---

[265]

[Vol . 2. No. 35. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. II. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, AM MART 24, 1894. No. 35.

AN SAIGHDEAR ’S NA CAIRTEAN.

Bha aig am àraid saighdear d’ am b’ ainm Richard Lee fa chomhair breitheamh airson cluith chairtean re seirbheis na Sàbaid. Tha e coltach gu robh ’n sergant a thoirt commanda do na saighdearan aig an eaglais, agus muair a leugh a ministeir an ùrnuigh, thug e mach a cheann-teagaisg. A mhuinntir aig a robh Biobuill thug iad a mach iad, ach cha rebh aig an t-saighdear so aon chuid Biobuill no leabhar-ùrnuigh, ach a toirt a mach paca chartean, sgaoil e ma choinneamh iad. Shealladh e air aon té, agus an déigh sin air tè eile. Chunnaic an sergant na cuideachd e, agus thubhairt e ris “A Richard, cuir uat na cairtean, cha n aite so dhiobh.” “Coma leat sin,” arsa Richard. Nuair bha ’n t-seirbheis seachad thugadh an saighdear air benlthaobh a Phrothaist. “Well,” arsa am Prothaist, “Carson a thug sibh an saighdear an so?” “Air son cluich chairtean ’san eaglais.” “Gle mhath a shaighdear, ciòd e a th’agad ri radh air do shon féin?” “Gu leòr, tha dochas agam,” arsa ’n saighdear. “Gle mhath, mur eil, peanasaichidh mi thu ni ’s mo na pheanasaicheadh duine riamh.” “Bha mi,” arsa ’n saighdear, “bho chionn sea seachduinean air an fhalbh. Cha ’n eil aon chuid Biobuill na leabhar-ùrnuigh agam. Cha ’n eil ni sam bith agam ach paca de chairtean, agus toilichidh mi do mhòrachd mu fhior-ghloine m’ inntinn.” Agus a sgaoileadh nan cairtean air beulthaobh a Phrothaist, thòisich e leis an ace: Nuair a chi mi an ace cuimhnichidh e dhomh nach eil ann ach aon Dia. Nuair a chi mi an deuce cuimhnichidh e dhomh an t-Athair ’sa Mhac. Nuair a chi mi an tray, cuimhnichidh e dhomh an t-Athair, a Mhac, agus an Spiorad Naomha. Nuair a chi mi na ceithir spotan cuimhnichidh e dhomh na ceithir soisgeulaichean, Mata, Marc, Lucas agus Eòin. Nuair a chi mi chòig cuimhnichidh e dhomh na còig òighean glic a dheasaich an lòchrain—bha deich ann, ach bha còigear dhuibh glic agus còigear amaideach. Nuair a chi mi ’n t-seath cuimhnichidh e dhomh gu’r ann a sea làithean a rinn Dia neamh agus talamh. Nuair a chi mi ’n t-seachd cuimhnichidh e dhomh gu’r ann air an t-seachdamh la ghabh e fois o obair mhòr a chruthachaidh. Nuair a chi mi an ochdamh cuimhnichidh e dhomh an ochdnar a bha air an tearnadh nuair a sgnos Dia an saoghal. Nuair a chi mi an naodhamh cuimhnidh e dhomh na naoidh lobhair a bh’ air an glanadh le Criosd, bha naoidh as an deich nach do phill a thoirt molaidh. ’Nuair a chi mi na deich cuimhnichidh e dhomh na deich aitheantan a shin Dia nuas do Mhaois air da clàr cloiche. Nuair a chi mi an Righ cuimhnichidh e dhomh Righ nan neamh. Nuair a chi mi a Bhàn-righ cuimhnichidh e dhomh Bàn-righ Sheba a thainig a chomhaid Shollamh.” “Well,” arsa am Prothaist, “thug thu deadh mhienachadh asda uile ach a aon.” “Co an te?” “An trudar,” arsa ’m Prothaist. “Bhéir mi mìneachadh as a sin cuideachd mur a bi fearg ort.” “Cha bhi,” arsa am Prothaist, “mur abair thu gu’r a mi-féin an trudar.” “Well,” arsa ’n saighdear, “se a maor a thug an so mi, trudar as mo ’s aithne dhomh.” “Cha ’n eil fhios agam,” arsa am Prothaist, “am e trudar ’s mò, ach tha fios agam gur e amadan ’s mò.”

“Nuair a chunntas mi na spotan ann am paca chairtean gheibh mi tri cheud, tri fichead sa coig, ’n aon uiread ’sa tha de làithean ann am bliadhna. Nuair a chunntas mi ’n àireamh chairtean a tha ’sa phaca, gheibh mi gu bheil da fhichead sa dha dheug ann, an àireamh sheachduinnean a tha sa bhliadhna, agus gheibh mi ceithir seòrsachan, an àireamh sheachduinnean ann am mios. Tha mi ’faotuinn da chairt dheug dhealbhan ann am paca, a foilseachadh an àireamh mhiosan sa bhliadhna, agus aig cunntas nan car, gheibh mi tri deug, an àireamh sheachduinnean sa ràidh. Mar sin chi thu, a Mhaighstir, gu’n dean paca chairtean an gnothach airson Biobuill, miosachain, agus leabhar-ùrnuigh.”

T. C.

Di-ciaduin air an t-seachdain s’a chaidh chaochail bantrach Amhlaidh ’Ic Amhlaidh aig Man-O’ -War Point, Boulardaei. Bha i ceud bliadhna s’a seachd a dh’ aois. Chaidh a h-adhlacadh Di-haoine.

Tha dithis dhaoine ’sa phriosan ann a Halifax air son tigh a chur na theine air son an t-airgiod-urrais fhaotainn. Cha d’fhuair iad an t-airgiod ach tha e ro choltach gn faigh iad an tigh-oibreach ’na àite.

Bha là Fhéill Pàdruig air a chumail le moran greadhnachais ann an cuid de bhailtean Chanada, agus cha mhor gu robh baile idir nach d’rinn a bheag no mhor air son ainm Phàdruig a chumail air chuimhne, an Gàidheal diadhaidh a rinn na h-uiread air son Eirinn.

Rugadh air àireamh fhiadh ann an New Brunswick o chionn ghoirid agus chaidh an toirt do choilltibh Nobha Scotia, far an robh iad aon uair gu math pailt, ach far nach eil gin dhe’n seòrsa ’n diugh. Tha’n Carriboo ri fhaotainn an Ceap Breatunn fhathast, ach feumair an dion na’s fhearr na thatar a deanamh neo cha’n fhad a bhitheas.

Is mac Albannaich Mr. Gladstone, agus am fear a tha air dol a stigh na àite is Albannach e mar an ceudna. Tha cuid de na Sasunnaich a dranndan mu dheadhainn sin, ach cha’n eil e ro fhurasda dhaibh a chùis a leasachadh, oir is sàr Albannach Mr. Balfour, ceannard na pàirtidh eile, agus mar sin ged chuireadh iad pàirtidh Gladstone a dreuchd cha b’ ann dad na b’fhearr dheth a bhitheadh iad. Cha bhiodh iad ach a leum as an teine do’n ghriosaich.

---

[266]

[Vol . 2. No. 35. p. 2]

MAIRNEALACHD,

Agus Rud no Dha Eile.

LE IAIN.

(Atr a leantuinn.)

MAR a dh’fhaodar a thuigsinn o na dh’ ainmich mi mar tha, tha na comharraidhean a thug mi seachad mu ’n t-sìde ann an co-cheangal ri amannan agus aimsirean na bliadhna, agus tha earrann mhòr de ’n bhliadhna mu nach toir iad eòlas sam bith dhuinn a thaobh na sìde. A nis innsidh mi na th’ air chuimhne agam de na comharraidhean eile leis am faodar aithneachadh c’uin a tha ’n t-sìde gu atharrachadh, agus ciod an t-atharrachadh a bhios ann.

Bha e air a làn-chreidsinn aon uair gu ’m biodh a h-uile Diciaduin soilleir, grianach, ann an tomhas beag no mòr, eadhon ann an dùdlachd a’ gheamhraidh. So mar a tha ’n sean fhacal ’g a chur,

“Cha robh Diciaduin riamh gun a’ ghrian;
Cha robh geamhradh ciar gun smal,
Cha robh Nollaig Mhòr gun fheòil;
’S cha robh bean d’ a deòin gun fhear.”

A chionn gu ’m b’ ann air Diciaduin a chruthaicheadh a’ ghrian tha e fìor nach robh Diciaduin riamh gun a’ ghrian. Bha muinntir a’ creidsinn gu nochdadh a’ ghrian a h-aghaidh co dhiu air an latha dhe ’n t-seachduin air an do chruthaicheadh i. B’ aithne dhomh iomadh neach a bha ’g ràdh gu ’n do ghabh iad beachd air gu robh a’ ghrian ri ’faicinn a’ bheag no mhòr a dh’ ùine a h-uile Diciaduin o bu chuimhne leotha.

Mar an ceudna bha e air a làn chreidsinn gu’m biodh an t-uisge mòr ann fad an latha Dihaoine nam b’ e ’s gu ’m biodh an t-uisge ann gle mhoch ’s a’ mhaduinn. So mar a theirteadh, “Ma gheibh an Aoine na beul e aon uair cha dean i turadh fad an latha.” Nam biodh Dihaoine fluich bhithteadh cinnteach gu ’m biodh Didònaich fliuch. “Bidh an Dònach a réir na h-Aoine.”

Bha na seann daoine a’ gabhail beachd sònraichte air gach atharrachadh a dheanadh a’ ghaoth, agus feumaidh neach sam bith a ghabhas beachd air, aideachadh gu bheil gach atharrachadh a thig air a’ ghaoith na chomharradh anabarrach math air atharrachadh na sìde, Ma théid a’ ghaoth tuaitheal, ’s e sin, an aghaidh na gréine, faodaidh gach neach a bhith cinnteach gu ’m bi an tsìde gu h-olc gus an till i air a h-ais a dh’ ionnsuidh na h-àird o ’n d’ fhalbh. Faodaidh latha no dha de dheadh shìde tighinn eadhon an déigh do’n ghaoith car cearr a chur dhith, ach cha tig sìde chunnabhallach gus an till a’ ghaoth do ’n taobh o ’n d’ thàinig i.

Ma bhios a’ ghaoth a’ sìor atharrachadh, tha e ’na fhìor dhroch coltas air an t-sìde. An uair a bhiodh a’ ghaoth ag atharrachadh mar so theireadh iad o shean, “Tha ’ghaoth ag iarraidh nam port.”

Ma bhios an t-sìde cho ciùin ’s nach urrainnear a dheanamh a mach cò an taobh o ’m bheil a’ ghaoth, faodar a bhith cinnteach gur ann o ’n deas a shéideas i, “An uair a bhios a’ ghaoth air chall, iarr o ’n deas i.” Tha ’n comharradh so a cheart cho cinnteach ris na comharraidhean eile a dh’ainmich mi mu’n ghaoith. An uair a tha’ ghaoth mar so a’ grad thuiteam, agus an sin a’ séideadh o ’n deas, faodar a bhith cinnteach gu’n tig an t-uisge mòr.

An uair a tha ’n t-uisge mòr ann cha bhi dùil ri turadh gus an séid a’ ghaoth o ’n iar. Mar a tha am facal ag radh,

“Olc air mhath le fear ga h-iarraidh
Thig i an iar an deigh an uisge.”

Ach mur téid a’ ghaoth thun an tuath faodar a bith cinnteach gu ’n till i air a h-ais gu deas mur bi frasan leatha.

Gaoth an iar gun fhrois,
Bidh i’ triall gu deas.”

Ged is ann o’n deas is mò a thig de ’n uisge, is ann o ’n àird an iar a dh’ éireas na neòil a chomhdaicheas na speuran. Is ann mar so a tha ’chùis anns gach àite a tha dlùth air a’ chuan an iar. Mar a tha am facal ag ràdh,

Is i an àird an iar a
Shalaicheas gach àird.”

B’ ann o ’n iar a dh’ éirich an neul beag mu leud na boise a chòmhdaich na speuran ann an ùine ghoirid an uair a bha Eliah am Fàidh ag ùrnuigh air mullach Chàrmeil.

Am uair a bhiodh ceò is uisge min ann, no ceò trom gun a’ bheag a dh’ uisge, bhiodh na seann daoine cinnteach nach glanadh an ceò ’s an uisge min air falbh ach le gaoith a’ tuath, no le uisge mòr. Theireadh iad, “Gaoth a’ tuath a sgaoileas ceò,” agus, “Cha teid bàs pathaidh air ceò an t-seann soluis.” Aon uair ’s gu’m bristeadh air a’ ghealaich theirteadh, an seann solus rithe, gu h-àraidh an uair a bhristeadh air a’ cheathramh mu dheireadh dhi.

An uair a bhios an t-sìde bristeach agus a thionndaidheas a’ ghaoth ris an tuath, tha e gu tric a’ tachairt gu bheil a’ cheud da latha dhi gle gharbh, ach mar is trice bidh an treas latha dhi ciùin gu leòr. Ann an cuid de na h-Eileanan an Iar their iad, “Air an treas là bristidh a’ ghaoth a’ tuath a cridhe.” Chuala mi na briathran a leanas gu math tric:—

“A’ cheud latha de ’n ghaoith a’ deas,
An treas latha de ’n ghaoith a’ tuath,
An dara latha de ’n ghaoith an iar,
’S a’ ghaoth an ear gach ial ’s gach uair.”

A réir mar a thuig mi na briathran so, bhiodh a’ cheud latha de ’n ghaoith a’ deas, an treas latha de ’n ghaoith a’ tuath, agus an dara latha de ’n ghaoith an iar, ciùin gu leòr air son scòlaidh agus iasgaich; ach bhiodh a’ ghaoth an ear an còmhnuidh cho ciùin ’s gu faodadh daoine bàtaichean oibreachadh. Tha e ainneamh, ma tha e idir, a’ tachairt, gu bheil gaoth àrd, no stoirm a’ tighinn o’n aird an ear. Tha e comharraichte gur ann ris an àird an ear a tha aghaidh nan taighean aig a’ chuid a ’s mò de shluagh nan Eileanan an Iar. Is ann o ’n iar ’s o ’n iar-dheas is trice a thig na stoirmeanan, agus o’n a tha ’ghaoth an ear an còmhnuidh ni ’s ciùine na gaoth sam bith eile, ged a tha i gle fhuar, is ann ris an ear is freagarraiche aghaidh nan taighean a bhith.

“Feasgar dearg is maduinn ghorm coltas na deagh shìde.” Mar an ceudna bha, agus tha e ’na fhìor dhroch coltas air an t-sìde a’ mhaduinn a bhith sgàireach dearg.

An uair a bhios an iarmailt làn a dh’ fhir-chlis, ’s iad a cur nam both dhiu gu làidir, faodar a bhith cinnteach gu ’n tig gaoth is uisge gu leòr an ùine ghoirid. Ach ma bhios na fir-chlis gu h-iosal anns an àird a’ tuath, is comharradh air an t-sneachda e.

Mar a dh’ aithnichear air na neòil gu bheil an t-uisge dlùth air laimh, aithnichear mar an ceudna air na neòil an uair a bhios an sneachda gu tighinn:—

“Bonn gorm agus bàrr lachdunn,
Pàirt de choltas an t-sneachda.”

Ain uair a tha sneachda mòr gu tighinn is e clachan mìne meallain a thig an toiseach. Nan déigh thig na pleòiteagan agus an cathadh. Agus mar is trice is i chlach mhìn mheal-

---

[267]

[Vol . 2. No. 35. p. 3]

lain a thig mu dheireadh. So mar a theireadh na seann daoine:—

“Tolseach is deireadh na sìne
Clachan mìne meallain.”

Tha e furasda gu leòr neòil an uisge aithneachadh, gu h-àraidh na neòil ris an canar an “runnach.” Theirear an “runnach” ris na neòil so a chionn gu bheil iad breac mar a tha da thaobh an éisg ris an canar an “runnach.” Ge b’ e uair a chithear na neòil so faodar a bhith cinnteach nach bi an t-uisge fada gu ’n tighinn.

An uair a chithear buaile mhòr mu ’n ghréin no mu’n ghealaich, faodar a bhith cinnteach gu bheil uisge agus gaoth dlùth air laimh.

An uair a chithear na beanntan ni’s dlùithe air laimh na tha iad, is comharradh e gu bheil an t-uisge dlùth air laimh.

Aithnichidh na daoine a tha fuireach air taobh an iar an Eilean Fhada air fuaim a’ chladaich ma bhios a’ ghaoth gu séideadh o ’n ear.

Aithnichidh na h-iasgairean agus na seòladairean air gluasad nan tonn gu ’m bi an stoirm faisge orra.

Tha na h-eòin ’nam m àirnealaichean anabarrach math. Aig iomadh àm thig na faoileagan nam ficheadan o na cladaichean a dh’ ionnsuidh nan achaidhean, agus o ’n a ghabh na seann daoine beachd gu ’n tigheadh uisge trom no sneachda mòr mu ’n àm anns am faiceadh iad na faoileagan air feadh nan raointean, thuirt iad:—

“Faoileagan manadh an-sneachda,
Scàireagan manadh an uisge.”

Ge b’ e uair a chithear ealta de na bigeanan- baintighearna* a’ ceileireadh gu binn air cliathaich taighe, no air craoibh, no air gàradh, faodar a bhith cinnteach gu ’m tig sìde gle fhuar no eadhon sneachda, gun dàil.

Ma chithear breac-an-t- sìl a’ tighinn dlùth do na dorsan a sgrobadh far am bi na cearcan a’ faotainn am bidh, faodar a bhith cinnteach gu ’n tig laithean a dh’ fhìor dhroch shìde.

Bha daoine ’gabhail beachd air gu robh an dreadhain-donn glé dhéidheil air a bhith ’dol a steach do na tuill an uair a bhiodh an t-uisge dlùth air laimh, agus bha iad a’ creidsinn gu ’m b’ ann a chionn gu robh an t-uisge gu sileadh a bha e dol ’s na tuill. Aig an àm cha robh fhios aca, a réir choltas, gur ann air na cuileagan a tha n dreadhain-donn a’ tighinn beò. Is e

* The mountain linnets.

eun is lugha agus is meata ’th ’anns an dùthaich againn; ach cha ’n ’eil eun eile anns an ealtuinn air son an d’ rinneadh a leithid a dh’ ulluchadh ann an riaghladh an Fhreasdail ’sa rinneadh air son an dreadhain duinn. An uair a bhios an t-uisge dlùth air laimh theid a’ chuid a’s mò de na cuileagan a steach do na tuill, fo na clachan anns na gàraidhean, agus so na t-àm anns an fhusa do’n dreadhain-donn a shàth de ’n bhiadh a’s fhearr leis fhaotainn. Beagan mu ’n sil an t-uisge cha ’n fhaicear cuileag a’ gluasad ach na meanbh-chuileagan a bhios a’ dannsadh anns an fhasgadh gus an cuir an t-uisge mòr nan tàmh iad. Gun teagamh sam bith faodar a ràdh gu bheil an t-uisge gu sileadh an ùine ghoirid ma chithear an dreadhain-donn a’ dol gu math tric do na tuill.

Ma bhios na coilich a’ gairm an àm dhaibh a bhith ’gabhail mu thàmh is comharradh e gu ’m bi ’n t-uisge ann mu ’n tig a’ mhaduinn. Ma ghairmeas iad an uair a tha ’n t-uisge ann is comharradh e nach bi an turadh fada gun tighinn.

Dìreach mar a dh’ éireas a’ ghlaine-shìde mu ’n téid an t-uisge as, mar sin teannaidh na h-uiseagan ri gairm mu ’n teid an t-uisge as.

Bha agus tha muinntir a’ creidsinn gu bheil an t-sìde ann an tomhas mòr air a riaghladh leis a’ ghealaich. Theireadh iad gu’n atharraicheadh an t-sìde an uair a thigeadh an solus ùr, no an uair a bhiodh an ceathramh slàn, no an uair a bhiodh a’ ghealach na h-àirde, no an uair a bhristeadh air a’ cheathramh mu dheireadh. Bha iad a’ toirt fa near gu robh an t-sìde ag atharrachadh gu math trie aig an àm anns an robh ’ghealach ag atharrachadh, agus o ’n a bha iad cinnteach gu leòr gu robh lìonadh agus tràdhadh na fairge ann an tomhas mòr fo riaghladh na gealaich, bha iad an dùil gu robh an t-sìde mar sin mar an ceudna. Tha iomadh neach a dh’ ionnsuidh an latha ’n diugh nach toir fa near gu faod nithean tachairt aig an aon àm gun cho-cheangal sam bith a bhith eatorra. Biodh so mar a thogras e, bheir sinn fa near na beachdan a bh’ aig na seann daoine. Bha iad a’ creidsinn mar an eeudna gu robh an solus a thigeadh a steach air Disathuirne ri bhith anabarrach fiadhaich. “Solus na Sathurna, gabhaidh e ’n cuthach seachd uairean.” Ann an Leodhas theireadh iad, “Solus earraich ’s bean ’ga innseadh, gabhaidh e ’n cuthach tri uairean.”

Theireadh iad o shean, agus chuala mi am bliadhna fhéin e, gu sil an t-uisge mar is tric air toiseach dn lìonaidh. “Silidh e air a lìonadh.”

Nach ’eil an t-àm agam sgur de ’n obair so? Tha eagal orm gu fàs sibh cho sgith ag eisdeachd ris an t-seann seanachus so ’s a dh’ fhàs an gobha de’ mhàthair an uair a thiodhlaic e seachd uairean i. Mar a tha ’n sean fhacal ag ràdh;

“Ge math an ceòl feadaireachd
Fòghnaidh beagan dheth.”

IANI.

(A’ Chrioch.)

C . B. TRAVIS,
SIDNI, C. B.

Pianos, Orgain, agus Innealan-fuaighil dhe na seorsachan a’s fearr.

Stoc math de dh’ accordeons, Harmonicas, teudan. fidhle, ’s de leabhrichean ciuil.

Snathadar, Olla, agus gach ni air an cuir Innealan fhuaighil feum, air laimh daonnan.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH,
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, ’s coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith ort, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

---

[268]

[Vol . 2. No. 35. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, - - - $1 .00
Sia miosan, - - - .50
Tri miosan, - - - .25

Tha ’phris ri bhi air a paigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu luchd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an duthchannan eile air son $1 .52, neo 6s. 3d. ’sa bhliadhna.

Tha sinn an dochas gu’n dean cairdean na Gailig an uile dhichioll air am MAC-TALLA ’chumail suas, oir ’se ’n aon phaipear Gailig a tha ri fhaotainn.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gailig g’ ar ’n ionnsaidh an aire nach sgriobh iad ach air aon taobh d’an duilleig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu
J. G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney, Cape Breton.

SIDNI, AM MART 24, 1894.

Chan eil fhios fhathast co dhiu tha no nach eil còir laghail aig mor-roinnean Chanada air bacail a chur air reic na deoch làidir, ach tha chùis ri chur air beulaobh nan cùirtean toiseach ceud mhios an t-samhraidh agus an déigh dhaibh-san breith a thoirt, theid a chur air feuiaobh àrd-chùirt Bhreatuinn, agus ’si bhreith a bheir a chùirt sin a chuireas a dh’ aon taobh gach càs us tagradh. ’Nuair a bheirear breith air càs anns a chùirt sin, cha ghabh e cur na’s fhaide. Ma ’s e ’s gun abair àrd-chùirt Bhaeatinn gu bheil còir laghail aig mòr-roinnean Chanada air bacaìl a chur air reic na deoch làidir bidh e mar fhiachaibh air luchd-riaghlaidh Nobha Scotia, Eilean a Phrionnsa, New Brunswick, Ontario us Mhanitoba sin a dheanamh gun dàil, oir fhuair iad uile lan ùghdaras o’n t-sluagh. Ach ma’s e ’s gun abair a chùirt nach eil a chòir sin aca, rud a tha glé choltach, feumaidh càirdean na stuamachd feitheamh gus an toir Uachdranachd Chanada cothrom do shluagh na dùthcha air fad air am barail a chur an céill aig na polls; agus ’nuair a gheibh, ge be taobh a’s treise, theid a chùis leotha.

Cha bhi ’n uine nis fada gus am bi am MAC-TALLA da bhliadhna dh’ aois. Thòisich e glé bheag agus bha e gu math lag ach thainig e air adhart a lion beagan us beagan, agus mar a dh’ fhàs a chàirdean na bu lionmhoire, dh’fhàs e na bu mhò. Tha ’n clò a tha ri fhaicinn air a dhuilleagan air fas gu math na’s glaine na b’ àbhaist da, agus tha e uile gu leir na phaipear na’s coltaiche na bha e ’n toiseach. Bhitheamaid a nis air choinneamh an t-samhraidh glé dheònach air am MAC-TALLA a mheudachadh ’sa neartachadh agus a stédiheachadh gu daingeann, oir tha sinn a lan chreidsinn ma a nithear sin gu bheil saoghal fada dh’ fheitheamh air. ’S e ’n dòigh a bha romhainn sin a dheanamh, cuideachd a chur air chois a ghabhadh am paipear as laimh agus a chuireadh e air bonn cho math ’s bu choltach dha bhith. Tha àireamh mhath an déigh gealltanas a thoirt dhusnn mar tha, agus tha fhios againn gu bheil àireamh mhòr d’ar càairdean a bhiodh ro dheònach a bhi ’sa chuideachd. Bidh sinn toileach cluinntinn uatha sin, agus bheir sinn dhaibh gach fiosrachadh is urrainn duinn.

NAIDHEACHDAN.

Tha na h-àireamhan a leanas dhe’n MHAC-TALLA a dhith oirnn, agus neach sam bith aig am beil iad bhitheamaid toileach clunintinn uaith. Vol. II. Nos. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 28, 29. Co aige gheibh sinn a cheud tri leabhraichean dhe’n Ghaidheal. a thòisich air tighinn a mach sa bhiadhna 1873?

Chaidh Mr. Bonnell, seann duine mhuinntir Sidni-a- Tuath, do’n eaglais Mhethodich anns a bhaile sin maduinn na Sàbaid sa chaidh, agus air dha ’àite suidhe ’ruigheachd, chaidh e mar bu ghnàth leis, air a ghlùinean. Thug pàirt dhe’n cho-thional fa near nach robh e ’g éiridh; chaidh iad far an robh e agus fhuair iad gu robh e air caochladh. Chaidh an corp a thoirt dhachaidh gun dàil agus an là-r- na-mhaireach chuireadh air falbh gu Newfoundland e gu bhi air adhlacadh far an robh a dhachaidh an toiseach. Bha e ’cur gnothuich air adhart ann an Sidni-a- Tuath o chionn àireamh bhliadhnaichean.

Thainig an t-Urr. I. F. Forbes air ais a Shidni deireadh na seachdain s’a choidh. Thainig a fhean ’sa theaghlach feargar Diordaoin air an t-seachdain so. Fhuair sinn litir o chionn ghoirid o Dhomhnull Mac Nèill, Loch na h-aibhne Deas, an Nobha Scotia, agus so mar tha e ’g radh mu Mhr. Forbes:— “ ’Se bu mhinstein dhuinn an so fad fhichead bliadhna agus bu duilich sinn an latha a dh’fhàg e sinn. Ma’s beò mi air an ath shamhradh thèid mi a shidni g’a shealltuinn, bheir mi céilidh dhuitse mar an ceudna.”

Dr. G. T. Mac GILLEAIN,
DOTAIR FHIACAL,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI C. B.

D. A. Mac FHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

SIOSAL & CROWE,
Fir-Tagridh, Comharlichean Notairean, &c .
SIDNI, - - - - C. B.
Cailean Siosal. W. Crowe.

Gillios & Mac Eachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagraidh aig Lagh,
Sidni & St. Peter’s, C. B.
J. A. Gillios. A. J. G. Mac Eachuinn.

HEARN & HEARN,
Fir-Tagraidh, Notairean, &c ., &c .,
Sidni & Arichat.
J . H. HEARN. D. A. HEARN.

Leabhraichean Gailig.
RI ’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith ort cuir litir thugainn a feorach mam prisead.

---

[269]

[Vol . 2. No. 35. p. 5]

Aon là air an t-seachdain s’a chaidh chruinnich muilleinean de na ròcaisean aig Niagara Falls, agus chluinnte an gorcail far nach faicte iad. Tha moran dhaoine ’sa choimhearsnachd a’ creidsinn gur a droch mhanadh na rocaisean a bhi cho lionmhòr.

Chruinnich Parlamaid Chanada air Dior-daoin an coigeamh latha deug dhe’n Mhàrt. Cha do thòisich iad ceart fhathast agus uime sin cha’n eil moran ri innseadh. Tha an tìgh ma sgaoil ’sna làithean so a cumail na Càisge.

Tha ban-righ Victoria anns an Eadailt air a mhios so. Tha e ’na chleachdadh aice a h-uile earrach a bhi dol aona chuid do’n Fhraing no do’n Eadailt air son a slàinte. Tha na dùchannan blàtha sin moran na’s fallaine ’n am an earraich na tha Breatuinn.

Tha Morair Abaraidhean agus a bhan-tigharna a tighinn air chuairt do na mòr-roinnean ìosal air an t-samhradh s’a tighinn, agus cha’n eil teagamh nach tig iad a Cheap Breatunn a dh’fhaicinn nan cnoc ’s nan gleann ’s nan loch ’s nan strath a’s àluinne ghabhas faicinn.

Ann an Nanaimo, B. C., thòisich Arnailt na Slàinte(Salvation Army)aon oidhche air bualadh nan clag ’s air eigheach, “Teine! teine!” Cha mhor nach d’ ranaig a h-uile duine sa bhaile far an robh iad, ’s an anail ’nan uchd. Dh’fheòraich iad, “C’aite ’m beil an teine?” Ann an Ifrinn,” arsa na h-oifigich, agus mur dean sibhse aithreachas gheibh sibh ur leòr dheth.” Tha na paipearan a cur sios gu mor air an armailt air son so.

Tha tuathanach aonranach ann am Manitoba a chuir fios anns na paipearan naidheachd o chionn mios no dha ag radh guìn bn toigh leis pòsadh agus ag irraidh air té sam bith a bhiodh toileach a ghabhail sgriobhadh thuige. Cha robh e fada ’feitheamh an uair a thòisich na litrichean air tighinn, agus tha e cheana ’n deigh tri fichead litir ’sa deich fhaotainn o mhaigheadan a tha, a réir coltais, cho aonranach ris fhéin.

Fhuair sinn o chairid urramach ann an Ontario Oran Stuamachd a rinn Gobha na h-Earradh, agus gheobh ar leughadairean e an ùine ghoirid. Tha againn air laimh mar an ceudna eachdraidh a sgriobh “Bartimeus,” agus cunntas air turus-cuain as a Ghàidhealtachd le Calum Mac Fhearghais, a thuilleadh air àireamh de litrichean ’s de sgriobhaidhean eile dha’n dean sinn rùm cho luath ’s is urrainn duinn.

LeighseadhMinard ’s LinimentBreac.

Aig Big Bull, Newfoundland, chaidh tigh le fear Iain O’Criscoll na theine agus chaidh a bhean ’sa cheathrar chloinne a losgeadh gu bas.

Tha sàcramaid na suipear ri bhi air a frithealladh an Eaglais St. Andrdw am màireaeh, B’e ’n dé latha na Ceiste ’agus bha’n seirbheis gu h-iomlan anns a Ghàilig.

Chaidh bear Uisdean Dùghallach a mhuinntir Bhroad Cove a mharihadh aig Forksville, Pa., le sgiorradh air an ochdamh là de’n Mhàrt. Bha e falbh le ràth air an amhuinn, agus air dòigh eigin chaidh e an sàs am nam maidean agus bha e air amharbhadh.

LeighsidhMinard ’s Linimentghoirt.

Chaidh carbad iaruinn a chur bhar an rathaid eadar New Glasgow us Pictou o chionn ghoirid, agus tha gille òg, aois dha bhliadhn deug air a chur an sàs air a shon. Tha e ’g aideachadh gu’m b’ e a rinn an gniomh, gun do chuir e maide air an rathad a chuir an carbad air aimhreit.

Tha tri càraidean a fuireach air an Amhainn Mheadhonaich am Pictou a tha pòsda o chionn còrr us tri fichead bliadhna, Tòmas Horne ’sa bhean a tha pòsda tri fichead bliadhna ’sa ceithir; Uilleam Friseal ’sa bhean, tri fichead bliadhna ’sa h-aon; agus Niall Mac Aoidh ’sa bhean, tri fichead bliadhna ’s h-aon. Tha iad uile gu fallaim, tapaidh; gu ma slàn iomradh orra!

Chaidh Raonull Mac Fhearghais, duin’ og a mhuinntir nam Forks a mharbhadh aig méinn Chaledonia ’sa mhaduinn Di-haoine air an t-seachdain s’a chaidh. Bha e ’feuchainn rìs an reothadh a thoirt a cnapan deynamite ri blàths an teine; chaidh an dynamite dheth, a cur an taighe ’san robh e as a chéile agus ’ga leònaph-san cho dona ’s nach robh e beò ach gu maduinn an ath latha.

LeighsidhMinard ’s LinimentCnatan.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

Sgoil-sheinn Ghailig.

Tha Sgoil-sheinn Ghailig air a cumail ann am Baddeck na h-uile oidhche Di-mairt aig seachd uairean feasgar (7 p.m. ,) agus ann an tighsgoile Plaster Mines oidhche Diordaoin aig seachd uairean. Nithear beatha muinntir sam bith a thig g’ar cuideachadh ris an t-seinn. Agus ma tha neach sam bith deonach air pairt dhe’n chosgais a phaigheadh, fagadh e a thabhartas anns an stor aig McKay & Co., aig Mr. M. D. Mac Asguill, Ionmhasair a chomuinn a tha cur na sgoile air adhart.

NIALL DOMHNULLACH.

Anns an
Acadia House
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
RUBBERS dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris.
Curraichdean us Adan.
Feuch gun taghail thu.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach; agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTETOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

---

[270]

[Vol . 2. No. 35. p. 6]

NA FIANTAICHEAN.

Bha fear air astar uaireigin mu thuath, a réir coslais, mu Siorramachd Inbhirnis. Bha e a’ coiseachd là, ’us chunnaic e fear a’ buain sgrath leis an làr-chaipe. Thainig e far an robh an duine. Thubhairt e ris “Oh, nach sean sibhse, ’dhuine, ris an obair sin.” Thubhairt an duine ris, “Oh, nam faiceadh tu m’ athair, is e a ’s sine na mise.” “D’athair” ars’ an duine, “am bheil d’athair beò ’s an t-saoghal fhathasd?” “Oh, tha” ars’ esan. “C’àite am bheil d’athair” ars’ esan, “am b’urrainn mi ’fhaicinn?” “Uh, is urrainn” ars’ esan, “tha e a’ tarruing dhathigh nan sgrath.” Dh’innis e an rathad a ghabhadh e ach am faiceadh e ’athair. Thàinig e far an robh e. Thubhairt e ris, “Nach sean sibhse, ’dhuine, ris an obair sin.” “Uh,” ars’ esan, “nam faceadh tu m’ athair, is e a ’s sine na mise.” “Oh, am bheil d’ athair ’s an t-saoghal fhathasd?” “Uh, tha,” ars’ esan. “C’aite am bheil e” ars’ esan, “an urrainn mi ’fhaicinn?” “Uh, is urrainn,” ars’ esan, “tha e a’ tilgeadh nan sgrath air an tigh.” Ràinig e am fear a bha ’tilgeadh nan sgrath. “Oh, nach sean sibhse, ’dhuine, ris an obair sin,” ars’ esan. “Uh, nam faiceadh tu m’athair,” ars’ esan, “tha e mòran na ’s sine na mise.” “Am bheil d’athair agam r’a fhaicinn?” “Uh, tha,” ars’ esan, “rach timchioll, ’us chi thu e a’ cur nan sgrath.” Thainig e ’us chunnaic e am fear a bha ’cur nan sgrath. “Oh, a dhuine” ars’ esan, “is mòr an aois a dh’fheumas sibse a bhi.” “Oh,” ars’ esan, “nam faiceadh tu m’athair.” “An urrainn mi d’athair fhaicinn?” ars’ esan, “C’àite am bheil e?” “Mata” ars’ an duine, is òlach tapaidh coltach thu, tha, mi ’creidsinn gu’m faod mi m’athair a shealltuinn duit. “Tha e,” ars’ esan, “stigh ann an geadan clòimhe an ceann eile an tighe.” Chaidh e stigh leis ’g a fhaicinn. Bha na h-uile gin diùbhsan ro mhòr, nach ’eil an leithid a nis r’a fhaotainn. “Tha duine beag an so,” ars’ esan, ’athair, “air am bheil coslas òlaich thapaidh, Albannach, ’us toil aige ’ur faicinn.” Bhruidhinn e ris, ’us thubbairt e; “Co as a thàinig thu? Thoir dhomh do làmh, ’Albannaich.” Thug a mhac làmh air seann choltair croinn a bha ’na luidhe làimh riu. Shnaim e aodach uime. “Thoir dha sin,” ars’ esan ris an Albannach, “ ’us na toir dha do làmh.” Rug an seann duine air a’ choltair; ’us a’ cheann eile aig an duine eile ’na làimh. An àite an coltair a bhi leathann, rinn e cruinn e, ’us dh’fhàg e làrach nan cuig meur ann, mar gu’m bitheadh uibe taois ann. “Nach cruadalach an làmh a th’agad, ’Albannaich,” ars’ esan, “Nam bitheadh do chridhe cho cruadalach, tapaidh, dh’iarrainnse rud ort nach d’iarr mi’ air fear roimhe.” “Ciod e sin, a dhuine?” ars’ esan, “ma tha ni ann a’s urrainn mise ’dheanamh, ni mi e.” “Bheirinnse dhuit” ars’ esan, “fìdeag a tho an so, agus fiosraichidh tu far am bheil Tòm na h-iùbhraich, laimh ri Inbhirnis, agus an uair a theid thu ann, chi thu creag bheag, ghlas, air an dara taobh dheth. An uair a’ theid thu a dh’ionnsuidh na creige, chi thu mu mheudachd doruis, ’us air cumadh doruis bhige air a’ chreig. Buail sròn do choise air trì uairean, ’us air an uair mu dheireadh fosgailidh e. Dh’fhalbh e, ’us ràinig e ’us fhuair e an dorus. Thubhairt an seann duine ris, “An uair a dh’fhosgailias tu an dorus, serimidh tu an fhìdeag, bheir thu tri seirmean oirre ’us air an t-seirm mu dheireadh,” ars’ esan, “eiridh leat na bhitheas stigh, ’us ma bhitheas tu cho tapaidh ’us gun dean thu sin, is fheairrd thu fhéin e ’us do mhac, ’us d’ ogha, ’us d’iar-ogha. Thug e a’ cheud sheirm air an fhideag. Sheall e ’us stad e. Shìn na coin a bha ’n an luidhe làthair ris na daoinibh an cosan, ’us charaich na daoine uile. Thug e an ath sheirm oirre. Dh’éirich na daoine air an uilnibh ’us dh’éirich na coin ’n an suidhe. Thionndaidh am fear ris an dorus, ’us ghabh e eagal. Tharruing e an dorus ’n a dhéigh. Ghlaodh iadsan uile gu léir, “Is miosa ’dh’fhàg na fhuair,” Dh’fhalbh e ’n a ruith. Thàinig e gu lochan uisge, a bha an sin, ’us thilg e an fhìdeag anns an lochan. Dhealaich mise riu. —Seann Sgeulachd.

K. D. C

Am bheil thu dol a thogail tigh no sabhal ur air an t-samhradh so? Ma tha, ruig

MOORE & JOHNSTON,

far am faigh thu Tairnean, Gliane, Paipear-tearra, Paipear-mullich, Olla, Glasan, Ludagain, agus Acfhuinn-shaor dhe gach seorsa.

’Nuair a thoisicheas tu air an fhiar, thig thuginn air son, Spealan, Crannan, Sgriobain, etc., etc.

Tha Cruidhean each agus Tairnnean chruidhean aginn do gach aon air a bheil iad a dhith.

Tha sinn a creic Crannuchain, Tubichean, Sguabichean, Slatan-iasgich, Dubhain, Cuileagan, etc., etc.

Taghail aginn agus bidh sinn uile gle riarichte.

MOORE & JOHNSTON,
Sidni, C. B.

REIC A MACH
Aodach Dheiseachan is fhiach 20 cts. air son 13 cts.,
agus
Cotaichean-uachdar air son ghillean, air an ceannach o cheanniche a bhrist.
“STOR SAOR SHIDNI”
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothich.
Bruidhnidh na cleirich Gailig.

---

[271]

[Vol . 2. No. 35. p. 7]

Turas a Mharaiche

LE EOBHAN MAC LAOMUIN, M. A., D. D.

CAIB. VI. —Air a leantuinn.

’N uair rannsaich Criosduidh cùrsa ’n t-soithich, fhuair e mach cho fad sa bha ’n seann duine air bòrd leo gu robh iad gu h-uaigneach air an tarruing le sruth os iosal dh’ionnsuidh creagan fodh shàl d’an ainm “creagan anatema,” far ’n do bhuail iomadh long lurach, agus chadh an long-bhristeadh. Seadh cha robh iad fathast cuibhteas cunnart. Dh’asluich e air na maraichean iad a bhi stuama agus caithriseach, maireannach ann an ùrnuigh, agus thairis air gach ni eile iad dhlùth lean ris an Tighearna le làn rùn an cridhe. Bha “creagan anatema” nis ro chunnartach do bhrìgh gu robh iad cuid a dh’uairean os cionn an uisge agus cuid fodha. Agus ni a’s iongataiche gu léir, cunnartach ’s mar bha na creagan agus lionmhor ’s mar bha na long-bhristean orra, cha robh choltas gu’n do bhuanaich maraichean na h-aon bhliadhna o challdachd na muanntir chaidh air thoiseach orra. Bha fathunn a dol gu robhas a cluinntinn, aig marbhantachd na meadhan-oidhche, fuaim binn os cesnn nan creagan chum bhi tàladh shoithichean chum an sgrios. Do ’n mheud ’sa bha mi-chùramach san uaig. neas, a cruadhachadh an cridheachan. thug an Tighearna seachad spiorad na suaine, sùilean chum nach faiceadh iad agus cluasan chum nach cluinneach iad. ’Nuair chuala na maraichean dia mòr an cunnart dh-ionnsuidh an tug a seann duine iad, bha iad air an irisleachadh gu mòr, agus bha Criosduidh air ardachadh nan sùilean.

Leighseadh mise o chuing, leMINARD ’S LINIMENT.
Bay of Islads.I. M. CAIMBEAL.

Leighseadh mise o chall guth leMINARD ’S LININENT.
Springhill, N. S. Um. DANIELS.

Leighseadh mise o’n loinnidh leMINARD ’S LINIMENT.
Albert, Co., N. B. DEORSE TINGLEY.

Tha e air a radh gu bheil Amhainn St. Lawrence a bristeadh na deighe agus ’ga cur leis an t-sruth. Tha dùil ri i bhi fosgailte do shoithichean nas tràithe na b’ àbhaist dhi.

LeighsidhMinard ’s LinimentDeideadh

Bathar Saor

air a cheannach o chionn ghoirid bho cheannichean a bhrist ann an Nobha Scotia, Aodichean dhe gach seorsa, Bratichean-urlair, Beilbheid, Osain, Merino dubh. Sioda dubh, Sgaileanan, Aodichean uachdar, &c ., ’s iad uile gle shaor.

ADAN FODAIR

beag us mor bho thri sentichean suas, curraichdean ghillean da shent dheug. Adan air son fir us mnathan, Leintean geals, &c ., air leth pris.

BATHAR UR

air tighinn agus a tighinn. Pailteas do gach seorsa, agus na prisean ceart. Feuch gun taghail thu oirnn.

C . S. JOST, & Co.
Sidni, Iun 1, 1893.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s o gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN.

COMHRADH.

“De’n uair a tha e?”

“Tha e coig mionaidean an deigh tri.

“Ciamar a tha fios agad?”

“Nach do sheall mi air m’uaireadear.”

“Dh’fhaoidte gu bheil an t-uaireadear sin ro-luath.”

“Cha’n eil e luath no mall riamh on a chaidh a chur air doigh mu’n am so ’n uiridh. Bha e roimhe sin cho mi-dhoigheel ’sa bha ’leithid riamh, air aon spoig, ’se cho gliogach ’s nach b’ uriainn dhomh feum sam bith a dheanamh dheth. Ach an drasda ’se uaireadear cho math sa tha ’san duthaich.”

“Co ’charaich e?”

“O, nach be cheist e? Charaich
G . H. GUZZWELL,
ann an Sidni, fear da ’m b’aithne charadh.”

A. J. PEUTAN,
FEAR-ADHLACADH.
Cisteachan-Laidhe bho $2 .00 gu $90 .00

Anart us Lion-aodach dhe gach seorsa, Deiseachan-Donna, Curraicean, Lamhannan, Stocainnan, Gleus Airgid air son chisteachan &c ., &c .

Carbad-Mairbh aig laimh Daonnan.

TAGHAIL AIG
Aonghas Domhnullach,
Ceannaiche,
SIDNI, - - - - C. B.
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

---

[272]

[Vol . 2. No. 35. p. 8]

ORAN.

LE DONNACHADH BROCAIR.

O, gur mis’ tha fo airsneal,
’S mi ri faire na broclich ud thall,
’S nach faìc mi tighinn an gaisgeach
Le a lomhian chon ghasda air sraing,
Leis na h-abhagan sgairtail
A dheanadh an aisith sa charn,
’S leis na miol-chonibh seanga
’Bhuaìleadh speach air mac eilde nam beann.

Gur a h-iomad oidhch’ anmoch
A thug mise air sgairneach ’san tir,
’S bidh mi ’n nochd mar a b’ abhist
Gun aon duine ri manran ruim fhin.
Nam biodh fios aig mo nabidh
Gu bheil mis ’an so ’n drasda ri strith,
Cha bhiodh a cheum failneach,
Bhiodh e agam am maireach le cinnt’.

Cuim an cuirinn-sa coire
Air an oigear ’s nach toilleadh e i,
’S gur mi fhin ’bhrisd a choìnneamh;
Cha n-fheil stath dhomh bhi gearan no caoidh,
Ged a dh’ fhuiling mi cruadal.
Agus moran de dh’ fhuachd orm ga chinn,
’S mi gun leaba, gun chluasag,
Ach na leacan fo m’ chruachan ’s mi sgith.

Ach nan digeadh tu, Uilleam,
’S grad a thogadh tu ’m mulad so dhiom;
Is sar ghiomanach gunn’ thu
Leis an deanteadh an fhuil ann san fhrith,
Bu tu leannan na gruagich
Cho banail ’s cho suairc ’s tha ’san tir;
’S lamh a leagadh ’n fhir ruaidh thu,
A chuireadh na h-uain oirnn gu dith.

Tha mi fada bho aitreabh,
Gun aon neach ’mi rium facal de chainnt,
Ann an culaobh na beinne,
’N taobh mu dheas do Loch-Eireachd so thall,
Ach na bidheam fo smuairean
’S mi ag amharc a suas ris gach aird,
Ann an lagan beag uaine,
Dh’fheuch am faic mi ’m fear ruadh ’tighinn air sgath.

Dh’ fheuchinn ro bheagan caoimhneis
Dhuit, a shionnich nan coilltean ’s nam frog,
Nuair a ghlacinn an spainteach,
A bhiodh feagarrach, lamhchar, fo ’n ord,
Bheirinn toll air do leine,
Nach leighiseadh leigh a tha beo,
On ’s i ’n droch-bheirt dha ’n geill thu,
Is nach faighear thu’ dh’ eisdeachd a mhoid.

’S iomad fear a tha ’m barail
Gu bheil m’ aran-sa socrach gu leoir;
Their gach aon a tha ’s tir rium
Gur bu an fear an druim dhirich gach la.
Ach nam faighinn seachd bliadhn ’iad
A shuibhal nan crioch air mo lorg,
’S e mo bharail gun fhiaradh
Cu bhoil pairt din a liath ’s iad og.

Cha n-ionghn’ dhòmhs’ a bhi truagh dheth
’S a liuthad oidhche, fliuch, fuar, a thug mi.
Ann am shineadh ’m bun bniaiche,
’S dian chur sneachda bho thuath orm gam chlaoidh,
Gur h-e ’mheudich droch shunadh orm,
Is a thanich a ghruag bharr mo chinn:
Is mor m’ eagal ’san uair so
Gun greas e gu uaigh mi roimh ’m thim,

Thug mi tamull ’am oige,
’S bha mi amaideach gorach gu leoir;
’S fheudar aideach ’le naire,
Gun robh mi bristeadh nan aithntean gach lo
Ann an smuaintibh ’s am briathribh,
Ann am miannibh, ’s droch ghniomharibh fos,
An nis ’s mithich fas dia aidh
Bho’n tha ’n aimsir a triall mar an ceo.

Rugadh Donnachadh Mac-Griogair am Braighe Raineach. Bha e na bhrocair. Bha e a comhnuidh am Braigh’ -Fasaidh. Bha e posda ri Sine, nighean Ailain Stuibhart am Bun Raineach. Chunnig mi a bhean aige, ach cha n-fhaca mi e féin. Bha Uilleam na ghille aige ag ionnsachadh na brocaireachd. Bha Uilleam ri tachirt air oidhche shonnrichte, ach rnnaig am Brocair an t-aite oidhche roimh ’n am. Is ann an sin a thoisich e air an oran. Rinn e iomadh oran. Bhiodh a phiuthar ri orain cuideachd. Rugadh mise sa bhliadhna 1800. Thanig mi do ’n duthaich so sa bhliadhna 1834.

IAIN DOMHNULLACH A GLEAM-A- COMHANN.

Idsan a Phaidh.

Pàdruig Mac Amhlaidh, Glace Bay.
An t-Urr. D, Domhnullach, Port Hastings.
Kassie Kay Dhomnullach, South Cove.
Iain Dùghallach, Longlaketon , N. W. T.
Donnacha Siosal, Maplewood , N. H.
An t-Urr. D. Mac Eanruig, Bheinn Ghorm, N. S.
D. M. Mac-Ille-Mhaoil, Na h-Eileanan Coille, E. P. I.
Uilleam Moireastan, Marion Bridge.
R. I. Mac Gilleain, Stirling .
Domhnull Camoran, An Amhainn a Deas, N. S.
A. I. Mac Rath, an Amhainn Mheadhonach.
Niall Mac Leòid, St . Ann’s.
Eachunn Mac Nèill, Baddeck .
Donnacha Mac Leoid, Baddeck, Mhòr.
Iain Gillios, Milan, Que.
Iain Domhnullach, Bay Road, C. Nor.
Tearlach Kennedy, Amhainn Dheuis.
An t-Urr. Iain Calder, Am Bai ’n Iar.
P. D. Mac Nèill, Barra Head.
Bean ’Ic Dhomhnuill, Eilean Pictou.
Ceit Nic Nèill, Irish Cove.
Donnacha Morieastan, New Harris.
Dùghal Dòmhnullach, Gleann-a- Comhain.
Tormoid Moireastan, Peveril , Que.
Eilidh Dhomhnullach, Malagawatch .
Aonghs Mac Neacail, Elliot ’s P. O., P. E. I.

Ma tha neach sam bith eile a phaidh ’s nach d’ fhuair creaideas, cuireadh e fios thugainn. Agus iadsan nach do phàiph cheana deanadh iad an dollar a chur air adhart gun dàii.

’S ann aig D. J. Domhnullach air sraid Wentworth a tha ’m bathar a’s gaoire tha’ Sidni. Fhuair e stoc ùr de shrògan o chionn ghoirid agus tha e ban creic cho saor ’sa ghachas deanamh.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannach, agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Faigh Paidhir air son an Earraich.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan fhearr a’s cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh.

Brogan-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c, Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil agus bheir sinn a phris a’s fhearr orsa an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B.
Feb. 2, 1894.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort, ruig
UILLEAM W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith a thig thu. Dealbhan beaga air meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine uinneag air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimhan comhnuidh ’s air an reic gu saor.