---

[209]

[Vol . 2. No. 28. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-STHIRNE, FEBRURIADH 3, 1894. No. 28.

Dr. G. T. Mac Gilleain,
DOTAIR FHIACAL,
SIDNI - - - C. B.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean Notairean, &c .
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

Mac Gillies & Mac Eachuin,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
Ioseph A. Mac Gillies. A. J. G. Mac Eachuin.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
SIDNI & ARICHAT.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

D. A. Mac Fhionghain,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, Eillean Phrionns’ Iomhair.

NAIGHECHDAN NA SEACHDAIN.

’Se Di-ciadinn s’a tighinn a cheud latha dhe’n Charghas.

O’n dhuin an acarsaid tha carbad-iaruinn a ruith eadar Sidni us Sidni-a- Tuath tri laithean ’san t-seachdaid, ach cha’n eil e idir cho feumail sa dh’ fhaodadh e bhi a thaobh ’s nach eil fhios aig darra leth an t-sluaigh de na h-uairean air a bheil iad a ruith.

Tha ’nNorth Sydney Heraldag innseadh gu’m facas aireamh mhor de roin anns an acarsaid re na seachdain a chaidh seachad. Tha’n acarsaid aig a bhaile sin fosgailte fhathast; tha ’n lan a tighinn a rtigh cho laidir o’n chuan mhor ’s gu bheil e bristeadh na deighe mar a reothas i.

Bha seorsa de shabaid eader lucnd-daoraich ann an Aspy Bay o chionn ghoirid, agus loisg fear-eigin urchair agus chaidh am peileir an sas ann an lurga fear Dughallach a bha measg chaich. Thug an siorram a Baddeck cuairt do’n aite sin air an t-seachdain s’a chaidh a ghlacadh nan cionntach.

Tha e air a radh gu bheil an trosg ’s an sgadan anabarrach pailt mu na cladaichean an drasd, na’s pailte na bha iad riamh roimhe mu’n am so ’n bhliadhna, ach tha’n t-side cho greannach ’s nach eil a dol aig na h-iasgairean air moran dhiubh a ghlacadh.

Air a mhios a dh’ fhalbh, a cheud mios dhe’n bhliadhna, fhuair an duthaich so a cuid fhein an gheamhradh. Cha robh reotachd neo-obhaisteach sam bith ann ach bha stoirmeannan mora sneachda ana, a dhomhlaich na roidean ’sa chum daoine gun chothrom gluasaid. Thainig a cheud stoirm air Di-haoine an naodhamh latha deug agus thuit meall cho mor de shneachda ’s nach d’fhuair an carbad-iaruinn a dh’ fhag Sidni a mhaduinn sin air ais gu oidhche Di-luain an coigeamh latha deug. Thainig stoirm eile air an t-seachdain so a chum an carbad air ais o mhaduinn Di-mairt gu maduinn Dior-daoin. Bha na raidean mora air an aon ruith ris an rathad iaruinn ach tha iad an nis air an deagh bhristeadh agus tha comas gluasaid aig muinntir na duthcha aon uair eile.

Tha muinntir Mor-roinn Nobha Scotia a toiseachadh air bruidhinn mu thaghadh bhall air son parlamaid ur. Tha a pharlamaid a tha ’n drasd na suidhe an deigh a reis a ruith. Anns an t-siorramachd so tha Mr. Mac-a- Phearsain agus Mr. Domhnullach a tha cheana stigh a dol a ruith a rithist agus tha ’n Dotair Mac Aidh agus Mr. Iain Mac Carmaic a dol a ruith ’nan aghaidh.

Rinneadh iomadh bathadh o’n thainig an geamhradh le cion faicill air deigh. Tha muinntir og gu h-araidh tuilleadh us deigheil air a bhi dol a mach a cheud deigh a thig air na lochan ’s air na h-aibhnichean, ’s tha moran dhiubh air tailleabh sin a call am beatha. ’S coir do mhuinntir feuchainn ri bhi faiciollach mu ’n deigh; ’s glice gu mor dhaibh feitheamh gus am bi iad cinnteach aisde na dhol a chur deuchainn oirre tuilleadh ns luath, agus am beatha mar sin a chur an cunnart.

Chaidh Lachuinn Mac ’Illeathain, fear-iuil a charbaid iaruinn a tha ruith eadar Sidni us Bridgeport a ghoirteachadh gu dona air an 28mh latha dhe’n mhios a chaidh. Ba e fuasgladh da charbad o cheile ’s iad a falbh agus thuit e fopa. Chuireadh stad orra gun dail, ach bha e air a dhroch mhilleadh mu’n d’fhuaradh e thoirt a sas. Bha a lamh air a cur as a ghuallainn, agus bhristeadh dha no tri dhe ’aisnean. Tha sinn a cluinntinn gu bheil e dol gu math na’s fhearr.

Bha duin’ og am Baddeck an oidhche roimhe a coimhead air a leannan agus anns an dealachadh rug ise air daga a bha faisg air laimh agus chuir i ri ceann a ghill’ i a bagairt gu sporsail losgadh air. Ghabh esan nadar eagail agus dh’fheuch e ris an daga thoirt uaipe, ach anns an t-stri a bh’eatorra dh’fhalbh an urchair as an daga agus chaidh am peilear seachad eadar sgornan a ghille agus a chraicionn, a fagail lot granda air. Fhuaireadh dotair agus chaidh an lot a chur air doigh, ’s thug an gille ’n tigh air, taingeil na chridhe gu’d d’fhuair e air falbh le ’bheatha. Cha robh fhios aig an nighinn gu robh peilear ’san daga idir, ach saolaidh sinn gu’m bi latha ’s bliadhna mu’n cuir i daga ri ceann duine rithist.

---

[210]

[Vol . 2. No. 28. p. 2]

“FRECEIDEAN A CHOIRRE DHUIBH” AGUS TIGH DIGE NAN GORM-GHLAC.

(Bha ’n sgeul so mu “chreich” ann an Lochaber anns na laithean a dh’fhalbh air a sgriobhadh le Mr Alasdair Mac Coinnich, fear-deasachaidh an Scottigh Highlander. Fhuair e i o Choinneach Friseal, seann duine a mhuinntir Ghearrloch.)

Bha uair-eigin ann an Lochaber, fear dha’m b’ainm, Domhnull Mac Dhomhnuill Duibh—duine crosda, agus taghadh a mheirlich, agus bha brathair aige, ris an canadh iad Iain Geal Donn, agus cha robh meirleach feola ann an Alba a b’ fhearr na e ach an dara mac do Mhac Dhomhnuill Duibh. Chuir Mac Dhomhnuill Duibh fios gu tighearna Ghearloch—am fear sin diubh ris an can sinn ann a seanna-chainnt ur n-aithrichean “Alastair Breac” —gun tugadh Mac Dhomh’uill Duibh creach uaithe, agus neor-thaing dha. Se sin do bhrigh ’s gun do dh’fhairtlich air a toir uaithe roimhe. ’S ann a chuir Alastair Breac an sin fios air duine cho treum ’s air an cual e iomradh anns na tri Siorrachdan, agus be sin am fear ris an abradh iad, Alastair Buidhe MacAoidh, ann a Strath Oicill, talamh ’bha na luidhe eader Cat-thaobh agus Ros, gu bhi na cheannard Freiceadan aige, mun tugadh na h-Abraich a spreidh bho chuid tuatha, cuide ris na tharadh e fhein a dheanamh chobbair ris. Se sin do bhrigh ’s gun robh spagairean do dhaoine neo-umbhailleach aige fhein ann an Gearrloch a dheanadh cobhair ri Alastair. Smuainich Iain Geal Donn a nise, le deichnear dhaoine agus e fein, a dhol gu tuath, cho fad ri aite ris an canair, gus an latha ’n diugh, an Amailt; agur mar tha’n sgeulachd ag innse, thog na meirlich Abrach, as a sin aon mhart diag agus tarbh; agus choisich iad leis a chreich troimh mhonaidhnean Rois, agus choisich iad toimh aite, ris an canair, gus an latha ’n duidh, Stra-bhathaich; agus chaidh iad a steach air Stra-chonnan, a cumail air an aghart, ach an d’thainig iad agus gun do stad iad air an oidhche aige aite ris an can iad gus an latha ’n diugh, a Sgaird-ruadh; agus ’s iad fhein a thug an t-ainm air an aite anns an do stad iad do bhrigh ’s gun do chuir iad na bruidean thuige cho mor, ’s gur e fuil a bha iad a cur uatha dar a stad iad air an oidhche.

Uaithe so a mach rothais Alastair Buidhe MacAoidh, ceannard freiceadean tighearna Ghearrloch, gun robh meirleach mor—Iain Geal Donn—air tighinn a steach an tir, le creach a Siorrachd Rois; agus mar a thuit air a chuis a bhidh cho mi-chinnteach, thachair gur e gille Abrach a bh’aig Alastair Buidhe MacAoidh; ach ghluais e gu socrach an deighe na feudail, agus an am tuiteam na h-oidhche; bha fios cinnteach aig Alastair gun stadadh na meirlich aig bothanan-airidh na Sgairde-ruaidhe; agus dar a dhorchnaich an oidhche, char Alastair Buidhe, gu seolta, anns a chromail air aruinn (fhaguisg?) nam meirleach; agus dar a bha iad mar uighe beagan astair dha na bhothan, chuir e ’n gunna ri corp a ghille Abraich aige fhein, ag cuir mionnan air gum biodh e cho dileas ris fhein, air neodh gum biodh e marbh air ball. Mhionnaich an t’ Abrach gum biodh, agus ghluais iad an sin, le cheile, air ionnsuidh a bhothain; agus chuir Alastair mionnan a rithist air a ghille Abrach, s’ e dha chur gu doras a bhothain, nach leigeadh e mach duine dheth na bha steach. Dar a rainig iad am bothan, bha na h-Abraich, gu neo-umhailleach, a rosdadh cuibhroinn dheth an tarbh. Thug an gille Abrach an dorus air, agus char Alastair Buidhe MacAoidh gu ceann a bhothain; thog e earball sgrathan, agus thug e suil gu de bha sa deanamh steach. Bha Iain Geal Donn, gu neo-mhuladach, na sheasaidh, a deanamh garadh chul-chas air fhean ris an teine. Thionndaidh e ris na fir a bha mu’n cuairt do’n teine a rosdadh na feola, agus thubhairt e riu, “Fhearabh seallaibh a mach, the mise ’faighinn faladh fudair;” agus mun do thar e ’n ath fhacal a chantainn, bha ’n luaidhe troimh na chaoldruim aige, bho na ghunna aig Alastair Buidhe. Leig e sud thuige, ’s thug e ’n dorus air, a chobhair an Abraich. Thainig na fir a a bha steach a mach, agus cha do leig na fir a bha muigh duin’ as diubh, ach aon fhear a fhuair as le altapadh; ach chuir iad sail na coise dheth an fhear sin fhein. Lean iad e ach an do ghabh iad sgios; ach cha d’ rug iad air. Thill iad an sin a d’ionnsuidh nam marbhan a bh’anns a bhothan agus dh’ith iad na bha feumail doibh do shithinn an tairbh; agus dar a dh’ith, rug iad air Iain Geal Donn, na mharbhan, agus dh’fhuaigh iad e ann a seiche ’n tairbh agus chur iad an cabar rosdaidh a bh’aig na h-Abraich tarsuinn na bheul. Dh’fhag iad mar sud e fhein sa chompanaich, marbh; agus dh’fhalbh Alastair Buidhe MacAoidh, an latha na mhaireach, gu tighearna Ghearrloch, agus dh’innis e dha mar a thachair. Chord a sheirbhis ro mhath ri Alastair Breac; ’s cha luaithe’ fhuair e ’n naigheachd, na chuir e gille-ruithe do Bhrathainn, a dh’innse do MhacCoinnich, gun deach a leithid a dheanamh air a leithid so do dhuine. Dar a rainig an sgeula Mac Choinnich, mar bha ’n gnothuich iongantach co thuit air a bhi cuide ris aig a dhiathad, ach gum be Mac Dhomh’uill Duibh. Far a leugh MacChoinnich litir tighearna Ghearloch, thilg e null gu Mac MacDhomh’uill Duibh i; agus thubhalrt e ris, “Fuil oirbh thall a sin a mheirleachaibh.” Marbhun a chuis gu dosgainneach ri Mac Dhomh’uill Duibh, cha d’fhuirich e ris an diathad na b’fhaide. Dh’fhalbh e da Lochaber; agus chuir e gillean gu ruige braighe Sthrath-chonnan, gu bothanan-airidh na Sgrairde-ruaidhe, agus thug iad Iain Geal Donn leo, gu Corpach Lochabar; ’s tha carn cuimhne air an sin gas an latha ’n diugh.

Dar a fhuair MacDhomh’uill Duibh air a dhoigh ann an Lochabar, ’s ann a smuanaich e cur gu cruaidh ri tighearna Ghearloch, agus creach e thoir dheth a chuid fearainn. Dar a chual tighearna Ghearrloch so, thional e beagan (ceithir fichead fear) dheth a chuid daoine, gu cumail nan Abrach air an ais. Bha iad cuide ris fhein fad ua h-oidhche ann an seann tigh an Teampuill, mar theirte ris. Dar a thainig a mhaduinn, dh’fhalbh na fir, agus ma dh’fhalbh, gu dearbh bha’m prasgan gle neo-sgeadachail, ach bha iad calma, neo-sgathach. Cha b’fhada gus an d’rainig iad Coire Dubh Laighaich mar theirear ris gus an latha ’n diugh, agus mar a bha chuis gun chinnte, bha bothanan-airidh air urlar a Choire, agus cha robh fios aig na Gearrlaich nach robh na h-Abraich nan luidhe anns na bothanan, ri foill folaich. Cha robh fios co a reitheadh a rannsachadh an robh iad annta gus nach robh; ach thubhairt fear treun, tapaidh, dheth na bha anns a chuideachda, ris an cainte Alastair Ros, dheth an Lonmhor “Theid mise ann.” Ged a bha Alastair gle neo-sgeadasach na chruth, cha robh easbhuidh misneachd air. Dar a rainig a’m bothan, thubhairt e, an aird a ghuth, “Ma tha thu steach an so, a mhic diolain a choin, bi mach an so”; ach ma thubhairt cha d’ fhuair freagar. Mar bha chuis gu math air taobh nan Abrach, cha d’thainig iad air an aghart; agus fhuair na Gearrlaich sgeula gur ann mar so a bha, bho mhuinntir Coir MhicCromail, ann an Teireardan, aig an aon am ag innseadh dha na Gearrlaich, nan d’thainig na h-Abraich, gur iadsa na fir a dheanadh cobhair ri muinntir Ghearloch. Nuair a chual’ iad mar a bha, thill am prasgan neo sgeadasach, gun phrois, gun ghealtachd, air an ais a Ghearrloch, agus chaith iad an oidhche ann an tigh an Teampuill, aig tighearna Gearloch ag ol, sa ceol, sa ’g aidhis. Dar a bha iad a tighinn dachaidh, troimh Cheann-Loch-iugh, co thachradh riu ach Ruairidh Breac, Mac Dhonnachaidh Bhain, seann bhard a bha anns a Chromasag, ann ann Braighe Cheann-Loch-iugh, ’s rinn e ’n t-oran a leanas do “Fhreiceadan a Choire Dhuibh” :—

Tigh-Dige Nan Gorm Ghlac.

Oidche dhomh ’s an Tigh-Dhige
Mhearanach, fhuranach, rioghail,
Oidche dh’ onair mo shaoghail,
A chuir mo dhorain air di-chuimhn’.
Fuaim brollaich air piob ann,
Cainnteach, sgoilearach, gniomhach,
Coinnleach, solusach, piobach,
Gheibhte solas, is fion ann ri ol,
Gheibhte solas, is fion ann ri ol.

---

[211]

[Vol . 2. No. 28. p. 3]

Tigh-Dige nen Gorm-glac,
Far am biodh miadh air luchd-falbhn,
Gheibhte piob agus orghan,
Urram, sith, agus seanchas,
Uisge, brigheil na tairgne,
Ga chuir am piscan do’n airgiod,
Uath na laochanaibh meanmnach
Uath lamh mhaoinich an airgiod ’s an oir,
Uath lamh maoinich an airgiod ’s an oir.

Lionte lan iad gun umhail,
Air deagh shlainte Mhic Ian,
A chraobh is airde ri h-amharc
Ann an garadh an abhuil,
’S i cho laidir na ’cathair.
’S nach dean failbheirt a chathadh,
Fasgadh ’s blaths ris a chathadh,
Do na tharus i gheidheadh fo meoir,
Do na tharus i ghleidheadh fo meoir.

Mo na tha ladh dhomh ’thighinn,
Do d’ thigh-tabhairn-sa ’thighinn,
Chon am bi m’ ailleagan dibhe,
So do dheoch-slainte s’ fhir chridhe.
Taghadh an oganaich chridheil;
Cuirte doigh air an fhidheil,
Agus seol air an fuidheil,
Is air dortadh na dibhe,
Sochair solais bu tighearnail oirnne,
Sochair solais bu tighearnail oirnne.

B’u ceann na filidh, ’s fear-tighe,
’N am na feisde g’ a caitheamh.
Bha thu treun anns gach rathad,
Ann an ceill, ’s ann an tamail,
Ann am foghlum, ’s an labhairt,
’S ann riut a dh’eisdeadh na maithean;
Bu tu ’n dreagan nach athadh,
Nuair a dh’fheumadh tu ’n claidheamh na d’ dhorn
Nuair a dh’feumadh tu ’n claidheamh na d’ dhorn.

’Se do bhord a bhiodh rioghail
An am poite na fiona,
’S lionmhor corn agus pise,
N obair or-cheird bu daoire,
S bhiodh na seoid air gach taobh dhiot,
A cumail coir riut, a’s dh’fhaodadh,
’S nan tigeadh baoghall ’s an rioghachd,
Bu tu sail-bhroilleach an t-Siphortaich oig
’S tu sail-bhroilleach an t-Siphortaich oig.

’S tu ’n laoch furanach, fialaidh,
Bho fhrith mhullaich an fhiadhaich,
Dha ’m bi aidhean ga’m biathadh,
Agus greidheanan lianmhor;
Chuir thu cisteachan iasgaich,
Air do bhuinneachan fiona.
S iomadh urram thug Dia dhuit,
’S tu b’urrainn g’an riaghladh a sheoid,
’S tu b’urrainn g’an riaghladh a sheoid.

’S tu ’n laoch urramach, ainmeil,
Uath ’n tir fhuranaich, airmeil,
Nach d’ fhuair di-meas, no garbheirt:
Gach cis leat an Alba,
Ri tim aisith, no aimhreit,
Fhuair righ Shasuinn ort dearbhadh,
Nach bu dual duit bhi leanbaidh,
Nuair a dh’ eireadh an fhearg air do shroin
Nuair a dh’ eireadh an fhearg air do shroin.

’S tu triath mheanmnach na h’eilid,
Do ’m bun bein, do ’m bun coille,
Do ’m bun iasg, do ’m bun eisear,
Do ’m bun fiadh, do ’m bun gaodhar,
Leat bu mhiann bhi g’an taoghal,
Le d’ chuid giomhanach laghach.
Leis ’m bu mhiannach an adharc,
Ri an cliathaich ’ga faighinn,
S gunna-gniomhach fo ’n fhradharc,
Tolladh bhian far an taghail an ceo,
Tolladh bhian far an taghail an ceo.

’Tha gach buaidh air do bhaile,
Le chuid bhuacaichean geala,
’S do chuid planaigeadh ainneamh,
Treobhair ard air a h-earradh
Le fiodh, sgliat, agus balla;
Dearsaidh ghrian troimh na ghlaine
Na do sheomraichean geala,
’S bithidh eoin chainnt nam meangan.
Seinn ciuil duit air crannaibh;
’S gur leat iasgach air Cearraidh,
Agus fiadhach ’s a bhaile-sa sheoid,
Agus fiadhach ’s a bhail-sa sheoid.

Thu theaghlach urramach, teisteil,
’S an cluinnte farum nam feudan,
Sa thuair barrachd am Breatuinn,
Air ceol is ealan bu deise,
Uath fhearabh nam fleasgach,
’S e do bhalla gu’m freagradh,
Fo mheoir Iain g’a ’spreigeadh,
’S tu gun togadh le beadradh do sheoid,
’S tu gun togadh le beadradh do sheoid.

’N am bhi maoitheadh nan creachan
Thoir a Gearrloch le cabhaig,
’S mise chunnaic do phrasgan,
’S cha be seorsa nan casag
A bh’aig pola do bhrataich,
Ach na h-oganaich ghasta,
Do ’m bu chomdach am breacan,
Osan gearr fo na ghartan,
Agus brogan an astair,
’S gunna comhradh nan glasan,
’S claidheamh mora chinn-aisnich nan dorn.
’S claidheamh mora chinn-aisnich nan dorn.

Thugaibh Fanear.

Anns a chuil a bhios air a cur air leith air sonMinard ’s Linimentre na bliadhna so, bidh moran dhaoine a labhairt mu’n fheum a rinn an leigheas ainmeil sin dhaibh.

C. C. RICHARD & CO.

Minard ’s Linimentri reic ’s gach aite.

COMHRADH.

“De ’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chuir air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ urrainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’se uaireadear cho math sa tha ’san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
GUZZWELL & RHODES,
ann an Sidni, feadhainn da m b’aithne charadh.”

A. J. PEUTAN,
FEAR-DHALCIADH.
CISTEACHAN-LAIDHE BHO $2 .00 GU $90 .00.

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraican, Lamhann an, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
CEANNAICHE,
SIDNI, - - C. B
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

---

[212]

[Vol . 2. No. 28. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS BHLIADHNAIL - - - $1 .00

Tha sinn an dochas gun dean ar cairdean an dichioll air an aireamh a tha ’gabhail a phaipear a chur gu mor am meud air a bhliadhna so.

Neach a chuireas thuginn coig ainmean us coig olair, gheibh e bliadhna dhe’n MHAC-TALLA nasgidh.

Neach a chuireas thuginn sia dolar us sia ainmean, gheibh e leabhar Neill ’Ic Leoid, “Claisach an Doire.”

’Se Mac-Talla an aon phaipear Gailig an America agus bu choir do na Gaidhil an uile dhichioll a dheanamh air a chumail suas.

Seolibh ’ur litrichean gu
J . G. MacKINNON,
“Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

SIDNI DI-SATHAIRNE, FEBRUARIDH 6, 1894.

LITIR AS AN EILEAN SGIATHANCH.

Fhir mo chridhe, —Tha am MAC-TALLA a’ tighinn do m’ionnsuidh gu riaghailteach, agus ged nach ’eil e ach beag ann an coimeas ris na paipearan-naigheachd a tha tighinn ugam a Duneidionn, is ann air a bheir mi lamh an toiseach, an oidhche a thig e. Mar a tha ’n sean-fhacal ag radh, “Is fhearr am beag seadhach na ’n draghaiche mor mi-ghniomach.” Tha mi ’n dochas gu’m bi am MAC-TALLA gu math na’s mo mu’n tig crioch air a’ bhliadhna. Ma bheir gach fior Ghaidheal, araon air an taobh so agus air an taobh thall de’n chuan an iar, failte chridheil, chaoimhneil do’n MHAC-TALLA, cha’n eagal nach soirbhich leis. Bha na Gaidheil riamh ainmeil air son an caoimhneis, araon ri ri cach a cheile, agus ri coigrich. Feumaidh mi ’aideachadh gu’m b’ aithne dhomh feadhainn dhe na Gaidheil a bha cho mosach ’s nach duraigeadh iad greim de’ bhiadh a thoirt do fhear-duthcha. Ach feumaidh mi mar an ceudna a radh nach robh beannachd Dhe no beannachd ’dhaoine riamh air cinn na muinntir a bha mosach, spiocach. Cha’n eil fior Ghaidheal aon chuid ann an America, no ann an Alba, no ann an cearn sam bith eile de’n t-saoghal, a bhiodh an aghaidh dollair a chosg ri fear-duthcha cridheil, caoimhneil, a thigeadh g’a amharc. Tha mi ’creidsinn gu n aontaich luch-leughaidh a’ MHIC-TALLA gu bheil mi ag radh na firinn. A nis, an ni a bheireadh ormsa dollair a chosg ann an bith ’nochdadh caoimhneis do charaid, do dh’ fhear-eolais no do dh’ fhear-duthcha, is e a’ cheart ni a bheireadh orm dollair a phaigheadh air son MAC-TALLA ’bhith ’tighinn do m’ ionnsuidh uair ’san t-seachduin fad na bliadhna. Cha’n fhaic mi ach ainneamh fear do’n aithne mu’n MHAC-TALLA, ach fear a their, “Gu dearbh is gu firinneach, is math is airidh an Gaidheal og tapaidh, a tha ’na onar a’ deasachadh agus a’ cur a mach a’ MHIC-TALLA o sheachduin gu seachduin, air misneach agus cuideachadh fhaotainn o gach fior Ghaidheal fo ’n ghrein.” Ged a their iad so rium—agus tha mi ’creidsinn gu bheil iad ag innseadh staid an cridhe aig an am—is ainneamh fear dhiubh a chuireas a lamh ’na phocaid agus a phaigheas an t-suim bheag a tha sibhse, fhir mo chridhe, ag iarraidh air son am MAC-TALLA a chur do’n ionnsuidh fad na bliadhna. Tha e gle mhath a bhith ’moladh dhaoine, agus a’ guidhe gu’m biodh mor-shoirbheachadh aca ’nan obair; ach is mo gu mor is fhearr an durachd agus an deadh-run sin a thaisbeanas an duine bochd a chuireas dollair do’r n-ionnsuidh, agus a leughas bhur paipear grinn, gasda gach seachduin. Is e gniomh a dhearbhas co dhiubh a tha gus nach ’eil muinntir da rireadh an uair a their iad, “Tha sinn an dochas gu soirbhich leis a’ MHAC-TALLA gu mor.” Is e mo bheachd fhein air a’ chuis, ma tha gus nach ’eil mi ceart, gur e cion smaointean ’s cion toirt fa near is coireach nach robh miltean air mhiltean de Ghaidheil an t-saoghail a’ leughadh a’ MHIC-TALLA. Cuireadh gach Gaidheal a lamh anns an obair, cha’n ann a mhain le a dhollair a chur do’r n-ionnsuidh, ach mar an ceudna le bhith ’brosnachadh chaich gus an ni ceudna a dheanamh. Is iomadh Gaidheal gasda a tha fada air falbh o thir a bhreith is araich a bheireadh leith dollair air an naigheachd eibhinn mu’n bhaicear cham agus mu’n buidsear bhreac, a thug sibh dhuinn anns an dara aireamh mu dheireadh a fhuair mise de’n MHAC-TALLA. Gu ma fad beo Iain Mac Faidean coir, a thug dhuibh an naigheachd. Ged nach ’eil mi leitheach dhe na bheil agam ri sgriobhadh, feumaidh mi crioch a chur air an litir so. Tha mi a’ guidhe bliadhna mhath ur, agus moran dhiubh, araon do’n MHAC-TALLA, agus do a luchd-leughaidh air feadh an t-saoghail mu’n iath a’ ghrian. Is mi bhur caraide dileas an latha ’chi ’s nach fhaic.

IAIN.
Latha na Bliadhn’ Uire, 1994.

Fhuair sinn iomadh litir us fios re nan tri seachdainean a chaidh seachad o luchd-gabhail a Mhac-Talla ag innseadh dhuinn nach robh am paipear ’gan ruigheachd mar a b’abhaist da. Dh’fhaodamaide radh mar a thuirt fear roimhe nach robh fhios aig duine sam bith air sin cho math ’sa bh’againn fein. Cha d’thainig am paipear a mach re na h-uine sin idir; bha ’m fear-deasachaidh tinn, agus cha robh e mar sin comasach air an obair a dheanamh. Tha fhios againn nach bi gin d’ar luchd-leughaidh ’gar ’n agairt nuair a thuigeas iad an ni bu choireach. Thig an tinneas ’nuair a’s lugha bhios a dhuil ris agus feumar gabhail ris ge be uair a thig e. Air an t-seachdain s’a tighinn thig am Mac-Talla mach ann an deise na’s fhearr na bh’air o’n chunnacas an toiseach e. Bidh barrachd leughaidh ann ’sa bh’ ann riomhe, agus bi’dh an clo glan, soilleir, air chor ’s nach bi e duilich do neach sam bith, sean no og, a leughadh.

STANDARD
Life Insurance Company

Cuideachd Chinnteachidh
BEATHA.

Steidhichte an Dun-Eideann an 1825.

Suim an airgid-chinnteachidh aig an am so.. .. .. .. .. $109 ,000,000
Teachd a steach bliadhnail.. 5,000,000
Buanachdan air an roinn. .. 27,500,000
Airgiod ma seach.. .. .. .. .. 38,000,000
Ma seach an Canada.. .. .. .. 8,125,500

Prisean Iosal, Lan Thearuinteachd gum Chumhnant sam bith, Gach Dlighe air a phaigheadh cho luath ’sa dhearbhar bas us coir air an airgiod, gun dail air bith.

W. H. RAMSAY,
Fear-gnothuich an Canada.

SEORAS Mac ILLEATHAIN,
Fear-ionaid, Truro, N. S.

ALASDAIR MATHANACH,
Fear-gnothuich an Sidni.

Comunn Long-Smuid a Chuain a Tuath.

Cha chosd e ach coig dolair bho Hawkesbury, atr Caolas Chanso, gu baile mor Bhoston, sna Staitean, air an Long-Smuid “Carrol” no air an “Worcester,” a tha ’seoladh bho Hawkesbury a h-uile DI-HAOINE.

Re a mhios November, seolaidh na longan so mar a leanas,—

An WORCESTER, Di-haoine, Nov. 10mh.
An CARROL, Di-haoine, Nov. 17mh.
An WORCESTER, Di-haoine, Nov. 24mh.

An deigh a 24mh la cha sheol iad tuilleadh air a bhliadhna so.

A. BAIN,
Fear ionaid.

LEABHRAICHEAN GAILIG.
RI N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnnllach, anns an stor aig D. E. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[213]

[Vol . 2. No. 28. p. 5]

Bas an Urr. Uisdean Mac Leoid, D. D.

Chaochail an Dotair Mac Leoid, Athair na h-Eaglais Chleireicheil an Canada, aig a dhachaidh anns a bhaile so, Di-mairt an treas latha fichead dhe’n mhios a dh’ fhalbh. Rugadh e ann an Duthaich ’Is Aoidh, an Alba, air an treas latha fichead a dh’ April ’sa bhliadhna 1803. Bha e mar sin ceithir fichead bliadhna ’sa deich us naoi miosan a dh’aois. Bu mhac e do thuathanach Gaidhealach agus bha e air fhagail na dhilleachdan ’nuair a bha e gle og. Nuair a chaidh e do’n sgoil bha e comharraichte air son a thapachd, agus cha robh e ’sa cholaiste uine mhor ’nuair a thug e mach duais a chum ’san oil-thigh fad cheithir bliadhna. Bha e anabarrach ionnsaichte ann an Laidinn, agus ’nuair a fhuair e cead searmonachaidh ’sa bliadhna 1831 rachadh aig air oraid a liubhairt anns a chainnt sin na b’fhearr na dheanadh e am Beurla no n’ Gailig. Bha e air a shuidheachadh agus shaothraich e fad aireamh bhliadhnachan ann an tri sgireachdan Gaidhealach eadar sin us 1845, ’nuair a thainig e air a cheud chuairt a dh’ America. Bha’n Eaglais Shaor air dealachadh ris an stait da bhliadhna roimhe sin, agus chuireadh an Dotair a mach a mhisneachadh agus a neartachadh nan co-thionalan a bhuineadh do’n eaglais sin an Canada. Rinn na Gaidhil a bheatha ’s gach ait an deach e, agus shaoithrich e ’nam measg le uile chridhe; bha e mar bu trice a searmonachadh a h-uile latha a bharrachd air seirbhis dhubailte air an t-Sabaid. ’Sa bhliadhna 1848 thainig e mach air chuairt eile, agus bliadhna ’n deigh sin chuireadh gairm da ionnsaidh a Mira, agus thainig e fhein ’sa theaghlach a mach. Riamh uaithe sin gus na leagadh sios le tinneas e, shaoithrich e gu dileas air son math spioradail agus timeil an t-sluaigh, agus le mor shoirbheachadh.

’Nuair a bha ’n Dotair Mac-Leoid na neart cha robh searmonaiche no fear-labhairt ach gann a thigeadh suas ris. Bha guth laidir, fallain aige, agus bha a sheanchas a ghnath pongail, ordail. Bha e cho fileanta, sgairteil, ri duine sheas riamh an cubaid, agus mar a thurrt neach eile, “nuair a sguireadh e labhairt bhiodh gach aon san eisdeachd a durachduinn gu’n leanadh e na b’ fhaide.” B’fheudar dha, o chionn aireamh mhath de bhliadhnaichean, sgur a shearmonachadh; dh’ fhas e gu math dona leis a chuing, tinneas nach do chuibhlich e tuilleadh gus latha na dha ma’n do chaochail e. Saor uaithe sin bha e cho laidir na bhodhaig ’s na inntinn ’s gu’m biodh e lan chomasach air a bhi searmonachadh gus an robh e fada seachad air ceithir fichead bliadhna. Cha robh ni a tachairt, air am b’fhiach iomradh a thoirt, anns an duthaich so no an duthchannan cein air nach robh e ga chumail fein geur-fhiosrach, agus ged nach robh e mach air dorus a thaighe o chionn bhliadhnachan, bha e na b’eolaiche air na bha dol air adhart ’sa bhaile na bha mhor-chuid dhe na bha air an t-sraid a h-uile latha.

O’n fhuair e cead searmonachaidh an 1831, shearmonaich e corr us sia mile searmon, bhaist e corr us da mhile pearsa, agus phos e sia cead gu leth caraid. Bha e na cheann-suidhe air Cleir fichead uair ceithir uairean air an t-Seanadh agus aon uair, an 1879, air an Ard-sheanadh.

Chaidh ’adhlacadh Di-haoine 26mh latha. Bha ’n t-seirbheis gu leir fo laimh na Cleire. Thugadh an giulain do Eaglais St. Andrews anns an robh co-thional mor a feitheamh. Liubhair an t-Urr. Domhnull Mac-Ille-Mhaoil, ministeir Sydney Mines, oraid ghoirid anns an d’ thug e cunntas air beatha agus obair an Dotair Urramaich, agus anns na chuir e ’n ceill am beagan bhriathran taghta a chliu mar shearmonaiche agus mar dhuine. An deigh d’an t-serbhis a bhi air a criochnachadh, fhuair an sluagh uile cothrom air amharc air an aghaidh air an robh moran dhiubh cho eolach ’sna laithean a dh’ fhalbh, agus an sin lean iad an giulan dh’ ionnsaidh a chladh aig Hardwood Hill far an robh e air a charadh fodh ’n fhod.

Bha moran bruidhinn air a dheanamh re nam miosan a chaidh seachad mu’n t-sabaid a bha gu bhi eader Corbett us Mitchell, agus thainig i mu dheireadh. Choisinn Corbett agus nochd e nach robh moran iochd no duinealais a ghabhail tamh na chom. Bha ’n t-sabaid na ni anabarrach bruidail, mar a bha ’sa bhitheas a h-uile gin dheth ’n t-seorsa, ’s cha robh duine lathair aig an robh meas ceart air fhein. ’Nuair a theid dithis dhaoine a shabaid air son geall agus a shabaidicheas iad na’s bruideile na na bruidean fhein tha’n t-am aig daoine beusach a bhi ’gan seachnadh.

Tha fear Michael Mac-a- Phi a mhuinntir Sidni-a- Tuath an deigh a dhol a Bhoston far am bheil aige ri cuirt a sheasamh; agus ma choisinneas e ’n cas gheibh e suim mhor airgid. Bha e ’g obair am Boston bliadhna no dha roimhe so agus anns an obair a bh’aige chaill e da mheur bhar na laimhe deise, agus air dha bhi dhe’n bearail gu’m b’e chuideachd aig air robh e ’g obair bu choireach ris an sgiorradh a thachair dha, chuir e ’san lagh iad a tagairt coig mile deug dollar air son call a mheoirean. Tha chuis aig na fir-lagha a nis uine fhada, agus cha’n eil teagamh nach bi breith air a toirt gun dail.

Tha tigh Parlamaid Nobha Scotia na shuidhe o chionn ceithir seachdainean a nis agus tha na fir ag obair air deanamh reachdan us laghannan mar a’s fhearr a dh’ fhaodas iad. Thugadh ionnsaidh air an turus so air cead a thoirt do na mnathan votadh an am a bhi taghadh fir pharlamaid, ach bha chuid bu mho dheth na th’ anns an tigh na aghaidh ’s cha d’ rinneadh lagh dheth idir. Tha moran dhe’n bharail nach bu choir do na mnathan a bhi gabhail gnothuch sam bith ri“politics, ”agus tha e coltach gu bheil a chuid a’s mo dheth na tha ’n tigh na parlamaid dhe’n bharail sin.

Anns an
ACADIA HOUSE
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
RUBBERS dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris.
Curraichdean us Adan.
Feuch gun taghail thu.

MA RUIGEAS TU STOR
D. J. DOMHNULLACH,
AIR STRAID WENTWORTH,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGA.

---

[214]

[Vol . 2. No. 28. p. 6]

Turus a Mharaiche.

LE EOBHAN MAC-LAOMUIN, M. A., D. D.

CAIB V. —Air a leantuinn.

Nis a chionn nach robh fearann ’san t-sealladh, agus gun do dhuisg a “Seann Duine” naigheachd gu robh ’m biadh a fas gann, thug na maraichean cluas ealamh dha briathran a mhealltair; bha eadhon cuid a gra gu robh Imanuel marbh agus chomhairlich “Cearsadh” gu ’n ceasnicheadh iad Criosduidh mu’n chuis. Uime sin chaidh esan agus Deann-Cruaidh air a’n cuir a dh-ionnsuidh deireadh na suinge: Thuair iad Criosduidh a spaisdearachd air a chlar-uachdair le gnius dhubhach. Thuig esan air boll gu robh air teachd le sgula mhi-thaitneach. Nuair sheas iad an lathair a sgiobair theirig cainnt dhiobh; agus philleadh iad air an ais gun facal a labhairt, ach bha eagal orra roimh sgeig chaich, agus uime sin ghlac iad misneachd agus thubhairt iad: “Tha sinne air ar cuir a dh-feorach am bheil dochas air bith gu ruig sinn an duthaich air son an d falbh sinn?” Ghabh Criosduidh mor eagal, ach an dochas gu’m pilleadh freagradh min corruich, thubhairt e riuth, “Na bitheadh eagal oirbh, mo dhaoine; ruigidh sinn tir ann an deagh am.” “Ach dh-fhag Imanuel sinn,” fhreagair Ceann-Cruaidh. “Ni h-eadh,” thubhairt Criosduidh, “nach do thaisbean E e fein duinn anns’ an stoirm?” “Cha’n fhaca sinn e,” arsa Ceann-Cruaidh, “ciamar uime sin a chreideas sinn?” Bha Criosduidh fo dhoilghios airson cruas a’n cridhe agus air faicinn da a Seann Duine tarrung dluth chum eisdeachd cheasnaich e e. “Am bheil thu labhairt so uat fein na’n dinnis neach eigin dhut e?” Dh’fan Ceann-Cruaidh na thosd: An sin ghabh “Dearsadh” misneachd agus thubhairt e “Tha na h-uile coltas nach ruig sinn Tir a Gheallaidh” thubhairt Criosdudh ris. “Mar creid thu briathan Imanuiel, cha chreid thu briathran air bith.” Thuig a so chuidich an Tighearna leinn, thainig gach ni math bhuaithsan, agus gach olc do bhrigh nach d-thug sinn geill da reachd-san. Ach ciod a’n comharra bheir thu dhuinn gu bheil E fathasd beo. Cha bhi comharra air a thoirt dhuibh” fheagair Criosdudh; thugaibh aire air eagail air dhuibhse mar an ceudna bhi air bhur tarruing air falbh le seacharan nan daoine aindiadhaidh, gu’n tuit sibh o bhur seasmhachd fein. Cuid eile air dhiobh bhi air am buaireadh—thuislich iad agus bha iad air an sgrios leis a mhilltear. Thionndaidh Criosduidh air falbh agus dh-fag e iadsan nan seasamh. Thainig a Seann-Duine dluth agus chuir e cagar na’n cluais. Chaidh iad air ais dhionnsuidh a’n chomh-mhairichean, agus chuir iad Cainnt a Sgiobair anns an t-solus bu mhiosa. Bha farum mor na measg. Labhair gach duine a ni sin bha ceart na shuilean fein, ’s gann a dh-feoirich neach ciod i toil an Tighearna. Chuir Timoteus agus Cuilc bhruite an ceill gu robh Imanull, cha ne mhain beo, ach gu’m b E Righ Neamh agus na talmhuinn. Bha chuid eile fo theagamh agus a mheud dhiubh aig nach robh creideamh ann an Dia labhair iad gu h-olc ma Chriosduidh.

(Ri leantuinn)

Tha daoine ’n latha ’n diugh gle dheigheil air a bhi ’san fhasan, ach na’n tigeadh air duine a mhuinntir na duthcha so dhol gu China dh’ fheumadh e iomadh rud neonach a dheanamh mu’m biodh e ’san fhasan. Anns an duthaich sin, tha na mnathan a cosg bhriogaisean agus na fir a cosg ghuintean. Tha falt fad’ air na fir agus falt goirid air na mnathan. ’S iad na fir a bhios ris a bhan-taillearachd agus tha aig na mnathan ris gach obair throm a dheanamh. Aig torraidhean, bi’dh ’n sluagh air an eideadh an geal, agus aig posaidhean, ann a dubh, agus cha nighean og a bhios na maighdinn aig bean-bainnse aig an stol phosaidh ach seann chailleach.

Tha e air a radh gu bheil naoi mile deug punnd Sasunnach ( £19 ,000) de theachd-a- steach bliadnail aig Mr. Gladstone. Tha so uile ’thiginn mar mhal fearainn ’s mar riadh airgid. Ged tha e na Phriomhair air Breatuinn cha’n eil sin a cur sgillinn ruadh na phoca.

Na feith gu earrach gun deuchainn a chur air
K. D. C
Glanidh agus neartaichidh e an corp gu h-iomlan. Gabh an drasd e.
Sampull a nasgidh gu neach sam bith.
K . D. C. COMPANY, LTD.
New Glasgow, N. S., Canada.
Ainmich am paipear so.

BATHAR SAOR

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach searsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh, Sioda dubh, Sgaileanan, Aodicnean-uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug. Adan air son fir us mnathan, Leintean geala, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas de gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun 1, 1893.

Adan! Boineidean!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadnha so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh.

AD NO BOINEID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FICADHUIT FEIN

---

[215]

[Vol . 2. No. 28. p. 7]

ORAN BLIADHN’ UIRE.

AIR FONN: —Ochain an uair a dh’fhalbh sinn.

Tha bliadhna ris an aireamh
A shonruicheadh o’n aird dhuinn,
Bu choir dhuinn gu’m biodh fas oirnn
Le tuille grais ’nar n’ anmaibh.

Bha ’m freasdal ruinne caomhail
O’n thug e sinn do’n t-saoghal
G’ar teasairginn o bhaoghal
A h-uile taobh a dh’fhalbh sinn.

An ti a ghabh dhinn curam,
Bidh esan na cheann-iuil dhuinn,
Do ni e fhein ar stiuireadh
Gu ’n ruith sinn curs’ ar n aimsir.

’Nuair chriochnaicheas ar laithean,
’Sa ruigear Iordan bais leinn,
’S ro-mhath an caraid graidh e—
Cha’n fhailnich ’s cha dean dearmad.

Mo thruaighe! ciod a dh’eireas
Don t-sluagh sin nach d’thug geill dha?
Co theasruigeas nam feum iad?
’Nuair threigeas gach ni talmhaidh.

Cha toir na creagan eisdeachd,
Cha toir na beanntan geill daibh,
Cha’n fholaich ni fo’n ghrein iad
O’n t-suil tha geur gu tearbadh.

Ach sona ’chaoidh do’n aireamh
A fhuair an creidimh slainteil,
Bidh oighreachd ann an Paras.
Fad al nan al mar sheilbh dhaibh.

’Us o’n tha ghealladh mor dhuinn
Uach failnich air a throcair’
Bidh sinne fad sas beo sinn
A cur ar doigh ’s ar ’n earbs’ ann.

’S aig toiseach na bliadhn’ uire,
S ro mhath an t-am dhuinn dusgadh,
A crathadh dhinn gach dusal
Gu durachdach ga leanmhuinn.

O cum sinn air ar gluinean,
Gu caithriseach ag urnuigh,
’S cuir Foin a nuas an driuchd-sin
A dh’uraicheadh ar n’ anmaibh.

C. C.

“Mac-Talla ’s an“Scottish Canadian, ”fad bliadhna maille ri leabhar de dh’orain Albannach air son da dholair.

“Sin agad a Phadruig rud a bheir dhuit cail air son do dhinneir.” “Ma ta le’r cead, cha’n e sin a tha dhith orm idir, ach rud a bheir dinneir dhomh air son mo chail.”

LeighsidhMinard ’s LinimentDeideadh.

Air son bathar math agus bathar saor ruig an stor aig D. I. Domhnullach, air

Irr ’s na gabh achMinard ’s Liniment.

LeighsidhMinard ’s LinimentCranna-bhrist.

Storichean Bhaddeck.

Bidh na Storichean am Baddeck air an dunadh a h-uile feasgar Di-luain ’s Dior-daoin aig seachd uairean (7, p, m.) Bi’dh na cleirich fad an comain muinntir ma cheannicheas iad na bhios a dhith orra romh ’n uair sin.

NIALL DOMHNULLACH.
Air son nan Cleireach.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsaachan a’s fearr.

Stoc math de dh’ accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air an laimh daonnan.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca de
Bhathar de gach seorsa
agus e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Glianne, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

’Nuair a thoisicheas tu air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

REIC A MACH
Aodach Dheiseachan is fhiach 20 cts. air son 13 cts.
agus
Cotaichean-uachdar air son ghillean, air an ceannach o cheanniche a bhrist.
“STOR SAOR SHIDNI”
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.
Bruidhnidh na cleirich Gailig.

---

[216]

[Vol . 2. No. 28. p. 8]

Piobaire Thighearna Chola.

FHIR-DHEASACHAIDH, —Thug “Bartimeus” a Malagawatch freagairt, ann am pairt, do cheist an Urr. A. Mac G. Sinclair a thaobh piobaire Thighearna Chola. Tha Lachuinn Mac Faidein am Bai Bhaddeck ag innseadh dhomh-sa gu’n robh e ann am Montague, ’n Eilean a Phrionnsa ’sa bhliadhna 1851, agus gu’n thachair e an sin air mac a phiobaire. Thug e dha aoidheachd car da la us oidhche ann an tigh athar. Tha mac so a phiobaire beo fhathast, agus a comhnuidh sia mile tuath air drochaid Mhontague. Tha dithis anns an t-siorramachd so (Victoria) a dh’ fhaodas da it a chur ’nam boineid mar a thuirt Mr. Sinclair; ’s iad sin Seonaid bean Neill ’Ic-Ille-Mhicheil a Baddeck agus a brathair, clann Dhonnachaidh ’Ic Neill brathair Lachuinn a Ceap Eoin, a dh’ ainmich “Bartimeus” a bhi na mhac brathar athar do Eachunn Johnstone am piobaire. A reir so, b’e an sinn-seanair brathair athar a phiobaire.

Bhithinn toilichte cluinntinn o neach sam bith eile ’tha na’s dluith ’n daimh do’n phiobaire na so. Slan leat aig an am so.

COINNEACH.

Facal no dha a Boston.

A MHIC-TALLA IONMHUINN, —Cha chuala mi o chionn seachdain ach “siuthad, siuthad, cuir dollar dh’ ionnsaidh a MHAC-TALLA, agus sgriobh litir phongail thuige ’s math a’s fhiach e sin.” Air a mhodh so bha mi air mo bhrosnachadh le mo mhathair ghradhach, gus mu dheireadh am bheil mi a’ togail mo phinn, a dh’ ain-deoin mo dhrip ’s mo chabhaig a chum fois phaotainn do’m anam.

Tha’m paipear Gailig a toirt mor sholas do’m pharantan na’n seann aois, agus ’s fhiach e dollar uair air bith eisdeachd ris an toileachadh a ni iad ris. Bidh an aon bhraoisg orra le cheile, bho’n am a nochdas am posta leis gus an leubhar am facal mu dheireadh dheth.

Tha nigheanan agus gillean Gaidhealach ’sa bhaile so a caochladh aitean a bhios a taghal oirnn o am gu am, agus da’m beil mor speis againn. N uair a thig a h-aon diu so, ’s e leubhadh a MHA-TALLA roinn mhor de’r caitheamh aimsir. ’Se bhios na bhonn comhraidh dhuinn aig am na na snipeireach, agus ’ga leubhadh earann d’ar spors ’nuair a shuidheas sinn mu’n ghealbhain chridheil. Thug an comhradh eadar Fionnladh Piobaire, Mairi a bhean, agus am Brocair mor shubhachas dhuinn latha Nollaig. Bha Niall Mac Aonghais, (Mac Thormaid) a Maira, duine coir agus eildeir ’san eaglais Ghaidhealaich; coimhead oirinn a agus cha mhor nach do sgaoil sinn a’ gaireachdaich ’ga leubhadh.

Gu ’n siorbhich leis a MHAC TALLA an la chi ’s nach fhaic.

Everett, Mass.
A. MAC C.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach; agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu

IAIN MAC LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig207 Queen St., Charlottetown, F. P. I.Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

Nollaig Chridheil!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannach, agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Faigh Paidhir air son na Nollaige.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan fhearr a’s cosg a tha ri’m feotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh.

Brogan-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c, Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus feoil agus bheir sinn a phris a’s fhearr orsa an coinneamh bathair.

C . H. HARRINGTON & CO.
Sidni, C. B.
Sidni, Dec. 9mh, 1893.

Chan eil air an taobh-sa dhe’n Atlantic ach aon phaipear Gailig. ’Se ’n aon phaipear sin am MAC-TALLA. Chan e sin a mhain, ach chan eil paipear seachdaineach Gailig air an t-saoghal ach e-fhein.

Tha ’m MAC-TALLA tigh’nn a mach a h-uile Di-sathairne. Tha naigheachdan na ducha agus an t-saoghil gu leir air an innse ann gu pongail, ann am beagan fhacal, agus cho firinneach ’sa gheibh thu iad am paipear sam bith.

Tha toil againn an aireamh a tha gabhail a phaipear so a chur gu mor am meud romh thoiseach na bliadhna 1894, agus tha sinn a sealltuinn ri ar cairdean air son cuideachadh. Deanadh gach aon a dhichioll agus theid a chuis leinn.

Cuireadh gach aon a tha gabhail a MHAC-TALLA air a chuid a’s lugha aon ainm ur us aon dolar thugainn eadar so us Bliadhn’ Ur, agus cuireadh e aig a cheart am thugainn a dholar fhein, mur do chuir e thugainn chean’ e. Agus mar is luaithe thig iad ’s ann is fhearr.

Ma tha toil agad am MAC-TALLA a ghabhail fad bliadhna, cuir thuginn do dholar, agus gheibh thu a cheud aireamh cho luath sa bheir am posta ’ga t-ionnsidh e, agus leanidh e air taghall agad a h-uile seachdain gu ceann bliadhna. Seol do litir gu

J. G. MACKINNON,
Mac-Talla, Sydney, C. B.