---

[233]

[Vol . 3. No. 30. p. 1]

Mac-Talla.

“An ni nach cluinn mi an diugh cha’n aithris mi maireach.”

VOL. III. SIDNI, C. B. DI-SATHAIRNE, IANUARAIDH, 26, 1895. No 30.

Litir a Strathalba.

DO’N MHAC-TALLA, —Mur eil mi car beag anmoch, ceadaich dhomh fàilte na bliadhn.’ Uire ’chur oirbh fhéin agus air ’ur luchd-leughaidh—mo luchd-dùcha gaoil—anns gach àite de ’n t-saoghal anns am bùl iad. Sinn a tha ’n comain an Fhir-dheasachaidh, am fior Ghàidhel, a shuidhich paiper Gailic ’nar mearg, leis am beil cothrom again air eòlas fhaotainn air cach a chéile nach biodh againn gu bràth mur biodh e ann. ’S math an naidheachd a thug thu dhuinn air an t-seachduinn s’a chaidh gu bheil de chàirdean a’ dol an lionmhorachd. Bha dòchas agam o’n cheud latha chunnaic mi MAC-TALLA gun robh de dhilseachd nar measg na chumadh suas e. Tha e fior gu leòr nach faigh thu dad nis tarbhaiche, bho chuid na sodal beòil, rud nach cosg dad daibh, ach taing do’n Fhreaisdal, cha’n’ eil iad uile mar sin. ’S mòr an t-adhartas a thàinig air MAC-TALLA bho’n chunnacas an toiseach e. Tha e, a reir mo bheachdsa, a tighean air adhart gach latha. Tha e toirt caochladh nithin, nuadh is sean, duinn gach seachduin, gu bhi freagairt do chàil gach seòrsa luchd-leughaidh. Ach aon ni air son am beil e ri mholadh—cha’n eil facal ri fhaicinn ann a dhùsgadh smuain shuarach no thruaillidh ann an inntinn neach air bith. Tha thu fhéin agus sinne an comain do luchd-cuideachaidh a tha sgriobhadh cho taitneach a d’ ionnsaidh as gach cearn. Tha mise ag aideachadh mo dhearmaid. Ach cha’n e cion suim is coireach ach an fhior chabhag. Cha’n eil mi fàs sgith no coma dhiot.

Tha sinne an Eilean a Phrionnsa air dol a nise d’ar cairtealan geamhraidh. Tha ’n carbad-iaruinn ’ga ghabhail air a shocair seach mar bha e ’n tim an t-samhraidh. Tha Bàtaichean-smùid an t-samhraidh air gabhail mu thàmh. Tha sinn mar sin ann an tomhas air ar gearradh air falbh o’n chuid eile de ’n t-saoghal. Ach ged a tha, tha saoghal beag againne dhuinn fhèin. Agus an uair a bhios sibhse air taobh eile an uisge ri tartar mòr anns an t-saoghal mhór agaibh fhèin, bidh sinne ri tartar beag ’nar measg fhéin. Mar sin cha’n eil sinn cho dona dheth ’sa shaoileas sibh.

Tha bhliadh’ ur a’ cur nar cuimhne gu bheil tìm a’ ruith agus nach e so baile a mhaireas. Gu’n robh a’ bhliadhna so na bliadhna mhath dhuinn uile anns an t-seadh a’s àirde. ’Se sin guidhe dhùrachdach

’Ur caraide dìleas
C. C.
Strathalba, P. E. I., Ian. 14, ’95.

A MALAGAWATCH.

Tha mi ’cur thugad dolair anns an litir so air son bliadhna eile de d’ phaipear gasda Gàidhealach. Tha mi ’ga fhaotainn o chionn da bhliadhna, agus gu dearbh, cha’n eil mo shùil an déigh na chosg e dhomh. Mu’n do thòisich mi air fhaotainn, a chionn nach robh mi ’nam sgoileir math Beurla, cha robh na paipearan gallda ach air glé bheag sùigh dhomh; ach tha mi nis air meòr-thaing; faodaidh mi naigheachdan na dùthcha a leughadh ann an cainnt a’s fhearr blas.

Tha roinn de mhuinntir an àite so a gearan cnatain, ach o’n tha ’m faoil’each air tighinn, cha chreid mi nach tilg iad uap’ e.

Tha seann duine cóir anns a choimhearsnachd so, Eachunn òg Mac Fhionghain a tha suas ris a’ cheithir fichead, agus an la roimhe, chunnacas e tigh’n dhachaidh le madadh-ruadh a ghlac e ann an ribe.

Tha an deigh air tigh’n air na h-acarsaidean a nis, agus tha daoine ’g obair air iasgach na h-easgainn. Tha iad a’ gearan gu bheil i gle ghann.

Bha Ioseph Doucette mu’n cuairt an diugh, agus bha e ’gearan nach robh e na shlàinte o chionn da sheachduin agus gu dearbh ’s beag an t-ioghnadh, oir chuir e an deicheamh duine de theaghlach fo’n fhòd air a gheamhradh so. Bha aon duine deug de theaghlach aige, agus cha’n eil beò an diugh ach aon duine. Tha Calum Mac-an-Tòisich, a bha tinn o chionn faisg air bliadhna, air a dhol gu math am feabhas. Tha mar an ceudna bantrach Lachuinn Dhomhnullaich, màthair an Urr. A. I. Domhnullach, Bhaile-nan-Gall, a bha tinn o’n Mhart s’a chaidh a’ dol na’s fhearr. Air eagal gu’n toir mo litir tuilleadh ’sa còir de rùm a mach, bidh mi aig an am so a’ gabhail slàn leat. Do bhan-charaide dhileas,

P. D.

Air Lic.

Tha an sgriobhadh maiseach a leanas air lice-lighe araidh ann an Gaidhealtachd na h-Alba, agus is airidh e a bhi air a chumail air chuimhne. Bha e air a ghearradh a mach ann an litrichibh mor agus soilleir. So agabh, uime sin, na briathran:—

“Feuch! fo’n chloich so, tha ise ’na sineadh san duslach, bha millis, malta ’na giulan. Tha a cuimhne ’gam lionadh le bron. Och! tha teangadh a’ Chiuil ’na tosd, agus tha lamh an Eireachdais a nis aig fois. Cha ghuidh am bochd ni’s mo a bheannachd ort, agus cha chomhdaichear an lomnochd ni’s mo le rusgaibh do threud! Cha tiormaich thu tuilleadh na deoir o shuilibh nan daoinibh doruinneach agus truagh! Sibhse a ta diblidh agus fann, c’ ait a nis am bheil bhur cuideachadh gnathaichte! O! thusa a b’ ionmhuinn am measg bhan, cha chomhlaich sinn thu tuilleadh ni ’s mo ann an talla na feil e, agus cha suidh sinn sios gu brath aig bord do chuirme aoibhnich. Air falbh am feasd tha fuaim an t-sugraidh agus a’ ghairdeachais. Ochan! cha mhaireann ni’s mo ise a bha suairce, agus maith, caomhail agus ceanalta! Co da’n comus ar n-amhghar a chur an ceill? Co a’s urrainn a luaidh? Silibh gu bras, silibh, silibh a dheuran a’ bhroin!”

---

[234]

[Vol . 3. No. 30. p. 2]

SAOBH-CHRABHADH ANNS NA H-INNSIBH.

Is ceart a thubhairt an Salmadair gu ’m bheil “Aitean’ dorcha na tire làn de ionadaibh-còmhnuidh an fhòirneirt.’ Cha ’n fhaicear fo ’n ghréin tir ni’s maisiche agus ni ’s òidheirce air iomadh seòl na Innsean na h-Aird-an-ear; gidheadh, cha’n ’eil tir eile ann, feudaidh e bhi, far am bheil nithe ’g an deanamh a ta ’nochdadh truaillidheachd nàdair an duine air mhodh ni ’s soilleire agus far am bheil nithe ’g an deanamh a ta ni’s leòir chum gach neach aig am bheil an comus, a dheachdadh le dichioll agus deagh dhùrachd, gu cur as do ’n t-saobh-chrabhadh sin leis am bheil na h-Innseanaich air an toirt co cianail air seacharan. Tha ’n dùthaich féin àillidh gun teagamh. Tha gach ni air muir agus air tir, mar gu ’m b’ ann ag oibreachadh le cheile chum gach eòlas agus toilinntinn a bhuileachadh air an luchd-àiteachaidh. Thairis air an dùthaich fhad’ agus fharsuing sin gu léir tha ghrian a’ soillseachadh le toirbheartas ro tharbhach, agus a’ toirt air gach ni ann an nàdar a bhi aoibhneach ann an àilleachd a soluis dealraich. An sin, feudar a radh gu’m bheil uile chraobhan na machrach a’ bualadh am basan, agus na glinn a’ deanamh gairdeachais air gach taobh. Tha gach ni a’ cur an céil glòire an Ti bheannaichte a ta ’riaghladh os an ceann, agus a’ toirt gu cuimhne, ann an seadh, dealbh-choslas nan ionad sin far an do ghluais ar ceud sinnseara gun truaillidheachd ann am pàrras. Ach, mo thruaighe! anns a’ cheart tir sin, air an do bhuilich an Ti a ’s àirde iomadh buaidh urramach, tha nithe cianail ’g an cur an gniomh air an la ’n diugh! Anns an tir sin, a dh’ fheudadh, a thaobh maise, a bhi ’n a gàradh do ’n t-saoghal gu leir, tha clann air an co-éigneachadh gu bhi ’faicinn am pàrantan féin agus pàrantan gu bhi ’faicinn an cloinne féin, a’ dol gu muladach a dhith! Tha so a tachairt, cha’n ann do bhrigh nach ’eil lòn air na h-achaibh, treudan anns a’ mhainnir, agus feudal air na raointibh, ach a’ chionn gum bheil iad air am buaireadh, agus air an co-éigneachadh le saobh-chràbhadh ifrinneach agus air gach seol, ro dhéistinneach, chum bàs eagallach fhaotuinn le lámhaibh aoin a chéile.

Faicibh an còmhlan cianail sluaigh ud a deanamh cabhaig fo ghathannaibh teth na gréine gu taobh an t-sruth naomha, agus a’ deanamh grad-sheasamh air a bhruaich. Ach faicibh ciod a tha iad a’ giulam air an guaillibh chum an ionaid far am bheil iad a’ seasamh ri taobh na h-aibhne. So agaibh mic agus nigheana, gu cràbhach, diadhaidh, a’ tarruing air an adhairt an athar no am màthar féin, a bhuaileadh le tinneas, chum gu ’m bi iad air an tilgeadh mar so le ’n sliochd féin do’n doimhneachd mhoir uisge a ta air am beulaobh, far am bi iad gu h-ealamh air am báthadh, air son leas an anama. Grad ghiùlainidh an sruth sios iad far an ithear iad le eunlaith agus le uile-bhéistibh nan uisgeachan! Is eagallach an cleachdadh, so. Tha e co mi-nádurra ’s nach ’eil idir cumhachd aig briathraibh an gniomh oillteil a chur gu freagarrach an céill.

Ach faicibh a ris, a’ chruach àrd sin, air a togail suas, air a deanamh de fhiodh tioram, air a sgoltadh as a chéile; agus ciod is ciall do’n tòrr sin? Carson a chàrnadh co cas suas e? Air uachdar chithear air an sineadh taobh ri taobh, corp marbh, breun an athar, agus coluinn bheò na màthar! Tha iad air an suidheachadh an sin gu bhi air an losgadh cuideachd gus am bi iad ’n an luaithre! Buidheachas do ’n Ti Bheannuichte a ta ’riaghladh os ceann nan uile, tha na torran fiodh sin air an cur as anns gach cearnadh de na h-Innsibh a bhuineas do ’n Rioghachd Bhreatuinnich, ach cha ’n ’eil na reachdan uamhasach sin a dhealbh iad air an cur air cùl, ni mo tha ’n spiorad a tharmaich iad air a smàladh as. Na ’m biodh gairdean treun na Cumhachd Bhreatuinnich air a tharruing air ais an diugh, bhiodh air an la màireach mile tòrr a’ lasadh air còmhnardaibh nan Innsean! Far nach ’eil lagh na Rioghachd so a’ ruigheachd, tha ’n cleachdadh gràineil so fathast air a ghnàthachadh mar a b’ àbhaist. Tilgibh bhur sùilean, ma ta air an tòrr chianail sin, air a dheanamh de chuailtibh tiorma agus corp marbh an athar, agus coluinn bheò na màthar ’n an luidhe air ’uachdar. Mu’n cuairt da chithear ’n an seasamh a’ chlann bhochd, thruagh, a’ dil-bheachdachadh air an t-sealladh bhrònach. Ach c’ arson tha iad ’n an seasamh an sin? An ann a dhùsgadh suas truacantais agus co-fhulangais na màthar! Cha ’n ann. An ann chum na lasraichean eagallach a smàladh as le ’n deuraibh? Cha ’n ann. An ann gu gach innleachd a ghnàthachadh chum cuirp am pàranta féin a theasairginn beò no marbh? Cha ’n ann. Ach tha iad ’n an seasamh an sin, chuin, ann an ainm nan dia d’ am bheil iad a’ deanamh aoraidh, gu ’n cur iad an leus teinnteach ris a’ chruaich trid an éirich na lasraichean millteach suas, leis am bheil na creutairean truagh sin air am fàgail ann am priobadh na sùla ’n an dilleachdanaibh gun athair, gun mhàthair, ann an saoghal coimheach, fuar.

An comas do chuilbheartaibh na h-ifrinn fein dol ni ’s faide an aghaidh àitheantan agus iarrtais Soisgeul an Tighearn Iosa Criosd? Feudaidh, —oir tha paranta ’s na criochaibh iodhal-aorach sin a ni greim air an cloinn féin, agus chum dia éigin a thoileachadh, a thilgeas a mach iad, aon chuid gu bhi air an itheadh suas le fiadh-bheathaichibh na macharach, no gu bhi air an cagnadh beò, slán, le geur-fhiaclaibh uile-bhéistean a’ chuain.

Ach anns na criochaibh iomallach sin, far am bheil gach dichioll ’g a dheanamh leis gach Eaglais ’n ar measg féin chum teagasgan an t-Soisgeil a chraobh-sgaoileadh, tha cleachdadh eile ceart co déistinneach, graineil’ ris na nithibh a dh’ ainmicheadh cheana. Tha e air a dheanamh ’mach, gu ’n do chuireadh, o làthibh Chriosd air an talamh, còrr agus ochd ceud deug mile leanabh-nighinn gu bàs le ’m maithrichibh fein! O’ nach eagallach da rireadh an saobh-chràbhadh sin trid am bheil mortadh co uamhasach ’g a dheanamh le màthairichibh air an cuid cloinne féin, an dùil le sin gu ’m bheil iad a’ ciùineachadh an diathan fein, agus a’ cosnadh an deagh-ghean d’ an taobh. Tha na mathairichean so a’ deanamh mach gu ’m bheil a’ chlann-nighean a’ toirt gach tubaist, donais agus mi-sheilbh a stigh do na teaghlaichibh aca; agus, uime sin, gur e an dleasnas d’ an diathaibh agus dhoibh féin na leanaba sin a ghearradh as eadar bhun agus bhàrr! Gu cinnteach is e so ro mheud gach cumhachd agus bhuaidh a bhuineas do Shàtan, thairis air a’ chreutair bhochd, thruagh sin a chaill iomhaigh a Chruitheir féin, agus a rinn e fèin buailteach do mhearachd agus do sgrios. Is e dleas’nas nan uile a bhi beachd-smuaineachadh air na nithibh so, agus a bhi ’guidhe air an Dia sin, a tha ’riaghladh os ceann nan uile, gu ’n tionndaidheadh e a’ mhuintir shaobh-chràbhach sin o dhorchadas gu solus chum seirbhis a dheanamh dha féin a mhàin. Eireadh na h-uile suas air

---

[235]

[Vol . 3. No. 30. p. 3]

ball, chum an dleas’nas a dheanamh d’ am fuil agus d’ am feòil féin, agus na fàgadh iad clach gu ’n charachadh chum na criche sin. Tha, agus bha moran de dhaoinibh trenn ’n ar duthaich fein de gach creidimh agus eaglais, a nochd iad fein tairis agus eudmhor chum an soisgeul a chur a dh-ionnsuidh nan cinneach so.

Oran Do’n Mhusg.

LE DONNACHA BAN.

’S iomadh car a dh’fhaodas tigh’n air na fearaibh,
Is theag’ gu’n gabh iad gaol air an tè nach faigh iad,
Thug mi fichead bliadhna do ’n chiad té ghabh mi,
Is chuir i rithist cùl rium, is bha mi falamh.

Is thàinig mi Dhunéideann a dh’ iarraidh leannain,
Is thuirt an Caiptin Caimbeul, ’s e ’n geard a’ bhaile,
Gu’m b’aithne dha banntrach an àite falaich,
’S gu’n deanadh e àird air a cur a’m charamh.

Rinn e mar a b’àbhaist cho mhath ’sa ghealladh,
Thug e dhomh air làimh i, ’s am paigheadh mar ri;
Is ge b’e bhios a’ feòraich a h-ainm no sloinneadh,
Their iad rithe Seònaid, ’s b’e Deòrs’ a seanair.

Tha i soitheamh, suairce, gun ghruaim, gun smalan
Is i cho àrd an uaisle ri mnaoi san fhearann;
Is culaidh a m’ chumail suas i, o’n tha i mar’rium,
Is mòr an t-aobhar smuairein do’n fhear nach faigh i,

Leig mi dhìom Nic-Còiseam ged’ tha i maireann,
Is leig mi na daimh chròcach an taobh bha ’n aire,
Is thaobh’ mi ris an òg-mhnaoi, ’sann leam nach aithreach,
Cha n-eil mi gu’n stòras o’n phòs mi ’n ainnir.

Bheir mi fhéin mo bhriathar gu bheil i ro mhath,
Is nach d’ aithnich mi riamh oirre cron am falach,
Ach gu foinneamh, finealta, dìreach, fallain,
Is i gu’n ghaoid, gu’n ghìomh, gu’n char fiar, gu’n chamadh.

Bithidh i air mo ghiùlain, ’s gur math an airidh,
Ni mi fhéin a sgùradh gu math ’s a glanadh;
Chuirinn ri an t-ùilleadh ga cumail ceanalt,
Is cuiridh mi ri m’ shùil i ’s cha diùlt i aingeal.

’Nuair bhios cion an stòrais air daoine ganna,
Cha leigeadh nighean Dheòrsa mo phòca falamh;
Cumaidh i rium òl anns na tighean-leanna,
’S pàidhidh i gach stòpan a ni mi cheannach.

Ni i mar bu mhainn leam a h-uile car dhomh,
Cha-n innis i breug dhomh, no sgeula mearachd;
Cumaidh i mo theaghlach cho math ’s bu mhath leam,
Ged’ nach dean mi saothair no obair shalach.

Sgìthich mi ri gnìomh, ged nach d’rinn mi earras,
Thug mi bòid nach b’ fhiach leam bhi ann a’m sgalaig,
Sguiridh mi g’am phianadh, o’n thug mi ’n aire,
Gur e’n duine dìomhain is faide mhaireas.

’S i mo bheanag ghaolach nach dean mo mhealladh,
Fòghnaidh i dhomh daonnan a dheanamh arain;
Cha bhi fàillnn aodaich orm no anairt,
’S chaidh cùram an t-saoghail a nis’ as m’aire.

Comhairlean.

Na cuir mor-dhòchas anns an duine sin nach cuir a dhòchas féin ann am muinntir eile. Cha’n ’eile e ’na dhuine eeart. Cha’n ’eile a chridhe glan. Tha’n duine sin aig am bheil àmharas an uilc ’na inntinn a thaobh sluaigh eile, a’ faicinn annta-san, a’ cheart ni’ sin a tha e’ faireachadh ann féin. Do na fior-ghlan tha na h-uile nithe fior-ghlan, ach ceart co cinnteach ri sin, tha na h-uile nithe neò-ghlan dhaibhsan a tha neó-ghlan ’nan cridhe féin.

Dean cinnteach à meud do theachd-a- stigh, agus biodh e mor no beag, feuch gun tig thu beo air ni’s lugha, agus ma bheir thu an aire da sin, cha bhi thu a’ chaoidh ann am bochduinn.

Ma tha sinn ag iarraidh a bhi ’togail air steigh chinntich ann an càirdeas ri muinntir eile, feumaidh sinn ar càirdean a ghràdhachadh ann an tomhas ni’s mò air an sgath féin, na air sheòl sam bith air ar son féin.

Far am bheil ceann air a dheagh-lionadh le gliocas, cha’n eagal da. Gheibh e suaimhneas ge b’e àite d’an téid e, agus sealbhaichidh e tàmh agus fois air ge b’e ciod a’ chluasaig a dh’ fheudas amhghairean an t-saoghail a shudheachadh fo ’cheann.

Am Ministear Sanntach.

(Air a leantuinn.)

Dorcha mar bha e, shuidhich e a chùrsa air an ionad so, ’s le ’aid ’na làimh, smeuraich e air adhart cho faiceallach ’sa b’urrainn da. Uair ’na sheasamh, uair air a mhàgan, ’s uair ’na shìneadh, shlaod se e féin thairis air gach clais us gàradh us droighneach dhe gach seorsa, cho dìreach ’sa b’urrainn dha air a’ cheardaich. Glé thric bi’dh comhlan de dhaoine diomhain cruinn ann an àite mar so, ’s uime sin faodaidh an leughadair a ghabhail a stigh dé ’n luathghair ’s an t-iollach a chaidh suas ’nuair a rainig an duine bochd, le ’aodach reubte, ’s e fann, sgith, gun anail, gun léirsinn. Ach a dh’ aindeoin gach othail us feala-dhà, thug an gobha fa-near gu feumte cobhair a dheanamh air, agus sin gun dàil, air son a bheatha chaomhnadh. Leis gach comharra thug am ministear seachad, thuig fear an ùird gu robh dhìth air a’ phòit a bhristeadh, agus threòirich e dh’ ionnsuidh an innein e, ’s càch na’n sgaoth tinch ioll orra. ’N uair a fhuair an gobha ceann a mhinisteir a shocreachadh air an innein, ghabh e ’n t-òrd mòr ’na laimh. Chuir e ’bheul ri bile na poite, ’s dh’ fheòraich e, “Am toir mi buille làidir dhith a mhinisteir?” Thoir buille cho làidir ’sa thogras tu,” fhreagair am ministear, “ ’S fhearr buille mu’n leth-cheann na bàsachadh a dhith analach.” Air dha cead fhaotainn mar so, dh’ fheuch e buille mhath, throm, air a’ phoit, ’s bhrist e na mirein i, mar a bhristeas an còcaire slige giomaich gun chron sam bith a dheanamh air a’ bhiadh bhog a bhios an taobh a stigh. ’N uair a fhuair am ministear ’anail a tharruing gu réidh beagan mhionaidean, ’sa dh’ òl e deur beag á searrag bean-an-taighe, thog e air dheachaidh, ’s tha sinn an dochas nach robh e cho sanntach riamh tuilleadh. —EADAR. LE IAIN D.

Fhuaireadh an cnap oir bu mho chunnaic an saoghal riamh, ann an Astralia ’sa bhliadhna 1872. Thomhais e ùnnsa no dha a bharrachd air sia ceud ’s da fhichead punnd. Reic am fear a fhuair e e air seachd mile deug thar fhichead punnd Sasunnach ( £37 .000).

---

[236]

[Vol . 3. No. 30. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu lichd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air sor $1 .52, neo 6sd. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgribbh iad ach air aon taobh d’ an duileig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu.
J . G. MacKINNON,
Editor “Mac-Talla,”
Sydney Cape Breton.

SIDNI, IANUARAIDH 26, 1895.

Tha na deuchainnean troimh ’m beil Newfoundland a’ dol aig an àm so a toirt oirre bhi sealltuinn ri Canada air son cobhair. Tha triùir de na daoine ’s àirde guth ’na riaghladh air an turus an dràsda gu Ottawa feuch ciod na cumhachan air am faigh iad a stigh dh’ an aonadh. Cha’n eil teagamh nach bi Newfoundland na h-uallach glé throm air Canada, ach ’se bharail a th’aig a chuid a’s motha gu’m bi air a’ gabhail a stigh. Bha Canada deonach, sin a dheanamh o chionn fhada, ach cha robh i fhéin deonach. Ach a nise ’nuair tha i deonach ged is ann dha h-aindeoin, tha e iomchuidh gu ’n deanadh Canada cho math rithe ’s is urrainn dhi gun cron a dheanamh oirre fhéin. ’Nuair bhios Newfoundland air a h-aonadh ris an dùthaich so, bidh gach mir fearainn a th’aig Breatuinn ann an Ceann Tuath America ’n taobh a stigh de chriochan Chanada,

Tha sean-fhacal Gàidhealach ag radh gu’m bi “ceann mòr air duine glic, ’s ceann circ’ air amadan,” ach tha luchd-foghluim an latha ’n diugh ag ràdh nach eil sin fior. Tha Oillear Gearmailteach, Vichrow, ag innse dhuinn gu robh na Greugaich o shean comharraichte air son cho beag ’sa bha ’n cinn, agus tha fhios aig na h-uile nach robh sluagh ann riamh a bheireadh bàrr orra ann an gliocas agus ann an tuigse.

Tha’n cogadh eadar Sina us Iapan a’ dol air adhart, ged nach eil sinn a’ cluinntinn moran m’a thimchioll aig an àm so. Tha iadsan a’s fiosraiche mu’n chùis ag ràdh gu bheil na h-Iapanich a’ deanamh dìreach air Pekin ceanna-bhaile Shina, agus a’ cur rompa gun toir iad a mach e, agus ma ni iad sin, bidh cumhachd Shina air a thilgeadh an darra taobh.

Failt Do’n Earrach.

Fàilt ’ort fhéin, O Earraich fhuair,
Ged is greannach snuadh do ghnùis;
’S e miann gach aon neach de ’n t-sluagh,
Thu thighinn mu’n cuairt as ùr.

Tha còmhdach de ’n t-sneachd’ o shuas
Mu do cholainn chruaidh mar chleachd;
Tha d’ anail a’ bioradh chluas,
’S a’ caochladh tuar gach aon neach.

Thàinig thu ’chur beath’ as ùr
Ann an gnùis a’ chruinne-ché;
A bhrosnachadh, ’s a chur sùrd
Air gach dùil a tha fo ’n ghréin.

Dh’ aindeoin reothaidh, sneachd’ is fuachd,
Bheir thusa mach buaidh ’na thráth;
Bheir thu snodhach ùrail, uain’
Air cluainibh glasa ’s gach àit.’

Bidh an uiseag chliuiteach, shuairc,
Air sgiathaibh luatha gu sèimh
A’ seinn gu binn mar bu dual,
’S i ’dìreadh suas dh’ ionnsuidh nèimh.

Bidh còisir na coill’ gu léir’
Gu fonnar, gleusda, ’s gu binn,
A’ seinn air barraibh nan geug,
Gu math moch mu ’n éirich sinn.

Bidh a’ ghrian ’bheir teas is fàs,
’Sior dhol ni ’s àirde ’s an speur;
’S bidh láithean is oidhchean fuar’
A’ teicheadh mu thuath le chéil.’

Bidh ’neoinean, a dh’ aindeoin fuachd,
Air feadh nan cluaintean a’ fas;
’N uair ’thig blàths na gréine nuas,
Bidh ’aghaidh-san suas gun dàil.

Bidh ’n t-sòbhrach a ’s aille snuadh
A’ cur mais’ air bruaich nan eas;
’S i ’g ràdh gu bheil crannadh ’s fuachd
A’ call am buaidh leis an teas.

Bidh treabhadh is cur an t-sìl
Anns gach tìr a tha fo ’n ghrein;
Ged is tric ’bhios daoine sgìth,
Bidh iad dìchiollach aig feum.

Air an talamh ’s air a’ chuan,
Agus shuas an àird nan speur,
Tha beatha ’s obair gach uair,
Ann am measg gach sluaigh gu léir.

Ach bidh an leisgean ’na thàmh,
’S a làmhan paisgte m ’a ghlùin;
Cha ’n iarr e gluasad o’n bhlàths:
’S culaidh-ghràin e ’measg gach dùil.

IAIN.

FLUR
$3 .50 am barailte,
Air son airgid. Theid sinn an urras gu’n dean e deagh aran.

BROGAN BHAN $1 .00 am paidhir.
Tha iad laidir agus air an deagh dheanamh.

STOC OR DE BHATHAR UR.
aig
JOST BROS.
Sid. B., Nov. 9, ’94.

D . A. HEARN,
Fear-Tagraidh, Notair, &c ., &c .,
SIDNI, C. B.

Gllios & MacEachuinn,
Comhairlichean agus Fir-Tagridh aig Lagh
SIDNI & ST. PETER’S, C. B.
J. A. Gillios. AJ. G. MacEachuinn.

Dr. G. T. MacGILLEAIN,
Dotair Fhiacal,
OIFIG: Os cionn Stor Harrington.
SIDNI, C. B.

SIOSAL & CROWE.
Fir-Tagraidh, Comhairichean
Notairean, &c .
SIDNI, —C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Leabhraichean Gailig.
RI ’N REIC AM BADDECK.
Tha Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa ri’n reic aig Niall Domhnullach, anns an stor aig D. F. Mac Rath. Gheibhear Mac Talla gach seachdain ’san aite cheudna.

---

[237]

[Vol . 3. No. 30. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

Chaidh Innseanach do’m b’ ainm Louis Victor a chrochadh ann an Columbia Bhreatunnach an la roimhe air son Innseanach eile mhort.

Tha ’n gual mìn gu math saor ann an Sidni Tuath an drásda. Gheobhair leith tunna dheth air 30c. Ann an Sidni cosgaidh an leith-tunna 60c. Cha’n eil fhios carson nach biodh e cho saor ’an so ’sa bhiodh e ’n àit eile.

Tha eaglais ur Chléireach ’ga togail ann an Louisburg, agus tha i ri bhi air a fosgladh mu thoiseach a Mhàrt. Bha ’n t-Urr. Domhnull Mac ’Ille-mhaoil anns a bhaile air an t-Sàbaid s’a chaidh, agus shearmonaich e ann ’sa mhaduinn us feasgar.

Tha ’n t-Urr. Mr. Forbes a’ dol gu math na’s fhearr, Tha sinn an dòchas fhaicinn ’sa chùbaid ’an ùine gun bhi fada. Shearmonaich an t-Urr. Mr. Laing ’na àite air an t-Sàbaid s’a chaidh, agus tha ’n t-Urr. Coinnich Mac Coinnich, a bha roimhe so am Baddeck, gu searmonachadh ’na àite ’màireach.

Cha’n eil am bàt-aiseig a’ ruith eadar an dà Shidni air an t-seachdain so. Reoth an acarsaid oidhche Shatharna, agus cha b’ urrainn do’n bhata bristeadh troimh ’n deigh uaithe sin. Tha ’n carbad-iaruinn a ruith eadar an dà bhaile gach maduinn us feasgar Di-luain, Di-màirt, Dior-daoin, ’s Di-sathairne. Leanaidh e air ruith mar sin gus am fosgail an acarsaid a rithist.

Tha iadsan a tha ’gabhail orra fhéin fiosachd a dheanamh mu ’n t-sìde ag radh gu bheil ceud mhios an earraich (Februaridh) gu bhi cho fuar ’s cho greannach ’sa bha mios faoillich riamh. Tha iad ag radh gu bheil stoirm air muin stoirme ’dol a thighinn, uisge ’s sneachda m’a seach. Bha ’n t-sìde cho briagha fad a gheamhraidh ’s nach biodh e ’na ioghnadh ged thigeadh side gharbh air an earrach.

Fhuair Mac Dhùghaill agus Mac Néill, a tha ri ceannachd aig na Narrows Mhòra, litir o chionn ghoirid, agus suin mhath airgid innte. Cha robh ainm rithe idir, ach ’s ann a àit-eigin ’sna Staitein a thainig i, agus bha e air iarraidh orra gun rannsachadh sam bith a dheanamh dha taobh. Ge b’e co-sgriobh i, tha e coltach gu robh chogais ’ga dhìteadh air son rud-éigin a rinn e nach robh uile gu léir a réir na h-aithne.

’Se b’ ainm dh’an duine ’chiadh a mharbhadh aig Glace Bay oidhche Di-ciaduin air an t-seachdain s’a chaidh, Uisdean Mac Varish. Bhuineadh e do Chregnis, ann an siorrach Ionbhairnis. Mu bheul na h-oidhche dh’ fhàg an carbad Glace Bay gu dhol gu Cow Bay, agus cha robh e ach mu cheud slat o’n chala ’nuair a chaidh e thairis air an duine bhochd, ’ga mharbhadh air an spot. Bha ’chorp air a phrannadh ’s air a ghearradh gu grànda. A réir coltais, bha e ’na chadal air an rathad ’nuair thainig an carbad air. Tha iad ag ràdh gu’n d’ fhuaireadh botull de dh’ uisge-beatha ’na phòca.

Tha pàrlamaidean Nova Scotir ’s New Brunswick air an gairm gu bhi cruinn air an latha mu dheireadh dhe’n mhios so.

’N uair a chi thu so, dùin do shùilean ’s feuch an cuimhnich thu ’n do chuir thu ’n dolair gu MAC-TALLA fhathast. Mur do chuir na dean an bòrr dàil.

Chaidh Eadailteach a leònadh ann am méinn Springhill, Di-ciaduin air an t-seachdain s’a chaidh, cho dona ’s gu’n do dh’eug e. Thuit torr mòr de chlaich ’s de ghual air, ’s e aig obair, ’s cha mhor nach robh e air a thiodhlacadh fòpa. Bha slige chinn air a dhroch bhristeadh.

Tha fear Uilleam Domhnullach a mhuinntir Phicton an sàs ann an Charlottetown, E. P. I., air son airgiod fhaotainn o’n bhanca ’sa bhaile sin le slaoightireachd. Sheas e cùirt agus fhuaireadh ciontach e. B’ àbhaist da bhi ’g obair air soitheach-smùid a bha ruith eadar an t-eilein us Pictou.

Thainig bàs glé aithghearr air fear Iain Mac Ille-mhaoil, air Beinn Stiubhairt, E. P. I., air an t-seachdain s’a chaidh. Bha e ’g obair air gearradh connaidh aig a dhorus fhéin, agus thuit e ann an laigse, as nach do dhùisg e riamh. Chaochail e an ceann cheithir uairean fichead. Bhuineadh e do Cheap Breatuinn. Bha e ’na ghreusaiche, agus bha e ’g obair aig Meinn Victoria gus o chionn cheithir bliadhna, ’nuair a chaidh e dh’ Eilein a’ Phrionnsa. Bha e mu thri fichead bliadhna dh’ aois.

Air a chòigeamh latha dhe’n earrach, bi’dh aig muinntir Shidni ri Bàillidh(mayor)agus triuir sheanairean a thaghadh. Cha’n eil uiread de dh’othail orra mu’n taghadh ’sa bh’oara bliadhnaichean roimhe so, ged tha ’n àireamh tha ’g iarraidh a stigh a cheart cho mòr. Air son na bàillidheachd, tha dithis a’ ruith, Cailean Mac Fhionghain agus Aonghas Domhnullach. Tha sianar a ruith air son a bhi ’nan seanairean, dithis anns gach earann dhe’n bhaile; Iain Mac Gillfhaollainn us Domhnull Cuiridh, ’sa cheud earann; Seumas Townsend us Aonghas Mac-Gilleain, ’san darra h-earann; agus Domhnull Domhnullach us Murcha Moireastan anns an treas earann.

Cha d’ fhuaireadh fios no sgeul air Marta Roach fhathast, ged tha nise còrr us tri seachduinean o’n chaidh i air chall. ’S ioma barail a th’aig daoine dha taobh, ach cha’n eil dòigh air a dhearbhadh gu bheil aon seach aon dhiubh ceart. Co-dhiu chaidh a mort no a goid air falbh, cha’n urrainn duine sam bith a dheanamh mach an dràsda ach ’s cinnteach an ni gu’n tig an fhirinn am follais uair no uair-éigin. Chaidh a choille agus gach àit eile ceithir-thimchioll air an áite ’s an do chailleadh i a rannsachadh gu cùramach, ach cha d’ fhuaireadh lorg no comharra sam bith. Tha chùis gle dheuchainneach air a càirdein, ’s gu h-àraidh air a pàrantan. Tha a màthair bhochd air a dhol as a rian, agus gu dearbh ’s beag an t-ioghnadh. Tha ceud dolair air a thairgse mar dhuais do neach sam bith a gheobh an nighean beò no marbh.

DUAISEAN

dhaibhsan a gheibh gabhaltaichean ùra do ’n MHAC-TALLA eadar so us Bliadhn’ Ur. Bheir sinn do ’n neach a gheibh an àireamh a’s mò a cheud duais, an neach a’s fhaisge thig air sin, an dàrna duais, agus an darna neach a’s fhaisge thig air sin, an treas duais. ’S iad na duaisean na tri leabhraichean fiachail a leanas.

I. Caraid nan Gaidheal.
II. Sàr-obair nam Bàrd.
III. Foclair Gàilig ’Ic Ailpein.

Bldh iad againn ro’n bhliadhn’ uir, ’s bidh iad air an cur g’ an ionnsuidh-san a choisinn iad cho luath ’sa bhios fhios againn cò iad. ’S còir do gach aon feuchainn ri àireamh bheag no mhor de ghabhaltaichean ùra fhaotainn do’n phaipeir. Deanadh gach neach a dhichioll. Iadsan a’s fhearr a ni gheibh iad na duaisean so, agus iadsan nach fhaigh iad, tha fhios againn fèin nach bi athreachas sam bith or air son na rinn iad gus càirdean MHIC TALLA chur an sionmhòrachd.

Acadia House.
Airneis dhe gach seorsa,
Aodaichean Deante.
Brogan agus Botainnean.
Amhlan dhe gach seorsa air son na Nollaig, air son na Bliadhn’ Uire ’s air son gach àm eile dhe’n bliadhna.
THA NA PRISEAN CEART.
INGRAHAM & MacGILLEAIN.

SANAS.

Bathar Ur na h-uile Seachdain.

Na prisean na’s isle na bha iad riamh.

Caileagu,
Aodaichean,
Caiseart,
Dluth Geal.

Tha Gailig aig na cleirich.

STOR SHAOR SHIDNI.
F . A. CROWELL,
Fear-Gnothuich

---

[238]

[Vol . 3. No. 30. p. 6]

COMHRADH

Eadar an Gobha agus Domhull Post.

GOBHA. —So, so, a Dhomhuill, thig a nall an so agus thoir buille no dhà air an iarunn so leis an òrd mhòr. Tha mi air mo chridhe a sgaineadh o mhoch thrath ag obair air an droch iarrunn so a thug Callum beag ugam an latha roimhe gu soc is coltair a dheanamh dha. Ge b’ e air bith àite an d’ fhuair e an sgonn grànda so cha ’n ’eil e furasda dhomhsa feum a dheanamh dhe gun chuideachadh.

DOMHULL POST. —Cha robh thu riamh air atharrachadh. A dh’eoin no dh’aindeoin bheir thu an ceilidh ceardach asam a h-uile latha ’thig mi. Is e bhios ann air a’ cheann mu dheireadh gu seachainn mi a’ cheardach buileach glan. Is math a dh’ fhaodadh Callum beag fhein a bhith an so mar bu chòir dha. Tha mi glé sgith an diugh fhéin ged nach teannainn ri bualadh an ùird mhòir.

G. —Cha ’n ’eil mise ag iarraidh ort ach beagan bhuillean a thoirt air an iarunn leis an òrd. Cha mhisde thu blàths a chur ort co dhiu. Tha fior ghreann an fhuachd air do shròin. Cha chreid mi nach robh thu ’na do sheasamh greis mhath an àite eiginn a’ bruidhinn mu’n d’ thàinig thu. Ged a tha do cheann air liathadh ’s do chiabhagan air tanachadh is fior thoigh leat a bhith ann an cuideachd nan nigheanan òga. Neo-ar-thàing nach dean a h-uile té dhiubh briodal beoil is cabaireachd gu leòr riutsa ’s ris gach fear dhe do sheòrsa. Beir air an òrd agus cuir blàths ort fhéin. Tha thu air crampadh le cion obrach.

D. P. —Air crampadh le cion obrach! Tha mi far an cuala mi riamh a leithid. Bu chòir dhut, nam biodh tùr duine annad, a ràdh, gu bheil mo bhonnan air tolladh ’s mo luirgnean air lomadh a’ falbh ’nam throtan air feadh nam bailtean a h-uile latha ’s a’ bhliadhna ach Didonaich. An uair a thòisich mise ris a’ phostachd an toiseach cha robh agam ach ri dhol tri uairean ’san t-seachduiu o aon cheann-uidhe gu ceann-uidhe eile. Tha mi nis ri bhith ’nam dheannabh a h-uile latha. Is ainneamh latha nach ’eil mo dhà cheann ’s an talamh le eallach litrichean is phaipearan is pharsalan. Aig àm na Nollag theabas mo mharbhadh buileach glan. Cha robh seòrsa air an smaoinicheadh duine nach robh ’tighinn dhachaidh bhar na Galldachd ann am parsalan baaga ’s mòra. Feumaidh mi a dhol a dh’ ionnsuidh nan dorsan aca leis gach ni gréine a thig ’nam rathad.

G. —Ma ta gu dearbh is iomadh latha a tha thu ’giulan an deadh eallaich. Tha na parsalan air thuar an dùthaich a sgrios. Cha ’n ’eil sgillinn air am faighear greim nach cuirear air falbh a dh’ iarraidh na tì ’s an tombaca.

D. G. —Tha thu air chùl do sgeoil. Tha am fion ’s a’ bhranndaidh ’s an ruma ’s an t-uisge beatha a’ tighinn dhachaidh cho math ris an tì ’s ris an tombaca. Nam biodh tusa ’giulan an eallaich mar a tha mise is ann a bhiodh fios air a liuthad seòrsa a tha ’tighinn do’n dùthaich an diugh. An uair a dh’ fhalbhas mise troimh na bailtean ’s glug, glug aig an deoch làidir air mo mhuin anns a’ phoca, is ann a bhios car de nàire orm. Tha mi ’g innseadh na firinn.

G. —Cha’n fhhod e bhith nach toir iad dhut deur beag de’n stuth mhath nair is uair, gu h-àraidh an àm an t-sneachda.

D. P. —Is iad nach tabhair, ged a rachadh mo bheul càm. Cha’n ’eil na daoine a tha beò an diugh a leith cho cóir ris na daoine a bh’ann ri mo cheud chuimhne. Tha daoine an latha ’n diugh air fàs ro ghallda. Is gann a gheibh thu ni sam bith mur pàigh thu glé dhaor air a shon.

G. —B’ fhearr leam gu’m pàigheadh iad dhomhsa an dara leith de’n obair a tha mi ’deanamh dhaibh. Is leasg leam an diùltadh an uair a thig iad Ach tha amhrus agam gu feum mi an diùltadh an ùine gun bhith fada. A dh’ innseadh na firinn duit, bha mi air dubh-chùl a chur ri cuid diubh roimhe so mur b’e gu bheil eagal orm nach fhaigh mi sgillinn de na fiachan uapa gu bràth, ma dhiùltas mi obair a dheanamh dhaibh an dràsta.

D. P. —Is tu a tha górach a’ leantuinn air a bhith ’g obair dhaibh. Cha ’n fhaigh thu sgillinn de na fiachan ri d’ bheò. Is ainneamh duine anns am bheil de dh’ onair an diugh na phàigheas fiachan ’s an àm so. Tha mi ’cluinntinn na h-aon ghearain aig a h-uile fear-ceairde a th’ ands an dùthaich. Ma ’s e sin fhein e, cha phàigh iad na paipearan-naigheachd.

G. —O’n a thàinig agad air, saoil thu nach ann a tha car de nàire orm air son na tha de mhuinntir a’ bhaile so fhein fo ain mdhroch phàighearan aig luchd nam paipearan-naigheachd an Inbhirnis agus anns an Oban.

D. P. —Nach coma leam co aca. Tha muinntir nam paipearan sin a’ deanamh am fortain, tha mi ’cluinntinn. Ach nam b’e pàipearan Gàilig a bhiodh aca cha deanadh iad mòran fortain. Tha ’n àireamh a’s mò de Ghaidheil an latha ’n diugh ag amharc sìos le dimeas agus le tàir air a’ Ghailig. Is gann a chi thu facal Gàilig ann am paipear naigheachd ach am beagan a tha ri ’fhaicinn ann an aon phaipear an Inbhirnis, agus anns an Oban.

G. —Is ann a tha choire sin aig na Gàidheil fhein. Neo-ar-thàing nach fhaigheadh iad Gàilig gu léòr nam b’ fhiach leotha a leughadh. Cha ’n ’eil faighneachd sam bith air a’ Ghailig am measg nan Gàidheal a chionn nach ’eil dùil aca beairteas a dheanamh leatha.

IAIN.

Dh’ iarramaid orra-san a bhios a sgriobhadh dh’ ionnsuidh a phaipeir gun iad a sgriobhadh ach air aon taobh dhe’n duilleig, agus gun an sgriobhadh a bhi tuilleadh us meanbh. ’N uair a ruigeas litir sinn ’sa bhios an sgriobhadh meanbh, ged bhiodh i ceart gu leòr air gach dòigh eile, cha ghabh an clo-bhualadair gnothuch rithe, agus feumaidh sinn a sgriobhadh thairis bho thoiseach gu deireadh. ’N uair tha ’n sgriobhadh garbh, théid againn air ceartachadh sam bith a bhios feumail a dheanamh eadar na sreathan; ach ’nuair tha e meanbh, cha’n eil againn air ach sinn fèin ’ga sgriobhadh a rithist, agus tha moran sgriobhaidh, mar tha moran leughaidh, ’na sgìos do’n fheoil. Tuigeadh iadsan a leughas.

Gheobh ar leughadairean anns an àireamh so litir ghoirid bho “C. C.” fear o’m math leinn a bhi cluinntinn gu math tric. Gheobhair mar an ceudna comhradh air a sgriobhadh le “Iain,” duin-uasal do ’m math is aithne Gàilig a sgriobhadh, agus a tha ’n deigh Mac-Talla agus a leughadairean a chur fo chomain mhor dha cheana Air an t-seachdain s’a tighinn bheir sinn d’ ar càirdein a cheud chaibideil de sgeul ghasda, Ghàidhealach, o’n pheann cheudna. Leanaihh i bho sheachdain gu seachdain fad dha no tri mhiosan, agus tha sinn cinnteach gu’n cord i gu math ris a h-uile h-aon a leughas i.

---

[239]

[Vol . 3. No. 30. p. 7]

SEAN FHACAIL.

Thig math a mulad.

Ruigidh grotachan suim.

Is luath fear ’us eagal air.

Millidh aon leibid a chuinneag.

Is mairg a ni droch cleachduinn.

Far nach ’eil lagh cha ’n ’eil saorsa.

Far am bi mo run bithidh mo shùil.

An car a bha ’n Eoghann bha e an Iain.

Is ann as a bheagan a thig am moran.

Cha chreidear an fhirinn o bheul nam breug.

An ni a thig leis a ghaoth falbhaidh e leis an t-sruth.

’S e goirteas a chinn féin a dh’ fharaicheas gach duine.

Am fear nach cleachd claidheamh fagaidh e air tom e.

Biodh iadsan a bruidhinn ’s bithidh na h-uibhean againne.

Bithidh a h-uile fear a tarruing uisge gu mhuileann féin.

Am fear a’s treise an uachdar, ’s am fear a’s luaithe air toiseach.

Co a gheibheadh am port mur fhaigheadh nighean an fhidhleir e.

Ceannsaichidh a h-uile fear an droch bhean ach am fear aig am bi i.

Minard ’s Family Pills,glan, fallain.

Leighisoadh mise o lòinidh leMinard ’s Liniment.
Halifax. ANDREW KING.

Leighiseadh mise o droch sgamhan leMinard ’s Liniment.
Sussex. COL. C. CREWE READ.

Leighiseadh mise o loinidh leMinard ’s Liniment.
Markham, Ont. C. S. Billiug.

Is miann le triubhas a bhi measg aodaich, is miann leam fein a bhi measg mo dhaoine.

Air son nam biastan—Cherokee Vermifug.

Cherokee Vermifugeair son nam biastan

Minard ’s Honey Balsam,Leigheas cinnteach

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
Bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar Duthcha tha ’nar beachd

MOORE & JOHNSTON.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siosaran
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

’S math is fhiach dhuit so a leughadh ma ghabhas tu a chomhairle bheirear ort. ’S taitneach an ni ri fhaicinn bean air a deagh sgeadach, agus ’se ’n ni ’s fhaisge thig air sin ann an taitneas duine fhaicinn ’sa chuid aodaich a freagairt air gu math. Agus ma tha thu air son thu fein a bhi mar sin, ma tha toil agad aodach math a bhi ’nad dheise, ’san deise air a sar-dheanamh, ’s coir dhuit a dhol gu
IAIN MAC-LEOID & CO.

Tha stoc mor de dh’ aodach aca, ’s tha na gearradairean aca cho math sa ghabhas faotinn. Tha iad a deanamh gnothuich aig
207 QUEEN ST., CHARLOTTE-TOWN, E. P. I.

Cuimhnich nach deid thu seachad orra oir reicidh iad riut ann an Gailig.

CLO-BHUALADH air a dheanamh gu snasail ann an oifig a Mhac-Talla. Gailig no Beurla. Ma tha dad dhe’n t-seorsa dhith rot cuir litir thugainn a feorach mam prisean.

ADAN! BONAIDEAN!

THA
Mairi A. Nic Fhionghain
air a bhliadhna so a cumail stor ri taobh na“County Hall”agus tha i deiseil gu bhi feitheamh air aon sam bith a tha ’g iarridh

AD NO BONAID,
RIBINNEAN,
FLURAICHEAN,
ITEAN NO
GEUGAN

no ni sam bith eile a’s a gnath leis na mnathan a bhi cur ma’n cinn. Tha moran de nithean eile aice nach gabh ainmeachadh an so. Thig thusa agus
FAIC DHUIT FEIN

Taillearachd.
Tha’n stor-taillearachd a bha ’sna bliadhnaichean a dh fhalbh air a cumail le
Donnacha Mac Ill-Fhinnn
a nis air a ceannach agus ri bhi air a cumail na dheigh s le
Niall Mac Fhearghais,
tha stoc mor dhe gach seors aodaich aige air laimh; bidh tuilleach a dol na cheann gach seachdain. Taghail aige mu thu air son do chuid aodaich a bhi
San Fhsan.

---

[240]

[Vol . 3. No. 30. p. 8]

An Sealgair agus am Fiadh.

LE DOMHNALL MOR OG.

’S mi ’m shuidh’ ’sa bhadain chaorinn
’S beag m’ aighear ris a ghaoith so,
’S i ’gabhail dhomh ’san aodunn,
’S gun d’ fhag sud m’ aogasg bochd.

Tha damh ’na laighe ’suas bhuam,
’S e ’g amharc orm le tuaileas,
’S cha leig a shuilean luaineach
Dhomh gluasad ceum a so.

Nam faighinn a so slaodadh
Gu cul na craoibhe caoruinn,
Le m’ ghunna fada craosach,
Gun taomainn i ’na chorp.

Am Fiadh.

Gum b’ fhearr dhuit cur is claithadh,
’Bhi ’g iomain cruidh ’s gam biathadh,
Na staric de m’ shithinn bhliadhnich,
’S nach fhiach i ’cur am poit.

Mo sheiche cha dean feum dhuit
Is tuill oirr’ aig na feursnabh;
Nach grannd a dhuit ’bhi ’n deidh orm,
’S nach d’ rinn mi eucoir ort.

An Sealgair.

Nach cuimhne leat gach sealbhag
A dh’ ith thu ann san arbhar;
Theid cuilein ann ad shealbhan,
’S do mharbhadh air an spot.

Am Fiadh

Nan eisdeadh tu ri m’ sheanachas
’Gun innsinn dhuit le dearbhadh,
Nach mis’ a bh’ ann san arbhar,
Ach fear ’bu ghairbhe dos.

An Sealgair.

Ma dh’ innseas tusa dhomhsa
’N ceart bhall ’sa bheil e comhnuidh,
Cha deid mo chu an toir ort,
’S cha leonar thu an nochd.

Am Fiadh.

Is tric a cuithear thall e
’N Creig-chorraig ann san t-samhradh,
’S ma gheibh e fasgath teann oirr’
Cha gheall e tigh’nn a so.

An Sealgair.

Gum b’ fhearr leam na mo chota
Ni-fhin ’s mo ghunna grobach
A thachirt ann sa mhointich
Air croicearnach nan cnoc.

’S e Comaranach a bha ann an Domhnull Mor Og. Is ann a mhuinntir Lochabair a bha e. Rinn Alasdir Mac-Fhionghain marbhrann dha. Rinn Ailain Dall cuideachd marbhrann da. Bha e na b’ fhearr air sealgaireachd na air orain.

Minard ’s Honey Balsamaon uair ’s na h-uile h-uair.

Bha shrirm mhor shneachda anns a’ Ghàidhealtachd a’ cheud sheachdain dhe’n mhios so; cha robh a leithid anns an dùthaich o chionn corr us tri bliadhna. Thoisich i air feasgar na Sàbaid, an siathamh latha agus chuir i stad air a’ charbad-iaruinn ’s air gach doigh shiubhail eile, ’s cha d’ fhuaireadh an cur air obair a rithist gus ’n do sguir an stoirm Di-ciaduin. Bha citheachan air na roidean a bha eadar deich us dusan troigh a dhoimhnead.

C . B. TRAVIS,
SYDNEY, C. B.

Pianos, Organs, and Sewing Machines of all the best kinds.

A good stock of Accordeons, Harmonicas, Violin Strings, and Music Books.

Sewing Machine Needles and oil always kept on hand.

Call and Examine Stock.

Ma ruigeas tu stor
D. J. DOMHNULLACH
Air Straid Wentworth,

chi thu gu bheil gach seorsa bathair a th’aige cho math ’sa gheibh thu an stor sam bith sa bhaile agus gu bheil e ’ga chreic
GLE SHAOR.

Nuair a thig thu do’n bhaile, s’ cor dhuit a dhol ’ga choimhead, gun fhios nach eil ni eigin aige a tha dhith rt, agus ma tha gheibh thu
DEAGH BHARGAN.

G . H. GUZZWELL,
Seudair agus Uaireadairiche,
SIDNI, C. B.
Uaireadairean Oir us Airgid, agus Seudan dhe gach seorsa.
Uaireadairean air an glanadh ’s air an caradh.

BLIADHNA MHATH UR!

Tha sinn an deigh aireamh mhor de bhrogan a cheannaach agus air son rum a dheanamh dhaibh, reicidh sinn na th’againn air laimh

Gle shaor air son airgid

Brogan a’s fhiach $2 .25 air $1 .75 agus cach a reir sin.

Soithichean Creadha agus Glaine.

Tha sinn mar an ceudna ’cumail nam brogan a thatar a deanamh ’san Fhactoridh aig Sidni a Tuath, na brogan a’s fhearr cosg a tha ri’m faotainn, agus tha sinn ’gan reic air pris na factoridh

Brogn-uachdair agus Rubbers dhe gach seorsa.

SIABUNN

air a phris air am faighear e ann a Halifax. Flur o $3 .00 suas, Ti o 20c. Reiseadain o 85c. am bocsa.

AMHLAN DHE GACH SEORSA GLE SHAOR.

Ceannaichidh sinn Coirce, Im, Uidhean, agus Feoil, agus bheir sinn a phris a’s fhearr orra an coinneamh bathair.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B
Feb.

An S. S. Arcadia.
THA’N ARCADIA a ruith eadar Sidni us Bagh St. Lawrence na h-uile seachdain, a falbh a Sidni aig ochd uairean maduinn Di-mairt, agus a taghal air an rathad aig Sidni Tuath, St. Ann’s, Ingonish, agus Aspy Bay, agus a tilleadh na h-uile Diordaoin.
P . KERR,
Maighstir