[91]

ACHAORA CHAILLTE.
(LUCAS, xv. 1-7. )

LABHAIR an Tighearna na trì cosamhlachdan so anns achòigeamh caibdil deug de Shoisgeul Lucais le sùil, air an dara làimh, a bhig a dhion fhéin bho chasaid nam Phairiseach, agus, air an làimh eile, a bhi misneachadh nam peacach a bha tarruing am fagus da. Ma tha thusa ag iarraidh fior chliù neach sam bith na teirig gu a chàirdean, oir cha labhair iad ach maith mu thimchioll, ach theirig gu a nàimhdean, oir ma tha olc sam bith ra chur as a leith gheibh thu uathasan e, agus mur a bheil sin agadsa fior dhuine maith. So achasaid bu mhiosa a burrainn nàimhdean Chriosd a thogailn a aghaidh chan e gun robh e fhéinn a pheacach, cha burrainn dhaibh sin a radh, nam burrainn theireadh iad e, ach a mhàin gun robh e, “agabhail pheacach da ionnsuidh agus ag ithe maille riu.” ’S iomadh neach bhon uair sin aig am bheil an Tighearna ra mholadh air son na casaid so, agus chan ann air son na casaid a mhàin ach air son nan cosamhlachdan òirdhearc a shruth uaipe. Annta sin tha an Tighearna a


[92]

coinneachadh nam Phairiseach air an còmhnard fhéin, aleigeil fhaicinn dhaibh cho nàdurachs a tha e do dhaoine a bhi ag iarraidh nithean caillte, agus adeanamh gàirdeachais os an cionn air dhaibh am faotainn, mur gun abradh e: “Ma tha e nàdurach dhuibhse a bhi ag iarraidh nithean caillte, agus a bhi adeanamh gàirdeachais os an cionn air dhuibh am faotainn, car son a tha sibh afaotainn coire dhomhsa air son mi bhi air mfhaotainn ag iarraidh pheacach, mar dhaoine a tha caillte, chum tearnaidh? Am bheil barrachd suim agaibh do chaoraich na tha agaibh do dhaoine?”

Tha againn mar so o bhilean an t-Slànuighir na trì cosamhlachdan as gràsmhora agus as mìlse dhe na cosamhlachdan gu léir. Tha cuid de luchd-mìneachaidh asmaoineachadh gum bheil gràdh an Athar anns an dara agus anns an treas fear. Chaneil an aghaidh sin, ’s ann a tha mòran adol leis, agus ra fhoghlum uaith. Ach tha cuid eile, gun a bhi adol an aghaidh amhìneachaidh sin, asmuaineachadh, gur e a tha air a thoirt duinn trì taobhan dhen aon fhìrinn luachmhorgum bheil truas aig Dia ri daoine caillte, agus tlachd aige ann a bhig an tearnadh; gum bheil an Slànuighear anns na cosamhlachdan so, cleas neach aig am bheil seud ro luachmhorn a làimh ga sealltuinn do


[93]

dhaoine, ationndadh na fìrinn so bho thaobh gu taobh gus am faicte a breaghad agus a luach.

Tha trì fìrinnean àraidh air an cur air ar beulaobh anns na cosamhlachdan, air an aithris a rìs agus a rìs annta, “air chall,” “air iarraidh,” “air fhaotainn,” agus tha gach cosamhlachd atoirt dhuinn sealladh àraidh air gach aon dhiubh sin.

Tha cudthrom na cosamhlachd so aluidhe air an fhacal, “caillte,” acur air ar beulaobh gu h-àraidh staid thruagh na muinntir sin a tha caillte. Anns acheathramh rann, ’s e aon fhacal a tha anns aGhreugais an àite nam briathran so anns aGhàidhlig, “na caorach a chailleadh,” facal a tha aciallachadh, “an caillte,” noan creutar caillte,” facal a tha air a ghnàthachadh leis an Tighearna gu bhi nochdadh gu sonruichte truaighe achreutair sin.

Tha againn an toiseach dealbh na caorach, AIR CHALL.

Tha againn an so anns an dol a mach, amaideachd. Chaneil fhios agam am bheil beathach sam bith eile ann cho amaideach ris achaoraich. Tha i mar sin air a toirt dhuinn anns an Sgriobtur mar shamhla air apheacach. “Chaidh sinn uile mar chaoraich air seachran” (Isaiah, liii. 6). ’S e an t-ainm a tha aig a


[94]

Bhiobull air apheacach ann an leabhar nan Gnàth-fhacal agus ann an leabhar nan Sailm, “an t-amadan.” Tha achaora ceart coma càit an téid i fhads a gheibh i gréim a dhfheur milis ri itheadh. ’S e cion smuaineachaidh a tha acur mòran a dhìth, “Chan aithne do Israel; chaneil mo shluagh-sa atoirt fainear” (Isaiah, i. 3). Théid na caoraich an comhnuidhn an treudan. ’S e companachas a tha milleadh mhòrain. Fhaic sibh na creutaran gòrach ud a bhios alionadh nan tighean-òsda, ag òl, aseinn, acluich, acall an tìm, ’s an cuid, ’s an céill, ’s an cliù, ’s an slàinte, aguss maith a dhfhaodta am beathas an dol dachaidh air muir no tìr, agus an cunnart an anam neo-bhàsmhor a chall fa-dheòidh. Ciod e a thag an cur-san air an t-seòl sin ach companachas agus cion smuain? Tha mòran adol air chall do bhrìgh nacheil de dhuinealas aca na bheir orra briseadh air falbh o chàch, no a radhcha teidris an neach a thàlaidheas iad a chum an uilc. Tha an t-amadan mar chaora agus chan ioghnadh mar sin ged a rachadh e, cleas na caorach, air seachran agus air chall.

Tha againn ann an so a rìs, cunnart. Tha caora chaillte eadhon anns na dùthchannan so againn fhéin buailteach a dhiomadh cunnart, achs ann gu h-àraidh anns an àirde an ear, far


[95]

an do labhradh achosamhlachd so a tha so buileach fior. Tha cunnart nan creag agus nam fitheach a mhàin againne, ach a thuilleadh orra sin tha, anns an àirde an ear, fiadh-bheathach de iomadh gné ann, agus iad uilen an nàimhdean dhan chaoraich bhochd. Tha iad buailteach gu leòr air a bhi abriseadh a steach air an treud air am bheil am buachaille. Tha cùram agus dion abhuachaille air caoraich na treud, ach mo thruaighe achaora bhochd chaillte a chaidh air seachran agus aig nacheil crò no buachaille! O, mo cho-pheacaich, a tha mach a Criosd, agus adol air seachran bho Dhia, nach tuig thu an cunnart anns am bheil thu! Nach lionmhor do nàimhdean agus do chunnartan! Tha dana-miannan afeitheamh air do thuisleadh gus do reubadh. Tha an diabhul mar leòmhann beucach ag iarraidh do shlugadh suas, aguss e crioch na slighe air am bheil thu am bàs siorruidh. Tha thu annad fhéin a thaobh do staid cridhe agus cleachdaidh, CAILLTE, gun Chriosd, gun Dia, gun dòchas (Eph., ii. 12).

S e an treas a chì sinn anns an staid chaillte so, eu-comas. Chaneil creutar as dìblidh no as eu-comasaiche air faotainn dachaidh leatha fhéin na achaora chaillte. Tha e furasda dhuit-sa, mo cho-pheacach, falbh air seachran bho Dhia agus bho mhaitheas, ach ciod mun


[96]

tilleadh? Tha na dhfhàg thu air do chùlaobh ann a do sheachran a nis aseasamh eadar thu agus Dia. Bha e furasd dhuit falbh, tha e duilich, seadh do-dheanta dhuit tilleadh dhachaidh. Nach ann mar sin a tha do shuidheachadh? ’S maith dhfhaodta nacheil thu acreidsinn sin gu buileachgum bheil do chor cho buileach caillte. Innseam sgeula beag dhuit a dhfhaodas do chuideachadh. Tha beinn àrd an Asaint ris an abrar Sùilbheinn.Tha aon taobh dhi anabarrach cas cunnartach, agusn a meadhon air mòran chaorach a chur a dhìth. Bha duine uasal a muigh comhla ri gaimeir agus iad acoimhid taobh cas na beinne fad air falbh. Chunnaic an duine uasal geal agluasad fada shios air taobh na beinne. Dhfheòraich e dhen ghaimeir ciod a bhan sud. “Thà caora chaillte,” arsa an gaimeirs e a toirt da na gloine-amhairc. Chunnaic e mar sin gur e caora a bha ann gu cinnteach agluasad agus ag ithe gu neo-chùramach air uachdar lice uaine bhreagha lan feòir a bha air aghaidh na cais-chreige. Dhfhaighnich an duine uasal cia mar a rainig i sios cho fada. “Le bhi dol sios bho aon lic feòir gu lic eile,” arsa an duine eile. “An robh comas tillidh aice?” “Cha robh aice fhéin,” arsa am fear eile, “agus cha mhò a bha am measg chiobairean Asaint fear a ruigeadh oirre gus a toirt as.” “Ciod a


[97]

thachradh rithe, ma tha?” “Dhfhanadh i beò,” arsa an gaimeir, “fhads a mhaireadh am feur far an robh i, ach an uair a theirigeadh, agus a sheargadh am feur, le stoirmean agus ceothaidhean agheamhraidh, bhàsaicheadh ise, agus cha bhiodh a làthair dhith air an lic mu àm an earraich ach an craicionn agus na cnàmhan.” Bha i beò, gidheadh bha i caillte agus fo bhinn abhàis. ’S e criosduidh a bha anns an duine uasal agus ghlac e staid na caorach ud mar shamhla air cor apheacaich chaillte a mach á Criosde beò, gluasadach, ’s maith a dhfhaodta, gun smuain gun chùram sam bith mu thimchioll a chunnairt, atighinn beò air sonasan an t-saoghal a ta làthair, agus binn abhàis shiorruidh a machn a aghaidh, eair a dhìteadh a cheana” (Eoin, iii. 18). So do chor-sa, mo cho-pheacach, ma tha thu a mach á Criosd. Tha thu caillte, gun chomas gun dòchas annad fhéin, ach tha so de eadar-dhealachadh eadar do chor-sa agus suidheachadh caorach na h-Asaintcha robh ciobair an Asaint a burrainn ruigheachd air achaoraich ud agus a tearnadh, ach tha air do shon-sa Buachaille a thainig a dhaon ghnothuch a dhiarraidh agus a thearnadh an sin a bha caillte, agus a tha foghainteach gu tearnadh a dhionnsuidh na cuid as fhaide a mach. Tog do ghuth ris air ball. Iarr airn a do bhriathran fhéin


[98]

do thearnadh, no abair bho do chridhe briathran an t-Salmadair,

Deònaich do manam bochd bhi beò,
Is dhuitse bheir e glòir;
Is deanadh do cheart bhreitheanais,
Deagh chomhnadh dhomh le fòir.

Do chaidh mi féin air seacharan,
Mar chaoirich chaillte thruagh;
Iarr dòglach oir cha do leig do dreachd,
Dol as mo chuimhne uam.”
SALM, cxix. 175-176.

So, ma ta, ni-eigin de staid thruagh na caorachs i caillteamaideachd, cunnart, eu-comas.

S e an ath phuinc a tha anns achosamhlachd, gun deachaidh an duine leis am bu leis achaora a mach ga h-iarraidh. Nach breagha an dealbh a tha againn an so!

Dealbh air gràdh co-éigneachaidh. Ciod a thug air an duine a dhachaidh fhàgail agus a dhol a mach as deigh na caorach a chailleadh? Ciod e ach an gràdh agus an truas. So agaibh dealbh air an t-Slànuighear gràidh a dhfhàg a ghlòir shuas agus a thainig a nuas dhan t-saoghal bhochd bhrònach so a dhiarraidh an sin a bhi caillte. Ciod a thug air sin a dheanamh ach an gràdh agus an truas? “Ghràdhaich e an eaglais agus thug e e féin air a son” (Eph.,


[99]

v. 25). Co aige a tha fhios na duilgheadasan troimh an robh aig an duine ud ra dhol mus burrainn dha ruigheachd air achaoraich chaillte udna h-astaran a bha aige ra shiubhal, na beanntan agus na bruaichean a bha aige ra dhìreadh, na h-uisgeachan agus na h-aibhnichean a bha aige ra dhol trompa, na creagan agus na cas-chreagan a bha aige ra shreap, an tart agus an t-acras agus an sgios a bha aige ra ghiùlan? Ach chaidh en an coinneamh agus trompa do bhrigh a ghràidh agus a thruais don chaoraich bhochdbha e fo éiginn a ghràidh. bha aig an t-Slànuighear ra dhol troimhe mus burrainn aon pheacach caillte a bhi air a thearnadh? Co aig a tha fios? na h-uisgeachan troimhn deachaidh esan dhar n-iarraidhuisgeachan ìsleachaidh, doimhneachdan fulangais? Gheibh sibh ceumannan a thuruis ag iarraidh an sin a bha caillte anns alitir a dhionnsuidh nam Philipianach, agus anns an dara caibdil, “Neach air bhi dha ann an cruth Dhé, nach do mheas en a reubainn e féin a bhi co-ionnan ri Dia: ach chuir e e féin ann an dìmeas agabhail air féin cruth seirbhisich, air a dheanamh ann an coslas dhaoine: agus air dha a bhi air fhaigheil ann an cruth mar dhuine, dhirioslaich e e féin, agus bha e umhail gu bàs, eadhon bàs aChrainn-cheusaidh.” O meud gràidh an t-Slànuighir do pheacaich chaillte! So an


[100]

éiginn fon robh e fad a thuruis troimhn fhàsach soéiginn a ghràidh agus a thruais do chreutaran dìblidh caillte. Besan am Buachaille maith a bha aleigeil anama sios air son nan caorach (Eoin, x. 11).

Dealbh air aghràdh leanmhuinneach. Cha baithne dha tilleadh agus cha baithne dha sgìos. Bidh mise gu tric an uair a bhios mi aceasnachadh nan sgoiltean, afoighneachd de na sgoileirean cho fadas a bha an duine anns achosamhlachd ag iarraidh na caorach, achs ann ainneamh a gheibh mi am freagradh ceart. Their cuid seachduin, cuid eile mios, cuid eile bliadhna, agus mar sin air adhairt, agus feumaidh mise mo cheann a chrathadh gus am faigh mi am freagradh ceart, ma gheibh mi idir e— “gus am faigh e i.” Cha robh crioch aig an iarraidh-sa ach a h-aon, eadhon achaora a bha caillte fhaotainn. Agus so agaibh eachdraidh na h-Eaglaise, eachdraidh a h-uile h-anam a tha air a theàrnadh, biodh e òg no sean, biodh e aig làimh no fad bho làimh. Tha an Slànuighear afaotainn cuidn an oige, cuid eilen am meadhon-aoise, cuid eile aig deireadh am beatha air an talamh agus an leith-chas anns an uaigh. Tha thaobh air an eachdraidh sotaobh an t-Slanuighir agus mo thaobh-sa agus do thaobh-sa, mo cho-pheacaichesang ar sior leantuinn agus sinne asior-theicheadh uaithe. O, mo cho-


[101]

pheacaich, nach stad thu, agus nach leig thu leis breith ort.

Tha againns an dara h-àite dealbh na caorach, AIR A FAOTAINN.

So agaibh dealbhair gràdh cuideachail. Cha be achaora a fhuair an duine ach an duine achaora. “Cha sibhse a thagh mise ach mise a thagh sibhse” (Eoin, xv. 16). Am bu mhiann leat Iosa fhaotainn? Tha e fhéin anns amhiann sin, oir tha esan romhad anns an iarraidh sin. Biodh deagh mhisneach agad, tha eg a diarraidh, tha eg a do ghairm, tha e làimh riut, ri do thaobh gus gabhail riut, ma ghabhas tusa ris-san, mar a thugadh a chliù dhuit a cheana anns achaibdil so, “Tha am fear so agabhail pheacach da ionnsuidh agus ag itheadh maille riu.” Thainig an duine a dhionnsuidh na caorach, a dhionnsuidh acheairt bhad anns an robh i. Cha be achaora a thainig a dhionnsuidh an duine ach an duine a thainig a dhionnsuidh na caorach. ’S ann mar so a tha a thaobh an t-Slànuighir. Bidh sinne abruidhinn mu dhaoine a tha tighinn a dhionnsuidh an t-Slànuighir, agus tha achainnt sin sgriobtural agus iomchuidh, ach tha taobh eile air an fhìrinn so, eadhon gum bheil an Slànuighear atighinn a dhionnsuidh apheacaich, ceart far am bheil e agusg a ghabhail ceart mar a tha e. Cha burrainn dhan chaora chaillte so aon athar-


[102]

rachadh a thoirt air a suidheachadh fhéin, no eadhon aon cheum a thoirt an -dhail an duine a bhag a h-iarraidh, ged is maith a dhfhaodta luthaigeadh i sin a dheanamh. Cha robh feum air. Thainig an duine far an robh i. O, chàirdean, nacheil againn ann an so dealbh air an t-Slànuighear gràidh agus solus air a thoirt dhuinn air fior ghràs an t-soisgeil? Chaneil feum agad, mo cho-pheacaich, air ullachadh no deasachadh sam bith air son an t-Slànuighear: tha e dlùth dhuit agus deas gus gabhail riut mar a tha thu, millte, dìblidh, peacach, caillte. Earb thusa thu féin gu buileach ris.

Chì sinn gun do rinn an duine so na h-uile ni air son na caorach, air dha a faotainn. Cha be mhàin gun chuir e air a casan i, agus gun dthug e oirre an sin coiseachd dhachaidh air a casan fhéin. Cha be sin idir a rinn e, ’s ann a chuir e air a ghuaillean i, agus a ghiùlan e dhachaidh i mar sin fada an t-siubhail. So agaibh a rìs gràs an t-soisgeil. Am bheil sinng a thuigsinn? Tha feadhainn ann agus ar leam gum bheil eagal orra iad fhéin earbsa ri Criosd agus an t-slighe dhachaidh gu Dia a thoirt orra, air eagal nach seas iad agus nach mair an gnothuch. O, mhuinntir air bheag creidimh, nam biodh an gnothuchnur làmhan-sa dhfhaodadh sibh àite a thoirt dha


[103]

leithid sin a dhamharusan, ach nacheil sibh afaicinn gur thann a tha an gnothuch an làmhan Fir-saoraidh, agus gun dean esan, bhon àm a dhearbas sinne sinn fhéin ris, ar giùlan dhachaidh, chan ann air cuid dhen t-slighe, ach air fad na slighe gu léir, eadhon a dhionnsuidh na crìche. Cha leig e sios achaora a ghabh e aon uair air a ghuaillean gus a ruig e an dachaidh. “Bheir mi abheatha mhaireannach dhaibh,” tha e ag radh, “agus cha sgriosar iad am feasd, ni mo a spionas neach air bith as mo làimh iad. MAthair a thug dhòmhsa iad, is mo e na na h-uile: agus chan urrainn neach air bith an spionadh a làimh mAthar” (Eoin, x. 28-29). Na biodh eagal ort, ma ta, anam amharusaich, thu féin earbsa gu buileach air son tìm agus siorruidheachd ri Mac Dhé; tha e foghainteach gu tearnadh a chum na ceum as fhaide a mach; agus sibhse a dhearb sibh féin a cheana ris, na biodh eagal oirbh, ach bibhdearbhta as an so féin, eadhon an a thòisich deagh obair annaibh, gun coimhlion e i gu Iosa Criosd” (Phil., i. 6), oirair dha a mhuinntir féin a bha anns an t-saoghal a ghràdhachadh, ghràdhaich e gus achrìch iad” (Eoin, xiii. 1).

Tha an so againn a rìs dealbh air gràdh aoibhneachail. Bu mhòr gàirdeachas an duine os cionn na caorach air dha a faotainn agus a


[104]

giùlan dhachaidh, ach is beag an gàirdeachas sin an taca ri gàirdeachas an t-Slànuighir os cionn nam peacach. So duais an Fhir-shaoraidh, “De shaoithir anama chì e agus bidh e toilichte” (Isaiah, liii. 11). So cuid co-dhiùbh dhenaoibhneas a chuireadh roimhe, a dhfhuiling an Crann-ceusaidh, acur na nàire an neo-shuim” (Eabh., xii. 2). So an t-aoibhneas a ghlac e an uair nach burrainn dha biadh itheadh, air dha aon chaora bhochd chaillte fhaotainn, agus a giùlan dhachaidh (Eoin, iv. 31-33). So duais na muinntir a bhiosn am meadhon air muinntir eile a thearnadh. “Ciod e,” arsa an t-Abstol Pol, “ar dòchas-ne, no ar n-aoibhneas, no ar crùn uaille? Nach sibhse féin e am fianuis ar Tighearna Iosa Criosd aig a theachd? Oir is sibhse ar glòir-ne, agus ar n-aoibhneas” (1 Tes., ii. 19-20). So aoibhneas nan aingeal, oir tha co-fhulangas aca ris an t-Slànuighearn a obair tearnaidh uile (1 Phead., i. 12). So aoibhneas na h-Eaglaise a bhos agus shuas. “An uair a thug an Tighearna air ais braighdeanas Shioin, an sin lionadh ar beul le gàire agus ar teangadh le luath-ghaire. Rinn an Tighearna nithean mòra air ar son-ne: bha sinn aoibhneach” (Salm, cxxvi. 1-3) . Tha inntinn Chriosd aig an Eaglais, agus aig gach neach as le Criosd. So comharradh an fhìor chriosduidh, gum bheil gàirdeachas air ann a bhi acluinntinn mu pheacaich a bhi a


[105]

tighinn gu Criosd, agus a bhi air an tearnadh, aig an tigh agus bhon tigh. Agus ma tha fhios aig an Eaglais an Glòir air ciod a tha tachairt air thalamh, agus a theagamh gum bheil (Eabh., xii. 1), nacheil gàirdeachas mar an ceudna am measg nan naoimh an Glòir os cionn pheacach a tha deanamh aithreachais? Agus so agaibh a tha acur aoibhneis air cridhe Dhé. Tha aoibhneas na Trianaid againn an soaoibhneas Dhé, an t-Athair, aMhic agus an Spioraid Naoimh. Cluinnimid briathran Dhé as a leabhar fhéin, “Tha an Tighearna Dia ann a dmheadhon cumhachdach: ni e do thearnadh: ni e gàirdeachas os do chionn le seinn.” Tha mòran aobhair air son aghàirdeachais so. Cha cheadaich ùine dhuinn ach cuid dhiubh ainmeachadh. Tha so mar phriomh aobhar, eadhon nàdur Dhé fhéin, “gur gràdh Dia.” Chan àill le Dia gun rachadh aon a dhìth. Is aobhar eile, fulangasan Chriosd, no mar a theirear riu, “saothair anama,” na chaidh Criosd troimhe air sgàth gum biodh peacaich air an teàrnadh. Aguss e an treas aobhar a dhainmicheas mi, luach do-thuigsinn an duine. “Ciod e an tairbhe do dhuine ged a choisneadh e an saoghal gu h-iomlan agus anam a chall? No ciod a bheir duine an éiric anama?” (Mat., viii. 36-37).

S e theirinn riut anns acho-dhùnadh, mo


[106]

cho-pheacaich, ma tha thu ag iarraidh aoibhneis a chur air cridhe Dhé, air Eaglais Dhé shuas agus a bhos, air ainglean Dhé, thoir thu fhéin do Chriosd. Is e so achrioch air son an dthainig E, agus a bhàsaich E, agus a dhéirich E a rìs, agus air son am bheil E a nise beò, gun cuireadh tu an gàirdeachas so air a chridhe.

Iadsan a chuir gu deurach siol,
Gu subhach ni iad buain;
An neach gu cur a theid a mach,
Le siol ro-phriseil caoin.

Air dha bhi gul gu muladach,
G a iomchair sud gu fonn;
Le h-aiteas pillidh e gu dearbh,
Agiùlan sguabaibh trom.”
SALM, cxxvi. 5-6.

titleA’ Chaora Chaillte
internal date1914.0
display date1914
publication date1914
level
reference template

Màrtinn Teagasg nan Cosamhlachdan %p

parent textTeagasg nan Cosamhlachdan
<< please select a word
<< please select a page