a thàinig gu smuaineachadh. Tha a’ chuimhne an so. ’S mòr an t-àite a tha aig a’ chuimhne ann an cleachdadh an aithreachais. “Cuimhnichidh air, agus pillidh a dh’ ionnsuidh an Tighearna, uile chrìochan na talmhainn” (Salm, xxii. 27). “An sin cuimhnichidh sibh ’ur droch shlighe féin, agus ’ur deanadais nach robh maith, agus fuathaichidh sibh sibh féin ann ’ur sealladh féin, air son ’ur n-euceartan, agus air son ’ur gràineileachdan” (Esec., xxxvi. 31). “Agus chuimhnich Peadar focal an Tighearna …

agus chaidh Peadar a mach, agus ghuil e gu goirt” (Luc., xxii. 61). Agus cò air an do smuainich am mac? Air maitheas athar agus air maise a dhachaidh. ’S e maitheas Dhé a tha a’ treòrachadh chum aithreachais (Rom., ii. 4). So an dealachadh a tha eadar aithreachas laghail, agus aithreachas soisgeulach. Tha aghaidh aig aithreachas laghail air féirg agus bagraidhean Dhé, agus ’s e a tha ag éiridh as a’ sin eagal, agus geilt, agus ball-chrith, agus iarrtus an anama e fhéin fholach o Dhia, cleas Adhaimh anns a’ ghàradh; tha an lagh ag oibreachadh féirge (Rom., iv. 15). Ach tha aghaidh aig aithreachas soisgeulach air maitheas, tròcair, agus gràdh Dhé, agus tha smuain nan nithe sin ag oibreachadh ionndrainn, iarrtuis agus dòchais anns an anam, agus mar sin a’ tarruing an anama gu aithreachas, agus gu Dia. Oir cha ’n e, a mhàin, gu ’n do dhùisg cuimhne am broilleach a’ mhic, ach còmhladh ris a’ sin dhùisg dòchas. Tha cuimhne agaibh ciamar a fhuair Criosduidh agus Dòchasach a mach á Càisteal an Fhamhair Eu-dòchas, le iuchair an dòchais a fhuair Dòchasach ’n a uchd fhéin. So a’ ni a fhuair am mac struidheil a nis ’n a uchd fhéin, dòchas gu’n gaibhteadh ris; “oir is ann le dòchas a shaorar sinn” (Rom., viii. 24).

(3) Rùnaich e. Cha’n e a mhàin gu’n do smuainich e, ach rinn e suas inntinn. “Eiridh

mi,” ars’ esan, “agus théid mi dh’ ionnsuidh m’ athar.” Tha mòran ann a tha ri smuaineachadh air uairean, ach cha ’n ’eil na smuaintean a’ tighinn gu nì suidhichte ’sam bith; tha maitheas na muinntir sin cosmhuil ri maitheas Ephraim agus Iudah o shean. “Ciod a ni mi riut, O Ephraim? Ciod a ni mi riutsa, O Iudah? oir tha ’ur maitheas mar neul maidne, agus mar an drùchd moch a shiùbhlas air falbh (Hos., vi. 4). Tha iompachadh a’ co-sheasamh ann an cosnadh na toile. “Bithidh do shluagh ro thoileach ann an là do chumhachd” (Salm, cx. 3).

(4) Rinn e. “Dh’ éirich e, agus chaidh dh’ ionnsuidh ’athar.” Cha leòir eadhon rùintean maithe anns an aithreachas; feumaidh deanadas a bhi ann. So mar a bha a thaobh Israeil agus Dhaibhidh. “Agus rinn Abner còmhradh ri seanairean Israeil, ag ràdh, anns an aimsir roimhe so dh’ iarr sibh Daibhidh a bhi ’n a righ os bhur ceann. A nis, mata, deanaibh e” (2 Sam., iii. 17).

’S maith smuaintean maithe, ’s maith rùintean maithe, agus ’s maith ùrnuigh dhùrachdach, ach feumaidh deanadas a dhol cùmhladh riu. Bha ministear ann aon uair, agus b’ fhad o ’n a bha bean mhaith a dhìth air, ach cha robh e ’g a faotainn. Bha e là a bruidhinn ri bean-uasal anns a’ choimthional aige, agus i a’ sparradh air bean fhaotainn dha fhéin. “O,” ars’ esan,

“ ’s fhad o’n a bha mi ag ùrnuigh air son té ach cha d’ fhùair mi fhathast i.” “Ud,” ars’ ise, “o’ n bha thu cho fada a’ gabhail do ghlùn ris a’ ghnothàch, gabh do chasan a nis.” Feumaidh sinn cha’n e, a mhàin, a bhi ag ùrnuigh ach a bhi a’ deanamh, cha ’n e, a mhàin, a bhi ag iarraidh ach a bhi a’ gabhail. Ghabh am mac struidheil mar sin an rathad dachaidh. Tha obair na h-Ath-ghineamhuinn, agus cleachdadh an fhìor aithreachais, a’ criochnachadh ann an dùnadh an anam ri Criosd. Feumaidh am peacach gnothach pearsanta a dheanamh ri Criosd. Sin mar a tha Leabhar Aithghearr Nan Ceist ’g a chur.” ’S i a’ ghairm éifeachdach obair Spiorad Dhé leis am bheil e dearbhadh oirnne ar peacanna agus ar truaighe, a’ soillseachadh ar n-inntinn le eòlas air Criosd, ag ath-nuadhachadh ar toile, agus an lorg sin, ’gar deanamh deònach agus comasach air Iosa Criosd a dhlùth-ghabhail thugainn mar a ta e air a thairgseadh dhuinn gu saor anns an t-soisgeul.”

’S e Criosd, a mhàin, an t-slighe dhachaidh a dh’ ionnsuidh Dhé, an t-Athair (Eoin, xiv. 6), agus feumaidh sinne, cleas a’ mhic struidheil, an t-slighe dhachaidh a ghabhail. Bha an t-Urr. Uilleam Ros gràdhach a bha ann an Glaschu, anns na Cowcaddens, a’ bruidhinn là ri caiptein soithich, aon dhe na bàtaichean mòra smùide

a bhitheas a’ seòladh gu New York. Dh’aidich an duine nach robh nithe mar bu mhiann leis a thaobh anama, agus gu’n robh ni eigin aig a mhnaoi nach robh aige fhéin, fios agus cinnte gu’n robh i sàbhailte agus air an rathad gu nèamh. “Tha mi a ghnàth ag ùrnuigh,” ars’ esan, “agus sin gu dùrachdach, ach cha ’n ’eil mi a’ faotainn na tha mi ag iarraidh.” Bha an soitheach mòr ’n a luidhe ri taobh a chéithe ullamh gu seòladh an ath latha, agus fàradh caol suas ri cliathaich. Arsa Mr Ros ris, “Na’n tiginn-sa am màireach dìreach roimh àm dhuit seòladh ’n am dheann-ruith agus gu’n tuitinn air mo glùinean air a chéithe, agus gu’n eughainn a mach riutsa, ‘O Chaiptein, thoir gu New York mi?’ an toireadh sin gu New York mi?” “Cha toireadh,” ars’ an caiptein, “dh’fheumadh tu a thighinn air bòrd.” “Ach ciamar a thiginn air bord?” arsa Mr Ros. “Suas air an fhàradh ud,” ars’ an Caiptein. “ ’N e nach ’eil rathad dhomh gu thighinn air bòrd ach air an fhàradh chaol ud?” “Cha’n ’eil rathad eile ann duit,” ars’ an Caiptein, “mur teid do thoirt air bòrd ann am bocsa cleas nan damh.” “O, tha mi a’ faicinn,” arsa Mr Ros, “cha’n fhoghainn dhomh ùrnuigh no iarraidh a mhàin, feumaidh mi tighinn air bòrd suas air an fhàradh.” “D’eile?” ars’ an Caiptein. “Uill,”

arsa Mr Ros, “innis so dhomh; air dhomh tighinn air bòrd, an e an soitheach a bheir mise gu New York no mise an soitheach?” “Thusa an soitheach gu dearbh!” ars’ an caiptein, “an ann as do rian a tha thu? Cionnus a b’urrain duitse an soitheach a sheòladh?” “Dìreach aon cheist eile,” arsa Mr Ros, “am bheil thu cinnteach gu ’n ruig mi New York gu sàbhailte?” Sheall an caiptein gu geur air mar gu ’n robh eagal air gu ’n robh e dha rìreadh air dhol às a rian, agus ars’ esan, “Sàbhailte gu dearbh! Thig thusa air bòrd mo shoithich-sa am màireach mar a thubhairt mi, agus théid mise an urras gu’n ruig thusa New York gu sàbhailte. Sheòl mi an soitheach a liùthad so de bhliadhnachan agus cha do chaill mi aon anam fhathast a dh’ earb e féin riumsa agus ri mo shoitheach.” “Nis,” arsa Mr Ros, “tha thu agam. So na tha de dhealachadh eadar thusa agus do bhean. Dh’ earb ise i féin gu buileach ri Criosd, agus tha a muinghinn a mhàin annsan, agus tha fhios aice cò ann a chreid i, agus is dearbh leatha gu bheil esan comasach air a ni sin a dh’ earb i ris a choimhead fa comhair an là sin. Sin nì nach d’ rinn thusa fhathast a dh’aindeoin d’ ùrnuighean agus d’ iarrtusan. Dean thusa sin, thu fhéin earbsa gu buileach ri Criosd agus a ghabhail air fhacal, agus bithidh tusa cosmhuil

rithe-se.” “A Mhr Ros,” ars’ an caiptein, agus na deòir a sileadh o ’shùilean, “sin dìreach far an deach mi dochair fad nam bliadhnachan a tha air mo chùlaobh, ach tre ghrás Dé ’g am chuideachadh cha bhi mi là na’s fhaide mar sin, théid mi air bòrd, earbaidh mi mi fhéin gu buileach ri Criosd.” Sin agadsa a leughadair, an rathad dachaidh. An do ghabh thu fhathast e? Mur do ghabh, gabh a nis e, cleas a mhic struidheil? ’S fhad, ’s maith dh’ fhaoidte, anns an aimsir roimhe so, a dh’ iarr thu Criosd a bhi ’n a rìgh os do cheann. A nis ma ta dean e. Creid ann, gabh ris, agus cha’n eagal leatsa no leamsa nach ruig thu dachaidh. Fàgaidh sinn, mar sin am mac air an t-slighe dhachaidh, agus chì sinn air an ath tràth cionnus a chaidh leis.

“Do chnuasaich mi mo shlighe féin,
’s ri d’theisteas phill mo chos.
Rinn deifir choimhead d’àitheanta
’s nior ghabh mi tàmh no fois.”
SALM, cxix. 59, 60.

III. Fàilte an athar.

Dh’fhag sinn a mac air an rathad dachaidh. Chì sinn a nis an seòrsa fàilte a fhuair e o athair. Chì sinn anns an fhàilte so.

1. Gràdh. “Air dha bhi fathast fada uaith, chunnaic athair e.” Tha e coltach gu’n robh e

sealltuinn a mach air a shon. Tha so a’ dearbhadh ged dhì-chuimhnich am mac athair, nach do dhì-chuimhnich athair esan, ach gu’n do mhair a ghràdh d’a mhac fad nam bliadhnachan sin a bha e air seachran agus air chall. Chìtheadh na coimhearsnaich e a h-uile maduinn, meadhon-là, agus beul-oidhche, a’ dol suas gu mullach a’ chnuic ri taobh an tighe, agus e ’n a sheasamh ann an sin le a’ làimh tarsuing air a mhala ag amharc a mach gu geur sìos an rathad mòr a dh’ionnsuidh na lùib sin dhe’n rathad aig an d’ fhuair e an sealladh mu dheireadh d’ a mhac, agus e a’ toirt na dùthcha fad as air. Bha e ag ionndrainn a mhic. So agaibh dealbh air gràdh Dhé. Chuala mi uair aig coinneimh ann an Sruibhle Capt. Brotchie á Grianaig ag innseadh an rathad a ghabh e d’a mhàthair gus a bhi a’ dearbhadh oirre gu’n robh gràdh aig Dia dhi. Bha deichnear mhac aice. Bha sud là agus chaidh am fear a b’ òige air chall agus cha robh lorg air. Bha a mhàthair ann an staid uamhasaich do bhrìgh an leanabh a bhi air chall. “Ud,” ars’ esan ri mhathair, “ciod e an othail a th’ort airson aon phàisde beag leanaibh; nach ’eil naoinear eile agad, agus nach fhaod thu a bhi coma?” “Ghille gun chéill, gun truas,” ars’ ise, “ ’n e nach bitheadh ionndrainn agamsa air mo mhac, agus nach bithinn ’g a chaoidh, fhad ’s a tha e dhìth orm?” “A mhathair,”

ars’ esan, “a mò do ghràdhsa dha do mhacsa na gràdh Dhé d’a chloinn-san? Ma tha ionndrainn ortsa thaobh do leanaibh-sa a tha caillte ged tha naoinear eile agad, saoil nach ’eil spéis aig Dia d’a chloinn-san leth air leth, agus nach ionndrainn Esan aon fhear caillte dhiubh? Na abair tuilleadh nach ’eil gràdh agus spéis aig Dia dhuitse.” Chaidh iad le chéile air tòir an leanaibh, agus mu dheireadh fhuair iad e ’n a chadal anns an t-sabhal, air fhalach fo’n fhodar. Ach dh’fhòghlum màthair a’ chaiptein leasan air gràdh Dhé nach do dhì-chuimhnich i riamh. Tha gràdh aig ar n-Athair Nèamhaidh d’a chloinn sheachranaich leth air leth, agus tha E ag ionndrainn gu’m pilleadh iad dha ionnsuidh le fior aithreachas, agus gu’m bitheadh iad air an teàrnadh.

2. Truas. “Ghabh e truas mòr dheth.” Cha b’ionghnadh sin, oir ’s ann ’n a fhìor chùis-thruais a bha e, luideagach, lomnochd, casruisgte, cròm le gainne agus sgìos. Cha b’ionann a chor agus an là a dh’fhàg e tigh athar ’n a òganach tapaidh, treun. ’S e fhéin agus a ghòraich a thug an truaighe so uile air; ach cha do sheall athair air a chionta ach air a thruaighe. So mar a tha thaobh ar n-Athar Nèamhaidh. Tha fuath aig Dia d’an pheacadh, ach tha truas aige dh’an pheacach. Agus mar so ’s e an treas ni a chì sinn an so.

3. Gàirdeachas. “Agus ruith e, agus thuit e

air a mhuineal, agus phòg se e.” Cha b’ urrainn dha cumail air fhéin; b’éiginn dha a chridhe a dhòirteadh a mach air muineal a mhic. “Tha Dia a’ moladh a ghràidh féin duinne, do bhrìgh an uair a bha sinn fathast ’n ar peacaich gu’n d’ fhuiling Criosd bàs air ar son” (Rom., v. 8). “Ruith e.” Ciod thig a rinn e sin? An ann air eagal agus gu’m fàilnicheadh cridhe a mhic aig an lùib ud far an d’fhuair e an ceud sealladh air tigh athar, agus gu’m pilleadh e air ais fo bhuaidh a mhi-mhisnich? Ruith athair g’ a chòdhail gus coinneachadh ris, agus cuideachadh leis, dìreach aig an àite, agus aig an àm, anns am bu mhò fheum air cuideachadh agus misneachadh. Cha d’ fhuirich athair gus an do ràinig e dhachaidh agus an do ghlan e e féin mu’n do chuir e fàilte air; ruith e g’ a chòdhail, agus thuit e air a mhuineal agus phòg e e ceart mar a bha e, luideagach, salach, le (mar a chuir diadhair àraidh e) sabh nam muc dheth. So agaibh a rithisd fìor dhòigh Dhé ri peacaich a’ tilleadh d’a ionnsuidh. Tha E ’g an coinneachadh agus ’g an cuideachadh ’n a ghràdh ’s ’n a ghràs, agus a’ gabhail riu ceart mar a tha iad. Is e E féin a tha a’ toirt daibh a h-uile ullachaidh a tha dhìth orra. Oir chì sinn an so ’s a’ cheathramh àite.

4. Gràs. “Thugaibh, a mach a’ chulaidh as fearr.” ’S e an t-athair a rinn a’ h-uile

ullachadh a bha dhìth air. So agaibh a rìs glòir an t-soisgeil gu ’m bheil “Dia ann an Criosd a’ deanamh an t-saoghail réidh ris féin, gun a bhi a’ meas an cionta dhoibh,” agus gu’m bheil an réite sin a’ filleadh a steach innte a’ h-uile ni eile air am bheil am peacach a’ cur feuma airson time agus siorruidheachd.

Tha, mar sin, dà fhìrinn luachmhor ri a tharruing o ’n fhàilte so a thug an t-athair dh’ a mhac struidheil. (1) An toiseach, gu’ m bheil Dia ann an Criosd a’ gabhail ri peacaich ceart mar a tha iad, agus nach ruig iad a leas feitheamh airson ullachaidh sam bith, ach iad a thighinn air ball an eisimeil gràis Dhé ann an Criosd. Bha am Paris, priomh-bhaile na Fràing, fear-tarruing-dhealbh, a rùnaich dealbh a’ mhic struidheil a tharruing. Bha e fada ’g iarraidh neach-éiginn a sheasadh dha mar shamhladh air. Choinnich sid ris là fear a chòrd gu buileach ris an nì a bha e ag iarraidh, fior struidhear, luideagach, lomnochd, cas-ruisgte, salach, truagh. Dh’ iarr e air tighinn a dh’ ionnsuidh an tighe aige an ath là aig àm suidhichte, agus gu ’m faigheadh e duais. Aig an uair shuidhichte, thàinig gnogadh aig dorus an dealbhadair, agus cò a nochd e féin, air dha an dorus fhosgladh, ach duine breagh, spaideil, air éideadh mar dhuine-uasal. “Cò thu, agus ciod e do ghnothach an so?” ars’ an dealbhadair ris. “Is mise an

duine a thachair ort an dé, agus a dh’ iarr thu air e thiginn an so an diugh aig an uair so, agus tha mi air tighinn mar a dh’ iarr thu.” “Thusa!” ars’ an dealbhadair, “ ’s e dh’ iarr mise air tighinn diol-déirce bochd, ach ’s e th’ annadsa duine-uasal.” “Od,” ars’ an duine, “bha mi an dùil nach fhoghnadh dhomh tighinn mar a bha mi, agus dh’ fhalbh agus nigh mi mi fhéin, agus lom mi mo cheann, agus bhearr mi m’ fheusag, agus fhuair mi eudach agus brògan an iasad, agus so mi a nis.” “Ma tha,” ars’ an dealbhadair, “faodaidh tu falbh, cha’n ’eil thu gu feum ’sam bith dhomhsa; ’s e bha dhìth ormsa diol-déirce, agus cha b’e duine-uasal. Thoir do chasan leat á so.” Mo cho-pheacaich a tha a’ cur ort pilltinn gu Dia, na fan gus am bi thu, a réir do bharalach, na ’s fèarr no na ’s iomchuidh. Thig ceart mar a tha thu agus bheir d’ Athair nèamhaidh dhuit a’ h-uile iomchuidheachd a tha dhìth ort; ni E do ghlanadh anns an tobar a chaidh fhosgladh airson peacaidh agus airson neòghloine; ni e d’ éideadh le fìreantachd Immanueil; cuiridh e fàinne na h-uchd-mhacachd air do làimh, agus brògan na nuadh-chaithe-beatha air do chasan. A mhàin thig. (2) Anns an dara àite, nach e a mhàin gu ’n gabh Dia ri peacaich, ach gu ’n dean E an coimhead mar an ceudna. Tha aon dhe na seana dhiadhairean ’g a chur mar so a réir samhladh na cosamhlachd so. Air dhoibh uile

a bhi ’n an suidhe aig a chuirm mhòir, chunnaic an t-athair am mac struidheil a’ gul r’ a thaobh. “Ciod e a thu a cur ort, a mhic?” arsa athair ris. “Athair,” ars’ am mac, “am bheil làn fhàilte agam a bhi an so?” “Tha, a mhic,” ars’ an t-athair, “tha thu an so le mo làn thoil agus chridhe.” Agus thiormaich am mac suas a dheòir. Tacan an déigh sin chunnaic athair a mhac a rìs a’ gul. “Ciod e tha riut a nis?” deir athair. “Athair,” ars’ am mac, “am faod mi fuireach an so?” “Faodaidh gu dearbh, a mhic,” ars’ athair. Thiormaich am mac suas a dheòir a ris. Tacan beag eile an déigh sin agus sid am mac a’ gul a rìs. “Ciod e a tha a’ tighinn riut a nis? ars’ athair. “Athair,” ars’ am mac, “an cum thu an so mi gun leigeil leam falbh?” “ ’S mi ni sin,” ars’ athair, “chì mise dh’ an sin nach fhalbh thu tuilleadh; ni mise do choimhead o’n àm so a mach agus gu bràth.” Cha do thuit deur tuilleadh o shùilean a mhic. Bha e aig a dhachaidh o nach rachadh e a mach tuilleadh. An àite a bhi a’ gul, cluinnibh e a nis a’ seinn:

“Mo shùile togam suas a chum
Nam beann, o ’n tig no neart.
O ’n Dia rinn talamh agus nèamh
Tha m’ fhurtachd uile teachd.
Do dhol a mach ’s do theachd a steach,
Coimhididh Dia a ghnàth;
O ’n aimsir so a nis a t’ ann,
’S o sin a mach gu bràth.” —SALM, cxxi. 1, 8.

IV. Am bràthair a bu shine.

Bha aoibhneas agus mire ann an talla an athar. Ach bha aon fhear aig an robh an t-eud dubh ’n a chridhe agus greann dhorch air a ghnùis—am mac a bu shine. Cha rachadh e uidhir agus a stigh a dh’ ionnsuidh na cuirme. Cò air am bheil am mac so ’n a shamhladh? Tha cuid ag ràdh gur e na phairisich, agus na sgriobhaichean, a bha a’ coireachadh an Tighearna airson gu ’n robh e ’n a charaid chìs-mhaor agus pheacach a bha am beachd an t-Slànuighir; cuid eile gur e a tha air a chiallachadh leis a’ mhac so na h-Iudhaich aig an robh farmad ris na fineachan ’nuair a ghabh iad so ris an t-soisgeul; ach tha cuid eile a’ cumail a mach, agus thar leam gur iad a tha ceart, gur e a tha an Tighearn a’ cronachadh ann an so cha ’n e buidhinn àraidh ’sam bith, mar bhuidhinn leò fhéin, ach spioraid, spiorad an àrdain, an fharmaid agus an eud. Agus ’s ann mar so a ghabhas sinne e. Ciod e an seòrsa spioraid, ma tha, a nochd am mac a bu shine a chum gu ’n seachainn sinn e?

1. Spiorad na féin-fhìreantachd, an àrdain, an duais-chosnaidh, no ainm ’sam bith eile a dh’ fhaodar a thoirt air. So an spiorad a tha an dùil gu ’n urrainn dha Dia fhéin a chur ’n a eisimeil. Tha e coltach nach ann ann am fìor

spiorad na macachd a thug am mac so seirbhis d’a athair fad nam bliadhna a bha e ’n a thigh; bha a smuain, agus a shùil, fad an t-siubhail air an duais, agus bha e ’n a chridhe ’g a mheas cruaidh nach d’ fhuair e riamh uidhir agus meann. So spiorad a tha a’ milleadh iomadh seirbhis a tha o ’n leth a muigh a réir coltais coimhlionta. So a’ chnuimh a tha aig freumh iomadh lus ro-mhaisich— “cha ’n ’eil mi a’ faotainn mar a thoill mi.”

2. Spiorad na mì-charthannachd. Cha leigeadh an t-àrdan leis cha ’n e a mhàin a dhol a stigh, ach a làmh a thoirt d’ a bhràthair. Cha bu diù leis a làmh a thoirt do leithid de “bhlackguard.” Cha robh cainnt ann ro-làidir airson a leithid. Ma tha mise geal, tha thusa dubh; agus ni mi thu eadhon na ’s duibhe na tha thu, chum ’s gu ’m faicear cho geal agus a tha mise. Cha ’n ’eil an eachdraidh ag innseadh dhuinn ach gu ’n do chaith am mac a b’ òige a mhaoin le beatha struidheasaich, ach dh’ fheumadh a bhràthair còir cur ris a’ sin, agus a dheanamh cho dubh agus a b’ urrainn d’ a dhroch nàduir, agus d’ a dhroch theangaidh, sin a dheanamh, “a dh’ ith suas do bheathachadh maille ri strìopaichibh,” arsa am fear carthannach so. Tha cuid ann, agus, cleas a bhràthar so, thiormaich am féin-fhìreantachd suas a’ h-uile boinne truais agus tròcaire a bha riamh

annta, ma bha i riamh annta. Oir ’s e chì sinn anns an treas àite an so,

3. Spiorad a mhì-thruais. ’S maith dh’ an struidhear bhochd gu ’m b’e athair, agus nach b’e a bhràthair, a thachair ris an toiseach air neo cha robh air dol leis mar a chaidh. Mur robh a bhràthair air na clachan a ghabhail dha, bha e air a theangadh a ghabhail co-dhiubh, agus ’s i a bu ghéire na na clachan, ach ar leam gu ’n robh e air an dà chuid a ghabhail. Ciod e cho fad agus a bha spiorad a’ mhic so o spiorad athar! ’S ann a tha an t-ioghnadh ann ciamar a b’ urrainn a leithid de mhac a bhi aig a leithid de dh’athair. Tha cuid ann agus, ma tha iad ’n an criosduidhean, tha iad a’ cur ioghnaidh oirnn an spiorad dhe ’m bheil iad. Cha ’n ’eil truas ’sam bith aca fhéin do pheacaich thruagha chaillte, agus ’s beag misneachadh a gheibh muinntir ’sam bith uathasan a tha a’ feuchainn ri peacaich a chosnadh do Criosd; ’s e “na revivals” a bhitheas aca orra, mur bi na ’s miosa. Sin agaibhse sliochd a bhràthar a bu shine. Far am bheil Spiorad Dhé agus Spiorad Chriosda, bithidh inntinn Dhé agus inntinn Chriosda, agus far am bi inntinn Dhé agus Chriosda, bithidh truas ann do na peacaich agus do ’n mhuinntir chaillte. ’S e so fìor chomharadh air leanabh Dhé, agus air a’ Chriosduidh, gu ’m bi aoibhneas cridhe air a’ h-uile uair a

chluinneas e mu eadhon aon pheacach a bhi air a thèarnadh, agus, ’s ann mar is fhaide a chaidh neach ’sam bith anns an olc, ’s ann is mò gàirdeachas a bhitheas air gu ’n deachaidh a leithid a theàrnadh. Ach tha cuid ann agus tha iad coltach ri leth-chiallach air am bheil cuimhne agam ri àm m’ òige. ’N uair a bhiomaid a’ creagachadh bheireadh an leth-chiallach creag air leis fhein, agus na’m feuchadh gille beag ’s am bith creag an leth-chiallaich a thoirt air, phutadh am bodach air falbh e ag ràdh, “Creag dha fhéin, creag dha fhéin,” ged a b’ anns a’ mhuir a thuiteadh an gille. Sin mar a tha cuid anns an eaglais fhaicsinnich.

’S coma leò ciod e cho maith ’s g’ am bi obair neach, mur buin e dh’ an bhuidhinn no dh’ an bheachd acasan, cha ’n fhiach e fhéin no obair, agus tha an eaglais aca, agus an nèamh aca, cho cumhann ri creig a’ bhodaich. Feumaidh sinn a bhi faiceallach ciod an gnè spioraid dhe ’m bheil sinn; oir “mur ’eil Spiorad Chriosd aig neach, cha bhuin e dha”; agus ’s e Spiorad Chriosd Spiorad a ghràidh, na tròcaire, agus an truais, a tha a ghnàth a’ saothrachadh ri peacaich a threòrachadh chum aithreachais agus a tha deanamh gàirdeachais os an ceann air dhoibh e bhi air an giùlan gu sin. So agaibh cliù Dhé agus cliù a’ h-uile neach aig am bheil Spiorad Dhé;— “Tha ’n Tighearn Dia ann a’d’

mheadhon cumhachdach; ni e do thèarnadh; ni e gàirdeachas os do cheann le luathghair; gabhaidh e fois ’n a ghràdh; ni e gàirdeachas os do cheann le seinn.”

“ ’N tràth thug Iehobhah air a h-ais
Bruid Shioin, b’ ionann sinn
Is daoine chunnaic aisling mhòr,
’S a mhosgail as an suain.
Lìonadh ar beul le gàir an sin,
’S ar teangadh fòs le ceòl:
Am measg nan cinneach thubhairt iad,
Rinn Dia dhoibh bearta mòr.”
SALM, cxxvi. 1, 2.