---

[89]

[Vol . 3. No. 12. p. 1]

Mac-Talla

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. III. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, SEPTEMBER 22, 1894 No. 12.

Mu Bhreugaibh.

An ti a ni olc pillidh e air a cheann féin, agus esan a thréigeas an fhirinn, cha toir neach air bith creideas da. Bha e ’na chleachd aig òganach a bha ’g ionaltradh treud ’athar sa’ mhachair bhi ’g éigheach gu h-àrd gu’n robh madadh alluidh am measg nan caorach. Bha e deanamh so air son spòrs da fèin, agus ’nuair a chruinnicheadh na seirbhisich le cabhaig g’a chòmhnadh, dheanadh e fanoid orra do bhrìgh gu’n chreid iad e. Air là àraidh thachair e gu’n d’thàinig madadh-alluidh, agus gu’n d’ thug e ionnsuidh air na caoraich; ach ge do ghlaodh an t-òganach gu àrd air son cobhair, agus ge do ruith e dhachaidh dh’ ionnsuidh ’athar agus a bhràthar, cha d’ thug aon diubh creideas da. Air an aobhar sin fhuair am madadh-alluidh a chead caor a mharbhadh, agus caor eile a ghiulan air falbh as an treud.

Thachair e thuille air sin, ’nuair a bha an t-òganach a’ ruith air ais a dh’ ionnsuidh nan caorach gu’n do thuit e, agus gu’n do bhris e a chos. Ghlaodh e ris gach neach a bha gabhail an rathaid cabhair a deanamh air ach cha d’ thug aon neach creideas da, do bhrìgh gu’n robh e ’na chleachd aig bhi mealladh sluaigh air son spòrs dha féin, agus air an aobhar sin sheachainn iad an t-àite san robh e ’na luidhe, Chunnaic agus mhothaich e nis an t-olc a thug e air féin le ’dhroch sheòl; agus an uair a bha e ann an cràdh mòr, agus a’ gul gu goirt, thug e bòid nach cluinneadh neach tuille e a’ labhairt bhreug.

Aig tràth feasgair, ’nuair nach robh e teachd dhachaidh leis an treud, chaidh ’athair a mach dh’ fhaicinn ciod a thachair dha, agus fhuair se e ’na luidhe aig bun cnoic, agus a chos briste. Dh’aidich an t-òganach gu’n robh e ro-dhuilich air son a sheòlanna seachranach, agus gheall e, nan tugadh ’athair maitheanas da an uair so, nach tigeadh breug tuille a mach á bheul.

Litir a Providence.

FHIR MO CHIDHE: —Tha mi ’cur an dollar so ad ionnsuidh, ’s gu dearbh cha b’ e luach a MHIC-TALLA phrìseil am paipear beag, leibideach, Geancach so. Bu choir dhomh bhi air a chur thugaibh o chionn còrr us da mhios, ach ’s fhearr seann fhiachan na seann ghamhlas. Cha b’e cion toile no cion dhollair a dh’ fhàg cho fad air deireadh mi, ach cion ùine; ’s mar sin tha dòchas agam gu’n gabh sibh mo leisgeul.

B’ fhearr leam gu’n cuireadh fear-eigin de ’r luchd-sgriobhaidh thugaibh an rann ris an abradh na seann daoine, “Aireamh Fhear Dhubhan.” Tha e coltach gu’n deach e air chall. Bha e agam uair-eigin, ach tha e air dol air diochuimhn’ orm ’na dhòigh cheart; ach so cuid de na facail.—

Ceathrar fhear Féinne air thùs,
Le’n coig laoich dhubha ’nan deigh;
Dithis mhac Chuthail nan nuadh,
’S fear o Dhubhan dreachmhor;
Triùir o Fhionn is àille dreach,
’S fear o Dhubhan tiùrr a mach;
Dithis dhubh’ mu Dhubhan Dill,
’S aon fhear Fionn am fochair sin.
“Cha suidh Fionn,” arsa Brubhan,
“Gun dithis dhubh’ air a laimh chearr,
’S gun dithis eile chuideachd Fhìnn o Shelma;
Dithis o Fhionn ’s fear o Dhubhan.”

Chaidh na rainn so a dheanamh le nighean Dhubhain, agus b’ e so an t-aobhar: Ghabh i gaol air Fionn, ’s gheall Fionn a pòsadh na’m faìgheadh i dòìgh air a h-athair ’sa cheithir ghaisgich dheug a chur gu bàs. Rinn i fleadh ’s thug i cuireadh a dh’ Fhionn ’s do cheithir deug de ’ghaisgich, ’s bha gach fear air an tigeadh naoidh (9) ri chur gu bàs. Leis an rann so chuir i ’nan suidhe aig a bhòrd iad air dhòigh ’s gu’m b’ ann air a h-athair ’s air a chuid dhaoine a thuit an crann, ’s bha iad air an cur gu bàs. Ach cha do phòs Fionn i fhathast, ’s tha eagal orm nach pòs.

A. MAC AOIDH.

Baddeck.

Tha càirdean na Gàilig a cur rompa Sgoil-Sheinn Gailig fhosgladh toiseach an ath mhios, agus bu toigh leotha gu’n biodh an càirdean ag ullachadh air a son. Tha toradh na sgoile ’bh’ aca ’n uiridh ri fhaicinn gu soilleir. Tha sianar sheinneadairean Gàilig a togail fonn nan salm ’s an eaglais far nach b’ àbhaist a bhi ach aon no dithis. Agus fear dhiubh so, cha robh aige ach fior bheagan Gàilig mu ’n àm so ’n uiridh, ’s cha leughadh e facal.

Tha Acarsaid Bhaddeck làn de rionnach. Tha mar an ceudna trosg ann. Rug fear de ar n-iasgairean air trosg a thomhaiseadh eadar da fhichead us leth-cheud punnd.

Chaidh dithis Fhrangach us mathan aca troimh ’n bhaile an la roimhe. Bha moran dhe’n t-sluagh nach creideadh gu ’m bu mhathan am beathach idir, ach thug e a stigh moran airgid dha mhaighstir. Tha moran de dh’ oigridh a bhaile glé dhéighail air bhi dannsa, agus fhuair iad cothrom an ruidhl’ ùr ionnsachadh an la ud.
N. D.

Tha ’n t-Urr A. Mac Gilleain Sinclair an deigh leabhar ùr a chur a mach; leabhar Beurla d’an ainm, The Peoples and Languages of the World,anns a bheil e toirt cùnntas ath-ghearr air uil’ fhineachan na talmhainn, agus air gach gné chànain a tha iad a labhairt. Tha an leabhar loma-lan fiosrachaidh, agus ’s math is fhiach e a’ phris. Tha sinn an dòchas gu faighear deagh reic dha. Gheibhear e ri cheannach ann an oifiig a MAC-TALLA. A’ phris, $1 .00.

’S fhada bho nach d’ fhuair sinn naidheachdan no litir á Eilean a Phrionnsa. Gu de tha cearr air ar càirdean? An e gu ’n do theirig na naidheachdan dhaibh no ’n ann a theirig an cuid Gáilig?

CumMinard ’s Liniment ’san tigh.

---

[90]

[Vol . 3. No. 12. p. 2]

DONNCHA CAIMBEUL.

BHO URSGEULAN SHEUMAIS HOGG, CIOBAIR ETTRICK.

IV.

(Air a leantuinn.)

Bu tric a chuala mi mo mhàthair, le solus dealasach a’ cur an ceil mar bha deagh bhuadhan inntinn Dhonnchai, agus soilleireachd a bhreithneachaidh air an taisbeanadh dhi fein agus do m’ athair air tus, ged is eigin dhomh fein ’aideachadh nach robh m’ aire air a glacadh leis na buadhan ud, a dh’ aindeoin gach ard-mheas a bh’ agam air. Bhe e’n a chleachdadh bunailteach aig m’ athair a bhi a’ cumail aoraidh anns an teaghlach gach feasgar; ag iocadh taing do ’n Uile-chumhachdach airson’ a chaoimhneis dhoibh re an latha, agus ag asluchadh a dhion thairis orra troi fhairibh dorcha, tosdach na h-oidhche. Cha ruig mi ’leas ’innseadh do m luchd-leughaidh, gu ’n robh an dleasdanas ionmholta ud a’ cosheasadh ann a bhi a’ seinn earranan de shalm, anns an robh guth gach sean a’s og air an togail suas ann an comhsheirm le guth m’ athar. An deigh sin, leughadh e caibibeil de’n Bhiobul, a’ dol direach troimhe gu deireadh nan Sgriobturan. Bha aoradh gach oidhche air a chriochnachadh, le urnuigh, anns an robh sgrios an Ana-Criosd air ’asluchadh le dian dhurachd; ministeirean an t-soisgeil air an cuimhneachadh, agus anns nach robh caraid no coimhearsnach a dh’ fhaodadh a bhi ann an cruaidhchas, air a dhearmad.

Ann an cumantas, bha e air a cheadachadh do na seirbhisich dol a luidhe gun a bhi a lathair aig an aoradh, na ’m be sin a bu roghnaiche leo; ach cha rachadh Donncha air achd sam bith d’ a leabaidh as eugais na h-urnuigh, eadhoin ged a bhiodh e fliuch agus sgith, agus ged a bhiodh mo pharantan ’g a ghreasad d’ a leabaidh air eagal gu ’n glachdte e le fuachd. Cha robh e riamh ro dhuilich mise a chur a luidhe mu’n am ud. Bu tric a theireadh mo mhathair gu’n robh mi gle bhuailteach do ghoirteas eigin mu m’ chridhe aig an am ud de’n oidhche, leis an robh mi air m’ eigneachadh mo leaba a thoirt orm mu’n toisicheadh an t-aoradh.

Is e is docha, gu’m b’ e sud a dh aobharaich m’ aineolas air gluasad-inntinn Dhonnchai fo eisdeachd an aoraidh. Le millseachd chomharraichte, sheinneadh e ard-phairtean fuinn aosda na h-eaglais, oir bha a ghuth binn, fonnmhòr, ceileireach; agus re na h-uine a bhiodh m’ athair a’ leughadh a’ chaibidil, na’m b’ ann an earrann air bith de leabhraichean eachdraidheil an Sgriobtuir a bhitheadh e, leigeadh e a thaice air a bhord agus shealladh e ’n a aodann, a’ slugadh gach focail le gionachd dhein agus dhurachdaich. Air oidhche araidh, air do m’ athair a bhi a’ leughadh a’ chuigeamh caibidil thar da fhichead de Ghenesis, ghuil e cho goirt a’s gu’n do chur e stad air an leughadh, agus air do m’ athair ’fheoraich ciod a chuir a leithid de bhuaireas air? thuirt Donncha ris, nach b’ urraim e ’innseadh.

Uair eile, air do m’ athair ’n a chursa leughaidh tighinn gus an naoitheamh caibideil deug de Leabhar nam Breitheamhna ’n uair a thoisich e air a leughadh, bha Donncha ’n a shuidhe air taobh eile an tighe, ach mu’n d’ rainig e meadhon a’ chaibidil dh’ ealaidh e suas dluth d’ a uilinn. “Beachdaichibh air, gabhaibh comhairle agus labhraibh,” arsa m’ athair, agus dhuin e an leabhar. “Air adhart, ma ’s e ur toil e,” arsa Donncha, “air adhart, agus cluinnemid ciod a thubhairt iad mu ’thimchioll.” Sheall m’ athair le gruaim air Donncha, ach air dha ’fhaicinn gu’n do ghabh e naire airson neo-iomchuidheachd a ghiulain gun aon fhocal a radh, dh’ fhosgail e am Biobul, agus leugh e an fhicheadamh caibideil, fada ged a bha e. Air an latha-ar-na-mhaireach bha Donncha a’ dol mu ’n cuairt leis a’ Bhiobul fo ’achlais, ag iarraidh air gach neach a choinnicheadh e, a leughadh dha thairis agus thairis a ris. Bha mo pharantan air an gluasad leis an tuiteamas ud gu comh-labhairt dhurachdaich eatorra fein mu chosdas agus mu thairbhe foghluim; agus mar thoradh air a chomh-labhairt ud, air an ath sheachdain chuir iad Donncha agus mi fein do sgoil na sgireachd, far an do thoisich sinn le cheile ri ionnsachadh na cuid sin is toirteile agus is bunabhasaiche de’n litireachd—an A. B. C.; ach bha mo phiuthar, Mairi, a bha ni bu shine na mise, cheana ’n a ban-leughadair eagnaidh, chuimsich, fhinealta.

Tha so a’ toirt gu m’ chuimhne mion-sgeul eile a chuala mi gu minig air ’aithris mu Dhonncha, agus air am bheil deagh chuimhne agam, air mo chosd fein. Air oidhche araidh a thachar do m’ athair a bhi air falbh aig faidhir, ’n uair a thainig am an aoraidh, dh’ iarr mo mhathair air aon da na sgalagan aite m’ athar a ghabhail ann an ceann an dleasdanais; ach dhiult e a ghabhail os laimh, agus sheap e air falbh d’ a leabaidh. “Mo thruaighe!” arsa mo mhathair, “gur eiginn dhuinn uile dol a chadal an nochd gun urnuigh; cha chuimhne leam c’ uin a thachair dhuinn a bhi anns an t-suidheachadh cheudna roimhe so.” “Tha mi a’ saoilsinn,” arsa Donncha, “gu ’m faodumaid a’ chuis a mharasglachadh eadaruinn,” agus ghabh e fein os laimh gu ’n seinneadh e salm, agus gu’n rachadh e an dail na h-urnuigh, na ’m be a’s gu ’n leughadh Mairi an caibideil. Dh’ aontaich mo mhathair, ann an rathad a bha car teagmhach, ri tairgse Dhonnchai, “Ach,” ars’ ise, “ma ni thu urnuigh mar is fearr is urrainn dhuit, le cridhe treibhdhireach, cha ’n ’eil teagamh nach faigh thu eisdeachd cho pailt agus ged a bhiodh d’ iarrtasan air an cur ann am briathran ordail, fileanta.” Cha robh Donncha aig an am ud comasach air a’ bheag a leughadh, ach air dha cuid de na sailm a thogail air a chuimhe, le Mairi a bhi gu tric ’g an leughadh dha, dh’ aithris agus sheinn e an treasamh salm thar an fhichead o cheann gu ceann, gu rianail, binn. Leugh Mairi caibideil d’ an Tiomnadh Nuadh; lub sinne ar gluinean lamh rithe, agus thoisich Donncha ris an urnuigh mar a leanas:— “O Thighearna, bi thusa ’n ad Dhia dhuinn, ’n ad fhear stiuraidh, agus ’n ad dhion dhuinn gu am ar bais, agus troimh ’n bhas” —briathran a b’ abhaist do m’ athair a bhi ag aithris gu tric ’n a urnuighean. Rinn Donncha greim orra; agus thoisich mo mhathair ri smauainteachadh nach robh Donncha ’n a choigreach do chleachdadh na na h-urnuigh:— “O Thighearna, is tusa” —ars’ ’esan, ach stad e gun dol ni b’ fhaide; mhair an tosdachd ud car mionaid no ’dha, gus an do bhrist mise a mach le glag-ghaire. Dh’eirich Donncha le cabhaig, agus le ceann crom: thug e a chasan as gu a leabaidh a’ caoineadh agus a’ suathadh a bhasan. Cha do stad mise de’n ghaireachdaich gus an do leag mo mhathair strac air mo dhruim leis a’ chlobha. Mar sin, thainig ar n-aoradh air an oidhche ud gu crich mhi-shealbhaich. Lean mise air sail

---

[91]

[Vol . 3. No. 12. p. 3]

Dhonnchai; a’ caoineadh ni ’bu ghoirte na esan, ach ’g a smadadh airson ’urnuigh gun sta, as leth an d’ fhuair mise a leithid de smachdachadh, agus a reir mo bheachd fein, gu neo-chiontach.

Mu ’n d’ fhag sinn an sgoil, gu bhi a’ buachailleachd a’ chruidh air an ath shamhradh, rachadh againn air a’ Bhiobul a leughadh gu gle mhath le ’cheile. Ach bha Donncha moran ni bu turaile na bha mise; agus bha e cho toigheach air leughadh eachdraidhean a’ Bhiobuil, a’s nach robh caitheamh-aimsir eile a bu taitniche leinn na bhi ’g a shior leughadh. Bu tric a shuidh Mairi, esan agus mise, fo’n aon bhreacan, ri taobh an arbhair, a’ leughadh caibidil mu seach re iomadh uair de gach latha mu ’n am ud, a’ gul thairis air laigsinnean agus tuislidhean dhaoine diadhaidh, agus fo iongantas mu chumhachd eugsamhuil ghaisgeach na’n seann linnteann. Cha robh duine riamh air a lionadh le solas ni bu mho na bha Donncha ’n uair a thainig e gu eachdraidh Shamsoin, Dhaibhidh agus Gholiah. Cha b’ urrainn e ’bhi riaraichte gus an do leugh e iad do gach neach a b’ aithne dha a’ saoilsinn gu ’n robh iad cho ur agus cho annasach do mhuinntir eile ’s a bha iad dha fein, Bu tric a chunnaic mi e ’n a sheasamh lamh ris na cailean ’n uair a bhiodh iad a’ bleodhan a’ chruidh, agus e a’ leughadh dhoibh mu eachdraidh Shamsoin, agus a’ sarachadh gach fear agus bean a bhs anns a’ choimhearsnachd le ’chuid leughaidh. Air laithean na Sabaid, b’ abhaist do m’ pharantan a bhi a’ dol a mach leinn air feadh nan raointean, agus a’ gabhail pairt anns a’ chaitheamhaimsir thaitneach ud

(Ri leantuinn.)

Naidheachdan Cheap Noir.

FHIR MO CHRIDHE; —Tha sibh ag iarraidh naidheachdan as gach cearna ’n t-saoghal ’s am bheil am MAC-TALLA dol. ’S e so aon de na cearnaibh sin, ach tha tomhas de nàire orm nach ’eil tuilleadh chàirdean aige s an àite so na shaolar a bhi ann. Feudidh e bhi gur e cion eòlais air a tha fàgail cuid anns an t-suidheachdadh thruaigh sin. Tha mi creidsinn gu bheil àireamh ’n ar measg nach cuala uiread ’s gu bheil am MAC-TALLA ann. Saoilidh mi nach ’eil teaghlach ’s am biodh esan a taghal fad bliadhna anns nach faigheadh e càirdean nach tréigeadh e fhad ’s bu bheò iad.

Tha mi fhéin ’ga fhaotinn o fhuair e bith, ’s ged nach ’eil aige ach aois a leanabais fhathasd ’s math an coltas a th’ air, —coltas fallain, coltas gu ’m tig e gu meudachd leis am faod sinn uile bhi làn-rianaichte. Rachamaid uile ann an guaillibh a chéile, mata, ’s seallamaid do ’n t-saoghal gu ’n téid againn, air a chuid a’s lugha, air aon phaipear Gàilig a chumail suas.

Thug an litir aig “Ceann Liath” anns an àireamh mu dheireadh, gaire air iomadh neach. Nach e cuid de na Gàidheil a tha fàs Gallda ’n uair thig iad ann an ùine cho goirid gu bhi ag radh gu bheil“No Gaelic”acasan. Tha e moran ni ’s usadh dhoibhsan sin a ràdha na tha a dhuinne ’chreidsinn.

Tha moran ’n ar measg féin a shaolamaid a tha air a Ghàilig a chall gu buileach, se sin nan tugamaid breth a réir an cleachdaidh. Fàgaidh iad an tigh-aoraidh cho luath ’sa tha ’n t-seirbheas Bheurla thairis, mar nach biodh smid Gàilig ’n an cinn. Cha ’n ioghnadh ged thug ar ceann-iùl greis air labhairt ’n a chùbaid an an aghaidh a chleachdidh sin, ’s air moladh na Gailig; a dearbhadh gur i cainnt is fearr na cainnt nan Gall. Cha ’n e cion Gailig a tha tighinn ris an t-seòrs’ ud ann an co-thional sam bith, ach cion cail do nithibh spioradail. Dh’ fhalbh am ministeir againn a dh’ ionnsuidh a Chladaich a Tuath air an t-seachduinn s’a chaidh, a chuideachadh an Urr. I. Friseal aig a chomanachadh. Bidh sùil againn ris air ais an ath sheachduinn, ’se sin mur éirich tubaist dha a thaobh an droch rathaid eadar so agus Ingonish.

’S neònach nach ’eil na buill pharlamaid againn a sealtuinn ris an rathad san idir. Chuir buill siorramachd Inbhirnis còig ceud dolar air an rathad eadar so agus am Bagh Taitneach(Pleasant Bay)an uiridh, ’s tha uiread eile ri bhi air a chosg ris am bliadhna. Sealladh na buill a roghnuich sinne gu ’n teid aca féin air deanamh a cheart cho math riutha-san latha sam bith.

Tha e air aithris gu ’n tugadh moran deoch-làidir a stigh gu folachidh d’ an àite so am bliadhna a rithisd. Ged nach ’eil e ceaduichte dhuinn a bhi fuathachadh luchd-reic na deocha gidheadh is duine gun diù aig nach biodh fuath do ’n chleachdadh sgriosach a tha iad a leantuinn.

Tha e sgriobhte gur an-aoibhinn dhàsan a tha toirt air a choimhearsnach ol, a tha cur ris a chopain, agus ’ga chur air mhisg mar an ceudna, &c . ’S eagalach a ni ri smuaineachadh, gu bheil, a reir a MHAC-TALLA agus paipearan eil da-fhichead mile pearsa a basachadh ’am Breatuinn gach bliadhna leis a mhisg, agus uiread eile sin a call am beatha le goirt, sgiorraidhean, agus tinneasan a tha air an aobharachadh leis an òl. Tha iad sin uile a sgnos an cuirp agus an anmaibh fein. ’S uamhasach an cùnntas a bhios aig misgearan agus aig luch-deanamh mhisgeasan ri thoirt seachad ’s cha bhi sinne nach ’eil ’n ar misgearan, idir saor bho chionta mur dean sinn ar dichioll a chum a mhalairt mhalluichte so a chur gu làr gu buileach.

M. D.

TAGHAIL AIG
AONGHAS DOMHNULLACH,
Ceannaiche,
SIDNI—C. B.
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH,
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige o ch math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile, agus gu bheil e ’ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, s’ coir dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith rt, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

---

[92]

[Vol . 3. No. 12. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu lichd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air sor $1 .52, neo 6sd. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgribbh iad ach air aon taobh d’ an duileig agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu.
J . G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney Cape Breton.

SIDNI, SEPTEMBER 22, 1894.

CHA’N eil an ùine ro fhada o bha eagal air moran gu robh Breatunn ’san Fhraing gu dhol a mach air a chéile mu chriochan an cuid fearainn ann an Africa. Cha’n eil fhios ciamar a chuir iad a chùis air dòigh, ach tha e coltach gu’n d’ rinn iad réiteach de sheòrs’ -eigin, oir cha chualas an còrr uime. Tha nise gnothuch eile a’ cur dragh orra, agus mar a bha roimhe, cha’n eil fhios cò dh’ ionnsuidh a dh’ fhaodas e tighinn.Tha ’n Fhraing, o chionn cheithir bliadhna no còrr ag agairt seòrsa de chòir air Madagascar, eilean mor a th’air taobh an ear Africa, ’sa tha fo riaghladh ban-righ agus pàrlamaid de na nàismuich féin, Tha’n Fhraing air son a bhi ’na Dionadair no na h-Ard-Riaghladair air an eilein. Cha do chuir Breatunn no Ghearmailt, no aon eile de dhùthchannan na Roinn-Eòrpa dad ’na h-aghaidh anns an agartas sin, agus cho fad so bha cùisean a’ dol air adhart math gn leòr, ged nach d’ rinn ban-righ, no pàrlamaid, no sluagh, Mhadagascar ùmhlachd do’n Fhraing fhathast ’s ge do dhiùlt iad as us as a bhi fo chuing sam bith dhith. Ach a nis tha’n Fhraing a dol a thoirt ceum eile, agus a dol a cheangal an eilein rithe féin cho daingeann ’s cho dlùth ’s nach bi aig na nàisinnich ri dad a dheanamh ach a bhi air an riaghladh mar-a chi ise freagarrach, agus tha teachdaire uaipe air an t-slighe le làn-ùghdarras sin a thoirt gu crìch. Tha so an deigh moran monmhuir a dhùsgadh ann am Breatunn, gu sònruichte o’n tha Ghearmailt’ a’ cur a h-aonta ris. Tha a criochan fhéin ’san amharc aig a Ghearmailt; mar tha gnothuichean air an suidheachadh ann an Africa aig an àm so, ’s ann aig Breatuinn a tha ’dòigh féin ’s na h-uile rud; ach ma’s e ’s gu’n dean an Fhaing greim air Madagascar agus nach cuirear dragh sam bith oirre, bi’dh cumhachd Bhreatuinn, ann an Africa, ann an tomhas mor air a lagachadh, agus an sìn bidh cothrom na’s fearr aig a Ghearmailt air deanamh air a son féin anns a chearna sin dhe’n t-saoghal. Tha Breatunn a tuigsinn so, agus tha a’ sluagh a gabhail na feirge, agus cha bhiodh e idir ’na ioghnadh ged bhiodh cùisean gu math teth eatorra. Ach cha’n eile rioghachdan an latha ’n diugh cho deigheil air a dhol a chogadh ’sa bha iad anns na làithean a dh’ fhalbh, agus cha tarruinn iad an claidhmhnein gus an fheudar dhaibh. Tha iad ag ionnsachadh, gach bliadhna ’tha dol seachad, gur-a buannachdaile call beag fhulang, taobh air thaobh, na dhol a sgrios a chèile le cogadh.

THA càirdean a MHAC-TALLA a’ dol an lionmhoireachd na h-uile seachdain; tha feadhain ùra a sior chur eòlais oirnn, agus tha na seann chàirdean na’s càirdeile na bha iad riamh. Tha sinn an dòchas gu’n lean iad air a bhi mar sin.

THA D. J. Domhnullach an deighs toc mor flùi.r fhaighinn a stigh, ’s tha e ’ga chreic saor. Agus tha ’n t-ìm cho math leis ris an airgiod.

GED tha ’n aimsir a fas fionnar gu leór, cha do sguir na pic-nics fhathast. Bha cruinneachadh dhe’n t-seòrsa sin aig na Forks air an t-seachdain s’a chaidh, agus te eile aig Coxheath, air an t-seachdain so.

Chaochail duin og d’am b’ainm Iain Domhnullach ann an Santa Cruz an California, o chienn ghoirid, agus dh’ fhàg e ’na dhéigh fiach mile dollar no còrr dhe’n t-saoghal. Tha ’chuid a nis aig na fir-lagha, ’s tha iad ag iarraidh a chàirdean air aon an t-aigiod a roinn orra. Tha iad aon chuid ann an Ceap Bhreatunn no ann an Eilean a Phrionnsa. B’e Alasdair ainm ’athar, agus Ailein ainm a sheanair, ’s thàinig iad a mach as an Eilean Sgiathanach. Tha e air iarraidh air a chàirdean sgriobhadh dh’ionnsuidh a Chonsuil Bhreatunnach ann an San Francisco.

JOST BROS.
(Roimhe so, C . S. Jost & Co.)
S G TORD OE BHATH ARUR

Bathar Tioram, Caiseart, gach seorsa.
Airneis taighe, Bathar Cruaidh, Soithichean, Siucar, Ti, &c ., &c .

Prìsean beaga, moran bathair, ’s bidh sinn gle thoileach a bhi ’ga shealltuinn. Taghail againn aig an t-seann stor,

CHEAPSIDE WAREHOUSE.

D . A. HEARN,
Fear-Tagraidh, Notair, &c ., &c .,
SIDNI, C. B.

Gllios & MacEachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagridh aig Lagh
SIDNI & ST. PETER’S, C. B.
J. A. Gillios. AJ. G. MacEachuinn.

Dr. G. T. MacGILLEAIN,
Dotair Fhiacal,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI, C. B.

SIOSAL & CROWE.
Fir-Tagraidh, Comhairichean
Notairean, &c .
SIDNI, —C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Leabhraichean Gailig.
RI ’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[93]

[Vol . 3. No. 12. p. 5]

NAIDHEACHDAN

AN deigh so, tha deich sentichean air an dollar de chìs ri bhi air a phàigheadh air gach seòrs’ éisg a chuirear dha na Stàitean.

THATAR ag obair an dràsd air cladhach air son guail air àit ’Ic Gilleain aig Amhuinn Dhennis, ’s tha iad ag ràdh gu bheil deagh choltas air gu faigh iad e.

Tha Sultan na Tuirce an deigh tri cheud punnd Turcach a thoirt air son cuideachadh leothasan a tha ’nan éigin air tàilleabh nan teinntean a bh’ anns na Stàitean an Iar.

TOISEACH na seachdain so fhuair na sealgairean ccad na cearcan-tomain a mharbhadh, agus bha iad glé shiùbhlach fad na seachdain. Roimhe sin bha e mi-lagbail am marbhadh.

THA Sar Ruisia tinn. Ghabh e ’n grippe gu dona air an earrach s’a chaidh, agus cha d’fhuair e thairis air ceart fhathast. Cha’n eil fhios, an deigh a h-uile rud, nach fhaigh e an saoghal fhàgail air dòigh màdurra.

FHUAIREADH seann duine, Padruig Boutillier, marbh ’na leabaidh, ann an Seann Bhridgeport. ’sa mhaduinn Di-Sathairne s’a chaidh. Chaidh e chadal am feasgar roimhe sin, ’se ’na shlàinte àbhaistich. Dh’fhàg e bean us teaghlach.

’THA ’n t-Urr. R. Dòmhnullach, Sagart Hawkesbury a nis air a shuidheachadh ann am paraisde Ferrona, ’am Pictou; agus tha ’n t-Urr. A. L. Dòmhnullach, Sagart Lakevale. N. S., air a shuidheachadh ann an Hawkesbury.

THA Morair Abaraidhean an deigh a chuairt dha na mòr-roinnean iosal a thoirt gu crìch, ’s air ais an Ottawa a rithist. An ceann latha no dha tha e falbh air cuairt eile gu Columbia Bhreatunnach air a chuan an Iar.

THA luchd nam méinnean guail a’ bruidhinn air innleachd eigin a dheanamh air an acarsaid so a chumail fosgailte a cheud chuid dhe’n gheamhradh, chum ’s gu faigh iad a bhi cur a mach guail mios no sia seachdninean na’s anmoiche na’s àbhaist.

CHAIDH fear Deòrsa Wharton a bhàthadh ann an acarsaid Louisburg aon oiche air an t-seachdain s’a chaidh, le tuiteam á bàta beag anns an robh e féin us triùir eile. Fhuair iad sin snàmh gu tìr. Bhuinneadh iad uile do shoitheach-iasgaich Geancach.

THA fear Niall Moireastan ann an St. John. N. B., an deigh fios fhaotainn mu dhìleab a th’air tighinn air. Chaochail bràthair-màthar dha, Uilleam Mac Aoidh, ann an Kimberly ’an Africa Deas, agus dh’ fhàg e mu dha mhuillein gu deth dollar aige.

AN diugh, tha ’n latha ’s an oidhche dhe’n aon fhad, dà uair dheug. Dh’ éirich a ghrian aig sia uairean ’sa mhaduinn agus théid i fodha aig sia uairean feasgar. Cha n-eil ach aon la eile ’sa bhliadhna mu’m faodar sin a radh, ’se sin a cheud latha fichead dhe’n Mhàrt.

CHAIDH fear Louis Archmbault a mharbhadh aig St. Charles, Que., maduinn Di-luain le breab a thug each dha mu’n stamaig. Cha robh e beò ach beagan mhionaidean an deigh a bhreab fhaighinn.

CHAIDH duin’ òg, Domhnull Moireastan a leònadh gu dona ann am méinn airgid ann an Colorado. Bha e ’g obair le fùdar. agus spreadh e m’a aodunn, ’s cha’n eil teagamh nach caill e a fhradharc. Buinnidh e do’n Allt Dhubh air an Eilean Mhor, far a bheil moran de chàirdean a fuireach.

THA e air a ràdh gu’m b’ann le coire dhaoine a thòisich na teintean mora a rinn an sgrios uamhasach ann am Minnesotta. Bha àireamh dhaoine a’ gearradh fiodha air àite a bhuineadh do’n Stàit, agus air son iad fhéin a ghleidheadh o bhi air am brath, chuir iad teine ris a bharraich, agus sgaoil e air gach taobh.

THA tuathanach ann an ceann an Iar Nobha Scotia a tha gle rathadach ann an deanamh airgid. Chuir e mach ribeachan o chionn ghoirid leis an do ghlac e a h-uile cat ’sa choimhearsnachd, agus fhuair e còig dollar am bus orra o’n riaghladh, air dha thoirt a chreidsinn air luchd-pàighidh an airgid gu’m bu chait fhiadhaich iad.

CHAIDH gille beag le Eideard Kernan a losgadh gu bàs ann an Eilean a Phrionnsa Di-sathairne s’a chaidh. Thug ’athair a mach e gu pàirce anns an robh e ’cur teine ri barraich. Dh’fhàg se e ’na shuidhe faisg air fear de na teintean ’s chaidh e féin taobh eile a ghabhail mu chùl cruidh. Air dha tilleadh fhuair e am fear beag ’s aodach air dhol ’na theine, ’s air a losgadh cho dona ’s nach robh e beò ach beagan mhionaidean.

CHUIR na Sinich ’s na h-Iapanich blàr mor o chionn ghoirid, agus chaidh an latha gu dona ’n aghaidh nan Sìneach. Chaidh àireamh mhìlltean dhiubh a mharbhadh, ma’s fior an sgeul, agus chaidh ceithir mìle deug dhiubh a ghiulan air falbh mar phriosanaich. Tha e air a ràdh gu ’n do chaill Sina leis a bhlàr sin an aon bhuidheann dhaoine ris am faodte le ceartas armailt-chogaidh a radh, oir ged tha saighdearan aice cho pailt ’sa dh’ iarradh i, cha’n eil aon chuid airm no ionnsachadh aca mar bu chòir a bhi aig fir-chogaidh, agus ’nuair théid iad mu choinneamh shaighdearan ionnsaichte, cha seas iad tiota dhaibh. Tha i mar an ceudna glé ghann de dh’ airgiod, agus tha e gle dhoribh dhi eadhon airgiod-iasaid fhaotuinn, rud a chumas air ais i aig àm sam bith. Cha ’n eil dòigh air an gabhair i anns nach eil an cothrom aig Iapan oirre, ach a mhàin aon dòigh, agus ’se sin ann an àireamh an t-sluagh. Tha aice na chumadh ri Iapan mo ri dùthaich sam bith eile mile bliadhna. ’S e sin an aon dòigh air a faigh i buaidh air Iapan, ma gheobh i buaidh idir.

Tha Lighichean a cleachdadhM ’ds Liniment

IarrMinards Liniments na gabh ach e.

An S. S. Arcadia,
THA’N ARCADIA a ruith eadar Sidui us Bagh St. Lawrence na h-uile seachdain, a falbh a Sidni aig ochd uairean maduinn Di-mairt, agus a taghal air an rathad aig Sidni Tuath, St. Ann’s, Ingonish, agus Aspy Bay, agus a tilleadh na h-uile Diordaoin.
P . KERR,
Maighstir.

SANAS.

Bathar Ur na h-uile Seachdain.

Na prisean na’s isle na bha iad riamh.

Caileagu,
Aodaichean,
Caiseart,
Dluth Geal.

Tha Gailig aig na cleirich.

STOR SHAOR SHIDNI.
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothuich.

Taillearachd.
Tha’n stor-taillearachd a bha ’sna bliadhnaichean a dh’ fhalbh air a cumail le
Donnacha Mac Ill-Innein
a nis air a ceannach agus ri bhi air a cumail na dheigh so le
Niall Mac Fhearghais,
tha stoc mor dhe gach seors aodaich aige air laimh; bidh tuilleach a dol na cheann gach seachdain. Taghail aige ma thu air son do chuid aodaich a bhi
San Fhasan.

---

[94]

[Vol . 3. No. 12. p. 6]

PAT O’CONNOR.

MAIGH. —Rach air t-aghaidh, ma ta, agus innis ciod a dh’ éirich do’n truaghan bhochd.

PAL. —Bha e an siod ag imeachd gu cruaidh air rathad mòr an rìgh, gus an d’rug e air duin’ -uasal a bha’ coiseachd air thoiseach air. An uair a bha e dìreach aig sàil an duin’ -uasail ghrad thionndaidh e mu’n cuairt, agus rug e air amhaich air Morgan, agus thubhairt e ann am feirge mhòir ris, “a mhèirlich ghoid thu mo neapaigin-pòca uam. agus cuiridh mi air ball do’n phriosain thu.” “Ro mhaith, ro mhaith, a dhuin’ -uasail chòir, cha mhòr gur miosa sin na so, ach dean foighidinn beag, agus na bi cho bras, cha do ghoid mise òirleach dheth. Bha’m fallus a’ dalladh an duin’ -uasail, le bhi ’tarruing Mhorgain ’na dhéigh, agus stad e tiota beag. Mu dheireadh, thug e an ad aige bhàrr a chinn a thiormachadh an fhalluis. Ach ciod a fhuair e ’san aid ach an neapaigin-pòca a bha dùil aig a ghoideadh. Ghrad thionndaidh e ri Morgan, agus thubhairt e ris, “Tha mi ’g iarraidh maitheanais ort, a dhuine bhochd, oir dhìt mi thu gu deo-chiontach.” “Cha ruig thu leas maitheanas iarraidh ormsa,” a deir Morgan, “oir ghabh thusa mise mar mheirleach, agus ghabh mise thusa mar dhuin’ -uasal, agus bha sinn ’nar dithis air ar mealiadh!” Thug an duin’ -uasal le deagh-ghean bonn-crùin da, agus dhealaich iad.

MAIGH. —Is laghach an sgeul sin; a Phat, agus bu tapaidh am ballach Morgan ’n a luideagaibh. Ach innis domh a nis, ciod an t-àm a’s freagarraiche gu dol air thuras air feadh na duthcha so?

PAT. —Tha gu cìnnteach an t-àm anns am mo am bheil a dh’ àirgiod aig duine ’n a sporan.

MAIGH. —Glé cheart, glé cheart, (a’ deanamh gàire) ach tha dùil agam gu’m bheil na rathadan mora ’san dùthaich so glé fhurasd imeachd.

PAT. —Glé fhurasd gun teagamh ma phàighear na cìs-gheataichean a ta co tiugh air an suidheacdh, mar astar ochd mìle o chéile, air gach slighe ’san rioghochd.

MAIGH. —Dh’ ìnnseadh dhomh gu’m bheil àireamh mòr agaibh dhe’n chrodh adhairceach ’san tìr so. Am bheil sin ceart?

PAT. —An iad na seilcheagan a ta thu a’ ciallachadh?

MAIGH. —Cha’n iad, cha’n iad idir an crodh-dubh tha mi ’ciallachadh.

PAT. —An crodh-dubh! Tha’n crodh againn deth gach dath, —dubh, geal, buidhe, bàn, odhar, riabhach, agus deth gach dath rgus dreach eile fo’n ghréin.

MAIGH. —Ach tha dùil agam gu’m bheil e ’g uisge tuilleadh a’s tric ann an Eirinn.

PAT.— ’Se sin tha ma h-uile neach ag ràdh; ach is comadh co dhiubh, cha’n fhad gus an tig crìoch air sin, oir gheall an duine maith O’Connell gu’n robh e gu achd Parlamaid a thoirt a staigh air son turaidh agus aimsire bhlàth, agus gheibh ’anam e. Guidhidh mòran gu’n teid a’ chùis leis, gu sònraichte luchd buaineadh na mòine agus an fheóir. Guidhidh na h-uile gu’n tuit mìle beannachd air a cheann.

MAIGH. —Air duibh mòran aibhnichean grinn’ a bhi agaibh ’san rioghachd so, shaoilinn gu’m biodh pailteas, éisg agaibh an còmhnuidh.

PAT. —Pailteas dhe’n iasg is fearr a fhliuch riamh uisge! A cheud iasg air an talamh ach e fein! Gu’n teagamh, a Mhaighstir, cha’n innis mi breug dhuit, ach n’am biodh tu aig abhainn Bhoyne gheibheadh tu na bradain agus na bric a nasgaidh; agus na’n rachadh tu gu Baileshanaidh, gheibheadh tu iad air moran ni’s lugha!

MAIGH. —Is leòir sin, ma ta, biomaid a nis a’ falbh.

SGIATHANACH SA GHAIDHEAL.

THAINIG frasan matha de dh’ uisge air an t-seachdain so, ’s cha robh duine ’gearain. Bha talamh gle thioram roimhe sin agus ann an iomadh àite bhà na tobraichean ’s na h-uillt an innis a bhi tioram. Tha so gu sònruichte fior a thaobh taobh deas an eiiein, ann an siorramachd Richmond, far an robh aig an t-sluagh ann an àiteachan ris an uisge tharruinn astar mile. ’S fada bho nach robh ’n aimsir cho tioram mu’n ám so dhe ’n bhliadhna.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith rot cuir litir thugainn a feorach mam prisean.

MOORE & JOHNSTON.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siorasan
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND &CO . ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach, agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar-dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTE-TOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

---

[95]

[Vol . 3. No. 12. p. 7]

Litir o “Sheumas.”

A CHARAID: —Tha MAC-TALLA air dol ’s na tri bliadhna, agus uime sin tha mi ’cur air adhart mo dholar air son na bliadhna so. Tha mi toilichte bhi faicinn gu bheil MAC-Talla a toirt dhuinn o àm gu àm sgeulachdan beaga agus cùnntasan ath-ghearr air na làithean a dh’ fhalhh, air an cur sios le daoine aig a bheil moran bàigh ris na cnoic ’s na glinn a dh’fhàg iad. Tha iadsan a chaidh àrach ’san duthaich thall a nis air fàs glé ghann ’nar measg. Agus is cóir do gach neach a dh’ ainmichear air a mhuinntir dhichiollaich so, a thòisich le droch thuaghannan air ionnsachadh leagadh nan craobh, agus a ghearr a mach as a chòille mhoir, dachaidhean dhaibh féin ’s d’an cloinn, a bhi ’n comain MHIC-TALLA air son a bhi toirt dhuinn naidheachdan firinneach mar fhuair sinn o “Bhartimeus” ’s o fhear no dha eile.

Gu bhi ’cur clach air a chàrn, innsidh mi facal air an fhacal, mar thuirt seann duine, Alasdair Mac Asguill, (no mar theirte thall ris, Alasdair Mac Iain Bhain ’ic Calluim ’ic Coinnich rium ’s mi faighneachd dheth c’ àite ’n) robh “Coille ’n Dùin,” far an d’ thug Gilleasbuig Aotrom làmh air Mr. Sutor, mar leubh sinn ’sa MHAC-TALLA. “Coille m’ eòlais!” ars’ esan, “Coille m’ eòlais, Coille ’n Dùin! Cha ’n eil cnoc no slochd anns nach do ruith nis cas-ruisgte ’nam bhalachan. Rugadh ni eadar dha Nollaig, bliadhnr Uaterloo, mu mhìle bho chaisteal Dhun-bheagain. Thòisich mi aig aois cheithir bliadhna air dol dh’ an sgoil tri mile gu baile ’n Dùin, gu Mr. Alasdair Allan a mhuiuntir Loch Carrunn. Dh’ fhàg mi fhéin agus mu thri cheud eile Loch Uige air maduinn Sàbaid ann an Iulaidh 1841, agus air an treas Sàbaid na dheigh sin, chunnaic sinn fearann Cheap Breatunn. Bha ’n turus air a chunntas gle sgiobalt’ ’san ám ud. Chaidh sinn air tir ann an Sidni. Shuidhich moran aca air cùl Hogamah, ann an Gleann-nan-Sgiathanach. Dh’ fhàg long eile aig an àm cheudna an t-Eilean Sgiathanach ’s chaidh i do Eilean à Phrionnsa, far a bheil, tha mi creidsinn, beagan diubh féin ’s moran de’n clann ri ’m faotainn an druigh.” Is mise do charaide, SEUMAS.
Am Bai ’n Iar, Sept. 17mh.

Iadsan a Phaigh.

Ailein Mac Phiocair, Port Morien.
An t-Urr. I, Friseal, Cladach-a- Tuath.
Niall Moireastan, Hornes ’ Road.
Murchadh Smith, Sidni.
Iain Moireastan, Boulardarie .
An t-Urr. A. Grannd, Loch Ainslie.
Coinneach Mac Rath, S ’y Forks.
R. I. Mac Gillean, St . Peters,
C. Mac-an-Toisich, Beinn ’Ic-an-Tòisich.
Ailein Mac Leoid, International Pier.
Ailein Domhnullach, Salmon River.
An t-Urr. C. Mac Leoid, Ceap Nòr.
An t-Urr. M. A. Mac Coinnich, Gr . River.
Seumas C. Domhnullach, Iona .
D. A. Mac Cuish, Salem Road.
An t-Urr. A. L. Domhnullach, Hawkesbury .
Domhnull Mac Cuish, Milton .
Lachuinn Domhnullach, do.
Domhnull Mac Phàrlain, Coxheath (25c. )
Niall Mac Fhionghain, Grand Mira (25c. )
A. W. Mac Dhùghaill, Xmas Island.
Domhnull Mac Cush, Bridgeport .
Màiri Cheanadach, Alba, C. B.
A. D. Mac Neill. St . Peters.
Domhnull Caimbeul, Beinn nan Cambeulach.
Seumas Calder, Bar ’n Iar.
Alasdair Mac Amhlaidh, New Zealand.
An t-Urr. A. Mac Coinnich, Tomatin, Alba.
Domhnull Mac Gilleain, New York.
Domhnull Dmhnullach, do.
Domhnull Currie, do. (25c.)
F. I. MacNeill, Boston , (50c. )
Aonghas Mac Aoidh, Providence .
Ailein Mac Neachtain, Amhuinn Deas, N. S.
Uilleam A. MacLeoid MacCrimmonP . O. Ont
Seumas Mac Criomain.

Leighseadh mi o ghreim droma leMINARD ’S LINIMENT.
Two Rivers, N. S. ROB ROS.

Leighseadh mi o amhaich ghoirt leMINARD ’S LINIMENT.
Antigonish. IAIN A. FOREY.

Leighseadh mi o chrupadh féithean leMINARD ’S LINIMENT.
Dalhousie. MRS. R. SAUNDERS.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Organs, and Sewing Machines of all the best kinds.

A good stock of Accordeons, Harmonicas, Violin Strings, and Music Books.

Sewing Machine Needles and oil always kept on hand.

Call and Examine Stock.

G . H. GUZZWELL,
Seudair agus Uaireadairiche,
SIDNI, C. B.
Uaireadairean Oir us Airgid, agus Seudan dhe gach seorsa.
Uaireadairean air an glanadh ’s air an caradh.

Anns an
Acadia House
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c. us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
Rubbers dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris
Curraichdean ur Adan.
Feuch gun taghail thu.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURAICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s a gnath leis na mnathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN.

---

[96]

[Vol . 3. No. 12. p. 8]

Oran Gaoil.

Gur h-i culaidh mo shugraidh
Rinn mo dhiultadh ’san uair so,
’Si an og-bhean a’s deise;
Ghabh mi cead moch di-luain d’i.
Ach nar misde do phiseach
Ged robh mise ann an gruainn rùit.
Bidh mi tamul fo thursa,
Bho na dhiult thu leam gluasad.

’Si an lili bhàn, bhoidheach,
An ur-oigh so ’s fearr buadhan.
’S tu ros cuimir a ghàraidh,
Agus aille ’cur snuaidh ort.
Cul clannach ’s fearr ordagh.
Fiamh an oir air gach dual dheth.
Aghaidh narach, chiuin, bhanail.
Is caol-mhala gun ghruaman.

Suil ghlan, chorrach, ghorm, mhodhar
’Ni na h-oig-fhir a bhuaireadh.
Is glan d’ fhior-fhuil air lasadh,
Lan de mhaise ’nad ghruaidhean.
Beul a’s binne ni manran,
Fiamh a ghaire gach uair ort;
Leam a b’ aìte ’bhi ’d phogadh
Na ’bhi ’g ol air fion uaibhreach.

Broilleach min-gheal mar t-shneachd a
’Thig o chreachann nam fuar-bheann.
Us corp seang air dheadh-chuma
’Dh’ fhas gu furanach, suairce.
Tha do shlios mar an canach.
No mar eal’ air na cuaintean;
Calba cruiun nach iarr gartan,
’Shiubhladh faiche gu h-uallach.

S’ trom mo chridh’ air a ghuin leat.
Chaidh mo chuislean de ’n luaimhneachd.
’S lionmhor buaidh agus maise,
A ruidh bras troimh d’ fhuil uasail.
Dh’ fhas thu foinnidh deas, finealt,
Soitheamh, siobhalta, suairce,
’S truagh nach robh mi ’s tu posda;
Rachadh bron bhuam air fuadach.

Oran Gaoil.

As mo chadal cha bheag m’ airtneal,
’S gun thu agam, ’ghraidh;
N deigh dhomh d’ fhaicinn ann am leaba
Eadar mo dha laimh.
Sud an aisling bho nach ceart mi,
’S tha ’cur as dhomh ’ghnath,
Saighead Chupid tha gu guineach
Annam-sa an sas.

Corp seang fallan mar an Eala
Air bharr tuinne ’snamh
Cùl donn, dualach, bachlach, snuadhmhor,
Lom-lan chuach gu bharr.
Deud a’s gille, beul a’s binne
Meoir a’s grinne ’ta.
Ur-shlat shuairc thu nach faigh uam-s’ a
Cridhe fuar gu brach.

Aghaidh thana fo chaomh-mhala,
Suil ghorm, mheallach, bhlath.
Gruaidh mar dhearcaig air bharr slataig;
Bean a’s taitnich’ gnaths.
Mar gheig uir thu lan de dh’ ubhlan
’Lubadh ’dh’ionnsaidh ’n lair.—
Thug mi ceist dhuit us cha bheag i,
’Oigh nan leadan tlath.

Minards Linimentair son Loine.

CALL MOR AIR MUIR, —Chaidh soitheach smùide da’m b’ ainm Mamyong a bha ’ruith eadar da phort anns na h-Innsean an Ear, a chall air an ochdamh latha de dh’ Ogust, le tri fichead duine sa ceithir a bha air bòrd. Chaidh i air sgeir air feasgar an latha roimhe sin agus thàinig soitheach Breatunnach an rathad a thug cuideachadh dhi ’sa thug bhar na sgeire i. Cha robh choltas oirre gu robh milleadh mor sam bith air a dheanamh oirre, agus an deigh a faicinn gu sàbhailte ann an uisge domhain a rithist, dh’ fhàg an soitheach Breatunnach i. Bha iad ann an fianuis a chéile gu sia uairean feasgar, ach beagan an deigh sin, air do’n oidhche bhi air dorchadh, chunnacas soluis mar gu’m biodh an Namyong a’ losgadh urchraichean. A tuigsinn gu robh ni-eigin cearr, chuir an soitheach Breatunnach mu’n cuairt, agus sheòl e sia mile deug air ais, ach cha robh sgeul air an t-soitheach eile shios no shuas. Cha’n eil teagamh nach ann a bha i air a milleadh air a chreig air dhoigh ’s gu’n d’ fhàs i eu-dionach co-luath ’sa chaidh i ri fairge, agus gu’n deach i fodha cho grad ’s nach robh ùine aig na daoine air fàgail, A bharrachd air a chaiptean ’s còig oifigich, bha ochdnar eile de dhaoine geala air bord, agus leth-cheud de dhaoine buidhe a bha ’nan seòladairean.

Cha ’n ’eil ni ann a tha co iongantach ri leabhar, ach duine beo a mhain. Is teachdaireachd dhuinn o’n bhas e. Is aithris e a chuireadh d’ ar n-ionnsuidh le muinntir nach fhac sinn riamh, le muinntir a bha beo o cheann mhilte bliadhna, agus a bha miltean de mhiltibh astair air falbh. Gidheadh tha iad sin anns na duilleagaibh beaga sin, a’ labhairt ruinn, ’g ar dusgadh, ’g ar brosnuchadh, g’ar teagasg, a’ toirt misnich agus comhfhrtachd dhuinn, agus a’ fosgladh an cridheachan mar ar cairdean a’s dillse!

BU mhath an gniomh do luchd-gabhail MHIC-TALLA, ’nuair a bhiodh iad a’ cur air adhart an dollair féin, fear-gabhail ùr fhaotainn agus an da dhollar a chur ’san aon litir. Tha àireamh mhath an deigh sin a dheanamh cheana, ’s tha dòchas againn gu’n gu’n dean moran eile e fhathast. Chuir Mr. Uilleam A. Mac Leoid, á Ontario, ainm ùr us dollar g’ ar n-ionnsuidh an la roimhe. ’Se ’n t-ainm ùr Seumas Mac Criomain; cha’n eil fhios nach ann de shliochd na’m piobairean ainmeil a bha air uair an Dunbheagain a tha e.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannach, agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Soithichean Creadha agus Glaine.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan a’s fhearr cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh

Brogn-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c. Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil, agus bheir sinn a phris a s fhearr orra an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co
Sidni, C. B.
Feb. 2, 1894.

Ma tha dealbh mhath a dhith ort, ruig
UILLEAN W. DILLON,
SIDNI, C. B.

Bi’dh e toileach feitheamh ort uair sam bith ’a thig thu. Dealbhan beaga air am meudachadh agus air an deanamh cheart cho boidheach.

Sgathain agus gloine air a phris a’s isle.

Seallaidhean air Ceap Breatuinn air laimh an comhnuidh ’s air an reic gu saor.

CLOIMH.

THA ’m fo-sgriobhair ag iarraidh coig mile punnd cloimhe ri ceannach, agus paidhidh e a phris a’s fhearr sa mhargadh oirre.

D . F. Mac RATH,
Baddeck C. B.