---

[137]

[Vol . 3. No. 18. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. III. SIDNI, C. B. DI-SATHAIRNE, NOBHEMBER 3, 1894. No. 18.

ORAID.

Bha aig na Gaidheil ann am baile mòr, nach ’eil fada bho ’n aite seo, coinneamh chaidreamhach air oidhche-shamhna. Bha nis’ a lathair, agus mar a bha an tuiteamas an dàn dhomh, chaidh mo thàladh a nios, gu ruig an ard-ùrlar, agus ma’s math mo chuimhne is ann mar so a labhair mi.

Fhir-na-Cathrach agus a’ Chairdean. Bha mi gle thoilichte, bha mi toilichte gu dearbh, nuair a chuala mi gur robh sibh ’dol a chumail coinneamh ann an seo, mar a b’ abhuist dhuibh air oidhche shamhna.

Chuir mi romham gum bithinn a lathair, nam faighinn cead nan cos, us cothrom air agus thainig mi ann mar a chi sibh. Ach o nach deachaidh fios a chur orm, an t-aona chuid, chum òraid a dheanamh no chum sgeulachd a taoirt seachd; bha mi ’n duil nach biodh dad idir agam ri dheanamh ann, ach aite suidhe a ghabhail ’n ur measg, agus an aire, agus an eisdeachd a thoirt do fhearas-chuideachd sam bith, a bhiodh a dol air aghart. Ach fhaic sibh a chairdean, cho mor agus a tha mi air mo mhealladh. Chaidh mo chur an aird ann a seo, air beulaobh a Bhaillidh, (bha am Baillidh anns a’ chathair) chum ’s gun innis mi dhuibh air choir, ciod e mo ghnothuch ris a’ chomunn, agus ciod e ’n rud a thug idir ann mi.

“Ach ochan mo leon cha’n urrainn mi.”

An uair nach ’eil fhios agam féin; cia mar is urrainn mi innseadh dhuibh, co dhiu a b’ e gaol, no an cairdeas, no co dhiu a b’ iad an dithis aca le cheile a thug ann mi.

Air an darna laimh ma their mi gum b’ e an cairdeas, a thug do ’n taobh seo mi cha-n ’eil fhios nach bi a cheisd seo, a tighinn a nuas orm; “Cia meud cairid a bu choir a bhi aig duine.” Ma ta o nach eil mi comasach air freagairt a thabhairt air a’ cheisd sin, cha’n abair mi, ach, gum faod, a reir coltas, gum faod ro-mhoran chairdean bhi aig duine, a chionn, ged tha an talla seo an trasd, glé làn de chairdean dhomh, cha ’n aidich ni gu bheil tuille ’sa choir ann us mi ’g ionndrainn fear no dha eile fathast.

Agus air an laimh eile; ma their mì gur e an gaol a thug ann mi, bi eagail orm, gun bi sibh ag iarraidh orm sgeul air dreach agus cumadh an rud neonach seo, nach fhaicear, agus nach fhaighear a leithid eile air muir no tìr. Is iomadh uair a chual mi sgeulan iongantaich air, mar cho meallaidh, mealltach agus a tha e. Chuala mi cuideachd nach ’eil feum ann a bhi cur na aghaidh gun tig e oirnn gun chuireadh, gun chead, mar a thainig a’ bhana-bhuidseach air Iain, agus gun gabh e greim oirnn air dh’ aindheoin—agus ni ’s mios na sin, gum falbhaidh a rithist e, air uairibh, gun fhios c’arson, Ach cha d’ fhuair mi féin fios no faireachduinn air mar sin. ’S ann a thachair dhomh, o chionn bliadhnachan gun do ghabh mi gaol air—ma ta cha ’n ’eil fhios nach b’ e an gaol a ghabh greim orm, ach coma leibh—ghabh mi gaol air a Ghaidhlig agus cha do threig e fhathast mi.

Nis a chairdean ged nach labhair mis a’ Ghaidhlig cho briagh, deas, agus a b’ abhuist dhomh, ged nach brudhinn mis an trast i cho neo—chearbach glan agus bu mhath leam. Seadh ged nach aithris mis’ i ach gu mabach, manntaeh, mall, tha mi ag innseadh dhuibh agus ag iarraidh oirbh a’ chreidsinn nach e mo ghaol do ’n Ghaidhlig, nach e an gradh a bh’ agam riamh, do chainnt’ nam beann us nan gleann’, a tha teireachduinn ach na focal féin a tha gam threigsinn.

Agus se cion cleachdadh, ’s coireach dha sin o na threig mo chruinneag ghaidhealach. Rinn an gille ruadh suas rithe dh’ fhalbh i leis, agus cha d’ fhag i an t-aona chuid, blathas nam pògan no blas na Gaidhlig air mo bhilean. Mar sin an saoil sibh gur neonach, ged robh mi creidsinn, ’s mi’ gu fuar, ’us gu a’ ghabhail an turus ann, an nochd am bitheadh e iongantach ged bhithinn a chreidsinn nach robh uiread a’ Ghaidhlig air fhagail agam, agus “cia mar tha sibh” a raidhtinn, nuair a ruigeann.

Ach cho luath agus a rainig mi ceann mo thuruis agus chunnac mi ’n solus ’s na h-uinneagan, agus a chuala mi nuallan nam piob anns an taigh riomhach seo, ghrad dh’ fhalbh an sgios, cha robh cuimhn’ air an fhuachd, ghabh mi air an staidhre na mo ruith suas. Agus air tuigsinn dhomh, agus a chunnac mis’ ann, a luithad chairdean a b’ aithne dhomh, agus a chaidh failte a chur orm anns a’ chainnt a thuigeas sibh, ged is gam a thuigeas mi féin a nis i, ghrad dh’ aithnich mi gun robh nan laidh na mo chridhe fhathast, mar gum b’ ann nan cadal, focal no dha ’Ghaidhlig nach do theirig dhomh. Agus tha iad a nis mar gun b’ am, a togail an ceann, agus a stri le mo theangaidh, agus sabaid na mo bheul, co am fear bu luaithe a mach dhiu, chum mi buidheachas a thoirt dhuibh; cha ’n e amhàin air son mar a chuir sibh failte orm, agus mar a rinn sibh furan rium, an diugh, ach cuideachd, chum innseadh dhuibh, cia cho fada agus a tha ’n ur comain, air son a’ chairdeis, agus a’ chaoimhneis a nochd sibh ruim, o na thachair sinn. ri cheile air tùs. B’e sin aig a’ cheud choinneamh chaidreamhach Ghaidhlig a bha air a gleidheadh aig na fior-Ghaidheil anns a’ bhaile seo. Agus riamh o’n uair sin, tha e na thoilinntinn mhòr dhomh a choinnicheadh ribh, ogus oidhche air a cheilidh a chur seachad ann an cuideachd ur Co-chomunn) Mo rùn air a Chomunn, is fada gu dearbh o na chaidh a chur air chois, agus tha e na sheasadh fathast, cho laidir liomhor agus a bha e, ullamh gu obair sam bith a bhios cum leas nan Gaibheal anns a bhaile seo, a ghabhail o’s laimh, agus a dheanamh gu coimhlionta. Thatar ag radh gur e is crioch do gach comunn dealadh.

---

[138]

[Vol . 3. No. 18. p. 2]

LARACH NINEBHEH.

(BHO FHEAR-TATHAICH NAM BEANN.)

B’ e Ninebheh aig aon am ceann-bhaile Iompaireachd mhor Asiria—an t-aite anns an do thuinich prionnsachan agus maithean na rioghachd sin re ioma linn; agus b’ e baile a bu mho agus a bu shluaghmhoire a bha ’s an am sin air aghaidh an t-saoghail. Tha e air innseadh dhuinn ann an leabhar Gheneses (x. 11. ), gu ’n deach Asur, aon de mhic Sheim, a mach o thir Shinar, agus gu ’n do “thog e Ninebheh;” ach cha ’n eil sinm a’ cluinntin tuilleadh cunntais uime ’s na Sgriobtuirean naomha gus an do chuireadh am faidhe Ionah le teachdaireachd o Dhia a dh-ionnsuidh a luchd aiteachaidh, a chur an ceill doibh gu ’m biod am baile air a sgrios an ceann “da fhichead la,” do bhrigh gu’n robh an aingidheachd air dol suas ’an lathair Tighearna nan sluagh. Tha Ionah a’ cur an céill gu ’n robh ann an Ninebheh “tuilleadh agus se fichead mile pearsa (120,000), nach b’ aithne an lamh dheas seach an lamh chli,” ’s e sin de chloinn bhig; air choir ’s nach b’ urrainn gu’n robh an luchd-aiteachaidh gu leir dad fo shea ceud mile sluaigh (600,000) ’n a aireamh—tuilleadh ’s a tha ’n Glaschu! Bha e’n a “bhaile ro-mhor, astar thri laithean,” no thri fichead mile mu’n cuairt. Cha robh e idir coltach ri bailtean mora nan laithean so—cha robh an luchd-aiteachaidh air am pacadh suas ann an sraidean cumhann, salach, far a bheil sea no seachd de theaghlaichean domhail a chomhnuidh os ceann a cheile, mar a tha iad aig an am so ’s na bailtean mor a’s ainmeile ’s an Rainh-Eorpa; oir cha ’n e mhain gu ’n robh sluagh lionmhor ann, ach bha mar an ceudna “moran spreidh” ann. Mar so, ’n uair a bheir sinn fainear meudachd Ninebheh, agus mar an ceudna an teisteas a tha Nahum a’ toirt uimpe; ’s e sin gu ’n robh i ’n a “cathair fhuiltich? uile ’n a ceilg, lan de reubainn,” cha ’n ’eil e idir iongantach gu ’n d’ oidhirpich duine iosal ann an imbhe ’s am misnich mar bha Ionah, air “teicheadh do Tharsus o’ fhianuis an Tighearna;” oir “bheir eagal duine ribe leis.”

Ged a ghabh muinntir Ninebheh aithreachas fo shearmonachadh Ionah, agus a bha iad car uine air an caomhnadh; gidheadh tha e coltach nach robh “am maitheas ach mar neul na maidne, agus mar an druchd moch a shiubhlas air falbh;” oir gle ghoirid na dheigh so tha ’n Tighearna, le beul nam faidhean Nahum agus Sephaniah, a’ cur an ceill “trom eallach Ninebheh” —ag innseadh gu’m biodh e air a’ dheanamh“ ’n a larach luim, tioram mar an fhasach,” agus gu’m biodh cumhachd agus moralachd rioghachd Asiria air an toirt gu lar. Tha Nahum ag radh mu ’dheighinn gu’m bu bhail e le moran dhaingneach, le geatachan lionmhor agus croinn-dhruididh—gu’n robh a luchd-malairt lionmhor thar reultan neimh—gu’n robh a phrionnsachan lionmhor mar na locuist, agus nach robh crioch air ’ionmhais. “So (arsa Sephaniah) a’ chathair luaghaireach a ghabh comhnuidh gu tearuinte; a thubhairt ’n a cridhe. Tha mi agus cha ’n ’eil ann ach mi. Cionnus a dh’ fhas i ’n a fasach, ’n a h-aite air son bheathaichean gu luidhe sios ann!” A reir a’ chuntais a tha air thoirt seachad le luchd-eachdraidh creideasach, bha ’n fhaidheadaireachd so air a coi’ -lionadh o cheann da mhile agus ceithir cheud gu leth balidhna. Chaidh righ Mhedia agus Phersia agus Nabopolosar, righ Bhabiloin ann an co-bhoinn an aghaidh Ninebhah, agus do bhridh gu’n robh tomhas aingidheachd a’ bhaile sin air a lionadh, thug an Tighearna thairis e do lamhan a naimhdean. Thainig “esan a phronnas ann am bloighdibh a nios fa comhair;” bha “fuaim slait-sgiursaidh, agus torman farum nan rothan, agus nan each meamnach, agus nan carbad leumnach” r’an cluinntinn anns na sraidean; “bha geatachan na h-aimhne air am fosgladh, agus bha ’n luchairt air a sgaoileadh;” “cha robh crioch air na cairbhinnibh;” bha chreach airgid agus oir air “a glacail;” agus“ ‘cha chualas guth a teachdairean ni’s mo;” “chunnaic na cinnich a lomnochduidh, agus na rioghachdan a naire.”

Tha ’n cunntas a dh’ fhag seann sgriobhairean ’n an deigh, agus mar an ceudna aithris an luchd-turuis sin a shiubhail troimh ’n aite, a’ cordadh air dhoigh ro-chomharraichte ris na dh’ innis na faidhean a bha gu tachairt. Tha e air a radh gu’n robh ballachan Ninebdeh ceud troidh air airde, tri fichead mile mu’n cruairt, agus air an dion le cuig ceud deug tur (1500) —gach aon diubh da cheud troidh air airde. Tha Lucian, aon de luchd-aiteachaidh Samosata dluth air an abhainn mhoir Euphhrates, a sgriobh mu cheud bliadhna an deigh bas Chriosd, ag innseadh gu’n deach as do Ninebheh gu tur, agus nach b’ urrainn neach air bith innseadh urad agus c’ ait an robh e ’n a sheasamh.

Re nan ochd ceud deug bliadhna a a chaidh seachad o na sgriobh Luican, cha robh aithne air bith air Ninebheh ach a mhain ann an ainm. Chaidh eadhoin a laraichean briste as an t-sealladh; agus an uair a bha luchd-turuis agus daoine foghluimte eile a’ tionndadh suas agus a’ rannsachadh gach ni bha air mhaireann de riomhadh ’s de mhòralachd na Greig agus na Roimh, cha robh ach gann for’ais air bith ’g a dheanamh mu Ninebheh no mu Bhabilon, no oidhirp air bith air a toirt gus an t-aite ’s an do sheas luchairtean greadhnach righrean Asiria agus Chaldea fhaotuinn a mach.

O cheann beagan uine thug cuid de’n luchd-turuis a thaoghail an Asiria fainear aireamh mor de dhuintean ’s de tholmain air taobh na h-airde tuath de’n abhainn sin ris an abrar an Tigris—abhainn a tha ruith ’s an aon chursa ri abhainn Euphrates; oir tha iad araon ag aonadh r’a cheile tacan maith mu’m bheil iad a’ taomadh a mach ann an Geodha mor Phersia(Persian Gulf) .Thug aon no dha oidhrip air cladhach am measg nan duintean ud, dh’ fhench am faigheadh iad ni air bith a chuireadh solus air eachdraidh an aite ’s an am a dh’ fhalbh; ach do bhrigh nach robh aca gach goireas a bha iomchuidh a chum obair de ’n t-seorsa a ghiulan air a h-aghaidh, b’ eiginn doibh sgur gun a bhi dad ni bu ghlice na bha iad an uair a thoisich iad. Air mullach aon de na duintean so tha uaigh ris an abrar “Uaigh Ionah,” agus tha beul-aithris ag radh gur h-ann an so a bha am faidhe air adhlacadh.

Air do dhuin’ og, tapaidh d’an ainm Layard, agus a tha de naisinn Fhrangaich, iomradh a chluinntin air na duintean ’s air na tolmain air an robh sinn a’ labhairt, thog e air, agus cha deach stad air a chois gus an d’ rainig e bruachan na Tigris. Cho luath ’s a rainig e ’n t-aite, ’s a dh’ amhairc e gu mion mu’n cuairt air gach colas balla, agus tuir a bha r’am facinn; agus air dha beagan phiocaidean agus shluasaidean a sholar, agus muinntireas a chur air leth-dusan de na h-Arabaich a tha fuireach mu’n aite, thoisich e air cladhach anns an aon a’s motha de na

---

[139]

[Vol . 3. No. 18. p. 3]

duin, a tha mu ochd ceud deug troidh air fad, naoi ceud troidh air leud, agus cuig ’s tri fichead troidh air airde. Cha deach iad fad’ air an aghaidh ’n uair a thachair iad air seomraichean ro-eireachdail. Bha ballachan nan seomraichean so air an deanamh suas de leachdan mine air an robh dealbhan each agus charbadan cogaidh, saighdearan mar gu’m biodh iad ag caitheadh le’n saighdean, agus moran grabhalaidh eile de iomad seorsa; ach a thaobh ’s gu ’m b’ ann le teine a chaidh an tur so a mhilleadh, mar a tha gu soilleir r’a fhaicinn, bha ’chuid mhor de na seomraichean air am briseadh, agus na leachdan air an losgadh gu h-aol. Ach ged a bha moran de na leachdan ’s de na h-iomhaidhean a thuit ’n an smur co luath ’s a chaidh an rusgadh, gidheadh bha feadhain co cruaidh, shleamhain, agus an grabhaladh co soilleir, cuimir ’s a bha iad riamh! Bha cuid de na dealbhan a bha air an tilgeadh thairis le h-or agus le nithibh luachmhor eile; agus ’n uair a chunnaic na h-Arabaich an t-or cha robh teagamh aca nach b’ ann air toir ulaidh, no ionmhas foluichte a bha Mr. Layard; agus bha mor ioghnadh orra, ’n uair a thuirt e riu gur clachan a bha esan ag iarraidh, agus gu’m feudadh iadsan gach or agus airgiod a gheibheadh iad a ghleidheadh. Bha na daoine so, mar a bha sluagh na cearn’ sin gu leir, ro aineolach araon air eachdraidh an duthcha fein agus dhuthchannan eile, agus mar sin cha b’ urrann doibh a thuigsinn ciod an toileachadh no ’bhuannachd a bheireadh e do neach, a mhaoin agus ’uine chaitheadh air ni a bha co faoin ’n am beachdsan. Cha d’ fhairich iadsan riamh an dian iarrtas a bha aig Mr. Layard gu ni-eigin fhaotainn a chuireadh solus air cleachdadh agus suidheachadh nan Asirianach anns na linntean cian ’s an do labhair na faidhean, agus air son an robh e nis “a’ rannsachadh mar air son ionmhas foluichte.”

(Ri leantuinn.)

Phàigh Breatunn sia muillein gu leth ( £6 ,500,000) pùnnd Sasunnach an uiridh air son uighean agus eunlaith. Chaidh ceithir muillein gu leth dheth sin do dhùtchannan céin, agus dà mhuillein do Eirinn. Tha so a bharrachd air na chaidh a phàigheadh air uidhean us eòin a thogadh am Breatuinn fhéin.

A Leithid Eile.

Bha bean-uasal air lath’ àraid a’ gabhail na stràide còmhla ri a fear pòsda ann an carbad, agus air dhaibh a dhol mu’n cuairt oisean, fhuair iad iad féin ann an caol-shràid anns nach b’urrainn do dhà charbad dol seachad air a chéile, agus aig a’ cheart àm thug iad fa-near carbad ceannachd a’ tigh’nn na’n coinneamh. Cha robh rùm dol seachad no tionndaidh aig aon seach aon. “Is esan a dh’fheumas cur air ais,” ars a’ bhean-uasal, cha n-eil mise dol a thilleadh air son fear dhe ’n t-seòrs’ ud idir; ’s math a dh’fhaodadh e ar faicinn mu’n d’thàinig e air an rathad.” “Ach,” ars a fear, “cia mar a chitheadh e sinn? cha n-fhaca sinne esan.” “Coma leam cò dhiu,” ars ise, “cha chairich mise á so gus an téid esan air ais, ged dh’ fheumainn fuireach gu deireadh an t-saoghail.” Chuala ’m fear a bh’ anns a charbad eile an còmhradh a bh’ aca, ’s thuirt e gu robh esan toileach gu leòr cur air ais, aig a cheart àm a gnogadh a chinn ris an duin’ -uasal ’s ag ràdh. “Tha dìreach a leithid eil’ agam fhin aig an tigh.”

Leighseadh mi o ghreim droma leMINARD ’S LINIMENT.
Two Rivers, N. S. ROB ROS.

Leighseadh mi o amhaich ghoirt leMINARD ’S LINIMENT.
Antigonish. IAIN A. FOREY.

Leighseadh mi o chrupadh féithean leMINARD ’S LINIMENT.
Dalhousie. MRS. R. SAUNDERS.

Chaidh fear F. Mac-Gill-fhinnein, á Toronto, a null do’n Ghàidhealtachd toiseach an fhoghair a choimhead a phàrantan a tha fuireach ann am Baile-dhuthaich. Air an latha mu dheireadh de dh’ Ogust, chaidh e air chall, ’s cha d’fhuaireas sgeul air fhathast.

Tha a’ phlanaid mars anns na lathaichean so ri faicinn gu soilleir. Chithear i na’s fhearr aig an àm so na chunnacas i o chionn còrr us dà bhliadhna agus ruithidh dà bhliadhna eile seachad mu’m faicear i cho boìllsgeach a rithist. ’S còir do gach neach sùil mhath a thoirt orre fhad’sa bhios i na maise.

Minards Linimentair son Loine.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Organs, and Sewing Machines of all the best kinds.

A good stock of Accordeons, Harmonicas, Violin Strings, and Music Books.

Sewing Machine Needles and oil always kept on hand.

Call and Examine Stock.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile. agus gu bheil e ’ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, s’ cor dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith rt, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

TAGHAIL AIG
AONGHAS DOMHNULLACH.
Ceannaiche,
SIDNI—C. B.
Tha Flur, Min, Siucar, Ti, Tombaca, Coirce, Feur, agus iomadh ni eile aige.
RI’N REIC SAOR.

---

[140]

[Vol . 3. No. 18. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu lichd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air sor $1 .52, neo 6sd. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgribbh iad ach air aon taobh d’ an duileig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu.
J . G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney Cape Breton.

SIDNI, NOBHEMBER 3, 1894.

TURAS FADA.

LEIS AN URR. E. MAC LAOMUINN, D. D.

An uair a thàinig an Lighiche ’nuas an staidhir bho ’n t-seómar anns an robh a’ Bhana-mhaighstir Marshall ’n a luidhe gu tinn, bha ’n teaghlach uile cruinn anns an talla ’réir coslais a chum grabadh a chur air. “Gu dé cho luath ’s a dh’ fhàsas mo mhàthair gu maith!” dh’ fheòraich Cluaidh, am pàisde. “An urrainn do mo mhàthair tighinn a nuas an staidhir air an ath sheachduin?” dh’ fheòraich Ceiteag an nighean a bu shine ’s a’ bhean-tighe bheag. “Am bheil thu ’faireachduinn gu’m bheil mo bhean mòran ni s’ fhéarr?” dh’ fheòraich Maighstir Marshall gu dùrachdach. Cha d’ rinn an Lighiche snodha-gàire. Cha do stad e eadhon a fhrecgairt an ceistean. “Tha mi ann an cabhaig mhòr,” thubhairt e, ’se ’togail aide leis. “Is éigin dhomh dol gu neach eile ’tha anabarrach tinn. Taoghlaidh mi ’rithist anns an fheasgar. Dh’ fhàg mi gach òrdugh leis a’ bhean-eiridinn,” Ach is ann mu dheibhinn comhfhurtachd na mnà bha gu tinn a bha gach seòladh a fhnair a’ bhean-eiridinn. Bha ise, mar bu chubhaidh dhi, faicilleach agus sàmhach. Chaidh impidh a chuir air a’ chloinn a bha a’ cluich air an staidhir, gun iad a dheanadh faruim air bith. Chaidh an latha tiamhaidh seachad. Chaidil a’ bhean thinn agus cha do chuireadh dragh oirre. Ach mu ’n deachaidh a’ chlann a luidhe, fhuair iad cead a dhol a stigh agus oidhche mhaith a ghuidhe le ’m pògan do ’m màthair. Chaidh an t sochair cheudna ’dhiùltadh dhoibh car tamuill roimhe so, agus fhreagair an cridheachan beaga le gàirdeachas do ’n chuireadh’ “Bha ’m màthair ni b’ fhéarr, neo cha b’ urrainn i am faicinn. Leighis an Lighiche i. Bhitheadh gaol aca air air a shon so ré uile làithean am beatha.”

Bha i anabarrach glais-neulach, ged rinn i snodha-gàire. Is iad na ceud’ bhriathran a labhair i riu, “Tha mi ’dol air turas.” “Turas,” ghlaodh a’ chlann. “An toir sibh sinne leibh?” “Cha toir. Is e turas fada fada ’tha ann. “Tha ar màthair a’ dol gus an àirde deas,” arsa Ceiteag. “Thug an Lighiche àithne dhi so a dheanamh. Fàsaidh i gu maith am measg doireachan òir-mheas Fhlorida.”

“Tha mi ’dol gu dùthaich a tha fada air falbh—gu dùthaich gu mòr is boidhche na eadhon an Airde Deas ghrianach,” arsa am máthair gu fann, “agus cha tig mi air m’ ais.” “Tha sibh a’ dol ’n ar n-aonar, a mhàthair,” dh’ fheòraich Ceiteag. “Cha’n ’eil, arsa a màthair, “tha mo Leigh a’ dol leam. Fàgaibh beannachd leam le bhur pògan, a chlann mo ghaoil; oir anns a’ mhaduinn mu ’m bi sibh ’n ur dùsgadh, bithidh mise air falbh. Thig sibhse uile gu m’ ionnsuidh, an uair a tha sibh air bhur deanamh ullamh, ach feumaidh gach aon agaibh an turas a ghabhail leis féin.”

Anns a’ mhaduinn bha i air falbh. Ad uair a dhùisg a’ chlann, dh’ innis an athair doibh mu ’n dùthaich bhòidheach a ràinig i gu sàbhailte am feadh a bha iadsan ’n an cadal. “Cia mar dh’ fhalbh i? Co ’thàinig air a tòir?” dh’ fheóraich iadsan am measg an deóir. “Carbadan Israeil agus a mharc-shluagh,” thubhairt an athair gu sòlaimte.

Bha ioghnadh air daoine mu ’n t-sìth agus an t-sonais a bha air an taisbeanadh ann an gnùis na cloinne ’bha nis gun mhàthair. An tràth a tha foighneachd air a dheanamh dhiu, mu ’m màthair, their iad, “Dh’ fhalbh i air turas,” agus oidhche ’s maduinn tha iad a’ leughadh ’n an Leabhar-stiùraidh mu ’n tìr ud anns am bheil i ’nis a’ tuineachadh—an tìr anns nach abair a luchd-àiteachaidh tuille, “Tha mi tinn,” agus far an tiormaich Dia E-féin gach deur bho ’n sùilean. —Au Fhianuis.

JOST BROS.
(Roimhe so, C . S. Jost & Co.)
STOC MOR DE BHATHAR UR.

Bathar Tioram, Caiseart, gach seorsa.
Airneis taighe, Bathar Cruaidh, Soithichean, Siucar, Ti, &c ., &c .

Prìsean beaga, moran bathair, ’s bidh sinn gle thoileach a bhi ’ga shealltuinn. Taghail againn aig an t-seann stor,

CHEAPSIDE WAREHOUSE.

D . A. HEARN,
Fear-Tagraidh, Notair, &c ., &c .,
SIDNI, C. B.

Gllios & MacEachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagridh aig Lagh
SIDNI & ST. PETER’S, C. B.
J. A. Gillios. AJ. G. MacEachuinn.

Dr. G. T. MacGILLEAIN,
Dotair Fhiacal,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI. C. B.

SIOSAL & CROWE.
Fir-Tagraidh, Comhairichean
Notairean, &c .
SIDNI, —C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Leabhraichean Gailig.
RI ’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[141]

[Vol . 3. No. 18. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

BHA chùirt mhòr ’na suidhe ann an Sidni air an t-seachdain so a rithist, air son crioch a shur air càsan nach robh ùine air an toirt air adhart ’n uair bha chùirt ’na suidhe roimhe.

THA bruidhinn an dràsd air muileann flùir a chur suas anns a’ bhaile. Tha mòran a’ deanamh mach gu’n gabhadh muileann dhe’n t-seòrsa sin cumail aig obair ann an Sidnì cho math ri iomadach àit eile, agus gu’m pàigheadh i cuideachd.

CHAIDH duin’ òg do’n ainm Ruairidh Mac Fhionghain a ghoriteachadh aig a Mheinn a Tuath, feasgar Di-luain. Chaidh a chas an sàs ann an inneal leis an robh e ’g obair, agus chaidh a prannadh cho dona ’s gn bheil eagal air na dotairean gu’n tig orra ’chas a thoirt dheth.

CHAIDH dithis dhaoine mharbhadh air an rathad-iaruinn eadar Windsor us Annapolis ’sa gheamhradh ’s ’a chaidh, ’n uair bha iad a’ rèiteach an t-sneachda dheth. Tha bantrach fear dhiubh an dràsd an deigh ceithir mile ’s còig ceud dollar a thoirt bhar cuideachd an rathaid air son bàs a fir.

CHAIDH caileag òg Susan Cole, fhàgail aig an tigh, ann an Sussex, N. B.. gus an aire thoirt do dhithis phàisdean. ’N uair a thill iadsan a bha air falbh, fhuair iad i aig bonn na staidhre ’s i marbh. Tha iad a’ deanamh gu’n do thuit i leis an staidhir ’s gu’n deach i á cniàmh na h-amhach.

CHAIDH duin’ òg do’m b’ ainm Frank Westwood a mhahbhadh aig starsach a thighe fhéin ann an Ontario o chronn tri no ceithir de sheachdainean, agus cha d’ fhuaireas brath air cò a mhort e fhathast. Tha riaghladh na dùthcha a’ tairgse còig ceud dollar mar dhuais do neach sam bith a bheir am follais am mortair.

CHAIDH sabhal ’na theine faisg air Dorchester, N. B., aon oidhche ais an t-seachdain s’s chaidh, agus loisgeadh e maille ris gach ni a bha ’na bhroinn. An ath latha fhuaireadh cnàmhan coignear dhaoine anns an làraich. Bu luchd-oibreach ind a bha ’g obair anns a choimhearsnachd, agus bha ’n sabhal ’na àite-cadail aca.

THA Mr. Foster an deigh aona muillein deug dollar ( $11 ,000,000) a’ ghabhail ’an iasad ann an Sasuinn, air son riaghladh Chanada. Cha’n eil an teachd-a- steach cho mòr air a’ bhliadhna so ’sa bha i na bliadhnaichean roimhe so, agus tha chosguis a cheart cho mor. ’S e sin is coireach gu bheil aig an luchd-riaghlaidh ri airgiod a ghabhail ’an iasad.

O CHIONN treis a dh’ ùine, bha duine do’m b’ ainm Day air a bháthadh aig Canso. Chaidh e fhéin us fear Smith a mach ann am bàta agus cha do thill esan. Bha droch amhrus air Smith gu robh làmh aige ’na bhàthadh, agus tha ’n t-amhrus a fás na’s làidire, oir tha Smith ag innse iomadh sgeul a thaobh mar thachair. Tha càirdean an fhir a bhàthadh a’ bruidhinn air am fear eile chur an sàs.

CHAOCHAIL Honore Mercier ann am Montreal ’sa mhaduinn Di-màirt. Bha e tinn o chionn mios no dhà, agus bha dùil ri ’bhàs na h-uile latha o chionn da sheachdain. Rugadh e ’sa bhliadhna 1840, agus an deigh dha dhol troimh chùrsa colaiste, dh’ ionnsaich e bhi ’na fhear-lagha. Bha e treis a’ cur a mach paipear-naidheachd Frangach, agus bha e ’n deigh sin ’na fhear-pàrlamaid. Bho 1887 gu 1890 bha e ’na phriomhair air Cuibeic.

BADDECK. —Bha sàcramaid na suipeir air a frithealadh air an t-Sàbaid s’a chaidh. Bha ’n t-Urr. D. Domhnullach, à Strathlathairn a cuideachadh an Urr. D. Dùghallach aig an t-seirbheis. Bha a’ Cheist aca air Dihaoine mar a b’ ábhaist, agus labhair àireamh mhath oirre. Air an t-Sàbaid bha ’n t-seirbheis Ghàilig aca aig aon uair deug ’sa mhaduinn, agus an t-seirbheis Bheurla aig trì uairean feasgar. Bha an eaglais lán aig gach tràth.

MEAIRLE. —Tha na meairlich aig an obair fhéin, a deanamh ullachaidh air son a gheamhraidh le cuid chàich. Chaidh còt-uachdair a’ ghoid air duine àraidh aig té dhe na h-eaglaisean feasgar an la roimhe. Chaidh fiach dha no tri dhollar de bhathar a ghoid à carbad aig té de na stòraichean air a mheadhon-latha: agus air a mheadhon-oidhche fear fad-làmhach aìr choir-eigin a stigh do thigh chearc anns a bhaile agus dhe na bh’ ann de chearcan cha d’ fhág e ach na cinn. Tha ’n t-àm aig luchd lagha ’s ceartais feuchainn ri stad a chur air an obair ud. Cha dean math leigeil le luchd na braìde an cead fhein a bhi aca.

POSAIDHEAN.

Aig Beinn Stùbhart, E. I. P., leis an Urr. I. R. Coffin, an t-Urr. M. A. Mac Coinnich, Grannd River, C. B., ri Pricilla A. Scott.

Air a 24mh la de October, leis an Urr. D. Drummond, Aonghas L. Mac Citheagain, Mheinn a Tuath, ri Anna C. Chann, Bras d’Or Mor.

Aig na Narrows Bheaga alr a 4mh la de October, leis an Urr. A. Mac Rath, Coinneach Mac Asguill ri Cairistine Mhathanach.

Aig Bridgeport an 23mh latha de October, leis an Urr. I. A. Mac Glaisein, Niall Domhnullach, Mira, ri Màiri S. Dhomhnullach, Bridgeport.

BAIS.

Aig an Amhuinn Mheadhonaich, an 18mh latha de October, an deigh tinneag fada air fhulaug le mor fhoighrdhinn, Cairistine, bean Choinnich ’Ic Gill-fhinnein, 61 bliadhna dh’ aois.

Aig an Amhuinn Mheadhonaich, air an 21mh latha de October, Anna, bantrach Ghilleasbuig Dhùghallaich, 77 bliadhna dh’ aois.

Aig Salem, Loch Lomond, an 26mh la de Ogust, Duffus Mac Cuish, 83 bliadhna dh’ aois.

Bathar math agus saor aig D. J. Domhnullach. Taghail aige gun fhios nach tu a gheobh an fhichead dollar.

CumMinard ’s Linimet ’san tigh.

An S. S. Arcadia.
THA’N ARCADIA a ruith eadar Sidni us Bagh St. Lawrence na h-uile seachdain, a falbh a Sidni aig ochd uairean maduinn Di-mairt, agus a taghal air an rathad aig Sidni Tuath, St. Ann’s, Ingonish, agus Aspy Bay, agus a tilleadh na h-uile Diordaoin.
P . KERR,
Maighstir.

SANAS.

Bathar Ur na h-uile Seachdain.

Na prisean na’s isle na bha iad riamh.

Caileagu,
Aodaichean,
Caiseart,
Dluth Geal.

Tha Gailig aig na cleirich.

STOR SHAOR SHIDNI.
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothuich

Taillearachd.
Tha’n stor-taillearachd a bha ’sna bliadhnaichean a dh fhalbh air a cumail le
Donnacha Mac Ill-Fhinnein
a nis air a ceannach agus ri bhi air a cumail na dheigh so le
Niall Mac Fhearghais,
tha stoc mor dhe gach seors aodaich aige air laimh; bidh tuilleach a dol na cheann gach seachdain. Taghail aige ma thu air son do chuid aodaich a bhi
San Fhasan.

---

[142]

[Vol . 3. No. 18. p. 6]

MU THUARASDAL.

Cha ’n e an t-aon thuarasdal a gheobh a h-uile seòrsa cosnaiche. Gheobh saor tuilleadh ri sgalaig, agus gheobh òrcheard tuilleadh ri saor; agus cha’n e fear a bhi ’g oibreachadh na’s goirte na fear eile dhiubh is coireach ris a’ chaochladh-thuarasdail.

Tha obair na h-inntinn air an aon chur-h- uige ri obair a’ chuirp. Cléireach a’ phinn, air cho goirt ’s g’an oibrich e, cha ’n eil a thuarasdal cho mòr ri pàidheadh fir-lagha no lighiche.

Uime sin tha e soilleir nach ann a réir goirtead na h-oibre, ach a réir a luach, a tha tuarasdal a’ chosnaiche.

Ciamar ma ta a mheasar luach oibre?

Tha luach oibre mar luach badhair no rud sa bith eile; tha e mòr no beag a réir a’ mhiagh no na foighneachd a bhios oirre; is e sin a réir cho duilich s a thà e a faotainn, Na ’m b’ e ’s gu ’m faighteadh punnd òir air cho beag dragh us costuis ri punnd luaidhe bhiodh an luaidhe cho luachmhor ris an òr.

Ach ciod is coireach òrcheird us lighichean a bhi na ’s goiinne na saoir us sgalagan? Am briathran eile; carson a tha e na ’s dorra do dhuine faotainn a bhi ’n a òrcheard na ’n a sgalaig?

Is e bonn a’ ghnothuich gu ’m beil an t-ionnsachadh a’ tighinn gu tuilleadh costuis. Cha ’n fhuilear do dhuine ùine mhòr a thoirt ag ionnsachadh a bhi ’n a òrcheard no ’n a lighiche mu ’m bi a’ chéard no an ealaidh aige air a làimh. Air chor ’s mur bi gu leóir aig duine gu cost air fhein ré na h-ùine sin, agus a thuilleadh air sin gu ’oid’ -ionnsuich a phàidheadh, nach dian e an gnothuch. Agus cha chostadh duine sa bith air a mhac ag ionnsachadh a bhi ’n a òrcheard no ’n a lighiche, ged a bhiodh e ’n a chomas, mur biodh dùil aige, an lorg sin, gu ’n coisneadh e tuilleadh ri saor—nach d’fhimir idir uibhir a chost ris ag ionnsachadh na saorsainneachd.

’N a uaireannan air a shon sin meallar air duine ’n a dhùl. Mur bi togail aig gille, no ma bhios e gun dìcheall, gun suim, cha ’n ionnsuich e cèaird no ealaidh, co dhiu ach leth-chearbach; air dhòigh ’s gur call gun bhuannachd na chostar ris ’ga h-ionnsachadh. Ach cha n ’e na chostar ri lighiche ionnsachadh is coireach gu ’m pàidhear tuilleadh dha air son duine chur ’s a’ ghlun, na a pháidhear do shaor air son cas a chur am bòrd-bìdh, ach na lighichean a bhi gann. Leis an ionnsachadh a bhi costail, chi ’n eil ach àireamh chuibheasach a’ dol a dh-ionnsachadh na h-ealaidhe. Tha sin a’ fagail nan lighichean gann; uime sin is e goinnead nan lighichean a tha a’ togail am pàidhidh.

Bho na thuirt mi, ma ta, tha e soilleir gur h-ann a réir pailtead no goinnead na h-oibre a tha a luach, cleas gach rud eile.

Còrr-uair tha tàlann a’ seasamh do dhuine an àite costuis. Mar shamhladh air sin Piobaire no fear-ciùil sa bith nach eil Nádur lombais ris mu ’n alt a bhuileachadh air, bidh a dheich urad foighneachd air ris an dreangan a fhuair a’ cheart uibhir ionnsachaidh ris agus a tha an ealaidh ag cur móran tuillidh de spàirn air. Ach cleas gach oibre eile, is e goinnead luchd nan tàlann is coireach an tuarasdal a bhi na ’s motha. Tha luchd nan tàlann gann: uime gin tha an obair am barrachd miagh.

Ach a thuilleadh air na dh’ ainmich mi tha oibrichean ann nach e costus-ionnsachaidh no tàlann a tha togail an tuarasdail. Is ann diubh sin obair sa bith a tha cunnartach, no neo-fhallain, no mi-thaitneach. Mur biodh an tuarasdal math, cha’n fhaighteadh duine idir a ghabhadh os làimh iad.

Tha feadhain ann a tha ’n duil, ma thuiteas dhaibh a bhi ag obair na ’s goirte na feadhain eile, gur h-ana-ceartas e mur fhaigh iad tuilleadh tuarasdail riutha. Agus cha ’n eil teagamh nach anaceartas e, agus nach eileas ri ainneart orra, ma thathas a’ toirt orra, gun an coire fhein, oibreachadh air thuarasdal a thograr a thoirt daibh, amhuil ’s na traillean a tha aca ri oibreachadh a bhidh ’s aodach. B’ ainneart e mar so na ’n tugainnsa, mar gu’m b’ eadh, air urra sa bith, rud sa bith—obair, badhar, barr, no spréidh, a reic rium ge b’ oil leis, air a’ phris a thograinn fhein. Ach cha ’n ana-ceartas e, agus cha ’n ainneart, a thoil fhein a thoirt do dhuine a tha reic, no ceannach; ma ’s ann a’ reic, iarradh e a’ phris a thogras e; ma ’s ann ag ceannach tairgeadh e na chi e iomchuidh. Is reiceadair obre an cosnaich; is coannachadair a’ fear a the cur muinntirs air; uime sin is ceartas gu’m bi an toil-shaor aca le chèile.

Bho shean bha lagh ann a shocruchadh an tuarasdail. Chuirteadh ubhla air duine sa bith a thairgeadh no a dh’ iarradh tuarasdal nach robh an lagh sin ag giulan. Ach is ann a bha lagh mar so ri tuilleadh croin no math. Bliadhnaichean bhiodh an tuarasdal cho mòr ’s nach b’ fhiach do thuathanach, mar gu’m b’ eadh, a chuid sgalag uile chumail; cha chumadh e ach an fheadhain a b’ fhearr, ’s leigead e mach an talamh; an sin bhiodh am barr ganu agus moran sluaigh a chion oibre. Air an laimh eile an uair a bhiodh an tuarasdal ìosal, bhiodh tuathanach ann a dhianadh luim air muinntireas a chur air rogha nan sgalag le sineadh-na-làimhe a thoirt daibh, agus neothar-thainig do ’n lagh. Bheireadh sin air tuathanaich eil’ an cleas ciadna a dhianamh; air chor ’s nach robh stàth sa bith ’s an lagh.

Is i an doigh is fhearr sa bith a thoil fhein a thoirt do gach duine—’ reiceadh e no ceannaicheadh e air a phris a chi e iomchuidh.

Tha feadhain eile ann a tha ’n duil gur h-ann a réir pris a’ bhidh a tha ’n tuarasdal ag éirigh ’s a’ tuiteam; tha iad a’ saoilsinn, an uair a dh’ éireas am biadh gur còir do ’n tuarasdal amhuil sin éirigh; air an làimh eile an uair a thuiteas am biadh gu’n tuit a rèir sin an tuarasdal; air chor’s gur coma do’n chosnaiche co-dhiu bhios am biadh saor no daor.

Ach duine sa bith a ghabhas beachd air a’ chuis, tha e soilleir dha nach ann am meinn pris a’ bhìdh a tha éirigh no tuiteam an tuarasdail. Dh’ fhiach sinn muthrà gur h-e goinnead luchd-céird’ ealanta is coireach ri tuille tuarasdail a bhi aca na th’ aig na dubh-chosnaichean. Amhuil sin tra bhios an luchd-oibre gann éiridh an tuarasdal. An fheadhain a bhios a dh-easbhuidh chosnaichean, theid iad gu’n dùlan gu ’m faotainn, theid, a thairgsinn air a cheile, mar a bha iad a’ dianamh an toiseach an Astralia. Air cho saor ’s g’m bi am biadh cha ghabh duine sa bith tuarasdal beag, an là ’s gu ’m faigh e tuarasdal mòr.

Uime sin cha’n ann am meinn prìs a’ bhìdh a tha eirigh no tuiteam an tuarasdail, ach a reir na foighneachd a th’ air obair. Tra a bhios na cosnaichean lìonmhar bidh an tuarasdal ìosal. Cha d’ fhág an sean-fhacal fhein urad sin gun an aire thoirt da: “Is misde na bochdan a bhi lìonmhar.” Air an làimh eile, an uair a bhios mòran am

---

[143]

[Vol . 3. No. 18. p. 7]

feum luchd-oibre, èiridh an tuarasdal.

Tha cosnaichean gu minig an teinn nach ruigeadh iad a leas, le cion a bhi sealltainneach rompa. Bidh iad ag cur na coire air an atharrach, ach gu tric is iad fhein ceann na coire. An uair a bhios tuarasdal math aig duine, agus nach cuir e peighinn mu seach a dh’fheitheamh an latha fhlich, ach a chaitheas an òl ’s an eile, a’ tighinn suas bho ’n làimh gus an fhiacail, ciamar a bhitheas e ach ’n a éiginn tra a thig là nan cuileagan bàna, ’s a ghannaicheas an cbair ’s a thuiteas an tuarasdal.

Gliocas bho ’n t-seillein:—

Bha fannan feoir ann roimhe so, ’s bha e toiseach geamhraidh a bha ’sid an impis a bhi marbh leis an fhuachd ’s leis an acras, agus b’ eudar dha falbh air an tuath. Ràinig e an seillein ’s fhuair e ’n a shuidhe gu soimeach a stigh e, gun dìth, gun deireas, agus dh’ iarr e, air ghaol an iochd, an dèirc air. Thuirt an seillein ris gu ’m b’ iongantach leis uirèas a bhi air cho tràth de ’n bhliadhna ’s an samhradh a bhi cho math, agus dh’ fharraid e ciamar a chuir seachad teas na bliadhna. “O,” os am fannan, “chuir ag òl, ’s a’ seinn, ’s a’ dannsa, ’s cha do smaoinich mi riamh aìr gaillinn a’ gheamhraidh.” “Cha ’n e sin mo dhòigh-sa idir,” os an seillein, “tha mi saoithreachadh gu goirt rè an t-samhraidh a’ tional lòin air son a’ gheamhraidh, agus an fheadhain nach dian mar sin, air leam gur geal an airidh iad air a bhi ’n an teinn ’s a’ gheamhradh.” —An Gaidheal, 1876.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach, agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar-dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTE-TOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut ann an Gailig.

DUAISEAN

dhaibhsan a gheibh gabhaltaichean ùra do ’n MHAC-TALLA eadar so us Bliadhn’ Ur. Bheir sinn do ’n neach a gheibh an àireamh a’s mò a cheud duais, an neach a’s fhaisge thig air sin, an dàrna duais, agus an darna neach a’s fhaisge thig air sin, an treas duais. ’S iad na duaisean na tri leabhraichean fiachail a leanas.

I. Caraid nan Gaidheal.
II. Sàr-obair nam Bàrd.
III. Foclair Gàilig ’Ic Ailpein.

Bidh iad againn ro ’n bhliadhn’ ùir, ’s bidh iad air an cur g’ an ionnsuidhsan a choisinn iad cho luath ’sa bhios fhios againn cò iad. ’S còir do gach aon feuchainn ri àireamh bheag no mhor de ghabhaltaichean ùra fhaotainn do’n phaipeir. Deanadh gach neach a dhichioll. Iadsan a’s fhearr a ni gheibh iad na duaisean so, agus iadsan nach fhaigh iad, tha fhios againn féin nach bi aithreachas sam bith orra air son na rinn iad gus càirdean MHIC-TALLA chur an lionmhorachd.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd.

MOORE & JOHNSTON.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siosaran
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

G . H. GUZZWELL,
Seudair agus Uaireadairiche,
SIDNI, C. B.
Uaireadairean Oir us Airgid, agus Seudan dhe gach seorsa.
Uaireadairean air an glanadh ’s air an caradh.

Anns an
Acadia House
Gheibh thu
Brogan air pris sam bith eadar 50c us $5 .00.
Brogan seomar, no Cuarain air 25c.
Rubbers dhe gach seorsa.
Aodaichean Deante air gach pris
Curraichdean ur Adan.
Feuch gun taghail thu.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURAICHEAN,
ITEAN NO
GEUGAN

no ni sam bith eile a’s a gnath leis na mnathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN.

---

[144]

[Vol . 3. No. 18. p. 8]

Oidhche na Callainne an Tir Chein.

Is tiamhaidh, trom, mo chridhe ’nochd,
Is mi am aon’ran bochd leam fhéin;
Chan iarr mi tàmh, chan fhaigh mi lochd,
Is mi fo mhùig an dùthaich chéin.

Is iomadh cuimhne thùrsach, throm,
Tha dùsgadh bròin ’s ga m’ chur fo sprochd:
’S e thog an osna ann am chom
Nach ’eil mi ’n Tir-nam-Beann a nochd.

Tha Tir-nan-Beann mar bha i riamh—
Gach gleann, is sliabh, is creag nam faobh,
An creachann àrd ’s am bi am fiadh,
’S an leacann liath tha sios o ’thaobh.

Tha fòs gach allt a’ leum le toirm,
Bho chreig gu creig a sios gu tràigh;
Tha bàrr an fhraoich fo ’bhadain ghorm’
Gu trom ’s gu dosrach mar a bha.

Ach c’ àit’ a bheil na cáirdean gràidh.
D’ an d’ thug mi bàigh an làithean m’ òig?
’S e fàth mo mhulaid is mo chràdh
A mhéud ’s a tha dhiubh ’n diugh fo ’n fhòid.

Athair mo ghràidh, chan ’eil e beo;
Mo mhàthair chaomh, chan ’eil i ann,
’S mo cho-aoisean rinn falbh mar cheò
A dh’ fhuadaichear le gaoth nam beann.

O slàn le comunn caomh mo ghaoil,
A chuireadh faoilt am chridhe bochd!
Mo chreach chan ’eil iad air an t-saogh’l
A dheanadh aobhach mise ’nochd.

Ach tha iad beò an dùthaich chéin—
An Tir-na-Gréin’, gun oidhch’ a chaoidh,
’S coinnichidh sinn a ris a chéil’,
Gun sùil fo dheur, gan chrìdh’ a’ caoidh.

Tha àl a’ falbh is àl a’ teachd,
Mar thonn a’ leantainn tuinn ail tràigh;
Ar bliadhnaichean, tha iad, gu beachd,
Mar sgèulachd dhìomhain, gheàrr, gun stà.

Ach glòir do Shlàn’ghear caomh nam buadh,
A thug a nuas o Thìr-an-àigh
Deagh sgéul an aoibhnis mhòir do’n t-sluagh,
Air beatha bhuan nach mill am bás.

Choisinn a bheatha so gu daor,
’N uair thaom o ’thaobh gach braon d’a fhuil;
Ach O cia gràsmhor, fialaidh, saor,
Do ’n chinne-dhaonn’ a h-àgh ’s a buil!

C’ arson a bhithinn brònach, bochd,
A’ caoidh fo sprochd an so leam fhéin?
Do shùil, a Dhé, tha orms’ a nochd,
Fo dheòraidheachd an dùthaich chéin.

Cha bhi mi ’caoidh, cha toir mi géill;
Fo thaic do sgéith gun iarr mi tamh;
Do thoil-sa déanar leam, a Dhé,
Ga m’ strìochdadh fhèin a chaoidh fo d’ làimh.

Chaidh an dàn so a dheanamh leis an Urr. nach maireann Tormoid Mac Leoid, D. D., duine a rinn uire air son math na Gàidhlig ’s nan Gàidheal ’s g’un d’ fhuair e mar ainm “Caraid nan Gàidheal.

Leis an tiormachd a bh’ann an cuid de na Stàitean an Iar air an t-samhradh so tha ’m feur ’s an talamh air a losgadh cho dona ’s nach eil dòigh aig spréidh air a bhi beó agus tha moran de na tuathanaich ’g am marbhadh air eagal am faicinn a’ bàsachadh leis an acras.

Anns a’ bhliadhna 1850, cha robh ach tri fichead ’s aon mile deug (71) de rathad iaruinn ann an Canada air fad. Anns a bhliadhna 1867 bha da mhile da cheud ’s da fhichead ’sa h-ochd deug (2258) de mhiltean ann. Agus air a bhliadhna so tha suas ri sia mile deug (16,000) de mhiltean ann. Tha cuid ag ràdh gur dùthaich shlaodach fhadalach a tha ann an Canada, ach chan eil so gle choltch ris.

Chuir duin’ àraid ann am Manchester ’an Sasuinn, fios gu Victoria ’an Columbia Bhreatunnach, leis an ‘telegraph,’ agus ghabh e beachd air an ùine ’thug am fios air an astar. Eadar a chur air falbh us fios-freagairt a bhi air ais, cha robh ach dìreach mionaid gu leth, B’e ’n t-astar a bh’ann, uile gu léir, ochd mìle deug de mhìltean. Rachadh fios, aig an luaths sin, ceithir-thimchioll an t-saoghail ann an dà mhionaid! Ceud bliadhna roimhe so, có a ghabhadh air fhéin a ràdh gu’n tigeadh an latha anns an gabhadh a leithid sin a dheanamh.

Iadsan a Phaigh.

Mairi E. Nic Neill, Gardiner Mines, (50c. )
Eobhan Gillios, Bràigh Mhargare.
Iain Peutan, S . W. Ridge, Mabou.
Gilleasbuig Mac PhàilOrangedale .
A. W. Peutan, Loch Lomond.
E. I. Mac-an-t- Saoir, (25c. )
R. Domhnullach, Am Bai ’n Ear.
Alasdair Domhnullach, Salmon River.
Aonghas Mac Gilleain, Catalone .
Iain Mac Ritchie, New Campbellton, (25c. )
M. R. Mac Neill, Benacadie Pond.
Bean Iian ’Ic Diarmaid. Stirling .
C. C. Dhomhnullach, South Cove.
An t-Urr. R. MacGillebhràth, Lormore , N.S.
Iain Ros, Ch ’town, P. E. I.
An t-Urr. R. Mac Gilleain, Valleyfield .
Murachadh Mac Leoid,
Iain D. Mac Leoid,
Iain MacGill-fhinnein, Victoria Cross, ( $2 .00)

SPRINGHILL. —Oidhche Di-luain s’a chaidh, chaidh losgadh air duine do’m b’ainm Crawford, agus cha’n eil mor choltas air gu’n tig e uaithe. Bha e a’ cluich air chairtean còmhla ri triùir Eadailteach, agus air do rud-eigin tighinn eatorra loisg fear dhiubh air. Bha ’n deoch orra na’n ceathrar.

Tha Iompaire Ruisia beò fhathart, ach. Tha e sior dhol na’s miosa, agus tha e soillier nach eil moran saoghail roimhe. Thatan a deanamh gach ullachaidh a ghabhas deanamh air son a bhàis ann an Ruisia agus eadhon ann an duthchannan eile. Tha dg lighiche a, frithealadh air a latha ’sa dh’ oidhche, ach cha dean an sgil feum sam bith. Tha e air aithris gu bheil iad air a dhol bhar chéile gu dona mu dheaghainn an cuid dotaireachd, an darra fear a cur siòs air an fhear eìle.

Tha Lighicahean cleachdadhM ’ds Liniment

IarrMinards Liniments na gabh ach e.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith rot cuir litir thugainn a feorach mam prisean.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannaach agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid.

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Soithichean Creadha agus Glaine.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan a’s fhearr cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh

Brogn-uachdair agusRubbers>gai> dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c. Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil, agus bheir sinn a phris a’s fhearr orra an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B.
Feb. 1894.