---

[209]

[Vol . 3. No. 27. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. III. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, IANUARAIDH, 5, 1895. No. 27.

NAIDHEACHDAN A NEW ZEALAND.

Chaidh soitheach-smùide do ’m b’ ainm “Wairarapa” a bhristeadh air na creagan mu na cladaichean so air an naodhamh latha fichead dhe’n mhios a chaidh seachad (October). Chaidh mu shia fichead ’sa còig a bhàthadh oirre, eadar luchd-turuis us sgioba, agus mu’n àireamh cheudna shàbhaladh. Chailleadh an t-àrd cheannard, Iain Mac-an-Toisich, beagan ùine ’n deigh dhi bhaladh. Bha ’n soitheach fada bhar a cùrsa. Bha ’n oiche dorcha, ceothach, agus chaidh i seachad air an tigh-sholuis aig “Mokohinan,” gun duine dhe na bh’ oirre leus fhaicinn, agus i a ruith àrd a comais, tri mile deug ’s an uair. Bha i air a cuairt à Sidni, ’an Astralia, agus a’ taghall anns na h-uile port timchioll nan dùthchannan so. Cha robh e ach astar-seolaidh ceithir uairean a thìm bho chala baile mor Auckland. Chaidh e air taobh na h-àirde tuath de’n eilein ris an canar“Great Barier, ” (Bacadh Mor), àite ’tha fiadhaich, garbh. Mu chairteal na h-uarach an deigh dha’n t-soitheach bualadh, chaidh i air a taobh-mor, agus cha b’ urrainn dh’an t-sluagh greim a chumail oirre. Sguab na tuinn moran dhiubh air falbh dh’an bhith-bhuantachd. Cha b’ urrainn dhaibh ach a dha dhe na bàtaichean a chur am mach: bha càch uile air am bristeadh. Bha feadhain de’n chuideachd a’ gabhail fasgaidh anns na croinn gus an d’ fhuair iad air tir. Bha na bana-stiùbhardan gu treun; a’ toirt criosan-beatha bh’ orra féin do’n chloinn bhig ’s ’g an ceangal umpa. Bha iad a’ brithealadh mar an ceudna do na boirionnaich eile bha air bord, ’s gun iad a’ toirt oidhearp sam bith air iad féin a shàbhaladh. Tha mi duilich gu bheil agam ri innse nach deachaidh a h-aon dhiubh a thearnadh. Buinidh a’ Wairarapa do chuideachd aig a bheil moran eile de shoithichean-smùide. Bha i so mu thomhas da mhile tunna. Tha cuid dhe na soithichean eile moran na’s motha na sin.

Bha Iain Mac-an-Toisich, a chailleadh air a’ Wairarapa, ’na dhuine measail agus na dheagh mharaiche, agus bha earbsa mhor aig a chuideachd leis ’m bu leis an soitheach as. Cha d’ rinn e ach eiridh a enslaint beagan ùine roimhe so a thachairt, agus cha’n eìl teagamh nach do lean tuaineal ris a chuir car air aimhreit e. Rugadh e ’am Bail’ -a-Chaimbeulaich ann an Siorramachd Earra-Ghàidheal. Bha e mu dha fhichead bliadhna ’sa h-ochd a dh’ aois. Bhruidhneadh e a’ Gháilig gu math: ’s ann innte chuireadh e fàilte air a chàirdean Gàidhealach. Chuir a bhàs cianail mulad mor air a luchd-eolais uile.

IAIN ROTHACH.
Rudha Mharsden, Nov. 29, ’94.

IAIN GLAS.

Bha Iain Glas, Morair a Bhealaich, ’n a dhuine ro sheolta agus ro chuilbheirteach. ’S ann gle ainmig a dheanadh e mearachd ann an ni sam bith anns an cuireadh e ’laimh. Le faicil agus geur-thuigse air nadar na muinntir ris an robh e roinn, bheireadh e air gach ni tachairt mar bu mhiann leis; air an aobhair sin bha sluagh na duthcha ’creidsinn gu ’n robh buidseachd aige; a’s cha chuireadh iad diumb air, ni mo dhiultadh iad e. Bha a chuid daoine ’creidsinn gu ’m b’ urrainn d’ a an gleidheadh bho gach cunnart. Tha ’n sgeul a leanas air ’aithris mar dhearbhadh air a thapachd:—

Bha fearg air Iain Glas ris an Iarla Chatach, agus chuir e roimhe creach a thogail uaithe. Thug e ordugh do chuid dhaoine a bhi cruinn air latha araid aig Fionnlairig. Chruinnich na fir bho gach gleann mar a dh’ iarradh orra. An sin ghabh Iain Ghlas doigh air na daoine ’bu thapaìdhe a thaghadh airson na seirbhis a bha ’n a bheachd. Chaidh breacan a chrochadh eadar dithis dhiubh gus an robh an oir a ’beantainn do ’n lár. Gach fear a leumadh thairis air a’ bhreacan mar so fo lan armachd chuireadh air leth e airson dol do Chataobh. Leum tri cheud fear thairis air a’ bhreacan; agus on sin dh’ ordaich Iain Glas biadh a chur air beulaobh nam fear mu ’n gabhadh iad an turus. Am measg nam biadh bha mios bhrochain, agus chaidh iarraidh air gach neach ol aisde. Thuig na daoine gu ’n do chuir e giseagan anns a’ bhrochan, agus dh’ òl iad an sath dheth. Chaidh iad air an turus. Thug iad creach mhor leo bho na Cataich gun aon duine chall ’N uair a bha iad a’ pilltinn dachaidh dh’ fhas fear de na fir gu tinn us dh’ eug e. Cha do ghabh an duine so de ’n mheis bhrochain mu ’n d’ fhalbh iad, oir bha e aig an tigh a’ toirt leis ni-eigin a dhi-chuimhnich e. Le so bha cach an lan bharail gur h-i a ’bhuaidh a bha ’s a’ bhrochan a chum iadsan bho gach olc a’s aimhleas. —An Gaidheal.

A charaid, mu’n iarr thu comain air neach sam bith eile, thoir na tri nithe a leanas fainear. An toiseach, an urrainn duit a sheachnadh? A ris, am bheil o comasach do ’n ti air am bheil thu ’dol g’a iarraidh thoirt seachad? Agus ’s an treas aite, an deanadh tusa air son do charaid, na’m biodh e ’n ad aite-sa, a’ cheart ni sin a tha thu mar chomain ag iarraidh airsan? Uime sin, smuainich air na nithibh so, agus feodaidh e bhi gu’n atharraich thu do bharail.

Cherokee Vermifugeair son nam biastan

Thainig dotair ùg do’n b’ ainm Paygant ri bheatha ann an tigh ósda ann a Halifax oidhche Chiaduinn. Ghabh e deoch phuinnseanta ’s cha robh e beò ach mu fhichead mionaid.

Minard ’s Family Pills,glan, fallain.

---

[210]

[Vol . 3. No. 27. p. 2]

AN TEINE MOR.

(Will ’o the Wisp. )

Oraid a sgriobhadh do Chomunn Gailig Inbhirnis, mu’n am so an uiridh

Le IAIN.

Is e so an t-ainm a th’ aig muinntir Bheinn-a- bhaoghla agus dhà Uidhist air an t-solus a bhiodh cuid dhe’n t-sluagh a’ faicinn ré na h-oidhche ann an àiteachan uaigneach, iosal air feadh na dùthcha. Anns an Eilean Sgiathanach, is e, “An Teine Biorach,” a theireadh iad ris. Ma bha gus nach robh an solus iongantach so ri’ fhaicinn air feadh na Gaidhealtachd gu lèir cha’n urrainn domh a ràdh.

Cha’n ’eil teagamh sam bith nach robh iomadh neach a’ faicinn “An Teine Mhòir.” Faodaidh cuid a bhith ’g ràdh nach robh a leithid de ni riamh ann; ach feumaidh mi fhein a ràdh, nach urrainn domh gun a bhith ’creidsinn, gu robh mòran de’n t-sluagh, araon sean is òg, a’ faicinn an t-soluis ris an canadh iad, “An Teine Mòr.” Fad fhichead bliadhna bha an solus so ri ’fhaicinn aig amannan àraidh de’n bhliadhna. A réir barail àrd-luchd-fóghluim, is e meall de’n ni ris an abrar “fosforus,” a bh’ ann. Cha do gabh mise os làimh ach cunntas a thoirt seachad air an t-solus a bha daoine a’ faicinn, agus air a’ bharail a bh’ aca mu thimchioll ciod a b’ aobhar do’n t-solus, agus air an aobhar sin cha gabh mi gnothach ri barail àrd-luchd-fòghlum. Theid àrd-luchd-fòghlum, air uairibh, a cheart cho fada cearr ri daoine eile, no ni ’s fhaide. Air mo shon fhein dheth, ged a dh’ èisdeas mi ris na their iad, agus ged a bheir mi geill do chuid de na beachdan a tha iad ag àrach mu thimchioll mòran nithean, cha’n urrainn domh geill a thoirt do’n cuid bheachdan gu léir.

Cha robh an solus ris an abradh iad, “An Teine Mòr,” ri’ fhaicinn, mar bu trice, ach o mheadhon an fhoghair gu meadhon an earraich. Cha’n fhacas riamh e ach an uair a bhiodh an oidhche dorcha agus ceò is uisge ann. Tha ’chùis coltach nach b’ urrainn da cur suas le solus na gealaich, no le fuachd an reothaidh, no le sìde tioram sam bith. Cha mhò na sin a sheasadh e ri stoirm. Ach neò-ar-thaing nach deanadh e siubhal gu leòr an oidhche a bhiodh blàth, dorcha, agus a bhiodh a’ ghaoth o’n deas, no o’n iar-dheas, agus a bhiodh uisge min, trom, dlùth, a’ sileadh. Anns an àm mu’m bheil mi a’ sgriobhadh cha robh làinntir ri ’fhaighinn ach ann an taigh ro ainneamh. An uair a bhiodh daoine a falbh air chéilidh, no a’ dol air cheann turuis o bhaile gu baile, nam biodh an oidhche dorcha bheireadh iad leotha àithinne no dhà ann am beul a’ chlobha, no air gobh corrain, mur biodh bior àithinne a b’ fhearr aca, a chum solus a dheanamh dhaibh air an t-slighe. Ach nam biodh “An Teine Mòr” air a chuairt an oidhche sin, bu ghlé thoigh leis a bhith gu math dlùth do’n aithinne theine. Bidh cuimhne agam ri m’ bheò air oidhche àraidh anns a’ gheamhradh o chionn deich bliadhna fichead. An uair a bha sinn ’n ar suidhe mu’n cuairt de’n teine, leum dithis ghillean òga, tapaidh a steach do’n t-seòmar agus an anail an àird a’ chléibh aca. Bha an sùilean gu sgionnadh as an cinn leis an eagal. Shaoil sinn gur ann a bha taigh a’ dol ’na theine, no gu’n do thachair ni eiginn neo-ghnàthaichte anns a’ choimhearsnachd. Ciod a bh’ ann ach so: —bha na gillean a’ falbh air cheilidh, agus àithìnne teine aca. Sùil gu ’n d’ thug fear dhuibh thar a ghuaille chunnaic e “An Teine Mòr” a’ falbh nan cuideachd. Ghlaodh e ri’ chompanach gu robh “An Teine Mòr” air an culaobh. Ghrad thilg iad uatha an t-àithinne teine, agus thùg iad ri bruthach i. Cha do stad iad riamh gus an d’ ràinig iad an taigh againne, agus iad an impis a dhol a cochull an cridhe leis an eagal. Cha ’n ’eil ùine agamsa aig an ám so air cunntas mhion a thoirt seachad air na chuala mi ’nam òige mu’n “Teine Mhòr.” Bhiodh e gu math tric a’ tachairt ri daoine air bogaichean ’s aig feur-lochain, agus mu’n cuairt air na h-òbain ’s air na tràighean a tha cho lionmhor ann am Beinn-a- bhaoghla ’s an dà Uidhist. Nam biodh fear ’na ònar ag iomradh eathair anns an oidhche dhuibh, dhuirche, thigeadh “An Teine Mòr” gu bog, balbh ’na rathad, agus shuidheadh e gu socrach air sgruig-dheiridh an eathair. Ach cha bu luaithe a bhuaileadh srón an eathair tìr na bheireadh “An Teine Mòr” e fhein as. Chìteadh e a seòladh os cion na mara, agus tarsuinn nan òb ’s nan lochan ’s e cur soills’ as an uisge. Agus an sin rachadh e as an t-sealladh timchioll gob rudha, no dhìreadh e suas ris a’ mhonadh. Ged nach d’ rinn e cron air neach riamh, gidheadh bha eagal an cridhe aig gach neach roimhe, do bhrigh gu robh iad a’ creidsinn nach b’ ann o ni math sam bith a dh’éirich e. Bheir mi a nis cunntas cho gearr ’s is urrainn domh air an dòigh anns an robh, araon Gaidhell na h-Alba agus sluagh na h-Eirionn a’ creidsinn gu’n d’ thàinig “An Teine Mòr” gu bhith air an talamh.

Cha robh na Gàidheil riamh air dheireadh air sluagh sam bith eile ann a bhith ’toirt cunntas air na h-aobhair air son gu robh nithean iongantach ri ’m faicinn air an talamh. Mar bu trice cha robh na beachdan a bh’ aca mu nithean iongantach an t-saoghail dad ni bu ghlice no ni b’ amaidiche na na beachdan a bh’ aig sluagh eile an t-saoghail. Tha’ chùis coltach gu robh iad fhein glé riaraichte le’n cuid bheachdan, agus air an aobhar sin, fàgaidh sinn beachdan nan seann daoine còire far an d’ fhuair sinn iad, agus mar a fhuair sinn iad. Ged a tha sinne gu math glic ’nar barail fhein, is docha gu bheil cuid de ar beachdan a cheart cho amaideach ’sa bha am beachdan-san.

O chionn corr is dà cheud bliadhna bha an àireamh bu mhò de shluagh na Gàidhealtach air am beathachadh agus air an còmhdachadh le toradh na dùthchadh do’m buineadh iad. Cha robh na marsantan ach glé thearc anns an àm, agus air an aobhar sin, dh’ fheumadh an sluagh cur suas leis na nithean a gheibheadh iad anns an dùthaich. Bhiodh iad aig an àm ud a’ dath le dathan na dùthchadh. Dheanadh iad dath uaine agus dath buidhe cho briagah ’s a b’ urrainn duine ’fhaicinn le barr an fhraoich. Ann an àiteachan boga ’s a’ mhòintich gheibheadh iad talamh ris an abradh iad, “dubhach.” Is cuimhne leam feadhainn dhe na sluichd as am biodh iad a’ cladhach “na “dubhcha” ’fhaicinn. Is minic a chuala mi mu’n cho-thlamadh a bha seana bhean àraidh a’ deanamh uair dha’n robh ’n saaghal. So na dathan a bh’ ann:— “Dubh na dubhcha ciar na caorach is glas aotrom is glas trom.”

Tha e air aithris gu robh sluagh nan Eileanan an Iar déidheil air dathan dearga. An uair a bhiodh na marsantan-paca san àm a dh’ fhalbh a’ siubhal air feadh na Gaidhealtachd bu ghnáth leotha bhith reic dhathan dearga, mar a tha “càrnaid” agus “màdar.” Bha aon ni ri ’fhaotainn

---

[211]

[Vol . 3. No. 27. p. 3]

anns an dùthaich a dheanabh dath dearg, agus b’ e sin, “rùdh.” Is e freumhan feair a th’ anns an “rùdh.” Cha’n fhaighear e ach ann am bruthaichean tiorma gaineamhaich. Bhiodh mnathan a’ dol a bhuain an “rùidh” anns an oidhche air eagal gu faigheadh am maor, no h-aon sam bith eile de’n luchd-riaghlaidh fios air. Tha e coltach gu robh an t-uachdaran fada an aghaidh a bith buain an “rùidh,” do bhrìgh gu robh mòran de’n mhachaire thioram air a chladhach an àm a bhith ’ga bhuain, agus gu robh mòran de ghaineamhaich thiorain nam bruthaichean air a siapadh air feadh a’ mhachaire an uair a thigeadh tiormachd an earraich.

Bha tuathanach ann am Beinn-a- bhaoghla ris an abradh iad gu cumanta, “Callum Sagart.” B’ ann de Chloinn ’ic Carmaic a bha Callum Sagart a thaobh cinnidh. Bu mhath a b’ aithne dhomhsa ogha dha—Iain mac Aonghais ’ic Callum Shagairt. Cha chuala mi an t-aobhar air son an d’ thugadh “Callum Sagart” mar fhar-ainm air. Ach ma thachair gu robh e air mhuinntireas aig sagart, bhiodh e nàdurra gu’n canadh iad, “Callum an t-Sagairt,” ris. An sin thigeadh an t-ainm gu bhith mar a chuala mi e. Tha e coltach gu robh Callum Sagart ’na dhuine cho modhail ’s cho iomchuidh ’s a gheibhteadh anns an dùthaich gu léir. Ach a réir mar a chuala mi, is ann aige a bha an aon bhean bu mhiosa a bh’ ann an Uidhist. Is e baobh a bh’ innte. Tha e air a ràdh, ma gheibh baobh a guidhe nach fhaigh a h-anam tròcair. A reir choltais gu’n d’ fhuair bean Challum Shagairt a guidhe aon uair co dhiubh. Bha nighean aig Callum Sagart a bha, mar a thachair a dh’ iomadh té roimpe ’s na déigh, an geall air dathan annasach a bhith anns an aodach aice. Chuir i roimpe gu rachadh i bhuain rùidh gu snàth no clòidh a dhath. Cha’n fhaodadh i a dhol g’a bhuain air an latha, air eagal gu’n tugteadh suas do’n mhaor i; agus a chum a’ chùis a chumail cho falachaidh ’sa ghabhadh deanamh, chuir i roimpe gu rachadh i g’a bhuain air oidhche Luin-Domhnaich, e is sin ri ràdh, an deigh da uair dheug oidhche Dhomhnaich. Bha a màthair anabarrach fada an aghaidh dhi a dhol a bhuain an “rùidh;” ach cha d’ thugadh an nighean cluas no geill a dh’ aon fhacal a theireadh a mathair rithe. Ma bha a mathair ’na baoibh tha e coltach gu robh an nighean a cheart cho rag ris a’ mhac-mhollachd. O’n a chuir i roimpe falbh a bhuain an “rùidh,” dh’ fhalbhadh i ged a rachadh am muir h-ear thar a’ mhuir h-iar. An uair a chunnaic a màthair i a’ dol a mach air an dorus, thuirt i, “Tha thu nis a’ falbh agus mollachd do mhàthar air do cheann. Nam bu d’ thig an là a chithear aghaidh do bhonn.’ Tha’ chùis coltach gu’n d’ fhuair a màthair a guidhe; oir cha d’ fhuaras beó no marbh nighean Challum Shagairt riamh, aon chuid air muir no air tìr. Ach an uair a thugadh dùil thairis nach robh i ’tighinn dhachaidh, dh’ fhalbh na càirdean agus na coimhearsnaich g’a marbh-iarraidh, agus fhuair iad pàirt de h-aodach air a’ mhachair far an robh i ’buain an rùidh.

An ceann beagan ùine an déigh dha so tachairt, chunnacas an solus ris un abrar, “An Teine Mòr.” A réir choltais gu’n do chreid gach neach a chuala mar a thachair, gun d’ fhuair bean Challum Shagairt a guidhe, agus gu’m b’ i nighean Challum Shagairt “An Teine Mòr.” Faodar ainmeachadh gu robh mòran de’n mhuinntir a bha ’faicinn “An Teine Mhóir” ag ràdh gu robh iad ’ga shamhlachadh ri teine ann an cliabh. Bha so a’ toirt orra fhèin agus air mòran a bharrachd orra a bhith’ creidsinn gur h-ann an com nighean Challum Shagairt a bha ’n teine. Bha iad mar an ceudna a’ creidsinn gu robh i gu bhith siubhal air an talamh gu latha ’bhreitheanais; araon a chionn gu robh i fhein cho dìorrasach, agus a chionn gn’n d’ rinn a mathair droch ghuidhe dhi.

(Ri leantuinn.)

Leighisoadh mise o lòinidh leMinard ’s Liniment.
Halifax. ANDREW KING.

Leighiseadh mise o droch sgamhan leMinard ’s Liniment.
Sussex. COL. C. CREWE READ.

Leighiseadh mise o loinidh leMinard ’s Liniment.
Markham, Ont. C. S. Billiug.

Tha D. J. Domhnullach a creic moran de dh’ aodaichean deante, do fhir ’s do mhnathan agus tha e deònach an sealltuinn aìg am sam bith.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Organs, and Sewing Machines of all the best kinds.
A good stock of Accordeons, Harmonicas, Violin Strings, and Music Books.
Sewing Machine Needles and oil always kept on hand.

Call and Examine Stock.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile agus gu bheil e ’ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, s’ cor dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith rt, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

G . H. GUZZWELL,
Seudair agus Uaireadairiche,
SIDNI, C. B.
Uaireadairean Oir us Airgid, agus Seudan dhe gach seorsa.
Uaireadairean air an glanadh ’s air an caradh.

---

[212]

[Vol . 3. No. 27. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu lichd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air sor $1 .52, neo 6sd. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgribbh iad ach air aon taobh d’ an duileig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu.
J . G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney Cape Breton.

SIDNI, IANUARAIDH 5, 1895.

Rainig am “Blenheim” acarsaid Halifax aig meadhon-latha Di-màirt, latha na Bliadhn’ Uire. Bha corp Shir Iain Thompsoin air a chur gu tir mu dha uair feasgar. Bha ’n latha fliuch, fuar, ach bha na sràidean ’s na laimhrigean air an domhlachadh le sluagh. Bha Gunnaichean-mòra ’g an losgadh an ceann gach mionaid aon uair ’s gu’n d’ tháinig an soitheach-cogaidh am fiannis, Bha ’n giùlain air a thoirt gu Eaglais St. Mary’s, far an robh e gu àm an tòrraidh, Dior-daoin Bha ’n tònadh cho riomhach ’s cho greadhnachail ’sa ghabhadh e deanamh. Bidh sùil againn cùnutas na’s fhearr a thoirt air san ath àireamh.

Tha litrichean a thàinig as an Tuirc o chionn ghoirid ag innse nach robh breug sam bith anns na sgeòil a bha sinn a’ chuinntinn a thaobh an sgrios a rinn na Turcaich ann an Armenia. S ann tha ’n sgeul a tha tighinn an dràsda cheart cho dona no na’s miosa na cheud té. Tha e air a mheas gu robh mu chòig mile deug pearsa air an cur gu bás, agus sin air gach dòigh bu bhrùideile na chéile. Ann an aon àite lion na saighdraran eaglais le mnathan s le nigheanan òga, agus mhort iad a h-uile h-aon dhiubh. Bha ’n àireamh cho mor ’s gu robh ’n fhuil a sruthadh a mach air an dorus. Bha coig bailtean deug air fhichead air am fàsachadh, an sluagh air am marbhadh, ’s na taighean air an losgadh.

’Nuair bhios na Gàidheil a’ deanamh gàirdeachas ris a Bhliadhn’ Uir, agus a’ cur rompa moran de nithean matha chur an gniomh mu’n tig crioch oirre, tha sinn an dochas nach dean iad dearmad air Mac-Talla. ’S e an aon chuspair a tha feuchainn ri ’n cainnt a chumail suas air an taobh so dhe ’n chuan mhor, agus nach còir dhaibh a dhol an guaillibh a chéile agus a chuideachadh? Tha dòchas againn gu’n dean iad sin, agus ma ni, thig adhartas mor air a Mhac-Talla mu’n ruig e Bliadhn’ Ur eile. Co-luath ’sa chuireas luchd na Gàilig ’nar comas e, fidh am paipear air a mheudachadh. An toir iad an comas sin dhuinn?

SLISEAG A’ BRUIDHINN.

Tha an Soisgeulaiche, Iain Williams, ’n a leabhar, “Missionary Enterprises, ”ag innseadh, air dha bhi ’g obair air togail bàta gu ’n do dhi-chuimhnich e air latha araidh a’ chearnag(square)a thoirt leis gu ’aite oibre. Ghairm e air duine dubh easgaidh, furachail, agus thug e dha sliseag air an do sgriobh e ciod a bha dhith air ’s thuirt e ris dol le sin gu bean an t-Soisgeulaiche. Sheall an duine bochd air le tarcuis ag radh, “Nach meas i gur fior amadan mi a’ dol ’g a h-ionnsaidh le sliseig?” “Cha mheas, cha mheas, tha an t-sliseag gu innseadh ciod a tha dhith orm.” ‘Cha ’n ’eil beul no cainnt aice, ’s cia mar a dh’ innseas i sin?’ ‘Bi ’falbh,’ ars’ an Soisgeulaiche, ‘agus greas ort.’ ‘Agus ciod a their mi rithe?’ ‘Cha ruig thu leis diog a radh, ach an t-sliseag a shineadh dhi.’ Dh’ fhalbh an duine dubh agus thug e an t-sliseag a dh-ionnsaidh bean an t-Soisgeulaiche. An uair a sheall i air an t-sliseig, thilg i air an urlar i; dh’ fhosgail i a’ chiste-acf’huinn, agus thug i dha a’ chearnag. ‘Cia mar,’ ars’ esan, ‘a tha fhios agus gur e sin a tha dhìth air?’ ‘Dh’ innis an t-sliseag e,’ ars’ ise, ‘Ma ta,’ ars’ esan, ‘bha mise ag eisdeachd gu furachail ’s cha chuala mi i ag radh smid.’ ‘Ach chuala mise i, agus bi ’falbh; tha e ga d’ fheitheamh.’ Thog e leis an t-sliseag agus chum e suas ’n a laimh i fein ’s a’ chearnag, a’ glaodhaich ris gach neach a choinnicheadh e, ‘Faicibh gliocas nan daoine geala, bheir iad air na sliseagan labhairt agus an gnothaichean innseadh!’ Fhuair e sreang agus chroch e an t-sliseag m’ a mhuineal, ’g a giùlan car uine fhada, agus ’g a nochdadh mar an t-ioghnadh a bu mhò air an cual’ e riabh iomradh.

FLUR
$3 .50 am barailte,
Air son airgid. Theid sinn an urras gu’n dean e deagh aran.

BROGAN BHAN
$1 .00 am paidhir.
Tha iad laidir agus air an deagh dheanamh.

STOC MOR DE BHATHAR UR.
aig
JOST BROS.
Sid. C. B., Nov. 9, ’94

D . A. HEARN,
Fear-Tagraidh, Notair, &c ., &c .,
SIDNI, C. B.

Gllios & MacEachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagridh aig Lagh
SIDNI & ST. PETER’S, C. B.
J. A. Gillios. AJ. G. MacEachuinn.

Dr. G. T. MacGILLEAIN,
Dotair Fhiacal,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI, C. B.

SIOSAL & CROWE.
Fir-Tagraidh, Comhairichean
Notairean, &c .
SIDNI, —C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Leabhraichean Gailig.
RI’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[213]

[Vol . 3. No. 27. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

Rinn a Bhan-righ ridire de Mr. Mac Coinnich Bowell, priomhair ùr Chanada. Theirear ris a nise, Sir Mac Coinnich Bowell.

Tha ’n t-Urr. Mr. Forbes, ministeir St. Andrews gle thinn air an t-seachdain so. Tha sinn an dòchas gu’m bi e ’na shlàinte abhaistich ’an uine ghoirid.

Tha ’n gille beag (Mac-Leoid) anns an deach am peilear air an t-seachdain s’a chaidh air a dhol gu math am feabhas. Tha na dotairean ag ràdh nach bi dad air an ùine ghoirid.

Chaidh soitheach-seòlaidh a mhuinntir Eilein a Phrionnsa a bhristeadh air cladach Bhroad Cove Di-luain roimh Latha Nollaig. Bha i air a turus eadar Alberton us St. John’s, Newfoundland, le luchd buntàta ’s coirce. Tha e coltach gu’m bi i air a call gu buileach. ’Se b’ainm dhi“Swift Current. ”

Oidhche Nollaig, thug coithional Strath-lorne, còt-uachdair béin do’n Urr. Domhnull Domhnullach, am ministear aca, agus sporan airgid d’a mhnaoi. Tha sinn a’ tuigsinn gu bheil Mr. Domhnullach a’ faighinn air adhart gu math anns a choithional, agus gu bheil an sluagh glé riaraichte leis, mar is math a dh’ fhaodas iad.

Bha cruinneachadh aca ann a’ Hogamah oidhche Dior-daoin air an t-seachdain s’a chaidh, air son airgiod a chur cruinn gus clag a cheannach dh’an eaglais. Bha cuirm de nithean matha aca ’n toiseach, agus ’an sin bha òraidean, órain, agus ceòl aca. Chuireadh am feasgar seachad gu cridheil, agus thug iad a stigh mu tri fichead dolair ’sa deich.

Chaidh fear Albert Ball, a mhuinntir Ball’s Creek, a scàldadh gu dona an la roimhe. Bha e stigh leis fhéin aig an àm, agus tha e coltach gu’n d’ thàinig laigs’ air, agus gu’n do ghreimich e air coire bha air an teine gus a chumail bho thuiteam ’s gu’n do dhòirt an t-uisge goileach air. Bha e cho dona, ’s gu’m b’ fheudar a chur air falbh dh’ an ospidal.

Rinn bàs Iompaire Ruisia feum dhaibhsan a bh’ anns na priosain. ’Nuair thainìg an t-Iompair’ òg air a chrùn, thug e an saorsa do mhoran dhiubh, agus lughdaich e na peanasan a bha air an cur air moran eile. Tha còrr us fichead mile duine anns an Iompaireachd a fhuair faochadh mar sin. Tha àireamh gun rian ann am priosain na dùthcha sin.

Gheibhear ainmean na muinntir a phàigh gu Bliadhn’ Ur ann an àit eile. Cha chuir sinn ainmean na feadhnach a phàigheas ré a mhios so gu toiseach an ath mhios, feuch co meud a bhios ann. Deanadh ar càirdean an dichioll air an àireamh a bhi cho mor ’sa ghabhas deanamh. Gach aon nach do phàigh fhathast, cuireadh e ainm fhéin ris au àireamh, agus gach aon a rinn an dleasnas sin cheana, feuchadh e ri toit air cud-eigin eile ’ainm a chur ann.

Bha dithis dhaoine ’gearradh coille aig Oxford, N. S., aon la air an t-seachdain s’a chaidh agus fhuair iad garaidh mathain. Loisg iad a stigh air agus mharbh iad e. Fhuair iad tri dolair fhichead air an t-seiche.

Tha ’n amhach-ghoirt a deanamh sgrios uamhasach ann an Wesley, baile beag a tha ann am Manitoba. Air a mhios a dh’fhalbh, chaochail da fhichead ’sa ceithir deug leatha, agus ann am baile beag eile, tri mile ’n iar air Wesley, chaochail tri fichead sa sia anns an ùine cheudna. Cha’n eil dotair no fear-sgil sam bith ann am fear seach fear dhiubh, ’s cha ’n eil dóigh aig an t-sluagh air casg a chur air an euslaint.

Bha fear Arsenault, tuathanach ann an Eilean a Phrionnsa, a falbh gu tiodhlacadh a mhic, an la roimhe agus air dha bhi ’coiseachd ri taobh a charbaid, ghearain e gu robh e ’fàs lag, agus chaidh e stigh dh’ an charbad. Cha robh e ann ach beagan mhionaidean ’nuair a chaochail e. Chaochail a bhean o chionn mios, agus nighean dha mios roimhe sin. Bha mar sin na ceithir bàis ’san aon teagheach an taobh stigh de dha mhios.

Chuireadh latha na Bliadhn’ Uire seachad ann an so mar a chuireadh seachad latha Nollaig, gach duine ’na thigh fhéin. ’Se bu choireach ri sin nach robh moran toileachaidh ann a bhi ’dol a mach, Shil dha no tri dh’ òirlich de shneachda oidhche Di-luain ach sa mhaduinn thòisich e ri leaghadh, agus mu’n d’ thàinig am feasgar bha na sràidean nan eabar, sneachda ’s poll am measg a chéile. Shil deàrsach mhor uisge air an oidhche.

Cha ’n eil cùisean a’ dol dad na’s fhearr ann an Newfoundland. Chaidh an Riaghladh an urras air airgiod-paipear nam bancaichean a bhrist; gheall iad gu’m biodh 80c air a phàigheadh air a h-uile dolair a bhuineadh do fhear dhiubh, agus 20c dhe gach dolair a bhuineadh do’n fhear eile. Cha’n eil an sluagh idir toilichte le so, agus tha iad a cur rompa gu’n toir iad orra na h-uile sgillinn a phàigheadh. Cha mhor gu bheil airgiod ri fhaotainn ’san dùthaich idir, agus tha ’n sluagh air an ceangal gu mor as aonais.

Iadsan a Phaigh

D. K. Mac Gilleain, Berwick , Ont.
Fionnladh Caimbeul, Avonmore , do.
D. P. Mac Fhionghain, South Finch, do.
Domhnull Mac Ille-mhaoil, Priceville , do.
Dùghall Mac Gilleain, do.
Calum Mac Ille-mhaoil, do.
Ailein Mac Gille-bhràth, McPherson , N. S.
Domhnull Domhnullach, Ashdale , do.
Mor Nic Cuidhein, Brookline , Mass.
Iain Mac Suain, Ch ’town, P. E. I. (60c)
Gilieasbuig Moireastan, Horn ’s Road, C. B.
An t-Urr. L. I. Mac-a- Phearsain, L ’ Ardoise
A. B. Domhnullach, Meat Cove.
Aonghas Mac Fhearghais, Grand River.
V. A. Mac Ill-fhaollain, Port Hood.

Air son nam biastan—Cherokee Vermifug

DUAISEAN

dhaibhsan a gheibh gabhaltaichean ùra do ’n MHAC-TALLA eadar so us Bliadhn’ Ur. Bheir sinn do ’n neach a gheibh an àireamh a’s mò a cheud duais, an neach a’s fhaisge thig air sin, an dàrna duais, agus an darna neach a’s fhaisge thig air sin, an treas duais. ’S iad na duaisean na tri leabhraichean fiachail a leanas.

I. Caraid nan Gaidheal.
II. Sàr-obair nam Bàrd.
III. Foclair Gàilig ’Ic Ailpein.

Bldh iad againn ro’n bhliadhn’ uir, ’s bidh iad air an cur g’ an ionnsuidh-san a choisinn iad cho luath ’sa bhios fhios againn cò iad. ’S còir do gach aon feuchainn ri àireamh bheag no mhor de ghabhaltaichean ùra fhaotainn do’n phaipeir. Deanadh gach neach a dhichioll. Iadsan a’s fhearr a ni gheibh iad na duaisean so, agus iadsan nach fhaigh iad, tha fhios againn fèin nach bi athreachas sam bith or air son na rinn iad gus càirdean MHIC TALLA chur an sionmhòrachd.

Acadia House.
Airneis dhe gach seorsa,
Aodaichean Deante.
Brogan agus Botainnean.
Amhlan dhe gach seorsa air son na Nollaig, air son na Bliadhn’ Uire ’s air son gach àm eile dhe’n bliadhna.
THA NA PRISEAN CEART.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

SANAS.

Bathar Ur na h-uile Seachdain.

Na prisean na’s isle na bha iad riamh.

Caileagu,
Aodaichean,
Caiseart,
Dluth Geal.
Tha Gailig aig na cleirich.

STOR SHAOR SHIDNI.
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothuich

---

[214]

[Vol . 3. No. 27. p. 6]

RIDIRE GHRIANAIG.

‘Cha ’n ’eil ach aon oidhche agam gus am feum mi bhi pòsta ris an fhahmair.”

‘C’àite am beil am fhamhair?’

‘Tha ’s a’ bhéinn-sheilg.’

‘ ’D é an dòigh a th’ air fhaotainn dachaidh?’

‘An t-slabhraidh-chòmhraig sin a mach taobh an tighe a chrathadh, ’s cha ’n ’eil e ’s am fhiorachd no ’s an fhuarachd, no an ceithir rannan ruadh an domhain, na chrathas i, ach Iain òg mac an t-saighdeir a Albainn, ’s tha e ro òg fhathast: cha ’n ’eil e ach sia bliadhn’ diag dh-aois.’

‘Tha daoine an Albainn cho làidir ri Iain òg mac an t-saighdeir, ged a bhiodh an saighdeir leis’.

Chaidh e mach ’s thug e tarrainn air an t-slabhraidh, ’s thuit e air a dha ghlùn. Dh’ èirich e ’s thug e ’n ath tharrainn oirre, ’s bhrist tri tinneachan. Chual am famhair sid ’s a’ bhéinn-sheilg,

‘Ahà!’ ars’ esan, ’s chuìr e an t-sitheann air gad air a ghualainn, ’s thàinig e dhachaigh.

‘Co a b’ urrainn mo shlabhraidh-chòmhraig-sa charachadh, ach Iain òg mac an t-saighdeir à Albainn, ’s tha e ro òg fhathast: cha ’n ’eil e ach sia bliadhn’ diaga a dh-aois.’

‘Tha daoìne an Albainn cho laidir’ ri Iain òg mac an t-saighdeir, ged a bhiodh an saighdeir leis.’

‘Tha sid anns an fhaisneachd againne.’

‘Tha mise coma ’de è tha ’s an fhàisneachd agaibhse.’

‘ ’D é an dòigh air am math leat thu fcin fhiachainn?’

‘Ann an cruaidh ghramannan-carachd.’

Rug iad air a cheile ’s chur am famhair air a dhà ghlùn e.

‘Is leat mo bheatha,’ ars’ Iain, ‘is tù is treasa na mise. Fiachamaid car eile.

‘Dh’ fhiach iad a chéile rithist, ’s bhuail Iain a shail air an fhamhair, ’s an aobrunn, ’s chuir e air slait a dhroma air an làr e.

‘Fhithich, ars’ esan, ‘bu mhath dallanach dhiot a nis.’

Thainig am fitheach, agus dhall a’s bhodhair e am famhair, ag gabhail da le ’ghob, le ’ìnean, ’s le ’sgiathan.

‘Am beil tarrainn airm agad?’

‘Cha ’n ’eil,’

‘Cuir do làmh aig bun mo sgéithe deise-sa, ’s gheobh thu ann corc bheag, bhiorach a bhios agam a’ buain nam braonan, ’s thoir an ceann d’ e.’

Chuir e a làmh fo bhun sgiath dheas an fhithich, ’s fhuair e corc ann ’s thug e ’n ceann de ’n fhamhair.

‘Nise théid thu stigh, glanaidh tu fhéin le uisge blàth, gheobh thu am ballán-iochlaint; suathaidh tu riut fhein e, théid thu laidhe, ’s bidh tu gu slan, fallain am màireach. Bidh i so gun taing na ’s seòlta, ’s nas bialaiche na bha an té roimhe, ag iarraidh ort tìlleadh; ach, na toir thusa feairt oirre, ’s bheir thu dhomh-sa gréim tombaca.’

‘Bheir mi sin, ’s gu dearbh ’s airidh air thu.’

Chaidh e stigh ’s rinn e mar a dh’ iarr am fitheach air, An uair a dh’ éirich e an là’r n-ath mhaireach, bha e gu slàn fallain.

‘Is fhéar dhut tilleadh,’ arsa nighean mheadhonach an Ridirr, ’s gun thu fhéin a chur an tuilleadh cunnairt: tha gu leòr de dh-òr ’s de dh-airgiod an so.’

‘Cha dian mi sin, gabhaidh mi air m’ aghart.’

Ghabh e air adhart gus an d’ ràinig é gus an tigh anns sn robh nighean bheag an Ridire. Chaidh e stigh, ’s chunnaic e ise fuaghal ’s a miaran fluich le a deòir.

“ ’Dé thug thusa ’n so?’

‘ ’D é thug thu fhéin ann nach fhaodainn-sa tighinn ann?’

‘Thugadh mise ann gun taing.’

‘Tha fios agam air sin.’

‘An tu Iain òg mac an t-saighdeir à Albainn?’

‘Is mi, c’arson a tha thu caoineadh?’

‘Cha ’n ’eil de dhàil agam gus am famhair a phòsadh, ach an oidhche so?’

‘C’àite am beil e?’

‘Tha e ’s a’ bhèinn-sheilg.’

‘D é an dòigh a th’ air a thoirt dachaigh?’

‘An t-slabhraidh-chòmhraig ud a mach a chrathadh.’

Chaidh e mach ’s thug e crathadh oirre, ’s thuit e air a mhàsan. Dh’ -éirich e ’s thug e an t-ath chrathadh oirre, ’s bhrist e ceithir tinneachan d’i ’s rinn e toirm, mhòr. Chual am famhair sid ’s a’ bhéinn-sheilg, ’s chuir o an gad sithne air a ghualainn.

‘Co ’s an fhiorachd no ’s an fhuarachd, no an ceithir rannan ruadh an domhain a b’ urrainn mo shlabhraidh-chòmhraig-sa chrathadh, ach Iain óg mac an t-saighdeir à Albainn, ’s ma ’s e th’ ann tha mo dhà bhrathair-sa marbh roimhe so.’

Thainig e dhachaigh ’n a dheann ag cur an talmhainn air chrith roimhe ’s ’n a dheaghaidh!

‘An tù Iain òg mac an t-saighdeir?’

‘Cha mhi.’

‘Co ’s an fhiorachd no ’s an fhuarachd, no an ceithir rannan ruadh an domhain, a b’ urrainn mo shlabhraidh-chòmhraig-sa chrathadh, ach Iain òg mac an t-saighdeir à Albainn ’s tha e, ro òg fhathast: cha ’n ’eil e ach sia bliadhn’ diag a dh-aois!’

‘Nach ioma h-aon a tha ’n Albainn cho laidir ri Iain òg mac an t-saighdeir ged a bhiodh an saighdeir leis.’

‘Cha ’n ’eil e ’s an fhàisneachd againne.’

‘Coma leam ’d é tha ’s an fhàisneachd agailbhse.’

‘ ’D é an dòigh air am math leat d fhiachainn?’

‘Snaimeannan cruaidhe, carachd.’

Ghlac iad a chèile ’s chuir am famhair air a mhàsan e.

‘Leig as mi, a’s ’s leat mo bheata.’

Rug iad air a cheile rithist, bhuail e shail air an fhamhair ’s an aobrunn ’s leag e e air slait a dhroma air an làr.

“Fhithich ghéarr, dhuibh, na ’m bìodh tu ’n so a nis!’

Cha bu luaithe a thuirt e an facal na thàinig am fitheach. Leadair e am famhair mu ’n aodann, ’s mu na sùilean, ’s mu na cluasan, le a ghob, ’s le ’inean, ’s le ’sgiathan.

“Am beil tarrainn airm agad!’

“Cha n ’eil.’

“Cuir do làmh fo ’bhun mo sgeithe deise, ’s gheobh thu corc bheag, bhiorach ann a bhios agam a’ buain nam braonan, ’s thoir an ceann de.”

Rinn e sid.

‘Nis,’ ars’ am fitheach, “gabh fois mar a rinn thu ’n raoir; ’s as uair a thilleas tu le triuir nighean an Ridire gu bearradh na creige, theid thu fhéin sios an toiseach, ’s theid iadsan sios ad dheaghaidh, ’s bheir thu dhòmhsa grein tombaca.

‘Bheir gu dearbh, ’s math is airidh air thu: so dhut air fad e,”

‘Cha ghabh mi ach greim, is ioma latha fada gu Bealltainn: tha fhios agad ’d é tha as do dheaghaidh ach cha’n ’eil fhios agad ’d é tha romhad.’

---

[215]

[Vol . 3. No. 27. p. 7]

An là ’r na-mhaireach chuir iad an ordugh asailean, ’s chuir iad air am muin an t-òr ’s an t-airgiod a bh’ aig na famhairean, ’s rainig e fein agus triuir nighean an Ridire bearradh na creige. An uair a rainig iad bearradh na créige, an earalas gu ’n tachradh tapadh-cion do ghin de na nigheanan, chuir e sios iad, te an deigh te, anns a’ chliabh, Bha tri ceapan oir orra air an deanamh suas gu gasda le daoimein—ceapan a rineadh anns an Roimh, ’s nach robh an leithidean r’ a fhaotainn anns an domhan. Ghleidh e ’bhos an ceap a bh’ air an te a b’ oige; bha e ’feitheamh, ’s a feitheamh, ’s ged a bhiodh e ’feitheamh fathast, cha tigeadh an cliabh a nios g’ a iarraidh. Chaidh cach air bord, s air falbh ghabh lad, gus an d’ rainig, iad Grianaig. Bha easn air ’fhagail an siod, ’s gun doigh aige air faotainn as an aite. Thainig am fitheach far an robh e. “Cha do ghabh thu mo chomhairle.” “Cha do ghabh; na ’n gabhadh cha bhithinn mar a tha mi.” Cha ’n ’eil atharrach air, Iain; an t-aon nach gabh comhairle gabhaidh e comhrag. Bheir thu dhomhsa greim tombaca.” “Bheir.” “Ruigidh tu tigh an fhamhair agus fanaidh tu ann an nochd.” “Nach fan thu fein leam a chur dhiom mo chianalais.” “Cha ’n fhan; cha fhreagair e dhomh.’ An la ’r na-mhaireach thainig am fitheach far an robh e “Theid thu nis gu stabull an fhamhair, agus ma bhios tu tapaidh tha steud an sin a ’s coingeis leatha muir no tir, a dlh’ fhaodas do thoir; as na casan so.” Dh’ fhalbh iad comhla, ’s thainig iad’ gus an stabull—stabull cloiche, air a chladhach a stigh ann an creig, agus dorus cloiché ris. Bha’n dorus a’ clapadh gun stad, air ais s’ air aghaidh o mhoch latha gu h-oidhche, ’s o oidhche gu latha ‘Feumaidh thu ’nis faire, ars’ am fitheach, ‘agus cothrom a ghabhail, feuch an dean thu dheth dol a stigh an uair a bhios e fosgailte, gun e ’dheanamh greim ort.’ ‘ ’S fearr dhuitse fheuchainn an toiseach, o’n a’s tu ’s eolaiche.’

(Ri leantuinn.)

An duine a bheireadh achmhasan do’n t-saoghal gu leir bu choir dha fhein a bhi ’n a dhuine do nach b’ urrainn do’n t-saoghal gu leir ach-mhasan a thoirt.

Minard ’s Honey Balsamaon uair ’s na h-uile h-uair.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd

MOORE & JOHNSTON.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siosaran
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach, agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar-dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTE-TOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut ann an Gailig.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith rot cuir litir thugainn a feorach mam prisean.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURAICHEAN,
ITEAN NO GEUGAN

no ni sam bith eile a’s a gnath leis na mhathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN

Taillearachd.
Tha’n stor-taillearachd a bha ’sna bliadhnaichean a dh fhalbh air a cumail le
Donnacha Mac Ill-Fhinnein
a nis air a ceannach agus ri bhi air a cumail na dheigh so le
Niall Mac Fhearghais,
tha stoc mor dhe gach seors aodaich aige air laimh; bidh tuilleach a dol na cheann gach seachdain. Taghail aige ma thu air son do chuid aodaich a bhi
San Fhasan

---

[216]

[Vol . 3. No. 27. p. 8]

Comhairle do ’n Talmach.

Le MR. SEUMAS MAO-GRIOGAIR, D. D.

O! ’s a Thalmaich, a ghraidhein,
Gur ro aite leam slan thu,
Bha do chridhe dhomh cairdeach ’s do chomhradh.

Thug thu comhairle chaoin domh,
Thug thu earail le gaol domh;
Gabhaidh m’ anam gu caomhail ri m’ bheo iad.

Thug an Tighearn’ a ghras duit,
Agus atharrachadh nadair,
Thug e sud duit is talannan boidheach.

Ach cha d’ rinn e thu foirfe
Air talamh na coirbteachd,
Uime sin bi a toirmeasg na feola.

Gabh-sa comhairle uam-sa,
Bheir mi seachad gu suairc i,
Ann an eirig na fhuair mi gun sgleo uait.

Tuig cuilbheartan Shatain,
Gur ro mhiann leis do thaladh
Gu bhi ’ciurradh lag ghras na cloinn oga.

Gur h-e fear-casaid nam braithrean,
Gur toil leis aimhreit nan cairdean,
Gun math leis aimhleas da’n gradh is da ’n solas.

Thig e ugad mar aingeal,
No mar namhaid an aingidh,
’Ghabhail fath ort is am’ gu do leonadh.

Gu bhi ’cur amharais fhiat ort
Mu luchd-leanmhuinn na diadhachd,
Is gu iad-s’ a chur dian air do thorachd-s’ ,

Their e riut-sa gu sgaìrteil
Gur tu fear-seasamh a cheartais,
’S gu bheil iad-s’ ann an clais taobh an ròide.

Their e riu-san ga seangant
Gu bheil thusa ’nad chealgair,
Nach h- ’eil do choireannan ainmic ’s gur mor iad.

Theid an sin bhur da ardan
A chogadh dian ann sna blaraibh;
’Seo a chosnas ach namhaid bhur solais?

’S miann leis thus’ a chur taire
Air do chothrom ’san ait so,
’Se ’sior mholadh na dh’ fhag thu ’san Eorpa.

On tha fios aig an namhaid
Nach e idir na dh’ fhag sinn,
Ach na th’ againn an drasda ’ni foghnadh.

’S miann leis Eachann is Calldair
’Bhi ’nam fath dhuinn air calldach,
Ged nach fheil an nis thall ach an ceo dhiu.

Mar b’ e mhiann san t-sean Eaglais
Deagh Apollos is Peadar,
’Bhi ’nam milleadh ’san teagasg ’thug Pol daibh.

Tha mi grios ort, Gabh curam,
Grad fhosgail do shuilean,
Seachainn Satan ’sa chuilbheirtean seolta.

Gabh an Spiorad gu gradhach
O laimh an Athar a ’s airde,
’Chum ’s gun cuir e do ghrasan am moid dhuit.

Bi claoidheadh ardain a chridhe,
Bi iosal daimheil ’nad shlighe,
’S ruig an tobar gu d’ nigheadh gach lo ann.

Na bi togairt gu freanas,
Is na h-iarr a bhi dreamach,
On is cinnteach gun crean thu gu leoir orr’

Agus cuimhnich gu h-araidh
Gun cleachd thu an gradh sin
A thug Criosd mar an aithne a’s mo dhuinn.

Gradh fad-fhulangach, caomhail
Gradh fad-fhaighidneach, faolaidh,
Gradh a’s ciataiche smaointean ’s e oirdheirc.

Gradh o chreideamh ro dhearbhte,
Gradh o chridhe neo-chealgach,
Gradh ’bheir umhlachd neo-chearbach gu deonach.

Gradh gun fhalachd, gun fharmad,
Gradh gun diobradh, gun dearmad,
Gradh ro mhin ’s e gun searbhas, gun mhor uaill.

’S na dean an urnaigh a chaomhnadh;
Tha mor fheum aig gach aon oirr’,
’S aig an fhear ’tha ’na aodhair gu sonraicht’.

Biodh am facal leat priseil,
Cuir an cleachd e le dichioll,
Bheir e teagasg ro dhileas is seol duit.

Bi ’ghnath ro mheasail mu’n t-searmain
Is meadhon sonraichte dearbht’ i
Gn bhi ’g altrum nan leanaban ’s gam foghlum.

Gabh an fhirinn mar theagasg,
Is a chaoidh na cuir teagamh
Nach sabhail a creideamh fa dheoidh thu.

Chaidh fear Raonull Mac Leoid, a mhuinntir an Uillt Mhoir, a mharbhadh, air a 15mh latha de’n mhios a dh’ fhalbh, le craobh a thuiteam air. Bha e féin us feadhainn eile ag obair anns a’ choille, agus thàinig te dhe na craobhan a bha iad a leagadh, gun fhios da, agus bhuail i air mu’n druim, ’ga leònadh cho dona ’s gu’n do chaochail e an ceann cheithir latha. Bha e na dhuine bha riamh fo dheagh chliù, agus bha e glé mheasail aig na h-eòlaiah uile. Cha robh e posd’ idir.

Bha stoirm mhor shneachda aca ann an Cuibeic ’san Ontario, ’s anns na Stàitean air an t-seachdain s’a chaidh. A bhos na taobhannan so, cha d’ fhairicheadh i, ach shil frasan troma de dh’uisge.

Mur urrainn duit a bhi ann ad abhainn mhoir a’ giulan luingis lan beannachaidh thar an t-saoghail, faodaidh tu a bhi ann ad fhuaran beag ri taobh rathad-mor na beatha a’ seinn gu ceolmhor a latha ’s a dh-oidhche agus a’ toirt cupan de uisge fionnar do ’n fhear-thurais airsnealach, sgith a bhios a’ gabhail seachad.

Minard ’s Honey Balsam,Leigheas cinnteach

Tha saothair ’n a leagheas ach beag air son gach truaigh. Na bi-sa aonaranach, diomhanach, cianail. Cha d’ thugadh beatha do mhac an duine, gu bhi air a caitheadh ann am bruadaraibh, agus am faoin-smuaintibh, ach air son dichill bheothail, ghniomhaich; seadh, air son dichill a thig chum maith aig a’ cheann thall dhoibh-san uile a chleachdas i.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannaach agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Soithichean Creadha agus Glaine.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan a’s fhearr cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh

Brogn-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c. Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil, agus bheir sinn a phris a’s fhearr orra an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B
Feb.