---

[129]

[Vol . 3. No. 17. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. III. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, OCTOBER 27, 1894. No. 17.

MAIRI AGUS AN T-ADMIRAL.

Is cleachda leis na Goill a bhi ri fochaid air na Gàidheil bhochd’, air son cho aineolach, maol-theangach ’s a gheibhear iad an coitcheannas an uair a dh’ fheuchas iad ris a’ Bheurla; agus, air uairibh, cha ’n ’eil teagamh nach bi iad a’ deanadh thuislidhean agus mhearachdan gle neònach; ach dona ’s mar tha na Goill, cha ’n ’eil daoinc air bith ann a tha ni’s toithiche air a’ bhi a labhairt deth a chéile, agus ri fala-dhà neo-lochdach de gach seorsa, na na Gàidheil iad féin. Tha an sgeulachd bheag a leanas glé chumanta ann an cuid de cheàrnan de Earraghàidheal agus theagamh gu’n toir i gàire air bhur luchd-leughaidh. Cha ’n ’eil mise ’dol a ràdh co dhiù a tha i fìor no nach ’eil; ach cia mar ’s am bith a bhàtar ’s an àm a dh’ fhalbh, is cinnteach mi nach faightear ann an ceàrn d’ an Ghàidhealtachd an diugh, aon fhear no té cho fada air an ais ’s nach bitheadh fios aca co dhiù ’bu bheathach no duine a bha ann an Admiral.

Bha aig boireannach deanadach, glic, aon uair, tabhartas beag de uibhean ri chur a dh’ionnsnidh an Tigh-Mhòir. Air dhith an cur a suas gu téaruinte ann am bascaid ghairm i an searbhanta, caileag òg gum mhòran de eòlas an t-saoghail, agus dh’ earailich is sheòl i dhi cia mar a ghluaiseadh i i-féin aig an Tigh-Mhòr. “Is bitheanta,” ars’ ise, “leis an Admiral e féin a bhi ’gabhail a shràid fo sgàil nan craobh anns an rathad-dhìomhair eadar an Tigh Mòr agus an geata, agus ma thachras e ort feuch gu’m bi thu fìor mhodhail ’s gu ’n toir thu a’ h-uile urram da. Ma dh’ fheòraicheas e dhiot co as a tha thu, no c’àite am bheil thu ’dol, no ciod a tha agad, ìnnsidh tu dha gu pongail, ’s bi cinnteach gu ’n abair thu, Le ’r cead, aig deireadh gach freagairt a bheir thu dha. Aithnichidh tu an t-Admiral cho luata ’s a chì thu e le cheum flathail, àrd; agus is àbhaist da sràid-lmeachd am bitheantas le ’churrachd-oidhche dearg air mar chòmhdach cinn, agus a nis, a Mhàiri, bi ’falbh agus mo bheannachd a’ d’ chuideachd?” Thog a’ chaileag bhochd orra gu sùrdail, làn de na comhairlean a fhuair i; ràinig i an geata mòr ’s ghabh i a stigh. Air dhi a bhi ’dlùthachadh air an tigh faicidh i coilaach-Frangach briagh a’ steòcadh a nuas ’n a coinneamh cho moiteil ’s ged a bu leis féin an oighreachd—earball sgaoilte ’se ’cur smùid as an talamh le bàrr a sgiathan— “Ma tha Admiral ’s an dùthaich,” thuirt i rithe féin, “is e so e. Cò nach faodadh aithneachadh le ’cheum mórail, uasal, ’s mar a tha e a’ dlùthchadh orm, comharraichidh mi gu soilleir a churrachd dearg ceart mar a thuirt mo bhana-mhaigastir. Ach is mithich a bhi bogadh nan gad, so e ’tighinn!” Bhog an coileach a cheann mar fhior dhuin’ uasal ’s chuir e fàilte chridheil oirre. Arsa Màiri, agus i aig a’ cheart àm a’ deanamh a beic, “Tha mi à Lismòr, le ’r cead, le ’r cead.” Thug an coileach an dara miolaran as.— “Tha mi ’dol d’ an Tigh-Mhòr, le ’r cead, le ’r cead.” An treas uair thug e guileag sùnndach as, agus fhreagair Màiri, “Uibhean chearcan is gheadh, le ’r aad le ’r cead.” Le so leig e seachad i. Rinn i a gnothach ’s till i gun fhaicinn tuillidh. An uair a ràinig i dhachaidh dh’ fheòraich a bana-mhaigstir cia mar a chaidh dhi. “Chaidh gu mhath ’s gu ro mhath.” “Am faca tu an t-Admiral?” “Is mi a chunnaic, —an t-uasal grinn, cùirteil, agus fhreasgair mi a’ h-uile ceisd a chuir e orm, ged is i Frangats a labhair e!”

MAC MHARCUIS, ’s Gaidheal.

THA moran uisge air sileadh ann am mor-roinn Chuibeic o chionn ghoirid. Tha moran de ua h-aibhnichean a cur thairis. Rinneadh call mor le tuilteau ann an Cuibeic a’s t-earrach s’a chaidh.

Eaglaisean na h-Alba.

Tha stri mhor eadar na h-Eaglaisean ann an Alba. Tha ’n Eaglais Shaor ’s an Eaglais Stéidhichte car mu’n aon neart, agus cha’n eil iad idir tuilleadh ’us càirdeil ri chèile. Tha ’n àireamh a’s mò de mhuinntir na h-Eaglais Shaoir dhe’n bharail gu’m bu chòir an Eaglais Stéidhichte fhuasgladh o’n stàit, mar sin ’ga fàgail air an aon bhonn ris an Eaglais Shaoir, ’s gu’m biodh a teachdairean a faotainn an teachd-an-tir o shaor-thabhartasan an t-sluaigh. Tha ’n àireamh as mò de mhuinntir na h-Eaglais Stéidhichte, mar bu choltach, an aghaidh so. Ach tha moran anns an Eaglais Shaoir nach eil a faicinn iomchuidh an Eaglais eile a dhi-stèidheachada, agus air an laimh eile, tha moran anns an Eaglais Stéidhichte fhèin a creidsinn gu’m biodh e na b’fhearr dhi a bhi frasgailte bho’n Stàit. Cha’n eil taobh seach taobh aona-ghuthach. Bha Gladstone us Rosebery, toiseach na bliadhna a’ cur rompa, maille ri moran de nithean eile, gu’n di-stéidhichead iad an Eaglais, ach b’ fheudar do Ghladstone an dreuchd a bh’ aige cho fad a’ leigeil dheth, agus ged tha Rosebery na àite, tha e lag-làmhach, agus cha’n eil cha mhor iomradh air di-stéidheachadh an dràsd idir, agus tha e soilleir gu leòr nach bi, gus am bi iomadh ni eile air a thoirt air adhart ’s air a chur ceart.

Cha’n eil a bheag ri radh a thaobh a’ chogaidh air an t-seachdain so. Tha na h-Iapanich a’ cur rompa ’n cogadh a leantùinn, agus a réir sgeòil, tha na Sinich dhe’n aon rùn. Tha gach taobh a’ cumail a mach gu bheil an ceart acasan, ’s gu bheil an eucoir gu h-iomlan air taobh caaich. Cha’n eil ni a’s fheaar na leigeil leotha.

Bathar math agus saor aig D. J. Domhnullach. Taghail aige gun fhios nach tu a gheobh an fhichead dollar.

---

[130]

[Vol . 3. No. 17. p. 2]

TURAS AN TAILLEAR MHOIR DO GHLASCHU.

AIR A THOIRT A BHAN BHO BHIAL FHEIN, FACAL AIR AN FHACAL.

(Air a leanntuinn.)

“Biodh sin mar sin mata,” arsa Domhnull, “ach cum gle shamhach.” “Feumaidh sinn luchd na ’m poitean a sheachnadh, air eagal gu ’n dean iad greim ort air son an leir-sgrios a chuir thu air iodhalan Mhic Leoid.” “Na leig am Freasdal!” “O, Mhoir a Mhoir? mo chiad run ’s mo ghradh, deireanach, mo caairt-iuil, ’s mo reul stiuraidh, am b’ eil e ’n dan dhomh, aon uair fathast t-fhaicinn a dearsadh ann an iarmailt m’ arois, no am faigh mi bas ann an tir choimheach, gun ghal, gun onar, gun mharbhran!” “Tha mi creidsinn gur ceothach an iarmailt a th’ ann a sin Eachuinn, ’s gun teagamh s neonach an ionad dearsaidh an Spardan. ’Saoil thu nach bi an Eclipse a tigh’nn gu math tric orra na flaitheas sin?” arsa Domhnull. Rainig sgeig Dhomhnuill cho domhainn mi, a dhuine, gu ’n d’ thubhairt mi ris— “Amadain! Na ’n robh cuibhrionn de spiorad t-athair air tuiteam ortsa, cha b’ ann a fanaid air Buaidh na Bardachd a bhiodh tu.” “Tha mi ’g iarraidh fathamas ort Eachuinn,” ars’ esan. “Tha fios agam, gu ’m b’eil thu na do dheagh fhidhleir, ach cha d’ thainig e riamh a staigh orm gun robh na Ceolraidh a spionagraich ort.” “Co iad sin, na Ceolraidh! Ma ’s e boirionnaich a tha thu ’ciallachadh; tha mise ’cantainn riut, nach robh thu cho fada dochair bho ruga’ tu. Cha do chuir i cir na cuailean a ghabhadh oirre spionag a thoirt ormsa, ach mo bhean phosda—Mo Mhor bheag fhin—Blath nan Oighean ’s barra-gug na muathan taighe. Mo Chreach! Mo Chreach!

Co a sheinneas dhuit an t-oran,
Bhiodh solasach tursach;
No chluicheas dhuit gu h-eolach;
Puirt cheolmhor do dhucha.

’S do chruit chiuil ’us d’ ailleagan ’na fhogarach ann an tir chein?” Thug Domhnull an sin fead as, agus thoisich e air cunntadh nan rionnagan. Bha ’n t-suipear aig mo phuithair cheile deis an am dhuinn ruighinn: ’s an deigh dhuinn tacan a thoirt air seanachas, ghabh Domhnull na Leabhraichean, ’s chaidh sinn a laidhe. Ach cha b’ i ’n fhois a fhuair Eachuinn bochd. ’An deigh dhomh a bhi meadhrachadh ’s ag osnaich, a carachadh ’s a tionndadh, re ’chuid a b’ fhaide dhe ’n oidhche, thainig nadur de neo-thalbhaidheachd orm. Cha robh mi na mo chadal no na mo dhuisg, ach mar gun canadh tu, leith ma leith, eadar an da staid. Cha ’n urrainn dhomh a chantainn gun robh mi ’bruadairachadh, ’s gidheadh, bha mi faicinn seallaidhean— ’s ann a bha mi ’taibhseachd, a dhuine. Ma ’sa fior dhomh gun robh mi air mo thogail suas eadar an talamh ’s an adhar, ’s gu ’m faca mi ’n cuan air a bhreacadh le luingeas eilthirich. Cuid dhiu ’dol na mirean air na creagan, cuid ga ’n ruith sios le soithirh smuid gun ainm, ’s cuid eile ’dol na ’n teine. ’An deigh sin thainig tir mo dhuthchais fa mo chomhair, agus ann an ait’ arbhar, ’s e ’bha air gach raon, iomar, agus leathad barr dheanntagan agus chuiseagan-ruadha. Bha feigh, caoraich mhaola ’s cearean fraoich’, a leubhadh ’s a mineachadh. “Achd nan Uachdrainn,” air gach cnoc, gleann, ’us craobh uaine. Thainig sgail eadar mi ’s an sealladh anacneasda so, agus ann an tionndadh na bois, ’s ann a fhuair mi mifhin na mo lasguire de ghill’ og, air Airidh Clais-nan- Cruithnich* Mo chliabh na lasar, ’s mi ’taomadh a mach tabhartas a chridhe, aig altair Bhenuis. Mor a briseadh a mach ’an ur-bhlath a h-oigheachd—a falt trom dualach, air shnuadh dol fodha na greine, na chuartagan miteagach sios a cul—a muinneal sinnteach ban, a tilgeadh gathana soluis—a gairdeana caoin-gheal, trid-shoillse, saor bho ollainn sid na anard grinn, bho h-uileanain sios—a ceann crom, ’s i faisgeadh sinean “Stabhaig” —torman bodhar tla aig a mheadar ’na sguird, ’s i ’seinn an orain so, air fonn— “Bu chaomh leam ’bhi mire, ri nighinn donn og.”

O, seas a bho riabhach,
Leig dhiot a bhi fiadhaich.
O seas a bho riabhach;
’S e ’s ciataich ’bhi foil.
O seas a bho riabhach;
Tha pailteas ’s a ciliabh dhuit;
Thoir as mar is miann leat.
’S bi fialaidh ri Mor.
Ge sleamhainn do bhian-sa,
Ge sultmhor do chiliathaich;
Chaidh geamhradh nan siantan,
Car dian air do dheo.
’N uair ’bha uireasbhuidh biadh ort,
’S a chaoile ga d’ fhiachainn;
Thugadh borrach ’us sliabh dhut,
Bho na Ghriannan le Mor.
O, Seas, &c .

Dean seasamh gu suairce,
’S leig sruthanan fuaimneach,
’An cuman na gruagaich,
Thog thu suas air a meoir.
Cuir cop air, ’s craobh aird,
’S theid thu fein agus “Blarag,”
A dh’ imlich le cairdeas,
Gu sail Beinn-nan-sgorr.
O, Seas, &c .

Bi’dh Beiti ’us Seonaid;
Bidh Eilidh ’us Morag,
’S na bruachagan boidheach,
Ri ceol ’measg nam fluo.
Thig Uilleam ’us Domhnull,
Thig Eachunn ’us Eobhann,
’S bi’dh Subhailc ’us Solas
Dian fhogadh as ur.
O, Seas, &c .

Bi’dh ’n uiseag ag eiridh,
Sheinn eallaidh nan speur dhuinn:
Dol fodha na greine
Cuir speis air a chuis.
Bi’dh Clarsair nan geugan,
’Seirm binneas le eibhneas,
’S ath-shoillseanan Bhenuis
Cuir sgeimh air gach gnuis.
O, Seas, etc.

Bi’dh seilean a canran
Am boineid gach slainnt-lus:
Bi’dh torman nan gair-cas,
Bi’dh bairich nam bo,
Mactalla nan aird
Mar ri cagar nam faillean,
Ag aithris—“ ’s i ’n airidh
Priomh pharras gach beo.”
O, Seas, etc.

Bi’dh briodal, bi’dh manran
’S na badanan blatha.
Co mhuthachadh graidh.
Chuireas slainnt an cridh’ og.
Tha iomlanachd Naduir,
Lan-fhoillsicht’ mu’n airidh.
Nis’ lian thu a chlaraig—
Triseo Stabhag! Theo, theo!

Chaill mi sealladh de Mhor ’s de ’n airidh, ’s chaidh m’ iomchair air sgiathan a chiuil gu mullach Suil-Bheinn. Dhealaich mifhin ’s an oige, solas agus muirn, gun fhaireachadh dhomh. Air dhomh a bhi ’n trom smuainn ’s mo thaic air mo mhaide, chuala mi fathram am measg nan neoil, agus air sealltainn an airde dhomh, chunnaic mi bith a siubhal troimh ’n iarmailt, a giubhlan bratach nuadh nan tri fillidh, nan tri dathan ’s nan tri gathan, sgaoillt’ ri crann iaruinn. Chuala mi ’n sin guth a’ gairm rium— “Eachuinn Mhoir, ’ic ‘Urch’ ’c’onnuill!” Mifhin— “Tha mis’ ’an so!”

AN GUTH. —Ciod a ta thu ’faicinn?”

MIFHIN.— “Bith a siubhal troimh ’n odhair a’ giubhlan bratach nuadh nan tri fillidh, nan tri dathan ’s nan tri gathan, sgaoillt’ ri crann.”

AN GUTH.— “ ’S ciod a ta thu tuig-

*The Valley of the Picts.

---

[131]

[Vol . 3. No. 17. p. 3]

sinn leis an t-sealladh sin?”

MIFHIN.— “Dh’fheumadh mo Thuigs a bhi air a soillearachadh ma’s tuiginn a bheag dhe na tha mi ’faicinn!”

AN GUTH.— “Eisd, mata, ’s e m’ bith a ta ’giubhlan na Brataich, ‘Beachd an t-shluaigh.’ Tha bhratach ’na h-iomlanachd a ciallachadh Saorsa Bhuan a phobuil. Tha tri fillidh na brataich a ciallachadh, An Gaidheal, An t-Ard-Alabnnach, agus an Reitiche Gaidhealach aonaicht’ ann an deagh ghniomh. Tba tri dathan na brataich—Dubh, Gorm ’us Geal a ciallachadh, an t-am dubh dorch’ a chaidh seachad, an t-am measgta ’tha lathair, agus an t-am soillear eolasach a tha tighinn. Tha tri gathan na brataich a ciallachadh, Coir dhligheach nan Gaidheil, Ath-bheothadhadh spioradan bhur ’n Athraiche, agus Ceartas bithbhuan. ’An sin sheall mi ’bhan air aghaidh na talbhainn, agus chunnaic mi armailt mhor shluaigh, air an roinn na ’n tri buidheanaibh. Bha aon bhuidhean a gearradh sios nan lus, a carnadh nan clach ’s a reiteach nan roidean. Buidhean eile ’ruamhair, a cuir sil ’s a racadh, ’s an triamh buidhean a togail nam bearnan, a compairteachadh eolais agus a stiuràdh barailean fallaiseach. ’Chunnaic mi an deigh sin, seann duine sgiamhach, ’na shuidh’ air bruach aibhne; fhiasag fhinealt’, a bha air dhreach na cadaich, sgaoillt a bhan air a bhroilleach; an t-aile ’mire troimh fhalt min, a bha tuiteam na chuachagan airgeadach air a ghuailibh—clarsach lathaibh eile na lamh, ’s e cluich oirre mar nach cuala mi riamh. A ghuth binn, reidh, mar bhriodal an t-samhraidh ag eiridh ’s a laidh’ air uchd an aile, agus cha ’n urrainn mi ceann ni’s fhearr a chuir air m’ astair do Ghlascho, nan t-oran a sheinn e, d’ a rinn a leithid de ghreim air m inntinn ’s nach d’ thig an la ’leigeas mi di-chuimhn’ air, a ’thoirt dhuit ’n a iomlanachd.

A chlann mo ghaoil! a chlann mo dheoir?
Iarmad sliochd nan laoch a bha,
Bha ’m aoìbhneas brist’ os ceann nan neoil,
’S mo chlann ’an geimhlibh daors’ an sas.
Phairtich mi ’n ’ur eiginn chruaidh
Bho’n am chaidh m’ fhuasgladh aig a bhas:
’S bho n’ sgaradh sibhs’ ’us Tearlach Ruadh,
Gach bann ’us duall ni’s cruaidh’ a fas.
Duisg—mo chlarsach as do shuainn—
Clisgeadh aintigh’rneas roimh d’ fhuaim.

Gach coir ’us dligh’ air uisg ’us beinn,
Bha aig ’ar sìnnseara bho thus,
Sheilbhich coigrich ann am foill,
’Us stamb air statunn Righ nan duil.
Ged’ bha bhur beath’ le nadur luaight’
Mu ghlac na’m fuaran bruaich nan cno:
Sgiurs iad bhur coluinnean thar chuan
’S bhur spioraid gluas’ d ’an glinn a cheo.
Duisg—mo chlarsach—misnich trein—
Gairm mo chlann a duthcha cein!

Gach oibheum, uireasbhuidh ’us turs,
A dh’ fhuilig sibh bho fhoirneirt dhaoidh;
Chaidh troimheams’ uil’ an Talla chiuil
’S cha chaisgeadh seirm na’n duil mo chaoidh.
Bhur bailtean chunnaic mi ’dol fas;
Bhur taighean faoilidh nan dearg chaoir:
Na banntraichean ag iarraidh dail,
’S am baillidh maoidhead ‘baigh’ a mhaoir.
Duisg—mo chlarsach agus nochd,
Cuis nam banntraichean ’s nam bochd!

Tha Eolas ’s nis a geigibh sgaoìllt’;
Na ’n dubharachd tha ’n aois a tamh;
An oige ’g ith’ dhe ’n toradh chaoin,
’S a bhuil a mach, am braomaibh slainnt’.
Tha Ghaidhlig’, shaoillt’, ’bha fo na buiun,
A nis a togail cinn le rath:
Tha gineal Dhiarmaid agus Fhinn,
A nochdadh soillsean cloinn nam flath.
Duisg ’s a chlann, mo chlarsach bhinn,
Uaill an athrichean ri m’ linn!

Dhuisg mo chlarsach as a suainn;
Mhislich iarmad sliochd nan sonn.
Sheirm mo chlarsach saorsa bhuan,
Bho bhaile Chluaidh, gu Stroma thonn.
Dhuisg mo chlarsach, uaill mo lo
Air cnocaibh fraoich ’s an duthcha cein.
Dhuisg mo chlarsach—theich na neoil,
’S tha mais ’us ciuin an gorm nan speur.
Mo chlarsach dhuisg gu saith mo chri
’Us triallaidh sgail’ a bhaird ’an sith.

RUDHACH.

Bha gille òg ann roimh so a bhagh mòr-thlachd bhi cluich le teinne, agus a dhiult an droch chleachd so a leigeil deth, ged fhuair e gu tric achmhasan air a shon, Air là àraidh, ’nuair chaidh a mhàthair a mach a cheannach ni éigin, shoillsich e bioran, agus air dha bhi ’g iomairt leis, ghlac eudach teine, agus las e suas mu’n cuairt da. Ghlaodh e gu h-àrd air son còmhnaidh, ach mu’n d’thàinig cabhar d’a ionnsuidh bha e air a losgadh co mòr ’s gu’n d’ fhuair e bàs beagan an dèigh sin. Is còir d’a so clann òg a theagasg gun bhi cluich le teine, —ni a ta ’na sheirbhiseach maith, ach ’na dhroch mhaighstir; agus gun bhi eas-umhal do chomhairle am màthar, a ta gabhail mór chùram mu’n timchioll.

THATAR an deigh meinnean beaait each de dh’ òr fhaighinn ann an Cooluardie ceàgrna de dh’ Astralia air nach robh iomradh sam bith roimhe so. Tha sluagh a dòrtach ann as gach cearna de dh’ Astralia fhéin ’s á New Zealand.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Organs, and Sewing Machines of all the best kinds.

A good stock of Accordeons, Harmonicas, Violin Strings, and Music Books.

Sewing Machine Needles and oil always kept on hand.

Call and Examine Stock.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige o ch math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile. agus gu bheil e ’ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, s’ cor dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith rt, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

TAGHAIL AIG
AONGHAS DOMHNULLACH,
Ceannaiche,
SIDNI—C. B.
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

---

[132]

[Vol . 3. No. 17. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu lichd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air sor $1 .52, neo 6sd. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgribbh iad ach air aon taobh d’ an duileig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu.
J . G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney Cape Breton.

SIDNI, OCTOBER 27, 1894.

Cha’n eil e fior, mar tha cuid ag ràdh, gu bheil anns an linn so na bochdan a fàs na’s bochda agus na beairtich a’ fàs na’s beairtiche. Cha robh linn riamh anns an robh nithean matha na beatha so air an roinn cho cothromach ’sa tha iad aig a cheart àm so. Tha iomadh goireas aig na daoine bochda ’san latha ’n diugh nach robh aig na daoine bu bheairtiche anns na linntean a chaidh seachad.

THA gach latha a tha dol seabhad a toirt ’g ar n-ionnsuidh sgeul o leaba-bàis Sàr Ruisia. Tha ’n cogadh, car ùine bheag, air a dhol à cuimhne, ’s tha iadsan a bha deanamh fàisneachd dha thaobh air sgur, ’sa toirt an aire gu leir do Ruisia’ agus a feuchainn ri thuigsinn ciod a thacharas an deigh bàis an Impire, ni nach eil a nis fad as. Tha e a sior dhol na’s miosa, agus cha ’n urainn dha bhi beò ach ùine ghoirid. Tha an luchd-dreuchad ann an St. Petersburg a deanamh gach ullachadh a dh’ fhaodas iad, chum ’s gu’m bi ’n Iompaireachd mhor deiseil aig àm sam bith air son bàis a fir-riaghlaidh, agus air son ’oighre chur air a’ chathair rioghail ’na àite. Tha darra mac an Iompaire mar an cendna tinn; tha e ann an trom chaitheamh ’s cha’n eil fhios aig na lighichean cò a’s luaithe dh’fhalbhas am mac no’n t-athair.

CumMinard ’s Liniment ’san tigh

Gun ni ach Airgiod.

Bu mhiann leinn uile bhi sona, agus tha sinn a ghnàth a’ sireadh mi-eigin a tha sinn a saoilsinn ni sinn sona; ach ma’s fhiach e bhi ’ga shireadh, feumaidh an sonas a bheir e dhuinn a bhi, cha’n ann ’na dheàrrsadh goirid, ach na thaitneas maireannach. Bu mhuladach an t-aideachadh a rinn bean-uasal shaoibhir ann an America.— “An uair a bha mi òg, bha na h-uile ni agam ach airgiod, ach an diugh, ’s mi air fàs aosda, tha mi gun nì ach airgiod; agus ciod a ni e air mo shon?” Air an dòigh cheudna labhair té a chuir seachad mòran de làithean am measg greadhnachas cùirt rioghail a’ cheud Napoleon,— “Ah,” ars ise, “bha tigh maiseach agam, bha diamonds luchmhor agam, dh’ fhaodainn mo dheise riomhach atharrachadh na h-uile latha, bha àireamh thaghte de chàirdean a’ igabhail am bidh aig mo bhòrd, bha gach tigh-cluich fosgailte dhomh, cha robh fleadh aig uaislean cheanna-bhaile na Frainge dh’ ionnsuidh nach d’ fhuair mi cuireadh, ach gidheadh, am meadhon sin uile, bha neul dorcha an crochadh as mo cheann, bha eagal diomhair a thaobh na bha ri teachd a’ gabhail còmhnuidh annam, s ’ga mo chnàmh o’n taobh a stigh.” —Dr. T. Davidson

Tha briathra ’n an nithibh beaga ach is cruaidh a bhuaileas iad, agus is goirt a leonas iad, an uair a bruchdas iad a mach a’ beul an tuaileis. Gnathaichear iad co furasd ’s gu’n di-chiumhnichear na buaidhean agus na cumhachdan foluichte aca. An uair a labhrar iad gu freagarrach, tuitidh iad mar na gathan-greine air la samhraidh, mar an druchd air an lus mhaoth, agus mar an t-uisge tla, a ta ’sileadh gu mall air na raointibh tartmhor; ach an uair a bhras-labhrar iad le nimh agus feirge, tha iad cosmhuil ris an reotha chruaidh, ris na clochaibh-meallain, no ris an doininn sgriosaich a leireas le ’shearbhad, air muir agus tir.

’S ANN ’an Sina tha ’n t-sligh-uisge(canal)a’s mò th’ air an t-saoghal. Tha e ceud thar fhichead mile dh’fhad (2100), agus tha da fhichead baile ’sa h-aon air a bhruachan. Thóisicheadh air a chladhach mu’n bhliadhna 750, A. D., ’s cha do chuireadh crioch air gu ceann shia ceud bliadhna.

Minards Linimentair son Loine.

JOST BROS.
(Roimhe so, C . S. Jost & Co.)
STOC MOR DE BHATHAR UR.

Bathar Tioram, Caiseart, gach seorsa.
Airneis taighe, Bathar Cruaidh, Soithichean, Siucar, Ti, &c ., &c .

Prìsean beaga, moran bathair, ’s bidh sinn gle thoileach a bhi ’ga shealltuinn. Taghail againn aig an t-seann stor,

CHEAPSIDE WAREHOUSE.

D . A. HEARN,
Fear-Tagraidh, Notair, &c ., &c .,
SIDNI, C. B.

Gllios & MacEachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagridh aig Lagh
SIDNI & ST. PETER’S, C. B.
J. A. Gillios. AJ. G. MacEachuinn.

Dr. G. T. MacGILLEAIN,
Dotair Fhiacal,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI, C. B.

SIOSAL & CROWE.
Fir-Tagraidh, Comhairichean
Notairean, &c .
SIDNI, —C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Leabhraichean Gailig.
RI ’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[133]

[Vol . 3. No. 17. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

CHAIDH soitheach-seòlaidh a ghlacadh alg Port Hawkesbury o chionn dha no tri sheachdainean, air son a bhi bristeadh air lagh na cuspuinn, agus tha i ri bhi air a rup air an t-seachdain s’a tighinn.

THA muinntir an rathaid-iaruinn a’ cur suas “fensichean” fasgaidh mu’n chuid sin dhe’n rathad a b’ àbhaist a bhi air a dhùnadh leis an t-sneachda ’sna geamhraidhean roimhe. Bidh dòchas againn, uime sin, gu’m bi ’n carbad a’ ruith na’s righailtiche air a’ gheamhradh so ’na b’ àbhaist da.

CHAOCHAIL Caiptean Iain Mac Leòid, duine mhuinntir an Eilein Mhoir, ann am Provincetown, Mass., air a 15mh la de’n mhios. Bha e ris an iasgach ’sa seòladh o chionn fhada, agus bha e deanamh a dhachaidh anns a bhail’ ud o chionn àireamh bhliadhnachan. Dh’fhág e bantrach us triuir chloinne.

THAINIG àireamh de mhéinneadairean á Belgium gu Sidni an oidhche roimhe, air son a dhol a dh’ obair ’sna méinnein-guail. Thàinig iad ann an droch àm; cha’n fhada nis gus am bi na méinnean a’ sgur a dh’ obair, ’s cha bhi dad aig méinneadairean an àite so fhéin ri dheanamh, gun luaidh air daoine á dùthaich eile.

S iongatach cho deiseil ’sa tha ’n saoghal a fàs. Tha muinntir Lunnuinn us Bhreatuinn an diugh ag itheadh feòil nan caorach a bha o chionn beagan us seachdain a’ criomadh an fheòir air réidh-shrathan Mhanitoba, agus am bradan a bha aig an àm cheudna a snàmh anns a chuan chiùin mu chladaichean Cholumbia Bhreatunnach, tha e an diugh ’ga reic air an taobh so dhe’n fhearann, ùr anns na margaidhean, gun uiread ui gràine saluinn a dhol air.

CHAIDH ceud ’sa tri deug a bhàthadh aig an iasgach air na Grand Banks air an t-samhradh ’s air an fhoghar am bliadhna, agus bhuinneadh tri fichead ’sa tri deug dhiubh sin do na mor-roinnean iosal so. So bliadhna cho dona a thaobh call beatha ’sa chunnaic na h-iasgairean o chionn fhada. An uiridh cha do chailleadh ach leth-cheud ’sa tri. Bha deich soithichean air an call an uiridh, agus naoi air fhichead am bliadhna. Tha dithis bhraithean a mhuinntir Port Hawkesbury, Ailein agus Iain MacEachuinn, air chall o dheireadh Ogust, ’s cha’n eil teagamh nach eil iad air am bàthadh. Dh’ fhàg Ailein bean us seachdnar chloinne. Is beag fhios aig fear an tàimh air ànradh fear na mara.

BATHADH. —Chaidh duin’ òg do ’m b’ ainm Uilleam Mac-an-Tòisich, a mhuinntir Beinn-a- Mharmoir, a bhàthadh aig an Amhuinn Duibh, faisg air a Bhai ’n Iar, feasgar Di-ciadain air an t-seachdain s’a chaidh. Dh’fhág e a dhachaidh air son a dhol a mharbhadh thunnagan, agus ’nuair nach do thill e dh’ fhas a chuideachd an-fhoiseil dha thaobh, ’s chaidh iad ’ga iarraidh. Fhuair iad an toiseach am báta faisg air a chladach agus astar beag bhuaithe sin fhuair iad corp an duine bhochd anns an uisge. Bha ’n gunna aige na lamhan ’s greim teann aig air. Tha e doirbh a dheanamh mach cia mar a thachair e dha.

THA cuideachd a ghuail a tòiseaceadh air togail laimhrig-guail aig Louisburg, Di-luain s’a tighinn, ’s tha e ri bhi ullamh toiseach an an earraich. Tha e dol a chosg tri fichead us deich mile dollar ( $70 ,000). ’Se Raonull Gillios, as a bhaile so a tha dol ’ga thogail dhaibh.

THA sinn air son àireamh luchd-gabhail a phaipeir so a dhùblachadh eadar so ’us Bliadhn’ Ur, ’s cha ’n eil fhios car son nach gabh sin deanamh. Ma chuireas àireamh mhath de ’n luchd-gabhail a th’ againn rompa àireamh de dh’fheadhainn ùra fhaotainn, bidh e deante ann an ùine glè ghoirid. Far am bi toil. bidh gniomh.

THA ’n geamhradh a’ tighinn. Tha ’m blàths air falbh, ’s cha bhi dùil againn ri moran dheth tuilleadh gu’n tig an samhradh orinn a rithist. Tha reothaidhean geala ann a nis, cha mhor gach oidhche, ’s cha’n fhada gus am bi an reothadh dubh ann, a chruadhaicheas an talamh ’sa chuireas as do gach ni a tha fàs. Thig an geamhradh, mar a thig gach ni eile, na àm féin, agus ’an àite dhuìnn a bhi gearan air ’sa gabhail eagail roimhe ’s glice dhuinn ullachadh a dheanamh air a shon, agus fhaicinn nach tig e orinn gun fhios duinn.

Iadsan a Phaigh.

Stephen Mac Neill, Beavers Cove.
M. R. Johnstone, Big Pond, (50c. )
Ceat Nic Ille-mhaoil, Catalone .
Mrs. Matheson, Valley Mills.
Iain I. MacAmhlaidhKennington Cove.
T. C. Mac-an-Toisich, Malgawatch ,
E. C. Mac Aoidh,
Domhnull Mac Leoid, Bras d’Or Mor.
Lachuinn MacGuaire, Amhuinn Mheadh’ach
A. R. Domhnullach. (Gobha) Baddeck .
Iain Mac Codrum, Sidni.
Lachuinn MacFhionghain, Acarsaid M’garee,
Seumas Mac Fhionghain, ( $2 .00)
Raonull Dughallach, Grand Mira, (25c. )
Bean D. W. Mac Leoid, Barra, Alba.
An t-Urr. I. R. MacLeoid, Three Rivers, Que.
Dr. Mac Leoid, Spokane , Wash.
A. E. Mac Farlain,
D. I. Caimbeul, Hamilton , Ont.
Iain D. Mac Gille-bhrath, Ohio , N. S.

POSAIDHEAN.

AigNew Glasgow.Oct. 13mh la, leis an Urr. R. Domhnullach, Iain B. Siosal Port Hastìngs ’us Mor Shiosal as an aite cheudna.

Aig na h-Eileanan Dearga, Oct. 16mh, leis an Urr. R. Mac Aonghais, Ioseph Johnstone, St. Peter’s, us Ceat Nic Coinnich, Hay Cove.

AigSt . Andrews, N. S. ,16mh la de October, leis an Urr. Seumas Friseal, Ruairi Mac-a- Phearsain us Màiri Dhomhnullach.

BAIS.

AigKerrowgare , Pictou,Oct. 11, Iain T. Sutherlan, 23 bliadhna dh’aois.

Aìg a Ghleann Ur, Baddeck, air an 26mh latha do October, Seònaid E. Nic-am t-Saoir 15 bliadhna a dh’ aois.

AigSoldier ’s Cove,an 3mh la de dh’ October, Domhnull Sutherlnn, 68 bliadhna dh’aois. —R. I. P.

An S. S. Arcadia.
THA’N ARCADIA a ruith eadar Sidni us Bagh St. Lawrence na h-uile seachdain, a falbh a Sidni aig ochd uairean maduinn Di-mairt, agus a taghal air an rathad aig Sidni Tuath, St. Ann’s, Ingonish, agus Aspy Bay, agus a tilleadh na h-uile Diordaoin.
P . KERR,
Maighstir.

SANAS.

Bathar Ur na h-uile Seachdain.

Na prisean na’s isle na bha iad riamh.

Caileagu,
Aodaichean,
Caiseart,
Dluth Geal.

Tha Gailig aig na cleirich.

STOR SHAOR SHIDNI.
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothuich

Taillearachd.
Tha’n stor-taillearachd a bha ’sna bliadhnaichean a dh fhalbh air a cumail le
Donnacha Mac Ill-Fhinnein
a nis air a ceannach agus ri bhi air a cumail na dheigh so le
Niall Mac Fhearghais,
tha stoc mor dhe gach seors aodaich aige air laimh; bidh tuilleach a dol na cheann gach seachdain. Taghail aige ma thu air son do chuid aodaich a bhi
San Fhasan.

---

[134]

[Vol . 3. No. 17. p. 6]

MAR FHUAIR EACHUINN AN COIRCE.

Bho chionn ùine mhòir air ais, bha duine ’fuireach air na cluaintean ann an Gleann-Urchadain, air an d’ thug na coimhearsnaich mar ainm, “Eachunn Dubh.” Bha croit agus beagan spréidh’ aig an duine so; agus bha sin ga chumail bho bhliadhna gu bliadhna gun a bhi ’deanamh obraichean sam bith eile. Bha toradh a’ chriomaig thalmhain so, tha e coltach, a’ cumail pailteas bidh ris fhéin ’s ri ’thigh, ’s ri chuid spréidh; agus cha robh an còrr a’ cur cùraim air. Bha so gu math fhrd ’sa mhair e, Ach co-dhiù, bliadhna dhe na bliadhnaichean, thachair nach d’ fhàs am bàrr, mar is minig a rinn e, agus air an aobhar sin bha gu leòir aig Eachunn agus aig iomadh croitear eile, m’an deachaidh an geamhradh seachad, iad fhéin agus an cuid bheathaichean a chumail ann am biadh. Ach le beagan caomhnaidh, fhuair iad an geamhradh seachad; ach ma fhuair, thàinig an t-earrach ’s cha b’e a b’usa, gun fhios cia as a thigeadh an siol-cur Bha an aon ùirnigh ’s an trom-ghearan ann am beul gach aoin: cia mar a gheobhadh iad siol-cuir? A’ chuid aig an robh sgillinn airgid bha e a’ ceannan t-sìl; ach cha robh airgiod aig Eachunn, agus o nach robh, bha e ’cumail cagnaidh ris a dh’ oidhche ’sa cia as a thigeadh siol a chuireadh a’ chroit.

Chaidh e mach aon mhaduinn se ann an trom smuairean mu ’n ni so, ’s cò dhunnaic e tighinn ’na choinneamh ach Eoghann Mac-Gille, fear dhe a choimhearsnaich, le each us càrn làn de phocaunan coirce.

“Cia as a fhuair thu au corc, Eoghainn?” ars’ Eachunn.

“Ubh! fhir mo ghraidh, Eachuinn, an d’ fhuair thu graine fhathast? Chaidh mise mhan an diugh a dh’ fhaicinn a’ Mhinisteir; agus gu fortanach, fhuair mi na tha thu coimhead.”

“ ’S am bheil graine tuilleadh aig a’ Mhinisteir, a lamhas e ’thoir seachad?” dh’ fharsid Eachunn.

“Tha sin àige,” ors Eoghann; “agus gu dearbh cha ’n ’eil e na dhroch olach leis.”

Rinn so on gnothuich dh-Eachunn. Fhad ’s a bhiodh corc’ aig Mr—bha fhios aige gu ’m faigheadh e fhein beagan deth.

Cha do leig e ’n corr dail ann; ach dh’ fhalbh e a dh’ ionnsaidh a Mhinisteir. Ach cia mar a bha e dol a dh’fhaotuinn sil o ’n Mhinisteir. gun an t-airgiod? Ged nach robh an t-airgiod aig Eachunn, cha do leag sin a chridhe. Bha e ’na dhuine carrach agus bha e ag earbsa gu mor ri sin.

Mu ’n robh a’ mhaduin ach og rainig Eachunn tigh a’ Mhinisteir, ag iarraidh fhaicinn, agus air dha ’n t-searbhanta innsehdh do a maighstir gu’n robh duine stigh air son ’fhaicinn, chaidh Eachunn fhiachainn sios far an robh am Ministeir.

“Gu de so, Eachuinn, a thug a mach an diugh thu?” ars am Ministeir.

“Thug le ’r cead, gnothach nach ’eil ro deallbhach domh ri innseadh, ged is fheudar dhomh ’dheanamh.”

“Ciod e sin?”

“Mata, la ’r cead, cha ’n ’eil mi air son innseadh dhuibh gus am bi mi cinnteach nach ’eil aon anns an t-seomar ach sin fhein,” ors Eachunn ’s e dunadh an doruis.

“Nach ’eil thu coimhead nach ’eil aon ’s an lathair ach sinn fhin? ors am Ministeir.

“Tha ach cha ’n ’eil mi air son gu ’m biodh aon sam bith mu ’n cuairt’ a chluinneadh sinn; a thaobh ’s nach ’eil mi air son gun cluinneadh neach air bith an t-uirsgeul so a a tha mi a dol a chur an ceill dnibhse, ach sibh fhein a mhain.”

“Cha ’n eagal da sin, Eachuinn; thig thusa mach le d’ uirsgeul; agus ni sam bith a lamhus mise a dheanamh chum do leaghas ni mi e gu toileach,” ars am Ministeir.

“Mata, thainig mi dh’ innseadh dhuibh nach ’eil Uirnigh ’n Tighearna fhathast agam!” ors Eachunn; “agus gus an ionnsuicheadh sibh dhomh i.”

“Ubh! ubh! mo naire! mo naire! cha robh mi ’n duil gu ’n robh neach a dol a stigh do ’n Eaglais air la na Sabaid gun Uirnigh ’n Tighearn’ aige! gu de a’ bheatha bha thu a caitheadh riamh? An do chum thu dleasdnas riamh ’n a do thig?h”

“Is iomadh uair sin; ach cha d’ fhuair mi lan-ionniachadh air Uirnigh ’n Tighearna fhathast, agus mar a thubhart mi mar tha, is ann a dh’ fhaotuinn sin a thainig mi so an diugh.”

“B’ fhearr leam gu ’n d’ thainig thu o’ chionn dusan bliadhna,” orsa Ministeir, ach ma ni thu feum math dhe do thurus an drasda fhein, cha ’n ’eil comas air do mhairnealachd roimhe so: dean suidhe gus an cluinn thu mise dol air aghart leis an Uirnigh, ’s a sin, gabh fhein as mo dheigh i.”

Rinn Eachunn mar a chaidh iarraidh air; agus thoisich am Ministeir air briathran beannaichte na h-Uiruigh a chur an ceill do dh-Eachuàn gu socrach, soluimte, mar is cubhaidh do luchd nan casg— “Ar n-athair a ta air neamh.”

“O!” ors Eachnnn gu socrach, soluimte, mar is cubhaidh do luchd nan casag:— “Ar n-athair a ta air neamh.”

“O!” ors Eachunn, “an e ar e n-athair uile E.”

“Ubh! ubh! an robh thu gu ’n fhios air sin gus a so, Eachuinn! Ma leugh thu riamh am Biobull chitheadh tu gu ’r Esan an Ti-ard, is athair do gach aon do shliochd Adhaimh.”

“Mar sin ’se sinne gu leir na braithrean?” ors Eachunn.

“Gu ’n teagamh air bith is sinn.”

“Agus is mise ’s sibhse na braithrean?” lean Eachann.

“Se, Eachuinn, mise ’s thusa na braithrean, anns ’an t-seadh so.”

“Mata, le ’r cead, tha mi dol a dh’ fharaid aon cheisd eile dhibh.”

“Seadh, Eachuinn, a mach leatha.”

“Nach bu choir do na bhrathair bheairteach cobhair a dheanamh ris a’ bhrathair bhochd an uair a bhiodh e ’na eiginn?”

“Mata, gu dearbh, b’eadh, agus na ’m biodh sput idir do dh’ eagal an Athair ann dheanadh e sin.”

“Bhuil, ’s ann a bha mise gu ’n ghrainne sil a chuireadh a’ chroit domh; agus air chluinntinn domh e bhi agaibh-se gu pailt, thainig mi do ’r n-ionnsuidh air a shon; agus o’n sibh fhein an deigh a dhearbhadh gu ’r braithrean sinn, bidh duil agam nach leig sibh air falbh falamh ml.”

“Ubh! Eachuinn! cuiridh sin car ur ’s a ghnothuch; ach ’o ’n a thainig thusa dh’iarraidh a’ chorca, ’s an doigh abhachdail so, gheobh thu e. Siubhail do ’n t-sabhall, agus bheir an gille na dhuit bhios uat.”

GED nach fhacas sneachda anns an dùthaich so fhathast, tha dùthchannan eile aig nach eil sin ri radh. Ged is fada deas oirnn Stàit Vermont, ’s ged shaolamaid gu’m biodh side bhriagha ann ’n uair bhiodh an dùdhlachd againne, thuit sia oirlich de sneachda ann air an t-seachdain. A tuath oirnn, ann an Labrador, bha stoirmeannan mora sneachda aca toiseach na seachdain so, na’s mò na chunnacas ann o chionn aireamh bhliadhnachan.

---

[135]

[Vol . 3. No. 17. p. 7]

AN GUALADAIR ’S AN TROMBAIT-CHLUAISE. —Chaidh gualadair Sasunnach a stigh far an robh seann duine ’n a shuidhe a chois na teine ann an tigh aosda ann an Caisteal-nobha. “Madainn mhaith dhuibh a dhuine” ars an gualadair. Cha do fhreagair am fear eile. “Madainn mhaith dhuibh, a dhuine choir,” ars an gualadair a rithist; aca cha mho a fhreagair am bodach, ach chuir e lamh ’n a phocald ’us tharruinn e mach adharc mhor mhiotailt, rud mar nach fhac an gualadair riamh roimh. Chuir am bodach an trombaid r’ a chluais, ’s sheas e ’g amharc air a ghuladair gu geur; ’s sheas am féar eile ’g amharc air a bhodach le mor ioghnadh. Mu dhearadh thubhairt an gualadair ris a bhodach. “Cha dean e feum; cha ’n urrainn duit a chluich le ’d a chluais.”

MAC-LEOID.

Tha Lighicahean cleachdadhM ’ds Liniment

IarrMinards Liniments na gabh ach e.

Leighseadh mi o ghreim droma leMINARD ’S LINIMENT.
Two Rivers, N. S. ROB ROS.

Leighseadh mi o amhaich ghoirt leMINARD ’S LINIMENT.
Antigonish. IAIN A. FOREY.

Leighseadh mi o chrupadh féithean leMINARD ’S LINIMENT.
Dalhousie. MRS. R. SAUNDERS.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach, agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar-dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTETOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut an Gailig.

DUAISEAN

dhaibhsan a gheibh gabhaltaichean ùra do ’n MHAC-TALLA eadar so us Bliadhn’ Ur. Bheir sinn do ’n neach a gheibh an àireamh a’s mò a cheud duais, an neach a’s fhaisge thig air sin, an dàrna duais, agus an darna neach a’s fhaisge thig air sin, an treas duais. ’S iad na duaisean na tri leabhraichean fiachail a leanas.

I. Caraid nan Gaidheal.
II. Sàr-obair nam Bàrd.
III. Foclair Gàilig ’Ic Ailpein.

Bidh iad againn ro ’n bhliadhn’ ùir, ’s bidh iad air an cur g’ an ionnsuidh-san a choisinn iad cho luath ’sa bhios fhios againn cò iad. ’S còir do gach aon feuchainn ri àireamh bheag no mhor de ghabhaltaichean ùra fhaotainn do’n phaipeir. Deanadh gach neach a dhichioll. Iadsan a’s fhearr a ni gheibh iad na duaisean so, agus iadsan nach fhaigh iad, tha fhios againn féin nach bi aithreachas sam bith orra air son na rinn iad gus càirdean MHIC-TALLA chur an lionmhorachd.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

MOORE & JOHNSTON.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siorasan
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

G . H. GUZZWELL,
Seudair agus Uaireadairiche,
SIDNI, C. B.
Uaireadairean Oir us Airgid, agus Seudan dhe gach seorsa.
Uaireadairean air an glanadh ’s air an caradh.

Anns an
Acadia House
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
Rubbers dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris
Curraichdean ur Adan.
Feuch gun taghail thu.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURAICHEAN,
ITEAN NO
GEUGAN

no ni sam bith eile a’s a gnath leis na mnathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN.

---

[136]

[Vol . 3. No. 17. p. 8]

An Ceathramh Cuid.

Bha duine dubh anns na Staitean uair, agus ghabh e mìr fearainn air mhàl o dhuine geal. B’e ’m màl bliadhnail a bh’ aige ri phàigheadh, an ceathramh cuid dhe gach ni a dh’ fhásadh dha. Aon bhliadhna cha robh dad aige ’n cur ach corn, agus cha robh aige dhe sin fhéin ach tri lóid cartach. Ghabh e each us cairt an dùine ghil ’an iasad, agus chuir e ’n t-arbhar a stigh. Chuir e na tri lòid dha ’n t-sabhal aige féin, ’s chaidh e dhachaidh leis a chairt. Dh’ fheòraich an duine geal dheth, “C’àite bheil mo chuid-sa dhe’n arbhar?” “Cha’n eil cuid agad,” ars an duine dubh. “Cia mar a tha sin?” ars an duine geal, “nach rohh agamsa ris a cheathramh cuid dhe’n arbhar fhaotainn.” “Tha sin ceart gu leòr,” ars an duine dubh, “ach cha robh ’n ceathramh cuid ann. Cha robh ann ach direach na tri lòid agam fhéin.”

Mac-Talla ann an New Zealand.

Tha àireamh mhath de Ghàidheil mu’n cuairt air Waipu, ann an N. Z., agus tha MAC-TALLA ’gan ruigheachd gach seachdain mar tha fios aig ar luchdleughaidh mar tha. Cha robh ’dol ann an toiseach ach aon àireamh, agus so mar a sgriobh am fear a bha ’ga fhaotainn, uime o chionn ùine gun bhi ro fhada. “Tha mi gle bhuidheach dhe ’n MHAC-TALLA, ’s tha mi creidsinn gu bheil mo choimhearsnaich mar sin cuideachd. Co-luath ’sa leughas mi-fhin e tha mi ’ga thoirt seachd— ’s tha gu leòr ’ga iarraidh. Tha mi ’ga chur gu Iain Rothach, ’s ’nuair a chuireas esan air ais e, tha mi ’ga thoirt do Uilleam Mac Coinnich, do Mhrs. Domhnullach, do Alasdair Friseal, do Uilleam Mac Leòid á St. Anns, do Iain Kempt, ’s do Alasdair Kempt, á Kempt Head. An deigh sin tha e ’dol as mo shealladh, ’s cha’n eil mi ’ga fhaicinn tuilleadh, ach tha mi creidsinn gu bheil e dol ceithir-thimchioll air Waipu a h-uile seachdain.”

Tha e toirt toileachadh mòr dhuinn a chluinntinn gu bheil am paipeir cho cho siùbhlach anns an dùthaich fhad-as ud, ’s tha sinn an dòchas gur ann a’ sior dhol na’s siùbhlaiche bhitheas e. Tha àireamh dhiubhsan a th’ air an ainmeachadh an so a chuir a dh’ iarraidh a phaipeir dhaibh féin o’n chaidh so a’ sgriobhadh, ’s tha sinn cinnteach gu bheil tuilleadh ri tighinn ’nan deigh.

IS BRAITHREAN SINN UILE.

LE R. NICOL.

O B’ àlainn an dachaidh
’Bhiodh againn ’s an t-saogh’l,
Na ’n sguireamaid còmhla
D’ ar connspaidean faoin’,
’S gun abradh gach duine
Ri ’urra, le bàigh—
“Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.”

Nach brónach an sgéul e
Gum féum sinn bhith ’strìth,
’N uair dh’ fhaodamaid còrdadh
’S tigh’nn beò ann an sìth;
Le fàilte ’s le furan
Bu duineil bhith ’g ràdh—
“Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.”

Tha mo chòta-sa molach,
’S tha d’ èideadh-sa mìn,
Bidh mise ’g òl uisge,
’S bidh tusa ’g òl fìon’.
Ach cridheachan tairis
Tha againn a ghnàth,
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.

Is beag ort an cealgair
Le feallsachd na chrìdh’;
’S tu sheasadh an fhìrinn,
’S nach géilleadh ’s an strìth.
Bidh mise ri d’ ghualainn,
Gu buaidh no gu bás;
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.

Cha dèanadh tu éucoir
Air créutair fo ’n ghrèin;
’S i slighe a’ cheartais
Is taitnicd’ leam fhéin.
Is aon sinn ’n ar sòlas,
’N ar dòchas, ’s ’n ar gràdh,
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa dc làmh.

Mu ’n ghaol thug do mháth’r dhuit
Is gnàth leat bhith ’luaidh;
Fhuair mise ’n gràdh céudna
Bho ’n té tha ’s an uaigh.
Eisd cagar na fìrinn
Ri ìosal ’s ri àrd—
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhómhsa do làmh.

Is ait leam an céitein,
Is éibhinn a ghnùis;
Is toigh leinn ar dachaidh—
O cagailt mo rùin!
’S a’ ghrian anns na speuran
Tha ’g éiridh gach là—
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.

Gu luath thig an aois oirnn
’S an t-aog air a cùl;
’S gun dàil théid ar càramh
Gu sàmhach ’s an ùir.
’S a’ chill ni sinn cadal
Gu madainn Là ’Bhràth—
Is bràithrean sinn uile,
Fair dhòmhsa do làmh.

—Eadar. le FIONN.

Gaidhlig Beinn-Dorain.

Cha d thug mi an aire gun robh freagairt idir air toirt seachad do na ceistean aig D. D. Tha mis, a reir an eòlais agus an fhiosrachaidh agam féin ’g am fuasgladh mar a leanas:

CUILE, —Coire creagach, dàil no lón le criochan creagach.

FOINEASACH—Maiseach gasd, a’ coimhead gu math, le deagh-choltas air.

CAIDHTICHE—A mhaireas fad uine mhath.

USGRAICHEAN—Clachan luachmhor, seudan.

EARRAIGEACH—Seòlta, innleachdach. cuilbheartach.

DAIMSEAR—Damhair, bùireadh.

AIN-FHEASACH—Ana-miannach, gaors, achd.

MEARACHDASACH—Sugrach, mear-macnusach.

GALL-GHAIDHEAL.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith rot cuir litir thugainn a feorach mam prisean.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannaach agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Soithichean Creadha agus Glaine.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan a’s fhearr cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh

Brogn-uachdair agusRubbbersdhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c. Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil, agus bheir sinn a phris a s fhearr orra an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B.
Feb. 1894.