---

[337]

[Vol . 5. No. 44. p. 1]

MAC-TALLA

AN NI NACH CLUINN MI AN DIUGH CHA’N AITHRIS MI MAIREACH

VOL. V. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, MAIGH 8, 1897. No 44.

Sgeul m’ Fhir-treorachaidh.

(Air a leantuinn.)

“Ghreas mi adhart gu luath. Bha mo chasan a’ sileadh fala leis mar a bha na clachan ’g an gearradh, ach ’s mise bha coma co-dhiu.

“Mu dheireadh thainig mi gu lùb eile anns an amhuinn, agus chunnaic mi—oh, an sealladh uamhasach! —ni-eigin dubh coltach ri corp duine ’na shineadh aig bonn creige anns an uisge. Cha mhor nach do stad mo chridhe leis an eagal. Cha’n eil fhios agam co-dhiu bha no nach robh mi a smaoineachadh gu faighinn mo bhràthair anns an t-suidheachadh ud, ach air ball bha mi cinnteach gu’m b’e bh’ ann. Dh’ fhàs mi tinn agus lag, agus cha mhor nach do thuit mi, ach chaidh agam air leantuinn romham.”

Stad mo chompanach an so, agus chomhdaich e ’aodann le ’lamhan mar gu’m b’ àil leis an sealladh uamhasach a dhùnadh a mach gu buileach [ ? ] . Dh’ fhuirich e mar sin ’sa cheann crom àireamh mhionaidean ach mu dheireadh chaidh aige air labhairt:

“ ’S e,” ars esan, mar gu’m biodh e freagairt na ceiste nach do ghabh mis’ orm fhéin a chur, “ ’s e mo bhràthair a bh’ ann. Bha e air a bheul-fodha anns an amhuinn agùs an t-slat-iasgaich fhathast na laimh. Leis cho fuar ’s a bha an t-uisge bhuail greim e, agus thuit e gun chomas eiridh, agus mar sin chaidh a bhàthadh ann an àite anns nach robh an t-uisge bhar troigh a dhoimhnead.

“Thog mi an corp agus choisich mi air falbh leis. Gu fortanach bha bruach na h-aimhne a’ fàs na b’ isle, agus an ùine ghoirid bha e cho iseal ’s gu ’n deach agam air a dhol gu tir, ’s corp mo bhràthar a chur ’na shineadh air an làr.

“Ghuidh mi air bruidhinn rium, ach bha na bilean balbha air an dùnadh gu bràth. Dh’ fhuasgail mi a chuid aodaich, agus rinn mi na b’ urrainn domh gus a thoirt uige, ach bu diomhain mo shaothair. Thainig faireachduinnean neònach orm; cha b’ urrainn domh ach gann a chreidsinn gu’m bu ni sam bith eile bha mi faicinn ach bruadar uamhasach, air an tigeadh crioch ’nuair a dhùisginn, ach ’nuair a sheall mi air a chorp fhuar ud ’na shineadh air na creagan, cha ’n fhaodainn ach a thuigsinn gu robh e tuilleadh us fior.

“Tha mi creidsinn gu’n d’ thainig mi gle fhaisg air a dhol as mo rian air an fheasgar ud. Bha mi an sud, miltean o’n tigh a b’ fhaisge, agus neòil dhorcha na h-oidhche a’ cruinneachadh. Cha b’ urrainn domh fhàgail gu dol a dh’ iarraidh cuideachaidh air eagal gu’m faigheadh beathach fiadhaich e. Bha mi ’n làn dhuil gu’m biodh agam ri fuireach ri thaobh gus am faighinn bàs leis an acras, agus gu faigheadh cuid-eigin sinn ’nar sineadh comhladh—marbh.

“Dhùisgeadh mi o na smuaintean brònach so le glaodh a chuala mi fada thall anns a choille. Cha do sheirm guth duine na bu bhinne ’nam chluais riamh na rinn an glaodh sin. Fhreagair mi ’n glaodh, agus ruith mi an cois na h-aimhne an rathad a chuala mi ’n guth, agus an ùine gun bhi fada fhuair mi sealladh air buidheann de shealgairean a bha ’g éigheach ri fear d’ an companaich. Rainig mi iad, agus ged bu doirbh e ri dheanamh leis an t-suidheachadh anns an robh m’ inntinn, chaidh agam air innse dhaibh ciod a bh[ ? ] cearr.

“Bha iad gle chaoimhneil rium, agus chuir iad ri cheile maidean air ’n do ghiùlain iad corp mo bhràthair dhachaidh. Leis a chràdh cridhe, agus leis an sgiths, thainig laigse orm, agus ’s e ’n ath ni air am bheil cuimhn’ agam mo mhàthair a bhi crom os mo cheann anns an leabaidh ’nam sheòmar beag fhéin, agus coltas cho muladach oirre, —oh cho muladach, —ach shaoil leam gu ’n d’ fhàs i beagan na bu toilichte ’nuair a chunnaic i mise ’fosgladh mo shùilean.

“A mhàtbair,” arsà mise, “gu de tha cur oirbh?” Agus an sin thainig gach ni gu ’m chuimhne. Oh, mar a bhuail mo chridhe mi, oir cha b’ urrainn dhomh gun a bhi smaoineachadh gu robh mi coireach ri bàs mo bhràthar, agus ri cràdh mo mhàthar. Dh’ innis iad dhomh, ’nuair a bha mi comasach air a ghiùlan, gu robh mi tinn o chionn treis mhor a dh’ ùine, agus gu robh mo bhràthair o chionn fhada air a chàradh o ’n fhòd.

“ ’Nuair a chaidh mi m’a dheireadh am feabhas, bha atharrachadh mor air tigh’nn orm; lean sin rium an deigh dhomh tigh’nn gu ire duine, agus an diugh cha’n eil mi idir mar a dh’ fhaodainn a bhi mur biodh mo dhroch nàdur.”

Stad mo chompanach tiotadh beag, agus an sin thuirt e rium gu socair: “Sin agaibh mo sgeul-sa; agus tha fhios agaibh a nise ciod is aobhar mi bhi cho trom inntinneach an diugh.”

Cha robh sùnnd sam bith orm gu dhol a dh’ iasgach an deigh na chuala mi. Thill sinn air ais do’n bhaile anns a charbad, agus dh’ fhàg mi beannachd aig m’ fhear-treòrachaidh, ach cha b’ urrainn domh ach a bhi smaoineachadh air an sgeul mhuladach a dh’ innis e dhomh, agus is tric i ’tighinn air m’ inntinn eadhon fhathast.

A mhuinntir òg, ceannsaichibh ur droch nàdur. ’Nuair a bhios sibh air son briathran searbha no mi-chaoimhneil a labhairt, duinibh ur bilean, agus cumaibh air ais gach ni nach bu chòir dhuibh a radh. ’S beag fhios a th’ agaibh ciod an t-olc a dh’ fhaodas iad a dheanamh. —Bho Bheurla E. M. Halliday.

Bha seirbheis Ghailig air a cumail ann am Manchester, an Sasunn, air an aonamh latha deug de dh’ April. B’e ’n searmonaiche an t-Urr. Dr. Ard, Chraoich, a tha air a dhol a dh’ fhuireach do’n bhaile sin o’n dh’ fhàg e an sgireachd anns an robh e saoithreachadh ùine cho fad. Bha coithional mor sluaigh ’ga éisdeachd, agus fhuair iad searmon briagha uaithe. Thainig fear de na seinneadairean astar dha fhichead mile gu bhi aig an t-seirbheis. Cha robh searmon Gàilig ann am baile Mhanchester roimhe o chionn ochd bliadhn’ deug.

’Nuair a bha Alasdair II ’na righ air Alba, bha tuathanach a leigeadh le luibhean sam bith fàs gus am biodh an cuid frais air abachadh, air a mheas ’na nàmhaid do ’n righ. Air leinn nach b’ olc an ni reachd dhe’n t-seòrsa sin a dheanamh anns an dùthaich so air an latha ’n diugh. Tha aon droch luibh againn ris an canar an giogan, a bhiodh furasda gu leòr a chur as ’nan deanadh na tuathanaich an dleasanas le ’ghearradh a h-uile bliadhna mu’n tigeadh fras air; ach an àite sin tha chuid mhor dhiubh nach eil a toirt oidhearp sam bith air cur as da.

Tha e air aithris gu’m bi Ard-Bhaillidhean nan ceithir bailtean a’s motha tha ’n Canada air an deanamh ’nan ridirean leis a Bhanrigh’nn aig àm na h-Iubili. ’S iad na bailtean air an cuirear an t-urram sin, Cuibec, Montreal, Toronto, agus Hamilton. Bha duil aig muinntir Halifax gu’n cuirte an t-urram ceudna orra fhéin, ach a reir mar a chuala sinn mu dheireadh, tha iad gu bhi air am mealladh.

Thatar a’ dol a mheudachadh Drochaid Victoria air an t-samhradh so. “Tha muillein gu leith dolair ri bhi air a chosg oirre.

---

[338]

[Vol . 5. No. 44. p. 2]

SGEULACHDAN ARABIANACH.

VI. —EACHDRAIDH NAN TRI CHALADAIREAN AGUS NAN COIG MNATHAN-UAISLE.

CAIB. I.

Ri linn Righ Haroun Alrashid, bha ann am Bagdad, ceannabhaile na rioghachd, portair, a bha gle dheadh-chainnteach, eibhinn, ged a bha e ann an suidheachadh iosal. Air madainn araidh thachair dha a bhith ann an aite anns am b’ abhaist dha bhith ’faotainn beagan obrach. Bha bascaid mhor aige, agus bha suil am mach aige feuch am faiceadh e neach sam bith a bheireadh obair dha. Thainig bean-uasal og le srol air a h-aghaidh, agus i ann an trusgan anabarrach maiseach, far an robh e, agus thuirt i ris ann am briathran caoimhneil, “An cluinn thu, ’phortair, thoir leat a’ bhascaid, agus lean mise.”

An uair a chuala ’m portair mar a labhair i cho caoimhneil ris, ghrad thog e a’ bhascaid, agus chuir e air mullach a chinn i, ag radh ris fhein, “Oh, latha ’n aigh, nach mi ’tha fortanach an diugh!”

An uair a chaidh iad beagan air aghart, stad a’ bhean-uasal aig geata, a bha duinte, agus bhuail i aige. Dh’ fhosgail seann duine liath, a bha gle thlachdmhor ’na choltas, an geata dhi. Gun fhacal a radh ris, chuir i airgiod ’na laimh. Thuig esan gle mhath ciod a bha dhith oirre. Thill e steach, agus an uine ghoirid thainig e am mach le siuga mor ’na laimh luma lan de dheadh fhion.

“Beir air an t-siuga,” ars’ a bhean-uasal ris a’ phortair, “agus cuir anns a bhasciad e.”

An uair a rinn e so, dh’ iarr i air a leantuinn. Mar a bha iad a’ coiseachd air an aghart, bha ’m portair ag radh ris fhein, “Oh, latha ’n aigh! Nach mi tha fortanach?”

Stad a bhean-uasal aig buth-mheasan, far an do cheannaich i a h-uile seorsa meas, agus luibh-fhaile, a bha ri’ fhaotainn anns a’ bhaile. Dh’ iarr i air a’ phortair an cur anns a’ bhascaid agus a leantuinn.

An sin chaidh i do bhuth an fheoladair, agus cheannaich i coig puinnd fhichead de’n fheoil a b’ fhearr a bh’ aige, agus dh’ iarr i air a’ phortair an fheoil a thoirt leis anns a’ bhascaid. Chaidh i o bhuthaidh gu buthaidh air feadh a’ bhaile far an do cheannaich i corr is fichead seorsa de gach biadh is deoch air am b’ urrainn taigh sam bith feum a chur. Mu dheireadh bha ’bhascaid cho lan aig a’ phortair ’s nach gabhadh i an corr. Thuirt e ris a’ mhnaoi-uasail “Bu choir dhuibh a bhith air innseadh dhomhsa, gu ’n robh ’n ’ur beachd na h-uiread a cheannach, agus gheibhinn each a ghiulaineadh e; oir ma cheannaicheas sibh a’ bheag tuilleadh, cha teid agamsa air a’ bhascaid a ghiulan.”

An uair a chuala i so, rinn i gaire, agus dh’ iarr i air a leantuinn. Choisich iad air aghart gus an d’ rainig iad taigh anabarrach mor, briagha. An uair a sheas iad aig a’ gheata, bhuail a’ bhean-uasal aig an dorus. Am feadh ’s a bha iad ’nan seasamh a’ feitheamh gus an fosgailteadh an geata dhaibh, smaoinich am portair air mile ni. Bha ioghnadh air gu ’m biodh bean-uasal cho ciatach rithe a’ dol am mach a cheannach bidh. Ach dh’ aithnich e air a doigh ’s air a coltas, nach bu shearbhanta a bh’innte idir; agus air an aobhar sin, smaoinich e gu ’m feumadh gur e fior bhean-uasal a bh’ innte. Direach an uair a bha e ’dol a chur cheisdean oirre mu ’n chuis so, dh’ fhosgail bean-uasal eile an geata. Cha ’n fhac’ e boirionnach riamh mu choinneamh a dha shul cho briagha rithe. Cha mhor nach do leig e leis a’ bhascaid tuiteam an uair a chunnaic e i.

Thug a’ bhean-uasal a thainig comhladh ris thun a’ gheata an aire dha, agus bha i ’deanamh a leithid de spors air ’na h-inntinn fhein ’s nach do mhothaich i gu ’n d’ fhosgladh an geata. Thuirt an te a dh’ fhosgail an geata rithe, “A phiuthar, thig a steach. C’ar son a tha thu ’nad sheasamh an sin? Nach ’eil thu ’faicinn gu ’m bheil an t-eallach a th’ air an duine bhochd cho trom ’s gur gann is urrainn da fuireach ’na sheasamh fodha?

An uair a chaidh i fhein ’s am portair a steach, dhuin an te eile an geata. Chaidh iad ’nan triuir a steach do ’n taigh. B’e sin an taigh aluinn. Cha ’n fhac’ am portair taigh riamh roimhe cho aluinn ris anns gach doigh. Bha gach ni a bha ’n taobh a staigh de’n dorus ann an ordugh cho eireachdail ’s a ghabhadh deanamh. Ach ma bha ’bhean-uasal a dh’ fhosgail an geata maiseach, bu mhaisiche na sin an treas bean-uasal a bha ’na suidhe air cathair anns an taigh. Dh’ eirich i bhar na cathrach cho luath ’s a chunnaic i an dithis bhan-uasal eile, agus chaidh i ’nan coinneamh. Leis an urram a nochd an dithis eile dhi, dh’ aithnich am portair gu’m b’ i bana-mhaighstir an taighe. B’e h-ainm, Sobaide; b’e ainm na te ’dh’ fhosgail an geata, Safi; agus b’e Aimini ainm na te a chaidh am mach a cheannach a’ bhidh.

Thuirt Sobaide ris an dithis eile, “A pheathraichean, nach ’eil sibh a faicinn gu ’m bheil an duine laghach so an impis tuiteam as a sheasamh leis an eallaich? C’arson nach ’eil sibh a’ togail na h-eallaich dheth?” An sìn rug iad ’nan triuir air a’ bhascaid, agus chuir iad air an lar i. An uair a dh’ fhalamhaich iad i thug Aimini deadh thurasdal do ’n phortair air son a shaoithreach.

Ged a bha ’m portair gle riaraichte leis an tuarasdal a fhuair e, sheas e far an robh e. Bha na mnathan uaisle cho maiseach ’s cho aoidheil ’s nach iarradh e falbh as an cuideachd, nan leigeadh iad leis fuireach. Ghabh e ioghnadh gu leor nach fhac’ e firionnach ’s an taigh, gu h-araidh an uair a thug e fanear gu ’m b’ ann air son fhirionnach bu fhreagarraiche a bha ’chuid bu mho de ’n bhiadh a ghiulain e do ’n taigh anns a’ bhascaid.

Shaoil le Sobaide an toiseach gur ann a’ leigeadh ’analach a bha e, o’n a bha e air a sharachadh a’ giulan na bascaid. Mu dheireadh an uair a chunnaic i nach robh guth aige air falbh, thuirt i ris, “C’arson nach ’eil thu ’falbh? An e tuilleadh tuarasdail a tha dhith ort?” Thionndaidh i ri Aimini ’s thuirt i rithe, “Thoir dha tuilleadh a chum gu falbh e riaraichte.”

“A bhoirionnaich choir,” ars’ am portair, “cha’n e sin a tha ’gam chumail idir: fhuair mi barrachd mor air na choisinn mi. Tha fhios agam nach ’eil e modhail dhomh fuireach ro fhada; ach tha mi ’n dochas gu ’n toir sibh mathanas dhomh ma dh’ innseas mi dhuibh gu ’m bheil ioghnadh orm nach ’eil firionnach anns an taigh so. Cha ’n eil moran tlachd ann an taigh gun fhirionnach, agus cha mho a tha tlachd ann an taigh gun bhoirionnach. Mar a tha ’n sean fhacal ag radh, ‘Cha ’n fhiach bord mur bi ceathrar aige. ’”

An uair a chuala na mnathan-uaisle so thoisich iad ri gaireachdaich. ’Na dheigh sin thuirt Sobaide, agus i mar gu ’m biodh gruaim oirre, “A charaid, tha thu tuilleadh is dana; agus ged nach ruig mise leas m’ inntinn a leigeadh ris dhut, gidheadh faodaidh mi innseadh dhut, gur triuir pheathraichean sinn a tha ’deanamh ar gnothaichean fhein gu bog, balbh, gun fhios a thoirt do dhaoine eile m’a dheidhinn. Tha h-uile aobhar againn air a bhith ’cumail ar gnothaichean an cleith o dhaoine gun mhothachadh. Mar a sgriobh duine tuigseach o shean, ‘Cum do dhiomhaireachd dhut fhein, agus na innis do neach sam bith i. Aon uair ’s gu ’n innis thu do dhiomhaireachd do dhaoine eile, cha leat fhein tuilleadh i. Mur urrainn dut fhein do dhiomhaireachd a chumail an cleith, na biodh duil agad gu ’n cum neach eile an cleith i. ’”

“A mhnathan-uaisle,” ars’ am portair, “an uair a chunnaic mi sibh dh’ aithnich mi oirbh gu ’m bu bhoirionnaich sibh anns am bheil tur is tuigse, agus tha mi nis a’ tuigsinn gu math gu ’n robh a’ bharail cheart agam oirbh. Ged nach robh mise cho fortanach ’s gu ’n d’ fhuair mi suidheachadh ard, gidheadh cha d’ rinn mi dearmad air eolas is fiosrachadh fhaotainn o bhith ’leughadh leabhraichean ealainn, agus eachdraidh. Ma ’s e bhur toil e, ceadaichibh dhomh briathran a sgriobh duine ainmeil innseadh dhuibh—briathran a bha mi ’cur ann an cleachdadh o chionn iomadh bliadhna. So agaibh iad: ‘Cha chum sinn ar gnothaichean an cleith o neach sam bith ach uathasan a tha cho beag tur ’s nach ruigeamaid a leas ar n-earbsa chur annta; ach cha bhi dad againn an aghaidh ar gnothaichean agus ar n-inntinnean a leigeadh ris dhaibhsan a tha cho glic ’s cho earbsach ’s gu ’n cum iad an cleith iad.’ Cumaidh mise diomhaireachd a cheart cho sabhailte ri ni a bhiodh ann an seomar

---

[339]

[Vol . 5. No. 44. p. 3]

glaiste ’s an iuchair air chall.”

Thuig Sobaide gu ’n robh am portair ’na dhuine anns an robh tomhas de thur, agus dh’ aithnich i gu ’n robh fior thoil aige a chuid de ’n chuirm fhaotainn. Thuirt i ris, agus fiamh gaire oirre, “Tha fhios agad gu ’m bheil cuirm gu bhith againn, agus tha fhios agad mar an ceudna gu ’n do choisg i gu leor dhuinn, agus cha ’n ’eil e ceart gu ’m faigheadh tusa do chuid dhi gun dad a chosg rithe.”

Thuirt Safi, agus i ’cur a h-aonta ris na thuirt a piuthar, “A charaid, an cual’ thu riamh na briathran a tha ’g radh, ‘Ma bheir thu ni leat gu cuirm, is e do bheatha; ach mur tabhair, tillidh tu dhachaidh falamh. ’”

A dh’ aindeoin cho deadh-chainnteach ’s gu ’n robh am portair, a reir choltais gu ’n tigeadh e air falbh ’s e air a narachadh mur b’e gu ’n do sheas Aimini air a thaobh. Thuirt i ri Sobaide ’s ri Safi, “Mo pheathraichean gaoil, tha mi ’guidhe oirbh gu ’n leig sibh leis fuireach comhladh ruinn. Tha fhios agaibh gu ’m bheil e ’na dheadh fhear-cuideachd. Mur b’ e gu ’n robh e cho easgaidh ’s cho tapaidh ’s a bha e, cha b’ urrainn dhomhsa bhith cho trath air m’ ais ’s a bha mi. A bharrachd air sin, nam biodh fhios agaibh air cho modhail ’s a bha e ’labhairt rium o’n a thachair e rium, cha chuireadh e ioghnadh oirbh mi bhith ’seasamh air a thaobh.”

CAIB. II.

An uair a chual’ am portair cho math ’s a labhair Aimini air a thaobh, bha e air a lionadh le aoibhneis anabarrach mor. Thuit e air a ghluinean air a beulaobh, agus phog e an t-urlar. Thog e a cheann, agus thuirt e, “A bhean-uasal mhaiseach, chuir thu fortan ’nam rathad an diugh roimhe, agus leis a’ chaoimhneas a tha thu toileach a nochdadh dhomh, tha thu nis a’ cur an tuilleadh ris. Cha ’n ’eil e comasach dhomh mo thaingealachd a chur an ceill mar bu mhath leam. Agus a thaobh na bheil mi gus fhaotainn de bhur caoimhneas na dheidh so, a mhnathan-uaisle,” ars’ esan ’s e ’labhairt ris an triuir pheathraichean, “o’n a chuir sibh urram cho mor orm, na smaoinichibh gu ’n dean mi mi-fheum dheth, no gu ’m bheil mi ’meas gur airidh mi air a leithid a dh’ urram. Cha ’n ’eil idir. Tha mi ’g am mheas fhein mar aon de na seirbhisich a’s isle a th’ agaibh.”

An uair a labhair e na briathran so, bha e ’dol a chur air ais an tuarasdail a fhuair e uapa, ach dh’ iarr Sobaide air a chumail aig fhein. “Cha ghabh sinne gu brath air ais an tuarasdal a thug sinn do ’n mhuinntir a rinn seirbhis dhuinn,” ars’ ise. “Ach, a charaid, tha mi ’g ad chur ’n ad fhaireachadh nach fhaigh thu cead fuireach ach air chumhnanta nach innis thu gu brath mu aon ni a chi no ’chluinneas tu, agus gu ’n gluais thu thu-fhein gu h-iomchuidh anns gach doigh.”

Anns an am, chuir Aimini dhith an trusgan a bh’ oirre, agus chuir i uimpe gun eile, a chum gu ’m biodh i ni bu sgiobalta gus an dinnear a chur air a’ bhord. Gu h-ullamh, eallamh, easgaidh, chomhdaich i am bord, agus chuir i am pailteas air de gach seorsa bidh. Chuir i botuil fhiona agus cupanan oir air a’ bhord-taoibh. An uair a bha gach ni air a’ bhord, shuidh an triuir mhnathan-uaisle aige, agus thug iad air a’ phortair suidhe comhla riutha. Bha aoibhneas anabarrach air a’ phortair an uair a chunnaic e e-fhein aig a’ bhord comhla ri triuir mhnathan-uaisle a bha anabarrach maiseach. An uair a ghabh iad beagan de ’n bhiadh, dh’ eirich Aimini o’n bhord, agus thug i botuil fiona agus cupan oir bhar a’ bhuird-taoibh, lion i an cupan, agus dh’ ol i fhein an toiseach e, a reir cleachdadh na duthchadh. An sin lion i an cupa d’a dithis pheathraichean, agus dh’ ol iad e. Mu dheireadh lion i an ceathramh uair e, agus thug i do ’n phortair e. Mu ’n d’ ol e am fion ghabh e oran. So brigh an orain: —Mar a bheir a’ ghaoth leatha faileadh cubhraidh, fallainn, as na h-aiteachan maiseach troimh am bheil i ’seideadh, mar sin bha am fion a bha e gus ol ni bu mhisle blas a lamhan Aimini na bhiodh e air doigh eile.

Chord an t-oran cho math ris na mnathan-uaisle ’s gu ’n do sheinn iad oran an te. Agus bu mhath a b’ aithne dhaibh sin a dheanamh.

Gu sgeula goirid a dheanamh dheth, bha iad cho cridheil ’s cho sunndach ’s a b’ urrainn a bhith fhad ’s a bha iad aig an dinneir agus feumar a radh nach robh cabhag orra gu eiridh o’n bhord.

Mu dheireadh, an uair a bha e teannadh dluth air deireadh an latha, thuirt Safi ris a’ phortair, agus i ’labhairt ’nan ainm ’nan triuir, “Eirich, agus bi falbh; tha lan-am agad a bhith falbh a nis.”

Ach o’n a bha ’chuideachd ’s a’ chuirm a’ cordadh cho math ris a’ phortair, cha robh iarraidh sam bith aige air falbh. “Ochan! a mhnathan-uaisle,” ars’ esan, “c’ aite am bheil sibh ag iarraidh orm a dhol anns an t-suidheachadh anns am bheil mi: Is gann a tha mo chiall fhein agam an deis na chunnaic mi o’n a thainig mi an so; agus o ’n a dh’ ol mi barrachd air na b’ abhaist dhomh, tha eagal orm nach amais mi air a dhol dhachaidh. Leigibh dhomh tamh na h-oidhche a ghabhail ann an aite sam bith an togair sibh; oir cha teid mi ’nam aite fhein ann an uine ni ’s lugha. Ach an uair a dh’ fhalbhas mi, fagaidh mi a’ chuid a’s fhearr dhiom ’nam dheigh.”

Ghabh Aimini taobh a’ phortair an dara turus, agus thuirt i, “A pheathraichean, tha e ag innseadh na firinn; tha mi deonach ’iarrtas a thoirt dha, o’n a thug e mar tha a’ leithid de thoileachadh dhuinn; agus ma ghabhas sibh mo chomhairle, no ma tha uibhir de ghradh aga bh orm ’s a tha mi ’smaointean, cumamaid e, a chum gu ’n cuir sinn seachad le cridhealas na tha romhainn de ’n oidhche.”

“A phiuthar,” arsa Sobaide, “cha diult sinn ni sam bith dhut.” An sin thionndaidh i ris a’ phortair, agus thuirt i, “Tha sinn deonach aon uair eile d’ iarrtus a thoirt dhut, ach air a’ chumhnanta so, nach tig facal as do bheul gu brath mu thimchioll ni sam bith a bhuineas dhuinn fhein no do dhaoine eile, agus nach mo na sin a chuireas tu ceisd oirnn mu thimchioll ni nach buin dut, is docha gu faigh thu fios air ni nach bi air chor sam bith taitneach dhut; thoir an aire, air an aobhar sin, nach bi thu ’g iarraidh fios fhaotainn c’ar son a bhios sinn a’ deanamh ni sam bith a chi thu sinn a’ deanamh.”

“A bhean-uasal,” ars’ am portair, “tha mi gealltainn gu ’n cum mi cho dluth ris na cumhnantan sin ’s nach bi aobhar agaibh mo chronachadh air son am bristeadh, agus nach mo a ruigeas sibh a leas peanas a dheanamh orm. Cha ’n fhosgail mi mo bheul, agus bidh mo shuilean mar sgathan, nach cum air chuimhne ni sam bith a chuirear m’ a choinneamh.”

“A chum a leigeadh fhaicinn dut,” arsa Sobaide, “nach ’eil sinn ag iarraidh ort ni a dheanamh nach d’ iarr sinn air duine riamh roimhe, eirich agus leugh na briathran a tha sgriobhte air taobh a staigh a’ gheata.”

Chaidh am portair thun a’ gheata, agus leugh e na briathran so, a bha sgriobhte ann an litrichean mora: “Esan a labhras mu nithean nach buin da, cluinnidh e mu nithean nach taitinn ris.” An uair a thill e, thuirt e ris an triuir pheathraichean, “A mhnathan-uaisle, tha mi ’mionnachadh nach cluinn sibh mi gu brath a’ labhairt mu nithean ris nach ’eil gnothach agam, no a bhuineas dhuibhse.”

An uair a chord iad mu ’n chuis so, chuir Aimini an t-suipeir air a’ bhord; las i na coinnlean, agus shuidh iad ’nan ceathrar aig a’ bhord. Ghabh iad de ’n bhiadh ’s de ’n dibh na thainig riutha. Cha b’ i a’ chuirm gun a comhradh a bh’ aca; oir eadar gabhail oran ’s gach comhradh eibhinn, taitneach a bh’ aca ’nan ceathrar, bha ’n oidhche ’dol seachad gun fhios daibh. Bha deur math air a’ phortair; oir bha e gu math tric ag ol deoch-slainte nam mnathan-uaisle. An uair a bha iad an teis-meadhain an cridhealais, chual’ iad bualadh aig a’ gheata. Ghrad dh’ eirich an triuir pheathraichean o’n bhord gus a dhol a dh’ fhosgladh a’ gheata. Ach o’n a b’e Safi a b’ abhaist a bhith ’fosgladh a’ gheata, is i bu luaithe a bh’ air a bonn, agus an uair a chunnaic an dithis eile gu ’n deachaidh i am mach, shuidh iad gus an d’ thainig i air ais a dh’ innseadh co aige a bha gnothach riutha cho anamoch air an oidhche.

An uair a thill Safi, thuirt i, “Faodaidh sinn, a pheathraichean, oidhche gle chridheil a chur seachad, ma ghabhas sibh mo chomhairle-sa. Tha triuir chaladairean aig a’ gheata; agus rud a tha gle iongantach, tha ’n t-suil dheas cam aca ’nan triuir, agus

(Air a leantuinn air taobh 342.)

---

[340]

[Vol . 5. No. 44. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, $1 .00
Sia miosan, .50
Tri miosan, .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu luchd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air son $1 .52, neo 6s. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gàilig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgriobh iad ach air aon taobh d’ an duileig, agus nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu,
J . G. MacKINNON,
Publisher ‘Mac-Talla,’
Sydney, Cape Breton

SIDNI, MAIGH 8, 1897.

Tha na Staitean an deigh cìs 75c an tunna chur air a ghual; cha robh aca air roimhe so ach 40c. Dùinidh sin a mach gual na dùthcha so gu h-iomlan. Rachadh aig luchd-guail an àite so air a chur do na Stàitean a tuath fo’n t-seann chìs, agus bha roinn mhath air a chreic annta an uiridh, ach ni àrdachadh na cìse a chumail a mach gu buileach air a bhliadhna so. Ni sin call mor do mhèinnean na dùthcha so, agus fuilingidh Louisburg gu h-àraid, oir ’s ann troimh ’n phort sin a bhatar a cur air falbh a ghuail a bha dol do na Staitean. A reir coltais cha ruig Canada a leas suil sam bith a bhi aice ri fabhar o Riaghladh nan Stàitean, agus cha’n eil teagamh nach dean Riaghladh Chanada a nise cìs na’s àirde a chur air gual nan Stàitean. Thugadh tairgse dhaibh cheana a chìs a lughdachadh air an cuid guail nan deanadh iad san sin ri gual Chanada. Cha’n fhac iad iomchuidh sin a dheanamh, agus a nise ni Canada mar a chi i fhein freagarrach. Cha’n eil teagamh nach biodh moran malairt a bhi dol air adhart eadar na Stàitean us Canada buannachdail taobh air thaobh, ach o nach eil na Stàitean deònach cothrom sam bith a thoirt do Chanada a tha ’nan comas-san a chumail uaipe, cha’n eil aig Canada ri dheanamh ach a leigeil fhaicinn daibh gu ’n teid aice air a bhi beò as an aonais.

Tha a’ Ghréig a réir coltais ullamh gu striochdadh do ’n Tuirc, agus cha mhor leis nach duilich a chluinntinn. Tha eadhon rioghachdan mora na Roinn-Eorpa duilich gu bheil an Sultan e faotainn buaidh. ’N uair a thòisich an cogadh bha iad gle thoilichte bhi faicinn nan Greugach air an ruagadh, a chionn gu ’m b’ iad fhéin a thòisich, agus mar sin nach bu mhisd’ iad tilleadh a thoirt asda le faotuinn na cuid bu mhiosa. Ach a nise o’n tha an Sultan a’ faotainn buaidh orra anns gach blàr, agus e ’ga fhaotainn fhéin làn chomasach air a’ Ghreig a chur fodha gu buileach ma leigear leis, tha eagal orra gu fàs e féin-earbsach agus neor-thaingeil—da ni nach robh ’cur mor-dhragh air roimhe—agus mar sin nach bi e idir cho umhail no cho striochdte do ’n toil-san ’sa b’ fheairrd an Roinn-Eòrp e bhith. Tha iad uime sin gle mhi-thoilichte na Greugaich a bhi call cho dona, agus cha tachradh ni sam bith a b’ fhearr a chòrdadh riutha na blàr no dha a dhol an aghaidh nan Turcach. Ciod sam bith a thachras, tha fhios nach mair an cogadh moran na ’s fhaide.

Thachair ni uamhasach ann am baile mor Pharis, ceanna-bhaile na Frainge Di-mairt s’a chaidh. Bha àireamh mhor de na mnathan a b’ uaisle ’s bu bheairtiche anns an Fhraing cruinn ann an tigh mor anns an robh bazaar ’ga fhosgladh, agus chaidh an tigh ’na theine. Sgaoil e cho luath ’s nach d’ fhuair ach àireamh gle bheag dhiubh teicheadh le ’m beatha. Cha’n eil fhios fhathast cia lion a chaill am beatha, oir tha gach ni cho troimhe-chéile ’s nach eil sin comasach, ach thatar a’ deanamh cinnteach gu robh thairis air ceud ’sa deich air an losgadh gu bàs, agus bha suas ri da cheud eile a fhuair as le ’m beatha ach a bha air an losgadh ’s air an leònadh gu dona, cuid cho dona ’s nach urrainn daibh a bhi ro fhada beo.

Tha Riaghladh Bhreatuinn an dràsda bruidhinn air tolladh fo’n chuan eadar Breatuinn us Eirinn gus rathad-iaruinn a chur a dh’ obair eadar an da eilean. Tha cosguis na h-obrach air a mheas aig coig muillein deug air fhichead dolair ( $3 ,5000,000) ach ma shaoileas iad gu’n gabh e deanamh cha chuir an t-suim sin tilleadh sam bith orra. Tha an saoghal a’ gluasad; coig bliadhna fichead air ais cha robh duine beò a chreideadh gu’n gabhadh a leithid so deanamh, ach an diugh cha chuir na daoine ’s glice teagamh ann.

Bha conaltradh aig an admiral a tha air ceann nan soithichean-cogaidh a tha ’gabhail cùram de Chrete, ri ceannardan na ceannairc, toiseach na seachdain so. Gheall e dhaibh gu faigheadh Crete féin-riaghladh, agus gu’m biodh guth aig na Creitich fhéin ann an taghadh an riaghlaidh a chuirte thairis orra. Ach cha d’ fhuair e éisdeachd; thuirt iad ris gu’r h-e bha dhith orra Crete a bhi air a h-aonadh ris a’ Ghréig, agus gu’m b’ fhearr leotha bàsachadh na gabhail le ni sam bith eile.

’Se ’n t-eilean a’s lugha th’ air an t-saoghal air am bheil daoine ’fuireach, an t-eilean air am bheil tigh-soluis Eddystone. ’N uair a tha ’n làn a mach, tha e deich troighean fichead a leud, ach ’nuair a tha ’n làn a stigh, tha e troigh no dha na ’s lugha na sin, agus tha ’n tigh-soluis ga ’ghabhail fodha fhéin gu h-iomlan. Tha triuir dhaoine fuireach air.

STOR UR TAILLEARACHD,

Aodaichean Matha dhe gach seorsa. Gearradair air ur-ionnsachadh ann an Sgoil ghearraidh Mhitchell, an New York.

Theid sinn an urras air an obair.
MacCoinnich & Co.
Sidni, C B.

F . W. MORLEY,
DOTAIR FRADHAIRC

An aon fhear dhe sheòrsa th’ air Eilean Cheap Breatunn.

Faodar fhaicinn anns an stòr aigF . & J. Morley.

Neach sam bith aig am bheil droch fhradharc, no tha cosg speuclair nach eil a freagairt dha ’s coir dha toghal air.

Tha stoc math de speuclairean ’s de ghlaineachan sùil aige, agus ni e suas nungaidhean air son leigheas agus ceartachadh shùilean.

Sidni, C. B. Feb. 1, ’96.

C . H. HARRINGTON & CO.

Soithichean Dinnearach, Soithichean Ti, Soithichean Seomar, Soithichean Creadha dhe gach seorsa, SAOR.

Caiseart dhe gach seorsa, Brogan, Botainnean, Rubbers, &c , &c . Iad uile math ’s na prisean ceart.

Amhlan, Flur, Min, Ti, Siucar, Siabunn, Molasses, Olla, Mart-fheoil, Muc-fheoil, Sgadan. An seorsa ’s fhearr.

Fiodh, Buird, Laths, Clachan-creadha, Aol, agus iomadh ni eile air am bi feum an am togail thaighean.

C . H. Harrington & Co.
Sidni, C. B.

H. D. MAC ILLE-MHAOIL,
NYANZA , C. B.

THA e creic CLOTH, DROGAID, agus PLAIDEACHAN “EUREKA” air a cheart phris air am beilear ’g an creic aig na muillin.

Tha Factoridh Eureka air aon de’n fheadhain a’s fhearr an Canada. Choisinn na Plaideachan a thatar a’ deanamh innte DUAIS AIRGEID aig Exhabition Chanada da uair.

Chreic e an uiridh fiach cheithir cheud deug dolair ( $1400 .00) dhe na h-aodaichean so an coinneamh Clòimhe, agus tha dùil aige barrachd air sin a chreic am bliadhna.

Tha luchd-gnothuich(agents)aige mar a leanas: —Ann an Siorrachd Inbhirnis, Niall Mac Ille mhaoil, aig Loch Ainslie, agus D. D. Mac Fhionghain, (Taillear,) an Orangedale; an Siorrachd Cheap Breatunn, Tearlach E. Clark, aigCross Roads Leitche’s Creek.Tha mu dheich air fhichead sampull aodaich aca, agus theid aca air seòrsa sam bith a thoirt dhuit ochd latha ’n deigh a chloimh a chur air falbh. Am bheil iad math? THIG AGUS FAIC.

---

[241]

[Vol . 5. No. 44. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

Tha teintean a’ deanamh call mor ann am Manitoba ’s anns an Iar-Thuath.

Chaidh dithis dhaoin’ òga a bhàthadh ann an acarsaid Yarmouth a sheachdain gus an de. Bha iad a mach ag iasgach ghiomach, agus chuireadh am bàta anns an robh iad fodha le soitheach-smùide bha dol gu cuan.

Bha crith-thalmhainn mhor ann an cuid de dh’ eileanan man Innsean an Iar. Anns na“Leeward Islands, ”air a cheud latha de ’n mhios bha crith no dha ann leis an d’ rinneadh call mor, agus a mharbh àireamh mhor dhaoine.

Chaidh Tigh-òsda Shidni a reic leis an t-siorram Di-satharna s’a chaidh, agus chaidh a cheannach le Mr. Daibhidh McKeen air son ochd mile dolair. Bha mortgage aig Mr. McKeen air. Cha d’ fhuaireadh ach aon tairgs’ eile air—coig mile dolair le Mr. Rowland.

Thainig seoladair gu Sidni Tuath Di-dònaich ’sa chaidh, an deigh coiseachd a h-uile ceum á Port Hawkesbury. Cha chuireadh sin annas sam bith air daoine deich bliadhna fichead air ais, ach anns na h-amannan so ’se duin’ ainneamh a ni astar cho mor dh’a chois mur bi geall aige ri chosnadh.

Chaidh searbhanta a chur an sas ann an Sidni Tuath Di-luain s’a chaidh, air amhrus gu ’n do ghoid i fàine. Bha i a’ falbh do Bhoston ’nuair a dh’ ionndraineadh e, agas chaidh a glacadh ’nuair a bha i direach a’ falbh. Cha deach a chuis a dhearbhadh oirre idir, agus chaidh a leigeil ma sgaoil.

Thatar ag radh gu bheil W. C. Domhnullach, fear-deanamh an tombaca ann am Montreal, an deigh an fhactoridh a dhùnadh, agus mar sin a’ cur seachd ceud gu leth duine á cosnadh. ’S e ’n t-aobhar a tha e toirt air son sin, nach eil fhios aige ciod an t-atharrachadh a dh’ fhaodas a’ chis ùr a thoirt air pris an tombaca.

Thaghail duin’ òg a mhuinntir an eilein so ann a Halifax o chionn ghoirid, ’se air a thurus gu Boston agus smaoinich e air an oidhche gu rachadh e mu ’n cuairt am baile feuch ciod a chitheadh e. Rinn e sin, ach ’n uair a dhùisg e ’n la’r- na-mhàireach, cha robh airgead no ticket aige. Cha robh ni a b’ fhiach an t-saothair air a shiubhal nach do ghoideadh, ach an t-uaireadair ’s an t-slabhruidh, agus b’ fheudar dha iad sin a chreic air son airgead a bheireadh gu Boston e.

Chaidh fear Iain Lunn a mharbhadh ann am mèinn a Reserve ’sa mhaduinn Di-màirt s’a chaidh. Bha e coiseachd sios an slope, ’nuair a bhuail fear de na bocsaichean air, ’ga leònadh cho dona ’s nach robh e beò ach mu dha uair. Bha e ’g obair anns a mhéinn so a h-uile samhradh o chionn da bhliadhn’ deug, agus b’e so a cheud latha dha air an t-samhradh so. Bu Shuaineach e, agus bha a dhachaidh airCarribou Marsh,far an d’ fhàg e bean us teaghlach. Chaidh fear a bha ’g obair comhla ris, Fionnladh Mac Suain, a mharbhadh ri thaobh anns a mhèinn an uiridh, le tuiteam guail.

Fhuaireadh ceathrar eile de sgioba ’n t-soithich Fhrangaich a chailleadh air na bancaichean. Chaidh an togail le soitheach a thainig ’nan rathad an deigh dhaibh a bhi ’sa bhàta fad shia latha. Bha duin’ air fhichead anns a bhàta sin a’ fagail an t-soithich, ach chaochail seachd duine deug dhiubh leis an fhuachd ’s leis an acras. Tha iadsan a fhuair as le ’m beatha ag radh gu ’n do chum iad iad-fhéin beò le fuil us feòil coin a bh’ aca ’sa bhàta, agus a mharbh iad an treas latha ’n deigh dhaibh an soitheach fhàgail. Tha na daoine bochda anabarrach fad air ais; caillidh dithis dhiubh an casan ’s an lamhan, agus an dithis eile an casan.

Thainig soitheach Gearmailteach a stigh do Halifax a sheachdain gus an dé, agus ceithir cheud gu leth de luchd-imrich air bord aice.

Bha Cùirt na Siorrachd ri bhi na suidhe air an t-seachdain so, ach air do ’n Bhreitheamh Dodd a bhi gu tinn, b’ fheudar a cur seachad gus an ath sheachdain. Ma bhios e na ’s fhearr, agus air chomas tigh’nn a mach, suidhidh a’ chuirt Dimàirt s’a tighinn.

Thatar an deigh meinn oir luachmhor fhaotainn faisg air Milford ann an siorrachd Halifax. Tha iad ag radh gur h-i mèinn a’s fhearr a fhuaireadh ann an Nobha Scotia riamh. Thig fiach ceithir dolair fhichead de dh’ òr as gach tunna stuth a chuirear a mach.

Thainig an soitheach-smùide “Harlaw” gu beul na h-acarsaid toiseach na seachdain so, ach bha an deigh mhor air tigh’nn roimhpe ’s air a dunadh a mach, agus cha d’ fhuair i stigh gu maduinn Diciaduin. Tha luchd mor bathair air bòrd aice ’ga thoirt gu marsantan Shidni us Shidni Tuath.

Cha ’n eil an samhradh againn fhathast. Tha an t-side air car eile chur, agus ’s ann a’s coltaiche ’n aimsir a nise ri meadhon an earraich. Thuit oirleach no dha de shneachd oidhche Dior-daoin agus ’sa mhaduinn an dé. Tha an deigh mhor a stigh anns an acarsaid, agus thug sin comas ruith bho na bàtaichean.

ThaLieutenant Pearya cur roimhe sgriob eile thort do ’n taobh a tuath air an t-samhradh so. Tha e ’fastadh soitheach-smùide ann an Newfoundland, agus bidh dùil aige falbh á Sidni air an ath mhios. A dh’ aindeoin cho cunnartach ’s cho cruaidh-chàsach ’sa tha bhi dol do ’n àirde tuath, gidheadh ’nuair a theid duine ann aon uair ’s miann leis a dhol ann a rithist.

’Tha fear Fred Hallman ri bhi air a chrochadh ann an Gobson, an Illinois, air a cheathramh latha deug dhe ’n mhios so, agus thatar a deanamh a mach gu ’n d’ rinn e coig muirt an taobh a stigh de bhliadhna. Is seòladair Gearmailteach e, agus bu mhnathan Gearmailteach an coignear. Tha e mar gu ’m biodh fuath aige do na boirionnaich gu h-iomlan agus air son cur as do uiread ’s is urrainn da.

Tha Ban-phrionnsa Wales an deigh litir a’ sgriobhadh gu Morair Baillidh Lunnainn, ag iarraidh nach bi bochdan a bhaile sin air an diochuimhneachadh aig àm na h-Iubili. Tha i air son gu ’m bi dinnear air a thoirt do gach aon aca a h-uile latha fad seachdain na h-Iubili agus tha i-fhéin a cur ceud punnd Sasunnach anns an ionmhas air son cuideachadh gu sin a dheanamh.

Tha càise Chanada a faotainn deagh reic ann am Breatunn, agus tha sin a toirt air muinntir nan Stàitean a bhi cur an cuid càise fhéin a null ’na ainm. Air a bhliadhna s’a chaidh, bha còrr us da mhuillein punnd air a chur as na Stàitean gu Montreal, agus as a sin do Bhreatunn an ainm càise Chanada. Mur cuirear stad air an obair sìn, cha ’n fhada gus an caill càise Chanada a dheagh ainm, agus ma chailleas, cha bhi e cho furasda fhaotainn air ais.

Thainig soitheach-smùide a stigh do Vancouver, B. C., air an t-seachdain s’a chaidh, agus àireamh de na bh’ air bòrd tinn leis a’ bhric. ’N am measg bha Chang, an teachdaire a tha Iompaire Shina a cur a null do Bhreatunn gu bhi lathair aig Iubili na Ban-righ’nn, agus tha e gle fheargach air son a bhi ’ga chumail air ais gus am faicear a bheil no nach eil a’ bhreac air a shiubhal, Chuir e fios dh’ ionnsuidh Riaghladh Chanada ag iarraidh a leigeil ma sgaoil, ach cha d’ fhuair e éisdeachd. Feumaidh e bhi toilichte le chuibhrionn far am bheil e gus am faigh e cead falbh.

C . P. MOORE.
THA SINN A CREIC,
Paipear-tearra Tairnnean
Luaidhe Glaine
Glasan Tuaghannan
Saibh Olla
Sguabaichean Bucaidean
Lainntearan Fudar
Sgeinein Siosaran
Paipear-tubhaidh.
SAOR AIR SON AIRGID.

Seall an so air an ath sheachdain.

NIALL DOMHNULLACH,
CEANNAICHE.
Ti, Siucar, Amhlan, Milseanan, &c .
Leabhraichean Gailig dhe gach seorsa.
Mu choinneamh Tigh-Osda Dhunlap.
BADDECK , C. B,
Tha e na fhear-gnothuich do’n MHAC-TALLA, agus faodar pris a phaìpear, agus ainmean luchd-gabhail a thoirt dha.

---

[342]

[Vol . 5. No. 44. p. 6]

(Air a leantuinn o thaobh 33.9)

tha ’n cinn ’s am feusag ’s am malaidhean air an lomadh. Tha iad ag radh gur ann anamoch feasgar a thainig iad do ’n bhaile; agus o nach robh iad riamh roimhe ’s a’ bhaile, cha robh fhios aca c’aite an cuireadh iad seachad an oidhche. An uair a bha iad a’ dol seachad air a’ gheata smaoinich iad gu ’m buaileadh iad aige. Tha iad a’ guidhe oirnn, as leith ni math, an leigeadh a steach, agus cuid na h-oidhche a thoirt dhaibh. Tha iad coma c’aite an cuirear iad, ma gheibh iad fasgadh fo dhruim taighe. Bhiodh iad toilichte gu leor le faighinn a steach do ’n stabull. Tha iad ’nan daoine oga, dreachar gu leor, agus tha coltas dhaoine turail, tonnisgeil orra. Ach cha ’n urrainn mi gun bhith ’gaireachdaich an uair a smaoinicheas mi air an eideadh iongantach anns am bheil iad.”

An uair a thuirt Safi so, thoisich i ri gaireachdaich, agus thoisich a dìthis pheathraichean agus am portair ri gaireachdaich comhla rithe. An sin thuirt i, “Am bheil sibh deonach an leigeadh a steach? Ni iad fearas-chuideachd gu leor dhuinn, agus o ’n a tha iad gu falbh aig soilleireachadh an latha cha chuir e call mor oirnn fasgadh na h-oidhche, ague greim de ’n bhiadh a thoirt dhaibh.”

Cha robh Sobaide agus Aimini an toiseach deonach na daoine a leigeadh a steach; ach mu dheireadh, an uair a chunnaic iad gu ’n robh a leithid de thoil aig Safi an leigeadh a steach, dh’ aontaich iad leatha.

“Bi falbh, ma ta, agus leig a steach iad,” arsa Sobaide. “Ach cuimhnich gu ’n innis thu dhaibh gu saor, soilleir, nach fhaod iad aon fhacal a radh mu dheidhinn ni sam bith nach buin daibh; agus abair riutha an sgriobhadh a th’ air a’ gheata a leughadh.” Leum Safi am mach gu toilichte, agus ann an uine ghoirid thill i steach agus an triuir dhaoine comhladh rithe.

An uair a chaidh iad a steach do ’n t-seomar, chrom iad an cinn le umhlachd ’s le urram an lathair nam mnathan-uaisle, mar a bha dligheach iomchuidh dhaibh a dheanamh. Chuir na mnathan-uaisle failte orra gu caoimhneil, agus thuirt iad riutha, gu ’m b’e am beatha fuireach anns an taigh fad na h-oidhche, o’n a bha iad cho sgith an deigh an turuis.

(Ri leantuinn.)

An Tuil.

EADAR-THEANGAICHTE LE DONNRUA.

Bha ’m breitheanas aig laimh. A’ dùbhradh na gréine
Chruinnicheadh neultan doinionach;
Agus a’ sgaoileadh a mach ’n am mealltaibh tiugha,
Chomhdaich iad thairis leth-chruinne an latha,
Gu clis, shiubhail am mòr-dhubhradh bho chuairt gu cuairt an domhain,
A’ cuir gruaime air aimsir dhorcha na h-oidhche,
Agus a’ còmhdachadh na h-iarmailte mar le brat-mairbh ro mhòr.
Iosal ’s an duslach
Chrom na fineachan uile le eagal, ag aoradh,
Gu grad bhrùchd a mach le toirm ’us fuaim,
Ionaidibh-tasgaidh na stoirme, le ’n uallaichibh troma;
Gu dian ’s gu garg dhòirt na h-uisgeachan
Nach d’ aom m le neart nan gaothan, ach a thuit,
Mar shaighead, gu direach neo-luasganach gu talamh,
A’ chlisgeadh, dhathadh na h-aibhnichean, agus le beucadh
Dh’ fhàg an claisean; mhosgail lochain chiuine bho ’n samhadas,
Agus dhoirteadh leo sgrios air an claidaichibh sithcheal,
Dhealraich an dealanach ’s an adhar,
Agus gu fann, troimh chomhlchadh tiugha nan tonn,
Chluinnte ’n tairneanach a’ rùchdail.
A là no dh’ oidhch cha do stad doirteadh nan dianshruth
Agus ma bha ’n dorchadas air a shoillseachadh ach beagan,
’Nuair a’ dh’ eirich maduinn ghruamach air meadhon-oidhche neo-reulach,
B’ ann a nchdadh eiridh nan uisgeachan,
Tha na còmhnaird fuidh uisge, agus air an treigsinn le eun agus beathach;
Le ball-chrith, tha ’m mòr-shluagh a’ saorachadh suas,
Roimh ’n dùil do-shasachaidh.
Chomh-mheasgadh na cuantan, agus ghiulanadh an lebhiàtan mòr,
Suas air na h-uisgeachaibh, gu aite neadachaidh na h-iolaire.
Bha na beanntan a mhain, a nis ri ’m faicinn;
Bha ’n sliosan, bho àirde ’n uisge, gu ruig an cirean-mullaich,
Comhdaichte le mìltean: bhuail lamh a’ bhais iad, ’s iad a’ dìreadh;
Ni’s dluithe agus ni’s dluith,
Tha na fineachan a’ domhlaicheadh air a’ cheile
Mar tha na stuadhan arda ’togail an cinn
Agus a’ cumhangaicheadh an saoghail bhig.
Agus anns an uair sin
Cha do chuidich neach a chompanach. B’ é gradh beatha
An t-aon aomadh nadurra; bhuail am mac laidir
An t-athair aosda ’bha ’n crochadh ris airson cuideachaidh.
Tha boirionnach, le ceumaibh turamanach
A’ gluasad air oir a’ chais-bhruthaich,
Ach cha d’ fhuair i gairdean air an greimicheadh i
Air a’ bhruaich uamhasaich thar an robh i air chrith, ag aomadh.
Shuidh féinealachd, mar throm-luidhe air gach cridhe,
A’ muchadh guth graidh. Bha cas an fhir laidir
Air muinneal an òganaich: agus bu tric a’ ghlacadh
An stàillinn cruaidh-ghlas, ann an laimh an eu-dochais
Agus a’ dhathadh e ann am fuil luchd-daimh,
A’ truailleadh a’ chuid mu dheireadh de ’n talamh sin
A bha Dia a’ dìleachadh chum a’ ghlanadh.
Bha uile-bheistean ’o na comhnardaibh—an craidhnichean
Nach do mhill liath-reothadh cheudan bliadhna—
Le ’n uile neart a’ briseadh troimh ’n mhorshluagh;
Agus eunlaith fhiadhaich an adhair,
Air an leagadh sios le neart nan uisgeachan troma,
Le ’n sùilibh air an dalladh le iteach luidrichte, agus sgiathaibh slaodach
A’ gluasad, gu neo-mhothail, thar na closaichibh.
Bha na beanntan fuidh uisge; bha na comharran-criche
A bha deallachadh nan duthchannan air dol fodha,
Gus nach robh ach aon mhullach beinne a mhain,
Os ceann nan ard-thonn—mar chuspair-amhairc air saoghal baghta;
Agus de na treubhan uile a dhubh gach àirde,
Aon duine mhain, tha beo: agus air chrith,
Gun dochas; ’s gun fhasgadh, sheas e air a bhloigh sin de ’n domhan.
Bha càthadh-mara ard-thonn a’ chuain mhoir sin
A bha nis a’ comhdachadh an t-saoghail, a’ briseadh aig a chosaibh.
Air a cheann liath—gealaichte le eagal, ’s cha b’ ann le aois—
Tha nèultan dubha, gun iochd a’ doirteadh an dile;
Mu ’n cuairt dha—faicinneach le solus fann na maidne ghruamaich—
Tha miltean de chorpaibh air an luasgadh a null agus a nall,
Agus le ’n gairdeanaibh sinte, mar gu ’n robh iad a’ smeideadh air
A dhol gus a chor chéudna.
Bhuail e bhathais, agus air call a chéile,
Leumadh e g’ an caidribh; ach feuch!
Fa ’chomhair, a marcachd air bharr nan tonn,
Chunnaic e dealbh ro mhor, agus g’ a chluais
Thainig fuaim aoibhneach a thug sanas dha gu’n robh i àitichte.
Dh’ eirich dochas aon uair eile ’n a chridhe.
Agus a’ sineadh a ghairdeanan a mach a dh’ ionnsuidh na h-àirce
Ghlaodh e le guth ard airson cuideachaidh,
Ach, air a’ dhìteadh le Dia,
Cha b’ urrainn duine urnuigh-san a’ fhreagairt.
Mar shaighead as a bhogha,
Chaidh ’n airce gu luath seachad—dh’ éirich na tuinn
Agus shlug iad a suas an duine deirionnach.
An sin thogadh an dùbhradh bho aghaidh nan speur,
Agus dhealraich solus na gréine air cuan gun chladach,
Agus air àirc’ na dìdein.

Eolas an Deididh.

Chunnaic mi Tàbhart (sic!)
’Siubhal air beanntaichean Nabot
A chnei(mh) na ’dheud,
Gun tuigse na ’bheul,
Dhianag leigheas dha ’dheud,
Ach tha mise ga d’ leigheas
An ainm Mhic Dhé.
[An t- ainm]

Is e so an t-eòlas bha aig Iain Macillineain (an Lùb), nach maireann airson an déididh. Dh’ ionnsuich e an t-eòlas seo bho chionn còrr agus ceithir fichead bliadhna sa deich bho fhìor sheana bhoirionnach aig taobh Loch Monar, mar a bha e air a chleachdadh, na ’barailse, bho làithean an t-Soisgeil. A réir a beachd-sa bha e ri chreidsinn gu ’n do leighis an Slànuighear a chnaimh. Bha ’n duine seo ainmeil airson casgadh an déididh ’s bhiodh e ’toir biorain seachad a rachadh a chur san fhiacail. Nuair bha e sireadh a bhiorain bha e gabhail an Duain. “Mas e a bhiast tha sa chnaimh,” os es, “ni mi do leigheas.’ Sgriobh mi na focail bho Padruig Stiubhart.

---

[343]

[Vol . 5. No. 44. p. 7]

Neo-bhasmhorachd.

Chunnaic mi ’m blàth a’ seargadh air a’ phreas, le ’dhuilleagaibh bòidheach sgapta air an làr. Dh’ amhairc mi ’rithist: thog e ’cheann as ùr; bhrùchd a mach am maothan og ’na bhàrr; thàinig ’fhàileadh cùbhraidh orm ann an uchd na gaoithe.

Chunnaic mi ’ghrian a’ dol fodha san iar agus neòil chiar-dhubh na h-oidhche a’ sgaoileadh mu’n t-saoghal; cha robh dath, no dealbh, no àilleachd, no ceòl; ach aon duìbhre dhorcha a’ tuinneachadh mu’n cuairt. Dh’ amhairc mi; dh’ éirich a’ ghrian a ris san ear ann an àilleachd a neirt, a’ sgaoladh a gathan òr-bhuidh air àirde nam beann: á ’neadan còinnich dh’ éirich an riabhag a chur fàilte oirre; agus theich an oidhche ’na ciar-imeachd air falbh. Chunnaic mi ’n durrag air teachd gu làn mheudachd; dh’ fhàs i fann; dhiùlt i lòn; shniomh i uaigh dh’ i féin, agus chunnaic mi i air a righe ’na léine-bhàis shioda; luidh i gun chosan, no dealbh, no lùth, no comas gluasaid. —Dh’ amhairc mi rìs; bhris i cuibhreach a’ bhàis; thàinig i beò as ùr; air a sgiathaibh dearg-bhreac àillidh ghabh i mach air blàs chéitein na gaoithe; rinn i gàirdeachas ’na h-ùr bheatha.

’S amhuill so a thachras dhuitse, O dhuine! —mar so ath-ùraichear do bheatha-sa. Cinn-àilleachd as an ùir, agus beatha as an duslach. Tamull beag, agus luidhidh tu fo’n fhòid, mar luidheas an sìol san fhonn; ach togair thu ’na dhéigh so, agus a chaoidh cha bhàsaich thu.

Cò esan a tha teachd a bhristeadh cuibhreach na h-uaighe, a dhùsgadh nam marbh, agus a chruinneachadh a mhuinntir shaorta féin o cheithir àirdibh an domhain? Tha e ’tùirling air neul lasarrach; tha mìlte do ainglibh air a dheas làimh.— ’S e Iosa mac Dhé a t’ann, Fear-saoraidh a’ chinne-dhaonna; caraid nam ionracan. Tha e ’teachd ann an glòir ’Athar; fhuair e cumhachd o ’n àirde.

A mhic na neo-bhasmhorachd, na bi fo bhròn! oir tha am miltear an-iochdmhor a thug sgrios air oibribh Dhé, air a cheannsachadh. Thug Iosa buaidh air a’ bhàs. A mhic na neo-bhàsmhorachd! na bi ni ’s faide fo bhròn! —Leabhar nan Cnoc.

A’ Ghort anns na h-Innsean.

Cha d’ thainig gort air na h-Innsean anns an linn so cho fior dhona ris a ghort a bh’ ann air a bhliadhna so. Cha ’n eil teagamh nach robh i anns an dùthaich sin iomadh uair o’n bha i air a h-àiteach leis a chinne-daonna an toiseach, ach ’s i cheud te air am bheil cunntas againne, a’ ghort a bh’ ann ’sa bhliadhna 1770, ’nuair a bhàsaich deich muilleinean sluaigh le cion a bhidh. Bha gort eile anns an dùthaich eadar na bliadhnaichean 1876 us 1878, leis ’n do bhàsaich coig muilleinean. Bhiodh a’ ghort am bliadhna moran na bu sgriosaile na bha i na ’m biodh an dùthaich fhathast fo riaghladh nam prionnsachan nàisinneach. Tha’n dùthaich moran na ’s fhearr fo riaghladh Bhreatuinn. ’S ann fo riaghladh Bhreatuinn a thainig i gu bhi cho làn de rathaidean-iaruinn ’s gu bheil e comasach, nuair a thig luchd soithich de bhiadh gu acarsaid, a sgaoileadh air feadh na dùthcha an ùine gle ghoirid, agus gu faigh iadsan a tha anns na h-iomaill a’s fhaide mach de ’n dùthaich an riarachadh cho math ’sa gheibh iadsan a tha còmhnuidh anns na bailtean-mora. Agus cha ’n e mhàin sin, ach tha leithid de chùram air a ghabhail de ’n bhiadh leotha-san a tha ’ga riarachadh ’s nach eil a bheag sam bith air a mhi-bhuileachadh. Tha gach luchd soithich air a riarachadh air an dòigh a’s fhearr a ghabhas deanamh chum ’s nach bi ana-caitheadh sam bith ann, ach gu ’m bi e uile air a chur a thearnadh beatha ’n t-sluaigh.

Tha cliù mor dligheach do Bhreatunn air son a carthannachd, agus bheirear urram dhi gu bràth air son mar a shìn i mach a gàirdean cumhachdach a thearnadh nam muilleinean air taobh eile ’n t-saoghail. Ach buinidh cliù mar an ceudna do na Stàitean Aonaichte. Chuir Riaghladh na dùthcha sin soitheach-smùide mor air a’ Chuan Chiùin gu bhi ’giulan flùir eadar San Francisco us Bombay. Nach briagha an sealladh e, —dùthaich mhor Chriosdail a cur bidh gu Pàganaich a tha bàsachadh le acras deich mile de mhiltean air falbh.

Is duilich ri chreidsinn e, ach leugh sinn e an la roimhe, gun d’ fhuair gach seachdamh duine anns na Stàitean a bhreith us àrach ann am baile-mor Lunnainn.

Cuir a dh’ iarraidh MHIC-TALLA.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar uthcha tha ’nar beachd

CARADH
Uaireadairean
Glanadh, $0 .50
Mainspring , .60
An da chuid, 1.00
W . H. WATSON
Air an t seann Laraich.
Baddeck , C. B.

D. A. Mac FHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Ioseph A. MacGillios, Q. C., M. P.
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, &c .
SIDNI, . . . C. B.

Dr. G. T. Mac GILLEAIN
DOTAIR FHIACAL,
OIFIG—Os cionn Stor Harrington,
SIDNI, C. B.

A. J. G. MacEachuinn,
Fear-tagraidh. Comhairliche
Notair, &c .
Fear-ionaid ard chuirteanNova Scotia
QuebecagusNewfoundland .
SIDNI, - - - - C. B.

Siosal & Crowe,
Fir-Tagraidh, Comhairlichean Notairean &c
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

D . A. HEARN.
Fear-Tagraidh, Notair &c . &c .
SIDNI, C. B.

McDonald Hanrahan & Co,

Tha sinn a’ fosgladh stoc mor de Bhathar Tioram a fhuair sinn direach
A ALBA.

Tha ar prisean iosal, agus tha ’m bathar dhe’n t-seorsa ’s fhearr. A bharrachd air stoc mor de Bhathar Tioram, tha sinn a cumail
GACH SEORSA CEANNACHD.

MACDONALD HANRAHAN & Co
Mai 4.; ’95

---

[344]

[Vol . 5. No. 44. p. 8]

Oran

LE GILLEASPUIG S. DUGHALLACH, ’AM MARGAREE.

Tha e coltach ged a rachadh aig “goirteas cinn” air a chumail far frolic nach b’ urrainn da a chumail gun bhi ’bàrdachd.

Fàth mo mhulaid mi bhi fuireach
’Mulach nam beann àrda,
’S càch air cruinneachadh le cuireadh
’S iad ri iomadh mànran,
’S mi fhéin leam fhéin ’an so gu tinn
Le goirteas cinn ’g am chràdhadh,
Gur beag mo shunnd ri dhol a nùll
Far ’bheil iad cruinn a’ fràimeadh.

Cha ’n e cion cuiridh ’rinn mo chumail
’Diugh á measg nan càirdean,
Ach liunn-dubh a bhi air ghur
Air tuinneachadh ’am nadar;
Oir fhuair mi cuireadh farsuinn, ciatach,
Fialaidh mar a b’ abhaist
Bho ’n fhear dhiadhaidh, ghasda chriosdail,
Nach ’eil giomh na ’n nadar.

Sud na leoghain ghuineach, bhréun,
Na ’n tigeadh feum air àrdan;
Nach gabh giorag ’n àm na h-iomairt
Ro ruinn bhiorach stàillinn;
An am na sìth, a tha cho mìn
Ri sìoda ’bhiodh an làmhain;
’S tha fios ’am fhìn, na ’n tigeadh strith
Nach cìosnaicht’ iad le nàmhaid.

’S iomadh nighean bhoidheach, chridheil,
’Tha na suidhe ’n dràsda;
’S iad a’ mire ris na gillean,
Mar is minig ’bha iad;
Iad gu toilicht’ air a’ fhrolic,
’Cumail conas graidh ris
Na gillean òga, ’tha le dochas
’G iarraidh, “Seall dhomh ’m faine.”

Bha mis’ uair ’s bu mhor mo spéis
Do thé na té no dha dhiubh;
Ach bho ’n a chaidh mi nis’ bho fheum,
’Sann ’s fheudar domh le ’m nàire
’Bhi toirt mo chùil ri ait’ ’m bi sùnnd,
Bho’n dh’fhalbh mo shùrd ’s mo mhànran,
’S bho ’n theann an aois a nall ri ’m thaobh,
’S a chaochail i mo nàdar.

’Nuair a bha mi na ’m ghill’ òg
Bu ghòrach mar a bha mi,—
An duil gu maireadh neart is òige,
Orain is ceol-gàire;
Ach an diugh gur ann is léir domh,
Bho ’n a threig mo shlàinte,
Gu ’m beil gach aon a’ dol a chaochladh
’S nach teid aon duin’ fhagail.

’S corr domh nise thoirt fanear,
An t-anam ’chaidh a chàradh
Air mo chùram, gus a ghiùlain
Glan a dh’ ionns’ mo Shlànair;
’S a bhi ’g ùrnuigh ri mo Chruithear
Ré na h-ùine ghearr so
E fhein na iùl-fhear bhos mo chionn
Ga ’m ghiulain ’stigh gu Pàras.

Ach Iain Ruaidh na biodh ort gruaim
Ged nach d’ fhuair mi ’n drasda,
Dol measg nan uaislean tha gu h-uallach
A’ cur suas an fhraim duit:
Ach guidheam piseach, mic ’s deagh run
A bhi gu dlu na nàbaidhean
Dhut gach bliadhna, gur an triall thu,
’S Dia a bhi ’n ad fhàrdaich!

Laoidh.

AIR FONN: “Eilean an Fhraoich.”

Rinneadh na rainn so le banntrach Ailean Pheutain, no mar a theirte rithe na h-òige, Caitriona Bhàn, nighean Iain Mhic Ruairidh Oig an Raasaidh. Tha i o chionn iomadh bliadhna a fuireach ’san Ròs Ghleann an sgire Strathalba, an Eilean a’ Phrionnsa. Ma bhios àite anns a MHAC-TALLA do ’n aon oidheirp a thug i riamh air bardachd a chur ri cheile, bidh a sean-chairdean toilichte fhaicinn. C. C.

Ach ’s truagh nach robh mis’ an Irusalem nuaidh
Gun ghearain gun bhròn ann ach solas bith-bhuan,
Cha ’n fhaigh naimhdean do ghloire chaoidh coir a dhol suas
Ach bidh ’n dream a fhuair trocair seinn oran an Uain.

O deansa ar teagasg le focal do ghrais,
Is thoir dhuinn an creìdimh bhios seasmhach gach trath,
’S an namhaid ga’r buaireadh ’s ga’r tuairgneadh gun tamh,
’S ag radh nach eil suamhneas no fuasgladh o’d lamh.

Ach o nach ath-bheothaich thu nise do shluagh
Gu tagradh le durachd air son ùrachadh ’uat,
Oir tha stor ud cho làn gun traghadh air uair,—
Bho amhuinn an t-solais thig beo-uisge nuas.

Le firinn a Mhuire ’s ann anad bha ’n gradh!
Nuair dh’ fhan thu ga fheitheamh gun eagal, gun sgath,
Gu ’n dubhairt e, “Na bean rium, cha deachaidh mi ’n aird
A dh’ ionnsuidh ’ur ’n Atharsa ’s m’ Atharsa ghnath.”

Ach o nach labhair thu nis’ ris an oige
Tha siubhal gu mi-rianail gun striachdadh do ’n choìr,
Deanamh tair air an t-slaint’, bhearadh gras dhaibh ’us gloir,
Leantuinn slighe Bhalaam ’bheir bàs orra ’s bròn.

Ach deonaich gu faic sinn deadh laithean do ghloir
’S am bith Iudhaich ’us Cinnich a pilleadh le deoin
A cur earbs’ ann am buaidh fuil an Uain do gach seorsa
Is fo fhasgadh do sgeithe gun gleidh thu iad beo.

Thoir comhnadh is teasuirgin dhuinne bho’n Fhein
Mu ’n dean i ar milleadh mar inneal ro gheir;
Ar suil a bhi suas ’s ann ri buachail’ an treud
’S ann bho gheallaidhean buadhar ’thig fuasgladh nar feum.

Agus o nach tugadh thu ’n ais-eirigh bheo
Air cnamhan tha tioram, ga ’n tional do ’n chrò,
’S gu ’n cluinneadh an cluasan guth a bhuachaille mhoir,
’S iad mar chaoraich an tuaineil fo thuaicheal ’s a cheo.

Ach o gu ’n robh leaghadh air cridheachan cruaidh
Bho eisdeachd an t-soisgeil is gun e toirt buaidh.
Thoir eisdeachd do ùrnuigh ’s do dhurachd do shluaigh,
’Dheanadh gairdeachas ur ris an driuchd theachd a nuas.

A Shlanuighear beanaichsa focal do ghrais
A nis do ’n luchd-eisdeachd ’s iad feumach a ghnath
’S do theachdairean dileas ag innseadh gach la
Mar beirear a ris sinn gun dìtear gu brath.

Faisg air

da bhliadhna air ais, sgriobh an t-Urr. Job Roadhouse, á Seeley ’s Bay Ont., ’g ar n-ionnsuidh—Ceadaichibh dhomh innse dhuibh cho measail ’sa tha mi air K. D. C. Bha mo stamag cho dona ’s gu robh i deanamh coire do m’ amhaich, air uairibh bhiodh eagal orm gu ’n caillinn mo ghuth, ach thug K. D. C. a leithid a dh’ fhaoth’chadh dhomh, ’s gu bheil mi creidsinn gur h-e leigheas stamaig a’s fhearr a dh’ fheuch mi riamh.

A RITHIST sgriobh air Maigh 25, 1896, mar a leanas— “Cha chuala mi neach sam bith a dh’ fheuch K. D. C. ag radh dad ’na aghaidh, ach tha gach aon ’ga mholadh mar leigheas math. Tha e ’ga mholadh fhein ’s gach àite ’n teid e.”

Cha toir tim smal air a chliù, agus gun teagamh ’s e ’n leigheas air cion-cnàmhaidh a’s fhearr a gheibhear an Canada. Tha K. D. C. Pills mar an ceudna anabarrach math air son a chuim.

Sampuill a nasguidh.
K . D. C. Company Limited, New Glasgow, N. S., and 127 State St. Boston, Mass.

NUAIR THEID THU ’BHADDECK
taghail an stor
Albert I. Hart.
Tha Stoc mor aige dhe na h-uile seorsa bathair.
Bathar Tioram, Bathar Cruaidh
Amhlan, Aodaichean, Caiseart,
Adan, Curraichdean, agus iomadh ni eile.
An seorsa ’s fhearr ’s a’ phris a’s isle.
ALBERT I. HART.
Baddeck, Aug. 1, ’90.

NIALL Mac FHEARGHAIS,
Taillear.
SIDNI - - - - C. B.

Indurated Fibreware
Tha an seòrsa so na ’s daoire na na bucaidean ’s na tubaichean cumanta, ach ’s math is fiach iad sin; tha iad na ’s buaine, agus mar sin ’siad a’s saoire.
THE E. B. EDDY Co LIMITED
HULL, CANADA.