---

[177]

[Vol . 2. No. 24. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, DESEMBER 16, 1893. No. 24.

Dr. G. T. Mac Gilleain,
DOTAIR FHIACAL,
SIDNI - - - C. B.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean
Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

Mac Gillies & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillies. A. J. G. Mac Eachuin.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.

NAIGHECHDAN NA SEACHDAIN.

Tha muinntir Hogamah an deigh eaglais ur a chur suas. Tha i ’na tigh boidheach agus tha iadsan a thog i ri ’m moladh air son cho sgiobalta ’sa bha iad ris an obair. Tha sinn a tuigsinn nach eil a bheag sam bith a dh’fhiachan orra. Bha ’n eaglais air a fosgladh air an treas latha dhe’n mhios so. Shearmonaich an t-Urr E. S. Bayne, a Mabou, am Beurla agus an t-Urr. Coinneach Mac Coinnich an Gailig. Bha ’n latha briagha, agus bha co-thional mor cruinn.

Tha e coltach gu bheil an rathad iaruinn eadar Orangedale us Broad Cove ri bhi air a chur air adhart air an t-samhradh ’sa tighinn. Cha’n eil a bheag ri bhi air a dheanamh re a gheamhraidh ach a choille a ghearradh ’sa ghlanadh air an rathad agus am fiodh ’sa chlach a tharruinn ’s gach ni a chur na aite fhein gus a bhi deiseil air choinneamh an t-samhraidh. ’Nuair a theid an rathad so a chriochnachadh ni e feum mor do’n duthaich troimh ’m bheil e dol.

Tha muinntir a bhaile so ’s nan aiteachan mu’n cuairt fo iomguin a thaobh bata-guail a tha air a dhol air chall. Dh’ fhag am bata-smuid Douglas H. Thomas Glace Bay maduinn Di-mairt s’a chaidh air son a dhol gu Halifax a giulan leatha da bhata-guail. Chaidh gach ni gu ceart gus sn robh e faisg air maadhon oidhche ’nuair a bha iad mu choinneamh Gabarus. Thoisich an sin stoirm ghabhaidh air seideadh, agus thainig frasan sneachda leatha. Leis cho garbh ’sa bha ghaoth bhrist na ropan a bha ceangal nam bataichean guail ris a bhata smuid agus dh’fhalbh iad leis an stoirm. Dh’ fhuirich am bata-smuide faisg air laimh gu maduinn, agus an sin chaidh i air thoir chaich. Fhuaradh aon diubh, agus thugadh a stigh gu Louisburg i, ach tha ’n te eile gum sgeul oirre fhathast. Dh’ fhalbh soitheach a Sidni an ath latha feuch am faigheadh i sealladh oirre, ach an deigh dhi bhi air an toir fad da latha thill i gun a faicinn. Tha duine mhuinntir Shidni, Caiptean Florian, agus ceathar eile air bord a bhata. Tha iad an dochas nach d’eirich olc sam bith dhoibh ach gu bheil iad beo slan, agus gu’m faighear iad fhein ’san bata an ceann beagan uine.

Tha ’n grippe gle dhona an Kingston, Ontario. Tha e air a mheas gu bheil mile duine tinn leis an droch euslaint sin, ’s gu bheil cuid a theaghlaichean anns nach eil duine gun a bhi air laidhe na leapa.

Bha muinntir Eilean a Phrionnsa a taghadh bhall-parlamaid Dior-daoin ’sa’ chaidh. Cha chuala sinn ceart cia mar a chaidh an latha ach tha gach coltas gu’m bi ’n t-srian air a fagail anns na lamhan ’san robh i re nan tri bliadhna chaidh seachad.

Bha ’n soitheach-smuid “Harlaw” aig Sidni Di-ciaduinn s’a chaidh air a turus o Newfoundland gu Halifax. Bha’n caiptean ag innse nach d’ fhairich e a leithid a stoirm air cladaichean Newfoundland o’n thoisich e air taghal ’san duthaich sin. Cha chual’ e gu’n d’ rinneadh call sam bith leis an stoirm. Tha’n caiptean ag innse mar an ceudna gu bheil moran shoithichean a feitheamh ri sgadan aig Bay of Islands agus nach eil a choltas air an sgadan gn bheil e tighinn. Mur dig e stigh mar a b’ athaist da bidh e na chall mor do na h-iasgairean.

Tha ’n geamhradh air toiseachadh. Thainig reothadh agus frasan matha sneachda air an t-seachdain so, agus tha na sleigheachan nan siubhal air na roidean uaithe sin, agus cluinnear ceol binn nan clag a h-uile am dhe’n latha ’s dhe’n oidhche. Tha na h-aimhnichean is na lochan a toiseachadh air reothadh ’s a reir coltais cha bhi fada gus am feum gach bata agus soitheach gabhail mu thamh. Tha iad-san a bhios a gabhail as laimh fiosachd a dheamah mu’n t-side a cur an ceill dhuinn gu bheil geamhradh cruaidh, reota romhainn, agus bu choir dhuinn a bhi deiseil air a cheinneamh.

’S iongatach cho saor ’sa tha biadh dhaoine air fas seach mar a bha e aireamh bhliadhnachan roimhe so. Cha’n eil an uine gle fhada o’n bhiodh tuathanach an duil gu robh e faighinn cunnradh math ’nuair a gheobhadh e barailte fluir air leth-cheud mo tri-fichead punnd ime, ach air an fhoghar so dh’ fhalbh, ged nach robh pris an ime gle ard’ gheobhte barailte fluir air son cho beag ri coig puinnd fhichead ime, agus bha nithean eile a reir sin. Bha tuathanach an Siorramachd Ghuysboro, o chionn ghoirid a reic muc a mharbh e mu’n robh i gann da bhliadhna dh’aois; chaidh e dh’ ionnsuidh a cheannaiche b’fhaisge air agus fhuair e deich barailtean fluir air a son—aran bliadhna air son aona mhuc.

---

[178]

[Vol . 2. No. 24. p. 2]

AMANNA FUILTEACH O SHEAN ANN AN GAEDHEALTACHD NA H-ALBA.

(Sgriobhadh an eachdraidh a leanas leis an Urr Alasdair McGriogair nach mairean agus air an d’ rinneadh iomradh anns a MHAC-TALLA o chionn ghoirid.)

Is lionmhor cath fuilteach agus creach dheistinneach, air am feudadh cunntas a bhi air a thabhairt, a thachair anns na linntean a dh’fhalbh, eadar na fineachan Gaidhealach. Cha robh ’Ghaidhealtachd anns na h-amannan sin, air a dionadh le laghannaibh cruaidh’ agus cothromach mar a ta i’ an diugh; agus bha ’bhuil air a’ ghnothach oir bha gach ni anns na linntean buaireasach sin ’an crochadh ri faobhar a’ chlaidheimh; agus b’ iad na fineacha bu chliuitiche, iasdan a bu diorrasaiche chum gach creach, agus sgrios a chur air an aghaidh.

Tha ’n fhirinn gu’n robh cuisean mar sin, air a deanamh soilleir leis an iomradh a ta againn ann an eachdraidh air gach aimhreit agus tagluinn a bha eadar na cinn-fheadhna Ghaidhealach o shean, ach is iomadh, gniomh cruadalach a rinneadh air am bheil eachdraidh na rioghachd gu tur ’na tosd, agus air am bheil iomradh againn a mhain trid beul-aithris. Bha na gnothaichean cruaidh an uair a bha beatha agus bas ann an lamhan nan ceannfeadhna, agus an uair a dh’ aindeoin gach fuil a chaidh a dhortadh, nach b’ urrainn lagh na rioghachd an toirt fo smachd.

Co-dhaingnichidh, an sgeul a leanas an fhirinn so, agus is iomad sgeul eile a dh’ fheudadh a bhi air aithris cosmhuil rithe—

Goirid o cheithir cheud bliadhna roimhe so, rugadh oighre air Gart, g’an d’ thugadh cioch le te de chloinn Diarmaid, aig an robh dithis mhac. Bha aon diubh ’na chomh-dhalta do oighre Ghart, agus am fear eile ni bu shine na sin. Dh’ fhas an t-oighre suas ’na oganach, sgiamhach agus gaisgeil, agus cha robh a chomh-dhalta a bheag sam bith air deireadh air a thaobh misnich agus tabhachd. Aig an am sin bha an earrann ’bu mho de Ghleann-Liobhainn le cloinn-Iabhair, cinneadh dalma agus cruadalach a chaill coir air an oighreachd, goirid ’an deigh do’n sgeul a leanas tachairt.

Dh’eirich aimhreit’ eadar am mac a b’oige ’bh’ aig ban-altrum oighre Ghart agus aon do chloinn-Iabhair, “Mar is beo mise, a Mhic Iabhair, bheir oighre Ghart ort, gu’n diol thu air son so fathasd.” Dhealaich na fir; agus cha do chaill an t-oganach agus a bhrathair uine air bith gus an do thog iad orra gu dol gu Caisteal Ghart, a chur an ceill do’n uachdaran mar a thachair. Chuala clann-Iabhair gu’n do ghabh na h-oganaich air an t-slighe gu Gart, agus chuir iad an ruaig orra. Thainig iad air an da bhrathair gun fhios doibh ach air dhoibhsan an cunnart fein fhaicinn, ghrad leum iad a stigh do linne dhomhain ann an Liobhainn, ’s an dochas nach leanadh clann-Iabhair leis an eagal iad. Ach ged nach deachaidh clann-Iabhair a stigh do’n amhainn gidheadh, thilg fear dhiubh saighead air na h-oganaich a bha ’s an linne—leonadh comh-dhalta Ghart gu searbh—thuit e sios do ghrunnd na linne, agus bhathadh e. B’e Domhnull Mac Dhiarmaid a b’ ainm dha, agus goirear “Linne-Dhomhuill” ris an aite gu ruig an la an diugh. Fhuair an t-oganach eile comas teichidh, agus rainig e Gart. Dh’innis e do’n tighearna og mar a thachair, agus air dha a bhi lan corruich air son mar a bhuin clann-Iabhair ri chomh-dhalta, chuir e roimhe air ball aichmheil a thoirt a mach, agus a bhas a dhioladh. Chruinnich e gu h-ealamh a dhaone, agus rainig e Gleann-Liobhainn. Air do na seoid coinneachadh chuir iad failt’ air aon a cheile, agus labhair iad dh’ fheuchninn an rachadh cuisean a shocrachadh gun bhuille a bhualadh. Bha breacan air guaillibh Ghart, air an robh taobh dearg agus thubhairt e r’a chuid daoine, iad a bhi deas gu bualadh air an naimhdean, gun mhoille, gun bhaigh, na’n cuireadh esan taobh dearg a’ bhreacain a mach! Is gann a thug e an aithne so seachd, an uair a rinn Mac Iabhair fead, agus ghrad leum moran dhaoine fo’n lan armachd, a mach a tom coille a bha goirid o laimh, agus sheas iad maille ri’n ceann cinnidh, agus ris na fir a bha comhladh ris a’ labhairt ri fear Ghart.

“Co iad sin? (ghlaodh fear Ghart) agus ciod an gnothach an so?”

“ ’S iad sin (arsa Mac Iabhair) treud de na h-earbaichean agam-sa, a ta leumnaich air feadh nan tom agus nan creag.”

“Direach ceart (ars’ an to-oigear eile) ma’s ann mar sin a tha chuis tha’n n t-am agamsa bhi ’gairm mo mhiolchon.”

Ghrad thionndaidh e an taobh dearg de’n bhreacan a mach, agus ann am priobadh na sula, bha na fir’ am badaibh a’ cheile! Car uine bha ’n tuasaid teith, agus garg: agus bha closaichean gun deo ’nan luidhe gu tiugh air an raon! Mu dheireadh theich a’ chuid a bha lathair de chloinn Iabhar. Thug iad na beanntan orra agus a mach o’n la sin, chaill iad am fearann. Tha e air innseadh nach bu mhor a chaill Gart d’a dhaoine anns an tuasaid sin, ach gu’n do thuit corr ’us sea fichead de na Liobhannaich.

Mu’n do thoisich na laoich ri cheile, thilg fir thighearna. Ghart dhiubh an cuarain a chum gu’n ruitheadh iad ni bu luaithe air toir an naimhdean, agus theirear “Leac nan cuaran” fathasd ris an aite ’s an d’ rinn iad sin. Tha mar an ceudna “Ruisgeach,” “Lagan a’ chatha,” agus “Camus nan carn,” mar ainmean fathasd air na h-aithibh sin, far an do ruisg iad an claidhean—an do chuir iad an cath, agus an d’ adhlaic iad na daoine a thuit?

Tha n’ amhainn fein ’na cuimhneachan air an la gharg sin, oir roimh an am sin b’ e “Duibh” a b’ ainm do’n ghleann. Ach an uair a phill fear Ghart agus a chuideachd o’n ruaig, “liobh,” no ghlan iad an claidhean fuilteach anns an amhainn, gus an robh an t-uisge dearg; agus an sin ghlaodh an ceann-cinuidh gaisgeal a mach, ag radh, “cha ghoirear ‘Duibh’ mar ainm air an uisge so tuilleadh, oir

Bho latha liobhaidh nan arm,
Bithidh ‘Liobhainn’ mar ainm air ’Duibh. ’”

Tha aobhar mor taingealachd againne Dhasan a ta ’riaghladh nan uile nithe le ’chaomh-fhreasdal fein, gu m bheil sinn air ar dionadh le laghanna cothromach ar du’cha, agus nach ruig sinn a leas eagal a bhi oirnn roimh luchd-millidh agus sgrios, mar anns na h-amanna o chein.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsaachan a’s fearr.

Stoc math de dh’ accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air an laimh daonnan.

---

[179]

[Vol . 2. No. 24. p. 3]

Turus a Mharaiche.

LE EOBHAN MAC LAOMUNN, M. A., D. D.

CAIB IV. —Air a Leantuinn.

Chaidh e suas air bord. Bha an stoirm fathasd gun lasachadh. Bha na tuinn na meallaibh a siuthal as deigh an t-soithich mar bhuidheann do mhadaidh-allaidh acrach. Chuir e chomhairle ri Tuigse, agus thainig iad dhionnsuidh a cho-dhunadh mar cuireadh iad an soitheach mu’r cuairt le h-aghaidh ris a ghaoth nach b’urrainn doibh bhi air an tearnadh. Ghairm Criosduidh Eudmhor da ionnsuidh, agus dh’ iarr e air na seoladairean bhi ullamh aig sanus araidh: uime sin nuair bha “Sgeul a mhor Aoibhneis” air mullach an ath thuinn, thug Tuigse ma’n cuairt i gu h-obann le h-aghaidh ris a stoirm. An sin chunnaic Criosduidh meall neoil ann a’n cruth cosmhull ri duine o’n tainig guth Immanuel ag radh, “C’arson a ta sibh eagalach sibhse air bheag creidimh?” Chuala na maraichean an guth, ach cha’n fhac iad duine. Bheachdaich air cuispear aig an robh a ghnuis thar coimeas maiseach, agus chual e E gradh ris na gaothan agus na tuinn, “Tosd bi samhach.

Bha samhchair mhor ann air ball. Dh’ fhiosraich an ur-mhaduinn o’n ionad as airde iad. An sin thubhairt Criosduidh, “A Thighearna Dhe, nan slogh co a ta cosmhuil riut? treun a ta thu, a Thighearn agus tha t-fhirinn mu’n cuairt duit. Riaghlaidh tusa onfha na fairge. ’Nuair a dh’eireas a tonnan coisgidh tu iad. An sin bha na maraichean subhach do bhrigh gu robh fhios aca, agus thog iad suas a’n guth a moladh Dhe agus ag radh. Thog na tuilte suas a Thighearna, thog na tuilte suas an guth, togaidh na tuilte suas an tonna os ceann toirm uisgeacha lionmhor; os ceann thonn neartmhor na mara, is neartmhor anns na h-ardaibh an Tighearna. Dhealraich, mar an ceudna, a Ghrian a mach. Ghabh Criosuidh an cursa mara agus thuig e gu’n d-rainig iad an rathad direach dh-ionnsuidh an t-saoghail nuadh: Mar so faodaidh na stoirmean a tha gar greasad ’s gar seideadh o Fhein Earbsa bhi doilghiosach, gidheadh ar Cairdean as ferr.

Chaidh mise leigheas de’n loimidh leMINARD ’S LINIMENT.
ANDREW KING.
Halifax.

Chaidh mise leigheas de’n chuing leMINARD ’S LINIMENT.
LT. -COL. C. C. READ.
Sussex.

Chaidh mise leigheas de loinidh chaothaich leMINARD ’S LINIMENT.
C. S. BILLING.
Markham, Ont.

Naigheachdan a Toronto.

Aig coinneamh comuinn Gaidhlig Toronto air oidhche Dimairt de’n t-seachduinn so bha nithean air an cur air doigh airson ceilidh bhliadhnail a chomuinn, a bhitheas air a cumail mu thoiseach na bliadhna—air oidhche na seann challuine, no air oidhche freagarrach eile mu’n am sin. Cha ’n ’eil teagamh nach bi oidhche shubhach, thaitneach, aig na Gaidheil aig a cheilidh so, agus ’s e durachd a chomuinn gu’m bi na h-uile neach a’s urrainn tighinn am mach, a lathair. Bithidh cuimhneachan air na seann laithean air am beothachadh agus gheibh a mhuinntir oga, nach robh riamh ’s a Ghaidhealtachd, ’s nach fhaca fior ceilidh a’n tir an fhraoich, blas de’n phiob-mhor, ’s de’n Ghaidhlig a reir na seana ghne. Tha fiughair ri car no dha de’n dannsa mar an ceudna. Tha na h-uile coltas gu’m bi cruinneachadh chridheal, chaidreach ann, le beagan mire ’us feala-dha; us moran do fhoir-thoilinntnn.

The fior seann charaid, Gaidheal fiughail, a chaith neart a laithean a searmonachadh an t-soisgeul d’a luchdduthcha ann an caochladh chearn do Ontario, air chuairt ann an Toronto an drasda, —an Urramach Mr. Gordon, a bha na mhinisteir ann an Gleanna-Garadh ’s ann a Harrington. Ged a tha ’n aois a laidhe air, ’s a dhruim a lubadh, tha e sgoinneil mar bu dual, agus tha e coltach gu’n liubhar e searman Gaidhlig ’s a bhaile a’n uine ghoirid. Tha e ’na dheagh shearmonaich, agus ’n a dheagh breitheamh air ceol na Gaidhealtachd. Bha ministeir ’s an Taobh Tuath air uair, a bha math ’s a chubaid, ach aig nach robh cluas no meoir airson inneil ciuil. Rinn e oran do ’n ribhinn a bha cumail a cridhe duinte air a ghaol, anns an dubhairt e:

Ged nach dean mi fidhleireachd
Gu’n dean mi sgriobhadh ’s leughadh;
’Sna ’m b’aill leat dheannainn searmau dhiut
Nach talaicheadh neach fo’n ghrein air’.

Ach tha araon an ceol ’s an deas-chainnt aig a Ghordanach urramach. North American Scotsman.

Dh’eug Mr. Boyd, Rioghladair New Brunswick oidhche na Sabaid s’a chaidh. Bha e ann ’san eaglais feasgar agus bha a na shlainte cho math ’sa b’ abhaist dha. Beagan an deigh neadhon oidhche bha e tri fichead bliadhna sa seachd a dh’ aois, agus cha robh e ’san dreuchd ach beagan us da mhios. Dh’ fhag e bantrach, ach cha robh duine cloinne aige.

Air son bathar math agus bathar saor ruig an stor aig D. I. Domhnullach, air Sraid Wentworth. Tha ’chuid bathair cho math sa gheibh thu an aite sam bith, us tha na prisean gle iosal.

LeighsidhMinard ’s Linimentcnatan.

BATHAR SAOR

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach searsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh, Sioda dubh, Sgaileanan, Aodicnean-uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug, Adan air son fir us mnathan, Leintean geala, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas de gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun 1, 1893.

Adan! Boineidean!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadnha so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh.

AD NO BOINEID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FICADHUIT FEIN

---

[180]

[Vol . 2. No. 24. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS BHLIADHNAIL - - - $1 .00

Tha sinn an dochas gun dean ar cairdean an dichioll air an aireamh a tha ’gabhail a phaipear a chur gu mor am meud air a bhliadhna so.

Neach a chuireas thuginn coig ainmean us coig olair, gheibh e bliadhna dhe’n MHAC-TALLA nasgidh.

Neach a chuireas thuginn sia dolar us sia ainmean, gheibh e leabhar Neill ’Ic Leoid, “Claisach an Doire.”

’Se Mac-Talla an aon phaipear Gailig an America agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.

Seolibh ’ur litrichean gu
J . G. MacKINNON,
“Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

SIDNI, DI-SATHAIRNE, DESEMBER 16, 1893.

Cha mhor an aireamh Ghaidheal a tha ’n Canada aig nach eil a bheag no mhor de dh’eolas air Dain Iain Ic ’Ille-Mhoire, no mar theirear ris am bitheantas, “Gobha na h-Earadh.” Bha aireamh dhe na laoidhean aige air an clo-bhualadh an Toronto anns a bhliadhna 1861, agus aireamh eile am Baddeck ’sa bhliadhna 1885, da leabhran a tha nis air an craobh-sgaoileadh gu math am measg luchd na Gailig anns an duthaich so. Bha mar an ceudna cuid dhe na laoidhean aige air an clo-bhualadh uair us uair am baile Ghlascho. Ach gus a so cha robh na dain air an cur an clo gu h-iomlan ann an aon leabhar. Dh’ fhagadh an t-saothair sin a dh’fheitheamh air Deorsa Henderson, M. A., foghlumaiche tapaidh a ghabh os laimh na dain a chruinneachadh as gach aite ’san robh iad ri’m faotainn agus an toirt do luchd na Gailig air feadh an t-saoghail uile, mar chuimhneachan priseil air duine a bha na latha fhein na dhuine choisinn meas agus urram o a luchd-duthcha, agus mar bhardachd a’s fhiach a cumail air choimhne fhad ’sa bhios Gaidheil anns a labhras Gailig. Tha cheud phairt bho’n leabhar so a nise mach. Tha dluth air ceithir cheud taobh-duilleig ann, tri ceud ’sa coig deug dhiubh sin fodh na laoidhean agus a cheud eile fodh eachdraidh beatha a bhaird. A reir ar barail fhein dh’ fhaodadh an eachdraidh sin a bhi air a cur sios anns a Ghailig a chainnt ’sa bheil na dain air an sgriobhadh, agus air an eolaiche iad-san dha’m bitheadh iad feumail. Tha e fior thlachdmhor do na Gaidheil a bhi leubhadh Dain Iain Ghobha agus cha’n eil teagamh sam bith nach biodh e cheart cho tlachdmhor leotha eachdraidh beatha Iain Ghobha a leubhadh ’nan cainnt fhein. An aite sin ’sann a tha i ann am Beurla, cainnt air a bheil moran dhiubhsan aig am measaile bhios an leabhar, cha mhor gu tur aineolach. Ach chan e Mr. Henderson leis fhein a chaidh as an rathad ’san doigh sin. Tha e ’na chleachdadh aig muinntir a bhios a cur a mach leabhraichean Gailig a bhi ’cur an Roimh Radh ann an Beurla, ach mar a’s luaithe leigear an cleachadh sin seachad ’s ann a’s fhearr. Duine sam bith a tha comasach air leabhar Gailig a leubhadh, bu choltach gu’m biodh e comasach air an roimh-radh a leubhadh ’sa chainnt sin cuideachd. A thuilleadh air a bhi toirt dhuinn nan dan tha ’n leabhar so luachmhor a thaobh an t-soluis a tha e cur air cleachdaidhean ’s air cor an t-sluaigh anns na h-Earradh toiseach na naodhamh linn deug, agus tha sinn an dochas gu nochd na Gaidheil an taingealachd de Mhr. Henderson air son a shaothair le bhi ceannach an leabhair. Tha e na dheagh uidheam, le clo glan, soilleir agus comhdach gle mhath. Tha anns an toiseach, dealbh Tur Chliamain, faisg air ’n do chuir Iain Gobha seachad a chuid mhor de bheatha. The duil aig Mr. Henderson a chuid eile dhe na dain so a chur am mach cho luath ’sa bhios na chomas. Gheibhear an leabhar oArchibald Sinclair, 10 Bothwell street, Glasgow, Scotland;a phris 6s 8d.

Chaidh ionnsaidh a thoirt air cur as do cheann suidhe na Frainge an la roimhe ’s e ann an tigh na parlamaid, a toirt aire do gnnothaichean na duthcha. Thilg fear a bha na shuidhe air an lobhta bomb air agus nam biodh e air a ruigheachd, mharbh e cha’n a mhain an cean-suidhe ach a chuid bu mho dhe na bha stigh. Mar a thachair, sgealb am bomb as a cheile mu’n d’ rainig e, agus cha d’ rinneadh cron mor sam bith leis. Chaidh an duine ghlacadh agus dh’aidich e a chionta. Cha’n eil teagamh nach faigh eson a dheanamh ris mar a dh’fheuch e fhein ri dheanamh ri muinntir eile.

Tha Nollaig us Bliadhn’ Ur a dluthachadh oirnn agus tha sinn uile ’n dochas a bhi cridheil sona ’nuair a thig iad. Tha suil againn ri aireamh mhor dhe na tha gabhail a Mhac-Talla a’ chur airgid thug i n eadar so us deireadh na bliadhna, agus tha suil ogainn ri aireamh mhor a ghabhail as air. Ma ni ar cairdean an dichioll gu ar cuideachadh agus ma chuireas gach aon roimhe nach bi sgilinn ruadh a dh’ fhiachan aig a Mhac-Talla ri thilgeil air la na Bliadhn’ Uire, theid gu math leinn agus theid againn air ’a bhi na’s deagh-dhurachdaiche ’nuair a ghuidheas sinn Nollaig chirdheil agus Bliadhn’ mhath Ur dhaibh.

STANDARD
Life Insurance Company

Cuideachd Chinnteachidh
BEATHA.

Steidhichte an Dun-Eideann an 1825.

Suim an airgid-chinnteachidh aig an am so.. .. .. .. .. $109 ,000,000
Teachd a steach bliadhnail.. 5,000,000
Buanachdan air an roinn. .. 27,500,000
Airgiod ma seach.. .. .. .. .. 38,000,000
Ma seach an Canada.. .. .. .. 8,125,500

Prisean Iosal, Lan Thearuinteachd gum Chumhnant sam bith, Gach Dlighe air a phaigheadh cho luath ’sa dhearbhar bas us coir air an airgiod, gun dail air bith.

W. H. RAMSAY,
Fear-gnothuich an Canada.

SEORAS Mac ILLEATHAIN,
Fear-ionaid, Truro, N. S.

ALASDAIR MATHANACH,
Fear-gnothuich an Sidni.

Comunn Long-Smuid a Chuain a Tuath.

Cha chosd e ach coig dolair bho Hawkesbury, atr Caolas Chanso, gu baile mor Bhoston, sna Staitean, air an Long-Smuid “Carrol” no air an “Worcester,” a tha ’seoladh bho Hawkesbury a h-uile DI-HAOINE.

Re a mhios November, seolaidh na longan so mar a leanas,—

An WORCESTER, Di-haoine, Nov. 10mh.
An CARROL, 17mh.
An WORCESTER, 24mh.

An deigh a 24mh la cha sheol iad tuilleadh air a bhliadhna so.

A. BAIN,
Fear ionaid.

Storichean Bhaddeck.

Bidh na Storichean am Baddeck air an dunadh a h-uile feasgar Di-luain ’s Dior-daoin aig seachd uairean (7 p, m.) Bi’dh na cleirich fad an comain muinntir ma cheannicheas iad na bhios a dhith orra romh ’n uair sin.

NIALL DOMHNULLACH.
Air son nan Cleireach.

---

[181]

[Vol . 2. No. 24. p. 5]

Comhradh nan Cnoc.

LE TORMOID MAC LEOID.

(Air a Leantuinn).

MAIRI. —On’ a tha thu ’tighinn air na Sean fhocail, an cual’ thu riamh, “Gur sona gach cuid an comaidh, ’s mairg a [ ? ] loinnears ’n a onrachd?”

BROC—S mi ’chuala; ach an cuala sibhse, ’Mhairi, “Gur trom dithis air an aon mheis ’s gun ac’ ach an t-aon ghleus:” agus aon fhocal beag eile agus is fior e, “Cha robh miann dithis riamh air an aon mheis.” Ciod a tha ’toirt oirbh-se ’tha posda ’bhi cho tigheach air buarach a’ phosaidh a chur air daoin eile?

MAIRI—Ciod ach cairdeas, agus deadh un; ach tog de d’ chanran—b’ fhearr leam geul fhaotainn uair.

BROC—Dean suidhe ’n sin air do chliabhan beag agus gheibh thu sin. Bha sud ann roimhe so sionnach gleusda, agus chaid e ’mach oidhche de na h-oidhchean a ruagadh nan uan mar a b’ abhaist da, agus mar bha mishealbh ’an dan da, caillear ’earball dosach, ruadh ann an rib’ a shuidhicheadh chum a ghlacadh. Cha robh comas air. La no dha ’an deigh sin choinnich na sionnaich eile e. Ciod an tubaist a de’eirich dhuit, a deir iad, c’ait’ am bheil d’ earball? Tubaist! ars’ esan—an t-earball granda, sgud mi dhiom d’ am dheoin e—ciod am maith a bh’ ann? Gabhaibh mo chomhairle-sa agus deanaibh an ni ceudna, ’s ann gu mor a’s fearr a dh’ amhairceas sibh, agus bithidh sibh cho sgiobalta, uallach seach mar tha sibh. Am bheil thu ’g am thuigsinn?

MAIRI. —Bi ’bruidhinn—theid mis’ a thogail a’ bhuntata; ach ge don’ thu, na falbh gus an till mi.

PIOB. —Chuir thu ’n teicheadh air Mairi, ach o’n a thuit duin tighinn thairis air a’ leithid so de chainnt, chuala mi gu-n robh suil agad ris a’ chaile Ghallda tha ’s an tigh-mhor. Mhothaich mi, ar leam, cuicheanachd eadar ruibh an la roimhe. Cha d’ innis mi do Mhairi e, no chluinneadh tus’ e ’n diugh air a’ chluais bu bhuidhre.

BROC. —An i so an te a tha iad a’ samhlachadh rium an tra so? B’ fhad’ o cheile crodh laoigh ar da shean-athar. Tha ’chaile choir maith gu leoir, ach na-n rachainn a dh’iarraidh mnatha cha b’ ann g’a duthaich-se:—

’S miann le triubhas a bhi ’measg aodaich,
’S is miann leam fhein a bhi ’measg mo dhaoine.

PIOB. —Tha mi ’g ad thuigsinn. Tha car eile ’n adharc an daimh.

BROC. —Car ann no as, cha tusa mo shagart, ’s cha dean mi m’ fhaoisid riut; ach da rireadh, ’s e posadh a’s lugha ’th’ air m’ aire. Tha amadain gu leoir ann ged dh’fhuirinn sa air m’ais. Nach ’eil posaidhean gorach ’an deigh bochdainn a thoirt air Gaidhealtachd na h-Alba? A h-uile proitseach bhalaich a shaoileas gu-m bheil e ann an gaol air guanaig air am fas e eolach air feill no banais, cha-n fhoghainn leo ach posadh, gun ait’ an toir iad an cinn. Cordadh aca, ma’s fhior, ’s gun uiread na circe no choilich aca’ gun tighinn air crodh no caoraich. Cuirear a bhanais ’an sin air bonn. Co ach iadsan! riomhadh as gach buth, ach ma’s e fiach a’ bhuideil e( ’s e b’aill leam a radh am pige beag ruadh, oir chaidh am buideal coir a fasan) cha n’eil asa na gheibh e, ach an dail, gun chuimhne gu-n tig dail gu dorus. Coma co dhiubh thanig la na bainnse. Hug air an dannsadh! hug air an ol? hug air na h-orain. Co ach iadsan! Straiceag ’s a sron ri h-athar, le gun sioda ’s le ribeinean riomhach. Esan, am burraidh! a breabadh nan cas, ’s a’ cur nan car dheth. Lamhainnean geala, ’an ainm an aigh, air a chrogan granda! Fuiribh thall, ’s e fhein an gille? Hug so fheara, ars’ esan, suas e! Ach coma leat, thig an spaglainn so gu lar.

“ ’Nuair thig am bothan le chraos cam.
Am mal, a’ chlann, ’s a’ cheannachd orr’ .”

C’ait, an sin am bi iad? Guanag mo ghaoil ’n a luid bhochd, gun sgrid, gun sgairt—

“Sin mar bhitheas luchd na straic,
Le curraichdean ard ’s le calico,
Ni’m posadh bochd an toirt gu ’lar,
Mar shneachda ban na gaillinne.”

Cha-n ’eil comas air, am fear nach amhairc roimhe, amhaircidh e ’n a dheigh. ’S eigin a nis am bothan a thogail air cnoc an acrais, no am baile mor a thoirt orra far nach duraichd mi an leantuinn. Nach gasd’, ’Fhionnlaidh, an ni am posadh? C’ait am faigh thu dhomhsa bean fhasanta? to aig am bi Beurla, ban-dannsair sgiolta, co dhiubh ’ni, no nach dean i sniomh no calanas. Mur bi sgillin ruadh aice ’s ann is fasant’ i. Ma tha an tochar a tha ’falbh aice foghnaidh e dhomhsa, ’s e sin an gun sioda ’s an ad chonnlaich, ’san t-Shawl riomhach, ’s an Umbrella bhoidheach, na brogan aodaich agus cliabh beag nan cnamh, a theannaicheas an cneas cho dluth ’s nach urrainn iad bar-iall am brog a dhunadh, no bonn oir a thogail o’n lar ged gheibheadh iad e air son an saoithreach. Sin agad, ’Fhionnlaidh, a’ chaileag fhasanta, faigh dhomhsa te dhiubh sin, agus ni mise banais ghleadhrach’ aighearach, a chumas am feadan a ’d’ phluic fad seachduin!

PIOB. —Ma ta ged is ann ri feala-dha ’tha thu, tha moran de’n fhirinn agad.

BROC—Smior na firinn. Tha mis’ ag radh riut, gu-m bu choir reachd rioghachd a dheanamh ’an aghaidh nam posaidhean aimaideach. ’N e mis’, ’Fhionnlaidh, a rachadh a phosadh, agus mo mhathair bhochd, dhall agam r’a cumail suas? Cha chuir mis’ an comas te eile a rach rithe. Tha thu’n rathad na cloinne, no’n solus nan eun.

PIOB. —Mo bheannachd oirre, ged nach ann domhsa bu choir a radh, nach dubhairt riamh ris an te nach maireann, gu m b’olc.

BROC—Tha mi ’g ad lan chreidsinn, ach cha-n eil Mairi agad sa r’a faotainn air taobh gach cnoic. Gur ro bhitheant’ a chi mi an t-atharrachadh a’ tachairt; agus is ’fad o’n a chuala mi. “Is maith a’ mhathair-cheile am foid” agus ruigeadh e mo chridhe aon bhean a rugadh riamh a bhi ’labhairt gu sgaiteach ri m’ mhathair bhochd. Tha mnathan maith’ ann, mar an ceudna, agus mar thubhairt an sean-fhocal,

Is diu teine fearn ur,
Is diu duine mi-run,
Is diu dibhe fion sean,
Ach ’s e diu an domhain droch bhean.

PIOB. —Gun teagamh ’s i; ach ’s i leug a’s priscile a fhuaras riamh deadh bhean. An cluinn thu mi, ’ghoistidh tha treis a nis o’n a phosadh mi, ach faodaidh mi le focal na firinn a radh, nach do ghabh mi riamh aithreachas.

Anns an
ACADIA HOUSE
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
RUBBERS dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris.
Curraichdean us Adan.
Feuch gun taghail thu.

MA RUIGEAS TU STOR
D. J. DOMHNULLACH,
AIR STRAID WENTWORTH,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGA.

---

[182]

[Vol . 2. No. 24. p. 6]

Marbhrann de Iain Mac Illeathain

A DH’ EUG AM MIOS MEADHONACH A GHEAMHRAIDH ’SA BHLIADHNA 1844.

LE UILLEAM MAC LEOID.

Gur a rois tha fo mhulad,
Gur trom an cudrom thair m’intinn,
Gu bheil mo sgeul cho ro chraiteach
’S gur goirt a rainig i sgireachd.
A bhi coimhead na fardoich,
A tha fuar fas air a dibreadh,
S’ cha chuir mi ’n ceill le caint beoil dhuibh,
Meud mo bhroin bhi ga innse.

Cha ’n eil aon thig air astar
Gu trom airsnealach sgitheil,
Nach doir suil chianail a dh’fhaicinn
Far na chleachd iad bhi direadh.
A dhiunnsaidh fardroich na fialachd
Tha diugh a crianadh fodh ’n dile,
Bu tric aighear le nail ann
Sa leig luchd buairte a sgios dhuibh.

S’ bochd lium gaoir a luchd eolais
Sa n’ osna bhronaich nuair chi iad,
An tulach aoighail a b’abhaist
A bhi na Stage aig a sgireachd
A bhi gun deatach gu smuid
Ach a dorsan duinte le mighinn,
Is luchd ghabhail a curam,
A bhi san uir air a sineadh.

An teaghlach measail bha ainmail
Gur fhada dhfhalbh air deagh innse,
Gad thainig sgriob air a laraich
’Sa faigheadh cach an tol intinn.
’S gad bha dibhail gun aireamh
Sa n-te dharaich on chich iad,
So chreach mu dheireadh chraidh iad
Sa chuir na thainig air diochuuimhn.

Ach iain mhic-sheumais
Gur goirt a sgeul leam ri innse,
Nach faic mi tuilleadh gu brath thu
Fhir a naduir bu shiobhalt.
Com na maise sna h-uaisle
Bhi anns a n-uaigh air a shineadh,
Sa gaordain treun bu mhor tabhachd
Nach cuir thu spairn air ge direadh.

Bu du fiuran na feileadh
Bu dreachar eiridh as direadh,
Sa phearsa cheutach ro dhealbhach
Gur gann nach ainmicheadh righ ort.
An t-aodan tlachdmhor ri shealtuin
Cha n-fhaichte greann air le miothlachd,
Ach aoidh is tlachd agus uaisle
Rud a bhuain thu s-nach d-dhiobair.

Nuair a rachadh du d-chomhdach
Gu m aobhar sholais led shinnsreadh,
A bhi gad fhaicinn comhlan
S’ gun do sheorsa ann ri innse.
Chon do mhullaich gun sgod ort
’S gur beag bha phrois ann ad intinn,
Ach cridhe faolidh neo-chealgach
Sa chom na shealbhaich an fhirinn

Sgoilt tha cridhe do bhraithrean
Gur duilich aireamh an dibhail,
Gu bheil do phiuthar cho craiteach
’S gun chuir do bhas an droch ire i.
Gur beag an t-ionadh le cach sid
Gur ann tha fath a toil-intinn,
Sa chiste chaoil air a charadh
Gun duil gu brath ris gun till e.

Fhir na muirn sa cuiul ghaire
Fhir thug bar air na ciadan,
Ann an treine sa n-gaisgeadh
Gu’m b’fhearr nach fhaca sinn riamh thu
Fhir a sheasadh na cairdean
Nuair chuireadh cach iad go deuchann,
S’ gad bha tha ciuin ann ad nadar.
Gur e do ghairdean gun diseadh

Stric ma smuaintinn na laraich
A bhios gu brath lium ro chianail,
Nuair thanig teachdair a bhais ort
S’ nach dthug e dail dhuit go liathadh
Do chuislean craobhach a traghadh
S’ do neart ga dfhagail be deuchain,
A bhi gad fhaicinn a traghadh
S’ gad thoirt od chairdean do t-shiorrachd.

On nach urrain mi aireamh
Na chuir air paipir le sgriobhadh,
A liughad tlachd a bha fas ort
O bu paisd air a chich thu,
Ach fighidh mo bheanachd gu breath leat
Is beanachd aireamh do chiadan,
S’ gu bheil mo dhuil anns an ard righ
Gu bheil u sabhailt bhon trianaid.

Na feith gu earrach gun deuchainn a chur air
K. D. C
Glanidh agus neartaichidh e an corp gu h-iomlan. Gabh an drasd e.
Sampull a nasgidh gu neach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.

COMHRADH.

“De’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’s e uaireadear cho math sa tha ’san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da m b’aithne charadh.”

A. J. PEUTAN,
FEAR-DHALCIADH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraican, Lamhann an, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - - C. B
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR

---

[183]

[Vol . 2. No. 24. p. 7]

Gilleasbuig Caimbeul.

Thug thu dhuinn o chionn ghoirid rainn a rinneadh ic Gilleaspuig Caimbeul nach maireann: “Gur mise tha dheth bronach La-nollaig ’s mi na’m onar.” Dh’fheudadh moran a bhi air innsidh mu’n duine chluiteach sin, air am bheil cuimhne mhath fathast ann an Caep Breatuinn. Rugadh e ann am Minginish ’an Eilean a Cheo anns an bhliadhna 1830 agus thog e fearann ri cladach Loch Ainslie ann an C. B. —an t-aon loch cho boidhche ’s a chunaig suil, an uair a chiotar e ‘ann a madainn chiuin cheitean’ ’s a ghrian ag oradh thar nam beann. Anns an aite sin shoirbhich leis gu math agus thuinich e ann gu am a bhais.

Bha Gilleaspuig Caimbeul a reir gach cunntais a fhuair sinn air, na dhuine geur-chuiseach agus tuigseach, aig an robh eolas agus breithneachadh os ceann a chumantais. Bha e na sheanchaidh math, na dhuine aig an robh intinn thoilichte agus a bha fuathach air an h-uile ni suarach agus olc. Bha deidh aig oige is aig aois air a bhi na chuideachd a thaobh suilbhireachd inntinn. Dh’innseadh an oigridh dha an spors neo-lochdach a bhiodh aca na miosg fein, agus, na’m biodh aobhar air a shon, ghabhadh e pairt maile riu nam fearas-chuideachd. Bha mar sin buaidh shonraichte aige thairis orra, ga’n treorachadh agus gan comhairleachadh a chum a leas ni nach robh e dearmadach a dheanabh.

Tha dha deth chuid oran anns a chloth-bhualadh a thainig a mach anns an duthaich so de “Shar-obair nam Bard Gaelach,” marbh-rann do leanabh gille leis fhein, a chaochail ann an Alba, agus marbh-rann eile do n cheud bhean a bha aig Alastair a mhac. Tha Alasdair fathast beo slan. Dheug Eoghann, am mac bu shine aig a bhard, o chionn faisg air coig bliadhna. Bha e na mhinisteir ann an Leoghas iomadh bliadhna, gu am a bhais. Chuir sinn seachad beagan uine maile ris, le mor thaitneas, na dhachaidh shuilbhir fhialaidh an samhradh mun do chaochail e. Cha dhi-chuimhnich sinn gu brath gach coimhneas a nochadh dhuim leis-san agus leis an og-bhean uasail chliuitich nighean a bhrathar, a bha aig an am ud a cumail tighe dha, ach a tha bho ’n uair sin a cumail tighe dhi fhein ann an C. B. Rinn Mr. Caimbeul iomadh duanag lurrach re a bheatha anns an robh blathas agus daimhealacd intinn gu soilear ri ’m faicinn, ach tha iad ach beag uile air an call do bhrigh nach robh iad air an sgriobhadh sios. Choinnich e uair ri moran alabain ’s e air thuras dhachaidh a Halifax. Thoisich e mu dhearadh’ tha e coltach, air cur an teagabh an ruigeadh e idir dhachaidh beo. Agus a thaobhs gum b’e Eoighan am mac bu shine, chuir e rainn ri cheile ag earbsa an teaghlaich ris. Bha Mr. Eoghann ga ’n gabhail dhoth ann an Leoghas. So an da rann mu dheireadh:—

Seas thusa le sgoinn
Do mhathair ’sa chloinn
Dean sin agus toill mo bheannachdsa.

’S nuair ruigeas sibh thall
Bith mise air ’ur ceann
S bidh coineachadh ann gun dealachadh.

Tha Anna, Alastair, Iain-Tearlach agus Peggie a tha air an ainmeachadh anns an dan a thug thu duinn air a mhios a dhalbh, uile a lathair agus tha dochas againn gum bi iomadh latha fathast mu’n cluennear am bas. Thug an t-iomradh a thug thu air Gilleaspuig Caimbeul mo smuaintinn air ais a dh’ ionnsuidh na laithean a dh’ aom, agus chuir sin mi a sgriobhadh so.

Do charaid,
C. C.
Strathalba, P. E. I.

Fhuaradh gille og, aois thri bliadhna deug, marbh ann an Charlottetown oidhche Dior-daoin air an t-seachdain s’a chaidh. Bha e ’gol gu trom fad latha no dha roimhe sin. Be an treas fear a bhasaich anns a bhaile leis an deoch laidir air an t-seachdain sin.

Tha Ruaraidh Munroe, am Mira, a cosnadh deagh ainn dha fhein mar dhotair cansair. Thoisich e air leigheas an tinneis sin o chionn beagan us da bhliadhna agus anns an uine sin bha tri casan deuga aige, ’s leighis e a h-uile h-aon dhiubh.

Dh’ eug D. N. Shaw, ceannaiche, aig a dhachaidh ann an L’Ardoise Di-mairt air an t-seachdain s’a chaidh. Bha e 68 bliadhna a dh’aois. Bha cruinneachadh mor sluaigh air an toriadh aige.

“Mac-Talla ’s an“Scottish Canadian, ”fad bliadhna maille ri leabhar de dh’orain Albannach air son da dholair.

Irr ’s na gabh achMinard ’s Liniment.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa,
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Glainne, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

’Nuair a thoisicheas tu air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

REIC A MACH
Aodach Dheiseachan is fhiach 20 cts. air son 13 cts.
agus
Cotaichean-uachdar air son ghillean, air an ceannach o cheanniche a bhrist.
“STOR SAOR SHIDNI”
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.
Bruidhnidh na cleirich Gailig.

---

[184]

[Vol . 2. No. 24. p. 8]

Gun Chrodh Gun Aighean.

Ged ’tha mi gun chrodh gun aighean,
Gun chrodh laoigh gun chaoraich agam;
Ged ’tha mi gun chrodh gun aighean,
Gheibh mi fhathast oigear grinn.

Fhir a dh’imicheas thar chuantan,
Giulain mile beannachd uamsa
Dh’ ionnsaidh oigear a’ chuil dualaich,
Ged nach d’ fhuair mi e dhomh fhein.

Fhir a dh’ imicheas am bealach,
Giulain uamsa mile beannachd;
’S fhaod ’s tu innseadh do mo leannan,
Mi bhi ’m laidhe so leam fhein.

’Fhleasgaich thainig nall a Suaineart,
Bu tu fhein an sar dhuin’ -uasal;
Gheibhinn cadal leat gun chluasaig
Air cho fuar ’s ga’m biodh an oidhch’.

Ged tha mi gun chrodh gun chaoraich,
Cha ’n eil mi gun mhaise ’m aodann;
Dh’fhthinn breacan a bhiodh caol dhuit,
’S dheanainn aodach a bhiodh grinn.

Naile! ’s mise ’tha fo mhulad,
’Us mi tamh ’s an t-seomar mhullaich;
An leanam bh’agamsa an uiridh,
Sann tha ’n diugh rium cul a chinn.

Naile! ’s mis’ tha dubhach, deurach,
’N seomar ard a fuaghal leine;
Chaidh mo leanan do Jamaica,
’S ciod am feum dhomh ’bhi ’g a chaoidh.

Clanna nan Gaidheal an Guaillibh a Cheile,

Iadsan a phaigh am MAC-TALLA:

Iain Mac Gilleain, Gleann-a- Bhaird N. S.
Gilleasbuig Mac Gille-Mhoire, Boston .
Iain Mac Illinnean, Cow Bay.
Ailain Mac Gille-Mhoire, Big Pond.
Bean I. ’Ic Ille Mhaoil, Avonmore , Ont.
R. A. Mac Gille-Mhoire, Bute City Montana.
D. I. Mac Ille-Mhaoil, Cow Bay.
Aonghas Mac Leoid, do,
Aonghas Mac Dhomhnull, Glace Bay.
R. Mac Fhioghain, Amegadies Pond.
Alastair M. Mac Leoid, Framboise .
D. I. MacLeoid, Stirling .
Iain Mac Dhomhnuill, Glengarry , C. B.
Alasdair Caimbeal, Strathlorne .
Aonghas Mac Asguill, Munroe ’s Point.
Iain Mac Thearlaich, South Gut.
Bean Iain ’Ic Nimhein, Catalone .
Uilleam C. Mac Aonghais, Ferry Landing.
Ailain Mac Aoidh, U . S. W. Margaree.
Domhnull Mac Amhlaidh, Grand River.
Iain Mac Ille-Mhaoil, Chicago .
Iain Mac-a- Phi, Bridgeville , N. S.
J. W. Domhnallach, Malagawatch .
D. A. Mac Gilleain, Stirling .
An t-Urr Coinneach Mac Coinnich, Halifax .
A. D. Mac Suain, Glascho, C. B.
Bean Dhomhnuill ’Ic Neacail, Roseburn , C. B.
Ruairidh Mac Neill, Glace Bay.

CumMinard ’s Liniment ’san tigh.

LEABHRAICHEAN GAILIG.
RI N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnnllach, anns an stor aig D. E. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach; agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu

IAIN MAC LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig207 Queen St., Charlottetown, F. P. I.Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

Nollaig Chridheil!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannach, agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Faigh Paidhir air son na Nollaige.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan fhearr a’s cosg a tha ri’m feotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh.

Brogan-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c, Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus feoil agus bheir sinn a phris a’s fhearr orsa an coinneamh bathair.

C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.
Sidni, Dec. 9mh, 1893.

Chan eil air an taobh-sa dhe’n Atlantic ach aon phaipear Gailig. ’Se ’n aon phaipear sin am MAC-TALLA. Chan e sin a mhain, ach chan eil paipear seachdaineach Gailig air an t-saoghal ach e-fhein.

Tha ’m MAC-TALLA tigh’nn a mach a h-uile Di-sathairne. Tha naigheachdan na ducha agus an t-saoghil gu leir air an innse ann gu pongail, ann am beagan fhacal, agus cho firinneach ’sa gheibh thu iad am paipear sam bith.

Tha toil againn an aireamh a tha gabhail a phaipear so a chur gu mor am meud romh thoiseach na bliadhna 1894, agus tha sinn a sealltuinn ri ar cairdean air son cuideachadh. Deanadh gach aon a dhichioll agus theid a chuis leinn.

Cuireadh gach aon a tha gabhail a MHAC-TALLA air a chuid a’s lugha aon ainm ur us aon dolar thugainn eadar so us Bliadhn’ Ur, agus cuireadh e aig a cheart am thugainn a dholar fhein, mur do chuir e thugainn chean’ e. Agus mar is luaithe thig iad ’s ann is fhearr.

Ma tha toil agad am MAC-TALLA a ghabhail fad bliadhna, cuir thuginn do dholar, agus gheibh thu a cheud aireamh cho luath sa bheir am posta ’ga t-ionnsidh e, agus leanidh e air taghall agad a h-uile seachdain gu ceann bliadhna. Seol do litir gu

J. G. MACKINNON,
Mac-Talla, Sydney, C. B.