NA DEICH ÒIGHEAN. —II.
(MATA, xxv. 1-13.)

Is i so a’ chosamhlachd as breagha agus as cudthromaiche a labhair an Tighearn. Is iomadh dealbhadair agus bàrd a dh’fheuch an làmh agus am mac-meamna rithe gus dealbh cothromach a thoirt dhuinn oirre, ach dh’fhàilnich iad uile. Cha robh agus cha bhi ann banais cosmhuil rithe so. Tha nithean tìmeil agus neo-thìmeil air am figheadh ri chéile air leithid a dhòigh anns an aon dhealbh so gun choimeas, agus gu bheil a’ chosamhlachd a’ toirt dùbhlain do neach ’sam bith a shamhuil a dhealbhadh. Tha gliocas agus amaideas, àrd-aoibhneas agus àrd-bhròn, a’ còmhlachadh a chéile anns an aon eachdraidh. Cha’n fhaic sinn anns an dol a mach ach aoibhneas agus aighear, ach aig a’ chrìch tha farum an doruis ud ’g a dhùnadh, agus sgread na muinntir ud air an glasadh a mach, a’ fantuinn ’n ar cluasan agus gur gann a gheibh sinn cuibhteas iad.

Tha aghaidh na cosamhlachd air nithean deireannach, agus tha a h-earalan ri buill na

h-eaglais fhaicsinnich. Gus a tuigsinn seallamaid ri dà ni; an toiseach, ciod iad na puincean a thaobh an robh na deich òighean a’ còrdadh; agus anns an dara àite, ciod iad na dealachaidhean mòra a bha eatorra, agus cionnus a thàinig iad sin gu follais.

I. NA PUINCEAN-CÒRDAIDH.

(1) Is i an aon chrìoch a bha aca uile anns an amharc. “Chaidh iad” uile “a mach an còdhail an fhir nuaidh phòsda.” Bha iad uile a’ deanamh an aoin aideachaidh, ag aideachadh a bhi ’n an càirdean an fhir nuaidh phòsda, agus a bhi a’ feitheamh a theachd.

(2) A réir coltais rinn iad uile an t-aon ullachadh; “thug iad leò an lòchrain.” Na’n robh thu air am faicinn aig an dol a mach cha’n fhaiceadh tu dealachadh ’sam bith eadar glic agus amaideach ’n am measg. Bha an t-aon aoibhneas orra, an t-aon ghiùlan aca, agus na ceart lòchrain agus shoithichean aca ’n an làmhan. Agus cha’n e a mhàin nach aithnicheadh tusa iad o aon a chéile, ach cha’n aithnicheadh iad iad fhéin o aon a chéile, oir cha b’ann a réir coltais ’sam bi o’n leth a muigh a bha an t-eadar-dhealachadh. Faodaidh mar sin caochladh seòrsa bhall a bhi anns an aon eaglais a’ deanamh an aoin aideachaidh, ’g an giùlan fhéin o’n leth

muigh air an aon dòigh, gun choire ’sam bith a bhi r’a chur as an leth le daoine, no dealachadh ’sam bith r’a dheanamh eatorra, agus gidheadh iad a bhi a thaobh fìor ghné o’n leth stigh gu tur eadar-dhealaichte o chéile.

(3) Bha iad uile riaraichte leis an ullachadh a rinn iad. “Thuit clò codail orra uile, agus suain.” Cha’n ann an rathad coire a tha na briathran sin air an gnàthachadh, gu h-àraidh dh’an taobhsan a rinn ullachadh ceart. Cha’n ’eil an so ach a ni a bha nàdurrach dhoibh uile. Cha b’ann ’s a’ chadal a bha a’ choire, ach, mar a chì sinn a dh’aithghearr, anns an-t- seòrsa ullachaidh a chaidh a dheanamh roimh làimh. Tha an cadal anns a’ chosamhlachd a’ ciallachadh nan dleasdanasan saoghalta, tìmeil, a dh’fheumas daoine a bhi a’ cuairteachadh anns an t-saoghal so co fhad agus a dh’fhàgas Dia ann iad, co air bi is maith no olc iad. Tha gnothuichean agus cùraman saoghalta ann a tha coitchionn do chreidich agus do as-creidich, dhoibhsan a tha ullamh agus dhoibhsan nach ’eil. Cha’n ann anns na nithean sin a tha an dealachadh r’a fhaotainn. Tha an Tighearn a’ deanamh moille ’n a theachd, co-dhiùbh is ann aig deireadh turuis an duine air thalamh a tha sin, no aig deireadh an t-saoghail so. Tha an dealachadh na’s doimhne na nithean o’n leth muigh, eadhon fòdhpa anns a’ chridhe air

fhaicinn le Dia a mhàin. Seallamaid, mar sin, air

II. NA DEALACHAIDHEAN MÒRA EATORRA.

(1) Is e dealachadh gnè a bha eatorra. “Bha còignear dhiubh glic agus còignear amaideach.” ’S ann ’s a’ chridhe a tha an t-amaideas an toiseach air fhaotainn m’am bheil e a’ briseadh a mach anns a’ chleachdadh. Tha am Bìobull ro shoilleir air a so, gu feum atharrachadh gnè tighinn air a’ chreutair m’am faic e rìoghachd Dhé. Tha anns an t-saoghal so dà sheòrsa dhaoine, clann Dhé agus clann an diabhuil, agus dìreach mar a “chuirear Satan féin an cruth aingil soillse,” mar sin faodaidh a chlann a bhi air am faotainn a thaobh coltais o’n leth muigh a measg cloinn an t-soluis. Feumaidh sinn a bhi air ar breith o shuas, agus a bhi air ar deanamh glic anns an duine o’n leth a stigh, leis a ghliocas sin a tha tighinn o’n àirde. Sinne a tha dhe’n eaglais fhaicsinnich, ceasnaicheamid sinn fhéin an d’ ràinig oirnn a’ bheatha o shuas, an ath-ghineamhuinn sin, ni as eugmhais nach faic sinn rìoghachd Dhé. Faodaidh sinn a bhi air ar faotainn anns an eaglais fhaicsinnich a dh’ easbhuidh so, ceart mar a fhuaras na h-òighean amaideach còmhladh ris na h-òighean glice, anns an aon chuideachd,

a’ dol a mach an còdhail an fhir nuaidh-phòsda. “Ceasnaicheadh duine e féin.”

(2) Dhearbh iad sin anns an t-seòrsa ullachaidh a rinn iad. ’S ann a réir coltais a mhàin a bha an t-ullachadh ann. Thug iad leò an lòchrain, agus an soithichean maille r’an lòchrain, mar a thug càch, ach bha na soithichean falamh. Ann am briathran eile, so agaibh muinntir nach do sheall riamh a steach ’n an cridheachan a dh’fhaicinn an robh gràs, agus gràdh, Dhé aca ’n an cridheachan no nach robh; bu leòir dhaibh so an coltas o’n leth a muigh, agus a bhi còmhladh ri càch aig an robh ullachadh. Nach ’eil iad ann ’nuair a thigear teann orra a their riu fhéin, no ri muinntir eile; “Nach ’eil mi ’n a m’ chriosduidh maith gu leòir? Nach deach’ mo bhaisteadh? Nach do shuidh mi aig bòrd an Tighearna? Cha’n ’eil ni r’a chur as mo leth o’n leth a muigh. “Cha’n eagal domh”; agus gidheadh, ’s maith a dh’fhaoidte, tha an cridheachan, fad an t-siùbhail, tur-falamh de fhìor ghràdh Dhé. Tha coltas maith orra o’n leth muigh ach cha’n ’eil freumh ’sam bith aig an sin ’n an cridhe.

(3) Mar sin, cha do sheas an t-ullachadh ann an là na deuchainn. ’Nuair a thàinig fìor fheum air an t-solus a bha aca, chaidh e as; cha robh ann nì a chum a bheòthachadh agus a bheathachadh. Tha iomadh là deuchainn a’ tighinn air

a’ chreutair. Tha àm a’ bhuairidh ann, agus àm na geur-leanmhuinn, agus àm a’ bhàis. Aig na h-uairean sin cha sheas ach an t-aideachadh, agus an cleachdadh sin, aig am bheil fodha, agus air a chùlaobh, fìor ghràs Dhé anns a’ cridhe. Agus gu tric thig an uair sin gu h-obann air daoine aig àm nach bi dùil aca rithe, agus mo thruaighe an duine sin aig nach ’eil ullachadh ceart fa comhair an là sin! Théid an solus beag sin anns an robh muinghin aige gu buileach as, agus sin, aig amannan, gun leasachadh tuilleadh air a’ chùis. So mar a bhitheas e aig àm a’ bhàis, agus a’ bhreitheanais. Oir,

(4) Cha b’urrainn muinntir eile dad a chuideachadh a dheanamh leò. Nach b’ olc, arsa cuid, nach d’ thug na h-òighean glice rabhadh dhoibh roimh làimh agus nach bu chruaidh nach toireadh iad dhoibh oladh as an lòchrain féin. Nis cuimhnichimid gur th’ ann air nithean spioradail a tha a’ chosamhlachd so ’n a samhladh, agus cha’n ann air caoimhneas aimsireil. Gu ruige teachd an fhir nuaidh phòsda bha na h-òighean glice a’ dol a réir coltais gun fhios air bith aca gu’n robh soithichean am ban-chompanach falamh de dh’oladh, agus cha bhuineadh e dhoibhsan a dhol g’an rannsachadh; cha bhitheadh sin ach ’n a mhì-mhodh. Cha’n urrainn do dhaoine, agus cha chòir dhoibh, breith a thoirt air an co-chreutairean agus air an

co-luchd-aideachaidh, ach a réir an coltais, an cleachdaidh o’n leth muigh, agus an aideachaidh. Buinidh rannsachadh a’ cridhe agus breith a thoirt air do Dhia agus d’an duine e fhéin. “Ceasnaicheadh duine e féin.” Agus ma tha e treibhdhireach anns a’ ghnothuch sin gairmidh e air Dia g’ a chuideachadh. “Rannsaich mi, a Dhè,” deir an Salmadair, “agus aithnich mo chridhe: dearbh mi, agus tuig mo smuaintean. Agus amhairc am bheil slighe olc air bith annam, agus treòraich mi anns an t-slighe shìorruidh.” Sin agaibh ùrnuigh an duine ghlic. Ach a rìs, a thaobh gu’n do dhiùlt na h-òighean glice oladh a thoirt dh’ an fheadhainn amaideach gun oladh, tha cuid de nithean nach urrainn dhuinn a thoirt do aon a chéile. Faodaidh mi oladh chumanta a thoirt dha’m choimhearsnach ma tha e as a h-eugmhais, ach cha’n urrainn mi oladh an Spioraid Naoimh a thoirt dha ’n a chridhe; tha sin os mo cheann; feumaidh e sin fhaotainn dha fhéin o Dhia a mhàin. Sin a ni a tha air a theagasg leis na h-òighean glice a bhi a’ diùltadh olaidh dha’m ban-chompanaich, agus a bhi ’g an cur air falbh a cheannach olaidh dhoibh fhéin.

(5) Fhuair iad a mach am mearachd ’nuair a bha e ro anmoch agus nach gabhadh leasachadh a dheanamh oirre. “Dhruideadh an dorus.” Cha’n ’eil briathran na’s sòluimte anns a’

Bhìobull na iad sin. Tha cuid de mhearachdan ann, agus cha ghabhar leasachadh a dheanamh orra, cuid de cothroman ann, agus aon uair agus gu falbh iad cha till iad tuilleadh. ’S i a’ bheatha a ta làthair aon diubh sin. An t-uisge a dhòirtear air an talamh cha ghabh e cruinneachadh a rìs (2 Sam., xiv. 14). Tha gnàth-fhacal aig na Persianaich a tha ag ràdh gu bheil trì nithean nach pill leò fhéin a chaoidh, saighead á bogha, facal á beul, agus cothrom air a leigeadh seachad. O chàirdean, nach ro-uamhasach an smuain so, anam air a dhùnadh a mach á flaitheas Dhé air feadh linntean na bith-bhuantachd, agus gun leasachadh air a sin! Nach grathail an call a bheir amaideas agus mi-chùram agus cion-smuaineachaidh air a’ chreutair! Dorchadas iomallach, bròn, agus gul, agus gìosgan fhiacal! Là nan cothroman uile air a dhol seachad gun ann a nis ach siorruidheachd gun chrìch, gun dòchas! O leughadair, feuch gu’n toir thu a h-uile dìchioll a chum do ghairm agus do thaghadh féin a dheanamh cinnteach. Na dean dearmad, na dean moille, air eagal gu’n glacar ’n a d’ chadal thu agus gu’n dùisg thu ’nuair a bhitheas e ro anmoch agus nach fhaigh thu cothrom tuilleadh. Is e nis an t-àm taitneach, is e an diugh là na slàint. Ma théid thusa a steach an diugh air Criosd, an Dorus, nach diùlt neach a thig, cha dhùinear ortsa a chaoidh dorus tighe-na-bainnse

shuas; is e E Féin a dh’ fhosglas duit an dorus sin, agus a ghabhas a steach thu dh’an chuirm, agus dh’an aoibhneas o nach téid a mach gu bràth a h-aon a gabhar aon uair a steach. Ach feuch gu’n dean thu sin, oir mur a dean théid do dhùnadh a mach fa-dheòidh mar neach nach b’ aithne dha riamh agus cha’n fhosglar an dorus sin dhuit a chaoidh tuilleadh, oir,

“DHRUIDEADH AN DORUS.”