---

[145]

[Vol . 2. No. 20. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, NOBHEMBER 18, 1893. No . 20.

Dr. G. T. Mac Gilleain,
DOTAIR FHIACAL,
SIDNI - - - C. B.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean
Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

Mac Gillies & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillies. A. J. G. Mac Eachuin.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.

NAIGHECHDAN NA SEACHDAIN.

Dior-daoin s’a tighinn Latha Taingealachd.

Tha Cuideachd a Ghuail a dol a dh’obair air leasachadh ’s air cur ris an laimhrig gual a bhuineas do na h-International Mines. Tha e dol a chosg eadar ceithir fichead us ceud mile dolar, ’s tha da cheud fear oibreach a dhith orra.

Choisinn Coinneach I. Domhnullach, duin’ og a mhuinntir Cheap Breatuinn, duais a’s fhiach tri fichead dolar sa deich ann an Oil-thigh na Ban-righ an Kingston, Ontario. Thug am ballach ceudna mach duais mhath air son a chuid Gailig tri bliadhna roimhe so.

Chaidh meinneadair da’m b’ainm W. P. Walsh, a mharbhadh ann an Sydney Mines air an t-seachdain s’a chaidh. Bha e ’g obair air gearradh guail agus thuit cnap mor dheth air a mhuin ’ga ghoirteachadh cho dona ’s gu robh e marbh an ceann beagan uairean.

Chi ar leughadairean gu bheil na Longan smuide a bha ruith eadar Hawkesbury us Boston ri sgur a ruith an deigh a cheathramh latha fichead dhe’n mhios so. Tha na Longan so cho comhartail ’s cho sabhailte ri gin de’n seorsa, agus tha am faradh gle shaor, —coig dollar air ais no air adhart.

Dh’ eug bean da’m ainm Mrs Ann Seaman ann anNew Yorkair a bhliadhna so agus dh’fhag i fichead muillein dolar aig na dileabaich. Tha ceud ’s ceithir fichead ’sa seachd deug dhiubh sin ann, agus tha ceud ’s da fhichead ’sa seachd eile a feuchainn ris an tiomnadh a bhristeadh. Tha ’n t-suim mu ’n bheil iad a stri mor, ach cha rachamaid an urras nach ann aig an luchd-lagha a gheobhar an earann a’s mo ’nuair a theid gach ni ’na aite fhein.

Chaidh duine mhuinntir Charlottetown gu Montreal o chionn ghoirid ’s chaidh e gu tigh-osda a ghabhail cuid na h-oidhche. Chaidh a thoirt gu rum No. 99 agus ghabh e mu thamh. An ath latha thug e suil ann an leabhar-latha bh’ air a shiubhal, agus fhuair e mach gu robh e anns an tigh da bhliadn’ air fhichead air ais agus gun do chuir e seachad an oidhche anns a cheart rum.

Cum air chuimhne gu bheil am MAC-TALLA air a thairgse do neach sam bith a thig a stigh as ur, uaithe so gu deireadh na bliadhna s’a tighinn air son aon dollar.

Chaidh seann bhantrach Albannach de’n ainm Mairi Chleireach a chur as a phiosan beag fearainn air an robh i ’fuireach ann an Dumfries, agus chuir i roimpe gun rachadh i a h-uile ceum gu Windsor a chur a cas air beulaobh na Ban-righ. Dh’ fhalbh i-fhein ’s a h-ighean; aois choig bliadhna deug, agus an ceann shia seachduinean rainig iad. Chaidh an cas a rannsachadh le oifigeach a bha sa chaisteal, agus an deigh gach caoimhneas a nochdadh rithe, leigeadh air falbh i air a turus dhachaidh a dh’ Alba.

AOIS MHOR. —Tha bean choir a fuireach air taobh tuath an Eilein Mhoir a tha ’n deigh aois mhor a ruigheachd. Tha i thairis air ceud bliadhna sa h-ochd a dh’aois, agus gus o chionn bliadhna no dha bha i gu laidir, tapaidh. Thainig i mach a Alba comhlath ri a fear, Amhlaidh Mac Amhlaidh, o chionn tri fichead bliadhna sa h-ochd. Tha clann, oghaichean, us iar-oghaichean aice, cha’n ann a mhain an iomadh cearna de Cheap Breatuinn, ach mar an ceudna an Columbia Bhreatunnach, ’s na Staitean Aonaichte, agus eadhon an New Zealand.

OIDHCHE SHAMHNA. —Tha sinn a tuigainn gu robh cleasan oidhche shamhna air an cluich tuilleadh s’a choir an an cuid a dh’aitean air an t-samhainn so chaidh seachad. Tha caraide a cearn eigin do’n eilean a sgriobhadh thugainn ag innse sa’ gearain air mar a dheilig na gillean ris fhein oidhche na fearas-chuideachd sin. Tha e toirt iomradh air dortadh uisge, daoine leth-bhathte, agus nithean eile nach eil sinn uile gu leir a tuigsinn, agus tha e soillear gu’n d’ fhuair e tuilleadh ’sa chuid fhein dhe’n t samhainn, agus gun deachaidh na gillean o bhi sporsail gu bhi mi-mhodhail, mur-a deachuidh gu bhi cronail. Tha e iomchaidh gu leor, ma dh’fhaoidte, do na gillean a bhi ri spors dhaibh fhein, ach bu choir dhaibh fhaicinn nach deanadh iad cron no mi-mhodh air duine sam bith no air a chuid. ’S math am modh a bhi modhail.

---

[146]

[Vol . 2. No. 20. p. 2]

CEATHARNACH-COILLE LOCH CUAICH.

Ann am meadhon Loch Cuaich fo dhubhar nam beanntan arda ’tha ’g eiridh air gach taobh dhe, tha eilean beag, mar leth-acair fhearainn air mheudachd, air a’ bheil corr chraobh bharraich a’ fas. Tha ’n t-eilean beag so mar cheithreamh-mhile do thir, agus tha e uile gu leir ’n a aite co uaigneach, aonarach, dhiomhair, ’s a’s urrainnear a smuainteachadh.

Air an eilean bheeg so tha seana Ghaidheal a’ chomhnuidh; duine colgarra, gruamach, a tha cur laghana na rioghachd agus na duthcha gu dulan. ’S ainm do’n duine so Eoghan Macafi. Tha nis os ceann da fhichead bliadhna bho ’n a ghabh an duine so an t or agus a chuir e suas a’ bhoineid ghorm ’s an ite ann an i risimeid Ghaidhealaich anns an robh uachdaran an fhearainn air an robh e chomhnuidh ’na oifigeach. ’Nuair a ghabh e an t-or, ghealladh dha, mar is tric a nitear, nach b’ fhada bhiodh e ’na shaighear, gu ’n eireadh e ceum air cheum gus am biodh babag oir air gach gualainn. Bha Eoghan Macafi ’s an am sin ’na cheatharnach co luthor, easgaidh, fhoghainteach ’s a bha ’s an duthaich uile. Bha e ’n a shaighdear inich, glan, eireachdail, dreachmhor, agus ealanta, teom, anns gach car agus gluasad a chuireadh m’a choinneamh; ach ged a bha, cha d’ fhuair e na b’ airde na bhi na shaighdear singilte. Latha de na laithean, ghabh e a chasan agus stad cha d rinn e gus an d’ rainig e tir nam beann. Chuireadh as a dheigh agus ghlacadh e; chuir na saighdearan a bha air a thoir glas lamh air, agus thug iad air falbh ’na phriosanach e. Mar bha iad a’ siubhal leis troimh Shrathearraig, air seorsa do cheum aimhleathan ri taobh beinne, thug e a chlisge an dui-leum thairis air ard chreig chorraich chas, agus thar e as. Loisg na saighdearan as a dheigh; ach ma loisg cha do bhean iad da. Bhuail e a ghlas-lamh ri creig, agus bhrist e gach cuibhreach. Bha e nis’ na dhuine saor, am measg gharbhlaichean nam beann, an tir ’oige.

Thog e bothan-airidh dha fein anns a’ Choire-bhuidhe, air fearann Mhic-Dhomhnuill-duibh, aite cho uaigneach dhiomhair sa bha r’a fhaotainn ’s a’ Ghaidhealteachd uile. ’S an diomhaireachd so dh’fheuch se e fein a cleith car uine fhada, ag iasgachd ’s a’ sealgaireechd, agus ag arach ghabhar, gun duine ag radhainn ri Eoghan gu’m b’olc, gu’n duine ’g iarraidh mail air, no a’ feoraich dhe ciod a’ choir a bh’ aige air fuireach ’s an ait ud. Ach bha Eoghan ’na aonaran bochd trom-chridheach; dh’fhiosraich e nach robh e math do dhuine bhi leis fein, agus chuir e, uime sin, roimhe bana-chompanach fhaotainn. Thug e a chridhe do dh’ainnir og aluinn, aois cheithir-bliadhn’ -deug—ruith e air falbh leatha, phos iad, agus a nis tha coigear chloinne aca. Ach mo dheireadh bhuadhaich an lagh ’na aghaidh, agus b’eiginn da an Coire-buidhe fhagail. Thog e air; cha robh an imrich doirbh r’a inlan. Dh’ iarr e fasgadh ann an Loch Cuaich, far a’ bheil e gu tearuinte seasgair. Thog e bothan beag dha fein, tigh-slaite, anns a’ bheil e fein ’s a’ theaghlach a’ tuineachadh. Rinn e seorsa do bhats beag anns an gabh e an t-aiseag ’nuair is aill leis gu tir-mor. Tha aige leth-cheud gabhar ag ionaltradh ’s na beanntaibh mu’n cuairt; tha iasgach math ’s an loch, agus tha sithionn ’s na monaidhnean; air alt agus nach ’eil dith no uireasbhuidh am bitheantas air Eoghan; ach anns a’ gheamhradh cha-n ’eil cor an teaghlaich bhig so air uairibh ach bochd ni’s leoir. Tha Eoghan air eidean le ’bhreacan ’s le ’fheile; agus tha e fathasd ’na dhuine co curanta, threum, thlachdmhor ri amharc air ’s a chitear ’s an duthaich uile. Cha teid e mach latha gun a bhiodaig air a chliathaich. Tha seorsa do sgath air muinntir an aite roimhe; tha cuid fo sgath a thaobh ainm curanta, gaisgeil an duine, agus cuid a’ smuainteachadh gu bheil beagan do dh’eolas aige nach ’eil ro-mhath seorsa do bhuidseachd agus fhiosrachd, do nach ’eil e cneasda oilbheum a thoirt.

’S ann uaithe so tha e gu tric a’ tachairt gu bheil bolla mine, mulachag chaise, cuman ime, ceithreamh muilteolach, agus ioma ni eile air an cur a dh’ionnsuidh Eoghain do’n eilean leis na coimhearsnaich air gach taobh do Loch-Cuaich. Tha a fein fo bharail gu bheil seun araid aige a chumas air falbh gach olc; ach a dh’aindeoin so cha teid e oidhche d’a leabaidh gun an gunna bhi r’a thaobh, deas gu losgadh ma thig fa cunnairt air. ’Nuair chaidh an t-uachdaran ur a cheannaich am fearann so o Mhac- ’ic-Alastair, suas do ’n duthaich so an uraidh a dh’ amharc an aite ’s a ghabhail seibh ann, chaidh Eoghan Macafi, g’ a choimhead, agus thairg e cumhnant a dheanamh ri Mr. Ellis, an t-uachdaran, mur cuireadh Mr Ellis dragh air-san nach robh esan toileach dragh air bith a chur air Mr. Ellis. Chuir coslas an duine so mor iongantas air an t-Sasunnach choir; chuir e roimhe gach gne chaoimhneis a thaisbeanadh do Eoghan, agus tha sinn lan chinnteach gu’n dean e sin. Cha’n fhiach an t-eilean so a bheag do neach air bith ach Eoghan a mhain; agus is lan-dearbhta sinn fhad s is beo e nach cuirear dragh air, ’s gu bheil ’aonta do’n aite co fada r’ a laithibh. Tha e nis os-ceann tri-fichead-bliadhna dh’aois—tha a theaghlach a’ fas suas ann an aineolas mor, tha a bhean ’na boirionnach tlachmhor maiseach r’a fhaicinn, laidir fallain; tha beagan sgoil aice a fhuair i ’na h-oige, agus tha dochais againn leis a so gu’n toir i na’s urrainn di do’n teaghlach. Tha baigh mhor aig Eoghan d’a mhnaoi ’s d’a leanaban. Chaochail aon de na paisdean air an eilean uaigneach so,

Adan! Boineidean!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadnha so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh.

AD NO BOINEID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FICADHUIT FEIN

BATHAR SAOR

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach searsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh, Sioda dubh, Sgaileanan, Aodicnean-uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug, Adan air son fir us mnathan, Leintean geala, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas do gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun 1, 1893.

---

[147]

[Vol . 2. No. 20. p. 3]

’gun lighiche gun choimhearsnach dluth, gun chuideachd gun solas. Bha Eoghan bochd anabharrach dubhach bronach; chaidh e thairis gu tir-mor, rainig e bothan airidh bha air an taobh thall, far an robh buachaille chaorach a chomhnuidh agus ghuidh e air tighinn maille ris agus cuideachadh leis chum ciste mhairbh a dheanamh do’n phaisde; “Oir,” ars’ easan, “tha crith co mor am lamhsa leis a’ bhron ’s a bhriste-cridhe, ’s nach ’eil e an chomas tal no tuadh a laimhseachadh.” Chaidh am buachaille leis—sgoilt iad cuid do chraobhan beithe, agus theannaich iad r’a cheile iad mar a b’fhearr a b’urrainn iad le cranntairngean, agus thiodhlaiceadh an leanabh bheag so ann an eilean beag far a’ bheil cladh an aite, aig ceann an loch, far a’ bheil cnamhan agus uir nan daoine treun o’n d’ thainig Eohan air an caramh.

Mar so tha sinn a’ faicinn gu bheil a h-aon fhathasd do na seana cheatharnaich Ghaidhealach beo, daoine ard-inntinneach, colgarra, treun, do-cheannsuichte. C’ar son nach ’eil ministeir no maighstir-sgoile, no duine iochdmhor, a thaobh eiginn’ a’ toirt foghlum do Eoghan bochd, leis am faodadh e an Leabhar-naomh a leughamh, a dheanamh solasach e ’na uaigneas, agus a dh’fhosgladh a suas da sealladh air saoghal a’s fearr? —AS A CHUAIRTEAR.

LeighsidhMinard ’s Linimentloine.

Bi’dh an duine leisg, slaodach na chabhaig an comhnuidh an uair a thig am feasgar. Am fear a bhios fada gun eiridh bi’dh e ’na leum fad an latha.

LeighsidhMinard ’s Linimentlosgadh.

Cha’n eil iuchair ann a’s fhearr a dh’ fhosglas cuid de ghlasan na iuchair airgid. Ach an dorus nach gabh fosgladh ach le iuchair airgid, feumaidh gu bheil ni eiginn cearr air a ghlais aige.

Chaidh mise leigheas de phian craiteach leMINARD ’S LINIMENT.
BYARD MCMULLIN.
Chatam, Ont.

Chaidh mise leigheas de dhroch at leMINARD ’S LINIMENT.
MRS. W. W. JOHNSON.
Walsh, Ont.

Bha mis air mo leigheas de dh’ at a bh’air m’ aodann leMINARD ’S LINIMENT.
J. H. BAILEY.
Parkdale, Ont.

“Mac-Talla ’s an“Scottish Canadian, ”fad bliadhna maille ri leabhar de dh’orain Albannach air son da dholair.

Minard ’s Linimentri reic ’s gach aite.

Tomhaiseachain.

(1) Theid e null air an amhainn
’S thig e nall air an amhainn,
’S innsidh e sgeul ’s cha labhair e.

(2) Is airde e na taigh an righ,
Is mine e na sioda.—

(3) Muc dhubh ’sa’ bheinn
Gun sugh gun saill
Gun cheann cnamha.

(4) Ceathrar nan ruith
Ceathrar air chrith
Dithis ag amharc ’san adhar
Dithis a’ deanamh an rathaid,
’S aon fhear ag eibheach.

(5) Fear cruinn cnaparra, cruaidh;
Gur cruaidh craicionn a lamh,
A shuil am meadhon a chleibh,
Is ’fheoil am meadhon a chnamh.

(6) Chunnaic mi ioghnadh an diugh
’S mi ’g iomradh air mnir
Ceithir daimh gun fhuil gun fheoil,
’Spionadh feoir a talamh dubh.

(7) Chi mi, chi fada uam,
Da mhile dheug thar a’ chuain,
Fear gun fhuil gun fheoil gun anam
’G imeachd air an talamh chruaidh.

(8) Chi mi, chi mi fad mo sheallaidh
Seachd mile thar a’ bheallaich
Te gun fhuil gun fheoil gun fheithean
‘Siubhal sleibh’ air talamh dubh.

Bi’dh freagairtean nan tomhaiseachan so air an toirt ’san ath aireamh.

So freagairtean nan tomhaiseachan a bh’ anns an aireamh mu dheireadh,— (1) An Criathar. (2) An rathad mor. (3) An t-snathad bheag. (4) A’ phoit. (5) Glut-lionaidh a’ bhalla. (6) Suil na brathann. (7) An t-ugh. (8) A’ chuibheal-shniomha; (9) Am peillear.

Na feith gu earrach gun deuchainn a chur air
K. D. C
Glanidh agus neartaichidh e an corp gu h-iomlan. Gabh an drasd e.
Sampull a nasgidh gu neach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air am meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsaachan a’s fearr.

Stoc math de dh’ accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air laimh daonnan.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSED. & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa,
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

---

[148]

[Vol . 2. No. 20. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS BHLIADHNAIL - - - $1 .00

Tha sinn an dochas gun dean ar cairdean an dichioll air an aireamh a tha ’gabhail a phaipear a chur gu mor am meud air a bhliadhna so.

Neach a chuireas thuginn coig ainmean us coig olair, gheibh e bliadhna dhe’n MHAC-TALLA nasgidh.

Neach a chuireas thuginn sia dolar us sia ainmean, gheibh e leabhar Neill ’Ic Leoid, “Claisach an Doire.”

’Se Mac-Talla an aon phaipear Gailig an America, agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.

Seolibh ’ur litrichean gu
J . G. MacKINNON,
“Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

SIDNI, DI-SATHAIRNE, NOBHEMBER 18, 1893.

Cha’n eil gnothuichean anns an Roinn-Eorpa ach car an-shocrach aig an am so. Tha eagal air aon rioghachd gu bheil am beachd rioghachd eile a bhi na bad an uair a shaoileas i gu bheil i lag. Tha Ruisia ’san Fraing mar gu’m b’eadh an guaillibh a cheile air son am math fein ’s ma dh’ fhaoite air son cron chaich. Tha ’n Eadailt ’s a Ghearmailt nan cairdean mora da cheile ’s nan naimhdean do’n Fhraing ’s do Ruisia. Tha Breatuinn a seasamh na h-aonar, gun i gabhail gnothuich ri taobh seach taobh, Tha Ruisia a sanntachadh tuilleadh fearainn, agus tha toil mhor aig an Fhraing dioghaltas a dheanamh air a Ghearmailt air son na thug i uaipe de dh’fhearann anns a chogadh mu dheireadh. Tha toil aig an Eadailt gabhail air an Fhraing, ge air bith car son, ach tha i ro lag, ’s tha ’Ghearmailt ’ga sior neartachadh fhein ’sa cur roimpe gum bi i nas laidir ena gin sam bith eile de rioghachdan na h-Eorpa. Tha cogadh leibideach ann an Africa a cur dragh air Breatuinn, cogadh anns nach urrainn dhi moran sam bith a chosnadh, agus anns am faod i roinn mhath a chall. Tha duil aice mar an ceudne ri tuilleadh trioblaid anns an Eiphit, am fear aig a bheil ainm a bhi na righ air an duthaich sin a feuchainn ri bhi cur an aghaidh a h-ughdarais: agus a thuilleadh orrra so tha na h-Eironnaich a’ cumail suas na h-aon iorram mu Fhein Riaghladh, ’s eagal orra ma gheobh Gladstone bas nach toir iadsan a theid na ’aite Fein Riaghladh dhaibh. Tha ’n Spainn ’sa leor aice ri dheanamh a cogadh ris na Moorich ann an Morocco, gun fhios c’uin a bheir i fo chis iad. Tha na rioghachdan eile beag us mor, ’s an cuid fhein aca dhe’n troimhe cheile ’s dhe’n an-fhois a tha ’measg chaich, air chor ’s nach eil fhios c’aite ’n rachamaid a dh’ iarraidh sith no socair. Faodaidh cogadh bristeadh a mach latha sam bith, agus faodaidh nach buailear buille gu ceann bhliadhna chean, ach tha ’n sluagh uile a tha giulan na cosdais a fh’ang. Cha’n aithne dhuinn gu bheil duthaich air an domhain an diugh anns am bheil an sluagh air fad a mealltuinn sith, saorsa, sonas agus pailteas ann an [ ? ]mh [ ? ]s cho mor ri Canada, an duthaich fhuar, thuathach againn fhein, ged is tric [ ? ] a talach an gearan air ar crannchur.

THA cogadh a ghuail, mar a theirear ris, a sior dhol air adhart ann an Sasuinn. Tha chuid mhor de na meinneadairean ’s an teaghlaichean an imis basachadh leis a ghort a tha cion na h-oibreach an deigh a thoirt orra. Tha airgiod us biadh a dortadh a stigh do’n ionnsaidh as gach cearna de Bhreatuinn, ach cha riaraich e ’n darra leth dhiubh, ’s tha ghainne ’sa ghorta ’dol nas miosa gach latha. Tha sealbhadairean na meinne a cur rompa nach fosgail iad meinn, ’s nach deanar car oibreach annta gus am bi na daoine gu leir air an toirt gu striochdadh. Tha e coltach gu bheil luchd-riaghlaidh na rioghachd a dol a dh’fheuchainn ri stad a chur air an t-stri sgriosail so, agus gu dearbh tha iad na am. Cha ’n e mhain gu bheil na meinneadairean a fulang, ach muinntir na ducha air fad a fulang leis cho gann ’s cho daor ’sa tha ’n gual air fas a’n sguir an obair. Ged thoisicheadh na meinnean an drasd cha’n eil dochas sam bith gun tig pris a ghuail eadar so us Bliadhn’ Ur na isle nas seachd dollair an tunna. Ma bhios a chuis mar so fada thig am geamhradh gu math trom air sluagh nan tri rioghachdan air fad, agus gu h-araidh air na daoine bochda.

“Tha i fo Dheich.”

Bha tuathanach na croitear anns an Annaid latha de na laithean, agus bha aige ri dol thun Feile a reic lair a bha aig, agus a chunnaic sea-bliadhn-dheug na sheirbhis. Bha’n fheill gu bhi air an la-mhaithreach, agus bha an croitear ag ullachadh air son na faidhearach le bhi gabhail foid no dha mhona ’s le bhi sior-labhairt nam briathra. “Tha i fo dheich, tha i fo dheich.” Co ’thanaig air ach a ministear, neach a dh’ fhiosraich dhe ciod a bha e a’ deanamh.” “Tha mi ’reic na lara baine,” fhreagair am bodach. “Agus carson nach fhuraich thu air an fhirinn,” thubhairt a ministear.” “Agus nach d’ rinn mi sin,” thuirt am bodach, “nach fhaca tu na deich meoir agum sinte tharis oirre.”

Bha ’n Soitheach-Smuid “Harlaw” anns an acarsaid Dior-daoin, air a turus gu Newfoundland, agus chaidh aireamh mhor de mhuinntir a bhaile air bord a dh’fhaicinn grunnan beag de na h-Esqui maux a bha air an turus dhachaidh o Fheill an t-Saoghail, far an robh iad fad an t-samhraidh ’san fhoghair. Tha iad ’nan daoine gun a bhi ro mhor, agus gu math dorcha sa chraicionn, car beag coltach ris na h-Innseanaich ’nan dreach ’s ’nan cumadh, ged a tha luchd an fhoghluim a cur an ceill dhuinn nach eil cairdeas sam bith aca dhaibh, ach gu bheil iad nas dluithe do na Mongolianich an ceann a tuath Asia.

Comunn Long-Smuid a Chuain a Tuath.

Cha chosd e ach coig dolair bho Hawkesbury, atr Caolas Chanso, gu baile mor Bhoston, sna Staitean, air an Long-Smuid “Carrol” no air an “Worcester,” a tha ’seoladh bho Hawkesbury a h-uile DI-HAOINE.

Re a mhios November, seolaidh na longan so mar a leanas,—

An WORCESTER, Di-haoine, Nov. 10mh.
An CARROL, Di-haoine, Nov. 17mh.
An WORCESTER, Di-haoine, Nov. 24mh.

An deigh a 24mh la cha sheol iad tuilleadh air a bhliadhna so.

A. BAIN,
Fear ionaid.

STANDARD
Life Insurance Company

Cuideachd Chinnteachidh
BEATHA.

Steidhichte an Dun-Eideann an 1825.

Suim an airgid-chinnteachidh aig an am so.. .. .. .. .. $109 ,000,000
Teachd a steach bliadhnail.. 5,000,000
Buanachdan air an roinn. .. 27,500,000
Airgiod ma seach.. .. .. .. . .. 38,000,000
Ma seach an Canada.. .. .. .. 8,125,500

Prisean Iosal, Lan Thearuinteachd gum Chumhnant sam bith, Gach Dlighe air a phaigheadh cho luath ’sa dhearbhar bas us coir air an airgiod, gun dail air bith.

W. M. RAMSAY,
Fear-gnothuich an Canada.

SEORAS Mac ILLEATHAIN,
Fear-ionaid, Truro, N. S.

ALASDAIR MATHANACH,
Fear-gnothuich an Sidni.

Storichean Bhaddeck.

Bidh na Storichean am Baddeck air an dunadh a h-uile feasgar Di-luain ’s Dior-daoin aig seachd uairean (7, p, m.) Bi’dh na cleirich fad an comain muinntir ma cheannicheas iad na bhios a dhith orra romh ’n uair sin.

NIALL DOMHNULLACH.
Air son nan Cleireach.

---

[149]

[Vol . 2. No. 20. p. 5]

Lrtir Bheag Thaitneach o Shagart Mhargaree.

A Charaid Ghaolaich, —Cuiridh sibh an t-suim bheag so ( $2 00) ri m’ chreideas. Tha mi ’gabhail a MHAC TALLA bho’n chiad aireamh a thainig a mach dheth. Tha e ’dol na’s docha leam gach seachduin. Piseach oirbhse agus fad shaoghal do MHAC TALLA!

RAONULL DUGHALLACH.

Facal o “Chabar-Feidh.”

Tha mi ’n dochas gu’n gabh sibh mo leisgeal airson a bhi cho fad gun sgriobhadh thugaibh, oir tha urrad de sgriobhadairean matha Gaidhlig a nis a cur litrichean gu’r n’ ionnsuidh ’s nach fhaod sibh a mhaoidheadh ormsa ged a leiginn m’ anail car tacain.

Tha mi duilich a radh nach d’ fhuair mi ’n aireamh 13 de’n phaipeir: ma bha e air a chlo-dhbhualadh ’s e a’s coltaiche gu’n deach e air chall air an rathad. Ma tha aon no dha de’n aireamh so agaibh thairis bithidh mi toilichte ma chuireas sibh thugam iad, oir bu mhath leam gun aireamh sam bith a bhi air chall orm aig ceann na bliadhna.

Thoisich an class Gaidhlig air obair a gheamhraidh air oidhche Diardaoin agus tha na h-uile coltas air gu’m bi e ni ’s soirbheachail am bliadhna na bha e fhathast. Tha muinntir a tighinn gu bhi sealltaim air a Ghaidhlig anns na t-solus cheart mu dheireadh.

CABAR FEIDH

Gaidhil Chanada Uachrach.

Choinnich Buidheann Foghluim na Gaidhlig air oidhche Dhi-Sathuirne mu dheireadh, ann an Toronto fo threorachadh riaghladair agus runadair a Chomuinn Ghaidhlig. Tha sinn ag earbsa gu’m b soirbheachadh air leth aig na h-oileanaich re na bliadhna ’s gu’m bi eolas air ar cainnt a’ dol gu mor am meud.

Air a cheud la thar an fhichead do’n mhios so bithidh deasbaid Ghaidhlig air a cuir ann an Talla Richmond, Toronto, fo thearmunn Comunn Gaidhlig a bhaile sin, eadar an Doctair Wylie agus Alasdair Friseal iar-riaghladair a chomuinn. ’S e’n cuspair: “Am bheil e iomchuidh gu’m biodh uisge-beatha, ’s gach seorsa do dheoch laidir air an toirmeasg, ’s air an diteadh le lagh na duthcha?” Cha ’n ’eil teagamh nach bi deasbaireachd fhileanta, deas air an da thaobh, ’s nach bi oidhche thaitneach air a cur seachad. Thigeadh na Gaidheil a mach na’n neart!

Tha sinn a’ cluinntinn gu bheil Gaidheil Hamilton, beo, tapaidh, air a bhliadhna so. Bu dual doibh sin. Na h uile la dhaibh; misneachd ’us piseach leo anns gach ni a ghabhas iad a n laimh, ’s an ni ceudna do gach neach aig bheil deagh run d’a luchd-cinnidh. —Mac-Huistein, ’sanNorth American Scotsman.

Facal a Malagawatch.

Gu Fear Deasachaidh a Mhac-Talla:

Anns an aireamh mu dheireadh tha an t-Urr. A. Mac G. Sinclair ann an eachdraidh air “Leathanich Chola” a faighneachd a bheil duine sam bith ann an Cheap Breatunn a’s urrinn iomradh a thoirt dha air Eachann Johnstone, piobaire Thighearna Chola. Ma cheadaicheas sibh dhomh, bu mhath leam innse dha gu ro e comhnuidh ann a so aireamh bliadhnaichean, maille ri athair. Bha e posda ri Uillina Nic Aoidh a Taobh Deas a Bhai ’n Iar agus chaidh iad a so gu Caolas Chanso agus a sin, an deigh beagan uine, gu Baile-Sheorais an Eilean Phrionns’ Iomhair, far an robh mac brathair athair d’ am ainm Eachann Johnstone a comhnuidh. Bha mhac brathair athair eile dha (Lachinn) ann a Ceap Eoin an Siorramachd Phictou. Dh’eug am piobaire ann am Baile-Sheorais agus tha mi creidsinn gu bheil a shliochd ann sin fathast. ’S math mo chuimhne air Eachann Johnstone a chluinntinn a piobaireachd ’sa bliadhna 1827 aig Caolas a Bhoom anns a choimhearsnachd so, an am bhi cur air snamh long ur a dh’ ainmich iad “James and Tom” ainmean da mhac a chaiptean a Liverpool an Sasunn, agus tha cuimhne shonruichte agam air e chluich na co-sheirim— “Bhirlinn aig Tighearna Chola, tha i corrach, caol,” &c , &c . Thainig mise a Cola sa bhliadhna 1820 agus tha eolas agam air moran a thainig thairis o’n am sin agus air far ’na shuidhich iad.

Is mise—caraid’ a MHAC-TALLA.
BARTIMEUS.

Clanna nan Gaidheal an Guaillibh a Cheile,

Iadsan a phaigh am MAC-TALLA:

Calum Mac Neill, Barachois, Iron Mines.
Iain Mac Iomhair. Baddeck Bay.
D. R. Mac Coinnich; Plaster Mines.
Mairi A. D. Nic- ’illeolain, Margaree .
Eoghan Gillios, Margaree .
Donnacha Mac Kinley, Bradalbane , P. E. I.
Eoghan Mac ’Illeolain, Narrow ’s Creek, P. E. I.
Ailain R. Domhnullach, Albany , N. Y,
Alasdair Mac Fhearghais, Grand River.
An t-Urr. D. Siosal, B . C. Chapel.
Uisdean Domhnullach, Gabarus Lake,
Iain I. Mac Fhearghais, Cow Bay.
Peigi M. Dhomhnullach, Margaree .
Mairi Kennedy, Westville , N. S.
An t Urr. R. Dughallach, Margaree .
Domhnull Mac Neacail, Catalone .
D. C. Friseal, New Glasgow.
Fionnladh Mac Coinnich, Flat River, P. E. I.
An t-Urr. I. F. Forbes, Durham , N. S.
Ruairi R. Mac Coinnich, S . S. Boulardarie.
Coinneach F. Mac Asguill, Loch Lomond.
Gilleasbuig Mac Aonghais, Roseburn .
Alasdair Caimbeal, Strathlorne .

Anns an
ACADIA HOUSE
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
RUBBERS dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris.
Curraichdean us Adan.
Feuch gun taghail thu.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach; agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu

IAIN MAC LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig207 Queen St., Charlottetown, F. P. I.Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

MA RUIGEAS TU STOR
D. J. DOMHNULLACH,
AIR STRAID WENTWORTH,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’ aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGA.

---

[150]

[Vol . 2. No. 20. p. 6]

Alasdair Mac Mhaighstir Alasdair.

Rugadh Alasdair Domhuullach ris an abrar “Mac Mhaighstir Alasdair” ann am Muideart, mu’n bhliadhna 1710. Bha ’athair ’na mhinistear de’n Eaglais Easbuigeach. Fhuair Alasdair ionnsachadh ann an oil-thalgh Ghlascho. Phos e Seonaid Domhnullach de theaghlach Dhail-an-eas ann an Gleann Eite. Bha e ’na mhaighstir-sgoil sgireach Airdnamurchann, agus ’na fhoirfeach anns an Eaglais. Ghabh e ann an arm a’ Phrionnsa, agus thainig e troimh mhoran chruaidh-chasan ’nuair a bha e am folach bho na Saighdearan Sasunnach an deigh Blar Chuil-fhodair. Bha e gle ionnsaichte anns a’ Ghaidhlig. Chuir e a mach a’ chiad Fhoclair Gaidhlig a bha air a chlodh-bhualadh, anns a’ bhliadhna 1741. Bha e ’na bhard cumhachdach, liomharra, agus rinn e moran bardachd a bha air a chur a mach anns a bhliadhna 1751. Bha e beo moran bhliadhnachan an deigh Blar Chuil-fhodair agus bha e ’na sheann duine ’nuair a chaochail e aig Sandaig. Rinn e an t oran so leanas mar mholadh air an t-seana chanain Ghaidhealach.—

Gur h-i ’s crioch araid
Do gach cainnt fo’n ghrein
Gu ar smuaintean fhasmhor
A phairteachadh r’a cheil’
Ar n’ inntinnean a rusgadh
Agus run ar cridh,
Le ’r gniomh ’s le ’r giulan,
Surd chuir air ar dith.
’S gu laoidh ar beoil
A dh’ iobradh Dhia nan dul,
’S e h-ard chrioch mhor,
Gu bi toirt dosan cliu.
’S e ’n duine fein
’S aon chreutair reusant ann,
Gu’n tug toil D’e dha,
Gibht le bheul bhi cainnt:
Gu’n chum e so,
O’n uile bhruid gu leir;
O ghibht mhor phriseil s’
Dhealbh na iomhaidh fein!
Na’m beirte balbh e,
’S a theanga marbh na cheann;
B’i n iarguin shearbh e,
B’fhearr bhi marbh no ann.

’S ge h-iomadh canain,
O linn Bhabel fhuair
A’ sliochd sin Adhamh
’S i ’Ghaidhlig a thug buaidh
Do’n labhradh dhaicheil,
An t-urram ard gun tuairms’,
Gun mheang, gun fhailinn,
Is urrainn cach a luaigh.
Bha Ghaidhlig, ullamh,
Na gloir fior ghuineach cruaidh,
Air feadh a chruinne
Ma’n thuillich an Tuil-ruadh.
Mhair i fos,
’S cha teid a gloir air chall
Dh’ aindeoin gho,
’Us mi-run mhor nan Gall.
’S i labhair Alba,
’S Galla-bhodaiche fein;
Ar flaith, ar priunnsai,
’S ar diucannan gun eis,
An taigh-comhairle sn righ,
’Nuair shuidheadh air beinn ’a chuirt,
’Si Ghaidhlig liobhta,
Dh’ fhuasgladh snaim gach cuis
’S i labhair Calum allaill a chinn-mhoir,
Gach mith ’us maith,
Bha ’n Alba beag ’us mor.
’S i labhair Gaill ’us Gaidheal,

Neo-chleirich, ’us cleir
Gach fear ’us bean
A ghluaiseadh teang’ am beul.
’Si labhair Adhamh,
Ann a Parrais fein,
’S bu shiubhlach Gaidhlig
O bheul aluinn Eubh.
Och tha bhuil aun!
’S uireasach gann fo dhith,
Gloir gach teanga
A labhras cainnt seach i.
Tha Laideann coimhliont’,
Toirteach, teann ni ’s leoir;
Ach sgalag thrailleil i
Do’n Ghaidhlig choir,
’San Athen mhoir,
Bha Ghreuguis cor na tim,
Ach b’ion d’ i h-ordag
Chuir fo h-or chrios grinn.
’S ge min, slim, boidheach,
Cuirteil, ro bhog liobht’,
An Fhraingeis loghmhor,
Am pailis mor gach righ;
Ma thagras cach orr’,
Pairt d’an ainbhfheich’ fein,
’S ro bheag a dh’fhagas
Iad de dh’ agh na cre.

’S i ’n aon chanain
Am beul nam bard ’s nan eisg,
’S fearr gu caineadh,
O linn Bhabel fein.
’S i ’s fearr gu moladh
’S a’s torrunnaiche gleus,
Gu rann no laoidh,
A tharruinn gaoth tro’ bheul.
’S ’s fearr gu comhairl’,
’S gu gnodhach chuir gu feum,
Na aon teang’ Eorpach,
Dh’ aindeoin bosd nan Greug.
’S ’s fearr gu rosg,
’S air chosaibh a chur dhuan;
’S ri cruaidh uchd cosgair,
Bhrosnachadh an t-sluaigh;
Ma chionneamh bar.
’S i ’s tabhachdaich bheir buaidh,
Gu toirt a bhais
Do ’n eucoir dhaicheil, chruaidh.
Cainnt laidir, ruithteach,
Is neo-liotach fuaim;
’S i seadhail, sliochdmhor,
Brisg-ghloireach, mall, luath.

Cha ’n fheum i iasad
’S cha mho dh’ iarras bhuath;
O’n t-sean mhathair chiatach,
Lan do chiadamh buaidh!

COMHRADH.

“De’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’se uaireadear cho math sa tha san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da m b’aithne charadh.”

A. J. PEUTAN,
FEAR-DHLINADH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraican, Lamhann an, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - - C. B
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR

---

[151]

[Vol . 2. No. 20. p. 7]

Tha i-fein daonnan,
Saibhir, maoineach, slan;
A taighean taisge,
Dh’fhaclan gasda lan.
A chanain, sgapach,
Thapaidh; bhlasda, ghrinn!
Thig le tartar
Neartmhor, o beul cinn.
An labhairt shiolmhor,
Lionmhor, ’s milteach buaidh
Sultmhor, brioghor,
Fhir-ghlan, chaoidh nach truaill!
B’i ’n teanga mhilis,
Bhinn-fhaclach ’s an dan;
Gu spreigeil, tioram,
Ioraltach, ’s i lan
A chanain cheolmhor,
Shogmhor, ’s glormhor blas,
A labhair mor-shliochd
Scota ’s Ghaidheil ghlais.
’S air reir Mhic Comb,
An t-ughdar mor ri luaigh!
’S i ’s freumach oir,
’S ciad Ghramair gloir gach sluaigh.

COMHRADH ANNS A’ CHEARDAICH.

SEUMAS BAN. —Tha thu ’nad fhallas, a ghobha. Is iongantach leam fhein nach ’eil thu ’fas cho tioram ris an teanachair leis na bheil thu ’cur dhiot a dh’fhallus.

DOMHULL GOBHA. —Fallus orm no dhiom, beir thusa air an ord-mhor, agus thoir buille no dha air an iarunn so, s cabhag orm, Greas ort.

S. B. —Bha mi fhein cinnteach gu’n tugeadh tu an ceilidh-ceardach asam. Is ann dhut a dh’ eirich e, seach aon duine a chunnaic mi riamh. Cha bhi fois no diobradh ort. Nach gabh thu an saoghal air do shocair?

D. G. —Tha gu leor a’ gabhail an t-saoghail air an socair ged nach bithinnsa ’ga ghabhail air mo shocair. Nan gabhadh a h-uile fear an saoghal air a shocair fhein, cha b’ fhada gus am biodh cuisean gle fhada cearr. Thoir a nis greis air seideadh a’ bhuilg, agus an uair a gheibh mise an car so as mo laimh seallaidh mi dhut rud nach fhaca thu riamh roimhe.

S. B. —Ciod e an rud a th’ ann, a ghobha?

D. G. —Air do shocair, a dhuine. Dh’fhan do mhathair ri d’ bhreith. Tha thu ro laidir. Cha’n fhag thu srad de’n ghual air an teallach agam. Thoir a nis greis eile air an iarum so leis an ord mhor, agus na caomhainn do chorp air.

An uair a fhuair an gobha an obair a bh’ aige deas, thug e iuchair as a phocaid agus dh’ fhosgail e am preasa beag a bha ’n taobh na ceardach, agus thug e mach am MAC TALLA as, “Sin agad a nis, a Sheumais, paipear-naigheachd Gailig. Tha mi cinnteach gu’n aidich thu nach fhaca thu a lithid riamh.

S. B. —Ma ta gu dearbh cha’n fhaca. Ach tha mi gle thoilichte ’fhaicinn an diugh fhein. Chunnaic mi na Miosachain Ghailig a bha daoine uaisle a’ cur a mach an Ionarnis agus an Glasacho, ach cha chuala mi gus a so gu robh aon phaipear-naigheachd Gailig air a chur a mach uair ’san t-seachduin. Co air an t-saoghal a tha ’ga chur am mach?

D. G. —Tha duine uasal a th’ ann an Ceap-Breatuinn, ris an canar, E. G. Mac Fhionghain, smior a’ Ghaidheil, tha e coltach.

S. B. —Is fhada o’n chuala mi ’n t-oran anns an robh na briathran so. “Iain Mac ’ic Fhionghain, ghleidh e’n urram air na bh’ ann.” Agus gu cinnteach ceart ghleidh Mac Fhionghain Cheap-Breatuinn an urram air Gaidheil an t-saoghail mu’n iath a’ ghrian. Tha mi ’n dochas gu’n cinn leis. Saoileam fhein an ann de chloinn ’ic Fhionghain an t-Srath a tha e?

D. G. —Sin rud nach urrainn mi innseadh dhut. Is e mo bharail nach robh e riamh an Alba. Tha ’n urram aig na h-Americanaich fhein, a Sheumais. Ann am moran nithean tha iad air thuar muinntir h-Alba fhagail buileach glan as deigh.

S. B. —Ma ta, ghobha, tha lan mo chinn de mhoit orm air son an ni a tha ’n duine uasal coir a’ deanamh. Tha mi ’n dochas gu bheil Gaidheil America a’ seasamh gu treum, duineil air a chulaobh, agus a’ ceannach agus a’ craobh-sgaoileadh a’ phaipear air feadh an t-saoghail gu leir.

D. G. —Ma tha fiach prine de mheas aig na Gaidheil air an cainnt mhathaireil cumaidh iad suas am MAC TALLA. Tha mi fhein air a h-aon suidhichte gu’n cuir mi airgiod thun an duine uasail gan dail. Cuiridh mi 6s. 3d. d’a ionnsuidh. Paighidh sin am paipear fad bliadhna.

S. B. —Cuiridh mise uiread eile d’a ionnsuidh. Ni an aon litir agus an aon ordugh airgid feum eadrainn. Nach dean?

D. G. —Leugh fhein am paipear, agus fuilingidh mi a’ chluas a thoirt o’n chlaigionn agam mur aidich thu gu bheil moran fiosrachaidh agus toil-inntinn ann.

IAIN.

LeighsidhMinard ’s Linimentdeideadh.

Air son bathar math agus bathar saor ruig an stor aig D. I. Domhnullach, air Sraid Wentworth. Tha ’chuid bathair cho math sa gheibh thu an aite sam bith, us tha na prisean gle iosal.

Am fear aig nach ’eil de mhisnich na bhuaileas a dhorn ort, cainidh e thu thun do bhrog air chul do chinn.

Tha Addison Le Cain, Windsor & Annapolis R’y, a sgriobhadh. Bha mo bhean tinn le droch stamaig aireamh bhliadhnachan, agus cha d’fhuair i ni a chuireadh am feobhas i gus na dh’fheuch i K. D. C. Agus rinn e feum iongatach dhi. Leighis e ’n uine gle ghoirid i.

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Glainne, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

Nuair a thoisicheas tu air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

REIC MACH
Aodach Dheiseachan is fhiach 20 cts. air son 13 cts.
agus
Cotaichean-uachdar air son ghillean, air an ceannach o cheanniche a bhrist.
“STOR SAOR SHIDNI”
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.
Bruidhnidh na cleirich Gailig.

---

[152]

[Vol . 2. No. 20. p. 8]

MARBHRANN.

Do dh-Alasdir mac Dhughill Mhic-Eachairn, a chaochail ’na dhuine og ann am Pictu an samhradh na bliadhna 1859.

FONN.— ’S tearc an diugh mo chuis ghaire.

’Tha mo chridhe-sa ciuirte,
Chaidh mo shugradh gu lar,
’S tric na deoir air mo shuilean,
Tha mi tursach gach la.
Fhuair mi naidheachd neo-aobhachd,—
Fath mo chaoinidh an drast—
Gu bheil carid mo ghaoil
An cis e chaoil nan lom chlar.

’Fhiurain eireachdail aluinn,
A bha blath-chridheach, coir,
Duineil, cinneadail, cairdeil,
Fialidh, baigheil, gun phrois,
Seirceil, iriosal, fiachail.
Measail, siobhalt’ gu leoir,
’S fuar an nochd do chorp priseil
’N ciste dhionich fo ’n fhoid.

’Nuair a bha thu ’nad shlainte
Gum bu lan, dearg, do ghruaidh;
Ach an nochd ’s ann a tha i
Tana, ban, air dhroch shnuadh.
’N t-suil a shealladh gu caoimhneil
Chan fheil soills’ innt’ ’s cha ghluais;
’N teang’ a labhradh an fhirinn
Tha ’n nis ciosnaicht’ ’san uaigh.

A Mhic-Eachairn oig, shuairce,
Bha thu uasal ’nad bheus,
Is fuil fhallan, neo-thruaillte,
’Dol mu’n cuairt ann ad chre.
Bha thu ’shlochd nam fear uaibhreach,
Ghuineach, chruadalach, threun.
A bha ainmeil air bualadh
Leis na cruaidh lannan geur.

Cha robh duin’ a bh’ ort eolach
Ann sa Mhor-roinn s’ gu leir
Nach robh measail gu leoir ort,
’S nach robh bronach ’ad dheidh;
Ach tha mise gu sonricht’
Gad chaoidh, eganich ghleust;
Gum bu tric ’bha sinn comhla
Cridheil, solasach, reidh.

Tha do chairdean neo-eibhinn,
Thug iad speis dhuit ’s gum b’ fhiu;
Tha do pheathrichean eisleineach,
Bochd deurach, gun sunnd;
Is tha t’ athair ’s do mhathair
’H-uile la fo throm thurs’,
Gun cheol, aighear, no manran,
Ga d’ chaoidh, ailleagain uir.

’S beag an t-ionghnadh ged tha iad
Dubhach, craiteach, gun chli,
’S an ciad mhac air a charaidh
’N deise bhain gun sa chill.—
Och! och! Alasdir ghaolich,
Chaoimhneil, fhaoilidh, neo-chrion,
Seallach tuilleadh dhe t’ aodunn
Air an t-saoghal s’ chan fhaic sinn.

March 7, 1860.

A Montana.

Gu Deasaiche ’Mhac Talla:

A Charaid, —Ceadaich dhomhsa facal no dha a chur sios ’nad phaipear gasda. Tha math mo chairdean an Gauada nas dluith do’m chridhe nas urrainn domh innse, ged a tha mi ann ’sna Staitean a nis o chionn sia bliadhna. Cha’n fhacas a leithid de dhroch thimeanan sa bhaile so riamh on chaidh a thogail an toiseach. Agus ’nuair a dh’ fhas an obair ’s an t-airgiod gann an so smaoinich moran gu robh ’n t-am a bhi ’ga fhagail, agus chuimhnich iad, mar a rinn am Mac Strodhail o shean, gu robh gu leor agus ri sheachnadh an tigh an athar. Dh’iarrainn orra-san a tha aig an tigh an drasda iad a dh’ fhuireach aig an tigh, an cuid fearainn a threabhadh ’sa chur, agus an t-seam dachaidh a dheanamh na aite maiseach taitneach da’m parantan ’nan sean aois; agus iad mar an ceudna a dheanamh gach cuideachadh is urrainn daibh leis gach deagh aobhar. Agus ’nuair a chluinneas iad gu bheil gnothuichean gu math ’s gu ro-mhath an duchannan fad air falbh, thugadh iad an ceart aire gur a firinn e mu’m paigh iad am faradh: dh’fhaoidte gu’n caomhainn e moran dragha us trioblaid dhaibh. Tha mi’n dochas nach eil an latha fad as ’uuair a bhios taobh an ear Chanada, agus gu h-araidh Eilean Cheap Breatuinn a deanamh gairdeachais agus fodh bhlath mar an ros! ’S mise do charaid agus caraid na Gailig,

MAC-GILLE-MHOIRE.

STOR MHOR UR!

Tha C. H. Harrington a nis an deigh an stor a mheudachadh ’s tha iad a reic mar a b’abhist daibh,—

MIN US FLUR,
TI US COFI,
AMHLAN DE GACH SEORSA.
SPIOSRIDH US LUIBHEAN,
BRIOSCAIDEAN US NITHEAN MILIS.

A h-uile seorsa Bhrogan,

am measg a bheil na brogan a thatar a deanamh am Factoridh Shidni a Tuath, an seorsa ’s fearr cosg a tha ’sa mhargadh. Brogan Uachdair de gach seorsa.

Gabhidh sinn im us coirce air son bathair aig pris airgid.

Tha pris gach ni cho iosal sa ghabhas e cur.

C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.

Chan eil air an taobh-sa dhe’n Atlantic ach aon phaipear Gailig. ’Se ’n aon phaipear sin am MAC-TALLA. Chan e sin a mhain, ach chan eil paipear seachdaineach Gailig air an t-saoghal ach e-fhein.

Tha ’m MAC-TALLA tigh’nn a mach a h-uile Di-sathairne. Tha naigheachdan na ducha agus an t-saoghil gu leir air an innse ann gu pongail, ann am beagan fhacal, agus cho firinneach ’sa gheibh thu iad am paipear sam bith.

Tha toil againn an aireamh a tha gabhail a phaipear so a chur gu mor am meud romh thoiseach na bliadhna 1894, agus tha sinn a sealltuinn ri ar cairdean air son cuideachadh. Deanadh gach aon a dhichioll agus theid a chuis leinn.

Cuireadh gach aon a tha gabhail a MHAC-TALLA air a chuid a’s lugha aon ainm ur us aon dolar thugainn eadar so us Bliadhn’ Ur, agus cuireadh e aig a cheart am thugainn a dholar fhein, mur do chuir e thugainn chean’ e. Agus mar is luaithe thig iad ’s ann is fhearr.

Ma tha toil agad am MAC-TALLA a ghabhail fad bliadhna, cuir thuginn do dholar, agus gheibh thu a cheud aireamh cho luath sa bheir am posta ’ga t-ionnsidh e, agus leanidh e air taghall agad a h-uile seachdain gu ceann bliadhna. Seol do litir gu

J . G. MACKINNON,
Mac-Talla, Sydney, C. B.