---

[1]

[Vol . 2. No. 1. p. 1]

MAC-TALLA.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-ATHAIRNE, IULAIDH 1, 1893. No. 1.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean
Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

ARCHIBALD & CO. ,
CEANNICHEAN.
Sealbhadairean Meinean Guail Ghowrie

Murray & Mac Coinnich,
Comharlaichean, Fir-tagraidh, &c .,
SIDNI TUATH, C. B.
H MURRAY. D. D. MAC COINNICH.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.

NAIDHEACHD AN NASEACHDAINN.

Oiche Di-ciadinn, air an t-seachdain s’a chaidh, bha coignear dhaoin’ oga ’bha ’g ionnsachadh a bhi nan dotairean, a seoladh le bata beag air Abhinn ’L Assomption air son cridhealas dhaibh fein. Chaidh am bata thairis, agus bha iad uile air am bathadh ach aon fhear.

Tha seann duine coir a fuireach aig Amherst, N. S., aig a bheil coig duine fichead cloinne. Tha’n duinne ’s sinne leth-cheud bliadhna sa coig a dh’aois, ’s an duine ’s oige tri miosan. Tha e na dhuine teoma, tapidh, a tha deanamh beolaind mhath le bhi ’reic innealan-ciuil.

Chaidh Seumas Larkin e mhuinntir Eilean a Phriunnsa a mharbhadh leis a charbad-iarrinn aig Greenville, Maine, an la roimhe. Bha e fiachinn ri dhol air bord ’s an carbard air ghluasad. Thuit e fodh na cuibhlichean, agus chaidh a dha chois a ghearradh dheth. Bha e coig bliadhna fichead a dh’aois.

Tha fiosan a Manitoba ag innse gu bheil am barr moran nas adhartiche na bha e mu’n am so an uiridh. Chas n-eil cion uisge a deanamh milleadh an cearna sam bith dhe’n duthich. Tha na duchannan iar-thuathach air fad air an t-slighe gu bhi air an aiteachadh gu h-iomlan am beagan bhliadhnachean. Tha corr us ceithir ceud mile acaire fearinn fodh bharr air an t-samhradh so air nach deachidh sgriob dhe’n chrann riamh roimhe.

Tha teas anabarrach ann o chionn beagan laithean agus tha ’n talamh gu sgaineadh leis an tiormachd. Cha mhor gu robh uisge ceart ann air an t-samhradh so. Ged a bha frasan briagha ainn toiseach na seachdain s’a chaidh, tha ’m fiar ’s am barr a nis cho feumach air uisge sa bha e riamh. Mur dig e an uine ghoirid bidh a bhliadhna s’a tighinn nas fhaid’ air ais na bha bhliadhna chaidh seachad, ged a bha sin dona gu leor. Ach bidh sinn an dochas gun dig an t-uisge am beagan uine agus gum bi gach ni a tha fas air urachadh ’s air a neartachadh. Ged a tha ’n tiormachd cho mor ’s na aiteachan so, tha Manitoba ’san Iar-thuath a mealltinn side a tha gle fhabharrach do’n bharr. Tha ’n t-uisge ’san t-side bhlath a tighinn ma seach air chor ’s gu bheil coltas fior mhath air gach ni.

Air son bathar math agus bathar saor ruig an stor aig D. I. Domhnullach, air Sraid Wentworth. Tha ’chuid bathair cho math sa gheibh thu an aite sam bith, agus tha na prisean gle iosal.

Aig aite ann an Quebec ris an abrar St. Joseph de Levis, ghabh fear Ioseph Morency gu dona air a bhean agus an sin loisg e oirre le daga ’s mharbh e i. Chuir e da pheileir troimh ’ceann. Cha n-ei ach mu shia seachdainean o’n phos iad, ’s cha robh ise ach sia bliadhna fichead a dh’aois. Thug esan e-fhein as agus bha daoine dhe’n bharail gu’n do bhath e e-fhein, ach fhuaireadh e an deigh sin ’ga fhalach fein ann am mulan feoir. Tha e nis air a dhunadh ’sa phriosan a feitheamh ri bhi air fheuchinn leis an lagh.

Tha lan am aig na tuathanich a bhi sealltinn a mach air son daolagan a bhuntata. Bha na biastagan so gle lionmhor an uiridh agus rinn iad call mor an iomadh aite, ach ’s suarach na rinn iad an taca ris na ni iad air a bhliadhna so ma gheibh iad toiseachadh ceart mu’n cuirear bacadh orra. Chan eil iad coltach ri gaisidhean eile a bhios a tigh’nn air barr, bliadhna air ’s bliadhna eile dheth, ach aon uair ’s gum faigh iad greim air aite leanidh iad air o bhliadhna gu bliadhna, agus chan aithne dhuinn gun d’ fhuaireadh an aite sam bith innleachd air an sgrios cho buileach aon bhliadhna ’s nach do thog iad an ceann a rithist an ath bhliadhna: ’Se ’n aon rud a chuireas grabadh orra ’nan obair chronailParis Greenair a mheasgnachadh ann an uisge, ’s air a chrathadh air barr a bhuntata, Tha e na phuinnsean laidir ach le bhi faicilleach cha dean e cron sam bith air duine bhios ga chur gu feum, agus cha mho a ni e cron sam bith air a bhuntata fhein. ’S coir do gach neach aig a bheil buntata a fas a bhi air fhaicill, agus, cho luath sa nochdas na daolagam an cinn, cur as dhaibh air an doigh a’s fhearr a dh-fhaodas e. Gabhidh e saothir mhor agus moran uine gu so a dheanamh, ach tha ’m buntata na phor ro phriseil air son a leigeil seachad.

---

[2]

[Vol . 2. No. 1. p. 2]

GAOL GAIDHEALACH.

SGEULA FIRINNEACH.

Le Naill MacLeod,

III.

“ ’S iomadh car a dh’ fhaodas
Tighinn air na fearaibh.
Theagamh gu’n gabh iad gaol
Air an te nach fhaigh iad.”

Anns an earrainn mu dheireadh de ’n sgeula so dh’ fhag sinn Domhnull agus Seonaid anns a’ bhata, a’ togail a mach bho thir, air oidhche ghruamaich, le cuan borb agus iorguilleach air thoiseach orra. Bha sinn a’ guidhe soirbheis chiuin agus fhabhoraich a bhi cur leo a chum a’ chala gus am bu mhiann leo dol. Ach cha b’ ann mar sin a thachair; cha robh iad ach beagan mhilltean bho thir ’n uair a dh’ eirich gaoth laidir agus doinionn shearbh ’n an aghaidh.

Bha iad a’ cathachadh gu treun ri neart na fairge car uine, Domhnull a’ cumail am misnich suas cho math ’s a dh’fhaodadh e, ach mu dheireadh b’ eiginn geilleadh, agus ruith leis a’ ghaoith, ge b’ e taobh a thogradh i an cur.

Bha iad mar sin air an iomain air falbh le neart na fairge, na neoil ghruamach os an cionn, na tuinn na ’m meallan gaireach a’ beucail mu ’n cuairt dhoibh le buireadh fiadhaich. Bha ’n oidhche cho dorcha ’s gu’n do chaill iad an cursa, agus bha eagal orra gu ’m faodadh iad bualadh air na creagan agus a bhi air an call. Bha fios aca, ’thaobh an rathaid a bha ’ghaoth, gur e na Hearadh, no Leodhas, a cheud fhearann a bhuaileadh iad.

Tha mi ’creidsinn nach robh inntinn Dhomhnuill agus Seonaid gle fhoiseil an oidhche sin; bha dochas agus eagal a cathachadh an agaidh a cheile ’n am broilleach. Cha robh eagal air bith air Domhnull, ach a thaobh Seonaid, bha fios aige gur ann le gaol gun cheilg dha fein a dh’ fhag i a dachaidh bhlath agus phailt, a cairdean agus a luchd-eolais, a’ tilgeadh a chrannchuir maille ris-san, anns gach cruaidh-chas a dh’fhaodadh tighinn ’n an aghaidh; agus dhearbh a’ cheud oidhche nach robh iad gu bhi ainmig no faoin.

Bha brathair athar Seonaid ’n a Bhaillidh anns na Hearadh agus ’n uair a dh’eirich muinntir an taighe aige ’s a’ mhadainn an deigh na h-oidhche air am bheil sinn a’ bruidhinn, chunnaic iad bata beag ann an coltas eiginn a’ teannadh ri tir. Ruith am Baillidh agus cuid eile dhe ’n teaghlach aige thun ’a chladaich, agus ciod bu mho ’chuir a dh’ ioghnadh air a’ Bhaillidh na Seonaid nighean a bhrathar fein ’fhaicinn anns a’ bhata. Bha fios math aige gu’n robh Domhnull agus Seonaid suas r’a cheile, agus thuig e air ball mar a bha ’chuis, gur e teicheadh a rinn iad. Chaidh neart thar cheart; cha robh ann ach a toirt bho Dhomhnull agus a glasadh ann an daingneach laidir dhe’n tigh, gus am faigheadh e cothrom air fios a chur gu ’h-athair mar a thachair. Chunnaic Domhnull nach robh math dha toiseachadh le laimh laidir aig an am sin, agus cha robh aige ach, ’n uair a thainig beagan ciuine, air an latha sin fein, aghaidh a chur air Eilean-a’ -cheo, gun bhean gun leannan.

Ach fhuair e ’ghob a chur ann an cluais Seonaid mu’n do dhealaich iad agus a radh rithe misneach mhath a bhi aice, nach rachadh a’ ghrian fodha da uair gus am faiceadh i ’rithist e.

Cha robh aig Seonaid ach a bhi ag amharc an deigh birlinn Dhomhnuill agus ’a seinn.—

“Ma chaidh thu timchioll air an rudha,
Bidh mi dubhach as do dheigh,
Gus an cluinn mi thu bhi ’tighinn
Gu robh gach slighe dhuit reidh.”

B’ioghnadh leo an ath mhadainn ann an tigh athar Seonaid, cho fad ’s a bha i gun eirigh, agus chaidh a mathair a dh’fhaicinn ciod a bha cearr, ach cha robh air thoiseach oirre ach leabaidh agus seomar falamh: Seonaid cha robh ann. Chaidh fios do gach tigh agus baile, gu’n robh Seonaid air chall.

Bha neach eiginn a bha mach anmoch a thuirt riutha, gu’m fac e bata ’fagail a’ chladaich eadar uair agus da uair ’s a’ mhadainn, Thug sinn iad gu chomh-dhunadh gur e teicheadh a rinn Seonaid, ach bha fios aca air cho fiadhaich ’s a bha ’n oidhche, agus an rathad a bha ’ghaoth, nach b’urrainn daibh an t-Eilean-Sgiathanach a dheanamh dheth. Dh’fhalbh daoine ’s eich air gach rathad, dh’fhalbh a brathair le each agus rinn e air Caolas-na-Hearadh, a’ feoraich dhe gach neach a bha ’tachairt ris, am fac iad an leithid de sgioba ’tighinn an rathad.

Fhuair e fios mu dheireadh gu’n robh Seonaid gu seasgair, blath, ann an tigh bhrathar-athar. An uair a rainig e, cha b’ i an fhailte chairdeil a chuir e oirre. Thill e dhachaidh ann an cabhaig a dh’innseadh dha ’n teaghlaich gu’n robh i beo. Bha e dol a thilleadh an ath latha g’ a h-iarraidh, agus e ann an lan bheachd gu’n robh teicheadh Seonaid aig a cheann, agus gu’n d’ fhuair i am paileas deth.

Ged a chaidh Domhnull dhachaidh cha b’ ann gu cadal air a’ chuis; an rud a chuireas am fior Ghaidheal roimhe, cha’n ’eil e soirbh a chur as a cheann. Agus tha da ni anns nach robh Gaidheal math riamh air dheireadh, s e sin, gaol agus gaisgeadh; agus ’s tric a bha an dara h-aon dhiubh ag arach an aoin eile. Ach ged a tha gaol ’na ghaol, ’s iomadh dragh ’us tuasaid a rinn e anns an t-saoghal, agus fhuair Domhnull agus Seonaid an cuid fein dheth.

Ach dh’fhaodadh iad a radh mu a cheile le firinh, mar a thuirt Mac-Mhaighstir-Alasdair mu’n Phrionnsa—
“Ged spionadh sibh an cridh’ asainn,
’S ar broillichean a sios a shracadh.

A CHARAID
Ma tha thu ’n duil dad a leughadh no ’sgriobhadh ruig
Stor-Leabhrichean ’Ic Fhionghain.
ri taobh “Talla na Siorrachd,” (County Hall) ,far am faigh thu
Leabhrichean agus Paipearan dhe gach seorsa,
cho saor ’sa gheibh thu an aite sam bith.

BATHAR SAOR

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach searsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh. Sioda dubh, Sgaileanan, Aodicnean-uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug, Adan air son fir us mnathan, Leintean geala, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas de gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun 1, 1883.

---

[3]

[Vol . 2. No. 1. p. 3]

Cha toir sibh usainn Tearlach
Gu brath gus an teid ar tachdadh.”

An oidhche sin fein fhuair Domhull iasad de bhata mor, comasach, agus chruinnich e deich-ar-fhichead de ghilleen oga cho sgairted ’s a bha eadar da cheann an Eilein. Thog iad na siuil ris an iubhraich gu h-aighearach, agus mhionnaich iad nach tilleadh duine beo dhiubh, agus nach fagadh iad clach gu’n tionndadh eadar am Buta-Leodhasach agus ceann Bharraidh, gus am faigheadh iad Seonaid.

(Ri Leantuinn)

Turus a Mharaiche.

Nuair sgaoileadh a naidheachd, ghreas Sgrioban-an-oir null agus thubhairt e ri “Talamh Dearg:” Ciod so tha mi cluinntinn umad? Saoil thu gu’n dean thu tuilleadh airgiod ann an tir choimhich? Oir gu cinnteach ni saoibhreas sgiathan dha fein: Fhreagair Talamh Dearg. “Tha mi sireadh saoibhreas maireannach agus fireantachd.” ’S fearr’ eun san laimh na dithis ’sa choill arsa Sgrioban-an-oir— ’s e gliongan aich an airigiod ’na phocaid.

Ach tha Babilon gu bhi air a sgrios, fhreagair “Talamm Dearg” mairidh m’ amsa agus t-amsa mo nabuidh “Talamh Dearg” ach se uine airigiod, uime sin beannachd leat.

Ruith e tarsuinn an t-sraid chum failte chuir air bean a chridhe chruaidh a thainig chum malairt ris.

Dhinnis Sgrioban an oir dhi mu thiomchioll Talamh Dearg. Fhreagair ise, “Chreid mi riabh nach robh ann ach leith-chiallach; nis tha mi cinteach as.” Aig beul na h-oidhche dh-feuch Talamh Dearg rithisd ri impidh chuir air cuid eile Babilon fhagail.

Nuair a thagair e ri chairdean a reir na feola, thoisich iad uile a dh’aon ghuth air an leithsgeul a ghabhail. Be ’n aon duine a dh-eisd ris gu toileach gille og da m’ ainn Dearsadh a choinnich ris a tighinn a mach a buth fear na’n cungaidhean. Nuair chuala Dearsadh iomradh air aiseag saor do thir eile, chuimhnich e air fear creideis araidh a thubhairt ris gu tric. “Paidh dhomh sin a th’ agam ort” agus do bhrigh nach robh aig ni leis an dioladh e, thug e cluais da briathran Talam Dearg.

Ach cha ghealladh eadhon Dearsadh leantuinn ach as deigh beagan laithean mar so thachair ach a mhain a bhean ’sa clhann gu’m b-fheudar dha Talamh Dearg dol a mach na aonar a giulan a mhaslaidh-san.

*Do ’n leughadair, ’san Eabhra se ’s brigh dha Adhamh “Talamh Dearg.

Tha Uilliam Caimbeal, Seaforth, Ont., a sgriobhadh; “Badh cuimhne mhath agam air an la a fhuair mi ur leigheas fiachail. ’S e ’n aon leigheas a rin n feum dhomh riabh. Reic mi K. D. C. rin feadhinn eile a tha ’g radh gun do leighis e iad.

Litir Chabair-Feidh.

Cha ’n eil moran naigheachdan agam ri thoirt dhuibh air an t-seachduinn so oir tha na coinneamhan Gaidhealach an ire mhath seachad airson na bliadhna agus tha na h-uile Gaidheal aig am beil an cothrom a toirt sgriob do thir an fhraoich a dh’fhaicinn nan seann chairdean, agus a dh’fhaotainn urachadh agus neartachadh bodhaig, ni air am beil mor fheum aig neach sam bith a tha gabhail comhnaidh anns a bhaile mhor so. Tha mi gle thoilichte litir fhaicinn bho “Mac Dhan” anns an aireamh mu dheireadh a fhuair mi agus tha mi ’n dochas gu ’n gabh na Gaidheil anns gach cearn an eiseamplair mhath a thug e dhaibh, air doigh ’s gu’m bi urrad a litrichean a tighinn thugaibh bho gach taobh ’s nach bi duilgheadas sam bith agaibh ann a bhi lionadh gach taobh-duilleag de MHAC-TALLA le naigheachdan Gaidhealach, eadhon an deigh dhuibh a mheudachadh mar a tha sibh a gealltuinn. Ach c’arson nach d’ innis “Mac Dhan” dhuinn tuilleadh mu dheighinn gnothaichean Gaidhealach ann an Louisburg? Bhitheamaid toilichte chluinntinn de ’n aireamh de luchd-bruidhinn-Gaidhlig a th’anns a bhaile sin, agus de na doighean a tha iad a cleachdadh gu bhi cumail suas an cainnt. Bheireadh naigheachdan de’n t-seorsa sin misneachd dhaibhsan a tha deanamh an dichioll air a bhi cumail suas cainnt agus cliu an sinnsear, agus chitheadh an saoghal nach eil sinn idir cho faisg air a bhas ’s a tha moran a feuchainn ri dheanamh mach. Bheireadh e mor-thoileachas dhomh nam bitheadh na facaill so na’m meadhon air a thoirt air cuid de’r leughaidearain an laimh a chuir ris a pheann. Cha’n eil fhios againn de ’s urrainn duinn a dheanamh gus am feuch sinn.

CABAR FEIDH.
Lunnainn, 10-6- 93.

Gle Neonach.

Bha dithis thuathanach ann air am araidh aig nach robh ach each an t-aon, agus bha e na chleachdadh aca bhi deanamh an cuid treabhaidh am pairt, bhiodh iad an diugh, mar gu’m b’eadh, a treabhadh fearann aon fhear, agus am maireach fearann an fhir eile. Latha dhe na laithean thug fear de na tuathanich, fanear nach robh an t-each aige fein faisg cho coltach no cho reamhar ri each an fhir eile. Chuir so uiread iongatais air ’s nach b’urrinn dha gun fheorach, “Co air a tha thu biathadh t-each a Dhomhnuill ’nuair a tha e ann an coltas cho math seach m’ each-sa?” “Tha mis” arsa Domhnull, “a biathadh m’ each a h-uile geamhradh air arbhar air dhroch bhualadh.” “Ma ta,” ars am fear a chuir a cheist, “tha mise biathadh m’ each air arbhar air a bhualadh cho math as ghabhas e, agus ged a tha, tha e na’s caoile na t-each-sa. ’S e rud a’s neoniche chunna mi ramh!”

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa,
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

COMHRADH.

“De ’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m’ uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’s e uaireadear cho math sa tha ’san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da m b’aithne charadh.”

FAIC SO.

Tha sinn a cumail uan Amhlan a’s fhearr ann an Sidni ’s tha sinn ’g an reic na’s saoire na neach sum bith eile. Tha ’m Flur aginn leth-dolar na’s saoire na gheibhear aig aon sam bith sa bhaile. Tha ar Ti ro mhath agus gle shaoi; tha gach ni air a reic aig a phris a’s isle.

Reicidh sinn Flur, Min, no bathar sam bith air son Im aig pris airgid.

Taghail aginn nuair a thig thu do’n bhaile agus faic ar Brogan, —an cunn radh a’s fhearr a ghabhas faotinn.

C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.

---

[4]

[Vol . 2. No. 1. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS BHLIADHNAIL $1 .00

Tha sinn an dochas gun dean ar cairdean an dichioll air an aireamh a tha ’gabhail a phaipear a chur gu mor am meud roimh ’n am sin.

Neach air bith a chuireas thughinn dolar an drasd, gheibh e am paipear gu toiseach Iulaidh, 1894.

Neach a chuireas thuginn coig ainmean us coig olair, gheibh e bliadhna dhe’n MHAC-TALLA nasgidh.

Neach a chuireas thuginn sia dolair us sia ainmean, gheibh e leabhar Neill ’Ic Leoid, “Claisach an Doire.”

’S e Mac-Talla an aon phaipear Gailig ’an America, agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.

Seolibh ’ur litrichean gu
J. G. MacKINNON,
“Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

SIDNI, DI-SATHAIRNE, IULAIDH 1, 1893.

Tha Deorsa, Diuc York, an aona mhac a tha beo aig Priunnsa Wales, gu bhi posda toiseach a mhiosa so, ri Ban-phriunnsa Mairi, a Teck, a cheart te a bha a bhrathir, Albert Victor, a dol a phosadh mur biodh gun dug am bas air falbh e. Chuir bean ard-riaghladair Chanada fios gu mnathan na h-ard fhlaitheachd air fad ag iarridh orra airgiod a chuir cruinn gus gibht bainnse a cheannach do’n bhan-phriunnsa. Cha n-eil baile mor no beag an Canada nach eil na mnathan an deigh suim a dheanamh suas air son an aobhir sin agus ’nuair a theid an cur uile cruinn, ni e sporan math airgid. Chuir baile Halifacs leis fhein tri cheud gu leth dolair ann. Cha n-eil fhios fhathast de ’ghibht a bhios ann, ach tha fhios gum bi e na ni cho taitneach ’sa ghabhas faotinn, agus gum bi e lan fhreagarrach air a bhi ’nochdadh a’ mheas a tha aig muinntir Chanada air fad air a bhan-phruinnsa, a dh’fhaodas, an ceann bheagan bhliadhnichean, a bhi na suidhe anns a chathir rioghail.

Chan eil an trioblaid a bha eadar Newfoundland ’s na Frangich thairis fhathast. Chan eil tuaireap sam bith a bristeadh mach an drasda; ach tha cuisean cho feumach air an reiteachadh ’sa bha iad riamh. Tha Sir Uilleam Whiteway Priomhair an eilean a dol a null do Bhreatuinn air an t-samhradh so a dh’fheuchinn an urrinn dha toirt air an luchd-riaghlidh cordadh eigin a dheanamh ris na Frangich a bheir riarachadh do’n da phairtidh. ’Se sin ni nach bi ro fhurasda dheanamh mur ceannich Breatuinn na Franaich a mach a Newfoundland gu buileach, le pios fearinn a thoirt dhaibh an cearn eile dhe’n t-saoghal. Tha de dh’fhearann aig Breatuinn an Africa ’s an Asia, ’s an eileanan a chuain ’s nach fhairicheadh i bhuaipe na thoilicheadh na Frangich, cho gionach ’s ga bheil iad. Agus dh-fhaodadh i sin a thoirt dhaibh a maireach, aite anns nach eil iasgair no tuathanach no fear eile gus a ghuth a thogail na h-aghidh. Chan eil teagamh nach e sin a chi i iomchuidh a dheanamh, agus mar sin bidh i aig sith ris na Frangich, agus i aig a cheart am a gleidheadh sith na tigh fein.

Tha am MAC-TALLA a nis air toiseachadh air bliadhna ur. Tha e dha uiread ’sa bha e roimhe, ’s a dha uiread leubhidh ann. Tha sinn an dochas gun cord e ri ar luchd-leubhidh a dha fheabhas ’sa bha e ’cordadh riu roimhe, agus gum bi iad lan dheonach air a phris a tha sinn ag iarridh air a phaigheadh. Tha gu leor de Ghaidhil san duthich so gus paipear Gailig a chumail suas, agus ma chuirreas iad sin failte chridheil air a MHAC-TALLA, ’s gun gabh iad ris gu caoimhneil, ’s gum boidich iad a chumail suas, ni sinne ar cuid fein le bhi feuchinn ri dheanamh cho math ’s bu choltach dha a bhith, lan de naigheechdan an t-saoghil, s dhe gach leubhadh eile ’bhios taitneach le ’r luchd-leubhidh. Tha sinn an dochas mar an ceudna nach fhada gus am bi am paipear air a chur an uidheann nas fearr, le clo ur, us paipear math, laidir, agus theag amh mu’n teid an samhradh seachad gum bi e ’nar comas ur am paipear mheudachadh an darra h-uair. Tha so aginn ’sam amharc agus tha sinn ag earbsa as na fior Ghaidhil air son cuideachadh. Tha sinn lan chinnteach nach leig iad leis an earbsa sin tuiteam gu lar.

Ann am paipear-naigheachd a thanig thuginn air an t-seachdain so tha sinn a leubhadh nam briathran a leanas mu chor na Spaine. So mar ’tha e ’g radh:— “Nach i ’n duthich an Spain far am bheil na fir-lagha uile a diultadh car no cuirean oibreach a dheanamh! Am bheil ni air an talamh no anns na h-uisgeachan a tha fodh ’n talamh no ’n aite sam bith eile a bheireadh air fir-lagha Chanada an mi ceudna ’dheanamh? Na’n sguireadh iad de dh’obair am maireach ’s gu’m fanadh iad nan tamh fad linn no dha, bhitheamid nar sluagh cho sona ’s cho fortanach ’sa tha beo.”

LeighsidhMinard ’s Linimentlosgidhean.

C . B. TRAVIS,
SYDNE,Y C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsaachan a’s fearr.

Stoc math de dh’ accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air laimh daonnan.

THA
“STOR SAOR SHIDNI”
(a dh-fhosgladh le C. Mac-Fhearghis.)
a deanamh malairt mhor am bliadhna.

Breacan Dheiseachan $0 .05
Aodach Dheiseachan .13
Bannan-Braghaid, a’s fhiach $5 .00 1.00
Aodach triubhis .27
Nelsons Liniment (25c.) .15

Sar Chunnradh,
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.

Bruidhridh na cleirich Gailig.

---

[5]

[Vol . 2. No. 1. p. 5]

Call na “Victoria.”

Air Dior-daoin, an darra latha fichead dhe’n mhios sa dh’fhalbh, rinneadh call cho mor ’s cho uamhasach ’sa rinneadh riamh air cuan. Chaidh a’ Victoria, aon de na soithichean-cogidh bu bhriagha ’sa b’fhiachaile bha’n cabhlach Bhreatinn, a chur do ghrunnd a chuin faisg air Syira, le corr us ceithir cheud duine dhe na bha air bord. Bha cabhlach de shoithichean-cogidh Breatunnach a tighinn a stigh gu baile Tripoli ann an Siria. Bha iad a deanamh direach air an acarsaid, a’ Victoria san teis-meadhon, an Camperdown air an laimh chli, ’s an Edinburg air an laimh dheis. Nuair a bha iad mu choig mile bho tir thug an t-admiral ordugh dhaibh tionndadh mu’n cuairt agus a dhol nan sreathan an deigh a cheile, da long anns gach sreath. Bha mar so aig a’ Victoria ’s aig a’ Champerdown ri dhol beagan air thoiseach air cach agus tionndadh mu’n cuairt. Bha iad cho dluth dha cheile ’s nach do chreid ceannard na Camperdown gur e tionndadh a bha air iarridh orra, oir tha e gle dhuilich a dheanamh nuair a tha na longan faisg air a cheile, agus gle chunnartach. Thoisich an Victoria co-dhiu air cur mu’n cuairt air ball, agus nuair a chunnic an Camperdown sin thoisich i-fhein, ach anns an tionndadh bhual a sron le neart gabhidh ann an cliathich na Victoria far ’m bu laige an comhdach-crnadhich, agus rinn i toll mor oirre far ’n do thoisich an t-uisge air dortadh a stigh. Tharruing an da shoitheach o cheile cho luath ’sa ghabhadh sin deanamh. Bha na soithichean eile direach air an cul agus mur biodh tapachd nan ceannardan bha na soithichean uile air a bhi ’n sas na cheile. Tha e coltach nach do thuig aon sam bith gu robh an Victoria air a milleadh cho dona sa bha i. Bha na batichean a falbh o na soithichean eile gus na daoine ’shabhaladh, ach chuir an ceannard fios da’n ionnsidh mach robh feum orra. Chaidh smuid a chuir rithe gus a toirt tir na’m b’urrinn daibh; tha e na riaghilt an luingeas-chogidh Bhreatuinn, nuair a theid long a mhilleadh ’si faisg air tir, gu’m bi a h-aghidh air a chur ri tir air ball, gus ma theid i fodha gu’m bi e nas fhasa a togail a rithist. Lean a Victoria air ruith fad dheich mionaidean, agus fhuair i mu dha mhile na b’fhaisge air tir, ach an uair sin, mar gum b’ann am priobadh na sula, chaidh a toiseach fodh n uisge agus thoisich i air a dhol sios. Thachir so cho grad ’s gu robh moran dhe na daoine air an dunadh gu h-iosal agus air am bathadh an sin. Bha chuid bu mho dhe na bha air clar-uachdar na luinge air an tilgeadh don uisge. Lean na h-innealan a bha cur na luinge air falbh, air obair, agus bha na propellers aig deireadh na luinge a dol mu’n cuairt le luaths an dealanich, agus nuair a bha iad aig uachdar an uisge bha iad a ’ga tharruing sios leotha maille ris na daoine truagha a bha fiachinu ri iad fein a shabhaladh. Bha na cuibhlean mar so a dol mun cuairt agus bha gach aon a thigeodh nan coir na bhloighdean. Bha casan us lamhan nan daoine bochda air an tilgeadh fad as cionn an uisge, agus iad air an dath dearg le fuil. Fa-dheoidh bha an luing air fad air a slulgeadh sios gu buileach agus sguir an obair bhasmhor so agus thugadh air falbh an sealladh graineil a bha cur gaoir am feoil na h-uile bha ’g amharc air. Ach iadsan nach robh aona chuid air am bathadh, no air am marbhadh leis na cuibhlean-putidh, bha aca ri dhol troimh chunnart eile cho uamhasach ri aon dhiubh. An deigh dha’n luing a dhol fodha, bhruchd an t-uisge stigh air na teintean, agus spraidh na h-innealan le fuainn tairneanich, agus sput an t-uisge goileach ’san smuid a mach as a chuan agus fhuair iad-san a bha fhathast beo iad fein a snamh ann an uisge sgalldach. Cho luath sa chunnacas air bord nan soithichean eile gu robh a’ Victoria dol fodha, bha na batichean uile air an cur a mach, ach leis mar a bha i tarruing an uisge leatha, cha b’urrinn daibh a dhol faisg oirre; ach bha iad a deanamh na dh-fhaodadh iad gus na thigeadh nan rathad a thearnadh. ’Si bharail choitchionn gu’n d’ fhuair corr us leth na chaidh a bhathadh as an luing, ach bha iad aona chuid air an tarruing don chuinneag-thuatheal a rinn i dol fodha ’s air am marbhadh leis na cuibhlean no air an sgalldadh gu bas. Eadar oifigich us daoine bha seachd ceud sa h-ochd deug air bord, agus dhiubh sin chaidh mu cheithir ceud gu leth a dhith. Chan eil cunntas air call cho mor, air doigh cho uamhasach a thachirt do long chogidh Bhreatunnach riamh roimhe. Gu ma fada mu’n tig a leithid a rithist!

Chaidh bathadh muladach a dheanamh aig Canoe Cove, an Eilean a Phriunnsa, Di-haoine air an t-seachdain s’a chaidh. Chaidh nighean bheag le Iain Mac Rath, aois thri bliadhna, dh’ionnsidh an fhuarain far an robh am baine ga chumail a cur an uachdir dheth, agus air dhith a bhi fiachinn ri ruigheachd air an uachdar thuit i an comhair a cinn d’an uisge. Nuair a fhuaireadh i an ceann beagan mhionaidean bha i marbh. Chaidh gach ni a ghabhadh deanamh fhiachinn rithe, ach cha robh e gu feum sam bith.

Faisg air Hamilton, Ontario, an la roimhe bha ’n carbad-iarrinn a teannadh air Drochid Humber nuair a thanig duine na ruith dh-ionnsidh an rathaid. Nuair a bha ’n carbad gu bhi aige loisg e air fhein ’s an sin thilg e-fein air an rathad. Chaidh an carbad thairis air ’s bha a cheann air a ghearradh dheth. Cha d’ aithnicheadh an duine idir ’s cha n-eil fhios cia as a bha e.

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Glainne, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

Nuair a thoisicheas to air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

Adan! Boineidean!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadnha so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh.

AD NO BOINEID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGA

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN

---

[6]

[Vol . 2. No. 1. p. 6]

MAC-TALLA.

Litir Bheag A Boston.

A Charaid, —Tha mo dheadh bhana-charaide, bean Sheumais Dhomhnullich, maille rium fein, a cur moran bheannachd gu MAC-TALLA air son a chuid Gailig. Cha mhor nach do chaill ise cainnt a mathar gu tur bho’n a thanig i gu Boston, ach tha i nise ’ga h-urachadh gu math. Tha mi fein a deanamh mo dhichioll ris an t-seana chainnt, ach tha cion a bhi ’ga labhirt a deanamh milleadh mor orm. Ach chan eil mi fhathast cho fad air ais ri muinntir eile air a bheil mi eolach. Bha mi air cheilidh air fear an oiche roimhe, agus air dhomh a bhi ’g innse dha mu thigh a bha sinn a cur air doigh an taobh stigh le fiodh cruaidh, ’s ann a dh’fheorich e a dhioin am be sinhard pine. Sin an doigh air a bheil cuid a call an cuid Gailig ged nach eil iad idir a faighinn a chuid a’s fhearr dhe’n Bheurla. Bha sibh a feorach o chionn ghoirid am biodh an luchd leubhidh deonach dolar a phaigheadh air a phaipear nan rachadh a dheanamh a dha uiread ’sa tha e. Tha mise aon fhear a tha lan dheonach air sin a dheanamh latha sam bith. Gu ma fada beo am MAC-TALLA!

Is mise bhur caraid,
TEARLACH.

“Seadh, a Sheonaid” ars aon de na h-eildearan ’se air tachirt air seana bhean air an t-sraid, “na thaghil am ministeir ur ort fhathast.” “Thaghil,” arsa Seonaid. “Agus cia mar a chord e ribh?” ars an t-eildear. “Meadhonach, gle mheadhonach; chan urrinn dhomh moladh mor sam bith a dheanamh air.” “Agus car son nach urrinn?” “Tha air son so, ma ta, riamh o’n thanig e, tha e ’g urnigh air son an t-side dhol na’s fhearr, agus an aite ’n t-side bhi dol na’s fhearr ’s ann a tha e sior dhol na’s miosa.”

Bha duine coir ann an Alba uair a chaill a bhean agus te dhe’n chrodh aig an aon am. Bha na nabuidhean a deanamh na dh-fhaodadh iad gu co-fhurtachd a thoirt da thaobh bas a mhna, agus bha dithis no triuir nam measg a thuirt ris gu robh e furasda gu leor do dhuine measail, beairteach, mar-a bha esan bean eile fhaotinn gun a dhol ro fhada ’ga h-iarridh. “O, gu dearbh,” ars esan mu dheireadh, ’s e air fas sgith dhuibh tha mi faicinn gu bheil sibh uile gle dheonach air bean a thoirt dhomh ach chan eil duine agaibh a’ tairgse mart dhomh an aite na te a chaill mi.”

Tha e coltach gu bheil Canada gu bhi ainmeil air son a cuid caise. Aig feill an t-saoghil bha ceud us coig deug thar fhichead duais air a thoirt seachad air son caise agus bha iad so uile ach naoidh air an toirt do chaise Chanada.

LeighsidhMinard ’s Linimentcannabhrist.

Orain Thaghta Albannach,
FACAIL US CEOL.
Tri fichead ’sa h-aon deug dhe na h-orain a’s fhearr ann an lebahar ’sam bheil 64 taobh-duilleag air son 25c. Sgriobh gu Imrie & Graham, Church and Colborne Sts. Toronto, Can.

Tha comunn urrais beatha ann am Paris nach cuir airgiod-urrais air beatha duine sam bith a bhios a dath fhalt.

LeighsidhDr Fowlers Extract of Wild Strawberry,cholera, cholera morbus, gearrach agus a h-uile euslaint eile dhe’n ghne sin. A phris 35 cent.

Tha e air a radh gun cum aona phunnd de dh’arc duine air chudthrom cuimseach gun a dhol fodha san uisge. Faodidh so a bhi fior gu leor, ach theid latha ’s bliadhna seachad mu’n teid sinn fein ’ga dhearbhadh.

ThaMRS . ALVA YOUNG, Waterford, Ont. ,a sgriobhadh, “Bha mo leanamh gle thinn leis an tinneas shamhridh, agus cha d’ rinn ni feum dha gus na dh’ fheuchDr . Fowlers Extract of Wild Strawberry,a leighis e gun dail. ’Se leigheas cho math ’sa dh’fheach mi riamh.

Ann an Turkestan, nuair a tha duine air son a bhi air a dhealachadh o bhean chan eil aige ri dheanamh ach, a cheud uair a dh’iarras i cead a dhol a mach, a radh rithe, “falbh,” gun iarridh oirre idir tighinn air ais a rithist. Ma leigeas e mach i uair sam bith gun iarridh oirre tilleadh, tha e mar fhiachibh oirre-se fuireach air falbh fhads is beo i.

ThaMinard ’s Linimentri reic ’s gach aite.

Bi cuibhteas do dhroch stamag
mu’n tig an cholera, Leigsidh
K. D. C.
am miar a’s miosa dheth.
Cumidh e uat an cholera.
Sampull a nasgidh gu neach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.

DR . WOOD’S Norway Pine Syrup.

Lan de bhuadhan leighis a Ghiuthis maille ri nadar ciuineachidh agus reiteachidh luibhean us chairtean cliabhail eile.

LEIGHEAS CINNTEACH AIR
CASADICH US CNATAN

Tuchadh, Cuing, Amhach Ghoirt, Crup, agus uile THINNEASAN a MHUINNEAL a CHLEIBH ’s an SGAMHAIN. Bheir e buaidh gu h-ealamh air casadich leantallach nach geilleadh do chungidh-leighis sam bith eile.

A Phris 25c. us 50c. am botuil.

A. J. PEUTAN,
FEAR-ADHLACIDH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraican, Lamhann an, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - - C. B
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

---

[7]

[Vol . 2. No. 1. p. 7]

Mo Dhachaidh.

[Tha an t-oran so air a thoirt as a phaipear ghasda ris an abrarThe Celtic Monthly.The sinn ’ga chlo-bhualadh air iarrtas caraide a tha ’g radh mur a bardachd so nach fhac’ esan bardachd riamh. ]

AN T SEISD:—
Seinn hiribh O, hiuraibh O, hugaibh O hi,
So agaibh an obair bheir togail fo m’ chridh’—
Bi stiureadh mo chasan do m’ dhachaidh bhig fhin,
Air criochnachadh saothair an la dhomh.

Rachadh treun-fhir an cein an deigh sonais ’us gloir;
’Us poitearan gorach ’nan toir do’n tigh osd;
Biodh spiocairean crionda ’gan iarraidh ’san or.
Gheibh mise lan-sholas nam fhardaich.

Seall thall thar an aisig am fasgadh nan craobh.
Am bothan beag glan ud, ’se gealaicht’ le aol—
Siod agaibh mo dhachaidh— ’si dachaidh mo ghaoil,
Gun chaisteal ’s an t-saoghal a’s fearr leam.

Tha maise an aite ag ardach’ a luaich;
Tha sobhragan ’s neoineanan ’comhdach nam bruach;
Tha toman ’ga dhionadh o shion an taobh-tuaith,
’S mu’n cuairt air tha cluanagan aillidh,

Tha nadur ’san ait’ ud a ghnath ’cur ri ceol;
Mur e smeorach ’san duilleach, ’se uiseag ’sna neoil;
No caochan an fhuarain ag gluasad troimh ’n lon,
No Morag ri cronan do’n phaisde.

O, mo dhurachd ’s mo bheannachd dhuit, bheanag na loinn.
Tha fritheal mu m’ fhardaich ’s ag arach mo chloinn;
Do chridhe ’s do nadur gun ardan gun fhoill,
Ach caoimhneas a’ boillsgeadh ’nad bhlath-shuil

Air claradh do’n fheasgar ’s mi seasgair fo dhion,
Mu ’n cuairt air a’ chagailt bidh aighear gun dith;
Na paisdean ri abhachd ’s am mathair ri sniomh,
’S mo cridh-s’ air a lionadh le gradh dhaibh.

Air falbh uam a’ mhor chuis an t-or agus cliu;
Cha’n ’eil annta ach faoineas ’us saoibh-ghloir nach fhiu;
Cha ’n fhagainn mo dhachaidh ’s bean chagair mo ruin;
Gu bhi sealbhachadh luchairt le banrigh’nn.

Sean Fhacail.

Is stuama duine ri ’chuid.
Is suarach an cairdeas a dh’fheumas a shior-cheannach.
Is tearc each a dhiultas a mhuing.
Is tearc teanga mhin gun ghath air a cul.
Is tiughaid’ am brad a dhubladh.
Is fhearr eirigh moch na suidhe anmoch.
Is fhearr fuachd caraide na blaths namhaid.
Is fhearr ’fhiachainn na ’bhi ’san duil.
Is fearr lan an duirn de cheaird na lan an duirn de dh-or.
Is fhearr leisgeul salach na bhi gun leisgeul idir.
Duine gun rath gun seol, ’s coir a chrochadh; ’s fear aig am bi tuille ’sa choir, ’s coir a chrochadh.
’Dheanadh e rud-eigin do dh-aon duine, ach is beag a’ chuid dithis e’, mar a thuirt Alasdair Mor mu’n t-saoghal.
Dheanadh e teadhair de’n roinneig.
Cu an da fheidh, is minig a bha fhiadh air chall.
Clachag ’nam bhroig, deargan ’nam mhuilchinn, cailean ’nan fhiacail, ’s mo leannan ’g am fhagail.
Chan e gogadh nan ceann a ni an an t-iomradh.
Chan e ’n latha math nach tigeadh, ach an duine dona nach fanadh.
Chan e na chosnar a ni saibhir ach na chaomhnar.
Chan e ’n tochradh mor a ni ’n tiomnadh beairteach.
Chan eil air an duine gun naire ach duine gun naire ’thachairt ris.

Bha mis air mo leigheas de Bhronchitis ’s de’n chuing leMINARD ’S LINIMENT.
MRS . A. LIVINGSTONE.
Lot 5, P. E. I.

Bha mis’ air mo leigheas de dhroch loinidh leMINARD ’S LINIMENT.
IAIN MADDER.
Mahone Bay.

Bha mis’ air mo leigheas de dhroch bhruthadh a rinn mi air mo chois leMINARD ’S LINIMENT.
JOSUA WYNACHT.

A charaid, ’nuair a leubhas tu am paipear so, cuimhnich gu bheil thu ’ga ghabhail a nis o chionn corr us bliadhna agus nach do phaigh thu air a shon fhathast, agus cho luath ’sa smaoinicheas tu air sin cuir do lamh ’nad sporan agus cuir an t-airgiod thuginn gun dail. Faodidh tu ’bhi cinnteach nach eil am paipear so ’ga chur a mach fad bliadhna gun moran airgid a chosg, agus o’n tha thusa ’ga ghabhail ’s coir dhuit a phaigheadh. Dean sin ma ta, agus bidh sinn fada fada ’nad chomain.

“Mac-Talla ’s an“Scottish Canadian, ”fad bliadhna maille ri leabhar de dh’orain Albannach air son dolair gu leth.

Chan eil air an taobh-sa dhe’n Atlantic ach aon phaipear Gailig. ’Se ’n aon phaipear sin am MAC-TALLA. Chan e sin a mhain, ach chan eil paipear seachdaineach Gailig air an t-saoghal ach e-fhein.

Nach coir, uime sin, do gach neach a leubhas Gailig a bhi gabhail a phaiphear so. Ma tha meas agad air cainnt do shinnsir, ’s ma tha thu deonach a cumail beo, cuiridh tu a dh’iarridh a MHAC-TALLA leis a cheud airgiod a gheibh thu.

Tha ’m MAC-TALLA tigh’nn a mach a h-uile Di-sathairne. Tha naigheachdan na ducha agus an t-saoghil gu leir air an innse ann gu pongail, ann am beagan fhacal, agus cho firinneach ’sa gheibh thu iad am paipear sam bith.

Chan eil am MAC-TALLA a gabhail taobh seach taobh ann am“Politics. ”Chan eil e ’g iarridh a bhi ’sparradh a bharailean fein air duine sam bith. Chan eil e ’dol a thoiseachadh air duine sam bith a chaineadh. Tha e fagail gach gliocas us goriche dhe’n t-seorsa sin aig na paipearan eile.

Ma tha toil agad am MAC-TALLA a ghabhail fad bliadhna, cuir thuginn do dholar, agus gheibh thu a cheud aireamh cho luath sa bheir am posta ’ga t-ionnsidh e, agus leanidh e air taghall agad a h-uile seachdain gu ceann bliadhna. Seol do litir gu

J. G. MACKINNON,
Mac-Talla, Sydney, C. B.

---

[8]

[Vol . 2. No. 1. p. 8]

MAC-TALLA.

Guth bho’n Chamus.

Tha ’n t-side anabarrach tioram agus rud-eigin fuar o cheann da sheachduin. Tha curam mor air na tuathanich gu lean an turadh agus gu’m bi am barr air a mhilleadh mar a bha e ’n uiridh.

Cha deach a bheag de dh’iasg a ghlacadh air a’ chladach aginn air an t-samhradh so. Tha iasg ann an deagh phris agus tha dochas aginn gu’m faigh na daoine ’tha call na h-uine mu thimichioll beagan deth co-dhiu.

Tha duil mhor aginn ris an rathad-iarruinn a thighinn ni ’s faisg’ oirnn. Tha cuisean a’ coimhead gle choltach cho fad so, ach tha e gle luath barail a thoirt aig an am so, oir“ ’S ioma atharrachadh a thig air an oidhche fhad fhoghair.”

Tha “Caorstaidh” a smaointeachadh nach ’eil cearna sam bith dhe’n duthich air a sgeadachaidh cho briagha le Nadur aig an am so ri beannan ’us gleannan Mhargaree. Tha e gle nadurra dh’ise ’bhi de ’n bheachd sin; ach tha fios agam na’n tigeadh i nall do’n Chamus agus a sul a thogail suas ri Beinn-na-Guiseadaidh gu faiceadh i sealladh a bhiodh ro thlachdmhor leatha agus a chuireadh na cuimhne mar a thuirt Mac Mhaighstir Alasdair:—

“A choill gu h-uile fo lan-duilleach,
’S i na culaidh-bainnse.”

“Lusan cubhraidh mach a’ bruchdaidh,
’S cuid dhuibh cul-ghorm bainn.dearg.”

“ ’S ceolar, eibhinn, barr gach geige,
’S an eoin fhein a damhs’ orr’ .”

SEONAID.
Iun 28 la, 1893.

Feasgar Di-sathairne ’sa chaidh, bha duin’ og a mhuinntir Loch Ainslie, Iain L. Mac Fhionghain, air a mharbhadh aig Bathurst, New Brunswich. Bha e mach ann an carbad le paidhir each: ghabh iad eagal romh ni eigin agus theich iad air. Thuit e mach agus bha e air a leonadh cho dona ’s gun do dh’ eug e feasgar Di-luain. Cho luath sa chaidh a ghoirteachadh, chuireadh fios gu chairdean, agus chaidh a bhrathir suas Di-luain, ach mu’n d’ ranig e bha e marbh. Thugadh a chorp dhachidh gu bhi air adhlacadh. Cha robh e ach na dhuine gle og. Bha e fad geamhridh a dol do’n sgoil ’sa bhaile so agus bha ’n sgribhadair gle eolach air fad na h-uine sin, agus faodidh e ’radh nach robh aon a bha eolach air nach robh fior mheasoil air, agus nach toireadh cliu dha air son cho faicilleach ’s cho curamach ’sa bha e na ghluasad. Chan eil aon de luchd-eolis nach bi ro dhuilich a chluinntinn mu ’bhas.

LeighridhMinard ’s LinimentDeideadh.

A Fhleasgaich a Eilein an Fheoir.

LUINNEAG.

A fhleasgaich a Eilein an fheoir
Do chomhradh a fhuair mi,
Gheall thu fhad ’s a bhiodh tu beo
Gum biodh do storas buan dhomh.

Innseam, cuim nach innsinn duibh,
An ni mu’n dug e fuath dhomh;
Oidhche ’bha sinn ’sa bhal dannsa
Mheall an gille ruadh mi.

Mheall thu mi le sugradh bath,
Char thu mi le d’ dhuanais.
Do chomhradh ciuin air chulaobh chaich
’Ghraidh na bi ga luaidh rium.

Suil mheallach ghorm aig mo ghaol
’S mala chaol gun ghruaman;
Bu tu beul meacharach nam pog.
’S gum b’eolach air ’n toirt bhuam thu.

Gur math thig sud air mo ghaol
Fasan nan daoin’ uaisle,
Briog is ghrinn de’n chorderoi,
’S facings oir mu’n cuairt d’i.

Nuair a theid am feileadh beag ort,
Breacanis crios guaille,
’S mi gun siubhleadh leat a dh’ol
Do sheombar nan daoin’ uaisle.

Gur a mise ’tha gu galach
’S tha tamull o ’n uair sin;
Chuala mi gun dug thu gealladh
’Bhanarich na buaille.

Far och nan och mar tha mi ’n nochd,
’S trom m’ osnaich ’s mi fo sumairein,
’S mi gun fhios agam de’m fath
Mu bheil mo ghradh an gruaim rium.

’S bidh tu siubhal air gach bal,
A manran ris gach guragaich;
Mise ’g altromas do phaisd’
’S mo chairdean ann an gruaim rium.

MA RUIGEAS TU STOR
D. J. DOMHNULLACH,
AIR STRAID WENTWORTH,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

D. MAC ILLINNEAN,
TAILEIR,
SIDNI, C. B.

Aodaichean Sassunach agus Albanach dhe gach seorsa ’s grinne ’sis fhearr, feitheamh ri’n cur gu feum. Duine sam bith a dh’ fhagas a thomhas aig Mac ’Illinnean, bidh e cinnteach a deise cho cumadail ’s cho fasanta ’sa gheibhear a aite sam bith.

Mac Gillies & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillies. A. J. C. Mac Eachuin.