[Vol . 1. No. 32. p. 1]
MAC-TALLA.
“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”
VOL . I. SIDNI , C. B., DI-SATHAIRNE, DESEMBER 31, 1892. No . 32.
SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean
Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W CROWE.
ARCHIBALD & CO. ,
CEANNICHEAN.
Sealbhadairean Meinean Guail Ghowrie
Murray & Mac Coinnich,
Comharlaichean, Fir-tagraidh, &c .,
SIDNI TUATH, C. B.
G. H. MURRAY. D D. MAC COINNICH.
HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.
D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.
Mac Gillios & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillios. A. J. G. Mac Eachuin.
NAIDHEACHDAN NA SEACHDAINN.
Bliadhna Mhath Ur do ar cairdean uile.
Bha ’m barr gle anmoch ann san Eilean Sgiathanach am bliadhna, ach chinnich gach por gle mhath.
Tha e air a radh gu bheil suil aig Priunnsa Wales tighinn gu Feill an t-shaoghil air an t-shamhradh s’a tighinn.
Bha stoirm mhor air taobh a near Alba o chionn da sheachdain, a rinn call mor am measg shoithichean us bhatichean-iasgich.
Re nan tri miosan a chaidh seachad thill suas ri ceud gu leth teaglach as na Staitean Quebec, ’s tha iad ag radh gu bheil tuilleadh ri tighinn nan deigh.
Tha corr us coig ceud deug muilean dolair de dh’ainbhfhiach air na Staitean, no seachd dolair fhichead mu choinneamh gach duine, bean, us paisde tha ’san duthich.
Bhrist meirlich a staigh do bhuth R. R. Moirestan, an Gabarus, an la roimhe, ’sa thuilleadh air roinn mhath de bhathar a ghoid, thug iad leotha da fhichead dolair de dh’airgiod.
Chaidh corr us ceud mile barailte de dh’ubhlan a thogail ann an Gleann Annapolis air a bhliadhna so. Tha da fhichead mile barailte dhe so gun a dhol gu margadh fhathast.
Bha Deorsa Perkins, tuathanach ann an Ontario, a leagail craoibhe sa choille, ’s nuair a bha i tuitean chaidh i ann an croich. Nuair a chaidh e ’ga fuasgladh, thuit i air a mhuin ’s mharbhadh e far an robh e.
AIR A LAN DHEABHADH: —Chan eil duine ’n diugh ag aicheadh nach leighis B. B. B. droch-Stamag, domblasachd, ceangal-cuinn, ceann goirt us droch fhuil. Tha na dearbhidhean cho laidir s gu bheil B. B. B. an deigh ait a chosnadh mar aon de na cuiridhean leighis a’s fhearr.
Air an t-sheachdain s’a chaidh, thugadh dhachidh gus a Bhras D’Or Mhoir, corp Chaiptean Lachain Mac-an-Leigh. O chionn aireamh bhliadhnichean dh’fhalbh e fhein ’sa theaghlach do na Staitean. Mu thri miosan roimhe so, thanig e gu Springhill, far an robh e gus an d’thugadh air falbh e le bas ro-athghearr.
Tha e air a radh gu robh Jay Geuld dhe’n bharail nach abradh daoine dad sam bith’ga dhiomoladh an deigh a bhais, ach ’se fhein a bha air a mhealladh. Cha mhor gu bheil paipear ’an America no ’san Roinn-Eorpa nach tug iomradh air aig an am a bhais, ’s cha robh iad a deanamh moladh coir sam bith air. Ma choisinn e corr us tri fichead muilean dolair re a bheatha, cha mhor chairdean a rinn e.
Di-ciadain air an t-sheachdain s’a chaidh thugadh dhachidh as na Staitaan, corp nighean a mhuinntir Amhinn nan Ait-threabhadh, (River Inhabitants)da’m b’ainm Agnes Steele. Sgriobh i litir dh’ionnsidh a parantan air an t-sheachdain roimhe sin ag innse dhaibh gu robh roimhpe tighinn dhachidh a chuir seachad na Nollaig maille riu. An ath latha fhuair iad fios ag innse dhaibh gu robh i marbh, ’s gu robh a corp air an rathad dhachidh.
Tha caraid a sgriobhadh thuginn a cearn iomallach de Cholumbia Bhreatunnach, ag innse mu chor fhein ’s mu chor na ducha. Am measg nithean eile air am bheil e toirt iomradh, tha e ’g innse gu’n deachidh ministeir Sasunnach a thoirt searmain dhaibh o chionn ghoirid. Bi an eaglis a bh’aige, lobhta tigh-oil, agus bha chuid bu mho dhe’n chothional air an leth-dhaorich. Chaidh e air adhart leis an t-seirbhis co-dhiu, gun dragh sam feith a chuir air gus ’n do thoisich e ri urnigh air son an teaghlich rioghail. Leigeadh leis urnigh a dheanamh air son na banrigh, ach nuair a thoisich e air guidhe as leth Priunnsa Wales, chuir an sluagh na aghidh ag radh nach do thoill am priunnsa bhi ’g urnigh ais a shon! Chan eisdeadh iad ris tuilleadh, ’s mar sin chriochnich an t-sheirbhis.
Bha duine air a mharbhadh, s coignear eile air an droch leon aig Meinnean Victoria Di-sathairne s’a chaidh. Nuair a bha na daoine dol gu’n obair mu sheachd uairean ’sa mhadinn, spreadh aon de na goileadairean le neart cho mor ’s gun robh obair-chlachaireachd air a reubadh as a cheile, clachan us maidean air an tilgeadh ceudan slat air falbh, agus seachd goileadairean mora eile air an cuir as an aite. Bha aon duine bochd, Deorsa Long; air a mharbhadh far an robh e, ’s dh’eug fear dhe na chaidh a leonadh, Domhnull Domhnullach an ath latha, ’s tha fear eile cho iosal ’s nach bi e beo thar latha no dha. Tha triuir eile air an leonadh gu dona, ach tha chol as orra gu’n tig iad bhuaithe. Cha do thachir sgiorradh cho cronail an aon de mheinnein an eilean so o chionn iomadh bliadhna.
[Vol . 1 No. 32. p. 2]
MAC-TALLA.
Tha Mac-Talla air a chur a mach a h-uile Di-Sathairne, aig Sidni, C. B.
A PHRIS BHLIADHNAIL:
Ma phaighear air a shon toiseach na bliadhna, $0 .50
An ceann shia miosan 0.75
An ceann na bliadhna 1.00
Neach sam bith a chuireas thuginn sia ainmean us tri dolair, gheibh e bliadhna dhe’n Mhac-Talla ’nasgidh.
’Se Mac-Talla ’n aon phaipear Galig ’an America, agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.
J. G. McKINNON,
Mac-Talla,
Sydney , C. B.
SIDNI, DI-SATHAIRNE, DESEMBER 31, 1892.
A thuilleadh air na tha iad fhein a togail, tha muinntir Bhreatuinn gach bliadhna ’toirt dhachidh a duchannan eile fiach tri muilean gu leth punnd Sasunnach de dh’uibhean, fiach coig muilean de chaise, agus fiach aona muilean deug de dh’im.
Tha bhliadhna ochd ceud deug ’s ceithir fichead ’sa dha dheug a criochnachadh, ’s bidh bliadhn’ eile na h-aite mus ruig so an aireamh as mo d’ar luchd-leubhidh. Tha MAC TALLA ’cur failte na Bliadhn’ Uire air a chairdean uile, ’s an dochas gu’m bi iad air an caomhnadh gu iomadh bliadhn’ ur eile fhaicinn.
Tha meinneadairean Springhill an deigh a dhol gu’n obair. Thug fear-riaghlidh na meinne air ais an t-ordugh a thaobh lionadh nam bocsichean guail, ’s ghabh e air ais na daoine chuir e as an obair. Dh’aontich an luchd-oibreach, air an laimh eile, cordadh ur a dheanamh ri sealbhadairean na meinne, cordadh a riaricheas iad na’s fhearr na sin a bh’eatorra roimhe. Tha iad-san air an robh gainne ’ghuail a cuir iomgain, ro-thaingeil nach ruig iad e leas eagal a bhi orra roimh fhuachd a gheamhradh.
Thaghail an soitheach smuid Harlaw aig Sidni Di-luai sa chaich air a tilleadh bho Newfoundland. Chuir droch shide maille mhor oirre air a turus. Bha ’n caiptean ag innse gu robh iasgach a sgadain gle mhath air cladaichean Newfoundland am bliadhna. Bha tri mile barailte de sgadan air bord na Harlaw, ’s d-fhag i da mhile barailte dhe sin aig ceasnichean Shidni-a Tunth.
AIR SON ATAN: —A Dhaoin uaisle, —bha droch at air amhaich mo nighean bheag-sa, tri bliadhna dh’aois. Dh’fheuch miHagyard ’s Yellow Oilagus an uine ghoirid; dh’fhalbh an t-at gu buileach.
MRS . C. E. WENDOVER, Manda, Man.
DO ’M MHATHAIR.
AIR FONN. —Ho oh nighean, he o nighean.
Ho gur toigh leam, he gur toigh leam,
Ho gur toigh leam fios ’o m’ chairdean;
’S mor an toileachadh do m’ inntinn
A bhi cluinntinn gur a slan iad.
Thoir an t-soraidh so thar chuaintean
Gu tir uaine nam beann arda,
’S fag air a Chladach-a- Tuath e,
Ged nach ann a fhuair mi m’ arach.
Ait as boidhche feasgar-samhraidh
S grian air cul nam beann a tearnadh,
Ach ’s e dh’fhag mi tur an geall air
Gur a th’ann a tha mo mhathair.
On tha bhliadhnas’ aig a deireadh,
’S Bliadhn’ Ur eile nise lamh ruinn.
’S coir gun sgriobh mi beagan fhacal
Do ’n te dh’altrum mi nam phaisde.
Cha ’n eil ceol an diugh no beadradh
Anns an nead ’s an deach ar n’ arach;
S nuair a ghabh na h-eoin an iteag,
Thug e ’misneachd ’o na mhathair.
Anns an tim tha tighinn am chuimhne
Gheibhte cruinn mu ’n aona chlar sinn,—
Cuid an diugh dh’inn fad ’o ’r daoine,
’S fear mo ghaoil na laidhe samhach.
’S ged nach faod sinn a bhi tuilleadh
Re ar turuis mar a bha sinn,
Coinnichidh sinn ma bhios sinn ullaicht’,
’S mi sinn tuinneadh far an fhearr dhuinn.
An diugh guidheam dhuibh le durachd
A bhliadhna ur a thighinn le lanachd,
Bheanachdan a bhios mar dhriuchda
A toirt urachadh ’us slainte.
Ho gur toigh leam, ho gur toigh leam,
Ho gur toigh leam fios ro m’ chairdean,
’S mor an coiteachadh do m’ inntinn
A bhl cluinntinn gur a slan iad.
C. C.
Strath-Alba, Dec. 24mh, 1892.
GRAIN GOBHA NA EARRADH.
Tha na Dain agus na h-Orain a rinneadh le Iain MacGille-Mhoire, Gabhainn Mor na h-Earradh, los a bhi air an clo-bhual ach ann an Dun-Eidin. Tha fior bhardachd agus fior dhiadhaidheachd anns na Dain so: agus bhiodh e ro fheumail gum biodh fear de na leabhranaibh so anns gach teaglach a leughas agus a thuigeas Gailig.
Maille ris na h-oranaibh bidh cuibhrinnean a cuid de a litrichibh air an clo bhualadh.
ULLICH AIR SON CHOLERA:— ’Se glainne, curam, agus misneach na nithean a’s fhearr air son an Cholera a chumail air falbh. Cum thu fhein glan. Ith biadh teth. GabhBurdock Blood Bittersair son cail, agus air son fuil ghlan a dheanamh, an aon ni as fhean air son Cholera no tinneas gabhaltach sam bith a chumail bhuat.
DR . WOOD’S Norway Pine Syrup.
Lan de bhuadhan leighis a Ghiuthis maille ri nadar ciuineachidh agus reiteachidh luibhean us chairtean cliabhail eile.
LEIGHEAS CINNTEACH AIR
CASADICH US CNATAN
Tuchadh, Cuing, Amhach Ghoirt, Crup, agus uile THINNEASAN a MHUINNEAL a CHLEIBH ’s an SGAMHAIN. Bheir e buaidh gu h-ealamh air casadich leantallach nach geilleadh do chungidh-leighis sam bith eile.
A Phris 25c. us 50c. am botull.
Am bheil Piano, Organ no Inneal-fuaigheal a dhith ort?
Cha’n eil inneal-ciuil ann an Canada ni’s fhearr na Pianos agus Orgain“Kharm. ”Fhuair iad cliu mor aig Feill Halifax an uiridh.
Agus ’se ’n“Raymond”agus an“New Williams”am da Inneal-fhuaigheal a’s fhearr a tha ri’m faotainn air thalamh.
Airson tuilleadh fiosrachaidh ruig, no sgriobh gu
C . B. TRAVIS,
P. O. Box 68, Sydney, C. B.
LEUBH SO.
Tha mi reic Uidheaman-Giulain dhe gach seorsa na’s saoire na gheibhear an aite sam bith eile ’n Ceap Breatuinn. Bheir mi dhuil Cairt-Rathaid air $22 . Tha mi dol an urras air gach Carbad a ni mi gu’m bi thu riaraichte leis.
Ceannaich do Charbadan ’nad dhuthaich fhein, ’sna bi cuir do chuid airgid air falbh, gu h-araidh, ’nuair a gheibh, thu cho saor agus cho math aig an tigh
D. W. Mac Fhionghain,
SIDNI TUATH, C. B.
[Vol . 1. No. 32. p. 3]
TURUS FEACHAIREACHD.
Ann am baile beag an siorramachd Pheart, bha gabhail tamh Uilleam Tuairnear. Bi ’n t-shaoirsneachd bu cheaird dha, agus b’abhist da bhi deanamh chisteachan-laidhe nuair a bhiodh feum orra. Bu duine onarach teom’ e, air nach cuireadh obair gruaman sam bith. Thachir air aon mhadinn gu’n deachidh nabuidh dha a null gu taigh Dhaibhidh Ghrannd agus gu’n d’fhuair e ’n duine coir sin a caoidh bo a thachd i fein ag ith adh bun-tata re na h-oidhche.
Bha Daibhidh na shealbhadair air beagan acairean fearinn faisg air a bhaile, ’s bha daoine dhe’n bharail gu robh sporan math airgid aige, agus ged nach robh aige ri chumail suas ach e fein us Seonaid a bhean, gidheadh bha call na boin a cuir dragh mor air. An deigh do’n fhear eile eisdeachd ti tuireadh Dhaibhidh thog e air dhachidh, ach air an rathad smaoinich e gu’m faodadh e spors mor a dheanamh mu’n mhi-fhortan a thaing air Daibhidh. Be Latha na Feachaireachd a bh’ann agus bhiodh e lan riarichte na’m b’ urrinn dha innleachd a dheanamh air Uileam Tuairnear a chuir a null gu taigh Dhaibhidh leis an deile air am biodhte a sineadh nam marbh, a toirt a chreidsinn air gum b’i Seonaid a bha marbh ’s nach bi bho. Cha bu luaithe smaoinich e air na chuir e roimhe gu’m toireadh e an oidheirp, agus cho luath sa tanig e ’m baile chaidh e do’n taigh bheag ann sam biodh Uileam ri saoirsneachd.
“Seadh, Uilleam, gu de tha thu cur ris an diugh?” ars esan ’se dol a steach. “Cha mhor sin,” ars Uileam, “tha mi deanamh caithir do’n ghille bheag aig Alasdir Mac Ghriogair.” “Feumidh tu sin a chuir bhuat an drasda, ma ta, agus do lamh a chuir ri obair air air am bheil cabhag, ach nach taitinn riut idir, ma’s math mo bharail sa.” “Gu dearbh, bi’n obair neonach i, mur a cord i ri duine na’s fhearr na bhi na thamh. Innis dhuinn gu de th’ ann, a dhuine.” “Ma ta, tog leat do dheile ’s rach a null gu taigh Dhaibhidh Ghrannd. Thanig call mor air an duine bhochd. O! chan eile am bas na thamh! Chan eil idir!” “Gu de,” ars Uileam, “am bheil Seonaid marbh?” agus gun feitheamh ri freagirt, chaidh e air adhart, “Gu de thanig rithe; de thug a bas?” “Thachd i i fhein” ars am fear eile. “Gu sealladh am freasdal oirnn, nach eil sin anabarrach. Bi’dh Daibhidh ’ga h-ionndrain gu mor, oir bu bhorionnach seahdadh i. Ach cha dean math dhomh a bhi bruidhinn an so; falbhidh mi null air a mhionaid,” agus thilg e ’n t-ord as a laimh, ’s ghreas e air do’n taigh, ghabh e greim bidh ’s chuir e aodach-searmoin uime. Bu choir dhomh innse roimhe so nach robh Uilleam posda, ach gu robh e fhein ’sa mhathair a fuireach ann an taigh beag a mach air an taigh anns an biodh e ag obair.
An deigh dha e fein a chuir an uidheam dh’fhalbh e air a thurus gu taigh Dhaibhidh Ghrannd, leis an deile air a ghuallinn ’s gun smaoin na chridhe gu robh e falbh air turus feachaire nas mo na bh’aig an duine tha ’sa ghealich. Nuair a ranig e’n taigh chuir e ’n deile na sheasamh aig cul an doruis, chaidh e staigh ’s fhuair e Daibhidh a gabhail toit as a phiob.
“Ciamar tha sibh an diugh, a Dhaibhidh,” ars Uilleam, se dol a stigh. “Direach meadhonach, Uilleam, gle mheadhonach; dean suidhe ’s leig d’anail.” “Tha mi fior dhuilich air do shon,” ars Uileam, an deigh dha suidhe. “ ’S mor an ionndrain a bhios agad oirre, tha mi cinnteach.” “Thanig e gle chruaidh orm gu dearbh” arsa Daibhidh, “ach feumidh mi cuir suas leis: tha fhios agad gu bheil e air aithne dhuinn ar ’n uile dheuchinnean a ghiulain le foighidin.” “Tha e cuir aoibhneas mor orm gu bheil thu sealltuin air a chuis mar sin,” ars Uilleam, oir bha eagal orm gu’n laidheadh a bhuille gle throm ort.” “Hut, Uilleam, na biodh eagal sam bith ort ga’m thaobh sa. Tha chuis dona gu leor, ach dh’fhaodh i bhi na bu mhiosa, ’s chan eil mi dol a bhristeadh mo chridhe idir. Feumidh mi suil a thoirt mu’n cuairt agus te eile fhaighinn, oir cha dean mi ro mhath as aonais te.” “Tha sin fior gu leor, a Dhaibhidh, ach cha bhi cabhag sam bith ort an drasda. Tha uine gu leor air son te fhaotinn.”
“Oh, chan eil fhios ’am,” arsa Daibhidh. “Se mo bheachd sa gur h-ann mar as luaithe ’s fhearr. Chan eil mi faicinn feum sam bith ann a bhi cuir uine seachad. Ma dh’innseas mi ’n fhirinn, tha sul agam air te cheana, ach tha eagal orm gu bheil i tuilleadh us sean.” Cha robh mi ’n duil gu robh iad cho furasda sin ri ’m faotinn,” ars Uilleam. “Hud, a dhuine, ma bhios sporan lan agad, gheibh thu do roghainn dhiu. Ach bidh mi car faiceallach an am a bhi taghadh te. Ma gheibh thu te a bhios ro shean, chan fhaigh thu feum sam bith dhi, ’s chan i te ro og as fhearr, bi ’n uine cho fada mus tig i gu feum, agus mar sin gabhidh mise m’ uine s gheibh mi te mhath, —gun a bhi ro shean na ro og.”
(Ri leantuinn.)
Tha’n t-Urr. M. P. Freeman, Gasperaux, N. S. a sgirobhadh: —An deigh a bhi gabhail K. D. C. uine gho mitha irid cinnteach gur cungidh-leighis luachmhor e. Bheirinn a chomhairle orra-san a tha tinn le droch stamag a ghabhail.
DEAGH THAIRGSE.
Tha’n“Scottish Canadian”air a chuir a mach ann an Toronto, uair ’san t-sheachdain, tha fichead taobh duilleig ann, ’s tha e toirt naidheachdan na h-Alba uile gach seachdain. ’S fhiach e dolar gu leth ’sa bhliadhna. Gheibh neach sam bith a chuireas thuginn dolar gu leth, an“Scottish Canadian”us MAC-TALLA fad bliadhna, agus mar an ceudna leabhar beag de dh’ Orain Albannach. Ma tha toil agad a bhi gabhal an da phaipeir, so an t-am. Sgriobh gu
J . G. McKinnon
Sydney, C.B.
A. J. PEUTAN,
FEAR-ADHLACIDH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.
Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraicean, Lamhannan, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .
Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.
DE THA BHUAT?
Ma ’se UIDHEAM-EACH de sheorsa sam bith a tha bhuat taghil aig
F. Falconer & a mhac.
Tha iad an deigh a chuid a’s mo de bhathar a gheamhridh a chuir a stigh, ’s bheir iad dhuit bian, brat-eich, cota-bein, chug, cuip, trung, valise, maileid no ni sam bith dhe’n t-sheorsa sin na’s saoire na gheibh thu ’n aite sam bith eile.
Cha mheas iad mar dhragh idir am bathar a shealltuinn.
Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.
Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air am meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.
Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.
Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.
TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - - C. B.
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR
[Vol . 1. No. 32. p. 4]
FOGRADH NAN GAIDHEAL.
XV.
CATAOBH.
Bha Padruig Sellar ’na chulaidh-ghrain do’n t-sluagh leis an obair uamhasaich a bha e a deanamh. Nuair a thigeadh e a dh-ionnsuidh baile sam bith, bhiodh an sluagh air chrith leis an eagal, agus a’ teicheadh as an rathad, mar na luchaidh roimh ’n chat; bhiodh na mnathan a’ dol nam boile ’s ’nam breislich, agus chaill aon bhean a ciall cho mor ’s nach d’thanig i gu toinisg an deigh sin. Nuair a chitheadh i duine sam bith air nach robh i eolach, ghlaodhadh i a mach le sgread eagallach, “O! sin Sellar! sin Sellar!”
Chuireadh mu dheireadh casaid air Sellar a dh-ionnsuidh na Ban-Iarla, agus thugadh gu cuirt e ann an Inbhir-Nis, air beulaobh nam Morairean Dearga air a’ bhliadhna 1816. Ach cha d’rinneadh ni air an rathad peanais. Cha deachaidh moran ’s an cheathramh cuid de na fianuisibh a ghairm agus iad sin fhein an fheadhainn aig am bu lugha bha ri radhainn ’na aghaidh. Bha an luchd deuchainn(the jury)air an deanamh suas de thuathanaich mhora chaorach, de luchd-lagha, agus de luchd fearainn. Bha na fianuisean air an ceasnachadh ann an Gailig; agus chan eil fianuis eadar-theangaichte idir cho laidir, no cho eifeachdach, ri fianuis dhirich ann an cainnt na Cuirte, gu h-araid ma bhitheas an t-eadar-theangair mi-thuigseach no mi-onorach, agus nach eadar-theangaich e gu ceart agus gu h-iomchuidh. B’e deireadh na cuise gun deachaidh Sellar a shaoraah: oir cha d’fhuair na deuchainnnearan ciontach e.
Ach ged nach d’fhuair a’ chuirt ciontach e bha e cointach ann am beachd agus ann an suilibh an t-sluaigh. Oir gus an latha an diugh tha an t-ainm aige a’ lobhadh ann an Cataobh, agus chan e mhain sin, ach tha seann mhuinntir ann an Abhainn Bharnaidh a thainig a Cataobh d’am bheil an t-ainm aige fhathast ’na ghrain agus na uamhas. Tha seann bhoirionnaich aig Abhainn Bharnaidh, a ni dansadh le mire-chatha agus le cridhealas, a’ seinn luinneig-aidheir aoiridh no orain-cainidh a rinneadh air Sellar ann an Cataobh. Shaoileadh tu gum buaileadh na cinn aca na sparran, no cliath mhullaich an taighe, leis an leumartaich agus na surdagan a bhios iad a’ gearradh air an urlar; agus iad a’ seinn mar smeoraichean feadh nam preas air maduinn cheitein.
Ho ’n ceard dubh! He n ceard dubh!
Ho ’n ceard dubh dhaor am fearann.
Chunnaic mise bruadar,
S cha b’fhuathach leam fhaicinn fhathast;
Nam faicinn e ’nam dhusgadh
Bu shugradh dhomh ri m’ latha.
Ho ’n ceard &c .
Teine mor an ordugh
Us Roy ann na theis meadhoin
Young bhi ann am priosan
’S an t-iarann mu chnaimhean Shellar.
Ho’n ceard &c .
Rugadh seanmhair nam boirionnach so air a’ bhliadhna 1733 deich bliadhna roimh linn blar Chuil-fhodair. Bha e ’na fhorsair fhiadh aig an t-seann Iarla Chatach, Iarla Uilleam. Cha do chuir e briogais riabh air a shleisdnibh. Chuireadh an taigh aige ri theine, agus bha tuasaid aig a theaghlach ris na maoir. Reub a nighean, Sine mhor, sumannadh an t-siorraimh le a fiaclan. Bha caileag aice d’am b’ainm Sine bheag agus nuair a chunnaic brathair a mathar, Alastair am fidhlear, bata chonstapuill a’ tuiteam air ceann na caileige, aois sia bliadhna diag, leum e staigh agus fhuair e am buille air mullach a chinn agus bha cnuachd air a’ chlaigeann riabh tuilleadh fad laithean a bheatha. An deigh sin, chuireadh an seann duine, Iain Sutharlan, am priosan an Dornoch ach thug a Bhan-Iarla mach e, gidheadh b’eigin da an duthaich fhagail agus dol gu America-Thainig e gu Abhainn Bharnaidh am Pictou far an robh e beo gus an do rainig e aois ciad bliadhna agus coig. Se n t-ainm fo’n robh e aithnichte san duthaich so, “Bodach an fheilidh” no Iain Sutharlan an fheilidh. Fhuair e ’m bas air a’ bhliadhna 1840.
D. B. B.
Tha side gle reota aca ann an Ontario ’san Quebec.
Am bheil thu tuigsinn cho feumail sa tha e dhuit stamag fhalain a bhi agad, ’s am cholera cho faisg? Ni
K D C
do stamag fallain, ’s do dhion on cholera.
Sampull a nasgidh gu nach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.
D. MAC ’ILLINNEAN,
TAILEIR,
SIDNI, - - C. B.
Aodaichean Sassunach agus Albanach dhe gach seorsa ’s grinne ’sis fhearr, a feitheamh ri’n cur gu feum. Duine sam bith a dh’ fhagas a thomhas aig Mac ’Illinnean, bidh e cinnteach a deise cho cumadail ’s cho fasanta ’sa gheibhear an aite sam bith.
Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa,
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.
FAIC SO.
Tha sinn a cumail uan Amhlan a’s fhearr ann an Sidni’s tha sinn ’g an reis na’s saoire na neach sum bith eile. Tha ’m Flur aginn leth dolar na’s saoire na gheibhear aig aon sam bith sa bheile. Tha ar Ti ro mhath agus gle shaoi; tha gach ni air a reic aig a phris a’s isle.
Reicidh sinn Flur, Min, no bathar sam bith air son Im aig pris airgid.
Taghail aginn nuair a thig thu do’n bhaile agus faic ar Brogan, —an cunnradh a’s fhearr a ghabhas faotinn.
C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.
COMHRADH.
“De’n uair a tha e?”
“Tha e coig mionaidean an deigh tri.”
“Ciamar a tha fios agad?”
“Nach do sheall mi air m’ uaireadear.’
“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”
“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’se uaireadear cho math sa tha ’san duthaich.”
“Co ’charaich e?”
“O, nach be cheist e! Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da ’m b’aithne charadh.”
title | Issue 32 |
internal date | 1892.0 |
display date | 1892 |
publication date | 1892 |
level | |
reference template | Mac-Talla I No. 32. %p |
parent text | Volume 1 |