---

[137]

[Vol . 2. No. 19. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, NOBHEMBER 11, 1893. No. 19.

Dr. G. T. Mac Gilleain,
DOTAIR FHIACAL,
SIDNI - - - C. B.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean
Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

Mac Gillies & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillios. A. J. G. Mac Eachuin.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.

NAIGHECHDAN NA SEACHDAIN.

Tha troidh de shneachda air tuiteam am Manitoba cheana agus tha reothadh cho mor aca ’s na laithean so sa bhios againn ’san duthaich so an teis-meadhon an fhaoilich.

Tha ’n geamhradh a bagairt tighinn. Thainig a cheud fhras shneachda Di luain s’a chaidh, agus bha mullach nam beann geal leis fad an latha Di-mairt. Thainig frasan chlacha-meallain a rithist Di-haoine.

Tha muinntir St. John’s Newfoundland, an deigh ceud ’s tri fichead dolar ’sa coig deug a chur cruinn air son cuideachadh bantraichean ’s dileachdain nan daoine chailleadh air an Dorcas ’s air an Etta-Stewart.

Tha ’n trosg gu math pailt mu chladaichean an eilean so air a mhios so. Tha rionnach mar an ceudna ri fhaotainn. Chaidh carbad lan de dh’iasg reota a chur gu Philadelphia a Ceap Breatuinn an la roimhe.

Rinneadh mort graineil ann a Halifax Di-mairt s’a chaidh. Loisg duine da’m ainm Richard D. Savage, air a bhean ’s mhabh e i, loisg e an sin air an aon phaisde gille bh’ aca, ’s mharbh e esan, ’s an sin chuir e crioch air fhein.

Tha e air innseadh a nis gu’m b’ann a mhuinntir Chanada a bha Pendergast, am fear a mharbh Mayor Harrison ann an Chicago. Rugadh e an Toronto agus nuair a bha e gle og chaidh e maille ri pharantan gu Chicago.

Bha duine da’m ainm Lavoie, maille ri ’bhean ’s ri phiuthar a dol thairis air an abhainn aig St. Agnes, an Quebec, beagan laithean air ais agus nuair a bha iad gu bhi thairis chaidh e ann an laigse de’n tinneas thuiteamach, chaidh am bata thairis agus bha iad na’n triuir air am bathadh.

Chaidh Iain C. Domhnullach, duin’ og a mhuinntir Cheap Breatuinn a mharbhadh leis na carbadan ann am Boston o chionn ghoirid. Bha e ’coiseachd air an rathad, nuair a bhuail iad ann; bha e air a thilgeil fodh dhrochaid, agus nuair a fhuaireadh e cha robh e beo ach beagan uairean.

ORAN DO’N AOIS.

LE AILEIN MAC AN T-SAOIR.

Sealgair Shionnach a Bh’ann an Ceann Tire.

(Tha ’n t-oran so air a thoirt a leabhar Gailig a bha air a chlo-bhuoladh an Glascho ’sa bhliadhna 1829. Fhuair sinn e o’n Urr. Domhnull Mac ’Illeathain, an sgireachd Dhiuranis ’san Eillan Sgiathanach. —Deas. M. T.)

AIR FONN. —Laoidh Mhic Calair.”

Mile marbhaisg air an aois,
’Siomadh caochladh bheir i oirnn,
Fagaidh i gu-seachdaidh cruaidh
A ghruaidh a bha co dearg ’san ros.

Am falt a bha gu sleamhuinn, min,
’Nuair chirteadh e air lith an oir,
Fasaidh e caiteineach, ciar,
’S cuid eile cho liath ri cloimh.

An t-suil a bha gu soilleir, glan,
’Toirt soluis do’n chorp gu leir,
Tairngidh an aois oirre smal
’S cha leir dhuit gu cearc do mheur.

A’ chluas a bha gu furachair, geur,
Leis an cluinnt’ am feur a’ fas,
Rinn an aois a druideadh suas,
’S cha chluinn thu gun nuallan ard.

An deud a bha mar ibhri shnaight’,
Cho geal ri cailc ann ad’ bheul,
Cnamhaidh ise am bun ’s am barr
’S bi’dh an cairein lom ’na deigh.

An teanga bha gu sgiolta, grinn,
Cho binn ri smeorach air gheig,
Mar thromb ’us a teanga brist’
Chinn i ’na gliogan ad bheul.

An gairdean ’san robh spionnadh mor,
Leis an tilgteadh ord ’us clach,
Tairngidh an aois uatha an luths
’S trom leis a bhi giulan bat’.

Na casan bha gu laidir luthar,
Leis am bui’nteadh cliu ’san reis,
Cha dean iad ceum gun am bat’.
’S gu’n feumadh iad taic ’nan deigh.

Goididh i do chuimhne uait,
’S tairngidh i ort snuadh an aoig,
’S gheibh thu ’n sin tigh comhnuidh buan,
’S neo-shuairc an leannan an aois.

---

[138]

[Vol . 2. No. 19. p. 2]

As na h-Eileanan Coille.

Fhir deasachaidh MHIC TALLA:

Tha mi a gabhail a chothram so air sgriobhadh thugad, agus le ’d chead faigh dollar anns an litir so, air son MAC-TALLA urachadh dhomh, fad bliadhna eile, oir tha nise bliadhna bho’n a fhuair mi an toiseach e, agus thainig e gu re riaghailteach fad na bliadhna, agus sin air a dhublachach bho chionn aireamh mhiosan. Tha mi a faighinn ceitheir paipairean naigheachd Beurla, ach ni mi barrachd mor toilleachadh inntinn ri MAC-TALLA na ni mi ris an iomalan dhiubh. Agus mar sin tha mi a guidhe saoghal fada buaidh as piseach leat fhein agus le MAC-TALLA.

Feudaidh mi radh gur e’n’ t-aobhar nach do sgriobh mi roimhe so, gun robh dochas agam gum faighinn caraid no dha eile gus an’ ainman agus an dollar a chur comhladh rium, ach air eagal s gum biodh tu smaonteachadh fadalach dhiam, thug mi an ionnsaidh so leam fhein, ann an dochas gun tig iad air an aghaidh am an uine gun a bhi fada. Faodaidh e bhi gun robh aobhar eile gam chummail air ais, agus se sin nach eil mi cleachdadh a bhi scriobhadh na Gaidhlig, do bhridh s’ nach eil mo choscriobhairean comasach air a leubhadh no a scriobhadh, agus feudidh e bhi gum bi cuid dhe na facail so ann sam bi mearachdan ach gabhidh sibh mo leigeul. Tha e toirt gu’m chuinne seann fhleasgach a thainig a mach as an t-seann duthaich bho chionn aireabh bhliadhnachan, agus chaidh e a dh’ionnsaidh a mhinisteir gu litir a sgriobhadh a’ dh’ ionnsaidh brathair dha a bha ’thall, agus ’sann an Gaidhlig a bha ’n litir. Bha e’ g’ innseadh do’n mhinisteir choir, mara chuireadh e innte agus gu sonrichte e’ a’ dh’ iarraidh air ma bha suil aige ri tigh’n a mach do’n duthaich so gun e dheannabh mar a rinn esan tighinn na luideanach bochd gun bhana-chompanach agus ma bha te sam bith thall a bha sothainn sam bith aige dhith, e ga posadh mas fagadh e. Tha e coltach gun robh am ministeir coir a fas sgith dheth, agus thubhairt e, “ma ta Dhonnachaidh cha ’n eil fios agam fhein ciamar a spellas mi am facal sin “sothainn.” “Oh,” arsa Donnachadh, “a Mhaistir Ian cha ruig sibh a leas a bhi ga spelligeadh idir ach cuiribh sios e direach mar a tha e.” Agus sin mar a dh’eirich dhomhsa; tha mi a feuchain ri chur sios mar a tha e, agus air eagal s gum bi cleas a mhinisteir choir oirbhse agus gum fas sibh sgith dhe ’m litir sa feumidh mi a bhi a tighinn gu co’ dhunadh. Ach bha dhith orm beagan a radh mu’n ioghnadh agus an duilichinn a tha orm cho beag agus a tha a ’g ionnsadh a Ghailig a leubhadh dhiubhsan a bu choir sin a dheanabh, ged nach biodh ann ach na leasain Ghaidhlig a thug an t’ Urramach Maighstir Sinclair dhoibh ann am MAC-TALLA, agus comas a labhairt agus leubhadh beurla le beagan de thur nadair bu choir dhoibh a bhi comasach air a leubhadh. Guidheam slan leibh an la a chi s’ nach fhaic.

Is mi ur caraide dileas,

SHEUMAS A. MAC ILLEMHAOIL.
Na h-Eileanan Coille, Eilean Phrions Iomhair.

A Framboise.

“Oidhche Shamhna” sin an oidhche ’tha air a cur air leth le oigridh an aite so airson spors agus cridhealas dhaibh fein. Dh’aoidte am faicinn oidhche Di-mairt sa sa chaidh a falbh nam buidhnean gu samhach, stolda gun dad a chron fodh ’n aire, mur a toireadh iad stocan cail bho bhodach a sud ’sa so; agus ged a bheireadh cha bu chor dhuinn gruaim a bhi oirnn gu h-airidh nuair a smaoinicheas sinn gu robh sinn fein og roimhe.

Cha’n eil am buntata idir cho math sa bha e’n uiridh aig neach air bith; tha moran deth grod agus gun fheum. Cha’n eil mar an ceudna a bheag a dh’ fheum ann an arbhar na bliadhna so leis an t-side fhluich a bh’aginn aig am a bhuainn, agus an co-lorg sin feumaidh sinn cur as don bharrachd spreidhe na bha sinn an duil aig co iosal s’ gam bi a phris.” Bidh sinn uaireannan mar sin buailteach air a bhi ’gearain air ar staid, ach ’sann is coir dhuinn foghlum a bhi umhail fodh laimh an fhreasdail a ni gach aimsir is am is aill leis.

“Is iongantach an cumail ris a th’ aig Boston a th’ann,” arsa Peggi an la roimhe, ’si faicinn feadhainn a falbh do na Staitean. Agus tha mi fein an duil gu’n dubhairt i gu freagarrach, —tha moran air falbh a so air an fhoghar so a Bhoston. Bu tlachdmhor a’ ni leam fein na’m b’urrainn oigridh Cheap Breatuinn fantuinn an tir an duthchais agus tha mi an dochas gu bheil an t-am am fagus anns a faod Ceap Breatuinn a chlann a chumail cho doigheil sa dh’ fhaodas iad a bhi ann an tir choigrich air bith.

CEANN LIATH.

LeighsidhMinard ’s Linimentdeideadh.

Tha cuid de dhaoine ann aig am bheil beul sioda agus cridh cainbe. Na biodh cuid no gnothuch agad ris na daoine sin.

Is e h-uile fear a’s giorra, foighidin a’s fhaide teanga. Tha ’bhith fada ’san teangaidh a’ clallachadh a bhith abarta, luath-bheulach.

Adan! Boineidean!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadnha so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BOINEID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FICADHUIT FEIN

BATHAR SAOR

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach searsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh, Sioda dubh, Sgaileanan, Aodicnean-uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug, Adan air son fir us mnathan, Leintean geala, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas de gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun, 1, 1893.

---

[139]

[Vol . 2. No. 19. p. 3]

Droch Ghuidhe do Chlann-Domhnuill.

Anns an t-seann aimsir bha cuid dhe na fineachan Gaidhealach ’nan naimhdean gle mhor dha cheile. Bhiodh aon Fhine a’ togail creiche o’n Fhine eile. Tha cuimhne gle mhath aig iomadh neach air a bhith ’cluinntinn mu’n doigh anns an robh aon Fhine ’feuchainn ri lamh an uachdar ’fhaotainn air Fine eile.

Bha stri mhor eadar Clann Domhnuill agus Clann Leoid fad iomadh linn. Bha ’chuid bu mho dhe ’n Eilean Sgiatdanach aig Clann Domhnuill ’s aig Clann Leoid eatorra. Theirear Duthaich Mhic Leoid, agus Duthaich a’ Mhorofhir, ris an da earrann a’s mo dhe’n Eilean Sgiathanach gus an latha ’n diugh, ged nach ann leis a’ Mhorofhear Dhomhnullach, no le Mac Leoid Dhunbheagain, a tha ’m fearann so gu leir an drasta. Anns an am mu’m bheil sinn a’ sgriobhadh bha na h-Earradh aig Clann Leoid, agus bha da Uibhist aig Clann Domhnuill. Bhiodh an da Fhine threun so gu tric a sas ’na cheile air muir ’s air tir, agus tha ’chuis coltach gur e Clann Domhnuill a bhiodh an uachdar mar bu trice. Tha ’chuis coltach mar an ceudna, gu robh an sluagh aig an am a’ toirt creideis gu robh buaidh ann an droch run agus ann an droch ghuidhe, a chum cur as do dhaoine, mar a bha buaidh ann an deadh ghuidhe agus ann an deadh dhurachd, a chum a bhith ’misneachadh dhaoine. An uair bu mhiann leotha duine bhith gu math soirbheachail anns an t-saoghal theireadh iad;— “Tapadh leibh,” no “Gu robh math agaibh,” no, “Buaidh is piseach oirbh,” &c . Ach an uair bu mhiann leotha olc a thighinn an rathad dhaoine theireadh iad;— “Gu ma h olc a dh’eireas dhaibh,” “Droch bhas orra.” “Droch comhdhail orra,” Sgrios gun fhuigheall orra,” “Bial sios orra,” &c . Cha tugadh duine aig an am ud iomradh as a bheul air ainm an droch spioraid. So, ma ta, an droch ghuidhe a rinn fear de bhaird Chlann Leoid do Chlann Domhnuill:—

“Gaoth an iar-dheas thun na Feisde, Ceo is uisge,
Clann Domhnuill air bhordaibh briste, Leam cha mhisde:
Seol ard, binneach,
Eathar caol, corrach,
Tuim gu tobhtaidh,
Luchd de bharaillean falamha,
Sgiobadh fann, frithir,
Gun urram caib dha cheile.”

Nan d’ fhuair am fear so a ghuidhe cha bhiodh Clann Domhnuill fada gun dol do’n ghrunnd. Tha rudha na Feisde air taobh an iar an Eilean Sgiathanaich, agus tha sruth anabarrach laidir air, gu h-araidh an uair a bhios a’ ghaoth o’n iar-deas. An uair a bhios ceo is uisge ann bidh e duilich do na seoladairean a dheanamh a mach ciod e cho dluth ’sa bhios iad do’n chladach. Ma bhios seol ard, binneach, ri eathar caol, corrach, cuiridh oiteag gle bheag thairis i. Ged nach biodh eathar aon chuid caol no corrach, bidh i gle neo-shocrach anns an fhairge ma bhios tuim gu tobhtaidh innte. Cha deachaidh luchd riamh ann an eathar a dh’ fhagadh cho neo-shocrach i ri luchd de bharaillean falamhe. Ged a bhiodh an t-eathar cho math anns a h uile doigh ri eathar a chaidh riamh air saile, cha tugadh “sgiobadh fann, frithir, gun urram caib dha cheile” sabhailte gu tir a chaoidh i. An uair a bheir sinn so fa near, tuigidh sinn gu’m b’uamhasach an guidhe a rinn an Leodach do na Domhnullaich.

Is math gu’n d’ fhalbh na h-amannan cunnartach a bha ’n sud. Ged a tha iomadh ni fhathast cearr ’nar measg anns a’ Ghaidhealtach is math gu bheil lagh na rioghachd cho laidir ’s nach leig e leis na Fineachan Gaidhealach a bhith an amhaichean a cheile mar a bha iad o shean.

IAIN.

Tomhaiseachain.

(1) Fear liath ’s a chuil ’s da shuil dhiag air

(2) Am fear mor fada dubh a bhios am muigh a h-uile oibhche.

(3) Cearc bheag bhiorach ’s a mionach slaodadh rithe.

(4) Tri chasan nach gluais
’S da chluais nach cluinn.

(5) Cha ’n ’eil e ’muigh ’s cha ’n ’eil e’ staigh ’s tha e eadar an da thaigh.

(6) Taigh beag, taigh beag, crodh-liogan,
A rinn mi fhein ’s mo Dhomhullan,
Ged ’thoilleas ciad nan ciadan ann,
Cha toillinn fhein nam onar ann.

(7) Taigh beag, taigh beag, ’s solus as
’S a dha dhorus duinte.

(8) Tha e biorach, biorach,
Tha e binneach, binneach,
Tha e luath, luath,
Tha e liath, liath,
’S gocan beag as a dheigh
’S e ’g eibheach, “Geadh reamhar,
Geadh raamhar.”

(9) Theid e null air an amhainn
’S thig e nall air on amhainn,
’S gearraidh e feur ’s cha’n ith e e.

(Gheibhear feagairtean nan tomhaiseachain ’san ath aireamh.)

Minard ’s Linimentri reic ’sgach aite.

Tha Addison Le Cain, Windsor & Annapolis R’y, a sgriobhadh. Bha mo bhean tinn le droch stamaig aireamh bhliadhnachan, agus cha d’fhuair i ni a chuireadh am feobhas i gus na dh’fheuch i K. D. C. Agus rinn e feum iongatach dhi. Leighis e ’n uine gle ghoirid i.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air am meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

Comunn Long-Smuid a Chuain a Tuath.

Cha chosd e ach coig dolair bho Hawkesbury, atr Caolas Chanso, gu baile mor Bhoston, sna Staitean, air an Long-Smuid “Carrol” no air an “Worcester,” a tha ’seoladh bho Hawkesbury a h-uile DI-HAOINE.

A. BAIN,
Fear-ionaid.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSED & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa,
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

---

[140]

[Vol . 2. No. 19. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS BHLIADHNAIL - - - $1 .00

Tha sinn an dochas gun dean ar cairdean an dichioll air an aireamh a tha ’gabhail a phaipear a chur gu mor am meud air a bhliadhna so.

Neach a chuireas thuginn coig ainmean us coig olair, gheibh e bliadhna dhe’n MHAC-TALLA nasgidh.

Neach a chuireas thuginn sia dolar us sia ainmean, gheibh e leabhar Neill ’Ic Leoid, “Claisach an Doire.”

’Se Mac-Talla an aon phaipear Gailig an America agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.

Seolibh ’ur litrichean gu
J . G. MacKINNON,
“Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

SIDNI, DI-SATHAIRNE, NOBHEMBER 11, 1893.

Tha e air aithris am measg nam Gaidheal gu robh breitheamh mor ann uair de Chloinn-an-Toisich, agus nach robh latha a ’bhiodh cuirt no mod aige nach robh cuid-eigin ri chrochadh, co-dhiu bha duine ri fhaotainn a thoill a chrochadh na nach robh. Rinn e so air son ainm a dheanamh dha fhein, agus chaidh leis gu math, oir gus an latha ’n diugh cluinnidh sinn ainm anns an t-sean fhacal,— “cha’n ann a h-uile latha bhios mod aig Mac-an-Toisich.” Tha, a reir coltais, breitheamhan ann san latha ’n diugh aig a bheil a cheart ni ’san amharc. Ann an New Brunswick an uiridh thug breitheamh araidh a mach breith air nach robh, ma chreideas sinn an sgeul, moran sam bith de dhreach a cheartais, agus air do dheasaiche paipear-naigheachd am baile St. John sin a thoirt gu aire an t-saoghail, ’s ann a rugadh air fhein ’sa chuireadh do’n phriosan e, ’s tha aige ri ’dhachaidh dheanamh an sin gus am bi Ceartas riaraichte. Bha rithist, air an t-samhradh s’a chaidh seachad tuathanach coir a toirt aoidheachd dha chairdean a bha deanamh gairdeachas maille ris ’s te dhe nigheanan air posadh. Thainig duine suarach eigin an rathad agus bhrist e stigh do’n tigh, chuir e chuideachd ma sgaoil le lamhachas laidir, ’s rinn e gach diol a thogair e air, gach ni us neach a bha stigh. Chuir so an caothach air an tuathanach, ’s thug e lamh air seann mhusgaid a bha stigh, chuir e urchair innte, ’s leig e ris an fhear eil’ i, ’ga leonadh air chor ’a gu’n do dh’eug e an uine ghoirid. Chaidh an tuathanach a chur an sas, agus an la roimhe sheas e cuirt. An aite leigeil ma sgaoil, no uine bheag dhe’n phriosan a thoirt dha mar bu choltach, ’s ann a thug am breitheamh dha coig bliadhna dhe’n tigh-oibreach! Nuair a tha duine bochd a dion a thaighe ’sa theaghlaich o dhuine a thainig an rathad air son olc a chur an gniomh, ged dheanadh e cur as da, shaolamaid gu’n gabhadh an lagh, ’s an luchd lagha a leisgeal. Ach cha d’ rinneadh sin sa chas so. Tha ’n t-am aig cuid-eigin gabhail, ma chul breitheamhan New Brunswick ’san cur as na caithrichean-breitheanais; tha e ro choltach nach eil cuid dhiubh airidh air a bhi annta.

Tha fhios againn gu bheil aireamh mhath nach eil a gabhail a MHAC-TALLA ’n drasda a cur rompa gu’n cuir iad ’ga iarridh toiseach na bliadhn’ uire. Air son iad so a ghreasad agus air son cothrom math a thoirt daibh an am dhaibh a bhi cur an ceud eolas oirnn, tha sinn a dol a thairgse ’phaipeir dhaibh o’n am so gu deireadh na bliadhna so tighinn air son pris aon bliadhna. Gheibh iad mar so na h-aireamhan a thig a mach eadar so us Bliadhn’ Ur a nasgaidh, agus a bhliadhna shlan na dheigh sin air son aon dolar. Tha so na dheagh thairgse agus tha sinn an dochas gu’m faigh sinn aireamh mhor de luchd-leubhidh ur an uine ghoirid. Agus a chuid sin de’n luchd-leubhidh a th’ againn cheana nach do phaigh an dolar, tha sinn an dochas gu’n cuimhnich iad oirnn, agus gu’n dean iad an dleasanas gun dail. Tha sinn gle fheumach air airgiod aig a cheart am ’s tha fhios againn nach bu mhath le aon dhe ar cairdean a chuis a bhi mar sin. Cuireadh gach aon air adhart a dholar fhein air a chuid a’s lugha; mas urrainn da dolar no dha fhaighinn o mhuinntir eile ’s math, mur urrainn cha bhi arach air.

Clanna nan Gaidheal an Guaillibh a Cheile,

Iadsan a phaigh am MAC-TALLA:

An t-Urr. J. J. Siosal, Sagart Phictou, N. S.
Domhnull Mac Coinnich, Orwell Cove, P. E. I.
Donnacha Mac Connich, Mitchell Rlver, P. E. I.
Iain T. Mac Coinnich, Ch ’town, P. E. I.
Iain G. Mac Leoid, Eileanan Coille, P. E. I.
Iain M. Domhnullach, Pinette , P. E. I.
An t-Urr. I. W. Mac Coinnich, Midgell , P. E. I.
An t-Urr. A. King, Murray Har, P. E. I.
Mrs Jessie Bruce, Valleyfield , P. E. I.
Mary A. Dhomhnullach, College Hill, Mas.
A. S. Mac Neill, Kingston , Ont.
Iain Mac Phiocair, Strathroy ’ Ont.
An t-Urr. R. Mac Leoid, Dunbheagain, Ont.
Seumas Mac Ille-mhaoil, Finch . Ont.
Niall MacIlleathain, Eildear, Roseb ’n, C. B.
Tearlach Mac Fhionghain, New Canada.
Calum Mac Amhlaidh, Cow Bay.
An t-Urr. Uilleam Grannd, do.
Domhnull Mc Aidh, do.
Iain M. Mac Fhearghais, do.
Aonghas Mac Fhearghais, do.
Alasdair Mac Neacail, do.
Gilleasbuig Mac ’Ille-mhoire, do.
Lachuinn Domhnullach, Milton ,
Iain C. Mac Neill, Grand Narrows.
Calum Mor Gillios, Beinn nan Sgiathanach
Iain Battleman, Sydney Forks.
Stephen Mac Neill, Beaver ’s Cove.
Calum Mac Neill, Reserve Mines,

Fhuair Ontario cliu mor aig Feill an t-Saoghail air son a cuid meala. Bha tri fichead duais ’sa h-aon air an toirt seachad air son saothair an t-seillein, agus thug Ontario leatha fhein a mach fichead dhiubh. Bha ochd ’ar fhichead air an roinn air feadh nan Staidean, agus tri deug an duchannan eile.

Anns an
ACADIA HOUSE
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
RUBBERS dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris.
Curraichdean us Adan.
Feuch gun taghail thu.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsaachan a’s fearr.

Stoc math de dh’accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air laimh daonnan.

STANDARD
Life Insurance Company

Cuideachd Chinnteachidh
BEATHA.

Steidhichte an Dun-Eideann an 1825.

Suim an airgid-chinnteachidh aig an am so.. .. .. .. .. $109 ,000,000
Teachd a steach bliadhnail.. 5,000,000
Buanachdan air an roinn. .. 27,500,000
Airgiod ma seach.. .. .. .. . .. 38,000,000
Ma seach an Canada.. .. .. .. 8,125,500

Prisean Iosal, Lan Thearuinteachd gum Chumhnant sam bith, Gach Dlighe air a phaigheadh cho luath ’sa dhearbhar bas us coir air an airgiod, gun dail air bith.

W. M. RAMSAY,
Fear-gnothuich an Canada.

SEORAS Mac ILLEATHAIN,
Fear-ionaid, Truro, N. S.

ALASDAIR MATHANACH,
Fear-gnothuich an Sidni.

---

[141]

[Vol . 2. No. 19. p. 5]

COMHRADH NAN CNOC.

LE TORMOID MACLEOID.

(Fionnladh-Piobaire ’n a shuidhe aig ceann an tighe, a’ caradh seanna bhrogan a mhnatha: na paisdean a’ cleasachd air an ailein; Eoghan Brocair a’ dluthachadh air an tigh, le ’choin air lothainn ’n a dheigh, agus luinneag ’n a bheul mar bu ghnath leis.)

BROCAIR—
Gur iad mo ghaol na fleasgaichean,
’Am feasda nach dean posadh,
Gur ann tha ’bheatha sheasgair
Aig na fleasgaichean an comhnuidh.

PIOBAIRE. —Sin thu, ’Eoghain; hug air na h-orain mar is gnath leat. Co a’s meamnaiche na thusa?

BROC. —Innsidh mi sin duit. An cual’ thu ’n Sean-fhocal:—

Mac bantraich aig am bi crodh,
Searrach sean larach air greidh,
Nighean muilleir ’g am bi min,
Triuir a’s meamnaich’ air bith.

Agus cha’n ’eil fhios agam nach faodainn Piobaire spreigeil air banais chridheil a chur ’s a’ chuideachd. Am bheil thu fhein, ’Fhionnlaidh, agus do chuideachd gu sunndach?

PIOB. —Tha sinn mar a dh’ fhaodas sinn, ’s cha-n ’eil an righ fhein mar bu mhaith leis.

BROC. —Ciod so a tha thu a’ deanamh le d’ mhinidh ’s le d’ bhuaicein-iall? An do sgain mala do phioba?

PIOB—Cha do sgain, ach sgain brogan mo mhnatha; agus tha mi ann an so a’ cur fraochain oirre. Na-m biodh bean ’us clann agad-sa, Eoghain, cha bhiodh tu cho uallach, eutrom ’s a tha thu, le d’ dhuanagan agus le d’ Shean-fhocail.

BROC.— ’S ann agam a tha ’fhios: gum meal thus, ’Fhionnlaidh, do bhean ’s do phaisdean, ach cha-n’ eil mo shuil-sa annta. An cual’ thu ’n t-oran.

Na fleasgaichean bi’dh aighearach,
Na fleasgaichean bi’dh ceolmhor;
Bi’dh drip, ’us donas agus dris,
’Cur ris na daoine posda.

PIOB. —Deireadh nan seachd Sathurn’, ort, a bheist, is fad’ a ghabh donas agus dris uamsa. Is tus’ agus do leithid a tha ’s an dris air nach cinn blath. A’ d’ sgaomaire bochd, a’ siubhal o bhaile gu baile le d’ chuilbhear fada, caol air do ghualainn, agus donnalaich nan con a’ d’ chlusaibh, gun fhios ciod an t son toilinntinn a th’ agad.

BROC. —Co dhiubh is binne donnalaich nan con ’s a’ mhaduinn, a’ togradh gu Creig-nam-faobh, no burralaich nam paisdean ag iarraidh am brochain; agus a thaobh mo chuilbheir fhada, chaoil, cha chuir i fhein agus mis’ a mach air a cheile, cha robh canran-teallaich riamh eadar ruinn. M’ eudail! ’s ann aice nach biodh am focal mu dheireadh; is uallach a shiubhalas mi ’m monadh leatha, a’ gabhail mo dhuanaig;—

“Ho-ro mo chuid chuideachd thu,
Gur muladach leam uam thu,
Ho-ro mo chuid chuideach thu,
’S mi direadh bheann ’us uchdanan,
B’ait leam thu ’bhi cuide rium,
’S do chudthrom air mo ghualainn.”

PIOB. —Tog dheth, ’Eoghain. An ann a’ coimeas do ghunna granda, meirgeach agus do chuid chon ri m’ mhnaoi agus ri m’ phiasdean lurach a tha thu? Marbh aisg air an olc, na cluinneam a’ leithid.

BROC. —Cha chluinn, cha chluinn. Gun teagamh sam bith is binne sglamiruinn ard do mhna ’s a’ mhaduinn no langan an fheidh ’s a’ chreachann; ach so i ’tighinn. “Mairi bhan og, an oigh th’ air d’ aire.” tha uam dol ’n a co-dhail.

“Ho mo Mhairi laghach’
’S tu mo Mhairi ghrinn,” &c .

Failt’ air bean a’ Phiobaire, le ’cliabhan beag agus le grapa ’dol a thogail a’ bhuntata, Am bheil sibh, lo’r cead a Mhairi, ’n ’ur slainte air an fheasgar bhoidheach so?

MAIRI. —Am bi thu glic gu brath? c’uin a sguireas tu de d’ sgeig agus de ’d orain?

BROC. —Innsidh mise sin duit, ’n uair a gheibh mi bean ’us paisdean. An sin suidhidh mi ’mach aig ceann an tighe, a’ caradh bhrog, cho soirbh ri each Gallda agus cairt slaoda ris; gun fhocal as mo bheul, ach cho trom-cheannach, stuama ris a’ bhodach chrom a th’ anns a’ ghealaich, no Fionnladh agad fhein an sud a’ caradh do sheana bhrog. ’S fhada mu’n cluinn thu luinneag no oran uaithsan, ach ag osnaich mar dhuin’ air charn; cha’n ionann ’us mise.

MAIRI. —Cha-n ’eil m’ Fhionnladh fhein muladach no trom-chridheach, ged nach bi e ri gleadhraich oran agus amaideachd mar bhios tusa. Nach i so an fhirinn, ’Fhionnlaidh, ’eudail?

PIOB. —Nach gorach thu, ’Mhairi! c’ ar son a bheireadh tu feairt air a’ Bhrocair; ge mor a sgeig ’an aghaidh posaidh, “Is minic a dhi-moil an ceannaich’ am bathar a bu mhaith leis a bhi aige ’n a mhaileid;” agus is minic a rinn neach dochair air fhein “a’ buain nan airneagan searbha, ’us e ’saltairt air na ciribh meala.”

BROC. —Ciribh meala! ’S e sin am posadh, ma’s fhior: bitheadh e mar sin, ach ’s fhad’ o’n a chualas e, “Ge milis a’ mhil co ’dh’imlicheas bharr da dris’ i?”

Cha mhor gu bheil seachdain a dol seachad gun sinn a dh’ fhaotainn sgeul air soitheach-smuid eigin a thainig thairis air a chuan mhor na bu luaithe na thainig soitheach riamh roimhe. ’Si ’n Campania an te mu dheireadh a chluich an cleas sin, rinn i an t-astar a th’eadar Queenstown an Eirinn us New York ri coig latha, da uair dheug us seachd mionaidean. ’S mor an t-atharrachadh a thainig air an t-saoghal anns an doigh so o chionn leth-cheud bliadhna. ’San am sin cha robh na soithichean smuide ach gle ghann ma bha gin idir ann dhiubh, agus bheireadh na soithichean seolaidh uine mhor a tighinn a nall sa dol a null, cuid a bheireadh, mios, cuid sia seachdainean, ’s cuid a dha no tri mhiosan. ’S aithne dhuinn aon duine coir nach eil fad as, agus nuair a thainig e air imrich do’n duthaich so, thug an soitheach air an robh e sia miosan eadar fagail thall us fearann a bhualadh air an taobh so. ’S math gu bheil na h-amannan sin seachad.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach; agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu

IAIN MAC LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig207 Queen St., Charlottetown, F. P. I.Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

MA RUIGEAS TU STOR
D. J. DOMHNULLACH,
AIR STRAID WENTWORTH,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGA.

Storichean Bhaddeck.

Bidh na Storichean am Baddeck air an dunadh a h-uile feasgar Di-luain ’s Dior-daoin aig seachd uairean (7, p, m.) Bi’dh na cleirich fad an comain muinntir ma cheannicheas iad na bhios a dhith orra romh ’n uair sin.

NIALL DOMHNULLACH.
Air son nan Cleireach.

---

[142]

[Vol . 2. No. 19. p. 6]

CUMHA.

Do dh-Alasdir Stiubhart a mharbhadh ’sa mheinn oir aig Sherbrook sa bhliadhna 1862.

LE TEARLACH MAC-GILLEAIN

B’e so bliadhna na dunach
’Rinn ar leonadh le mulad.
’S iomadh aon dh’fhag i dubhach fo bhron.

’S ann mu mheadhon an earrich
’Fhuair sinn sgeul’ ’rinn ar sgaradh
Gun do mharbhadh an t-Alasdir og.

’S ann ri sgealbadh nan creagan
Leis an fhudar chruaidh spreigeant’
’Fhuair thu ’bhuille a leag thu gun deo.

’Nam bhi calcadh ’s a dunadh
’Nait ’s ’n do chuir thu am fudar,
Dh’ fhalbh an t-srad ’rinn an diubhail ro mhor.

’S b’e sud srad a mhi-fhortain,
Las i ’m fudar an toiseach,
’S sgealb i chreag rinn do dhochunn ’s do leon.

’S beag an t-ionghnadh do chairdean
A bhi eisleineach, craiteach,
Bho na rinn iad do charadh fo’n fhoid.

’Si do mhathair tha truagh dheth,
’S tric suigh’ air a gruaidhean,
’Se ’bhi ’d chumha-sa ’s dual dhi ri beo.

Gu bheil t’ athair dhe deurach
Le bhi smaointinn mu d’ dheinibh,
Fhuair e saighead a chreuchd e gu mor.

Tha do pheathrichean craiteach,
Iad fo mhulad ’s fo phramh dheth,
Is an cridhe gu sgaineadh le bron.

Bu tu cridhe na feille
Riamh nach diobradh nam feum iad;
Is cha leigeadh tu eucoir ’nan coir.

Bha thu caoimhneil ri d’ chairdean,
’S bha thu aoibheil nad nadar;
’Se bhi fialidh bu ghuaths dhuit bho t’ oig’.

Bha thu foghainteach, calma,
Laidir, misneachail, meanmnach,
Bha thu fearail neo-leanabaidh ’s gach doigh.

’S aobhar smaointinn an drasd dhuinn,
An trom chis thug am bas dhinn;
Is cha dean e neach fhagail tha beo.

’S coir dhuinn daonnan bhi ’g urnigh
Gum biodh Criosda gar stiuradh,
Bhon tha ’m bas a tigh ’nn dluth oirm gach lo.

Nuair thig an teachdaire gruamach
Bheir e sios leis do’n uaigh sinn,
’S theid an t-anam gu suaimhneas no bron.

LeighsidhMinard ’s Linimentlosgadh.

Mar is giorrd d’ fhalt, ’s ann is fhusa dhut a chireadh. Mar is lugha do chuid ’s ann is lugha do churam.

LeighsidhMinard ’s Linimentloine.

Air son bathar math agus bathar saor ruig an stor aig D. I. Domhnullach, air Sraid Wentworth. Tha ’chuid bathair cho math sa gheibh thu an aite sam bith, us tha na prisean gle iosal.

Chaidh mise leigheas de phian craiteach leMINARD ’S LINIMENT.
BYARD MCMULLIN.
Chatam, Ont.

Chaidh mise leigheas de dhroch at leMINARD ’S LINIMENT.
MRS. W. W. JOHNSON.
Walsh, Ont.

Bha mis air mo leigheas de dh’ at a bh’air m’ aodann leMINARD ’S LINIMENT.
J. H. BAILEY.
Parkdale, Ont.

Na feith gu earrach gun deuchainn a chur air
K. D. C
Glanidh agus neartaichidh e an corp gu h-iomlan. Gabh an drasd e.
Sampull a nasgidh gu neach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.

COMHRADH.

“De’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’se uaireadear cho math sa tha san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da m b’aithne charadh.”

A. J. PEUTAN,
FEAR-DHLINADH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraican, Lamhann an, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - - C. B
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR

---

[143]

[Vol . 2. No. 19. p. 7]

Naidheachdan Braidhe Mhargaree.

Saol a bheil e ceart gun a thoisich iad air an rathan-iarinn eadar Orangedale agus an Camus?

Tha bata-toite beag ’ga uidheamachadh air Loch Ainslie. Bi’dh e deas an uine ghoirid.

Tha sinn dol a dh-fhaighinn drochaid ur air an abhuinn aig stor Mhic ’Illeollain. Gu dearbh tha sinn feumach oirre. ’S fhada bho na bha an t-sheann te na culaidh mhagaidh.

Tha ’ur caraidh Domhnull Camshron an ire mhath do’n taigh. Tha taigh Iain Bhain Ghillis e fein a tigh’nn air adhart. “ ’Illean bitheabh surdail, tha dubhlachd sa chomlaidh.”

Bha ’n t-Urr. D. Pringle ga ’ar sealtuinn an lath’ roimhe. Chaidh a phiob-mhor a sheinn dha, ’s thug sud toil-inntinn mhor do’n Chriosdi.

Ged a tha droch chunntas a tigh ’nn air na Staitean, tha feadhainn a falbh uchd’ as an so gach seachdain. Se ’ar miann uile gun teid leotha—agus theid.

Tha an’ t-shamhainn le eallach ghisag, againn. Cha’n fhuirich i ach oidhche co-dhiu ’s gheobh i fein ’s cach’ fuarag ’s ’aite beadraidh ’s tamha ma ghabhas iad sin. Bi’dh i sin a triall mar a dh-fheumas sinn uile gu uair eile mar d-thuirt Giorsail “seadh air feobhas air crannchur.”

FLOIRI.

Co an Gaidheal nach cuala iomradh air an uasal urramach Mr. Alasdair Mac Griogair a bha na mhinistear ’san Eaglais-an-Iar an Inbhirnis, agus a bha iomraideach air son a dhilseachd do na Gaidheal agus d’ an cainnt. So cuid de na nithe a labhair e anns a cheud oraid Ghailig a bha air a toirt do Chomunn Gaidhealach Inbhirnis. Bha an oraid air a liubhairt fichead bliadhna air ais. “Do gach cainnt thugamaid an t-urraim do’n Ghailig. Tha i liath-aosda, gidheadh is lughmhor, laidir, lurach, —is fallain, fiachail, fior-glan i. Mar oigh gheamnuidh, cha ’n aill leatha gnothuch a bhi aice ri ni sa bith a tha truaillidh, no drabasda, no droch mhuinte. Ann am beul nan laoch is binn blasda a fuaim; agus is tiamhaidh, trom-a guth ann an gearan gach dream a ta fo bhron. Air Laidinn, ’s air Greugais bheir i barrachd, agus cha’n fhaighear a leithid ’ga labhairt fo’n ghrein.

“A chanain a bha riamh
Feadh bheanntan agus shliabh,
Ban-oighre dhligheach fhior
Chaledonia!

“Is lionmhor oran, iorram, dan, duan, rann, agus laoidh a rinneadh leis na bardaibh aig na fineachaibh fa leth; orain de gach gne agus cumadh, orain-gaoil, orain-molaidh, orain-cogaidh, orain-cumhaidh agus broin, orain-luaidhe agus iomraidh, agus buain, marbhranna, agus an leithidibh sin. Tha na fuinn agus na luinneagan a’s boidhiche ’sa’ Ghailig a gheobhar ann an cainnt sa bith eile. * *

Tha iomadh gne phiobaireachd ann. Tha cuid ann ris an abrar Cruinneachadh, cuid eile Brosnachadh cuid eile Cumha cuid eile Failte, agus cuid eile Tuireadh mar a bha a’ phiobaireachd thiamshiadh, mhall, bhronach, a bu ghnath bhi cluicheadh aig adhlacadh nam marbh. Bha duil aig na Gaidheil, gu’n robh a phiob mar gu ’m bann a’ labhairt bhriathra na Failte, no an Tuiridh, mar a dh’fheudadh a’ chuis a bhith. Mar so ann an Cumha Mhic Leoid, bha phiob ag radh,—

Cha till, cha till Mac Cruimein
Cha till e gu brath gu la na cruinne,

Bha Clann Mhic Cruimein, a bha ’n am piobairibh aig Siol Leoid, Dhunbheagain o iomadh linn air ais, a sgriobhadh na piobaireachd sios ann an leabhar, gu bhi ga cumail air chuimhne, ach cha’n ann air an doigh air am bheil ceol ’ga sgriobhadh a nis. Bha iadsan ’ga dheanamh le focail bheaga, ghoirid a bha iad a cur an altaibh a’ cheile chum fuaim an fheadain agus na puirt a chiallachadh. Bha e rud eigin cosmhuil ri innleachd an Sol-fa. Dh’ fheudadh moran a bhi air a chur an ceill mu fhearachas-taighe, cleachdanna-duchail, inneala-treabhaidh, buill-acfhuinn agus airneis nan Gaidheal. Tha moran ann aig nach ’eil fios ciod is ciall do na nithibh seo a leanas a ta air an gnathachadh gu sonraichte anns na h-Eileanaibh-an-iar; mar a ta cas-chrom, cas-dhireach, Slachdan, Graideallan, Racan, Poit-Uirearaidh, Leac-gradain, Muilean-leth-coise, Muilean-bradh, Bord-luaidh, Plocan, Oisean, Iris, Siomaid, Cliabh, Caineag, Plat, Sgonnan, Tallan, Sunnag agus mar sin sios.” Anns an Oraid so bhrosnaich e Comunn Gaidhealach Inbhirnis gu bhi dichiollach agus dileas. Nochd e gach strith a rinneadh chum na Gaidheil a theagasg ’nan cainnt fein leis an Teachdaire Ghaidhealach, a ris le Caraid nan Gaidheal, a ris le Cuairtear nan Gleann, a ris le Fear-tathaich nam Beann agus na h-uiread eile, ach chaidh as doibh gu leir, agus b’ olc an airidh e.”

Chaochail Mr Mac Greogair air an 19mh de mhios mu dheireadh an fhoghair 1881. Bha e tri fichead bliadhna ’sa coig aig am a bhais. Bu mhac e do’n Urr Raibeart Mac Griogair ministeir Chille mhoire ’san Eilean Sgiathanach. Bha e air tus na fhear-cuidich aig ’athair an Cille-mhoire as a sin bha e, goirid an deigh bas athar, air a ghairm do’n Eiglis Ghaidhealich ’an Duneideann, as a sin chaidh e do Inbhirnis anns a bhliadhna 1858, far an do shaoraich e le mor-mheas gu am a bhais. Cha robh neach beo ri a latha rinn barachd air son cumail suas na Gailig na Mr Mac Griogair. Bha e measail cha’n ann a mhain an Albinn ach anns gach aite anns an robh eolas air a chuid sgriobhaidhean Gailig, air an toirt seachad o’n ainm “Sgiathanach,” no “Alasdair Ruadh.”

C. C.
Strathalba, P. E. I.

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Glianne, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

’Nuair a thoisicheas tu air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

REIC A MACH
Aodach Dheiseachan is fhiach 20 cts. air son 13 cts.
agus
Cotaichean-uachdar air son ghillean, air an ceannach o cheanniche a bhrist.
“STOR SAOR SHIDNI”
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.
Bruidhnidh na cleirich Gailig.

---

[144]

[Vol . 2. No. 19. p. 8]

MO RUN CEAL, DILEAS.

SEISD.

Mo run geal, dileas, dileas, dileas,
Mo run geal, dileas, nach till thu nall?
Cha till mi fein riut, a ghaoil cha’n fhaod mi;
Ochoin a ghaoil sann tha mise tinn.

Is truagh nach robh mi an riochd na faoillinn
A shnamhadh aotrom air bharr nan tonn;
’Us bheirinn sgriobag do’n eilean Ileach,
Far bheil an ribhinn dh fhag m’ inntinn trom.

Is truagh nach robh mi ’s mo rogha ceile,
Air mullach shleibhte nam beanntan mor,
’S gun bhi ga ’r n-eisdeachd ach eoin na speuran;
’S gu’n tugainn fhein di na ceudan pog!

Thug mi corr agus naoi miosan,
Anns na h-Innsean a b’ fhaide thall;
’S bean boidh’chead d’ aodainn cha robh ri fhaotainn
’S ged gheobhainn saoghal cha’n fhanainn ann.

Thug mi mios ann am fiabhrus claoidhte,
Gun duil rium oidhche gu’m bithinn beo;
B’e fath mo smaointean a la ’s a dh-oidhche,
Gu’m faighinn faochadh ’us tu bhi ’m choir.

Cha bhi mi ’strith ris a’ chraoibh nach lub leam,
Ged chinneadh ubhlan air bharr gach geig;
Mo shoraidh slan leat ma rinn thu m’ fhagail.
Cha ’d thainig traigh gun mhuir-lan’ na deigh.

Fhir deasachaidh MHIC TALLA.

A Charaid, —Ged nach faca mise riamh thu gidheadh tha mi faicinn an trath so sa rithis am paipeir naigheachd laghach Gaidhealach a tha thu ’cur a mach uair ’s an t-seachduin. Tha naire orm nach robh mi le m’ airgiod agus mo pheann gad chuideachadh fada roimh a so. Faodaidh a mach uaithe so gu’n dean mi suas an call ma bheirear an cothram dhomh. Bithidh an t-airgiod luachmhor co dhiubh ge be air bith mar a bhitheas sgriobhadh sam bith a dh’ fhaodas mi a chur do d’ionnsuidh a bhi air a lucahachadh. Faigh an dollar am broinn na litreach co dhiubh agus ma shaoileas thu an litir so airidh air aite sa MHAC-TALLA feudaidh tu oisean cuileach air chor eigin a thoirt dhi.

Tha moran eolach agumsa ann an Ceap Breutainn ann am measg nan Gaidheal. Ged a tha mi fada uatha sa choluinn cha do dhi-chuimhnich mi fathast iad. Nam bitheadh e taitneach do fhear sgriobhaidh a MHIC-TALLA agus ionmhianaichte do na udan Gaidheal a tha ga fhaotain feadh Cheap Breatuinn agus nan caochladh chearnan eile feadh an t-saoghail, bheirinn cunntas dhuibh seachduin a deigh seachduin air turas thri miosan as thug mi do’n Ghaedhealtachd air an t-Samhradh a dh’fhalbh. Tha fios agam gum biodh an t-iomradh taitneach do’n mheud do luchd leughaidh a MHIC-TALLA as a thainig a eilean Leoghais agus na h-Earradh, agus mar an ceudna do’n mheud agus aig am bheil meas air soirbheachadh nan Eaglaisean Presbiterianach anns a Ghaidhealtachd. Feithidh mi ri fios freagairt bho luchd sgriobhaidh litrichean a MHIC-TALLA.

On a tha ’n t-anamach ann bithidh mi a dunadh na litreach so le bhi guidhe oidhcho mhath le uile luchd leughaidh a MHIC TALLA agus gu sonruichte le Ughdar.

Is mise do charaid,
RUAIRIDH MACILLEOD.
Dunbheagan, Canada Uachdach, Oct. 27.

“Mac-Talla ’s an“Scottish Canadian, ”fad bliadhna maille ri leabhar de dh’orain Albannach air son da dholair.

STOR MHOR UR!

Tha C. H. Harrington a nis an deigh an tor a mheudachadh ’s tha iad a reic mar a b’abhist daibh,—

MIN US FLUR,
TI US COFI,
AMHLAN DE GACH SEORSA.
SPIOSRIDH US LUIBHEAN,
BRIOSCAIDEAN US NITHEAN MILIS.

A h-uile seorsa Bhrogan,

am measg a bheil na brogan a thatar a deanamh am Factoridh Shidni a Tuath, an seorsa ’s fearr cosg a tha ’sa mhargadh. Brogan Uachdair de gach seorsa.

Gabhidh sinn im us coirce air son bathair aig pris airgid.

Tha pris gach ni cho iosal sa ghabhas e cur.

C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.

Chan eil air an taobh-sa dhe’n Atlantic ach aon phaipear Gailig. ’Se ’n aon phaipear sin am MAC-TALLA. Chan e sin a mhain, ach chan eil paipear seachdaineach Gailig air an t-saoghal ach e-fhein.

Tha ’m MAC-TALLA tigh’nn a mach a h-uile Di-sathairne. Tha naigheachdan na ducha agus an t-saoghil gu leir air an innse ann gu pongail, ann am beagan fhacal, agus cho firinneach ’sa gheibh thu iad am paipear sam bith.

Tha toil againn an aireamh a tha gabhail a phaipear so a chur gu mor am meud romh thoiseach na bliadhna 1894, agus tha sinn a sealltuinn ri ar cairdean air son cuideachadh. Deanadh gach aon a dhichioll agus theid a chuis leinn.

Cuireadh gach aon a tha gabhail a MHAC-TALLA air a chuid a’s lugha aon ainm ur us aon dolar thugainn eadar so us Bliadhn’ Ur, agus cuireadh e aig a cheart am thugainn a dholar fhein, mur do chuir e thugainn chean’ e. Agus mar is luaithe thig iad ’s ann is fhearr.

Ma tha toil agad am MAC-TALLA a ghabhail fad bliadhna, cuir thuginn do dholar, agus gheibh thu a cheud aireamh cho luath sa bheir am posta ’ga t-ionnsidh e, agus leanidh e air taghall agad a h-uile seachdain gu ceann bliadhna. Seol do litir gu

J . G. MACKINNON,
Mac-Talla, Sydney, C. B.