---

[121]

[Vol . 10. No. 17. p. 1]

MAC-TALLA.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha ’n aithris mi maireach.”

Vol. X. SIDNI, CEAP BREATUNN, DI-HAOINE, NOBHEMBER 1, 1901. No. 17.

A’ Chathair Fhalamh.

(Eadar-theangaichte o’n Bheurla le IAIN).

CAIB. I.

IS cinnteach gu ’n cuala sibh uile iomradh air na beanntan ris an canarCheviot .Tha iad aig a’ chrìch Shasunnaich. Is iad na beanntan so a thug dhuinn an t-ainm a tha againn air na caoraich mhaola, bhàna leis am bheil iomadh fear de thuathanaich na Gaidhealtachd a’ stocachadh a chuid fearainn. Tha na beanntan so gu math àrd, agus làn de gharbhlaichean. Ann an dùllachd na bliadhna bidh iad gu math tric fo chomhdach trom sneachda. Agus bidh stoirmeannan mòra na ’m measg aig iomadh àm. Ach air na comhnardan a tha faisge orra, tha achaidhean farsuinn anns am bheil fearann glé thorach, far an robh tuath thapaidh a’ tuineachadh anns na linntean a dh’ fhalbh. Bha ’n tuath so gu tric ann an aimhreit ris na Sasunnaich a bha ’n taobh thall dhe ’n chrìch. Bhiodh iad fhein ’s na Sasunnaich a’ togail creiche o chach a cheile an uair a gheibheadh iad an cothrom, direach mar a bhiodh aon treibh dhe na Gàidheil a’ togail creiche o threibh eile. Bha na h-Alabannaich pailt cho treun ’s cho cruadalach ris na Sasunnaich a bha cumail crìche riutha, agus mar bu trice b’ ann aca a bhiodh a’ [ ? ]idh anns gach cath is caonaig a bhiodh eatorra.

B’ e fear do ’m b’ ainm Padraig Elliot, aon de ’n tuath a bha anns an àm ud a’ fuireach faisge air na beanntan a dh’ ainmicheadh. Bha taigh mor math aige, agus mu chòig ceud acaire de dh’ fhearann math torach. Cha robh slat de ghàradh-crìche eadar a chuid fearainn-san agus fearann nan coimhearsnach. Bha sgonn maide, no clach mhòr, an sid ’s an so a’ comharrachadh am mach far an robh na crìochan. Ged a rachadh an spréidh uair is uair thar nan crìochan cha chluinnteadh facal aimhreiteach eadar Padraig agus a choimhearsnaich. Cha robh iad a’ meas gu ’m b’ fhiach dhaibh teannadh ri togail aimhreit air son beagan acraichean fearainn. Bhiodh na caoraich aig Padraig ’s aig na coimhearsnaich a null ’s a nall air na crìochan, agus iad a’ cheart cho fialaidh agus cho càirdeil mu ’n fheur ’s a bhiodh Padraig agus a choimhearsnaich an uair a bhiodh iad a’ gabhail bidh ann an taighean cach a cheile.

Cha robh Padraig ’ga fhaireachadh fhein ann an suidheachadh cho math ’s bu mhiann leis; oir bha ’n taigh aige air a thogail air a’ chrìch a bha eadar Alaba agus Sasunn. Agus gu mi-fhortanach, cha robh fhios aige co dhiubh a bha e ’na Alabannach no ’na Shasunnach a thaobh breith. Cha robh e an comas dha fios fhaotainn mu dheidhinn nan daoine o’n d’ thainig e na b’ fhaide air ais na ’shinn-seanair, mu ’n robh cunntas aige anns a’ Bhiobull teaghlaich, far an robh e sgriobhte gu ’n d’ rugadh ’athair agus a sheanair air an làthraich air an robh e fhein. Ach air a shon sin cha robh a h-aon aca fo ’n dragh-inntinn fo ’n robh esan. Cha robh teagamh sam bith nach b’ ann air fearann Alaba a bha ’n seòmar-suidhe. Ach bha dà earrann dhe ’n chitsin air fearann Shasuinn. Rugadh ’athair ’s a sheanair ’s a shinn-seanair anns an t-seòmar a bha os cionn an t-seòmair-shuidhe, agus air an aobhar sin cha robh teagamh sam bith nach b’ e Alabannaich a bh’ annta. Ach rugadh Padraig gu mi-fhortanach anns an t-seòmar a bha os cionn a’ chitsin, agus o nach robh duine sam bith comasach air a dheanamh am mach co dhiubh a bha no nach robh an leaba anns an d’ rugadh Padraig os cionn fearann Alaba, no os cionn fearann Shasuinn, bha e tur neo-chomasach a dheanamh am mach co dhiubh a b’ Alabannach no bu Shasunnach a bh’ ann, gu sònraichte o nach robh ach ochd troidhean air gach rathad anns an t-seòmar. Ged a bha e gle dhoirbh do Padraig cur suas leis, b’ fheudar dha aideachadh nach robh fhios aige co an rioghachd dhe na dhà do ’m buineadh e. Is e an rud gu sònraichte a dh’ fhàg a shuidheachadh inntinn cho draghail gu ’m b’ fhearr leis gu mòr a bhith ’na Albannach no ’na Shasunnach.

Bha rud no dhà ann a bha ’toirt toileachadh dha, agus b’ e sin, gu ’n robh a chuid fearainn gu léir ann an Alaba; gu ’n robh càirdeas fad as aig a mhàthair ris na Stiubhartaich; agus gu ’m b’ ainneamh teaghlach a bha cho measail agus cho sean ris an teaghlach o ’n d’ thainig e a thaobh ’athar.

Cha b’ urrainn duine a dheanamh am mach air cainnt Phadraig co dhiubh a b’ Alabannach no bu Shasunnach e. An uair, a bhiodh e ’bruidhinn, labhradh e cuid a dh’ fhacail dhe ’n Bheurla chruaidh Shasunnaich, agus cuid dhe ’n Bheurla Alabannaich.

Bha am fearann aige saor as a’ ghrunnd, agus air an aobhar sin theirteadh ris ann an rathad a bhith ’toirt urram dha, Padraig Elliot, Esquire, no Squire. Fad iomadh bliadhna cha robh fear eile air an taobh air an robh e dhe ’n dùthaich a bheireadh barr air gu ruith ’s gu leum ’s gu carachd, gu tilgeadh an ùird, agus gu caitheamh na cloiche. An àm caitheamh na cloiche dh’ fhalbhadh i o ’laimh le luaths agus le fuaim mar gu ’m biodh calaman a’ falbh air iteig. Cha leigeadh an t-eagal ach gann le fear sam bith eadar dà cheann na dùthchadh a dhol g’ a fheuchainn aig caitheamh na cloiche. An uair a bhiodh e ’tilgeadh an ùird mhor, shaoileadh daoine nach robh e ach mar bhioran maide ’na laimh, agus an uair a chuireadh e an t-òrd beagan uairean mu ’n cuairt gu h-ealamh os cionn a chinn, dh’ fhalbhadh e o ’laimh mar gu ’m falbhadh peillear á gunna. Sheasadh an fheadhainn a bhiodh ’g a fheuchainn air an ais, agus ghlaodhadh an fheadhainn a bhiodh ’g a amharc le àrd iolaich.

Cha robh dad de thlachd aig Padraig ann a bhith ’g a mholadh an clàr an aodain. Air lath’ àraidh an uair a bha e ’caitheamh an ùird, thuirt fear dhe na bha làthair, “Nach math a gheibhear an Squire! An Squire gu bràth!” “An Squire! Co air a tha thu ’bruidhinn?” arsa Padraig. “Droch crìoch ort! C’ ait an robh thu an uair a bhaisteadh mi ’s a thugadh Squire mar ainm orm? Is e Padraig Elliot m’ ainm—fear a sheasas riutsa no ri fear sam bith a thogras sibh!”

Bha inntinn Phadraig cho saor ’s cho aotrom ’s cho beòthail ’s cho treun ris an oiteig thlàth, no ris an stoirm làidir a thigeadh o na beanntan a bha dlùth dha. Bha e ’na dhuine làidir, fallainn, beòthail, sgairteil, agus bha mu thri clachan deug de chudrom ann. Ged a bha e pòsda, cha d’ thug am pòsadh atharrachadh sam bith air. Tha iadsan a tha ’smaointean gu ’n toir am pòsadh air falbh gach sunnd is aoibhneas is toileachadh a bhios aig daoine, a’ toirt maslaidh do ’n chloinn ghràdhaich a tha, an àm sgios is éis is trioblaid, le an aoidh ’s le ’n caoimhneas, a’ togail suas agus a’ neartachadh inntinn nam pàrantan.

Bha Padraig fichead bliadhna pòsda ri Seonaid. Ach bha Seonaid a cheart cho ciùin ’s cho caoimhneil ’s a bha i riamh; agus, ann an sealladh Phadraig, bha i cho maiseach ’s a bha i an lath’ a phòs e i. Agus bha esan mar an ceudna cho sona ’s cho fialaidh ’s cho math nàdar ’s a bha e an lath’ a phòs e.

Rugadh naoinear chloinne dhaibh, agus bha an aon a b’ òige dhiubh air glùin a mhàthar. Cha d’ thainig bròn no trioblaid riamh an rathad Phadraig; agus bha soirbheachadh mòr aige ’na mhnaoi, na theaghlach, agus na stoc. Bha e na bu bheairtiche na bha ’athraichean. Bha meas mòr aig na coimhearsnaich gu léir air, agus mar an ceudna aig a h-uile aon dhe ’chuid seirbhiseach. Cha robh farmad no eud aig neach sam bith ris air son cho math ’s a bha e ’soirbheachadh ’na chuid ’s ’na theaghlach. Ach thainig trioblaid agus bròn ro throm ’na rathad aig an àm a thug a shonas air falbh fad iomadh bliadhna.

Thachair so air latha Nollag. Cha ’n fhacas latha Nollag riamh a thòisich cho gruamach ris. Bha na speuran air an comhdach gu buileach le neul trom, tiugh, dubh. Fad iomadh seachdain roimhe sid bha còta tiugh sneachda air an talamh gu léir. Agus o’n a bha uisge trom, dlùth ann fad an latha, dh’ fhàs an talamh cho dubh ’s cho gruamach ris na speuran fhein. Bha fead brònach aig a’ ghaoith am measg nan creag ’s nan gleann coltach ri caoidh a bhiodh legion de spioradan neo-fhaicsinneach a’ deanamh. Bha mill mhòra dhe ’n t-sneachda a’ bruchdadh a nuas muin air mhuin le fuaim eagalach o mhullach nam beann a dh’ ionnsuidh a’ chomhnaird. Dh’ at na sruthain bheaga a bhiodh a’ ruith o bhruaich nam beann gus an robh iad mu dheireadh cho mòr ri aimhnichean. Bha na h-aimhnichean a’ cur thar am bruaichean, agus a’ taomadh an tuiltean brasa le corruich ’s le cop air feadh nan gleann ’s nan comhnard mu gu ’m b’ e latha na h-aon dilinn a bhiodh ann. Ach anns an taigh aig Padraig bha na teintean a’ gabhail gu bras; bha ’n citsin luma làn de nithean matha a bha air an ullachadh air son na feusd aoibhnich; agus bha aghaidhean ro aoidheil ri ’m faicinn a’ siubhal o sheòmar gu seòmar.

A h-uile latha Nollag bhiodh cuirm shòghmhor ann an taigh Phadraig, cha b’ ann idir mar urram do ’n latha, ach a chionn gu ’m b’ ann air latha Nollag a rugadh Tomas, a cheud-ghin mhic, a bha naoi bliadhna deug an lath’ ud. Ged a bha gràdh mòr aig Padraig d’ a chloinn gu léir, bha gràdh neo-chumanta aige do Thomas.

Cha robh e aig an àm ud cumanta anns a’ chuid ud dhe ’n dùthaich a bhith ’cur litrichean a dh’ innseadh nach b’ urrainn daoine a dhol thun na cuirme; agus o ’n a tha fhios aig na

---

[122]

[Vol . 10. No. 17. p. 2]

h-uile nach leigeadh Padraig aon chuid le deoch laidir no le misgear a bhith aig cuirm ’na thaigh, bha fhios aca gu ’m biodh am pailteas dhe gach seòrsa bidh a b’ fhearr na cheile air a’ bhòrd aige, agus mar sin bha na càirdean ’s na coimhearsnaich a’ gabhail a chuiridh gu toileach.

Bha na h-aoidhean air cruinneachadh agus o ’n a b’ e an citsin seòmar bu mhò ’s a b’ fharsuinne a bh’ anns an taigh, bha bòrd mòr, fada air a chuibhreachadh le anart grinn, geal, agus am pailteas dhe gach biadh math air o cheann gu ceann. Bha ceann dhe’n bhòrd ann an Alaba, agus ceann eile dheth ann an Sasunn. Air a’ cheann Shasunnach dhe ’n bhòrd bha marag mhor phlumbais a bheireadh uisge o fhiaclan duine sam bith, agus ròst dhe ’n mhairt-fheoil a b’ fhearr a bha ri ’fhaotainn; air a’ cheann Alabannach dheth bha taigeis mhor air a deadh dheasachadh, agus ceann is casan caorach. Bha am pailteas dhe gach seorsa bìdh a b’ fhearr na chéile a bha ri fhaotainn anns an dà rioghachd air meadhain a’ bhùird.

Bha Alabannaich is Sasunnaich aig a’ bhord ’nan suidhe am measg a chéile mar a fhreagradh dhaibh. Bha duine ’na shuidhe air a h-uile cathair—ach an aon te. Bha ’chathair so aig deas laimh Phadraig ’s gun duine ’na shuidhe oirre. Thog e suas a lamhan ri ’shuilean, agus dh’ iarr e beannachd Dhe air na nithean math’ a bha fa ’n comhair, agus bha e ’dol a thoiseachadh ri gearradh na feòla do na h-aoidhean an uair a sheall e air a’ chathair a bha falamh ri thaobh. Thuit an sgian as a laimh air a bhòrd. Mar gu ’n tigeadh saighead o neach nach robh ri ’fhaicinn, ghrad bhuail iomaguin throm e, agus dh’ fhàs a ghnùis cho geal ris an anart.

(Ri leantuinn).

Uruisg Choire-nan-Nuallan.

THACHAIR o chionn fada gu’n d’ thainig Righ Othaileam á Tùr Athaileam a shealg do Ghleann nam Mang ’s nam Maoiseach, is bha a chòmhnaidh

“Fo annart thar gheig bharraich,
An sealladh sroil am barr-chrannaibh a long.”

Agus thachair air là de na làithean, an uair a bha iad am mach a’ sealg, gu ’n deachaidh mac an righ, Talamsan nan dual òir, air seacharan o chàch, ’s gun ’na chuideachd ach dithis ghillean, agus a chu, Luran, agus fhad ’sa bha iad ag iarraidh an rathaid thainig an t-anmoch orra. Agus thachair gu ’n robh an rathad dhachaidh ’g an toirt troimh Choire-nan-Nuallan, agus nuair a bha iad a’ dol seachad air bothan na h-àiridh aig Cailleach Bun-na-beinne bha ise ’mach, agus thubhairt i riutha, “Tillibh, a chlann; cha ’n ’eil an Coire glan roimhibh.”

“Cha till ach gealtaire, a chailleach chrom,” arsa Talamsan. “Ciod is mò air Talamsan, mac Righ Othaileam á Tùr Athaileam thu féin no na bheil ’sa Choire.”

“Is àrd d’ inbhe, a dhiùlanaich, ach ’s diù nach gabh comhairle,” ars’ a Chailleach.

Ghabh na laoich air an aghaidh troimh Choire-nan-Nuallan gus an d’ thàinig iad gu Slochd-nam-Meall, agus an sin chunnaic iad an ainnir bu luraiche air an do dhearc sùil riamh.

Bha ’sùil ghorm mheallach mar dhriùchd meala
Air bharr failein nan lios;
Mar uchd eala no cloimhead cannaich
Bha snuadh lannair a cneis.

Bha slatag sheilich ’na laimh dheis, agus bha a làmh chli air a cùlaobh. Chaidh an cù ceum air thoiseach air na daoine, agus an sin sheas e, ’us thòisich e air comhartaich rithe.

“Caisg do chù, a Thalamsain? Bithidh coin nam flath air éill gus an tòisich an fhaoghaid,” ars’ ise.

“Laigh, a Lurain,” arsa Talamsan.

“Is e sin Luran do dhunaich-sa ’nochd!” ars’ an ainnir, nach robh ’na h-ainnir na b’ fhaide, ach ’na caillich nuallaidh, neamhail, ghuinich. Dh’ fhàs an t-slatag sheilich a bha ’na laimh ’na slacan draoidheachd, ’s bha nathair shligeanach, theinnteach ’na broilleach.

Bha ’craicionn mar bhoicionn
Ciar bhoc nan carn
’Bhios eadar an ceard ’san t-srad.
Chnap-bhristeadh i ’chno
Eadar a sroin ’sa smeig.

Cho luath ’sa fhuair i ainm a’ choin, ghairm i g’ a h-ionnsuidh e, ’us cha d’ thugadh e feairt tuilleadh air a mhaighstir. Is ann a chaidh e ’n a charaibh leis an ùruisg, oir b’i sud Uruisg Choire-nan-Nuallan, ged bu mhaiseach i air a’ cheud sealladh a fhuair iad dh’i.

’Nuair a chunnaic na gillean mar thachair, theich iad dhachaidh leis an sgeul mhuladach, gu ’n do mharbh Uruisg Choire-nan-Nuallan Talamsan, mac an Righ.

Thog an Righ am mach an la-iar-na-mhaireach, leis a h-uile duine ’bha mar mhiltean dha, a shireadh a mhic. Fhuair iad an cù, Luran, marbh ’s gun ribe fionnaidh air. Ach cha ’n fhac iad Mac an Righ, no Uruisg, ach meall ùr an Sloc-nam-meall. Thill an Righ dhachaidh gu dubhach, brònach. Cha robh aige de chloinn ach Talamsan agus aon nighean, Caol-mhala dhonn. Agus thug Caol-mhala bòid nach pòsadh i fear gu bràth ach am fear a mharbhadh Uruisg Choire-nan-Nuallan.

Chuala Breac-ghlùn, mac Thorcuil, Righ Dhùnfhad an Eirinn, mu ’n bhòid a thug Caol-mhala dhonn. B’e sud Breac-ghlùn nan seachd cath, ’s nan seachd buadh, agus bhiodh seachd laoich a’ cath air gach laimh dheth.

Air latha de na làithean thainig e air tir aig Amar-nan Eithear, agus thog e ris an aonach ’san anamoch, agus o nach robh aige ach cailleach ri choinneachadh cha b’ fhiach leis a chuid laoch a thoirt leis, ach thug e leis an t-Easgadach luath-chasach,

A bheireadh air a’ ghaoth luaith Mhàirt,
’S cha bheireadh a’ ghaoth luath Mhàirt air.

A’ dol seachad air bothan na h-àiridh aig Cailleach Bun-na-beinne, bha ’Chailleach am mach, agus thuirt i, “Tillibh, a’ chlann; cha ’n ’eil an Coire glan roimhibh.”

“Gabh romhad, a’ chailleach liath,” arsa Breac-ghlùn, “cha till ach gealtaire. Dé ’s mò air Breac-ghlùn, mac Thorcuil, Righ Dhùnfhad nan coig stuadh an taobh tuath na h-Eirinn, thu féin no na tha ’s a’ Choire!”

“Is àrd d’ inbhe, a dhiùlanaich, ach ’s ’diù nach gabh comhairle,” ars’ a’ Chailleach.

’Nuair a ràinig Breac-ghlùn Coire-nan-Nuallan, chunnaic e an ainnir bu mhaisiche air an do dhearc sùil riamh.

Thar gach ainnir an snuadh
A’ toirt buaidh air mnai na h-Eirinn.

Bha slatag sheilich ’na laimh dheis, ’us thuirt i ris, “Cia d’ as, ’us dé d’ thuige, a laoich? Dé fàth do shaoid ’s do shiubhail?”

“Is mise,” ars’ esan, “Breac-ghlùn, mac Thorcuil, Righ Dhùnfhad nan coig stuadh an taobh tuath na h-Eirinn, agus tha mi ’dol do Choire-nan-Nuallan a reir iarrtuis Caol-mhala duinn, nighean Righ Othaileam an Tùr Athaileam.”

Ars’ an ainnir: “An e gaol ainnir no fuath ùruisg a thug Breac-ghlùn á Eirinn? Ma ’s e fuath ùruisg lùbaidh a chruaidh ri ’h-uchd; ma ’s e gaol ainnir, is sleamhainn an greim air an easgainn a h-earball. Tha ochd flaithean le mòr-fhir (Iarlan) an Tùr Athaileam an nochd—

Is sleamhainn leac an doruis Tùir,
Is sleamhna na sin ùidh ’s na dh’ aog.

Is mise nighean Righ Garbh-shleagh an Talla-nan-Sògh, ’s tha maithean m’ athar aig ròic a nochd. Cuir do ghille a shireadh do laoich, ’us thigibh uile do Thalla-nan-Sògh ’us gheibh sibh aoidheachd nach d’ fhuair thu riamh air talamh na h-Eirinn.”

“Falbh, Easgadaich,” arsa Breac-ghlùn, ’s e cur cagar na chluais, “greas an so na laoich, ach biodh iad nan éideadh.”

Dh’ fhalbh an t-Easgadach; ’us mu ’n robh e ach gann air falbh dh’ atharraich an ainnir a cruth, ’us dh’ aithnich Breac-ghlùn gu ’m bi ’n Uruisg a bh’ aige. Dh’ fhàs a slatag sheilich ’na shlacan draoidheachd, ’us tharruinn Breac-ghlùn a shleagh,

A bha sadadh air slacan na h-Uruisg,
’S a toirt mac-talla a stùcan nam beann.

Ach ’nuair a thill an t-Easgadach ’s na laoich cha d’ fhuair iad mac righ, ainnir, no ùruisg, ach meall ùr an Sloc-nam-meall.

Ach ’s e thachair air latha àraidh,

’Nuair a sheinn na h-eoin bhuidhe bhadanach
An ceol binn, feadanach,

gu ’n d’ thainig Fearchar Og na faoghaid le chuid ghaothar air éill. ’Nuair a bha e dol seachad air bothan na h-àiridh aig Cailleach-Bun-na beinne ’s an anmoch, bha a’ Chailleach am mach, ’s thuirt i, “Tillibh, a chlann: cha ’n ’eil an Coire glan roimhibh a nochd.”

“Cha do thill nach do thréig, a mhuime chaomh na h-àiridh,” arsa Fearchar. “Nach tig thu seachd ceumannan am chuideachd? Thoir dhomh do bheannachd ’us cuir air falbh mi ’us caidlidh mi ’nochd fo sgàil an leamhain ’an Gleann nam mang ’s nam maoiseach, le ’m thriùir ghillean ruadh a ’s mo dha chù lonach,

’S mo ghallag bhig, robaich, nan gonagan giar,
’Bheir fuil air an fhiadh air gach beum.”

Fhreagair a’ Chailleach: “An do thog Fearchar a shùil ris an ainnir a’s ciùine rosg?”

“Cha d’ iarr mi ainnir no urram,” arsa Fearchar; “ach tha mi ’dol do ’n bheinn shithinn ’us sheilg, a ruagadh a’ bhuic, a’ bhruic ’us an fhéidh mu ’n éirich a’ ghrian am màireach.”

An sin thuirt muime na h-àiridh, “Theid mi seachd ceumanan leat, ’us bheir mi seachd beannachdan dhut,

’Fhearchair, Mhic Airt, Mhic Aillinn,
Nighean Righ Mhanainn a’ chuain,
’Thainig thar stuadh Innis-Orc;
Mac an athar nach d’ thug càin
Eadhon o nàmh le h-an-iochd.

So agad mo lorg dhireach nan tri meangan, de ’n abhall nach crion, a chuir Manach air taobh deas balla crò a Chaibeil, ’s a bheannaich Manach tri uairean, ’us roimh ’n lùb faobhar an umha ma bhuailear a bhuille le daoi. Cuir dhìot gartan na coise clì, ’us cuir coingheall dheth mu amhaich na galla, thoir driùcan fala á cluais dheis an da choin, ’us na gairm a h-aon diubh air an ainm o’n théid a’ ghrian fodha gus am blais an t-eun an t-uisge an la-iar-na-mhàireach, ’us mo bheannachd a’ d’ chuideachd ’s bi triall.”

Dh’ fhalbh Fearchar le ’ghillean ’s le ’choin, ’us bha sòrag na h-oidhche ’seinn ciùil dha. An uair a ràinig e Sloc-nam-meall thachair ainnir air ’s bu mhaiseach a snuadh.

Bha ’h-àrd bhroilleach min
Mar shneachd fiorghlan air fonn;
Bha gucag a cich
Mar bhlàth fearra-dhris ’sa choilleig
Am blàthas doire nan tom.

---

[123]

[Vol . 10. No. 17. p. 3]

Bha slatag sheilich ’na laimh dheis, agus thòisich na coin air comhartaich rithe. “Caisg do choin, a laoich,” ars’ ise.

“Cha greas ’s cha ghrab mi iad,” arsa Fearchar. Bha na coin ’s a h-uile rib a bh’ orra ’n a sheasamh cho direach ri frioghain an tuirc. Chas an ainnir greann ’us dh’ atharraich i ’cruth gu bhi ’na h-ùruisg cho oillteil, agus na b’ oillteile na bha i aon chuid do Thalamsan no do Bhreac-ghlùn.

“Mur a caisg thusa do choin, caisgidh mise iad,” ars’ ise, ’us i ’toirt ionnsuidh air aon dhiubh leis an t-slacan.

Tharruinn Fearchar a shleagh, ’us thoisich an slacadh. Mar robh nuallanaich an Coire-nan-Nuallan riamh roimhe, bha gu leoir dheth ann air an oidhche ud eadar na coin agus an Uruisg.

A h-uile leum a bheireadh Bruid
Thilleadh e le fuil m’a bhial;
A h-uile beum a bheireadh Speach
Thug an Uruisg sgread-da-sgriach.

Leum an nathair shliginneach, theinnteach á broilleach na h-Uruisge, ’s thug i ionnsuidh air Fearchar, ach bhuail esan i leis an luirg aig muime na h-àiridh ’s chaidh i ’na cuaich, agus an sin dh’ at agus sgàin i,

Le fuaim faoghair a chuir crith
Air gach ladhar ’s a ghleann.

Chaidh i ’n sin ’na lasair theine a’ chuir an Uruisg ri theine comhladh rithe, agus ann am prioba na sùla cha robh aig Fearchar ach torran luadha.

Chaidh e fo sgàil barraich ’us thàinig an cadal air, oir bha e sgìth, agus dhùisgeadh am bristeadh na faire e le Brionn ag iomlaich aodainn. An sin sheinn

Na h-eoin bhuidhe, bhadanach
An ceol binn, feadanach;

agus ’nuair a sheall Fearchar mu ’n cuairt air chunnaic e gu ’n robh mòran de mhill chlach iongantach an Sloc-nam-meall. Bhuail e ’n lorg abhaill air aon de na mill, agus thionndaidh am meall ’na dhuine, ’s theich Fearchar. “Na teach le abhall nam buadh, ’Fhearchair,” ars’ an duine; “tha feum ort fhathast an Sloc-nam-meall.”

Thill Fearchar agus bhuail e ’n lorg air meal an deigh mill, air a h-uile meall an Sloc-nam-meall, ’s a h-uile meall dh’ fhàs ’na ghaisgeach gus an robh naoi naonar laoch ’nan seasamh r’a thaobh, agus ’n am measg bha Talamsan mac Righ Othaileam, agus Breac-ghlùn mac Righ Torcuil, agus thug Fearchar iad air fad gu Tùr Athaileam.

’Us fhuair e nighean an Righ agus dà ùmhlachd,
’S a chomhnaidh an Tùr Innis-Slòth.

Agus mur do shiubhail iad o sin, tha iad beò fhathast.

Sgeulachdan Arabianach.

MAR A DHUISGEADH AN T-SEACHDNAR A BHA ’NAN CADAL.

CAIB. V.

AIG a’ cheart am thainig an righ am mach as an t-seomar anns an robh e ’g a fhalach fhein, agus chaidh e do sheomar eile, far am faiceadh ’s an cluinneadh e a h-uile dad a bhiodh a’ dol air aghart ann an seomar na comhairle. An uair a bhiodh e fhein tinn, b’ e an t-ard-chomhairleach a bhiodh air cheann na comhairle ’na aite. Ach an lath’ ud, b’ e Abou Hasan a bha ’na shuidhe air a’ chathair rioghail, agus bha ’n righ gle thoilichte an uair a chunnaic e gu’n robh e ’deanamh a’ ghnothaich a cheart cho ordail agus cho stolda ris fhein.

Cho luath ’s a shuidh Abou Hasan air an righ-chathair, leig Giafar e-fhein ’na shineadh aig bonn na cathrach, agus an uair a dh’ eirich e ’na sheasamh, thuirt e: “A Cheannaird nan Creidmheach, gu ’m frasadh Dia a nuas a bheannachd air bhur morachd anns a’ bheatha so; gu’n tugadh e do pharras sibh anns an ath shaoghal; agus gu ’n cuireadh e bhur naimhdean gu h-amhluadh.”

An deigh na thachair anns a’ mhadainn, agus an deigh nam briathran so a labhair Giafar ris, cha robh teagamh sam bith aig Abou Hasan nach robh e ’na righ, mar a bha e ’miannachadh; agus gun fheitheamh ris an tuilleadh feoraich a dheanamh mu thimchioll mar a thainig a leithid a dh’ atharrachadh air a shuidheachadh, thoisich e anns a’ mhionaid ri cur a chumhachd mar righ ann an gniomh. Dh’ amhairc e le aghaidh gle stolda air Giafar, agus dh’ fheoraich e dheth ciod a bh’ aige ri radh.

“A Cheannard nan Creidmheach,” fhreagair Giafar, “tha na cinn-fheadhna, na comhairlich, agus na h-oifigich eile a bhuineas do ’n chomhairle, ’nan seasamh aig an dorus a’ feitheamh gus an iarr bhur morachd orra tighinn a steach, agus umhlachd a thaisbeanadh dhaibh mar bu ghnath leotha.”

Anns a’ mhionaid dh’ ordaich Abou Hasan an dorus fhosgladh, agus an uair a thionndaidh Giafar ’aghaidh ris an dorus, thuirt e ri fear dhe na maoir a bha ’feitheamh ri ordugh aig an dorus: “Ard-dhorsair, tha Ceannard nan Creidmheach ag ordachadh dhut do dhleasdanas a dheanamh.”

An uair a dh’ fhosgladh an dorus, thainig na comhairlich, na cinn-fheadhna, agus luchd-dreuchd eile na cuirte a steach, agus iad ann an eideadh anabarrach maiseach, agus an uair a choisich iad gu h-ordail gu bonn na righ-chathrach, thug iad umhlachd do Abou Hasan. Agus le ’n cinn gle chrom, agus iad air an leith ghluin, dh’ fhailtich iad e mar Cheannard nan Creidmheach, a reir mar a theagaisg Giafar dhaibh, agus an sin shuidh gach fear dhuibh ’na aite fhein.

An uair a bha ’n deas-ghnath so seachad, agus a shuidh gach fear ’na aite fhein, agus gun aon fhacal ri chluinntinn anns an talla, sheas Giafar, an t-ard-chomhairleach, air beulaobh na righ-chathrach, agus thoisich e ri cunntas a thoirt seachad as a’ phaipear a bha ’na laimh, mu dheidhinn gach cuis a bh’ aig a’ chomhairle ri shocrachadh an lath’ ud; ach cha do thachair gu ’n robh gnothuichean ro chudthromach ri dheanamh. Ach air a shon sin, cha b’ urrainn an righ gun meas mor a bhith aige air an doigh anns an d’ rinn Abou Hasan a dhleasdanas. Bha e cho stolda ’na inntinn agus cho ciuin ’s cho measarra ’na chainnt ri breitheamh sam bith. Thug e breith air gach cuis a thainig fa chomhair a cheart cho glic, cho ordail, agus cho cothromach ’s ged a bhiodh e ’na shuidhe air an righ-chathair o laithean ’oige.

Ach mu ’n do chuir Giafar crioch air cunntais a thoirt, seachad mu gach cuis a bha ’n lath’ ud a’ tighinn fa chomhair na comhairle, thug Abou Hasan an aire gu ’n robh ard-bhreitheamh a’ bhaile anns a’ chomhairle; oir dh’ aithnicheadh e ri ’fhaicinn e.

“Dean stad,” ars’ esan, ris an ard-chomhairleach. “Tha ordugh sonraichte agam ri thoirt do dh’ ard-bhreitheamh a’ bhaile.”

Thug ard-bhreitheamh a’ bhaile an aire gu ’n robh Abou Hasan ag amharc air, agus ag ainmeachadh ainme. Ghrad dh’ eirich e, agus choisich e air a shocair fhein gus an d’ rainig e bonn na righ-chathrach, far an do leig e e-fhein ’na shineadh le ’aghaidh air an urlar.

“Ard-bhreitheamh a’ bhaile,” ars’ Abou Hasan, “bi falbh anns a’ mhionaid a dh’ ionnsuidh a leithid so de dh’ earrann dhe ’n bhaile, agus do ’n leithid so de shraid, far am bheil eaglais, agus dean greim air sagart na h-eaglais, agus air ceathrar de sheann daoine air am bheil feusag fhada, liath, agus thoir ceud buille le slait do gach fear dhe ’n cheathrar, agus ceithir cheud buille do ’n t-sagart. ’Na dheigh sin cuiridh tu an coignear aca air muin camhail an deigh dhut an comhdachadh le luideagan. Agus biodh aghaidh gach fir air earball a’ chamhail. Treoraich troimh ’n bhaile gu leir iad, agus biodh fear a’ glaodhaich rompa, agus ag radh: ‘Is e so am peanas a nithear air a h-uile neach a bhios a gabhail gnothaich ri rud sam bith nach buin daibh, agus aig am bheil e mar chleachdadh a bhith ’togail aimhreit agus eas-aonachd am measg theaghlaichean, agus a’ deanamh a h-uile olc a’s urrainn daibh.’ Is e mo run mar an ceudna, gu ’n tugadh tu ordugh dhaibh grad fhalbh as an earrann ud dhe ’n bhaile, agus gu ’n tilleadh air ais ann gu brath tuilleadh. Agus am feadh ’s a bhios na daoine a tha fo d’ laimh a’ treorachadh a’ choignear feadh a’ bhaile, thig thusa air ais an so, agus bheir thu dhomhsa cunntais air mar a chuir thu do dhleasdanas ann an gniomh.”

Chuir ard-bhreitheamh a’ bhaile a lamh air a cheann mar chomharradh gu ’m fuilingeadh e an ceann a thoirt dheth mur deanadh e mar a dh’ ordaicheadh dha; agus an uair a leig e e fhein ’na shineadh an dara uair air beulaobh na righ-chathrach, dh’ fhalbh e. Bha ’n righ anabarrach toilichte leis an doigh ghreimeil anns an d’ thug Abou Hasan seachad an t-ordugh so, agus thug e an aire nach robh toil aig Abou Hasan an cothrom a bh’ aige air dioghaltas a dheanamh air an t-sagart, agus a’ cheathrar sheann daoin’ eile a leigeadh seachad.

Aig a’ cheart am chaidh an t-ard-chomhairleach air aghart leis a’ chunntais a bh’ aige ri thoirt seachad mu gach cuis a bha ri tighinn air beulaobh na comhairle, agus bha e direach air criochnachadh an uair a thainig ard-bhreitheamh a’ bhaile air ais an deigh dha a dhleasdanas a chur an gniomh. Chaidh e dluth do ’n righ-chathair, mar a bha iomchuidh dha a dheanamh, agus thuirt e: “A Cheannaird nan Creidmheach, fhuair mi an sagart agus a cheathrar chompanach anns an eaglais a dh’ ainmich bhur morachd dhomh; agus mar dhearbhadh gu ’n d’ rinn mi mar a dh’ aithn sibh dhomh, tha agam an so paipear ris an do chuir na daoine a’s air de inbhe anns an earrann ud dhe ’n bhaile an ainm.”

Aig a’ cheart am thug e paipear am mach as a bhrollach, agus thug e do Abou Hasan e. Rug Abou Hasan air a’ phaipear, agus an uair a leugh e gu curamach e, agus a thug e an aire gu ’n robh ainm dhaoine ris air an robh e gle eolach, thuirt e ris a’ bhreitheamh, agus fiamh gaire air a ghnuis: “Is ma a fhuaras tu; tha mi riaraichte leis an obair a rinn thu; suidh far an robh thu roimhe. An sin thuirt e ris fhein, agus e gle thoilichte, “Is math a thoill na seana chealgairean ud, a bha cho tric a’ faotainn coire dhomhsa, a chionn gu ’n robh mi a’ toirt aoidheachd do dhaoine coire, am peanas a chaidh a leagadh orra.” Thuig an righ aig an am gach smaointean a bh’ air an inntinn aige, agus bha aoibhneas do-labhairt air, a chionn gu ’n robh a’ chulaidh-spors a’ dol air aghart cho math ’sa bha i.

An sin thuirt Abou Hasan, agus e ’labhairt ris an ard-chomhairleach: “Bi falbh far am bheil an t-ard fhear-ionmhais, agus faigh sporran anns am bi mile bonn oir uaithe, agus thoir e a dh’ ionnsuidh mathair fir do ’n ainm Abou Hasan, ris an canar gu cumanta, an ’struidhear.’ Tha i

(Air a leantuinn air taobh 126).

---

[124]

[Vol . 10. No. 17. p. 4]

MAC-TALLA.
Air a chur a mach uair ’san da Sheachdain.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia Miosan, .50
Tri Miosan, .30

Cuirear am paipear gu luchd-gabhail ann am Breatunn, an New Zealand, ’s an duthchannan cein eile air son $1 .52 neo 6s. 3d. ’sa bhliadhna. Tha ’phris ri bhi air a phaigheadh toiseach na bliadhna.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu
PUBLISHERS MAC-TALLA,
Sydney, Cape Breton.

DI-HAOINE, NOBHEMBER 1, 1901.

AFGHANISTAN.

THA Afghanistan o chionn iomadh bliadhna na dùthaich a bha togail aire dhaoine ann an tomhas nach robh dùthaich sam bith eile ’s an Asia. ’S e b’ aobhar dha sin mar a tha i air a suidheachadh, eadar fearann Ruisia air an taobh tuath, agus na h-Innsean, a tha fo riaghladh Bhreatuinn, air an taobh deas, mar sin a cumail Ruisia us Bhreatunn o bhi nan dlùth nàbuidhean d’a chàch a cheile. Tha an da dhùthaich gle dheònach air a bhi nan càirdean do Ameer no Impire Afghanistan; agus bha an t-Ameer a chaochail o chionn ghoirid a faotainn suim mhor airgeid agus neart de dh’ airm-chogaidh o Bhreatunn na h-uile bliadhna, fhad ’s bu bheò e. Bha e air an aobhar sin gle chàirdeil rithe. Ach o ’n dh’ fhàg e tir nam beò, cha ’n eil Breatunn buileach cho cinnteach as a greim air an dùthaich, ged a tha mhac a ghabh ’àite gu ruige so a nochdadh càirdeis gu leor rithe. Tha an t-Impire òg so na dhuine glic, tuigseach, ach cha ’n eil e cho seasmhach no cho laidir ri ’athair gu bhi riaghladh ’s a cìsneachadh nan treubh an ceannairceach a tha ’n taobh a stigh de chriochan a dhùthcha. Agus o ’n tha Ruisia daonnan furachail, agus deiseil gus gach cothrom a gheibh i a ghabhail air son a cumhachd féin a mheudachadh agus cumhachd Bhreatunn a lughdachadh, faodaidh gu ’n teid aice air troimhe-cheile dhùsgadh. Ach tha fear-riaghlaidh glic aig Breatunn anns na h-Innsean, Morair Curzon, duine glic, comasach, ris am faodar cùisean Afghanistan as leth Bhreatuinn earbsa, le cinnt gu ’m seas e còir a dhùthcha, agus gu ’n cùm e na Ruiseanaich o chothrom na bruthaich fhaotainn air Breatunn anns an Asia fhad ’s a ghabhas sin deanamh.

RIAGHLADH BAILENEW YORK.

THA cath mor a tòiseachadh ann anNew Yorka thaobh riaghladh a bhaile. O chionn àireamh bhliadhnaichean tha riaghladh na caithir mhoir sin ann an lamhan dhaoine aig nach eil ni ’s an amharc ach lionadh am pòcaidean féin; tha gach dreuchd us oifig air an toirt do na daoine tha deònach pàigheadh air an son; agus tha iadsan a tha air son laghannan us reachdan a bhaile bhristeadh a’ faotainn cead sin a dheanamh le suim bhliadhnail a phàigheadh do Thammany. Chaidh moran dhe ’n obair sin a thoirt am follais air a bhliadhna so, agus thatar a nise deanamh deiseil air son ionnsuidh gharg a thobhairt air stad a chur oirre, le Tammany a chur á cumhachd! Tha iadsan a tha air son an t-ath-leasachadh a dheanamh an deigh Seth Low a thoirt a mach gu ruith air son a bhi na àrd-bhaillidh ’sa bhaile. Ma theid aca air a chur a stigh, gheibhear riaghladh glan agus onorach a chur air chois, agus casg a chur air moran uile a tha dol air adhart. Ach bidh an cath cruaidh agus salach. Cha ’n eil bhòt a ghabhas ceannach le airgead, le deoch làidir no le ais-innleachd sam bith nach bi aig Tammany, agus cha ’n eil teagamh nach bi moran bhòtaichean meagh-bhlàth nach gabh ceannach air am faotainn còmhla riutha. Tha sin na ’s dòcha a chionn gu bheil Mr Shepard, am fear a tha Tammany a toirt a mach, na dhuine bha gu ruige so a’ seasamh an aghaidh a’ chomuinn sin, agus a bha gu pearsanta fo dheagh chliù. Bidh roinn mhath de shluagh America ’s na Roinn-Eòrpa ag amharc air a chath mhor so, agus a’ feitheamh le geur aire ris gach fios a thig mu dheidhinn gu latha ’n taghaidh, nuair a gheibh Tammany buaidh no bàs.

FACAL MU ’N “MHAC-TALLA”

GED nach d’ rainig an teine mor a bha ann an Sidni cho fada tuath ri taigh-gnothuich MHIC-TALLA, chuir e call air, agus call nach bu bheag. Mar is fios do ar leughadairean, bha agus gach àireamh dhe ’n phaipeir Sanasan o luchd-gnothuich anns a bhaile a bha air son fios a thoirt do luchd na Gàilig mu gach seòrsa bathair us innsridh a bha iad a creic. Air son nan Sanasan sin bha roinn mhath airgeid a tighinn a stigh an ceann gach mios no ràidhe, a bha na chuideachadh mor ann am pàigheadh cosguis clo-bhualaidh a’ phaipeir. Tha moran dhiubhsan aig air robh Sanasan anns a MHAC-TALLA air an d’ thainig call leis an teine, agus mar sin nach bi airson an leantuinn anns a phaipeir na ’s fhaide. Tha sinn air an dòigh so a call roinn nach beag dhe ar teachd-a- steach, agus a chum àite nan Sanasan a lionadh, dh’ fheumamaid a dhol gu cosguis nach biodh ’nar comas a ghiulan gus am MAC-TALLA chumail a taghal air a chàirdean na h-uile seachdain. Feumar mar sin a bheairt a’s fhearr a dheanamh dhe ’n bheairt a’s miosa, agus a chur g’ an taghal an deigh so uair ’san da sheachdain. Tha fhios againn nach bi ar luchd-gabhail g’ ar ’n iomchoir air son sinn a ghabhail a cheuma so, oir cha ’n ann d’ ar deòin a tha sinn ga dheanamh. Agus ma sheasas iad ri ar cùl gu dìleas, agus gu ’n dean gach aon a dhichioll air tuilleadh luchd-gabhail fhaotainn do ’n MHAC-TALLA, ’s i ar barail nach ruith moran ùine gus am bi ’nar comas a rithist a chur am mach uair ’san t-seachdain, agus sin gun a bhi ach gle bheag an eisimeil luchd-nan-sanas. Tha barrachd shanas anns an àireamh so ’s bu chòir a bhi ann—chum gach drip a thainig oirnn an deigh an teine air ais san obair sinn. Ach anns an ath àireamh, a bhios a mach air a’ choigeamh latha deug dhe ’n mhios, agus anns gach àireamh a thig na deigh, bidh barrachd mor leughaidh ’sa bha ann an aon àireamh riamh roimhe. Tha barail againn gu ’m bi e ’nar comas paipear na ’s fhearr a chur a mach uair ’sa cheithir-la-deug na bha dol againn air a dheanamh uair ’san t-seachdain; agus ma chuireas ar càirdean deuchainn air, tha sinn a creidsinn gu ’m bi e na ’s taitniche le roinn mhor dhiubh na bha e riamh. Tha dòchas againn gu ’m bi MAC-TALLA an deigh so air fhàilteachadh ’s air a dhi-beathachadh anns gach dachaidh agus an robh e faotainn aoidheachd roimhe so, agus mar an ceudna ann an àireamh mhor anns nach d’ fhuair e eòlas fhathast.

Falbh Chaluim Oig.

BHA Calum òg a smuaineachadh gu ’n robh an t-àm air tighinn anns an robh e dligheach gu leòir dha taigh ’athar fhàgail agus dol do na Stàidean air thòir an fhortain, mar bha triuir eile de cho-aoisean ’s a choimhearsnachd a cur rompa dheanamh gun dàil. Cha robh athair no ’mhath idir deonach e dh’ fhalbh, eadhon ged biodh e comasach dhoibh deanamh as eugmhais. Bha iad le cheile faisg air an tri fichead bliadhna; agus is iomadh la cruaidh a dh’ oibrich iad e mhoch gu dubh mu’n deachaidh aca air an dachaidh fhaotuinn ’s an t-suidheachadh chomhfhurtail ’s an robh i air an dearbh oidhche bha ’n sid. Ged nach robh Calum fhathast fichead bliadhna dh’ aois, bha e ’m barail gu’n d’ rinn esan làn leoir de obair chruaidh re nan tri bliadhna o’n sguir e dhol do’n sgoil, na phaidheadh a phàrantan gu math air son gach ni a rinn iad riamh air a shon.

Bha an t-aon bhràthair a bh’ aige ceithir bliadhna na b’ òige na e fein; agus a chionn ’s nach robh e’n seilbh air deadh shlainte, cha robh e comasach air a bheag de chòmhnadh a dheanamh ri ’phàrantan. Cha do chur sin dragh sam bith air inntinn Chalum, oir bha e smuaineachadh gu ’n rachadh aca air seirbheiseach fhasdadh ’s na h-amannan a’s mò bhiodh feum air, agus gu ’m faodadh iad fein an gnothuch a dheanamh a chuid eile dhe’n ùine. ’Nuair bha’n t-suipeir thairis thòisich e air cur a chuid aodaich ’n a thrunga, a chum a bhi deas gus an rathad iaruinn a ghabhail gu moch an la-iar-na-mhàireach. Bha ’mhathair, ’s i sileadh nan deur, a pasgadh suas shocsaichean, miotagan agus aodaichean eile bhiodh feumail dha na’n tigeadh air dol a dh’ obair do ’n choille re a gheamhraidh, a bha nis a tarruing dluth. ’Nuair bha Calum a dùnadh na trunga, thainig i d’ a ionnsuidh le Biobull ur, ag radh, “So, a mhic, thoir leat am Biobull so a cheannaich mise air do shon an diugh. Ge b’e àit am bi thu na dean dearmad air a bhi ’g a leughadh, ach gu h-àraidh air an t-Sàbaid. Biodh do ghluasad a reir teagasg na firinn, agus cha teid thu gu brath a thaobh le droch cuideachd.”

Ghabh e am Biobull as a laimh, ach an àite chur ’s an trunga ’s ann a chuir e am pòca achlais a chòta e. ’Nuair bha athair a cuairteachadh an aoradh teaghlaich roimh àm dol a laidhe, bha e furasda aithneachadh gu ’n robh a chridhe an impis bristeadh le bròn. Ghuidh e gu dùrachdach gu ’m biodh an Ti air nach aom codal no suain a gabhail cùram d’a mhac a bha rùnachadh dealachadh riu cho luath, agus gu ’m biodh e ’n uine ghearr air aomadh gu pilleadh. An deigh sin ghabh iad mu thàmh, ach cha b’ ann gu cadal. ’Nuair chaidh Calum d’a sheomar smuainich e gu ’n tugadh e suil anns a Bhiobull ur. Air dha fhosgladh b’e an ceud àite air an do thuit a shuil an ceud rann de’n deicheamh caibideil de Ghnath-fhocail Sholamh—Ni mac glic athair subhach; ach is e mac amaideach dubhachas a mhathair. Air ball thoisich ni-eiginn an taobh a stigh dheth air a radh ris, Am bheil thusa a’ d’ mhac glic? Am bheil thu a’ d’ aobhar subhachais do d’ athair agus do d’ mhàthair air an oidhche nochd? Leig dhiot d’ amaideachd, agus na dealaich ri do phàrantan aosda, ’s cha bhi la aithreachais gu bràth ort. Leig se e fein ’na shìneadh air an leabaidh. Cha robh fios aige ciod a dheanadh e. Mar bu mhodha bha e smuaineachadh mu ’n chùis, bha ’n t-eagal a meudachadh gu’m biodh e gle chearr dha falbh. ’Nuair dh’ fhairich e athair a dol a bhiadhadh an eich roimh bhriseadh an la, bha e ann an suidheachadh gle an-shocrach ’n a inntinn. Dh’ eirich e goirid an deigh sin, agus fhuair e bòrd de gach ni a b’ fhearr na cheile suidhichte aig a mhathair. Dh’ iarr i air athair ’s air fein suidhe sios gun dail, air eagal ’s nach ruigeadh iad caladh an rathaid-iaruinn ’n a thràth. Fhreagair Calum, “Suidhidh sinn sios gu dearbh, ach cha’n fhaic sibh m’athair no mise ’dol gu caladh an rathaid-iaruinn an diugh.” Dh’ aithris e ’n sin mar chur e ’n oidhche seachad, mar a bhuail a chogais air an deigh dha an rann ud a leughadh anns a Bhiobull, ’s a dh’ oibrich i air gus an robh e nis an deigh am falbh a leigeil as a cheann gu buileach. Dh’ amhairc a phàrantan air a cheile gun fhios aca ciod a theireadh iad. ’S shuidh iad an sin sios gu sona nan triuir a ghabhail a bhiadh a bu bhlasda, mar ’s minic a thuirt Calum, air na bhlais e fein riamh. Dh’ fhan e maille riu a gabhail deadh chùram dhiubh gu la am bàis, ’s bha e fhad ’s bu bheò e làn riaruichte leis an roghainn a rinn e ’s b’ i a chomhairle a ghnath gun dearmad a dheanamh air pàrantan, gu h-àraidh nan sean aois.

---

[125]

[Vol . 10. No. 17. p. 5]

Naigheachdan.

UAIR ’SAN DA SHEACHDAIN—Bidh am MAC-TALLA ’n deigh so a tighinn a mach uair ’san da sheachdain. Chithear air taobh eile dhe ’n àireamh carson a rinneadh an t-atharrachadh.

LOSGADH SOITHICH IASGAICH—Chaidh soitheach-iasgaich luachmhor a losgadh ann an acarsaid Sidni Tuath feasgar Di-haoine s’a chaidh. Bhuineadh i do Chaiptean Sol Jacobs, an t-iasgair-rionnaich a’s fhearr a tha seòladh á Gloucester. B’ fhiach i seachd mile fichead dolair, agus bha i air a h-urrasachadh air son seachd mile deug. Bha innealgasolineair bord an t-soithich, agus ’se ’n t-eagal gu’n spraidheadh an t-amar anns an robh an olla sin air a cumail a chum daoine o dhol ga ’sàbhaladh. ’S e b’ ainm d’ an t-soitheach, Helen M. Gould.

TEINE AN SIDNI TUATH—Chaidh an stor mhor aig na Braithrean Vooght, ann an Sidni Tuath, a losgadh gu làr maduinn Di-màirt. Thòisich an teine beagan romh thri uairean ’sa mhaduinn, agus bha e cho fad air adhart mu ’n dugadh fa-near dha ’s nach robh doigh air an togalach, no am bathar a bha na bhroinn a shàbhaladh. B’ fhiach an da chuid dlùth air sia fichead mile dolair ( $128 , 000), agus bha leth-cheud us coig mile de dh’ urrasachadh orra. Tha an call mar sin gle mhor. B’e so an taigh-ceannachd bu mhotha bha air an eilean, agus aon de ’n fheadhainn bu mhotha bha ann an Nobha Scotia.

OIDHCHE SHAMHNA—B’ i ’n raoir an oidhche ris an canar Oidhche Shamhna. Ged a tha na cleasan ’s na cleachdaidhean air son an robh an t-Samhainn ainmeil ’san àm a dh’ fhalbh air a dhol ann an tomhas mor á cuimhne, cha ’n eil na gillean òga ’ga leigeil seachad gun spors gu leor a dheanamh dhaibh féin. Air an dùthaich bidh gàraidhean-cail agus pàirceannan-tuirneap air an spùilleadh, agus geatachan agus dorsan shaibhlean air an toirt bhar nan lùdag. Anns na bailtean bidh othail agus gleadhraich neo-àbhaisteach air na ballaich, agus bidh ceumannan-dhorsan agus nithean eile dhe ’n t-seòrsa sin air chall ’sa mhaduinn. Ach am bitheantas cha bhi cron no call mor sam bith air a dheanamh. Anns na cearnan de ’n dùthaich anns nach eil na Gàidheil air fàs ro-Ghallda, gheibhear an fhuarag agus cuid de na cleachdaidhean a bhiodh an sinnsir a gnàthachadh anns na làithean a dh’ aom.

MORT GRAINEIL—Rinneadh mort gràineil ann a Westmount, am Montreal, oidhche Di-sathairne s’a chaidh. Bha gille beag, aois ochd bliadhna, air a mharbhadh le duine doraich. Bha ’n gille dol dhachaidh á taigh a sheanamhar mu shia uairean feasgar. Bha a dha laimh na phòcaidean ’s e gleadhraich beagan shentichean a bh’ annta nuair a thachair an duin’ air ’sa dh’ iarr e an t-airgead air. Dhiùlt e sin a dheanamh, agus rug an duine air sgòrnan air, agus stob e sgian na amhaich ’s na chom, ’s an deigh an t-airgead—coig sentichean denga—a thoirt as a phòcaidean, dh’ fhalbh e a dh’ òl. Fhuaireadh corp a ghille mu dheich uairean san oidhche, agus cha robh fhios co thainig ri bheatha gu maduinn an la.iar-na-mhàireach, nuair a thug am mortair e-fein suas, ’sa dh’ innis e an sgeul mar a thatar ga h-aithris. Is duine mhuinntir Denmark e. Is ainm dha Thorvald Hansen. B’e ainm a ghille Eric Marrotte.

An Teine.

Cha ’n fhacas ann an Ceap Breatuinn riamh roimhe teine cho mor no cho sgriosail ’sa bha anns a’ bhaile so Di-sathairne an naodhamh latha deug de dh’ October. Bha tri fichead us seachd togalach, beag us mor, air an losgadh gu làr, agus tha an call uile gu leir air a mheas aig coig ceud mile dolair. Cha robh ach mu dha cheud us sia air fhichead mile dolair de dh’ urrasachadh air na chaidh a losgadh, agus mar sin tha an call gle mhor. Bu storaichean agus taighean gnothuich a mhor chuid de na togalaichean a chaidh a losgadh, agus mar sin ged a tha ’n call mor, cha’n eil ach àireamh gle bheag a chaill na bh’ aca ris an t-saoghal, agus a tha air an toirt gu bochduinn. Anns an dòigh sin cha robh an teine cho cronail ’sa bhitheadh e na’n robh e air ruith air earainn dhe ’n bhaile anns am biodh àireamh mhor de thaighean còmhnuidh.

Thoisich an teine anns an stor aig Gordon & Keith, air taobh an iar sràid Shearlot. Bha e air aobharachadh le stobh olla, air an robhas a leaghadh glaoidh, a dhol thairis. Bhatar a’ càradh aon de na pioban uisge air an t-sraid, cha robh deur uisge san stor aig an am, ’s mar sin fhuair an teine ùine air greimeachadh. Bha gaoth làidir a séideadh o’n àirde ’n iar agus an ùine ghoirid chunnacas gu robh teine mor gu bhi ann. Fhuair e greim air na togalaichean air gach taobh agus tarsuinn an t-sràid, ’s as a sin sgaoil e. Air taobh an iar sràid Shearlot loisgeadh oisean McDonald & Hanrahan gu oisean Ingraham. Air an taobh an ear dhe ’n t-sràid loisgeadh cho fada tuath ri oisean Mhoore, far an d’ fhuaireadh an teine chasg. Cha robh air fhàgail air an dasquaresin, eadar sràidean Wentworth agus Pitt ach aon tigh—tigh-comhnuidh Mrs Ingraham. Chaidh àireamh thaighean a losgadh an ear air sràid Bhentick, agus air sràid Sheòrais. Chaidh sàbhaladh caol air an eaglais Bhaisteich, air eaglais St Andrew’s agus air Talla nan Daoin’ Oga. Bu shealladh grànda bha ri fhaicinn ’sa chuid sin de’n bhaile maduinn an ath latha, làraichean dubha, loisgte an aite nan togalaichean anns an robhas o chionn iomadh bliadhna a’ deanamh a mhor chuid de ghnothuch a’ bhaile, sealladh nach leig neach a chunnaic e air diochuimhn ri bheò.

Gu fortanach cha do thachair droch sgiorradh sam bith aig an teine; bha iadsan a bha cur cath ris gu tric ann an cunnart, agus nochd iad an tréine ’san tapadh iomadh uair, ach cha d’ fhuair goirteachadh ach fear no dha dhiubh, agus cha robh an goirteachadh a fhuair iad dona. Fhad ’sa bha ’n teine losgadh ’s daoine trang a sàbhaladh an cuid bathair us innsridh, bha na meairlich ag obair air an ceaird féin, agus ghoideadh moran de na chaidh a shàbhaladh o’n teine. Chaidh àireamh de luchd na braide a ghlacadh, agus maduinn Di-luain fhuair iad am peanaisteachadh.

Anns a chearna chaidh a losgadh agus a deas gu sràid Dorchester cha ’n fhaodar a chur suas an deigh so ach togalaichean cloiche nobrickAir son a gheamhraidh faodar taighean beaga fiodha chur air na laraichean loisgte leothasan a chaill an taighean gnothuich, ach feumaidh iad sin uile bhi air an toirt air falbh romh dheireadh na h-ath bhliadhna.

Ma tha thu ’g iarraidh
Deagh Bhrogan Obrach
a sheasas ri ’n cosg gu cruaidh ri side bhog, theid againn air an toirt dhut. ’S ann againn a gheibhear
BROGAN AMHERST
an seorsa ’s fhearr a thatar a deanamh.
A . W. Redden & Co.
ROSS BLOCK.SIDNI.

Thig sinn suas ris an fheadhainn a’s fhearr
ann an deanamh
Thruncaichean, Mhaileidean, Charbadan, Acuinn, agus gach seorsa
Bathair-Each.

’N uair a bhios tu ’dol a cheannach acuinn no carbad, no ni eile, ’se ’n seorsa ’s fhearr is coir dhuit fhaotainn. Agus ’se ’n seorsa ’s fhearr a tha sinne daonnan a creic, agus ’se sin is aobhar na h-uiread a bhi ceannach uainn. Tha stoc mor againn, agus tha ar prisean ceart.
F . Falconer & Son.
Sraid Shearlot, Sidni, C. B.

THE Nova Scotia Furnishing Co., LIMITED.

A chuideachd a’s motha tha ’n Canada air son deanamh us creic.. .. .. .. ..
AIRNEIS-TAIGHE ’S BRAIT-URLAIR.

THA STOC MOR DAONNAN AGAINN AIR LAIMH ’NAR TAIGH-CEANNACHD AIR
Sraid Shearlot, - - - Sidni.

Tha sinn a’ creic gach seors’ innsridh air an cuirear feum am broinn taighe.
Tha ar prisean ceart. Taghail againn.

“Ceannaich o’n chuideachd a’s motha, ’s caomhain t’ airgead.”

AMHERST BOOT & SHOE Mfg. Co.,
Amherst, N. S.

A Chuideachd Ghriasachd a’s Motha tha ’s na Roinnean Iseal.

Tha ar Brogan, agus gach seorsa caiseirt a tha sinn a deanamh, an deigh ainm mor fhaotainn.

Tha Mr. D. F. Domhnullach, a Stellarton, a’ cur cuairt os ar leth air Ceap Breatunn ’s taobh an ear Nobha Scotia, uair ’san raidhe. Ann am baile Halifacs tha sinn a’ cumail aig 153Granville Street.

Caradh Uaireadairean,
Chlocaichean agus Sheudan
. .. .ANN AN STOR.. ..
K . BEZANSON.
Theid iad an urras air gach obair a ni iad.. .. .. ..
An Togalach Hanington. SIDNI.

---

[126]

[Vol . 10. No. 17. p. 6]

(Air a leantuinn o thaobh 123.)

’fuireach anns an earrann sin dhe ’n bhaile do ’n chuir mi an t-ard-bhreitheamh. Bi falbh, agus na bi fada gun tilleadh.”

An deigh do ’n ard-chomhairleach a lamh a chur air a cheann fhein, agus e fhein a leigeadh ’na shineadh air beulaobh na righ-chathrach, chaidh e far an robh an t-ard-fhear-ionmhais, agus an uair a fhuair e sporran uaithe anns an robh mile bonn oir, thug e do sheirbhiseach e gus a ghiulan ’na dheigh gu ruige taigh mathair Abou Hasain. An uair a thug e dhi e, thuirt e: “Sin tiodhlac a chuir an righ g’ ad ionnsuidh.”

Ghabh i ioghnadh gu leor a chionn a leithid de thiodhlac fhaotainn. Cha b’ urrainn i a thuigsinn idir ciod a thug air an righ a bhith cho fialaidh rithe, oir cha robh fhios aice air na gnothaichean a bha ’dol air aghart anns an luchairt.

Fhad ’s a bha ’n t-ard-chomhairleach air falbh, thug ard-bhreitheamh a’ bhaile cunntas seachad mu dheidhinn gach obair a rinn e; agus thainig an t-ard-chomhairleach air ais mu ’n am anns an do chuir e crioch air na bh’ aige ri innseadh.

Cho luath ’s a thug an t-ard-chomhairleach fios do Abou Hasan gu ’n d’ thug e am mile bonn oir seachad mar a dh’ iarradh air, thainig Mesrour do ’n talla, agus thug e comharradh seachad do na cinn-fheadhna, do na comhairlich, agus do ’n luchd-dreuchd eile, gu ’n d’ thainig obair na comhairle gu crich, agus gu ’m faodadh iad a bhith falbh. An uair a rinn iad an umhlachd a bha iad a gnathachadh a dheanamh, dh’ fhalbh iad.

Ann an uine ghoirid thainig Abou Hasan a nuas bhar na righ-chathrach, le cuideachadh Mhesrour agus na oifigich eile, mar a chaidh e suas. Thug iad air ais e do ’n t-seomar as an d’ thainig e, agus Giafar a’ coiseachd rompa.

An uine ghoirid thainig feum aige air a dhol do sheomar araidh, agus thug iad e gu closaid ghrinn air an robh urlar marmoir. Thug iad dha drathais de shioda air a h-oibreachadh le snath oir gus e ’g a cur uime mu ’n rachadh e steach. Ghabh e an drathais as an laimh; ach o nach robh fhios aige ciod e am feum a bh’ oirre, stob e suas ’na mhuilichinn i. Mar is trice, is e rud beag, suarach is trice a bheir gaire air daoine na rud cudthromach, agus cha mhor nach do bhrist an gaire air Giafar, air Mesrour, agus air an luchd-dreuchd eile, an uair a chunnaic iad mar a rinn e; ach chaidh aca air cumail orra fhein, agus b’ fheudar Ghiafar mu dheireadh am feum air son an robh an drathais innseadh dha mu ’n deachaidh e steach do’n chlosaid.

Am feadh ’s a bha Abou Hasan anns a’ chlosaid, chaidh Giafar far an robh an righ, agus e air a dhol do sheomar-falaich eile, agus dh’ innis e dha a h uile car mar a thachair. Chord na dh’ innis e ris an righ anabarrach math.

(Ri leantuinn.)

Searmon Airson na h-Oigridh.

EARRANN I.

MO chàirdean òg! chuala sibh gu tric mu thimchioll Dhé, agus chuala sibh mòran mu dheidhinn. Tha mis’ air an àm a dol a dh’ fheòraich ceisd chudthromach dhibhse—Ciamar ’tha fios agaibh gu bheil Dia ann? Am fac’ a h-aon agaibh e riamh? Cha ’n fhaca; oir tha e ’g ràdh ’na Fhocal naomh féin, “Cha ’n fhaca neach air bith Dia riamh.”

Am bheil sinn làn chinnteach gu bheil iomad nì ’san t-saoghal so nach fhaca sinne riamh? Tha’ gun teagamh, iomad nì. Cha’n fhac’ a h-aon agaibh riamh baile-mòr Pharis, ceann-bhaile na Frainge, no is dòcha Lunuinn; ach tha fios agaibh gu bheil a leithid sin do dh’aiteachan ann. Ciamar a ta fios agaibh? Thà chionn gu’n robh feadhainn eil’ a chunnaic iad, ’s a thug cunntas orra. ’Nis, mar biodh neach air bith ann a chunnaic na bailtean mòr sin riamh, na ’thug cunntas dhuinn mu’n déidhinn, am b’urrainn fios a bhi againn gu robh a leithid do dh’aiteachan ann? Cha b’urrainn; bhiodh e eu-comasach dhuinn eòlas air bith a bhi againn mu’n déidhinn. Ciamar, matà, ’tha fios againn gu bheil Dia ann? An ann a chionn gu bheil iadsan a sgriobh am Bìobull ag ràdh gu bheil Dia ann? Ciamar ’tha fios acasan? Cha ’n fhac’ iad Dia. Ach an urrainn duinn’ a chreidsinn gu bheil ni air bith ann nach fhaca duine riamh? Tha e comasach dhuinn a chreidsinn gu bheil iomad nì ann nach facas, agus nach urrainnear fhaicinn. Seas aig an uinneig latha gaothar fuar. Faic mar tha na craobhan a’ gluasad, agus air an ais a’s air an aghart—na geugan air an crathadh—na duilleagan a tuiteam, a’s air an sguabadh a null ’s a nall. Ciod ’tha ga dheanamh so? Tha fios agaibh gur i ’ghaoth is coireach, ’s a tha ’ga dheanamh. Ach an urrainn dhuibh a’ ghaoth fhaicinn? Cha’n urrainn, ach tha fios aig a h-uile h-aon agaibh gu bheil an nì sin ann ris an can sinn a’ ghaoth, ged nach léir dhuinn i le ’r sùilean.

An robh a h-aon agaibh riamh tinn, ann an dòruinn, no ann am péin chorpora? Is dòcha gu robh. Ach am fac’ a h-aon agaibh riamh pian no dòruinn? —an cuala sibh iad? —na laimhsich sibh iad? Cha’n fhaca, cha chuala, ’s cha do laimhsich; agus gidheadh tha sibh a’ creidsinn gu bheil pian a’s dòruinn ann.

Ciamar ’tha fios agaibh gu bheil an nì sin ann ris an canar acras? Cha’n fhaca sibh e, cha do laimhsich sibh e. Ach mhothuich sibh dha, ’s mar so thuig agus chreid sibh gu robh an ni sin ann ris an canar acras.

Nan canainn a nis nach ’eil an nì sin ris an abrar gràdh ’san t-saoghal, am biodh sin fìor? Dearbh dhomh gu bheil gràdh ann; cha’n fhac’ thu riamh e. Cha’n fhac’ ach mhothuich thu e. Tha athair a’s màthair agad—tha thu toirt gràdh dhoibh; ’s tha fios agad gu bheil gràdh ann, ged nach fhaic thu e.

Nan cailleadh a h-aon de na leanabanan beaga sin ris a’ bheil mi a’ labhairt a dhà shùil, bhiodh e na dhall; ach bhiodh ’inntinn fathast aige, a’s comas air smuaineachadh. Dh’fhaotadh e, ged a robh e na dhall, a bhi smuaineachadh leis féin mu thimchioll tigh ’athar, agus mu choslas ’athar agus a mhàthar. Ged a chailleadh e na dheigh sin a chlàisneachd, ’s mar sin a bhi bodhar, dh’ fhaodadh e ’bhi cuimhneachadh ’s a’ smuaineachadh mu ghuth ’athar ’s a mhàthar, an uair a b’ àbhaist doibh ’bhi labhairt ris. Ged a chailleadh e na dheigh sin a bhlasad, gidheadh b’urrainn da ’bhi smuaineachadh ’s a’ cuimhneachadh blas a’ bhithidh ’s na dibhe a b’àbhaist da ’bhi gabhail. ’Seadh, ged a chailleadh e a fhradharc, ’sa chlàisneachd, ’sa chomas air nì sam bith a laimhseachadh, b’urrainn da innseadh dhuinn ciamar a b’àbhaist do gach nì a bhi ’na bheachd. Dh’ fhaodadh e a ràdh. “B’àbhaist do’n ghréin amharc cruinn, dealrach;” agus mar an ceudna, “B’ àbhaist boladh cùbhraidh e bhi de’n bhlàth so, ’s de’n bhlàth so eile—b’ abhaist do bhlas milis a bhi de’n mhil ’s de’n t-siucar, agus fonn binn o’n inneal-chiùil so ’s o’n inneal-chiùil ud eile.” ’Se sin ri ràdh, b’urrainn da smuaineachadh mu dhéibhinn na nithe sin.

Ciod e, matà, ’tha mar so a’smuaineachadh? Tha an t-anam a tha an taobh a stigh dhiot. Ciamar a ta fios agad gu bheil obair anns an uaireadair sin a th’agad a’d’ làimh? Tha do bhrìgh gu bheil thu ’g éisdeachd a’ bhuile bhig ’tha thu a’ cluinntinn ’nuair a chuireas tu ri d’ chluais i, ’s a chionn gu bheil thu faicinn nan làmhan beaga sin ’tha cuimseachadh mach nan uairean agus na mionaidean a’ gluasad. Cha’n fhaca neach air bith riamh an t-anam, ’s gidheadh tha fios againn gu bheil anam againn, do bhrìgh gur léir dhuinn iomad nì tha’n t-anam so a’ deanamh. An uair tha’n t-anam subhach, tha so ri léirsinn a’ d’ ghnùis: an uair tha’n t-anam trom, brònach, fo mhìchean, tha so ri léirsinn air t’aogas, agus theagamh le deuraibh do shùl.

Nis, ’s ann leis an dòigh chreidsinn so ’tha fios againn gu bheil Dia ann. Thoir fainear na tha mi dol a ràdh riut, agus faiceamaid an urrainn duinn a dhearbhadh gu bheil Dia ann, a thaobh gu bheil e ’deanamh iomad nì.

Amhairc air an eaglais so anns a’ bheil sinn cruinn. Mothuich a’ chrannag so anns a’ bheil mise ’seasamh, an staidhir so air an do dhirich mi, agus an t-àite anns a’ bheil mi air uairibh a’ m’ shuidhe. C’arson a rinneadh iad? Nach d’ rinneadh a’ chranaig so airson a’ mhinisteir? —àrd, chum ’s gum faiceadh gach aon e, an staidhir ’ga chuideachadh chum tighinn a nuas do’n àite so. Rinneadh na h-àiteachan ’san eaglais airson an t-sluaigh, air am faod iad suidhe ré na searmonachadh. Rinneadh na h-uineagan airson solus a leigeadh a stigh. Chuireadh lobhtachan gu h-ard, airson barrachd sluaigh a chumail. Chuireadh postachan fodhpa mar thaic, chum an cumail o thuiteam agus o fhàilneachadh. Rinneadh na dorsan chum a’ ghaoth, le fuachd, a chumail a mach, an tigh a dheanamh seasgair, agus a dhùnadh ’nuair nach robh feum orra. Cha’n fhaic thu leapaichean ann, no àiteachan-cadal. Tha thu leis a so a’ tuigsinn nach ann na àite-tàimh no cadal a tha e. Cha’n fhaic thu prasach no buaigheal ann. Tha thu leis a so ’tuigsinn nach ann airson eich no bó a thogadh e, ach gu’n d’rinnear e gu bhi na thigh-aoraidh do Dhia.

Nis’ nan canainn sa riut nach do thogadh an tigh so riamh le neach air bith—gu’n robh e riamh mar so—gu’n d’éirich e suas leis féin tre thuiteamas, direach mar ’tha thu ’ga fhaicinn—gu’n d’fhàs am balla, na clachan, an t-aol, am fiodh, na sgliadan, na h-àiteachan-suidhe, a’ chrannag, na h-uinneagan, a’ ghloinne, agus na h-uile nì ceart mar a ta iad—gu ’n d’ thàinig iad ri chéile tre thuiteamas—am b’urrainn dhuit mo chreidsinn? Cha chreideadh am balachan no ’chalag is aineolaiche ’nar measg mi. Theireadh tu rium, “Cha’n eil fios agam có ’dhealbh na ’thog iad, ach tha mi làn chinnteach gu’n do thogadh e le fear-eigin.” Nis, tha thu ceart; ach innis dhomh am faca tu riamh an duine a thog e? —am faca tu an slochd as an tugadh na clachan—an duine a shnaidh iad, a chàraich air muin a chéile iad—am fear a loisg an t-aol, ’s a chuir a’ ghaineamh air fheadh? Am faca tu a’ choille anns an d’fhàs am fiodh—an saor a lochdraich e, a rinn na h-àiteachan-suidhe, a’ chranag, ’s na lobhtachan? Am faca tu am fear a rinn a’ghloinne? —am faca tu an gobhainn a rinn an obair iaruinn? Cha’n fhaca tu a h-aon dhiubh, ach tha thu làn dhearbhta gu’n robh an leithid do dhaoine ann. Tha thu cho cinnteach ’sa tha’n t-anam a’ d’ chom gu’n robh an leithid ann, oir tha thu léirsinn obair an lamhan. Tha sin agad mar dhearbhadh, agns cha’n eil thu ’g iarraidh barrachd.

’Sann direach ’san dòigh cheudna ’tha fios agad gu bheil Dia ann; oir ’s Esan a rinn a’ chreag as an do chladhaicheadh na clachan— ’s Esan a rinn a’ choille as an do ghearradh am fiodh— ’s Esan a rinn an t-iaruinn as an d’rinnear na tairngnean— ’s Esan a rinn a’ chlach-aoil ’s a’ ghaineamh as an d’rinnear a’ ghloinne— ’s Esan a rinn an solus ’tha tighinn a stigh air na h-uineagan— ’s Esan a rinn na sùilean leis an léir dhuit a solus, a’ chluas leis an éisd thu am ministeir, an inntinn leis an tuig thu e, a’ mheothair leis an cuimhnich thu, agus an teanga leis an aithris thu na tha thu cluinntinn.

---

[127]

[Vol . 10. No. 17. p. 7]

Cagaran Eireannach.

Fhuair mi do m’ leanaban leaba bhlàth
Air Craobh na Suain.
Fairidh mi thu gu dil ’s gu tlàth
Le tàladh duain.
Cagaran seinnidh ’n duilleach min
Air Craobh na Suain,
A dh’ fhuadachadh o m’ luran crion
Gach broin ’s gach bruain.

Caol-chuairsgein airgid na h-og luain
Ni long do m’ ghaol.
A shnàmh gu reidh air Muir na Suain
Mu ’n cuairt an saogh’l.
’S aig crioch do chuairt feadh reul nan neamh,
Bho Mhuir na Suain,
Thig thu gu tir am uchd gu sèamh,
M’ annsachd is m’ uan!

Iadsan a Phaigh.

Rob Mac Gille-mhoire, am Beighe ’n Iar.
Bean Neill Mhic Leoid, Jubilee P. O.
Lachuinn Mac Gille-mhaoil, Loch Ainslie.
Iomhar Domhnullach, Sidni Tuath.
Iain Mac Coinnich, Beechmont .
Aonghas Domhnullach, Abhainn a Tuath.
An t-Urr. D. M. Mac Eamuinn, Sidni.
Padruig Mac Gille-mhaoil, Gleann Ainslie.
Seumas Mac Aoidh, Beinn a Mharmoir.
A. V. Mac Gillebhràth, Seana Bhridgeport
Iain M. Domhnullach, Stellarton , N. S.
Alasdair D. Domhnullach, Glenroy , N. S.
An t-Urr. Iain Siosal, Pictou , N. S.
Iain Mac Fhionghain, Allt-a- Bhàillidh, N. S.
Iain I. Siosal, Pictou , N. S.
Alasdair Sutharlan, Diamond , N. S.
Murchadh Mac-a- Ghobha, Belfast , E. P. I.
D. Mac Neacail, Commercial Cross, E. P. I.
An t-Urr. Donnacha Mac Leoid, Milan , Que
Domhnull I. Domhnullach, Milan , Que
Murchadh Ros, Montreal , Que
Ceit F. Nic Leoid, Peveril , Que
Padruig Mac-an-t- Saoir, Presque Isle, Ont.
Calum Mac-a- Phi, Belleville , Ont.
A. A. Dùghlach, Victoria Mines, Ont.
Iain Mac Thearlaich, Ottawa , Ont.
R. I. Domhnullach, Bridge End, Ont.
Domhnull Mac-a- Ghobha, Duntroon , Ont.
Dughall I. Caimbeul, Toronto , Ont.
An Senator Cox, Toronto , Ont.
Iain Mac Fhearghais, Port Arthur, Ont.
Iain Mac Gille-mhoire, Dunbheagain, Ont.
Padruig Crabhart, Mitchell ’s Bay, Ont.
Iain F . Mac-a- Ghobha, Fort Steele, B. C.
An t-Urr. P. R. Cunningham, Bear Lake.
Calum I Mac Leoid, Rockport , Mass.
Domhnull Calldanach, Butte , Mont.
Theodore Napier, Duneideann, Alba.

Sop as Gach Seid.

Tha na doill na ’s lionmhoire anns an Spainn, an Norway, agus an Eirinn na tha iad ann an dùthaich Eorpach sam bith eile. Anns an Spainn tha da cheud us sia deug as gach ceud mile dhe ’n t-sluagh dall, ann an Norway da cheud us ochd, agus ann an Eirinn ceud ’sa h-aon deug.

BAILE GLAN— ’S e ’m baile ’s glaine tha air an t-saoghal baile Bhrock, anns an Olaint. Tha ’n sluagh a th’ ann cho glan nan doigh ’s nach fuiling iad uiread us each air na sràidean. Tha da mhile ’s seachd ceud sluaigh ann, agus ’s i ’n obair ris am bheil a mhor chuid dhiubh, a’ deanamh càise.

BHA IAD SABHAILTE—Tha easbuig a tha saoithreachadh am measg nan Innseanach anns na Staidean an Iar ag innse na sgeul a leanas: “Bha seirbhis gu bhi agam aon latha faisg air baile beag Innseanach. Bha mi fuireach comhla ris a cheann-fheadhna, agus bha mo chuid aodaich us innsridh eile anns a champ aige. Nuair a bha mi dol a mach, dh’ fheoraich mi dheth am biodh e sàbhailte ’m fàgail ann gus an tillinn o’n t-seirbhis. ‘Bithidh, gu dearbh,’ ars esan; ‘cha ’n eil duine geal na ’s fhaisge na cead mile oirnn! ’”

LAGH NEONACH—Tha lagh neonach aca anns a’ Ghréig a thaobh daoine bhios air am faotainn ciontach de ghniomh a tha toillteanach air bàs. Nuair a theid duiue dhiteadh, feumaidh da bhliadhna dhol seachad mu ’m bi e air a chur gu bàs.

TEINE MOR LUNNUINN—B’ e an teine mor a bha ann an Lunnuinn ’sa bhliadhna 1666, an teine bu sgriosaile bha riamh air an t-saoghail o làithean Shodoim agus Ghomorrah. Bha ceithir mile deug taigh, eadar bheag us mhor, air an losgadh, agus bha ceithir cheud sràid air am fàsachadh. Dh’ fhàgadh da cheud mile pearsa gun dachaidh, agus chailleadh mu mhile beatha. B’ fhiach na chaidh a losgadh uile gu leir da fhichead millein dolair; agus feumar a chuimhneachadh gu robh an uiread sin do dh’ airgeid moran na bu luachmhoire ’san àm sin na tha e an diugh. Ach ged a rinn an teine call, bha e ’na bheannachd mor do ’n bhaile. Bha a phlàigh ann fad àireamh bhliadhnaichean roimhe sin, agus ghlan an teine as i mar nach gabhadh deanamh air doigh sam bith eile.

SGEULA-BAIS CZOLGOSZ—Chaidh Leon Czolgosz a chur gu bas a reir binn an lagha, ann am priosanAuburn , N. Y. ,maduinn Di-màirt s’a chaidh. B’ ann ’sa chathair electric a chuireadh crioch air, oir ’se sin an dòigh bàis a tha lagh staid New York ag òrduchadh. An deigh a bhàis bha a chorp air a losgadh, agus chuireadh a chuid aodaich agus gach ni a bhuineadh dha as an rathad air an dòigh cheudna. Fhad ’sa bha am mortair anns a phriosan, thainig àireamh mhor litrichean ga ionnsuidh leis a phosta, a bharrachd air bascaidean us bocsaichean làn de mheasan, de bhiadh blasda ’s de nithean eile air son a bheatha ’sa phriosan a dheanamh na bu toilichte. Cha robh ni dhiubh sin air a thoirt dha; bha iad air an losgadh, agus mar sin cha’n eil snàithnean aodaich no bideag paipear a bha mu thimchioll ri fhaotainn. Tha luchd cumail a phriosain ag radh na’n rachadh ainmeannan na feadhnach a bha cur nan gibhtean ga ionnsuidh a dheanamh follaiseach gu ’n cuireadh e ioghnadh nach bu bheag air an t-saoghal.

SGIORRADH DAGA—Thachair droch sgiorradh ann an Glace Bay Di-domhnaich so chaidh. Bha gille le Iain Mac Neill a cleasachd le daga, agus air do nighinn a bha ’sa choimhearsnachd tighinn a stigh, chaidh e ma b’ fhior a losgadh oirre, an dùil nach robh urchair san daga idir. Ach bha urchair innte, ’s dh’ fhalbh i, agus chaidh am peilear an sàs ann an leth-cheann na h-ighinn, a deanamh leònadh cunnartach oirre. An cùnntas mu dheireadh a fhuair sinne, bha am peilear gun fhaotainn, agus bha an nighean a fulang moran cràidh, ach cha robh eagal sam bith air na lighichean gu ’n rachadh a beatha ann an cunnart.

AIMHREIT MHASLACH—Anns na Staidean a Deas, tha droch ghamhlas aig na daoine geala do na daoine dubha, mar a tha iad gu tric a nochdadh. La na Sàbaid s’a chaidh bha aimhreit uamhasach eatorra ann am Balltown, an Louisiana. Bha aon duine geal air a mharbhadh, ’s fhuair dithis eile leòin bhàsmhor; agus bha naodhnar dhe na daoine dubha air am marbhadh, ’s deich no dusan eile air an leònadh cho dona ’s nach tig iad uaithe. Thòisich an aimhreit aig eaglais anns an robh na daoine dubha ag aoradh. B’iad na daoine geala thòisich.

Cape Breton Electric Co., Ltd.

RUITH AN AISEIG.

TIM-CHLAR.

Gus an toirear fios air atharrachadh bidh an Tim-Chlar mar a leanas:—

[Clàr - ama]

Tha na bataichean a taghal aig Point Edward air tursan 9 a. m. agus 4 p. m.; agus aigVictoria Pierair tursan 10 a. m. agus 5 p. m.Tha iad air na h-uile turus a taghal aig anInternational Pier.

TURSAN FEASGAR.

[Clàr - ama]

MANUFACTURERS LIFE INSURANCE COMPANY.
NOW
MANUFACTURERS & TEMPERANCE & GENERAL LIFE ASSURANCE Company

Ard-oifis: —Toronto , Canada.

J. F. JUNKIN, Esq., Managing Director.

Tha a chuideachd so a creic “pholicies” dhe gach seorsa thathar a cur a mach air son urras-beatha. Gheibhear gach fiosrachadh a dh’ iarrar, agus na prisean, bho

A . G. BAILLIE, General Agent, Port Hastings, C. B.
L. L. GULLIVAN, Agent,Sidni.
M . LEBETTER, Agent,Sidni Tuath.

[Dealbh]
Aon sam bith air am bi nithean grinn a dhith air son adhlacadh nam marbh, rachadh e do ’n bhuth aig
A. J. BEUTAN,
(Alasdair Mac Iain Bheutain)
a tha cumail gach ni a dh’fheumas a leithid

CISTEACHAN-LAIDHE
dhe gach seorsa—beag us mor, geal us dubh, agus dhe gach seorsa fiodha—cruaidh us bog. Aodaichean Dubha agus Anart Geal, agus na h-uile seorsa Bathar-Airgeid us eile nach urrainnear ainmeachadh an so.

Faodar comhradh a dheanamh ris a cearna sam bith dhe ’n duthaich air an
Telephone No. 62.
A. J. BEUTAN.
Sidni, Feb. 8, ’01.

Bathar Cruaidh
Tuaghannan
Saibh
Locraichean
Glasan
Tairnean
Sgianan, etc

Aonghas Mac Leoid

Paipear-balla
Paint
Olla
Putty
Varnish
Gloine
Etc., etc.

NIALL MacFHEARGHAIS,
Ceannaiche Taillear.
Na h-Aodaichean a’s fhearr agus na Fasain a’s ùire.
SIDNI, - - - C. B.

MACEACHUINN & MACCABE,
FIR-LAGHA.
Ceannach us creic fearainn, Airgead Iasaid, &c ., &c .
A. J. G. MACEACHUINN. IAIN J. MACCABE.

HEARN & MACDONALD,
FIR-TAGRAIDH, NOTAIREAN, &c ., &c .
SIDNI, - - - C. B.
D . A. HEARN.FIONNLADH DOMHNULLACH.

ROS & ROS,
FIR-LAGHA, NOTAIREAN, &c .
Airgead ri thoirt seachad an iasad.
SIDNI, - - - C. B.
UISDEAN ROS. HOWARD S. ROS, B. A.

HARDISON ’S PHARMACY.
An Stor-chungaidhean a’s fhearr a tha ann an Sidni.
Air oisean Sràidean Shearlat agus Prince.
SIDNI, - - - C. B.

DR . CUNNINGHAM,
LEIGH-FHIACAL.
Mu choinneamh storProwse Bros. & Crowell.
SIDNI, - - - C. B.

J . J. ROY, M. D. ,
OIFIS: —An Togalach McVey.
A CHOMHNUIDH: —An tighC . W. Hill.
SIDNI., - - - C. B.

DR. G. T. MACGILLEAIN,
DOTAIR FHIACAL.
OIFIS: —Os cionn Stor Harrington.
SIDNI, - - C. B.

J . E. BURCHELL,
URRASACHADH BEATHA AGUS TEINE
anns na caiseachdan a’s fhearr am Breatunn ’s an America.
SIDNI, - - - C. B.

C . R. BOWN,
URRASACHADH TEINE AGUS LEACAN GLAINE.
SIDNI, - - - C. B.

C . V. WETMORE,
URRASACHADH TEINE, BEATHA, SGIORRAIDH, & LEACAN GLAINE.
An tigh a Chommercial Bank,
SIDNI, - - - C. B.

L . L. GULLIVAN,
CEANNAICHE FEARAINN.
FEARANN US TAIGHEAN RI ’N CREIC ANNS GACH CEARNA DE SHIDNI.
AIRGEAD GA THOIRT SEACHAD AIR RIABH
Victoria Block, So. Charlotte St. ,
SIDNI. - - - C. B.

FAIGH DO DHEALBHAN air an tarruinn anns an t-Seomar Dhealbh Ur a tha ’n Togalach McVey, air sraid Shearlot. An t-àite ’s saoire tha ’sa bhaile. Bidh an obair dhe ’n t-seorsa ’s fhearr.
C . H. WOODILL.

F. O. PETTERSON,
Ceannaiche Taillear.
Oisean Sraidean Sheorais agus Phitt,
SIDNI, - - - C. B.

---

[128]

[Vol . 10. No. 17. p. 8]

Iomram Bean-na-bainnse.

LE MRS. K. W. GRANT.

FONN— “Piobaireachd Dhomhnuill Duibh.”

Dùbh-ghorm an t-iar-chuan
Fo ghuirme nan speuran;
Gaoth mhor an ear-thuath
Le fuar-fhead a’ seideadh;
Tonnan a’ luasgadh
Fo bhuaireas a’ beucadh;
Eoin-mhara luaineach
Mu ’n cuairt orra ’g eigheach.

Faic, feadh nam bàth-thonn,
A’ tearnadh ’s a’ direadh,
Bàta ’g a sàruchadh,
’S fhada o thir i!
Féitheach na gàirdeana,
Calma na daoine
’Tha nis ann an gàbhadh
A sireadh a’ chaolais!

Faic anns an deireadh,
Le a maighdean air chomhlath,
Ribhinn nan eileana,
Màiri nigh’n Donuil;
Air Raonull a h-aire,
A dochas a’ traoghadh,—
’Mo thruaigh, bidh ar banais
’Measg ròd agus fhaochag!’

Smiorail na gillean,
Is tàireil leo striochdadh,
Ach spionnadh na gaillinn
Bheir barrachd ’s an stri so:
Cho dlùth air a’ mhor-thir,
’An sealladh an càirdean,
Gun lùgh tha na h-oig-fhir
Air ùrlar a’ bhàta!

Ràmh ghlac na h-oighean
’S gach dornag ’n an àite;—
“Suas leatha ’Mhorag,
A ghràidh!” arsa Màiri:
’Suas i do ’n chamus
Air bharra nam bàirlinn!—
Sàbhailt ’s a chala
Tha Raonull is Màiri!

Choisinn an t-òran so an duais a b’ àirde bha air a toirt seachad air son bàrdachd Ghàilig aig Mòd a’ Chomuinn Ghàidhealaich, air a mhios a dh’ fhalbh.

Maduinn Earraich.

LE NIALL ROS.

Nach aoidheil tiorail fuaim nam fras
An doire chaoil nan geug;
Gach boinne min a tuiteam bras
Le lainnir lith nan leug,
Ag uisgeachadh nam meanglan og’,
’S ’g an tabhairt beo bho ’n eug.

Bi iomradh buan aig fuinn is dàin
Mu sgèimh nan earrach ùr;
Mu ’n neoinean bheag, ’s mu ’n t-sobhraich bhàin,
Le ’n cuailean làn gun smùr;
Mu bhrog-na-cuthaig feadh nam bruach,
’S mu dhochas cluain nam flùr.

Tha bith na beatha ’briosgadh beo
An tos an earraich nuaidh;
Tha blàths na gréin ag aiseag deo
Do ’n talamh reodhta, chruaidh,
’Sa claoidh nan sian gun dreach gun loinn,
A thug a’ choill fodh bhuaidh.

Nach sunndach mireag lùthmhor, luath
Nan uan air srath an fheoir;
A cluich ’s a gleachd le gean gun fhuath,
A chionn gu ’n d’ fhuair iad treoir,
Bho àrach fial a’ bhainne bhlàth;
’S am màthraichean ’n an coir.

Tha ’n spreidh a direadh slios nam beann
’S am buachaille ri ’n ceum;
Oir ghabh iad frith nan àrd fo ’n ceann
Is ghabh iad cead le ’n geum
De ’n àlach shios an gleann nan lòn,
Laoidh oga ’ruith ’s a leum.

Nach tùrail a ni eoin nan speur
An nid fodh sgàil nam bruach;
Tha cannach, cointeach agus feur,
Cho grinn an dlùths nan cuach,
Gu seomraichean do ’n teaghlach og,
A chunntair mor an luach.

Tha ’n t-seisreach bheartaichte ’s a chluain
A treabhadh fod an fhuinn;
Gu direach, reidh, mar thuinn a’ chuain,
Tha ’n talamh dearg fo ’m buinn;
Tha ’n fhaoilinn bhàn, is breac-an-t- sil
A leantuinn sgriob a’ chroinn.

Mar cheol am bruadar sèimh nam bàrd,
Tha torman tiorail, binn
Nan allt o shliabh nam fireach àrd
A tearnadh troimh na glinn;
Is lainnir eisg, air fiamh an oir,
Fodh scorr nan glunag cruinn.

Mar chrùn nan seud is àille snuadh
A sgeadaich ceann an righ,
’S a’ mhaduinn seolaidh ceo nan stuadh
Air tulaich fhuair nam frith,
Mar choron boillsgeach anns a’ ghrein,
No leug is boidh’che lith.

Cia sgiamhach lùb a’ bhogha-frois
Buan-earlas grinn na bàigh;
Gach dath ’na chuairt mu leud na bois;
Tha ’ghlaic tharr bheinn is tràigh;
’S an gorm nan speur tha loinn a sgèimh
Mar phaidir neamhnuid àigh.

Is ghleus an uiseag luinneag shuas
Feadh bogha-frois nan neul;
A h-oran thug fo chis mo chluas,
Oir bha i nuadh ’n a sgeul;
Is chuir i solas ’n a mo chridh’
Le righ nam port-a- beul.

Tha cuimhne throm nam bliadhn’ a dh’ fhalbh
A toirt nan deur gu m’ ghruaidh;
Tha ’n dochas àrd nach fuirich balbh
A lasadh eud na buaidh;
Tha bith na beatha ’briosgadh beo
An tos an earraich nuaidh.

Thug Comunn Catach Ghlascho seachad tri duaisean air son nan tri òrain a b’ fhearr a rachadh a dheanamh do Mhaduinn Earraich, agus ’se so an t-òran a choisinn an duais a b’ àirde. Cha b’e so idir a cheud duais a fhuair an t-ùghdar; tha ainm ri fhaicinn am measg luchd-cosnaidh nan duaisean aig a Mhòd na h-uile bliadhna. Buinidh e do “Eilean gorm a Cheò,” agus mar sin cha ’n ioghnadh ged a bhiodh tomhas mor de spiorad na bàrdachd aige.

Fhleasgaich Uir, Leanainn Thu.

SEISD—
Fhleasgaich ùir, leanainn thù,
Fhir a’ chùil bhoidhich;
Fhleasgaich ùir, leanainn thù.

’S mi gu ’n rachadh ad choinnimh,
Air mo bhonnaibh gun bhrogan.
Fhleasgaich ùir, &c

Air bonnadh mo chasan,
Ged bhiodh clachan ga’n stroiceadh.

Ged bhiodh reothadh ro chruaidh ann,
’S sneachda fuar air a’ mhointich.

Fhir nan camagan donna,
Rinn mi coinneamh gle og riut.

Fhir nan calpa geal, gasda,
Tharruinn d’ astair troimh ’n mhointich.

Fuil a ’bhruic air do léine,
’ S fuil an fhéidh air do chota.

Fuil an laoigh bhric, bhallaich,
Mar bhannaibh mu d’ dhornaibh.

’S mi gu ’n siùbhladh Gleann Rao’ill leat,
Agus da thaobh Loch Lòchaidh.

Dh’ fhalbhainn air muir no ait’ tir leat,
Gu ruig crioch na Roinn-Eorpa.

Ged nach mò leat mi ’m bliadhna,
’S tric a dh’ iarr thu mo phog orm.

Cha bhi mi ga d’ chàineadh
Gar an dàn dhomh do phosadh.

Ach guidheam gu slàn thu
Gach là fhad ’s is beo mi.

DeWitt & Mackinlay,
Luchd-creic agus obrach Innealan Electric
Obair Electric de sheorsa sam bith air a deanamh.
Stoc mor de dh’ innsridh Electric.

Air son CARADH BHICYCLES tha sin lan uidheamaichte air sonENAMELLING , BRAZINGagusVULCANIZINGa dheanamh.

Air Sraid Phitt, faisg air Searlot, Sidni, C. B.
Telephone 223.

NUAIR A BHIOS TU.. ..
ag uidheamachadh taighe
tha cothrom agad air leigeil fhaicinn cho grinn ’s is aithne dhuit a dheanamh, mar sin a cosnadh meas do chairdean, agus a toirt toilinntinn dhut fhein. Anns a bhuth againne tha cothrom agad air na bhios a dhith ort a roghnachadh a stoc airneis a tha ur agus fasanta, agus air a dheagh dheanamh. Tha sinn a creic airneis seomar-suidhe—coig piosan—air $35 .00.
GORDON & KEITH,
A. T. GRANT,
Manger, Charlotte St.

Bathar Teine.

Bathar a chaidh a shabhaladh o’n teine—iomadh seorsa—beagan dhe na h-uile rud. Bidh e air a chreic Saor, Saor!!

Tha aireamh de dheiseachan ’s de chotaichean-uachdair againn a fhreagras air daoine mora.

Tha iad againn cho ard ri No. 44.

Mills , MacKenzie & Ross.
Air an t-Seann Laraich.

Sydney & Louisburg Railway

TIM CHLAR.

A toiseachadh DI-LUAIN, IUN 10, 1901, ruithidh na Carbaid gach latha, ach Di-donaich, mar a leanas:

[Clàr - ama]

* A ciallachadh nach stad an carbad ach nuair a chuirear a mach comharra.

WM . COYNE, Traffic Manager.

C. P. MOORE,
BATHAR CRUAIDH.
Iarunn, Uidheaman Saoirsneachd, Uidheaman Gaibhneachd, Tairnnean, &c .
SIDNI, - - - C. B.

Uilleam K. Beairsto,
Luaidh-Cheard, &c .

Theid againn air gach obair an co-cheangal ri cur a stigh phioban uisge agus blathachaidh thaighean a dheanamh le deagh luchd-obrach agus air prisean iseal. Cuir deuchainn oirnn agus biodh fhios agad gu bheil so fior. Gheibh an duine aig am bi beagan obrach a cheart uiread aire ris an duine aig am bi moran, agus bi gach ni a ghabhas sinn os laimh air a dheanamh an ealamachd.

UILLEAM K. BEAIRSTO,
Phone 217
Sidni, C. B.
Feb 7 ’01—1 yr

ROYAL BANK OF CANADA.
CORPAICHTE 1869.
ARD OIFIS, HALIFAX , N. S.

EARRAS, $3 ,000,000.00
EARRAS PAIGHTE $2 ,000,000.00
AIRGEAD TAIMH 1,700,000.00

Luchd-Riaghlaidh:
Thomas E. Kenny,Ceann-suidhe.
Thomas Ritchie,Iar-Cheann-Suidhe.
Wiley Smith, H. G. Bauld, Hon.Daibhidh Mac Iain.
Edson L. Pease, Gen’l. Mgr., Montreal.

Meur-Oifis ann an Sidni.
J . E. BURCHELL,Fear-Gnothuich.

Tha gach gnothuich is abhaist a dheanamh ann am banca ’ga chur air adhart, agus tha
BANCA-CAOMHNAIDH
ann anns am faodar suim sam bith o dholar suas, a chur air riabh 3% ’sa bhliadhna.