[hs][p.1](1) Ardri cródha cennsguilech ,, trenmhor ainnagi allonta (2) dhánath gruamac dhannirra ardbhechtac tennghlioc tiolicich (3) bhorbhfhergac dhúrdhíon fhuilichtich ghuinich naimhdoil thoruinnach lanbua(4)dhchathach s gac hiorghilib ,, leis na ghabhusdar flaithis agus forras(5)macht ar an domin mor uile go hiomlán ,,[] on Ninia ard oirragheirc (6) iasglionmur oirthireghleghil fhioraoibinn godh [*] heirinn iatghlais oil(7)enac dar ba comhainm Dáir donnsgiathac mac losginn lomghluinic ,,(8) As sann sin tangadar rioghraidh an domin mhoir [a] duinsith an árdri soin ,,-(9) agus as iad so na riograda thainic ann a sin ,, .i. bolcan ri no frainc agus (10) Marach ri no greige agus faghairtec ri na hinnia luagenn leathuinnarmich (11) ri sagsinn agus fiachra foltlemhur ri inse torc ,, mac breguinn ri na hesbainn (12) ioruaidh mac dreguinn mic duil ri fer cefpta comhair [*] cromchennac ri fer (13) cconachenn ,, Catcenn ri fer caitchenn ,, Caisill clumhac ri lochlann ,, agus a { triur }(14) brathair .i. an Foirnna [*] glanger gaisgidh agus toach agus Mongach an mhara agus (15) Uiriosil ri tir an óir agus Dair dedsholus ri mara Torrian agus an ndonn ch(16) delbchasach mac na duinne ri na gaolaidhe Ogarmac ingin ri na grege an aon (17) bhanaghaisgedach ab [fh]err san domin mor go hiomlan .
As sann sin a thain(18)ig an sloid sin [a] ghuinsi an inaid a roibhe ri an domin .i. Dair donnsgiatach mac losginn (19) lomgluinic agus s é badhbhair acusin ann a sin eadhoin Cuairt do roinn fionn mac (20) cubuill a heirinn tre { ionnarbhaidh } agus do bi sé { bliaghna } aig bolcan rí (21) na fraince agus do ealoidh ben agus ingin an ri leis aig tabairt chomhghraidh dho -(22) na ndios ,,
As ann sin adubairt ri an domin Cia is eoilcha nar misg ann a(23)n calphortibh na heirinn , misi sin ar glas mac { dremhuinn }[*] Oir ataim ar (24) uinnarbidh o fionn agus o Chormac fo cuinn tamuil agus nim Eoilis na crichese (25) diobhse agus dubairt rand an laoidh ..
| 1. | Triallim siar go heirinn áin ,, a chlanna :(26) mili go morgrain ,, ar gabhail gac tire thoir ,, ar fios d[a]inginn an domin |
| 2. |
(27) deich catha fichid fior sin , athusa sunn do sluaidhibh ,, deic cced fi(28)cid gaca catha as comhartha ardflatha ,, |
| 3. | Ri frainc ar mo choblach coir (29) ri na heisbainn s a shloidh ,, Ri grege s ri ghairi an ghloin ,, ataidsan (30) uile am arridh [*] |
| 4. | Ri na hinnia maraon rium ,, Ri saxann is cruaidh coimh(31)linn ,, as ri lochlann lium tar ler ,, go nuimid riodh is riogradh ,, |
| 5. | Ri mara (32) torrian ta sunn ,, ri na gaolaidhe um cuminn . Ri fer ccefpta na ccath (33) cruaidh ata [ a ] mbroillec mo mhoirshluaidh ,, |
| 6. | Ri fer ccoinchen[n] nan cath caomh , ri fer (34) caitchenn taob ri taobh Ri fer dreguinn na dhiad sin ,, Ri tire an oir am fhocair |
| 7. |
[p.2](1) Ceitar mhic rig lochlann lanmhoir ,, Ceithar catha um chomhdhail ,, Naot mic garb mic tacar (2) teinn ,, mo nao comhalta on chromlinn ,, |
| 8. | Airem mo shluadh o sin amach ni hobar bhao (3) no maoifich ,, Fer[f]adsa cath san tir siar os uime atus aig triall |
| . | Triall ,, |
(4) As sann sin thainig an sluadh mor mer muirnich sin gu insi an Oirthire chaoin(5)mhine chuainmreth chlarlethinn a robhidir an Cnarr [*] an carp [*] agus an Curaigh agus a ccamh(6)longa agus do leigidar ar sgiobhidh a sguind [*] ar desichadh a sgothlong [*] agus aig (7) dubhudh an donnchlár agus aig sochairchoraidh a sirrginn [*] go fresdil no fairge (8) fraoichmhoire forranicha fiordhomhin agus do chuiridir a luingus dlubhor(9)dich dislethna [*] druimluatha deidhdhainginn [*] agus a laodhenga lethna –(10) lebhra langhasda agus a mbairce crioslaidire cliabdhomhin guslíonta (11) agus a laogheng uchtdhualich mhoirlucht[mh]ora fhuironta mherraghriobhich [*] laimsigech(12)gleusda [*] dheudhshniomhac dhelbech ghleusdamhil fhiorcherdhamil sin noir a (13) grodeirich aN [fh]oirinn mhoir ghoidgarbh glachtgreimpa threnonafich ch(14)alma thrénlaoch sin , agus do glac siad na ramha saora soilsa slios(15)gela lunnamhine agus do chuir siad amach Cliatha cuanda comhríghne (16) comhfhada cruaidhfhiodhach agus do roinn siad iomram thren tairisdi trom(17)laidar trethinnbhorb labhich luibliadach lethannbholgach landhion(18)guinich lebairchalma ,, ga m[b]o choltoch ri gelchluimh ar ghormshrothib no (19) re haol oibrichta urghleghel ar ardchlocuib ,, na sruithin cobhran(20)icha corpgela cnesgeala corpremhra bougharfhuaimnich boulchrunnich [*](21) tartiracha chopbuidhe a ndeis a sgibbidh fhon luathuimiridh sin (22) ar chor s gan dug an luingi[s] sin sithinnin seisard saothemhil sruth(23)luaimhnech ar { troighadh }[*] nan Cuainti barraghrennic , gur · ba lionta [*] boga -(24) bruacarda agus gur ba srotha slioslemhar silticha siorghela an aibhaish -(25) abuill [*] arduaibhirich anaithnich iliphiasdic iomghloraic fhiordhomuin da néis ,,—(26) gur gabh gac carp diobh sin an certionadh agus gac laodheng a leaba agus gac long an (27) lúbhairacht agus gac Cnarra an { cuan } gur bha comhlaider agus do hogadh acusan ann a (28) sin an comhfogisg gac caomhluinge ,, a suil snasrétha sármora snatha(29)ríghne ilibhennicha ghaothorraca [*] ardthogbhaltacha agus do tharrgid aca go (30) colgbharr na cCrann gathanac sithdhirecha an deud na dremropin [*](31)l trénremhra tridualaca tuillerignaca a suil shocricha sheimhdi sreng(32)amilicha [*] cernagicha shliosghela bhaisgonta [*] uimilchruaidh iongantaca
(33) Agus do thogbhidar na dheudh sin a mbratichin buadha bredha biotárda (34) bórdfuaighthe [p.3](1) agus a mbreidin certa coimhghela cluasmhora cromlethann re suighinnimh [*](2) na sárgaotha ,, gan sguradir ( go lanathlim ) leis an luatsheoiledh sin -(3) tar bheirbhinnibh tinnishnac taobluatha tromthonnich tusdilaca [*]{ arda } uaibhrica (4) crombhilicha aigmheille allmhurdha na fairge dluthchéimnic agus tar an bhochuinin (5) barruaine dhluthbhristich trenanafich thonnmera bhuanbhaite sin agus tar esuib -(6) dhruimgharbha briscshruthich shiobhlaca na saobhthonn agus thar na s[t]ouaidinnib (7) mora muinggarbha mallaghorma agus tar Na bialmharabh taobruada -(8) chladhesgith [*] ardgarbha agus thar na ciarchnocibh fhuairfhlioch fhiarfharsig (9) agus tar an lear leimnich lionnmhaisicha lanfhada agus tar dhrominnibh [*] robaca (10) diana ardghairicha dofhresgirra [*] dilonta na mormara ---Ͻ
(11) Acht chena ba chomhnirt doibhsin an Cuan craoislethann caomhtonnac comhadh(12)bil sin oir do bith an long luchtmor sin gan rithshuibil gon a rucc nert fut(13)dhirach [*] forranac fuarlebhair na gaote géire glefhuaire orra agus noir (14) do rucc do bhuail iad ar caithab a ngarbeitil agus a ngoile { ris } na Cath(15)sheolabh ga m[b]o coguaisec cliabhard comfharsig criothluainich gac seoilph(16)laide brechtengac [*] barrdhainginn bholglionta diobhsin o roinn mhoil rinnchr(17)uaid cafagich grennmora na rébgaoth anglor[dh]o achtinn As sann a sin do gabh [*](18) a muir mor maolinnach gartradharcach a brat lethann dubhcaitenac thulganac cio(19)nnagac thiudhliosda fairis Er chor s nac cluinnidh iad acht nuall mor mer muic(20)nich na nuabhbeist agus goirsin fhiabec iomdha Examhla [*] na neun corraca (21) cruthlionmur agus garb[b]rothanic [*] na nglasthonn gan crathid Do bi gac (22) aonfher deudhghniobac re fresdil agus re frithaladh na fairge forranaic fuair(23)dhomhin sin le nertthonn agus tuile agus treinghaotha aig caichadh [*] an cainte (24) agus an crighoile agus an cétfith corrpirdha agus an cennarc leis na cruaidhlong(25)ib ni cluinta acht gann an comhlabhraidh le ardlanganich agus morbheichtnec {}(26) nan trebhtonn taobh[fh]liucha sin le diosganac na slat aig srengbualidh s le (27) crannbheimnidh nan crann aig garbhgaoth ga cruaidbristidh Cha ro[bh] aca(28)sin ann a sin lung gan lubadh na bord gan bristidh na suidh [*] gan sgaoladh no úb gan (29) obadh na ramh gan chrinn lunn[t]hesginn no clair gan crinichadh no tarrig gan troladh (30) no birlig gan bruthidh no abur [*] gan osgladh no shes gan tuargon no druim direc gan (31) tarrbhruadh no rang gan iompoidh no crann gan chruaidhlubadh no sdadh gan sth(32)uadléim no seolbreid cen réibidh no {drem}dreinrop [*] gan tennadh na cranntarig (33) gan tarring na cupla gan phronnidh na fulog gan scoltidh no truis gan scaoladh (34) na ball achtinn gan mhibhofid le luathsiobil no luing deudhchaita sin (35) s gad do ba na seoid echtich sin gan fresgart agus gan fritholad anns na marinn(36)ibh gaific iombaite iolaphiasdich sin do bha chiorragaoth chorrac fior(37)ghairec [*][p.4](1) ardseidfich agus an taigel dubhdhonn taoblonnac esginnlionmur fior(2)dhomhin aig leigeil { múirn }{ menma } agus { moraigonta } na curadh cruaidh sin
(3) gidhedh o nac d fhuair an ghaoth loige ar na laocibh no l tlas ar no (4) trenferuibh no mitacht ar na miledib doeirich an ghaoth fuat na hait(5)ib uachtrich fuara Er chor s go m[b]o mhine an muir go mbadh sguaibte ciun (6) miolla go mucshliabh go mbadh bheilghe seimhe sodanac socar gac fairge (7) go mburlár min mall muitremhil [*] maollinn [*] an mhoirmara edar cuan (8) agus cuil agus cern agus carrig ar chor nac riged nec diob a leas a lamh a choriched (9) o chrislach no o chom amac gan fregra uirde [*] no anafidh tuinne no tuile (10) no trenghaot acht an long go luthmur aig luathimthecht le fogur na gaoth (11) glefhuaire gos na ghabhadh leo cuan agus Calport ann a rinn mhaithinis (12) na ndomhnall ris a nabrar rinn orthurach aniu agus ann a glas(13)charrig ris a nabrar sgillig mhichel aniu ,,
S é bfer eolis doibh glas (14) mac dremhinn o shithen locha lén agus s e thug go uinsi sin é .i. sealg do chom(15)oridh le fionn mac Chuibhill tiomchil locha lén lionnalinn agus tiomchil droma d(16)roibheoil agus fa imlibh na mangartaca mongruadh agus fa lergibh luachra (17) leabhirghuirm As sann a sin thanig an toglaoch amac as an tshithebroge (18) le fogur na seilge agus mur do dhuisgidh fiadh aig an bfeinn ni ligta (19) do choin no do duine rith fris acht do ghlachidh bheo le glas mac dremhinn (20) e agus do fhasdoid aig a { bfeinn }[*] e trid sin agus is goirid do bi se aca (21) noir chuirid ar a bhith aig feill ar fionn do Chormac mac Airt mic Chuinn (22) chéadchathaig ba na ri Eirinn an tan sin ar chor s go mbeiginn do Eirinn a fhagbhail trid sin (23) agus dul go ri an domhin agus as e bfer eolis dho san nuairsa (24) S ann a sin a dubairt ri an domin ni Cuan mur so do gellis aotin dam luingus (25) a ghlais acht trachta gela gainifith a faodidh mo sluadh aonac agus aob(26)nis do dhenabh an tan nac biod iad Cathachadh ,, As saithne damhsa (27) Cuan mur sin a niarthur Eirinn ar glas .i. cuan fionntragha a ttrio(28)chacet a Niollaruis ris a raitar corca dhuimhna aniu ---Ͻ
(29) As sann sin thanig an coblach go fionntragha agus do lionidur crioslich an cuain (30) uile ar chor s nach ba leir an sail aca agus as hi bairc righ an domhain do (31) thilg achur ann ar thús agus s an[n] uime tugad rinn na bairc dainm far (32) Agus na diadh sin do thuirnidar a suil engacha ilbhuadhac anuirt(33)gheala agus do thogbidar an Tentichin belchorcrach brecnuadha bronn(34)farsinge [p.5](1) agus do chaith siad a mbiadha saora sochaithfe agus an deoica (2) mine misgemhladh agus tug siad an croinn chuil chuca da seirmsheinn (3) agus aN aos dána do ghabhail an duain agus an Tuchain [*] dhoibh (4) anum a glais mic dreamhuinn ar ri an domin cia thanig don tirse a tt(5)angamir ar thús uair do roinnidir Eirinn etirra re techt anoire (6) do thorc mac breoghinn ri na hesbainn rainig a ttirse do chrechlosgad (7) ar { glas },, mas ed os a ri an domin as sann ort a thuitis feolmac do tha(8)bairt dar muintar anocht ,, as sann sin do eirich ri na heisbainn agus a cheithar (9){ suag } catha romora ,, agus thainig for imilib na crioch a cétoir [*] agus do (10) bhadur tri duinidh a niarthir na crioche sin .i. dun chais agus dun aoidh (11) agus dun cerbain agus do loisgidh leo iad edar triath agus thigherna edur mhnaoi (12) agus macaimh edur choin agus fer edur chuac agus chopán agus do bhadar tri (13) do theughlechib anns gac teuglech dunidh dhiobh sin agus do loisgedur uile iad ---(14)
do bhith fios aig fionn agus fiannibh Eirinn go ndigidh a tromdhaibh :(15): sin [a] dhuinsith Eirinn .i. riogradh an domhin mhoir uile amhuil mur bha a (16) fuidir agus a faisdin dhoibh agus s ann ar an mhodhsa do shuich(17)adh an fhorire mach tiomcill Eirinn le fionn agus fiannib Eirinn .i. Osgur (18) a chromchinn ar cuan na luibe ris a nabrar traidh Lí mac Eochidh (19) mhaimich agus an donn dubh mac ri Chonnacht ann an aros darbhrecc (20) ris a raitir luimnich ,, agus aoidh beg mac fhinn an innis Mhuirich (21) ris a raitar innis chatha ,, agus Colla cruitire an glenn a chrinain (22) ris a nabrar glenn baisgine ,, Aodh mac Cluanna mic dredhuinn mic (23) fhiachra an torr an dubhrois for a mbiodh caorc dhumhrois ,, Cair(24)bre mac aoidh dhuibh san gheur abuinn ris a raitar a ghaillibhinn (25) delgus mac an duib duilich an cuan Echtrinn ris a raitur an cuan (26) aranac ,, boirinn mac fhir chro an dá bhenn deug bhoirne mic Carbre (27) chais ris a nabrir da bheinn deug mebhla anniu ,, dar duanac (28) mac morna a cuan maone ris [ a ] raitur innis bó finne ,, aoid adhartac (29) mac fhinn ar madh na toirme ris a raitur cliar aongusa an cuan (30) chuill ,, Aongus mac fir Coirbe os cuinn glinn duirc ris a raitur (31) gaillinne ,, fagurtac fionnuallac am bun srotha an dornain ris (32) a raitir a muaidh ,, ludhach mac Chairbre an sruthan tobar ghile (33) ris a raitur sligich ,, smeig ar ucht oN abinn ar madh doirbe na(34)n cinnich ris a raitar bun droghaoís ,, an Caol crodha cétguinec o (35) nemhninn a tuath ris a raitar es ruadh mic boghire ,, Flann rua(36)d mac an duib dhiarma an dún osaig ris a raitur dún (37) na ngall ,,[p.6](1) donnchad mac smeil mic smoil an cuan chraoibhe ris a raitur fanus ,,(2) aodh mac echidh ar senloch femhill ,, Dair an aurra ruaidh ar sruth na (3) faghartac ris a raitur a bhanna ,, bresil bán o baosgna ar cnoc (4) an uaillan ris a raitur cnoc a leodhid a Núltib ,, fertan mac (5) buirdhe deirg mic in dádha an glenn echta ris a raitar glenn art ruaidhe ,,(6) an dubh doilic an glenn laoid ris a raitur an glenn dorcha ,, an donn mor mon(7)unda o shliabh moinidh aN albinn an glenn a chlaotham ris a raitar glenn (8) a chlaothabh ,, Colla Rabhuadhach a ninnis baoiridh ris a raitur oilen (9) ri suimhne ,, birin a chloidimh fhada an carrig chinn choire mhic chai(10)rbre chais ris a raitur carrig = fergusa Conn mac lughid an aird chrodha ris a raitur (11) ard ulidh ,, donchad mac diarmid o duibhne an triocha cét na -(12) soillsi ris a raitur aN aird glas ,, art og mac morna ar traidh (13) nan trenfher ris a raitur traidh dhun an droma ,, aoidh mac Dair mic (14) morna a mbun abhuinn chinn crodha ,, Flaithus (15) fer lethbhroig fer fresdil fianna Eirinn ar madh muintur ris a nab(16)rir sraidbaile dhun dhelgan ,, Roighne rosclethinn mac finn an (17) glenn na muice duibhe ris a raitar drocet atha ,, selbhach mac dhiarmada i dui(18)mne ar madh na haibhréit ris a raitar bail i ghorman ,, Connla mac (19) buidhbh dheirg mic an Dadha an tshuil chrodha ris a raitur shuil na héirinn ,,(20) dubhán mac dhaire ruaidh an cuan chluana ris a raitur Cluain tarbh ,,(21) Eoghin mac Oillil an cuan beinn hEidar an taite an dechid an ciad (22) duine ar tire a neirinn riamh ,, Osgur mac Oisin an ath chliatha ris a (23) raitur bail atha Chliatha ,, Feiguinn mac fionnchuir an cuan puirt na (24) nathach ris a raitur berna ghaot ,, Eoighin échtach mac an chais Chuailgna (25) an duin ruaidh ris a raitur cell mhaninn ,, Cribher mac Eoghin an cuan (26) ros na ndos ris a raitur an tinbhar mora ,, Aoidh mac Oillil chais ar loch (27) na naobh ris a raitur loch garman ,, an dubh mac cadursuich an comar { nan }(28) tri uisgichin ait an dech siur beoir agus beirm an cenn [ a ] cheile (29) faolinn mac aoidh duidh an cuan sengain ris a raitur dun gharbhan ,,(30) bresal a rinn a cru ris a raitur Oichill ,, bé rinn a cru a hainim aig (31) allmharachib dob é hainm aig fianib Eirinn Tulac na toibrith agus an (32) garb mac an duibh dhiarma ris a raitur corcach ,, iolann armderg mac bre(33)sail do shluadh dé danuinn an cuan an thshrutha ris a raitur cinn t[s]aile (34) bresal boich mac Oillil an carrig dá rechtir ris a raitur carrig Charbre ,, siogith (35) fionnuallac mac an duibh mic conill an cuan maoin ris a raitar cuan (36) maone ,, Colla mac chaoilte ann an Daingin an da rechtir ris a raitir (37) Daingin i chubish [p.7](1) agus s é nec do bhith aig foruire an cuan sin .i. Conn critir mac (2) brain mic febhuill o themhuir luachradh agus s ann ar mullac corrchnocan na -(3) feinnidh ri nabrar Cruach na Rann do bhi sé re foirchoimet an oidh(4)che sin ,,
agus se rud do mhosgil e sgemhgil na sgiath agus comh(5)thuairgnidh na cloidhemh agus comhchom[a]rt [*] na craoisec aig ciorrbidh (6) chorp na ccuradh agus gair na mban agus na mac agus na con agus na nech (7) agus na ccathricin na comhlasar agus geirigh Conn critir fo na gai(8)rib sin agus adubairt s mor an gniomhsa agus an tromchall thorcir lem (9) codil anocht agus s mairg mathar da rugad mi an deis na suane sum(10)iltasa do roinn mi agus chan ag fionn na fianna Eirinn mi beo (11) da eish ,, agus uime sin theid mi medhon na nallmurech ionin s gan tuitidh (12) drem dhiobh lem ar neo gan tuitinnsa leosin agus dubairt an laoidh .
| 1. |
(13) Mor anocht esbid finn . do tuitidur rinn re rinn . déis a thrí bruighinn (14) gan tair . aoid agus cas agus cerban . |
| 2. | fas anocht dun cerbain caomh (15) agus dun aodha ri thaobh . ba iomdha laoich caomh na thigh . ga da fuair -(16) aodh faoidhadh . |
| 3. | ge thorchuir cas mo chara le luingis an mormhara . Ni (17) thanig ar talmhain tirim . laoch ba mho aidh no esin ,, |
| 4. | Ionbinn triur nar ér (18) duine ma brat no bhiad bruinne ,, ba fada lionor aig ol ba righmhoir (19) is ba romor . |
a haithl na laoidh sin gabh con[n] critir roimhe ,,(20) [a] guinsid na Nallmurech agus do mhuthich se triur roibhe san tslige .(21) agus thug labh ar a shlegh da nteilgidh ,, fuirich oglaich deir an triur (22) oir ata aguid drong ar an { cora } dhuit tarm do dergidh na sinne (23) Cia siobhsa fein ar Conn chritir ,, sinn triur inginnin deirg mic (24) doluir o traid mara an Tibir anoire ,, agus thug sinn na[r] triar graidh (25) egisg duitse agus ni fuathaichid ar a haon agin ha cheile é (26) agus thanig sinn a thabairt cobhirrtha dhuitsa oir do bha fios ag(27)uinne gur dusa as taoisge a { rachadh } a dfhiannib Eirinn [a] duinsid (28) na Nallmurach ,, Cé ar cobhursa dhamhsa mas edh ar Conn critir maith ar cobhirne (29) dhuit deir iadsin oir deilbhidh sinne sluadh draoithecht umadsa do na geosimh dan(30)uinn [*] agus do bharri biolir s ged do marfte sluadh na sochraidhe maille riut ,, gáiridh (31) sinne { do } na hallmurabh agus beiridh sinn a narm as an lámhuibh agus beanar a nert agus a (32){ radarc } fuatha agus marphir letsa ri na hesbainn agus 4 chét da mhuintur agus biodh cath (33) fiontragh la agus { bliagna } da chuir agus biodh cathughad nuadh gac la dhiu sin ann ,, acht biodh (34) misnic mhaith agadsa uair ged a mharphar gac la u ,, ris an ré sin bi du iomsh(35)lan ar maidin oir bidh tobur slánich aguinn fod chomir agus an toglach is ferr let (36) dfhianimh [p.8](1) Erinn maraon riut agus do roinn siad ar aon an laoidh ann .
| 1. | S fada tangamur for (2) tigh . dod chobur a Chuinn chritir . a mhic brain na ttachur tte . do gebuir congnam (3) uainne . |
| 2. | Delbur linne dfeire an dáil . sluad adhbhil umid go haidh . bristidh -(4) robhid an cath cruaidh . biod ar allamurachibh anabhuain . |
| 3. | muirfidar letsa met linn (5) ri ollabladhach Esbainn . s mar[fid]ir a shluadh ma sec riu naca diongna taileach - |
| 4. |
(6) biodh aguinn go haidh is mó . Tobuir slaint dhuit gac ló . om bi slaint aig (7) sluad catha gac maidinn ar na mhairich [*]. |
| 5. | Triur ingin deirg mac doluir . tanig cugad dod cho(8)bur . o Mhuir tibar na cét gath tangamur fein go fada . |
a hai[th]le na (9) laoidh sin [']n tra bhadar sluaidh ri na hesbainn ri denamh { creich } agus aig airignedh o thraigh (10) mhodharne taob tuatha ris a nabrit muichruach an tan sin go fionntragh (11) ma dhes s an[n] sin do rucc Conn Critir mac brain mic fepil orra agus na sluaidh dhriaothacht (12): sin maraon ris agus do bhuin a cheile diu agus do bhuin na sluaidh draothacht a nert agus (13){ radarc } fuath agus do gabh Conn Critir da nimlegadh agus da norrlannidh gos a ndánig (14) na sluaidh na raonidh maidhmec [a] guinsi an inaidh a rob[h] ri na hesbainn agus Conn Critir ga { n(15)easarguin } fuiric agum a rimilidh deir ri na hesbainn go bferinn comhlann (16) riut ar cenn mo muintrec Cubish dhamh os Conn Critir nach hobar anabarac rinn gighedh (17) deirim riut nac hel roinn marcach maith ar do muintur oir ni [t]huintaidh sluadh (18) no sochraide diu riomsa { acht } mi da siornoirlach agus da nachumidh agus ga graitin so (19) do uinsedar an dias sin a chéile agus do sháithidar an da mheirg mhaothshroile -(20) mhaiseca mínaluinn mhorghrésach san brecthulac moraluinn brioglusach brat(21)uaine agus do shinedur na labha lúathagonaca lútésgecha lonnbheiminnec leduracha (22) leis na craoisecabh ceannghorma croidherga crechtaigmheille crannmhaiseca (23) agus tugidur dergghona dlútha daingne dofhresdil ar a cheile o thoisec (24) na hoidhche ardghloraca amardhorcha [*] go heri greine ar chor s gan ceannbrist(25)adur an craoisic s gan chomhgerridir an cotoin s gan lánsgaoilid[ar] a sgiathin s gan (26) croisledrid[ar] an clogidin s gan mháillthesgidur a lurich sin nor ghradtharing (27) iad na cloidhemne lubechtach [*] lethanfaoburach lasircorcrach loinnderdha as na lomtruaillean (28) agus do roinn siad urluidhe athgarbh anamín go criochib coitchenna craobhge(29)ugaca cathuairicha an chaomhlaoithe gur hann sin a bhuail Conn critir tailcbhéim -(30) deudhgniomac a ccertchorr an chathaurra agus na caomhluirich ar ri na hesbainn (31) gur dheligh a chenn agus a chaomhcholinn re cheile agus do chomhaoid Conn an gníomh (32) agus briathar dhamsa ar sé nach cuirfir fon cuansa me gos an dig sluadh no (33) sochraidhe dfhianibh Eirinn cugam mara marbhar mé ,, agus do cuala ri an domin (34) sin agus adubairt s mor na bria[th]rin do bheir an laoch iad agus tarri a fhiosracadh (35) an é shid an toisgar árdghlonnich chual mi cianabh dfhia[nni]b Erinn tug na (36) briathrin maoifich iad ,, dimich glas go tir agus dubairt a laoich s mor na (37) briathrinsa [p.9](1) tug u agus caith tainm no do shloinnidh s riom adeirar Conn critir mac brain mic (2) fephuill o temhur luachrac mas edh os a glas s fagisc tfuil agus t[fh]ialis ,, s m(3)oide a neimhe dhuit ticht fo allmuramh [*] a chomhrag riom os a Conn . s truaidh sin os (4)a glas : agus ar sédabh an domin mhoir ma ntaosbonadh fionn no fianna Erinn an tairisdicht (5) dhamsa ni comhriginn re nec dhiu go brach na riutsa go hárrit ,, Na habir sin deir (6) Conn oir is cuig mhic déug do chloinn a [t]haig fionn a negmhis a clanne maicne -(7) féin agus rachimse ann am barontis gaisgidh ort ged ged do marbad du iadsin uile (8) nach biodh baodhil ort haob fhinn acht go ndigidh du aoin nuair ar iocht agus ar (9) ionchabh agus dubairt an laoidh
| 1. | A laoch ud a togbis a ccenn . ar chuaill ur ard im(10)thenn . an abrao rium gan acht . an ag fionn bi no aig cormac . |
| 2. | innis damh a(11)n ann aig fionn a bi . s e sin ta ar mo thí . biodh dith ar dhanarib dhe da faighur -(12) a thairisi . |
| 3. | gad mhar[bh]te clann mhaicne fhinn . s gan tuitidh iad rinn { ri } rinn . Ni (13) baoghil duith fionn na fleidh . acht ticht aon uair ar inech . |
| 4. | is misi Conn critir cruaid . (14) s ar mionachab ata na sluaidh , am laoich fuacda a luaigis goil o themur luacra -(15) hanig . |
| 5. | As misi glas mac dremhuin . am oglac gan mhetacht ,, ar mionnarbidh o (16) [ Ua ] c[h]uinn treis o fionn agus fo Chormac . |
| 6. | Misi ar tionachabsa [ a ] fhir a Cuinn mic brain mic feabuill . (17) do bhreth cha bu bhreth fir bhaoth . gur dechir gan ghabhail riut |
| . | A Laoich ₰₰c |
(18) a haithl na laoidh sin dubairt glas go roudh a nador ga egnichadh gan é féin a builich(19)adh [*] le Conn critir s leis an fheinne s go { rachadh } ar nais [ a ] ghagallamh ri ri [']n domin [*] a (20) deinich i an domin a mbé [']n Tosgur bhann a súd do fhregir glas nach bé idir (21) agus ma mbe nac digidh as do muintur ri na hesbainn na [t]háinig . acht s brathar damhsa (22) at['] ann agus is caoith croidhe lem é bith na aonair agus is aill lem dul do chuidi(23)chid leis ,, ga deichar liom sin ni bacim u , acht cuirim mar fhiochin ort techt (24) corruair dinnisin damh a medsa thuitis dfhianibh Eirinn lium gac laoith agus ma (25) tuitis began leoisin gam shluaghaibhsa gos am biodh derbhecht agim cou (26) leis an tuit iad ,, Iarrimsa ortsa os a { glas } gan nec dod sluadhuibh do legel (27) ar tir gos an iarrimsa ort a leigel ann ,, s e sin gos an dig fianna Eirinn (28) [t]huiginn agus fou nac heil caithabh aimsrec oile aginn deir { glas } tabur comhrig (29) aonfhir dhúine aniu ,, do cuiridh dias cucu an la sin ,, tairris Conn critir tabill taobh(30)lemhur agus cuiris cloche chudramach ann agus thug urcar cert chomhdhirich di ininn s gan (31) a bhuailedh leis i an tuileduinn fhir comhrig gan shrad e inchinn na caobimh (32) s na brech[s]hridagin ruaimlich trid cul a chinn ,, acht nir mburcaraine na (33) sin fer [p.10](1) comhrig { glais },, agus siredur dias allmarac cum gac fior acu agus fregrad iad gho [*] hathlamh (2) rúnolcach togus conn a cheltair chiarremur chathchruaidh agus tug buille anathlamh (3) fiorédrim don allmarach inin s gan dechid go rogonta racht[mh]or a sas sin allmarach -(4) trid a chéile ro { phrasic } an uchta { dho } leis a chraoisic ,, mur do cunnarc a fer oile sin (5) do chuaid do leth droma a chompanaic da didionn ar chor s gan dechid a crosec tridte (6) araoin agus do tuit a dhias fer le { glas } maraon cedna ,, do tuitidir tri naonur leó (7) an láth sin ,, agus ba crechtac Conn critir an lo sin agus dubairt Conn critir re glas ,, [t]hanig triur cugam (8) o thráig mara an tibar agus do ghellidar damh ged a mharfte gac la a ccath finntraigh (9) go mba bheo mi arnamhárich agus aon fer oile b[fh]err lium dfianibh eirinn maraon rium ,, agus coim(10)edsa an cuan anocht gos a rechad da nuinsidh ,, dhimic conn critir [a] guinsi an inaid a robh na mná (11) agus chuir siad fa thobuir shlánich é agus thanig go hóg iomshlan as ,, dimic { glas } [a] guinsi (12) a chobhlaic agus dubairt re ri : an domin . ata carid agum ar an loingis .i. Madan (13) delbhchosac mac na duinne ri na gaolaidhe agus ba ghras leis bi mioghidh dor (14) sluaidhibh s diob pfhein go mba loir duitse e fein do legail do chiosichid na heirinn (15) agus cuirimsa mur fhiochabh ortsa a chuir cugamsa fein s gan comriginn ris a maoinar aniu (16)[ a ] dhfaichinn an urrin e Eirinn do bhuin diom s mar do thanig Madan do ionsuithdir (17) an dias sin a chéile s do roinn siad comhrig fiochda fuarnidhoil [*] fregirrac feimlaidar gur chirr(18)bidar cuirp go borbdhana beoghniomhac ,, Acht aon ni ,, fou nac hann a sin bha [ an ] dán do glas bás -(19) dainn fuair a cheile comhrig bas obinn an uar sin agus thanicc Conn critir cuig[e] sin nam sin agus do (20) badar a dlufiafrachadh sgeul da chéile agus do roinnidar an laoidh .
| 1. | Cenn madan dhelbh(21)chasaic mic duinne . agamsa a suinn am laibh a Cuinn . do legidh trichid laocha (22) luidhe aig ardri na gaoilaidhe ,, |
| 2. | O do chaidis na tiomchill na sluaidh diomsa is duimedh . (23) nir airgidir moin na madh . gan dugus mordhiobhail orra |
| 3. | noir tuinsgin mi rin comh(24)rig . gan chuiris orra díth thenn aig teisgart chorp agus chenn |
| . | Cenn |
As sann sin do connca(25)dar trenfhir [d']fiannib Eirinn chuca .i. Taistiollac trenfher ,, Oganichab ar sé cou iad na (26) cinn sin agibh ,, shid agid cenn rí na hesbainn os Conn critir agus s ann liumsa do thuit é agus s é cenn (27) ri na gaoilaidhe a ccenn ad oile agus s ann le { glas } do thuit sé ach a thaistiollic os iadsin beil (28) sgeul fhinn { no } fianna Eirinn agidsa dhuinn fhág misi aig loch snámh dá eun taoibh (29) tuath iad ,, rigg uss iad s abar riu guu gann doibh breth oirne beo mura dian siad mire(30)chafaig dar comhfhurticht ,, s maslac { damhs } delichid riobh san certamsa agus da riogh (31) do rigibh an domin do tuitim liobhsa agus misi dfhalb sleun mur sin gan mo lamh pfein (32) a dergidh ar allmaracib s a haithle an agallaimh sin danig ri an domin agus fogris comrig aonfir (33) er :,, [t]ha er an bhallsa nec nach dug aN ear riamh do dhune beiridh fiabhichadh (34) dó san chas sin os a Comhlethin mac Tóicim trenfer ri an domin agus is dochreite (35) miadacht an oglach sin oir ba deich fherradhuirrn fhicit áirde agus an uirdil ceth(36)na na liad agus do bha se a ndeis fharigidh a fuil dhragon agus losginn agus nathric(37)in neimhe agus garbfuarog ur do lethrich carsti uime agus dionsdur (38) an dias [p.11](1) sin a chéile na soighdidh [*] aibhsicha runisgicha [*] sitshuilicha s na delan(2)achabh soisenic gradleimnic ,, s er álichadh san chomh[t]huargin sin dhoibh do [s]hremmidur [*](3) na maolshuilin anamora brecliat agus do thouinchromidir [*] na toin mhaillegarbha muc(4)riodhanac [*] góisnicha fioriargolta agus do chomhdrannidir na clárfhiocla craobhe(5)ghlasa cnaimhremhra cogantaca craosfharsinge agus do chasidir na cromsrona (6) cuaislethna rosgcuinnenaca craoibhshilteca dammfharsinge agus iatidir na dóid(7)lamha dhluchuislinnic ururbonta dhornlethin chlarshrathrich fiorlaidir dholeo(8)nta dhainginngrempith [*] dochirsgaoilte na cleithim raggacruaishshnio(9)mminnic mo drominnin mora chach a chéile ,, agus do thug iad tromchuir thréna thulganac (10) da céile ar chor s gan chosbristidir agus gan comhshuath iad an chlarfhiadhche godh comth(11)enn on bhrugh agus on l ruabar agus on bhorbshuathad thug iad orra ,, agis ga(12)be ainim bhorra roibh sin se bonncart nan trenfer s ainm dhi nois ,, s an sin thug (13) trenfer ri [']n domin fasgish fiochionnsidhach fortoil arrachtich ar { taistiolach },, gan (14) theilgedh b foud [*] fola mach ar a bél agus cuiris comhlethann é na Uslig mhoir ard ·(15) aibscha ar maol a ghuaille agus thug as na rith go hardri [']n domhin leis ,, anim ch(16)aoimh os a taisdiolach fhinn cred dob áill let do dhenib riom ,, do thabhirt go (17) ri [']n domin agus do chenn thairring as do cholainn agus a chuir ar laomchuaille ina fhiaghnis (18) agus a laithar a mhuintric ,, s olc dhamhsa an comharle sin tha u cur robhid agus is ferr (19) duit mo ligail sios go lár gan sliachtinn dhuit s go mbionn a moglac agad agus g(20) geillid trenfhir Erinn dhamhsa uile agus ni iad riut maraon cetna , agus is onorich (21) duit fein é bit agad ri innse gur luatha a roinn fer do fhiannim Eirinn (22) ublicht dhiobsa no fer agibhsa dhoibhsin ,, ar mo briathar os Comhletan go ndeanain (23) riut tachoint agus do leig go láir [ de ]{ far } a guailleadh é agus cromus taisdiolach a chenn (24)[ de ] los go saoladh comhlethann gur hann a brath sliachtid da fein bha sé sin noir a -(25) shion Taisdiolach na rochtlamhin bha cho chruaid s cho remur ri liathdharoig [*](26) mu thiomchill choim agus thug scobidh ainisec buainlaidir ar cor s gan a sgibb(27)thog se é ar ard a guille agus gan dug as na rith leis [a] guinsi na creige bai(28)sge do s gan bhuail é bráththrosdabhuill [*] dhe ri[the] s gan droinn se gruíthim (29) pronn da fheoil da chnamhin da árnin agus ga uilemhinich a mhidhon a thiugcroicinn ,,(30) agus chuir se a dá chas mhor [s]hailclíonta throiglethan ri a forcidh ri dá guailinn (31) chomhletan agus do chruaidhshniobh se a gharbchenn as a Cholainn agus do chomhm(32)aoidh an gníobh ,, beir buaid agus bennicht os a Conn critir agus imich robid a laoich go (33) dunidh [p.12](1) matharsa l go teamhir luachra agus tuimsic sluad de danuinn dar cobhar agus herig (2) as a sin go fianna Eirinn ,, agus dh[fh]albh an trenfher roi a ndeis a chomrig sin (3) go rigdunidh brain mic febill agus innsis dá na sgeoil sin agus na huilc sin do (4) roinn allmaracib orra agus adbert an laoidh .
| 1. | Sgeula let a thurinn thenn . A thais(5)tilich na cét renn . Ca n tait as an danig u laoche . No cou n tir gos an deid u . |
| 2. |
(6) atai agam sgeul na sgeoil . brain mic feabuill an { árdoil }. Ri [']n domin nac druid -(7) o chatha . ata fionntragha dar fethib . |
| 3. | Da fhicid déug long s a secht . ata a (8) fionntragha go becht s a lan allmarach orra . anns gac luing ardchobhsec . |
| 4. | ni bhfuil (9) ri hadhaid an tshluad acht Conn critir an craoib { ruaidh }. as glas mac dreminn a fer (10) A brain nach duit is drochsgeul . |
(11) Do chaidh ina dheudh sin go dun seasnain na narm bail Chonil ghabra agus do bha fledh (12) da caithibh ann agus moran dógib shluaid de danuinn oirra ,, mar ata iolbhrec mac mhaninain agus (13) a néamhinach mac aonghus agus síodhi [*] mac midir agus cuiris failt ar bran agus dob aill (14) leó umhil forig dhenibh dho [t]ha eginn { s mo } ná sin orinn dasda agus do can an laoid
| 1. | Mo [sh]isi a brain mic febhil . dhuit dho (15) ar techt o themhur . am righ sarde buaine bladh a sith garba do ghemhir . |
| 2. | mac tiug (16) in conn critir ar na sluadibh is frithar lan gac calad s gac tracht do sluadhib dannirra fionntraga . |
| 3. |
(17) ata iad anois san tigh . an lucht dar coir ar cobhir . Cuig mic fhinn a sith carn cháin . (18) is adhbartac mac iolladhain . |
| 4. | Néimhinnan [*] is lannmhaith gné . agus ilbrec ar aon ché . (19) s siodhmhall saoir ar sin . maith do dlesdis ar cobir . |
| 5. | Da tigidh iolbrec uallac (20) s taoig mac Nuaighid lion a fer . agus Midir mor uallac . Deirim riu is mochen |
| . |
(21) mo ₰₰c. |
A oglaic os a sesnan fuirich agim ,, agus cuiridh mi mo mhac .i. Dolbh dubhar go (22) bodha derg mac an dagdha agus cruinnichidh é sluad de danuinn cuginn agus do roinnidh mur sin agus chaidh (23) doilbh roith go rig síthen bhan fionn os cuin lomchrocht na muinnich { oir } s ann (24) do ba bogdha derg an tan sin agus do ghinnis dho na hallmaracib do thecht . Chan ann duinne a dhli(25)ghir éiri do chobir ar an fheinne on éigin sin os bogdha derg Na habir sin idar ar doilbh (26) oir is terc mac riog na bannríogine nó taoisic fuil dfhianib eirinn gan ben no gan (27) mhathar na gan mhuime no gan lethnnan do { sluaid } de danuinn aige ,,{ agus } is mor gar cobharse roinn (28) fianna Erinn riabh agus do roinn an laoid ann
| 1. | Togibh ar croidhe re fianna fail . a bogda deirg (29) na den diombáidh . s tu s calma sna cathibh cáin s tu s trese snan tresmih |
| 2. |
(30) Na habar a bhogdha na mbenn an cobhnadh [*] sin thig ad cenn ma héid le hallmaracib ar sin (31) ni bi fod d['] eirinn agibh ,, |
| 3. | cathichidh fiann fail na fleadh ,, is clanna mora milidh ,, coisnid (32) eirinn cenn na cenn ferid uimpe cath coithcenn . |
| 3. | Ni sinne dhligis falbh do denib Eirinn do (33) chobhir on éiginn a bhoghdha mic an dadha gloin ,, cuir cath ris na hallmaracib a milidh ferrga na (34) fledh ar matha fer do nith sibh |
| 5. | Trogibh ₰₰c |
Si mo bharoil os a bogdha deirg gur coir (35) do fregra { a } toibis mur techtira agus ar sin cuir iad techtirin uath ar cenn (36) sluaid de danuinn don bhail a robidir agus do fregir iad an fios sin go brioghor boirf(37)innach as gac aird a mbídar agus chruinnich iad go dún seasnain agus thainig iad (38) {ar}namhárich [p.13](1) rompa agus do cuir umpa a leintin saora síthabla agus a ninirin amilicha (2) erichtoil ríghne iolaghrésacha agus a luirichin tiudha taobhlemhra agus an cathurr(3)ichin cubhdicht clochoirrdha agus a sgiathin sgibleturda sgáthúaine agus a ccloidhinn crois(4)chennich comdhaingin diasfada faoburfuilichtich agus an ccesin cennruadha ,, croi(5)remra agis sé ba riogin agus ab ardthigernin ar sluad de danuinn an nuair sin .i. Tri garbh (6) sleibh misi agus tri léith luachra agus na tri mhuirech { mhoidhe } agus na tri siochirin fo shithen (7) cilirn léith agus na tri heochaidh áine agus na l tri laoigirin lec deirg agus na tri chonill ch(8)oll ruaidh agus na tri finn fionnruadhaurrich agus na tri sgáil brogin fon sgáil ,, agus na tri (9) rodain roinich agus na tri dubhchartain dhroma moir agus secht mic aoidhain Easa ruaidh (10) agus cathbuillec sléibh a cuirnn agus soicich mhaida sithuil ,, agus an shégsa siothshuilac (11) fou glenn shégsa agus an drimfhionnich o chnoc síabain agus an tard dedhlabarac o glenn (12) na mban uaine agus an ruiric o glenn nemhnan agus an ruiric o glenn na cuirra agus midar (13) a bhoga bhriadha agus feilim mac suibne agus an donn a sithen beguisge agus dregan (14) donnuallac na beirle binna fon bhóinne agus Cathil crithcasac rí bernan bhige (15) agus an donn fiodhronta agus an donn gointa sa as donn a chloidhimh fhada agus an donn déd(16)gel agus donn mór on nes dhorcha agus donn an {tshen}chnoic agus donn cnoic an dois -(17) agus am brat riabhac agus dédsholis agus siogi na sluaidh agus cuig mhic fhinn a síthen a chuirn (18) bháin agus fionnbharric chnoc na sionnich agus síodhbhall bhou mhidir agus iolbhrec mac mhanin(19)ain agus Nemhinnach mac aonghis agus lir mac fionnchadhich agus abartac mac iallathaid (20) agus fionnbarr medha bé cumhachtac ba ludha do sluad de danuinn agus sluad de danuinn uile fuaith sin (21) amac agus marshel iad go ruaishic ruinisgic [*] runfergac ruaigdhana go (22) criochib ciarri luachrich agus go sliabh mongruaid misi agus go cuan Fionn[t]raga (23) a sluadh de danuinn os an Tabirtac mac iollathaig ,, éiridh méd menmna agus miosnic ionnibh (24) ri hadh catha fionntrada thabhart oir bidh é la agus bliagina da cuir agus biodh gniomhirrin (25) gac aon fir agibh ri iosh ga braich agus s náir dhiobh ticht an cois na mbriathrin (26) mora bóstoil do ba bhés lib a hoirt sna tighin ósda agus dubairt an laoid
| 1. |
(27) Éiribh suas a thuath dé . O ta sibh uile ar aon ché . denamh cogad is buan blada . (28) re rioghribh an domin . |
| 2. | Daire donn tainig anoir diarraidh conques an domin . O inn(29)ia fharsing fhinn gus an cuainsa chi u N éirinn . |
| 3. | biodh oirradheirc go la n bratha (30) an cathsa catha fionntragha . cath go cruaid cuirid mur sin . ceim ar cul fuaith na hérib |
| 4. |
(31) s me mac iollatlaig áidh as am oglac sétda séimh . Nec dar gonus borb a nimhe (32) s[ech] ni eirichis s ni eiric . |
| 5. | s me abartac na nec miann leam egnamh is einich . ar (33) briathrin borb nam oile . Cumibh agus éiribh |
a thaile na laoidh sin dubairt bodba derg (34) eirich a glais mic dremhinn a fhogra cath uaimsa go ri an domin ,, dfhalbh glas agus bennichis (35) do ri an domin agus bennchis ri [']n domin dhosin ,, a ghlais os ri [']n domin ,, n ia[d] fiann Eirenn (36) sid ,, Ni hiad idir os glas acht drem oile dferuib Eirinn nach gnnas bhith os cuinn (37) talamh acht am broghin sithe .i. túath de danuinn agus d fhogra catha tanig misi ,, Cia [p.14](1) fregris thuath dé danuinn dhamh ar ri [']n domin sinne ni sin os dá rioghib do riogib an (2) domin .i. Comhair cromcenn[ach] [*] ri fer Coinchen agus Caitchean ri fer Caitcenn agus tugim(3)it linn cuig catha eagirra armruadh agus thainig iad na ruaidhbróintib (4),, romhora Cia dhiongis ri fer concen[n] dhomh ar bogh derg ,, misi sin os a lir (5) síthe a fionnachaidh ach gigedh do cuala mi nac roudh san doman mhoir -(6) lámh as cruaidhe na é . Cia dhiongbis ri fer caithcenn dam misi ni sin ar -(7) abartac mac iollathaid agus glacis sguird sgiamhac sgothmhaisec agus luirich throm(8)thaitnimhec threnmhaillec uime agus cathbharr ciarthiugh caoinleagac clochoirrdha (9) cetthareochrica agus a chloidhemh gérfhaobhirich dionguinec dofhresdil agus dhá (10) craoisec chenngruamicha chorraghéura cudramicha agus thanig san { chath } fan (11) ionnil sin agus do thacir lir agus ri fer coincen re chéile ,, agus thug siad threis dhuilich -(12) dhichiallac dotuarisgbalicha ,, acht aoin ni do [t]hacir s goirid do bhais aig (13) claoidh lire san Chomhricc agus nor cunnig b[a]dha derg sin ,, s galar croidhe lium (14) ar sé cáradh lire ,, agus { eirigthear } da chomhar uaim ,, agus chaidh [ an ] tillebrec mac (15) maninan da chomrigh agus tug suathad fiorchalma narrinnich [*] beithirbeimnic cuige (16) agus fregris an ri an coumain a gona é agus s ann ba buirbid é an lot sin -(17) Cia goibh mi chónidh le lir Misi a ni sin os a siomhall bhou mhidair ,, agus do (18) ghlacht sé a dhudhChealgtir dheughaoibhiric agus thuig díongonin [*] dofhresdilice (19) do ri fer Conchenn agus tug ri fer conchenn coumin a ghona gho [*] hathlamh dhó (20) agus ni buirra lir a chenn a thogbhail fou sgéith suas aig rodhluithid an uim(21)buailed agus thugad osna fonn s naird as ,, Noir chonnarc badhbha derg sin dubhirt s tur(22)sec lem do bhith san eiginn mhoir sin a lir agus hergibh ga chobhir ,, As sann sin do éirich (23) cuig mhic finn a sithen a chúirn agus do thog siad na hairm chetna agus do ghon siad (24) ri fer conchenn Ciodh thracht ghon esin gac aon fer dhiusin an coumain gac guin thug iadsin (25) dasin agus thanig tri 9ur do { tuath } de danuinn cuige agus do ghon siad é ,, ni ndech aon ghuin (26) diusin gan ghuin na coumain uasin agus do buin an athosna a lir ge boil leó (27) uile ,, gigedh do tuit ri fer catchenn le habirtec agus do cuala osna lir agus than(28)ig na thorinn thresbhratha da ionsuidhe ,, as sann sin do roinn an cles lúthe (29) grinn agus an crólámhe agus thug léim le cois na craoisec gos na tárr é dhá -(30) throig ar dhá guailinn lir agus thug e an athleim gus na [t]hachir e edir lir agus (31) ri fer conchenn ,, sechuinn an comhrig a lir os abartac agus leig edir misi agus an allmarach (32) agus cuiris an cloidhemh san laimh chlé agus an chraoisec san laib dheis agus (33) thug guin bhratha nert[mh]or [a] guinsi brollac na lurich , cochtis ri fer conchenn an sgiath (34) a diomghídinn [p.15](1) a bhraghid gurab ann sin do bhuail abartac da lúthcles é -(2) gan a sgath an dá chois { fo } na glúinibh sios de ,, agus tuitis a sgiath sios (3) a[nn] sin ,, agus glachis abartac a ccloidhemh na dheis laibh agus thug an dara bém (4) agus do sgar cobhphosidh a cuirp [*] agus a cholainn re chéile agus do mhadhmidir na conchinnich (5) ar marbad an tigerna agus mas sia[d] tuath de danuin fein ba ludha esib ,, baifalac (6) an esibh an la sin agus dubairt abartac an laoi ann ,,
| 1. | Feuchir liobh (7) esib ar sluaid tar eis an chatha chomchruaidh . Cia lion thorchir (8) liobh san treis a thuath de {} s an[n] dimeas ,, |
| 2. | Thanig cuginn san áig (9) ceithar catha coir a rádh . Do thuath dé do chuir catha ,, a nadhaid an ardflatha |
| 3. |
(10) do thuitidir bonn ri bon[n] ,, na rioga ba chruaidh coimhlann . Thorch[r]idir na sluaidh (11) ma sech , A bhuidhinn ferrgdha fuilichtach ,, |
| 4. | Gigh sinne fein maisg dar mnaib (12) nech is ludha esbhi . Nir mhair trian ar slóidh mar sin O chaidh sinn fein da féchain |
(13) a thail[e] na laoidh sin thug siad lucht chredh agus chróilidhe da leigis leó da síthbroghaib (14) péin Sin noir a mharsel fionn agus an féinne agus do roinn sia[d] halt aig (15) an taob tuatha don tshioninn ar cnoc a roisgen agus do cunnic iad Ta(16)istiallac .i. an trénfer fein ga nuinsi agus [t]hainig fionn fein na chomhdáil d[fh]ia(17)frich sgeul dhe { oir } ba bhés le fionn an tí do chuiridh se dfiafric (18) sgeula é fein na phersinn [ ar ] techt da aguillidh ,, ar an adhbhar ma mba droc(19)sgel tharladh dha bidh aige ga mbe fein bha neoscretti do innisidh é agus ma (20) m[b]o sgéula matha do bidh aige go mba mhoide a blasfhoirm agus a birodh é féin (21) bi ga reic seac feroglac eile Agus do innis an Trenfer d['] fionn mur (22) do thanig riograd an domin moir go cuan fionntragha agus a ngniomura ann (23) A fianna Eirinn os a fionn fuair sinn moran tribloid agus uilc a ciosacadh agus re cuir Erenn (24){ fo } smacht agus suairric na fuaramur riabh cca cosnad lair [*] ris a so oir ata righ (25) an domin agus a cuid riograide cumachtaich oile nar nadhaid ,, Do eiric an fhiann romhoc an (26) la arnamharich agus do ghlacht siad a nairm adhmhora iongantaca orragresaca agus do (27) chairich siad an cathabharrichin clochmhaiseca cul[fh]arsinga ima cennuibh agus thangadar (28) go sruth mudhin an taobhe tuatha agus go criocibh Chonil ghabhra agus go criocuibh (29) { cíarraige } luacraca agus go traigh leamurbain líth agus lair [*] re { cathuir } na claonruidhe [*](30) siar agus go hinbar labhran ait na bhathid ingin milidh Esbainne agus do an siad ann an oidhche sin (31) agus do thog siad Tentichin belchorcrac brecnuaidhe bronnshenga drimghéura (32) lommarite [*] stadhanac srengrine [*] bhréiddhianac agus do cha siad pronn agus (33) tomaltus [p.16](1) uinta ,, agus do ghabadh a nduain agus an Túchain léo do méticadh a (2) menmna agus a moraignedh as sann sin do chuir fionn ordag fo dhéid fios agus tugus fios agus (3) faisdine fioreolac dhoibh agus dubairt an laoidh .
| 1. | AN innise a bhfuil sinn nocht . alinn a grian (4) glan a port . aluinn a fedha s a fonn . aluinn gac fod da ferinn . |
| 2. | An innise bhfhuil (5) an fiann . Chuiris catha san tirse thiar . [t]hig an aimsir na dheidh sin . bid hainm (6) adnuic aguibh . |
| 3. | An innise bheil siobhse fein . ba huaidh abhlicid a fiorfreimh . ba (7) neimhnec a neimh [*] iar sin . ba cathbharrich a cléirich . |
| 4. | An innise a bfuil ttusa sunn (8) biodh toillchennuig [*] da comhall . bedh cluig is cléiric ma cenn . bedh danuir ma (9) tiomchill . |
| 5. | lamhruin ingin mhilidh mhian . do bathidh san tirse thiar . uime tugadh (10) truaidh an fios . A hainim ar an innis |
| . | An innise |
As a haile sin dubairt (11) osgur re Caoilte agus re mac { ludhghach },, tigib leamsa oganichibh os sé go rechinn (12) a fhiosrichid na noglac ata aig forare an cuain { nocht } go dergimit ar faobur [*] ma (13) ndig fir eirinn chuiginn ,, Agus rangidur rompa go fionn charra no forarie agus thanig (14) mian codil do osgur ann sin foribhse agamsa a óganichimh ar osgur co nderninn (15) began codil uair s ferde mo mhiann catha é agus do luidh se suas ris an charre (16) agus mac ludhach da dheis agus Caoilt da clí ,, si sin uair agus aimsir dubairt ri [']n domin re theghlac (17) techt ar tíre agus crech do tabhart leo ma ndig fianna eirinn [a] guinsi an chuain agus thainig i[a]d (18) go tire agus { thogadir } gair mhoir aca a ccétoir agus thog sluadh an domin san ch(19)obhlac gair léo agus ba chruaide mor leis gac nech do cualadh sin gan dol le gaoth no (20) le gellticht ,, Do siubhil me [']n doman uil ar Caoilte agus is briaghir damh ar sé nac cual mi do (21) gháithibh dhaoine riabh comhluath a thuinel si[a]d do g fhuathas oir ata (22) an carre agus a ttalamh mu [t]hiomchill ar bhallacrithe fuaithe do dhuiman an (23) crithalamhan osgur fet noi uimirun mac fon charre agus fon ionad codil agus d[u]bairt caoilt (24) A osgur gradéirich a mhic na flatha ma ccluinnid u na chluinnimse sud -(25) cugad na catha s fior na chluinn u a chaoilt chetoich sluath mo lamhsa gan cuir (26) a négib . Do mhill siad s do loisgidir duinidh an ri dhedghil . chan obir míne (27) a mbacail dhinn ,, slodh imolla na negchrutha ang biodh am blairsa cruaid(28)buillec s fad go sguir a chosgir . ga be bhios ga hailis [*] s derrfe nach hé osgur (29) As ann sin do eiric osgur agus do ghab an ruimnec ruaidh na laib clí agus lorg (30) bhriste catha s agus a chloidhem ina laibh dhes agus thug na ruathar an tiud an (31) teglic agus tug da bhéim a naghaid chéile don chloidhemh agus don luirg agus [t]heirir nach (32) dugad faisd da bheim leis a mo do thuit do daonib na iad oir thuit tri naon(33)mur an crolidh da eis do trasgar c é le ghluinibh le uillinnib le luirg catha agus le -(34) chloidhimh ,, do cual Conn critir agus glas mac dremhinn am béim sin agus thainig iad [a] guinsi a churad a (35) ccétoir [p.17](1) Ciodh tracht do chuir osgur an cath sin na ccethar bhaidenibh geilte -(2) tiomcill teghlich ri [']n domin ionus nach d[fh]ág é duin[e] na dhéidh dhíobh agus thanig fein (3) na misge na ruathar roretha gan chiorrbidh cuirp s gan thesgadh taoibh agus (4) gan siabhrad { suilin } s gan chomhthuargnidh cinn gan lualetrad labibh gan chnamtheisgradh (5) chosin s gan smuaisgerradh gaoirdein agus ba samhalta re ruaidhbuinne romhear (6) robhirte rúnfergac rouabhirec an garbruathar thug se futhe ,, Acht aon ni -(7) ni nech diob pfhein do chaid dinnisin sgele man déidhinn oir do thuit siad uile leis (8) an osgur annaghlonnich ,, Mu eiridh na grene a cét la don bhelltaine dia domhnic (9) s ann sin do mhothic na hallmuracib do fiannib Erinn ar a lanmharsel . cucu . na cathuip -(10) cáirighte agus na ruadhbrointibh rúnfergaca agus do { shath } sia[d] bratac finn san (11) fiabire re { oirthire } cuaine ,, fiabhir iliath a hainm roibhe sin fiabhbir finn (12) a hainm aniu ,, a rioghfeinnith os Oisin [a]n ann a nar naon chorp { tarrigte }(13) theidh sinn a chumal catha ris na hallmurich ,, chan ann idir ar fionn oir múchad iolar na (14) slúadh sinne agus cha léir gniobhirrin uaislin sech anuaislin nar mesg agus cha (15) léir nec dfianib erenn a mesg na nallmuracib ach [t]héid mac riog no taoisic feinne -(16) fuaimse gac la go riogh do righib an domhin agus an cuid sluaidh agus cuirid misi (17) front caoil ar marm fein agus reer lethinn ar choir s ma thig iadsin a thoirt (18) blár na catha dhuinne fa { chomhlan } gan sgar caolrinn mo shluadhse na hallmaricib a (19) céile s nach ligid an deiridh lethinn doibh athchumisg daibh agus ma thachris (20) dhuinn dul san iorgil co luath na dergidh nech agibh acht ar triad no ar taosec (21) do na hallmaricib oir noir thuitis gac triad is maidhm e da muintir (22) Cia do ghoibh mi do [fh]regra catha : aniu ar fionn . Misi sin ar { fuinn } [*] mac cuminn [*] mic (23) murchada rí fianna mumhan . cha déid a mhic ar fionn oir ni fhaicimse [*] sían (24) mait c catha ort aniu oir ni dechaid neach riamh fuam an catha nac dugadh aithne (25) mar pilledh é beo chuigim ar nais ,, Na habribh sin a rígh ar mac cuminn oir ar (26) sétibh na beathasa thoirt damsa ni cuilshlemhnichinn on chath do ghabus (27) fous laibh ar son drochfaisdine do denibh dhamh agus s ann ar mo thire fein (28) do roinn allmaricib an cét chron agus ga thoridh sin s me fein dhigealus oirra é ,,–(29) s truaid sin ar fionn agus cha bhi comhlabhridh [*] béo edrinn nas mo ghighedh –(30) tuitidh letse gi be ri thig ad hadhaid agus dubairt an laoidh ann
| 1. |
(31) Do chraidh mo chrioidhe finn fhéile . An turisa ar an deid u fein An adhaid allmarach oll (32) gidh calma cruaidh do choimhlinn |
| 2. | Tuitidh let bid mada duit fein An ri rechtor nac ro(33)réith Tuitisi fein bfior dhamh Sgela sin mesim romuarbh |
| 3. | ga mba lia[ch] (34) le feruibh [p.18](1) fáil . sillidh ort mesg an ar . s duilde luimse mo lot dhe . s é (2) s mo chraidhis mo chroidhe |
| . | do chraidh ₰₰c: |
leis a sin chaid feruib fáil go ri [']n domhin dfhogra catha :(3) o fuinn mac cumhainn ,, Cia fhregris fuinn mac cumhinn ar ri [ an ] domin Misi a ní sin ar marach (4) ri na greige gad tha siobh tri ficid catha ann so ,, [d]f[h]ill feruib fáil go mac cuminn da innisin (5) sin do ,, Eirgis mac cuminn agus a dá mac mhenmnac agus [hs] i [hs] failbhe agus méine agus an fhiann (6) mubhinnec agus tugidur ruathar rechtaigintec rúnolcac ródmilltec rinnarmgéir (7) cum na nallmurach agus leish a mhoirruishadh do bi rompa do tuit ced laoc dhiu fein (8) le sannt a riacht ar a céile agus ni ndan siad go ndainig ucht re hucht (9) As sann sin do uinsidar mac Cubinn agus rí na greige chéile ,, agus do roinn siad comh(10)rig disgur dána dasannach díbuilec dornchorcrach dergfaobhrach riogdha rún(11)mer rinnarmgher ruaimnech riaslac ródbuillec tresbhorb tiodhlaidir tuadh(12)bhristec échtach aigmhell iombuailltac cnedhac crechtac crolinntech ,, Ciodh (13) thracht as [ ann ] sin tug ri na grege urcur ainigith aithasich don chraoisec chrann{} (14) chroiremhur chrannmhaiseca catha : go stob a chraoisec aigmhell anaghéura errlann(15)reidhe chúlthiudh iol{bhuadhach} edur airnin agus imlenn mic cuminn · gan briste a dhruim (16) séta séimhidhe sliosgel na dha letha giged cuiris an laoich féim ar an (17) morsleagh agus tarrigis as i agus thug na ruathar úrchrom ainigith go ri na grege (18) oir cha burrinn é diridh na shesimh le bristidh dhroma don dianuircar sin agus thug (19) sé bráthbhéim bhuanolcach bhiothchalma bhiothghniomhac do ri na grege gur (20) thesg an cathachrios agus gur ledur an luirich agus na secht {cledhar}leintin fichid do leth(21)rich plúchte do bi ar fou eididh con go dhernidh da cud chocudramaca chomora (22) da chorp gan thuit an dias sin bonn re bonn agus bel re bel
(23) Agus do thog sluad ri [']n domin agus na feinne gar truad trom ath[t]hursac (24) da comhcaoinidh agus do chlodhed uaidh do mac cuminn os cuinn { fert } finn (25) Is ann sin dubairt fionn is cruaidh leam temhar { luachra } [*] bhit gan { fuinn } (26) mac cuminn inte ,, oir ni dechaid duine riabh aisde duimich re linn (27) oir an ti nac fuiridh am dhúnidsa na [ a ] ndunidh Chormac mac Airt ardri Erenn (28) suas ar edmhuine do stadidh re bliagna na dhunidhsin Cáit a bfuil failb (29) mac fhinn [ mic ] cuminn agus [*] baistim ainm tatuir ort ionnus nac bid temur { luachra } rim lionn(30)sa gan fhuinn mac cuminn agus ro chan an laoidh
| 1. | Fas anohchtnocht treab theamhra . Do mhillidh (31) a mórteglac . gur muthidh dar ferib s ar mnaibh temur gan fuinn mac cuminn . |
| 2. | A líon (32) thangadur noir . Sloidh mic loisginn tar lionnmhuir . Noc[o] beirdis bo dam (33) tháin gan fhios do fuinn mac cuminn . |
| 3. | Mac cuminn do chuir an catha : [A]N adhaid na nallmarac (34) dursann [p.19](1) leam gur bhuan do bás Temhar go bronac bithfás ,, |
| 4. | Ni bhith temhar (2) an fuinn baine oidhche gan fionn mac cuminn . Ard na fiann dar lín ata . Temur (3) go bronac bith fás |
| . | fás ,, |
Arnamarach adbert fionn Cia héid agib a cum(4)ail catha damh aniugh Misi a ni sin os goll garb mac riogh Albann agus (5) sé adhbar man tugadh goll garb ar .i. uair dnan thacir do gholl mac morna agus da chlanne (6) maicne dul ar ionnarbad a heirrinn d['] albain agus do bhi ingin aig goll mac morna agus thug rí (7) albann graidh dhi agus phós sé í agus rug sí mac dhó agus se ainm thugad ar ainm a thatharsa (8) agus thugad go heirinn é ga oileamhuin agus na mair do chlannuib morna s eisin do lenidir -(9) uile ga [t]haoib sin agus is bec ga mpriomhlaocibh do mar ann sin acht conan maol mac (10) morna agus ba maith lamh an cuiridh sin mur bhit a mét s a mhilledh mur labhradh a thenga = (11) da ghníomhairriph ,, S ann sin do eirich goll garb agus do ghabh a ghormerradh glasneimhnec gerfhaob(12)rac grisghaltta agus na senairm sodanic snasremhra sleghmhaiseca , agus eirich colg(13)fholt an cathamilid na gartsheisemh ionnus go niomchradh garbhuibill no morárna ar barr gac aon (14) ruainne dhe agus do sluigad suil da shuilibh istech ina cloigenn go rig cul iarr(15)hir a mhoirchinn chasfholtich agus do mherrlas agus doibrig [*] an tshuil oile co nar (16) ba mhó maoldhorn milidh na í re faicsin na nallmarach IS iad a mhuintir thainig (17) na adhaid tri riogran o thuir gabhail greine [*] noir .i. dubhchertan mac fhir mhaise (18) agus muillenn mac fir sleighe agus cuilenn mac faobharghlais na tri ccaithibh crodha comora (19) do léim mac ri albann ina measg agus a nech go ttarladh abharc na aoidinn cha burra (20) é dhabharc arís ar aig a chuilg fheirge do bith ann agus do shin ar a norrlegadh [*](21) s ar a nacuma go mbo liath a mairb na mbeo gan thuit daimh a ccui[r]p bi ar (22) a cciorrbadh agus a muinel ar a maolletradh agus a ccasin ar a ccnaimhgerridh agus a lamin (23) ar a lomthesgadh agus a fuile na fuarlinntimh agus a nincinn anns na heitribh agus (24) a flaithe na faoinluidhe agus mbeoil aig blasaigad ar chor s gan dechaid an (25) cciall agus a ccuimhna ar chulib fuape agus [ a ] nuile cétfat corparra saor fodh fhiorbhegan (26) da fradharc agus dho dhachongni i[a]d cáirde le comharle agus thugad sin dóibh agus (27) bí an chomharle sin na tri rioghran sin do ghlachtid na prisonichib ar tus agus ced -(28) imthicht do thabairt daimh arís do liobur { iad } fein do mac ri Albann ,, agus (29) thanic Mac ri Albann go meanmnac moraigintec go fiannib eirenn agus na braighdin (30) sin leis agus do dhíthcennadh a bfiadhnus finn iad ,, Mar thainic an la arnamharach (31) do fiafraid fionn Cia rechaid cu[m] an catha aniu ,, sinne ni sin os oisin mac finn agus ar (32) osgur mac oisin agus ar oisin oig mac oisin agus ar 8ur mhic oisin agus ar clanne mhaicne buisg(33)ne uile oir as sinn as ferr cuid deibhnis na héirenn agus is córuide dhuinn dul { ga (34) cosnamh },, dfhalbh fer fail fuatha dfhogra catha ar ri [']n domhin ,, Cia freigris clann (35) maicne [p.20](1) an riogfheinidh dhamh ar ri [']n domin ,, fregrimse iad deir bolcan ri na fra(2)ince agus s an[n] cucu thug usa mise let go heirinn agus tuitid iad leam agus fionn na ndeidh -(3) agus noir a thuitis fremha nan crann tuitid iad fein as a thaile agus thuitidh na fremhin iad (4) lemsa agus é fein na ndéidh As san do eirich secht rochatha maille ris agus do (5) ghabidar a nerrada catha uile uimpe agus thanig go tir a ccetoir agus do gabadur (6) umpa a léinte síthamhla sáora senshnaithe ,, agus a nioneir amlacha iol(7)abhuadhaice orraghresaca agus a sgiath[a] sgáithuaine sligbholgaca sgiblet(8)irric agus a ccathuairra caomha cumhdichte agus a cclodhinnin taobletna toi(9)rtemhla agus slege seimneche [*] sliopha slimlethna agus do chromidir na catha cechtur(10)dha sin fa chéile na robrointibh ro{bheodha} agus na ndubdhortad dílenna gan mharbidh (11) moran da maithibh re h[ath]aidh nathghoirid eturra IS ann sin dho mherlas a muir morthonnach (12) motharach dinnisin uilc an catha sin agus do chri[th]nich an talamh tromfodac agus do chombúir(13)ghidar na carrge cenngharmha corracha agus do bhorbghairrichtidur bádhbha belghorma brec(14)ruadha baschama bonnluatha baothghlorace brisglabhracha agus braneon bairra(15)dhubha bhélchaintecha s[p]rochghloraca [*] rútosacha bholglíontaca ,, ba chomhmor do ghoir clochan (16) an chaomhmhuidhe na ttiomhcill , agus munadh maolglas agus coillte tenntroma (17) agus easin ardleimneca agus lintin labirtha lomluata , agus sgarb sgothshnámhac (18) uchtchromac an chaomcuain agus thog na duilidh uchtracha tromghair adhbalmhoir (19) dothuarisgbhalac dinnisin uilc na huaire sin go ccuailis fa 4 culib an domin (20) torann cles na troimghaire s ann sin thug osgur ardruathar fa (21) chath na nallmarac agus ba samilta re garbeas ardthurtirec garblintech craob(22)buantac grainemail aig comdhortad trid charcar chruaidhchumhing chloc no mur (23) buinne borbruadh breclasrac trid muilligh tighe rofarsinge no mur choi[mh]nirt (24) thonnguilac tuinne caisghile cuaismoir cennghile criosguirme bairrgre(25)nnich craobgheugaich cladanaig aig tuilbristed agus aig trenbhualadh na trag[a]d taobh(26)ghile torunnich trethanmoir na thimcioll ,, sé sin sgaoladh agus sliosbhualadh (27) agus sraonletrad agus saobcumac tug ar na hallmaricib don ruathar sin do rainig (28) bolcan rí na frainc agus oisin ar a chéile agus do shaithidur an da mheirghe maothe(29)shroile sin tulac thaobuaine agus do thogsad an da sgeith áille iolbhuadhach (30) agus do ghaibhidur na cloidimne caole croisorrda agus do roinn urlaidhe athlamh ainiarm(31)artac fho thoisech an caomhlá go funadh neaoil nona . agus do chaid an comhrig far [*](32) a chéile ann sin uair do bhadur aig claoid oisin agus do chaid oisin oig mac oisin (33) san [p.21](1) chomrig agus tug buille do ri na fraince agus tug ri na fraince buill dho(2)sin agus do fhregar a ccoimhlann : Noir do conarc dá mac oile d['] oisin sin .i. Echtach agus (3) uladh do ghoin siad ri na fraince agus ghoin esin gac nech dhiusin an coumaon an gona (4) fein agus do bhuin osna comhrig a hoisin ga naimhdeoin uile Noir { conarc } mac (5) ludhac sin thug sé roguine rúinolcac do ri na fraince agus { do hrad }[*] an rí -(6) beim dhósin agus mur a lemmnigh mac ludhach ar nais do sgirdlém [*] do roinn na (7) dha ordinn é . Tanig tri .l. laoch do clannip buisgne cuige agus tug siad guin gach (8) aonfhir ar ,, agus ni dechaid nech acusan gan guin uadhasan agus do buin ri na fraince (9) tromosna eccomlainn a hosgur ged boil leodha uile é . ach noir a mhothich (10) dhasin an duine nac triaothadh agus an leoigan luatfergac agus a nathur phoisuinta fhíor(11)neimhnec agus an toncu iorghilach agus an tonn robhirte romer agus am brat os bruachib agus (12) an cleitbernidh céd agus an lámh nac sárichte agus a ccride nac tímichte agus an troigh (13) nach tucc aon [hs] cheim [*][hs] ar nais riam ro [s]hluaid no roib sochraite { .i. } Osgur anglonnach (14) agus biongnad mór leis cia burrinn an eiginn sin chuir { ar } athar agus do rinnedh damh (15) dhion dithfhulaing dasachta dhe agus thainig da uinsi na ruathar rechtaig(16)intec agus ba samhalta re mor[t]hruip ec cogaid aig torinnbhualad na traghidh (17) an { crionichid } thug orra agus do cunnig ri na fraince cuige é agus do grain a chriodhe (18) roimhe agus do chaid a chruth agus a chaomhdhenamh dhe agus smaonichis nac roimh (19) ar talam diodinn aige mura rechad e san air no san fiarmimint agus dhur(20)abarc se a nélibh an air agus smaonich se go mba dion do bit etrra (21) agus buail aoidrimis céill agus inchin é ,, agus thug se sionad ar a cholann fo (22) thalamh ar chor gan dechaid e le gaoth agus le gelltacht a fiagnis shloidh (23) an domhin agus nir thuirlem fon bhaothitil sin gan drainig Glenn bolcain cu oir(24)thire na crioch sin ,, oir is methe no eug don gheltar bhios a neirinn mur a rig (25) e [']n glennsa an cenn an dara la d a teiched agus thugadh gair mor aig sluadhuim an domh[in] (26) da chaonad agus ag fhiana Eirinn da commhaoidhagh agus adbert fionn an laoidh ann .-
| 1. |
(27) Geltair gealtac gioll[a] a[n] sgeoil . do cuartaic crichin aineoil . biodh na gh[e]lltar go brach (28) becht . aris ni roich [*] a rinert . |
| 2. | An toisg thangidir anoir sluadh an domin tar (29) lionnmhuir . beiter ga caoí cechtar dhe gar mnaibhsin s g{ar} mnaibhni |
| 3. |
[p.22](1) Uabur bolcain na mbreth claoin . dioghiltar oirnne aráoin . Ni dhosi[n] is (2) ferr gan acht air chuirus các a ccontracht . |
| 4. | biadh a glenn bolcan na mbenn re gaoth (3) ghailbhthi cenn a cenn Gi ttora a mbrath buide {}. gan daoin[e] da chomhrig .. |
| 5. | badh (4) é sin a sgheil fiore ni hiomluaigill airdride . A chenn na turbrad a ttech (5) acht beith na gheltair geltach ,, |
Do bha fianna Eirinn mur sin go ttainig oidhce (6) orra agus adbert fionn is cumhac aithmhelach ata ri [']n domin nocht agus doberi sé (7) amus longpoirt oirbh agus cia do ghoim mi dfhoraire an cuain anocht ,, Misi (8) ni sin os oisin agus an lion cethna do bheth ag cur catha um fhocar aniu Oir ni (9) fuiler linn la s la go noicdhe do rachimit a chumail catha a dhiongbail dfiannibh (10) Eirinn agus rainig i[a]d a[n] ionida chatha ,, As sí sin uair agus aimsir adbert ri [']n domin (11) [d]ar lium fheruibh an domin ni math ar séan catha niu agus eiread drem aguimh a thoirt (12) amis longpoirt ar fiannibh eirinn anocht As ann sin do eirich naonur mac gairbhe (13) mic tachuir .i. donn mac mar mic gairb agus lonmuir mac garbh agus iucra (14) mac garbh agus troidhlethann mac gairbh agus tairrchuinge mac threin [ mic ] garbh agus Dolor (15) dúbhra mac gairm ri mara niocht agus sia ced deug sooo socrith (16) agus tanigur ar tir a ccetoir acht dolor dubra amhain agus do fregridur clanne (17) baosgne iad go hathlamh iomghonac agus thug siad ga tuairgnidh a céile gur (18) letrad taoibh ann sin s gur hesgad lamin gur chirrad cuirp agus len iad ar an torinn (19) sin go techt a la orra ,, acht aon ni thachar ,, ni robh beo do sluadh ar maidin (20) nech ab urrinn arm a dhimirt ach triur do chlannibh gairmh s oisin s osgur (21) agus ni sgiuchad o cheile do roinn siad acht tug siad [a] dionsit a chéile (22) agus do ionsadir dias diu Osgur agus doionsith Tonmhuir [*] mac garb agus oisin cheile (23) ba chruaidh chomhnirt an coimlann sin as sann sin a thuit a dhias fein le hosgur (24) agus do thuit táthnealin bais agus biotanbfhaine ar fein ach ma dhéi[dhi]nn (25) oisin agus thonmhuir mic gairm do theilg iad a nairm as a lamhibh agus do d (26) dhruid siad na rioghinin remhra ríoghamhuil romhaiseca ma caolib corp a cheile (27) agus thug siad cuir ferrda fhiorchalma do chách a cheile ,, s uimde nech thainig a fad (28) a dhamarc an chomhrig sin do bi edur an da chuiri sin as ann sin thug Tonmuir tairrig (29) fioirchalma ar oisin cum na fairrge oir ba mhaith a shnamh agus a dhart [*],, thug oisin (30) an a[th]tharrug [*] arsin oir nirb fhiu leis ionad do sedhna don allmarac as sann (31) sin [p.23](1) do rangar na ndias an fhairge agus do bhadur aig comhbhathadh (2) a chéile gon drainig iad grian agus grinnil na fairge ,, badh chraid criodhe lais an bfhi[a]nn (3) oisin a bhith ga fhaicinn san eiginn sin agus adbert finn ,, eirich { fhir } do grisicht mo (4) mhic ,, chaidh fer go hoir[thir] an cuain choipghlegile ar manum oisin os a fer s math (5) an coimhlann sin do nithe agus is uimdhe fiaghnis math ar ,, uair tha sluad an domin uile (6) agus fianna erinn gad coimhéd agus metichhed do mhenmna agus cuimhnich na comhrig lion(7)[mh]oir do roinnid riab let gigedh tuig oisin inntin { fir },, agus do eirich aignedh (8) agus do metuigh a menmna agus do tarblíon [*] a chriodhe agus do dhuinidir na doid(9)lamibh um chaoldroma a[n] allmaric . agus tog leis go grian agus go grinnil an glanmhara (10) e agus do cuir sé druim ri grinnil agus a bél ri hadhir eghas cha do leig (11) é gus na sgar é anam re chorp agus thug go tír é agus do [t]heriaidh e cenn (12) re cholann agus thanig go fiannib Eirinn tar éis sin As a hai[th]l[e] sin do eirich doloir (13) dubhra hoiridhe na mbratar sin agus adbert a rí [']n domin is truadh a -(14) fuaris orm u gan mo leigel daontaobh rem brathrib go fiannib erenn (15) oir ma bidhis maille riu ni burrinn fianna Eirenn da dhícennidh agus diodh(16)lamsa go pailt iad oir marbidh mi céd fer armac gac[h]e lao dhíobh no go tui(17)t iad uile lium agus briatar dhamhsa madh mhothichus mi do nech ar bith do sluadh (18) an domin a dergidh arim orra go nimar mi broin bais ar an fer sin gan [fh]uirich ,, agus (19) thainig é ar tire ar madin agus do shir coimlann ched ar an fhéinn agus do togad (20) leis an fheinn gair { fhochaid } agus magaid fou ,, agus do roinn esin gluthmhoir [*](21) gair uimpisin gan na fregir gair ardaonac ,, agus do cuir siad ched ga uinsith (22) an láth sin ,, gidedh badh ruath[ar] leoghine leturiche a gniomhirrin orra agus thoir(23)chuir iad leis gan fuilicidh gan forradergidh ar fein agus ar bhith uillemh diu do roinn (24) cuirn da cennib agus dúinid da ccolannibh agus tuir ga nedidhibh s nor nac ro tuilledh (25) aig[e] re dhénibh do theilg se errad catha dhe agus do glacht errad uimanac [*](26) somhaisec uime agus do gaibh liathroid agus do bhuail i o iartar na traga go (27) hoir[th]er agus do rug na dheislamh orra arís agus do chuir ar a throige í agus do (28) chaidh [p.24](1) na rith o iartar na traghaid go hoirthire agus é aig teilgel na liat(2)roid fo throidh go troidhe gan i benalt do lair a cuiris ar a ghualainn (3) i agus rithus leis [a] guinsi an cinn oile [*] don traigh agus é ga frithalithed fo ghualainn go ghuilainn -(4) gan i bhenailt do lár ,, Tilgis an ntres uair ar a ghluin i agus thucc ruathar badh (5) shamalta re gaoit mhart no barra { rinnigar } iomidhín mara leis edur tonn s tíre (6) agus é ag Ceppadh na liathroid fo ghlún go glún gan lám do bhuinte dhí na ben(7)ailt do láir agus grennichus an fiann uile man chles sin ,, dfoigir se osgur agus (8) mac ludhach ticht [a] guinsi an chles sin Cha déid ar fionn oir cha droinn agus cha den an (9) cles iad a Neirinn acht triur .i. lughdac mac eitlenn do roinn an catha mudhi tur(10)enn é do roinn cu culann a ttailtin e agus aon macaom oile do connachtib ,, Chaid an allmarac (11) ina luing an oidhce sin ach thanig ar madinn agus do sir coimhlann chéd ach cha dfuair (12) nech do fhaomad sin do denamh gan tilgis an fhiann crannchur uime agus an cét ranig (13) cuige an la sin cha nech dhiu pfhein chaidh dinnisin sgéla acht do thuit siad uile le (14) doluir dubhra agus do chaid na luing ina dheug sin Thanig sé ar madinn ach aon ní (15) chan faca an fiann riab cucu aon duine re mba mho an doichell ná é agus ba leasg (16) leo an crannchir do denam an la sin ,, s ar inaidiched ar an chéd bha go dol ann an lá (17) sin do ghabh siad an ceid deiginnach dfiannimh Eirenn oir ba derfe leo nac diged iad ar (18) nais ,, Thainig an allmarach cucu ag aig[e] méid feirge cha gne arm [ thug é ] leis an la sin acht (19) thug ruathar futha agus a fer ab aisg dho dhiobh do ghlachtidh ar chaoilcois e agus (20) do speltid ma chenn an fir eile é agus is gerr do mhair an cét sin aige s ar an dichennadh (21) uile dho { do } thog se a nard iolac mhilinte a nuachtur a chinn aig comhmhaodhadh (22) an { air } agus do chaid na luinge ,, leis a so ,, do cualus fa cheithr[e] chuilib na heirenn an diol (23) tug an allmarach ar an fiann ,, Measg chaich do cual fiachra foltlemur rí uilidh sin agus ad(24)bert s tuirsec lem an eiginn a[n] a bfuil fianna eirenn s gan mi fein bith san cath (25) maill riu agus ni robh do chlann aige acht aon mac amháin an cenn a tri bliagna deug (26) .i. gill og agus dob é adbhar ri ab ferr delb agus drec s pers an rioghacht eirenn ,, s math do dh[fh]aodis siobh(27)se sin do lesichad ar an macaomh .i. Ógra uilid do cuir lemsa cucu o nac ioncatha u fein ,, na (28) dig er a mhic ,, os rig uilidh ,, oir ni cuilidh catha na cogaid lenib 3 bliagna deug mar thusa (29) agus ma mbionac catha do huinnail [*] oile bé usa ,, ach do thuig athar nac baill leis fuirich (30) o fiannibh eirinn agus mar do tuig ,, do chuir sé an laibh an tech talman é agus dá (31) macaom dheug do chlannabh riog agus roflatha uilid do bhit na comhaltaib dha fein maill fris (32) sin noir adbert a macaob ri comhaldaib s math { ghobh }[*] sibhse techt lemsa go fiannib eirenn (33) oir [p.25](1) gad tharladh diobh ar marbadh maille riumsa ba math diob cliu mor gar ri(2)acht[ain] fein g gad do tug Conuil cernach mac Emergin no cu chalann mac suabhaltaigh no mic adh(3)mur uisnigh uilid rioghacht uilid amac s dán leam a ghraitin go mb[fh]err s go mborragheirce (4) Conchabur aig a robh rigacht uilid na iad aig ro mhet a ngniomairra fein agus (5) beirimsa mo briathar nac deid pronn na tomlatus am bhélsa chaoiche mar (6) choirech[adh] riobhse ionins s go noithrichid rí coigrich cuige uilid a ndeis matharsa (7) s go ndiogilt oiribhse e mara deid siob leamsa ar an Tuirisso ,, s ar (8) dul don {comh}raidh sin a mesg na macaobh s ar codladh don rí do chaid iad stech (9) fa thech na séad thug siad leó sgiat[ha] agus claidimh agus catbhairr agus luirich agus da ceis (10) catha agus da cuilen { miolchon } cum gac macaoibh as agus ghabidur rompa go heas ruaid na bog(11)shliabh agus ro criochibh criobgégacha cairbre agus trid choigem clannlionmura Conn(12)acht agus ron choill ghormdhuillec re nabrur rogha gaca rioge agus trid srotha fuar(13)uisg agus far chriochibh glenna luachra laimh re { cathar } na claonratha siar is as sin (14) go cuan fiontragh IS i sin uair agus aimsir do chaid an allmarach ar an traidh re sioir(15)griosicht agus aig imdergidh na feinne do gabh nair moir Oisin mac fhinn uime sin (16) A fhiannib eirinn os Oisin do thuit moran dar sluadhib cena le dolor dubra agus (17) sí mo bharoil gur beg aguinn [t]heid beo a cath : fiontraga agus ma [t]ha [ a ] ndán [*] damh pfhein (18) bais [fh]aidhinn ann s ferr lium comhrig math do dhenam ris an allmarach agus tuitim leis (19) ar neo é tuitim leam na bhit aig gabhail oulla [*] ris an innil dobeir sé (20) ar an finn gac la Do thogidh gár thruaidh thursec aig ógibh na feinne agus (21){ aig } a naos ciul s aig a noirfedib [*] o na briatrib sin [ ag ] oisin As í sin uair agus aimsur (22) do mhothich siad don bhuidinn oig eirichtoil ioldelbach as an aird anoir calg (23) gaca díric ga nuinsi . Déan fuirich beg aguim a mic ar fionn go mbit fios aguinn (24) cou iad an bhuidin oig ioldhelbec úd ad cím is ferr égcusc cunnarc mí riam (25) agus thainig na macaib ga nuinsi ar ball ,, Leigus mac rí uilid a glun des (26) fáote a bfiagnis an rífeinnigh agus bennuigus dó ,, do fhregris fionn a briath(27)raib rioghoil é agus fiafraigus sgele dhiu cia iad fein no cad [ thuig ]{ thángadar }–(28) Emhuin { mhacha } ar narus ar an macaomh agus s ann diom pfhein ghoirar goll óg –(29) mac [p.26](1) rí uilidh agus is comhaltaid dhamh na macaob úd eile iad chí siob am dhéidh ,, créd do (2) gluais siobh don nionadse ar fionn ,, sluadh an domin uile a chluintin duinn bith aig { catha(3)chadh } riobhsa gaca la agus do ba mhiannach linne clesin goil agus gaisgid dfhol[gh]luim —(4) fuaimh agus madh mbiodh macamin oige uaisle mur sinne a bfairrid ri an domhin (5) do ba math linne a rioghfheinnigh ar comhlíon fein do dhiongbhail diotsa dhiu -(6) fo nach { éifchtach } sinn go comhrig phriomhmhilidh ,,{ Mo } bennachtsa ortsadh a leinibh arson do (7) deudhrúin féin ar fionn agus a chuirich ar sé do ba mhoir an gniomh aonmac tatharsa (8) do leigeil fou choiguill [*] cloidhim an allmarich s gan adbur rí ar uilidh acht thu fein ,, IS (9) ann sin do lig an tallmurac an iolac mhilinte a nuachtar a chinn do gresacht na féinnidh (10) créd é an laoch úd ad cím ar goll mac ri uilidh ,, laoch aig iairridh coimhlinn (11) chéid ar conan maol mac morna ,, cred is coirich go chomhrig aonfhir a thabart (12) dó ar an macaobh ,, Na habar s an baoithchaint sin oganic ar conan ,, Oir do tuit (13) 5 céd laoich don féinn re 5 laithip a ndiag céile leis agus ni faighar sluad na socruide (14) anois a fhregris é Iongnad lem ar mac ri uilidh an cliu mor a[t]h['] oiribhsa (15) agus go mbiodh aon laoich ar uachtar an talamhan tromfodic go nérid siobh coi(16)mhlann aonfhir féin fós ,, théid misi cuige os mac ri uilidh ,, na habur na briathrin (17) boile sin ar conan s ar mo bhriathrim fíora ar sé na { 5 } cíad do thuit leis ,, dionn(18)gidh gac fer diob thusa a leinibh ,, s lenibh 3 bliagna déug daois me go deimh(19)inn ar goll oig agus sé so niudh toisec meolis ar an fhéinn ach sí { mo chertbharoil } gur (20) tusa fer m[í]urlabra na féinne .i. conan maoil mac mórna ,, s ann riom [t]heirar (21) sin ar conan ,, IS briathar dhamhsa mas edh ar mac ri uilidh ged bhiodh tusa agus an laoich (22) ainmoil id daontaob a madhadsa nac tuginnse aon ceim ar chuil robhimh (23) nar días agus eighis mic ri uilidh go bith annsin allmarac ,, Do cual finn sin agus ad(24)bert a clann maicne ronain cuirim ar er nionchaib m gan gholl og mac ri uillidh (25) a leigeil [a] guinsi a[n] allmarich Deirich Caoilt s clann maicne ronain uile agus bobir mhoir daim a (26) ghlachtail agus cuirid glas agus geibinn ar ,, ach eidh s a bhaid iad ga ghlachtailsin do (27) chaid a dha chomhalda deug a na[gha]idh a[n] allmarich agus cha do mhothich an fiann daim gos na (28) tuit iad uil leis agus do bhuin se an dá chenn deug diu agus do ghlaog se do guth (29) milinte [p.27](1) da haithl[e] ga chomhmhaodadh Créd ma nglaodh an tallmarac mur sid ar goll oig ,, s cruaidh letsa (2) an tadhbhar ar conan oir s aig comhmhaodhidh do 12 chomhdhalta mharmhidh ata se ,, s truaidh (3) an sgeul sin a dhuine os mac ri ulaidh agus a fhianna eirenn ar sé s fholtinnus dhiobh mo cunnbhail mur (4) so oir { basichidh } misi dfheirg agus daithmhel agus s ann oirbhse dhiobhlur é agus is escárdin (5) sibh pfhein agus ulaidh go brath na dhéidh so agus suairridh an [di]ubhil daoibhse mo thuitimse (6) go honorach les an allmarach sech mi fhaoitin bais cechirra chinnadhart ,, gigedh cha (7) do sgaoil iad é sin noir a lig an tallmarach bhar an traig an lassag mhoir gairichtidh (8) agus fochmaid as agus thog sé a garbhiolac mor nuaibannac a nuachtair a cinn ga síorphrosnidh do bha an (9) niolac ghríosidsa chaid roard s gan cuala mac ri ulaidh í do bhíg agus do thollguin (10) sin a chaomhcriodhe cho dobhin s gan ndug é bratchrothad agus spáirnfhásgad feroil -(11) glachtlaidar ar na gemhinnib iarinn s gan droinn cho mine re fúidir [*] éide iad agus arís -(12) thug se grodbhuathad ar mire conafidh gan bristid an phriosoin thalman a robh se ar -(13) chor s gan mba choltac an lárac fon dilenn re garbhsgriob beric mur a glansg(14)ud se leis é fhon fíorghrunt edur riabacchloich thalmhan agus chrann agus leis an rua(15)thar arruchtic eigcéillech sin ranig é armach a shenathar agus a shinsridh agus gab uime a sguird(16)leine sgoamail [*] sgiobdelbhich sgaglegel agus a saorionar soineamil -(17) sroil agus a ghormluirich chrismháillidh glaslebhur gríosmhaisech agus a corrsgiath uimil(18)chorcroch órlegta aoilgleghel agus a cathuarr cheithareochrach le neal corcrac agus coilear cum(19)dicht ciumhusghel caolrinnech agus da chéis chíochaigelénich croiremura cudromacha agus -(20) dedhchloithem diongmalac grianaisnec cruaidhsthuthach tédríth[i]n diasada glasfa(21)oburac agus tug ruathar a nadh[aidh] an allmuric fon ninnill sin agus ba caoth criodh leis an fhéinn (22) lenam mur sin do leigel fou cogull cloidimh an allmaric agus bristus a nuallgar ar a[n] allmarac (23) fa aichin cuige na aonir gairis sluadh an domin uile aig foch[m]aid agus a fanaid (24) faoith agus s ann a bhornich sin menmna agus aignid a macaobh agus ranig a shia (25) gonin an allmarac man drainig a haon é fein ,, Do fhers[i]d comhric fuilictich fherrdha buab(26)irra comnirt calma croidhemhail ruaimnech rechtor ruadhguinech amisec étrocirach abh(27)sonac luagonac l gerfaobhirach fiorghabaltac treannich sroththaoibh{dhergac} tulg(28)anach bonnmhall basluata béiminech croiderg crechtmur coimhuaibhrech aigmeile ion(29)gantac anainec échtach urlamh { osnanac }[*] lamhderg leidhbidh luathbhuillec díosgur (30) dlútmer dásanach cuimsec tollderg neouimrillac re chéile ,, s gad a shirte —(31) fou [p.28](1) chriochibh ciothfuare innsi chirbe re taob a na mar[a] ruaige go tire na (2) fuinich Ni faigte eitarra días ab ferr comrig na [']n días sin do bhadur sluadh (3) an domhuin moir uile da comhgresacht agus ar ticht don noidhce agus ar teirgsin da narmibh (4) agus ar sgoltad a sgiath ni druidid o chéile do roinn siad mur ba grás do choibhlinn (5) sguir o tuitem oidhche acht thuigidur ruatar fortamail fergadhbhill [*] a comhdail [ a ] chéile (6) agus do dúin siad na lamhin luthmhore feitach dlútchuislinnac glachtgreimpa dórn(7)nertor ma dhrominn a chéile agus tug siad cuir borbtha brathamhla bhithchalma da ceile agus do (8) dochuinn agus do bruid siad an ntraid gháinifith agus bhath do chonfidh comhrig ar an (9) nair nach ro mothachad aca ar an lionidh mhara [a]g at man ttiomchill ar chor (10) s gan tuildheoin [*] gan ro siad re comhbathid a chéile gos na lín etrra agus tír gan dfás (11) é uimpe go nuige a ccluasib agus aig romét goilfeirge na deis sin { nir } seo(12)chnidar a mbonncart sesabh na nionad comrig go ndanig an lionidh mar[a] farta [*](13) s go bháthidh araon iad a fiagnis shluaid an domin agus fiannib eirenn agus thogad gair adh(14)balmor aig sluadh an domin s aig fiannibh eirinn ga comhchaonad agus is amlaid fuaradh la arnamarac ar an (15) traid iad do bha cuachcruaidshnimhinin da ccosaib ar glasid na chéile agus a lamhin (16) ar a lomcenglad ma caoldrominin [...] chéile agus sron a[n] allmaric a mbél mic rí (17) ulaidh agus a smeigsin a mbél a[n] allmarich agus dob edur an tallmarac do chasgairt agus scab(18)baistichedh o chéile le tuadharm ghuill mic morna no go faot corp guill og a tabairt slan (19) as a gharbchrúthibh agus do haulicid mac ri ulaid fo licht finn maill re athar (20) i cubaill mac trenmoir agus cha do thuit an cogad na feinne riam gaisgedac ba { or(21)rdheirc } cliu na é agus adbert fionn na roinnsa sios
| 1. |
(22) Comhric dholuir ar an traig ,, is guill mac ri ullaid áin Ni bhfuil [*] tuathlaoch (23) mur gholl acht a mhet a fuair dfanlainn [*] |
| 2. | Cu[i]g ceud do mharbh dolur dub [*] Ni horrac (24) nech a fuair baogil sebhadur fian dheis a claidh chuirr aig mac garb ba cruaid (25) coimhlainn |
| 3. | s prap do chomur mac fhiachra a crichin ulaidh na niarna ,, Nir iongnid (26) dhamh graid don mac . ba chosgirrac an comhrig ,, |
Cou geobh mi dforari an (27) cuain nocht ar fionn ,, sinne ní sin ar naode garibh na féinidh .i. garbh sléibh misi agus garb sleim (28) cuach agus garb sléibh chlár agus garb sleibh crot agus garb sleibh muce agus garb sleibh fúadh garb sleib áta (29) mhoir agus garb duine dealgan agus garb duin sobhuirce agus a fiann fein maill riu ,, s g(30)oirid do bhadur ann noir a cunnic iad cucu ioruaid mac draguin mic duile ri fer draguin (31) agus do ionnnsidur a chéile agus thug siad go tesgad agus ar rinntolladh a chéile ghigedh ní fédur (32) a morghniomurra uile dfhaisneis no dinnisin no a thuarisgbail a thabairt mac ach ni robh (33) beo na sesamh ar cenn an la diob acht tri gairmh do na garbimh agus ri fer draguin agus ni -(34) druidedh [p.29](1) o chéile do roinn siad acht do crom siad na cinn agus do íslidh iad na cuirp do (2){ luathidh } siad na lamin agus do benn siad géill da nanamannuibh agus do sháith siad na crao(3)sichin a namhchorpaibh cheile gur gerridar totagin caobacha coburderga dfaobur agus he rinnidh (4) an arm far [*] dhrominnin agus shléisnin a chéile gan a chomhthuit na cuirinnin sin bonn re bonn (5) agus bél re bél s gur hann da fuighil sin do roinn fionn an laoidh .
| 1. | Cenn mic draguin mic duil (6) tuargsed clann maicne gairbhe nioir sguirsed da cíoirdibh goile gon chuir sed tre roile (7) a narm ,, |
| 2. | Naoth gairmh gedh do { thorchuir }. le ioruaidh alainn armac ,, gedh do tuitedur 9 garbh (8) is mairb sin edur mharmhibh ,, |
| 3. | Ioruaid mac draguin ba tren a bhéim troid ba tenn s ainnibh (9) a imich fód gaodail aon fer do bhenadh dhe Chenn |
| . | Cenn ,, |
ga hai[th]l[e] sin do cunnarc fergus [*](10) file uirmhoir fer eirenn ar tuitim agus do chaid gan ched doibh go temhair na riogh (11) go cormac mac art rí eirenn an tan sin agus do shencus dó an eigen a robh fionn agus (12) fianna eirenn an uair sin ,, s mait liom ar cormac an eigen sin bith er fionn agus ar a mhuinntur (13) oir báill leo nac cedichedh iad do nech gam muintir { no daaos [ na trebaire ] fiadh no } muc no miol (14) no brec no bradan nodh oglaogh allaidh thogbail on lair gad do tharladh é marmh orra ar an (15) róid mac [*] edur buail agus senbhaile no ar cenn gac conare gan sgreball finn agus s gann fhaod(16)mit ben do thabairt dfher aguinn fein s gan foinicht do cuir a mbiodh fer no lennan don fheinn (17) aice s muna mbiod ba [']n toil sin go mbiod sí an targse an fir sin an tús ar (18) choir s go mbe [ an ] toil traillin do dhenibh don righacht saoir fuatha fein agus badh líon[mh]oir (19) eirb [*] ruchtisacha [*] do bhith fionn a toirt oirnne agus cho mhor nac bferr dhuinne treis aig -(20) allmarich na aige agus adbert fergus file an laoidh
| 1. | Eirich a righ theamhra go ruag catha duit (21) meanmna ,, loir febis do delbtha ,, a flaith ferrdha fosuig |
| 2. | A ghein [*] dídin dhosich (22) gab tairm agus tóisic [*] falbh robhid san tuirisa tairr romhim san cath |
| 3. | bi tosda (23) diom ferguis . s baoith an gníom do lamris do ba obuir ainfis taobadh liomsa fein d[] fionn |
| 4. |
(24) s annsa lium gach fine na fionn ferrda an file ,, { adeir } cach is mire damhsa dul [i]na chenn ,, |
| 5. |
(25) aa nderna[dh] mac cubaill duit ba bhrat a fhulann ,, dul da dhreim ni cumhaing , ri is ri ar (26) an feinn |
| 6. | Fionn is math aithne is tren ar gac fine naicmhe ,, giodh olc let a bhfaice (27) teid san catha tar chách |
| . | Éirich |
Chaidh fergus [a] guinsi na faithchedh a robh Cairbre lebechar mac (28) Cormic aig cluithch le chaman agus le liaroid ,, A charbre ar fergus s olc a ccosnam ar eirenn dhuit (29) bhith re baoithchluithce gan buantarbadh is eirenn da buinn diomh ag allmarich agus toisichid fergus da (30) griosacht agus da griosacht [*] agus líon nair mhoir Carbre de sin agus ga thail[e] tilgus a caman uadhe (31) agus tug adhaid ar thuathaib temhrac agus do thiomsid a noige uile go rob[h] deich céud fichid (32) do deudhsluadibh ar maidin cruinn aige agus dfalbh siad rompa gan ced agus gan chomharle do (33) Chormac agus nir tharladh re uimirill slíde gon drainig siad cuan fionntraga Chaidh fergus rompadh go [p.30](1) tent cogaidh fhinn agus foinichtis fionn sgele dhe agus do innis dho Carbre libechar do techt (2) leis do eirichis fianna eirenn uile an coinnib charbre agus cuir finn fáilte ar agus adbert fionn bferr (3) linn oigriogh do thecht cugainn ar cuart noir bhiod aois ciul agus oirfidh agus aois dána agus (4) mna agus macaomh aig aoibnis na noir a bíd éigen catha oirnne mar ata nois (5) chan ann gad comhdicht idir thanig mi ar carbre acht do thabairt beim catha (6) let fuath tarladh dheiginn húth ,, s ainnibh do gabh mi duin nuag riab re hucht catha (7) oir is minic le nech a thig mur sin é fein do cuir a neigin báis agus ní háil liumsa (8) siobsa ardrígh do thuitem am chogad fein ,, ar mo cubis ar carbre mara dobir mi catha led (9) cedsa go dobar mi catha as mucht fein agus leis a sin chaid carbre fergus dfogra catha do Charbre
(10) Cia do freigris mac ri eirenn dhamh ar ri an domin Misi a ní sin ar { sligec } mac sengarb ri (11) fer cceapit agus thanig ar tire agus tri ruadhcatha romhora rúnolcacha agus thainig carbre na (12) aidhidh [ agus ] a cuid óga uile na fhochair ,, a carbre os fer da muintir ris gab cridhe maith chugad (13) san cathasa , oir ni ferr leis an fhéinn cuid maith agadsa dhe so na aig na hallmarich pfein uair (14) se tatursa Cormac do mharmh cuball mac treinmhoir athur fhinn agus is cútinn [*] leo(15)sin sin gidh milis a cainnte niu aig a chloistin sin do Charbre thug ruathur (16) fo catha na nallmarach agus do ghab ga pronnidh agus da saobhletrad gam mbo cinnthesgac combrui(17)te smuaisgherrtha feoilréibte fuildhorte gaorrsgapta mirphroinnte iad (18) fon gharbhruathar sin ,, gos na chasadh cuige an fer ferrdha forranac ,, agus an atur chrechtach (19) égciallac ,, agus an borbbhethar bheoda bhunailte bhuainthioliggec ,, agus an leogann (20) arrichtac fiornimhnec dochennsichtece ,, agus am buinne dobháite derglasraighe ,,(21) agus an tonn robart ar ardconfa dh ,, agis an tuilbhéim sleimhe nac faoite a (22) philledh .i. sligec mac sengarbh agus thug siad a ndionisg a ccuirp cun agus a niolfaobuir (23) a ccoinnib [ a ] chéile agus do bha [ a ] niombualadh cho rodiniscich [*] gan a croth siad frasin (24) ferruinnic craobsgaolta fola fa ndluthlotibh crodherge fedh trith acrichin (25) uath do bid ceathac dergbraonich citruadh da fuil agus da foltaib a tuitim a nard (26) as na speirim uachtraca ar cablac ri an domin agus ar a mesg na feinnidh ,, do len siad ar an (27) comrig sin cho fad ,, s gan do mhaolich iad a nuilfaobhir gan sgoilt iad a cruaidsgiathin (28) gan gerr siad an tromluirich catha gan a bairrbrist iad geurcholgan catha fersid comrig (29) gan tholldhochinn iad a cclogidh[a] gan spellt siad a crannghri a sliomcraossach ,, do (30) chinn claiomh charbre cho téodheirg ma ghlaicht milinte re cáor iarinn an (31) laimh gobann fo telac sradrac certic le dlutchomhrig a[n] allmaric s gan beidir dho (32) bi da shiorfionnfuarichad san fhairge agus do chinn uile édid l an allmaric go háirrit (33) a chlogidcennbertach agus a chruaidlúirich cho tet gur a {nderg}losgad do rechad ma builsgen mur a (34) bhith [p.31](1) aon gleobeim cosgurach tug mac ri eirenn do ar choir leis a chloidemh a bith cho derg(2)dhaite s a bha é cho géur gon droinn daonbhuille dá chercuill s chorumach derg(3)sgaoilte dhe o bonn go báitis agus ga fhuighil sin adbert fergus an laoidh
| 1. | A charbre na clód gan bron (4) ris gac béim , s tu cara s ferr [d]ar luim aig an feinne , |
| 2. | fer catha : do chuir marig tu san bron (5) is foirderg do lamhin on ar ar na clogh |
| 3. | s buidhec dou Chuinn s an fheim mar do dhlidhe (6) is { tu } carbre cruaid na tarig uaim fhir , |
| 4. | is foirderg do chnes , on treis is buan -(7) bladhe gion go rig a les s tu an cara romchar |
As a thaithl[e] sin adbert fionn Ni (8) faicim mac eirinnigh uaisil no íosil ann so gan cath a thabhart ar adh[aigh] fein agus fog[a]rthar lá mor(9)catha eduramsa agus ri an domin lig dhamsa an lá niudh thabhirt catha : ar allmaric os Caoilte mac (10) rónain [t]ha sin do ghoile agus do ghaisged ionnidsa ar fionn gion gurab ciord mic oglaich (11) catha do chuir ar a[ghai]dh fein agus mur bith na thuit gam thcullaibsa beirinn i daon dhuit thabairt (12) catha niudh ata ficid catha agam ar Caolt[e] ,, math an t[s]ochraide mac oglach sin ar fionn agus fianna (13) eirenn ar fionn S { maith } ba choir diob cobir ar Caoilte oir is sé a cumail siob gac tres bliagna (14) agus gac dara bliagna noir ab ann ar éiginn é agus ta secht tighe biatacht aige (15) go bhith dar cuile{fiadhach} cucu Dobheirmsa céud do ar Oisin Dobeirimse céud oile dho (16) ar fionn Dobeirimse ceud eile dhó ar goll mac ri Albann do ghobh sé céud fuainne ar (17) an fiann mumhinnach Do ghobh sé ceud oile fuainne ar an fiann connachtach Do ghob (18) sé ceud uaimse os a druimderg mac torchuir ri fiann uilid a t[u]aid agus céud ann sin (19) ar Caoilte agus chan el fuam dam chuntis grathich [*] acht tri chéud agus bidh a ccuid (20) cathasoin oramsa agus mo cuid comhrig fein as bairr ,, Chaid fergus fili dfogra catha : go (21) ri [']n domin Cia don feinn tig [a] guinsi an catha aniu ar rí [']n domin Mac oglaic ata [ a ] fiannidh (22) eirenn ga nainm Caoilte mac rónain ar fergus ,, ba choltoich mur cheird do mac oglaich bru(23)igacht agus biatacht do tabairt dfheruib eirenn na techt do chuir catha ri hardríogh (24) ar ri [']n domin Cia fregris Caolte dhamh ar ri [']n domin Misi a ni sin ar troige trenbhui(25)llech mac ri na hesbaine ,, s coruide dhuit a fregra ar fergus ata an fer do mharbh (26) tathur maille ris .i. conn critir mac brain mhic febhuill agus do gabh grain fergus aig méd an (27) mhilidh agus aig fuathasichid ecgisg agus thainic go Caolt[e] agus dubairt na (28) focilsa ,,
| 1. | falb anois a caomhchaolt[e] , le clannamh rónan ród buille frestil troig (29) trenbuillec mac ri alainn esbaine |
| 2. | fan sgeit briog[mh]oir bhrecdhualach do dhiogolt a dhedh(30)athur [...] s mairg [']da [ i ] ndan a comhrig ,, |
Do guinsidh iad a chéile ann sin le fiorruaim(31)nidh dergfeirge ,, ina mbrosnidiph beodhba agus na dubhdhortad dílinda [*] agus do (32) chuiridh ar mor re hathgoirid etrra agus do ghabidur clanna ronain aig dlútachad (33) an choimhlinn re chéile ,, s í sin uair agus aimsir do connic fiann eirenn luingus mor (34) cucu [p.32](1) san cuan Truag sin ar fionn oir tha tuilledh cobharrtha ann a sid ticht [do] guinsi (2) ri an domin acht sinne ab fheimoil orrtha . do dhamhirc oisin sechid agus ad(3)bert tar manam { athuir } a rífeinnie tha u ar do mhelladh ad { ai[th]ne } oir cha(4)n allamhairrich súd idir acht drem do feruib eirunn dod { dhaltaib } pfhein .i. fiodhac (5) mac ri bretain agus an fhiann bhretannac agus duvan donn mac nuadhad ri car(6)ge láitce mac rí tuamumhann agus thanig na sluaidh sin ar tire agus concadur an (7) catha da chuir agus do ghradaithnic siad suaicintus agus bratac s Chaoilt[e] agus do thairr(8)ig iad suas ris na cuidichtibh laomsgira blosgbeodha agus ni cert an (9) etirgin do roinn siad oir gac mac ri no ardflath ar an caist iad do ghon fein agus do (10) bhuailedh do beiminnim dorisec bais iad gidedh s grinn do len iad a senfocal (11) .i. luidhidh iolur ar uathad no ar a licht ach thug siad caochlad beata do ri na hesbain (12) agus da muintar agis do chruinnich na mhar don nfeinne go haonnionad agus ad(13)bert fionn eirich fergus agus fogir la morcatha damh re ri [']n domin chaid ferguis leis an techtirecht (14)- sin go ardri [ an ] domin agus ordichir an tres la fon la sin [a] guinsi an morchomhrig sin (15) do bhadis re sioruimiraidh ar an mhoircuis sin fad nan tri la sin fedh eirenn .i. go ro (16) dail catha edir ardri na feinne i fionn ceudchathac fuilichtac mac tren cubaill mic (17) trenmoir agus ardri urrimac moirdhuaibsec an domin .i. Dair donn(18)sgiatac mac losgenn lomghluinec agus go suinnricht a mbruidh dhathí mic { nuadha } agus Ca(19)illbhuir ingin eirg ba mathhur ben dó .i. ingin ri tire na fer fionn agus do bith lamhraid lamhfhada (20) ingin thaig agus a mhuirnich muinelcaomh ingin thaig san brug chetna sin ,, A Chaillimhuir ar (21) ta[d]g Cia do na ríoghibhse a saoilis tu techt beo on morcatha ,, na [a']n tig -(22) duin idir dhiu beo fuaite ,, s truaigh sin os a Cailimur oir gad a bíodh fir (23) an domin uile , a nadhaid { Dháir } dhuinne ni chlaothidh iad é ,, agus chan el darmib no diolfaom(24)arib ar uachtur an domin [ ab urrainn ] lion aonruainne a chruinngerridh da fholt dha chollainn (25) agus ni bfuil fiacal na cenn acht aonchnaimh dhaingen nemhedurdhelicht agus ni bfuil asna (26) na chorp acht aonchlar agus an oidhche do gheinedh é thanig bolcan gobha ifrinn mo thiom(27)chill a ghintin agus do fhág e buaidh crúais agus crúaide ar agus nac fuilichedh arm go (28) brac ar acht arm do buinte a méinn sna laithibh sin fo na geined é agus chaid bolcan (29) do buain méinedh san láth sin agus do roinedh leis san lá chetna tri séoid bhithbhúan (30) mhaiseca .i. sgian agus gathe agus cloidhim ,, ach noir a bha Dair donn aig ciosachadh (31) an domhin moir fuair rí na fuairracht fios ar na harmibh sin agus thugad go duinidh mathursa (32) soir iad .i. go duinid ri fer fionn agus ataid aige fein a ccisdedh iarinn {fuaith}sin ,, Ar mo (33) briathar a chaillipur os a Taig go mbo c chóir dhuitse dol led dhraoithacht fein (34) diairridh [p.33](1) na narm sin do chobur ar mac tinghine ,, Na habair sin os caillephur uair gad a (2) bhiodh anam shíol adhamh an gell ris ni burrinn nec ticht fan tres la fou niug (3) go cuan fiontraga o thire na bhfer fionn agus gad a bhiod na harm sin acamsa b[fh]ada lium an (4) tabairt a naidhid mo chomhdhalta fein agus na títhidh do altroimidh agus do oilenichidh ar aon (5) ghlun [*] riom ,, A thadg os a labraid lámhfhada cothphartich riomsa cuid ded dhraoitecht go rechainn (6) diairridh na narm úd mo tha mo cuid uinte oir is caoith criodhe liom an tí s triadh agus (7) is tigerna dhamh agus is mac derfpethar dhamh do dul fou choigill cloidim an allmarich agus nac dugad -(8) arm ar Thanig iad mach ar an fhaidhce agus do chuiridh lamhraid a riocht ioluir adhbalmor Togis labhraidh (9) ar go húretrim thar muir taoblebur torrian agus tar muir snechtthonnic cithfhuar dórnan (10) agus thar gac iolmhuir oile gon drainig mu mhedhanla arnamáirich dunid a senathuir .i. dúnid (11) ri na fer fionn agus chaid na riocht pfhein a ndéis rithacht agus chaid astech don dúnid agus bennichis (12) don ríog agus cuiris an riog fáilt ar s báill leo súird a cuir ar biad agus ar foriged dhó (13) ni hann dairridh sesgiracht thangus ar labraid acht diairridh { cuidichadh } agus comhairle ortsa .i. Oglaic bua(14)dh[mho]irra do thuath de danuinn do chuir costri orim agus ata airm sénta aige do roinn gobha ifrinn (15) agus diairridh na narm oile : ata agadsa thainig misi Na habur ar an rí oir gad thiged fior (16) an domin da niarrid ni tiubhrinnsa dhoim iad uair cé fhios dhamsa nach hann a nadhaid rí (17) an domin do bheiri tu iad Ochan ar lamhraid sé sin an tres duine s annsa leam san (18) domun mor uile .i. thusa agus tadhg mac Nuadhid agus eisin Oir ni bfuil fáth catha na comrig —(19) aig anois oir do chiosiched sé [']n domun mor uile go heirenn agus do ghab eirenn anois agus tug an (20) ri do mac tinginesí .i. d['] fhionn mac cubaill ,, Tugad na harm do labraid agus thugad étruime na ngeosad(21)an sanuise ionta dhó agus do chaid a riocht ioluir agus dochenglad na harm da bonnib s da (22) asgalimh agus dhiotalich roimhe thar na hiolmharib cétna agus thainig edur goirm an choilic (23) agus la go duinid a athura agus do thuit taisin agus tháthnéalin ar agus thog thadhg leis (24) ga brudh é agus thugad ioc thabheoitha [*] thuath de danuinn dho ,, Do beatha agus do shlaint a mic (25) ar tadhg s math an turissn do roinnedh let oir cha droinn nech romhid ri uired [ de ] dhaimsir na hured (26) do dhastuir s beg a tharbhidh sin dhamhsa ar lamraid lamhfhada agus nach feidir liom na harm diomchir (27) fa thrát catha aniudh agus do eirigh an la ann sin ,, sin an uair do conarc cucu cumhichtec (28) do tuath de danuinn ga mbainm aodh mac Eiminn agus ba chomluaith re gaoth mara é go (29) medhoin laoi agus cha ba luaithe { na é } neach oile o sin amac s math e an tam [ ag ] an dánig (30) [t]huth a charid ar lamhraid agus triall leis na harmibh go fionn mac cubaill fou thrath catha niudh (31) ach rainig mac Eimin fa thrat eirge don ló fionntráidh agus sí sin a certuair do (32) bith fergus filith aig gabhail laimh na feinne [a] guinsi an mhoircatha : agus ga thail[e] sin (33) do [p.34](1) chan an laoidh ann ,,
| 1. | A mic cubhill eirich fuiling feidhm red shluadhib ,, Cuir (2) an catha feinne ,, a flaith mhait go mbuadhir ,, |
| 2. | buaidh catha agus coimhlinn ,, ort a -(3) fhlaith gan diomghad ,, as { tu } a[s] saoir ar talam , is tu s caoimhe a niorghile |
| 3. |
(4) Riograid an domin , cugad fa ghleo gaisgid , Cé an laoch dada nac aisling Dair (5) donn mac losgann |
| 4. | A mic chubaill chalma gabh an gleo led glacadh Cuir catha cruaid giodh (6) docuir . bios orrderic dod macibh |
| . | a mic cubaill . |
Do eirigidur fianna eirenn leis a sin agus mur (7) do bhadir ann concidir mac Eiminn cucu go diosgur dásachtich agus foinichtis fionn { sgele } dhe agus d[fh]iaf(8)raic dhe cen [ ait ] as [*][ na ] thanig é ,, o bruge thadg mic nuadadh tanig mi ar sé agus s ann ar do s gro(9)[th]achsa chuaidh me ann ach cionnis fhionn ar [ mac ] Eiminn a[t]ha [t]husa nad { uirrinn } troid do -(10) dhenamh re riogh an domin agus nach dergad arm na iolfaobur fon grein ar ,, ar mo cubis ar fionn mara (11) scath mi arm ar gom pronn mi a medhon a luirich agus édid eile é agus adbert mac Eiminn na (12) roinn
| 1. | O shith thadg thanig fhir ,, dfios do freimhe a rífeinnith ,, s tu s cenn (13) ar fod na fine ,, ciannus a [fh]obrae mac losginn ,, |
| 2. | Ni ghabhinn arm dar hinnleth a chorp remhur (14) roshlimgheal ,, s doilic dhuit techt na dáil finn mic cubaill an áidh |
| 3. | Gion go ngabad marm ar(15)sin corp saoir cuimitech an rí ghunsidh brudhir leam na luirich dedh mac losginn lomghluinec ,, |
| 4. | ge (16) ta dair mur adeir ,, o marm gleasda glacinich ,, biodh an rí gan techt na thigh ,, Mor (17) an gniomh a sgele sin |
| 5. | Dias lerab annsa me dhe labraid ar aon is muirne Cia (18) ar talam tug duinn dion acht des labraid on ardshíth |
| . | O shíth : |
(19) A rioghfhéinni ar mac Eiminn soin ag[a]d na hairm nimhe leis a bfuil an dán do ri [']n domin (20) bais [fh]aoitinn agus sé labraid lamhfhada derbhbratar do mhathur a [t]huig cucid iad le draoth(21)acht agus thug sé a laimh fhinn iad agus noir do bhuin sé an cumhdich dhiu do éirich balgan (22) bithneimhnich nime dhiu agus s gann do dh[fh]aoite abhirc orra le poisoin agus thainig (23) trian tuillidh do ghoil agus do gaisgidh agus do mhenmna agus do moirchrioide do gach dea(24)dhlaoc d['] fiannib eirenn o fhaicin na narm sin oir do theilgidh iad builg bithnimnec nimhe (25) na soithdib teintidh ar gac taoibh dhiu ,, sin { noir } dubairt fionn tairre fergus ar sé agus -(26) fiach co lion a mhairis d['] fianib eirenn [a] guinsi an morcatha aniudh Dárib fergus fili iad agus dubairt (27) aoncatha egirra amhain ar sé agus is lion[mh]ur ina mesgsoin fer comhrig 9ur agus (28) fer comhrig 30 agus fer comrig chéid ,, eirich fergis ar fionn agus gab lámh ri an domin [a] guinsi an morcatha :(29){ Chaidh } fergus [ do ] guinsi ri [']n domin agus sé staid an d[fh]uair e é agis cruit binn thédbhinnich chiun(30)caon cuislinndhlúth ghrinnmhaisméarich [*] da seinn dó ,, A ri an domin os a fergus s fada (31) do chodladh gan n[e]ac ghut [*] a dénibh s gur he do chodil deidhinnich é oir do mhársel (32) a bfiann go ionad catha agus fregir iad ,, s dóidh lemsa os ri [']n domin nac hel achtuinn (33) catha aca dhamhsa ac cé lion a mhairis { do } fhianimh eirenn aniu , aon catha eg(34)irra amháin ar fergus acht cé mhéud nois a mharus do sluadh an domin deic catha ficed thang (35) sinn d['] éirinn agus do thuitedur fiched catha le fianibh Eirenn dhionn agus se mharis anois dam (36) sluaidhibhse deich catha : egirra amháin ,, gigedh [t]ha 8ur diu sin a dhichennid fior (37) an [p.35](1) domin uile gad do bhiod iad na naidhaidh .i. mi fein agus mo mac morghriomac i conghal (2) agus Ogarmac ingin ri na greig an aon lámhghaisgedac as ferr san domhin mor uile am égisg (3) fein agus fionnachta fiaclach .i. taoisech mo theulic agus ri lochlann agus a ttriuir brathar .i. Cai(4)siol clumhach agus foirne glanghér gaisgidh agus tothach agus mongidh an mhara (5) ar mo briathrab fiora os a rí lochlann s a bhra[th]rin ma [t]héid laoic do shluadh an domin (6) cucu romhuinn nac deid sinne cucu arís oir mar sin cha bhith toisc dergidh arm aguinn (7) oirr is ges dúinne noir bios túis dergid aguinn gur gann duinn ar diol fola [fh]aot(8)inn an ló sin ,, Rachimsa am aonair cucu aniu os am brathir ba sine dhiobh so eadhon (9) foirne mac ri lochlann agus do gabh a ghormerrad griosniomhnach grainemhail agus a sheanarm (10) sodanac shlinnelíofa fheoilghabhaltach gheurfhaobharac rinngruaimec uime ,, do ghabh (11) fergus sgrebh roimpha aig allamhairracht innill agus a choltoissan [ agus ]{ ad bert } na focilsa
| 1. |
(12) A fiannibh fhinn thig a suinn a fir gan chéill ,, chuiris ar ba fir sgele mor ar iomid béal |
| 2. |
(13) lan do fheirg deis a lámh s tuairgnidh uilce do fhionn s da feinn |
| . | a fhiannaib |
(14) do chuaid an miledh an certmedhon na feinne agus do gab torannchles do trenbhuilledh orra .(15) agus do fhaliched an tulac da nógib agus do thaniced an tracht da trenferibh agus do conic (16) fionn sin agus ba craidh criodhe agus besbidh anaminn leis an diol tugad ar a bfhéinn agus d{iarr} ar (17) firgus an fhiann uile do griosidh agus do prosnichidh cuige agus ad bert an laoidh -
| 1. |
(18) a maite na feine friothalib foírne ,, go doilge érib ,, |
| 2. | Ni faicim agib a laoich (19) gan diomga ,, do gharbim ghaodhel aonfer rosdiongmhail ,, |
| 3. | Cia conn critir mac { bain } mic (20) febill is glas mac dremuinn Cia goll is fer dubhan is dias bladhach |
| 4. | Cia mac { lud(21)hac } fial fuilec an laoch ladhac Cia dubhan derg s faobir o bheinn luidhic ,, |
| 5. | Caith (22) an feinni is olliolach an goll galac Cia conil ard mac Eodhain nach bi uaibhse |
| 6. |
(23) Cia mac smáil s mac diocuir is oilill chruachna Cia oisin agus Osgur agus Caoilte (24) a déanidh fresdil is uimid ar er morlaochibh |
Eirighis fionn agus ad bert a fianna eirenn -(24) s gcrúaid truaid thachir dhiobh a romhét do fuair siob deigin agus danshochir (26) a cosnam Eirenn agus aon laoch da buin diob aniudh s nach [b]heil siob acht mur mhinénim (27) ga nimdhíon ar sgáth craoibe cuilinn an lo donine agus sebic ar an tí siob(28)sa a dul ar sga[th] osgur agus oisin agus fhinn s nach cobir nech ar a chéile agimh s nach mo -(29) bheir siobh ar nadhaid ar na an { allmurach } agus do chan fergus na focladhsa :
| 1. | frithalimh fóirne (30) da chluthche géurchruaid do phronn le glunibh uirmor fo chuanib neirinn ,, |
| 2. | Ni choigled idir na mra (31) na cara ,, s mo fuaim a bhuille na fuaim tuinne mara ,, |
| 3. | Rug leis na glunib urmhoir (32) fer eirenn ,, nec dar mharbh { ni } maoidhenn { fuair } uile bur neglib |
| 4. | Rug leis bur sluadh mur énib (33) eidhin ni bfuil tren nac claothar do duine na dhecthar ,, |
| 5. | Rug leis bur sloid uile mur buinne mor (34) mara oisin so na fuilig ,, fiorduin sarcaraid |
| . | frialimh foirne |
ar mo cubis (35) ar [p.36](1) oisin is fior sin agus ni ndiult nech aguinne seac a chéile a dhiongmail ,, Ni bfuil nec aginn s ferr (2) na chéile ar fergus ,, Biothabh ann anois ar oisin s é ga leigel na thorinn thinnisnic [a] guinsi an (3) nionaid a robh { an } tallmarach aig dluthad na feinne ,, Fuirich agim a laoch ar oisin go ferinn coimhlann (4) riut ar cenn na féinne ,, s briathar dhamhsa gura gerr a chaird daimhsin sin os a foirne ,, s ann(5) a sin do thog siad an dá sgéith a naicill a chéile agus do imridur na clesin crechtadhmhilltec comhai(6)gmeile agus na cloidime díthgonach dornorradha s goirid do bhath siad sin choimhlann nor nac robh an (7) chomhthuarginn comhthrom oir thug osna comrig a hoisin , bionuinn agus giorracach saogil (8) agus ba bhuan céille agus morbristed aigne agus misnich leis an féinn uile a rummiladh mor (9) air thug an tallmarac ar an fheinn ar fad roibe sin agus anois ar oisin agus thog siad gáire ég(10)caoine os aird uime is cubis dhamh fir dána ar fionn gur truadh do thachir dúinn -(11) nemhsgridolicht [*] a phrosnad thugis ar mo mac [a] guinsi an allmarich oir bo rothinach lemsa mi fein agus (12) an fiann eirinn uile dfhuilig bais da chruas na bhith [ i ] mfhianis ar mo mac bith san (13) moréiginn iad agus eirich do griosadh mo mac dhamh go mba móide leis a mhenmna agus go calmad [*] leis (14) a chomtuairgain é ,, gluais fergus [a] guinsi an inaid i rob[h] na cuirinnin ,, ar manam oisin ar fergus s fiormhas(15)lac leis an fheinn an comhshuathad do bheir an tallmarac ort san teschomhrig agus s uim(16)id taisdelach siobhil agus echlach gan náir fou inginibh riog agus roflatha no heirinn (17) gabhail oulla [*] rid chomrig gus an ailisid iad dachaid tarmgoil na do mi[t]happadh ma(18)s an[n] ar a [t]héid [t]húth glachtis naire mor an { tuaisalmhacaomh }[*] leis an (19) imdergid sin [ fou ] fergus s ga thai[th]le do rinnich a dhonnrosg agus do gharstich fholt agus fhionnid na (20) mhuingshesamh do imderge a deilbe do eiric aigne agus do mhedich a mhenmna re linn (21) a phrosnadh agus a mholidh s [t]hug garbsíonadh ar a cholainn ar chor s gan toillead mac míosa edur gac (22) asna dhe ,, agis chuala an fiann uile comhdhéisgid a chnámh agus alt aig grad{dhruided} fou cheile ,, agus [*] an cloth(23)fhuam aig bualadh na chéile arís leis na sionidhin ainisich agus an cruinnichad crupaichte (24) gradchoimisech a nam leim ar nais dobheired é re tes an chomrig ar a caomchorp gan (25) dug sé uircir don cheltir chithnimhnec bha ar ionchibh gon a thuit di bualadh a bui(26)lsgen roléigac na sgeite beldheirg bhandedich do bhit ar cle an cathamhilidh (27) gan bhathádh a thurgrain na deis go m[b]o caochladh beatha agus delichad rochinntec da (28) anam agus da chorp re chéile an bhratabhuille sin leis a sin togad gáir mor aig sluadibh an (29) domin da caonidh agus aig fiannib eirenn da comhmhaidhem acht chan ann ar mhíne chuaid do (30){ brathribh } an laoich sin do leigel oir cha badh miad na maise leo a thuitim le fer ar bith (31) do ghaisgedachamh na feinne ,, leis a sin do eirich a fraochlaoc fergac forranich ga mbainm Tocha (32) mac ri lochlann agus thainig ar tire an cétoir do tromdioghuilt a brathair agus is amhlaid do bhi (33) an laoich sin do bhith cercuill cithneimhnic clairiaruinn uime o bonn go bathis ,, go deibinn (34) báth athirric do dhadhaid ar a cruadalichid dúrbechtnidh ar agus ba dubad deilbhe (35) le deudhmhilidhibh agus treigsin saoighil le fiorlaochibh agus badh caochladh céille le curaidibh (36) amharc [p.37](1) ar . Cha nfuirac a nimil na feinne do roinn sé acht leim na certbuilsgen gan (2) luathtanichadh agus thug an treis sin go ferrda ulphiasdach aniarmirtech ar treaghid na trenfer (3) s ar achuimid na miledh agus síorgerridh na curadh agus ar ciorrbadh na ttrenfer agus ar siorletrad na (4) saorchlann agus ar tonnbuailedh na feroglach oir ni burrinn iad aig feois anagladh an cercull (5) mor talmhith iarinn beir áithib [*] do thesgad na bristidh ar chor s gan dug an fiann uile (6) an druim re hadhaid an allmaric agus cha ghabad nech diu fos laimh a dhingbail gos na diompoidh (7) an seguin soibecht .i. mac lughach léirgníomac ,, ar do ghoil agus ar do ghasiged a laoch ar sé (8) agus dean fuirich riom s caisg tferg ormsa gan dugainn comhrig dhuit arson mo mhuint(9)rich o nac hurrinn sinn uile do fhrithalidh ,, ba shniomh aigne agus ba ghalor chriodhe le tocha (10) sin gigedh ni bfhiu leis nec ar domun éara mu comhrig ,, do chuir an dias sin ardchomhrig ard(11)adbhillec uathbhasach anaithnich gan tlas gan time gan tarcuisne aig nechtar i diomh ar (12) a chéile gos na chomphronn iad a ccráosichin gan lúb iad a ccloimh dan crannbhuailedh agus gur sgaolidur a (13) sgiathin [g]o sgáthfaobhrach agus ar teirgsin da norsgiathamh is sann sin ba shanntac an sár(14)coimhlinn agus thug siad comhluath da athbhéim uaibricha [a] duinsuidhe a chéile gan bhuailedur na (15) claidimhe caolfhaobirach na cheile . gan no bristed claimhe an allmaric na dá { cuid } cudromach agus thug (16) mac ludhac an dara beim don allmarach gan phronnletrad a cathaurr agus gan thesgad an dlúthlúirich (17) agus gan sgoilltead an chruaidhasgall mor iaruinn agus gan chertroinnedh a chaomhchriode don choilbheim sin (18) gur hann da thorad sin do can fergus na roinn ,,
| 1. | IS adbill an griomsa do roinn mac ludhach (19) s borb sa s bladhach a ord gen fhuirich |
| 2. | an segha sengi do roinn an armghoil ,, taoth (20) da nert laimhe mac Dair aingbith ,, |
| 3. | le crioide cruaidh le cathaib Dháir le méid a bhuille (21) le luime a laimhe ,, |
| 4. | do mharmh sé Tocha san iorghil árnich ,, a niort san nuimghuin (22) s a nert fíoradhbhal |
As sann sin do eirich mac merrdha mícheillech morchriodhach do maciph ri lochlann (23) ga mbainm Mongach an mara agus do bhádur sloidhib an domin uile aig eirigh leis agus adbert (24){ fheruib } an domin fuiribh oir ni siobh a dhlidhis corperic mo bratharsa thabairt mach o nach siobh (25) leiges dhamh fein dol dfhagra eiric ar fiannib eirenn agus thanig sé ar tire agus s amhil do bhith (26) an fer sin do bha súisde imremur iarinn na laimh leis a radur secht cuir diarinn ar a (27) choimhledhadh agus secht slabrad iarinn asda ,, agus secht uibhill ar gac slabhradh agus secht deilg nime (28) ar gac uball agus thug sé fotha mur sin ga siorshuistedh agus ga stéiredh agus da saobhletradh agus da sárchuin (29) ar chor s gur hann ba choltach é re ciad falidair a medhon guirt crion choirce ga shior(30)comhthesgad s ga ghéurgerridh an lannid agus a lérlomadh agus a chomhbhuain dherrisanac thug (31) mac rí lochlann ar fiannibh eirenn ach do glacht naire mor laoch árrit dfianimh eirenn uime sin -(32) ga mbainm fiodhac mac rí bretinn agus adbert tairr dam ghrisid s dam mholadh fergis go m[b]a (33) moide lm { menimna } é ,, s uirisda do mholadh a mic ríogh ar fergus agus adbert na focladhsa
| 1. |
(34) A fiodhaic anglonnich a cinn nac báidhe ,, nac faic u an tallmurac a ticht nar dáilne ,, |
| 2. | gan (35) diomdha [p.38](1) allmarach tig an dáil ar flatha ,, s duilghe leam mongac a mbrollac an chatha ,, |
| 3. | s rochruaidh an gill (2) thug buaidh ar gac duine ,, s laocdha a loinne s fraoichdha a bhuille ,, |
| 4. | s tu s { garge } a laoch ged (3) chinn s fraoich do chlaidheme na ceil fiodhaich ,, |
Do sháth an dias sin ar a chéile gan briatur garb bar(4)bardha baothchéillech IS ann sin do thog Mongac an garmhshúite iomdaingen iarinn agus thug beim (5) beochriodhach basúr lamh bithnimhnec do mac ri bretinn agus thug mac ri bretinn saobhleim lúthch(6)[l]esac do thaobh clé an allmarich agus thug beim don chlaimh ga chomhchasgirt gan buail an bhuille (7) mor airrichtec sin mu caoil da laimh an allmarich gan chruinnsgathadh go lair dhe iad araon agus ni haca -(8) do sdad an gniom lanngéur loinnerda acht do roinn go comhcudromach an cathamhíledh ina (9) chertmhedhon agus aig tuitim dhó s ann do bhen uball iarinn don tsuisde le dhelgibh nimhe (10) do dheudhbhél mic ri bretinn agus spian an tenga na fiacla agus ioncha na fionnchaobin :(11) brecruaidhmlec { troibh } chúl a chinn amach ar chor s gan thuit an dias sin araon bonn re (12) bonn agus bél re bel IS ann sin do eirich an fer ba shine don chlann sin agus be sin an brat far (13) bhruachaibh agus an casthuillebheim dílenna agus an chliatbernid chéid agus am buinne derrisanich (14) failloistige dergruagh lasrac agus an tonn chonifich thrénbristic na hárdrobhirt agus (15) an troid trenonta nac céimid ar chuil roim [s]hluad na roimh shochraide an lathar catha go lo éga (16) .i. Caisiol clumhthach rí aigintec ainisec lochlann agus is samhlaid do bith an fer sin agus sgiath (17) nimhe ar derglasadh ar roinn goba ifrinn dhó agus ged a chuirt an uisge no sáil í ni mbáit (18) aon lann no [']n tsrad ba lia ga lasur acht s ann a métichadh é a hainis agus a teas (19) s gigedh ni moide a theas fein idir acht aon ni fon nuair do ghab é uime í agus ni burrinn (20) eolac na coitic techt na bfoghisge [*] dhó na fedh uircar dhedhlaoich dhó agus thanig a measg (21) fiann eirenn ar an mhodh sin s cha dug e darmimh leis acht claiomh na dheslaim da imdhídinn (22) oir ni hann do ghimirt arm orra thainig sé acht do leigel nime phoisonta (23) a sgeithe fótha ,, oir na cáoirri theintidh do theilgedh ina mesg ni cumidh erradh na (24) eided riu ,, gan dol na stellib teine dergshoidich [*] tre corpib laoich agus chuirit ,, na nga(25)ithibh suinnichanich delanich sithnimhnech ,, er chor s go mbidh an mhuintir roibh rachad iad (26) na torramh derglasrac a medhoin an eided agus an tan do bhennadh nech ; eile don duine sin (27) do gabadh an lasair é mar aon cedna oir ni brais ghabadh sgolb do chlachdarich (28) díledhnna do bhiod ré dheich bliagna ann an dethich na ghach nech gam diobh edur (29) arm agus édidh agus ba shuarrich go gábadh na thachair dhoibh bhith riamh an coimhchoimes ris (30) a moreigensa ,, s gan dubirt fionn fhiannibh eirinn togib ar lamhin re dia agus thugibh ar (31) míle bennacht ar a neach ar bith ghabidh { foslat } no chuiridh as don moraui[s] sin .i. do Cha(32)siol clumach ri lochlann ar chor s go rachad modh siolac aguinn as fon allmaracsa agus thog an fiann (33) uile gair tromthursac fiorchumich acht braosgis a fhaitgaire ar an allmarac re cluinte (34) an tromnuaille ,, do bha druim derg mac doluir mic dorncuir rí fiann uilid ar aodin an allmaric ri (35) lochlann san certmhinaid sin agus cha do mhuthich gan éided de acht a bhél s a súilib agus a a craos (36) fosgaolte [p.39](1) aig gairichtech foch[m]aid ar an fheinn : Is ann sin thug druim derg uirchir don croiderg (2) cuige go certamis bél an mílidh gam baisge a [t]hurgrain do leth a cuil no do leth (3){ adh[aidh]e } do thuit an sgiath leis a sin s do { bhathadh } a lasur on thuit a maghistur (4) agus do tuit rithe druim derg cuige s do sgath a chenn da cholann agus do maothidh an (5): gníomh agus dob i sin cobhir dob [fh]err leis an fhiann do fuair siad riabh -(6) As a haithl[e] sin do bruchtdhóirtidur na catha cechturdha sin a cc[e]nn a chéile na (7) ccoiltibh comhdlútha agus na mblosgbhéimibh béodhbha agus na dubdhort(8)ib iomarcach dílenna agus do chomhfregradar na dúilin uile an comh(9)dail an chatha leo dfaisneis na nolc agus na nár badh chintec doib do dhenamh (10) ansin la mor egsamhlach sin do mherlabur a muir daisneis na neasbith agus thogbidur (11) na tonna gair troma truadhadhbhla da siorcaoined agus do bhuiridir na biastin da mbiast(12)fhaisneis agus do gheisgidur no garbhchnoice re gábad na greise sin agus do chrinnidur (13) na coillte le { cathuchadh } na curadh agus do scainidir na glaschlochin o gniobarrimh (14) na geurrenn agus do guiledir na gaothin aig aidbhel an ardfhecht agus do chriothnic an (15) talam ag tairrgirra an tromáir agus do chombhratich an grian re gárte na nglas(16)shluadh agus do niamhdubhidur no néoil re hadhaid na huairesin agus do bhith donnalad chon agus (17) lasagaic bhan agus nuallghil echrad burdhe agus bothainte g aisneis a nuilc agus a neasbaid (18) agus do ghoiridur leo braneoin ghobsgaitiche belghorma agus fennogan cenndubha (19) uchtliat s iad aig baotheitelic ar gac tom mu tiomcill agus do beicidur geinidin (20) gl--e agus demain athar arrichtin thempill mná síte agus gac uile dhrem demhnaide dia(21)bhlidhe do lucht faisneis uilce agus iorghile da ntréngriosad agus ga géursmadadh (22) s ga siorligen an c[e]nn a chéile [a]guinsi an chatha Acht smaoinidh laoich árrit dfianibh eirenn gur (23) m[o] dolc do roinn fein agus a chlann maicne ar chlann baosgne agus do badh mhiannach leis griomairra (24) maite do dhenamh dhoib ar a shonsin agus sé fer a bhann a sin Conan maol mac morna agus do luathic (25) a lámh le loinne a chlaimhe agus do gab do bhéiminnibh bithamhlaid borbnertmura ar gac nec gus a re(26)chadh sé agus do letur dá lethinnlaimh ba lánchalma agus dhítach dá deugcholg líomura ba (27) dréchálainn moran agus do badh dochreidhte re ailis a gniomhartha san gharbhru[ath]ar sin ,, do bhith fionn ar (28) tulac os cuinn an catha aig comhgresid [*] na féinne agus Chonain far chách agus rí (29){ an } domin don leth oile aig díongriosidh na nallmarach ,, Dubairt fionn re fergus eirich a moladh Conan dhamh go (30) mba moide leis a mhenmna é oir is mait an na greddadh cruaide dluthe dhiosgur(31)ac dobeir sé ar mo naimhdin { chuaidh } fergus da insithe agus bí sin a chertuair do ghlacht teasich (32) chomhrig Conan aig iomarcichid na hiorgile agus do chuaid as an catha mach do leigel gaoth (33) faoithe ,, s fior sin Chonan os a fergus s maite is cuimhne letsa seneascháirdis chlanna morna re clanne (34) báosgna agus badh toilichte ú mo thuitim a[nn] so ma tuitedh clanne baosgna maille riut _ _ _ _[p.40](1) Ar na déib da nadrim fhir dána mura hiomdherg [t]huth mi nas mó doni(2)dhim dedhghníomura ar no hallmarich aniu oir ata measg catha búairidh inchinn agus étrim céill (3) ar mo buaillibh agus ar mo chennbert catha ar mo cruaidlúirich s ar muile armib cosintide fos a[s] hoil(4)toil no minnin soin cha nel ribe dfholt no dfhionnadh [ do ] dhás [t]rom lethar nac hel na colg(5)shesam agus spionnidh deudlaoch na lubidh s ar mo minnin ceudna [t]ha mi cinntich nac hel do spr(6)eucht [*] am féthibh no [a]m chramhin na cumis re trian mo neirt gan iad a bristed oir [t]ha mi [de]n trom(7)bharoil ged biod fúidhi [*] mo caomhcuirp ar a dhenib suas do staillinn aifricic nac (8) biodh do chruais no ríghnis ann na cumad se s a nert anisic ta mi [ a ] fairichtin [*] ionn(9)am fein [a] guinsi an morcatha aniu s minig ba bhall aidhe [t]husa Conan ar fergus agus do chan so
| 1. |
(10) A Conan chruaid s tu [']m ball áidhe ,, nach faic u no sluaidh aig techt nar dáil ,, |
| 2. | catha na bfer fionn (11) thall ar an leirg ,, ionnsisi iad ,, bi lan ded { feirge },, |
| 3. | tri céud fer fionn tri céud fer donn - (12) taoith on fer ard badh gharg a ghlonn ,, |
| 4. | Mac cubill fheil einich gan dhes ,, ledmhich a gr(13)úis ,, séitric a tres ,, |
| 5. | Eirich fon catha [t]hoir treis gan chron ,, coisinn an tíre do (14) rí rodmhol ,, |
| 6. | iolardha a fir ,, tigerna conan · |
| . | A conan ,, |
Chuaid conan leis a sin sin catha arís (15) agus b[fh]erra a chruaidgriomairra don turisin na don céud [t]huiris ,, Chuaid fergus arís [a] guinsi a (16) nionaid a rob[h] fionn agus adbert fionn Cia nois is ferr san chatha Dubhán mac chais mic Channain (17) ar fergus Oir ni doir sé beim do nec acht aon tarbhbeim agus ni tiarin beo on beim sin (18) oir do tuitidir tri 9ur agus ceitar ficed laoich leis gus anois agus is crithmhillidh do (19) bheir sé ar na sluaid agus adbert ,,
| 1. | dochíus cruthe milid ,, is crute gan traghadh is brath go (20) mbaoghil do chach is gábadh |
| 2. | Mac chais dhonn dhíne ,, ni taise a bháire ,, cé (21) lamh is cruiadhe an { cathaib } Dháire ,, |
| 3. | colg fada faobarac aige da sluighibh (33) sleagh sheimnich [*] shuaimhnich [*] go luatbrut loinne |
| 4. | Stairrghatha cruaide cadatta ar (23) cliu na flatha . is mor a dhoghrinn a ccoimlann catha ,, |
| 5. | do { chaidh } 2 dheis munte . nar (24) cheis ar na ferip . ceud fa dhéis a claidmhe céud oile fa shleidhuimh . |
| 6. | a ghléo gharbh san (25) nuarsa ,, ni buan iad on iulsa . do sgaol sé na sleagh chatha , rug buaidh mur (26) docíusa ,, |
IS ann sin deirich macaomh mer milint dferibh eirenn san chatha ..i. dubhan (27) donn mac nuaddade mac ri tuathmubhan ar mo briathar ar sé go mac bfuil oglac san catha (28) aniu agus do chuaid a chliu thar laochib goile agus gaisgeadachaib an domin .i. duban [ mac ] chais (29) mic channain agus dogeibhimsa bás ann ar neo fóirim ar agus chuaidh san chatha mur bhuinne (30) borbruaidh derglasric fa chnoc ard eitiche [*] an ló mórghaothach máirt no mur (31) thuinn rachtur robirthe aig trenbualad mu gelthracht gainifithe sí sin seose esarguinn (32) tug ar no allmarich agus thanig san catha mur sin naoi uairin i ndé chéile agus do mharbad nochad leis ar (33) gach cuart diu
| title | Cath Fionntrágha – NLS Adv MS 72.2.11 |
| writers | Alexander MacDonald |
| internal date | |
| display date | |
| publication date | |
| level | |
| parent text | MSS Collection |