---

[201]

[Vol . 6. No. 26. p. 1]

MAC-TALLA

AN NI NACH CLUINN MI AN DIUGH CHA’N AITHRIS MI MAIREACH

VOL. VI. SIDNI, C. B., DI-HAOINE, 24 DESEMBER, 1897. No. 26.

[Dealbh]

Tha MAC-TALLA a’ guidhe NOLLAIG CHRIDHEIL d’a chairdean, agus do na Gaidheil air fad, ge b’e cearna de ’n t-saoghal ’sa bheil an comhnuidh.

Sgeul a Barraidh.

A CHARAID: —A thaobh ’s gun d’fhuair mi beagan eòlais air MAC-TALLA, tha mi gle dheònach a naighachd a leanas a sgriobhadh do ’r n-iunnsuidh. Air costa ’n iar Alba, tha streath do dh’ eileinean ’nan laidhe, ris an canar an t-Eilean Fada air neo Innse Gall, agus tha iad air an dealachadh o thir mor na h-Alba le caolas ris an can muinntir na Beurla amMinch .Cha bhiodh soithichean mora seòlaidh a’ gabhal a’ chaolais so, ach nuair a thachradh gaoth an ceann aca, bu tric leotha na h-acraichean a leigeadh amach am fasgadh a h-aon dhe na h-eileanean so. Bha ann am baile beag nach robh fad o’n chladach, bean chòir a bha gle dhichiollach ri càrdadh ’s ri sniomh, a chionn ’sann aice fhein a bha ris a h-uile snàile aodaich a chosgadh an teaghlach a dhianamh. Bhiodh i ’dath an aodaich le dath Gàidhealach agus cora uair le dath Gallda ’nuair a gheobhadh iad e. Air latha de na làithean, chunnaic i soitheach air acaire glé fhaisg’ air an tràigh, ’s thuirt i ri fear-pòsda, gu’m b’fheàrr dha falbh dha’n t-soitheach fiach am faigheadh e guirmean ri cheannach. Dh’fhalbh esan agus nuair a ranaig e ’n soitheach ’s a chaidh e air bòrd innte, thuig na seòladairean nach robh e eòlach idir air a bhi ’m broinn eathair. Air dha falbh sios gu h-iosal còmhla ri fear dhe na gillean, agus a’ faicinn gu leòr ghual, thuirt e, “nach ann agaibh a tha ’n tòrr guirmein?” “Sann,” arsa fear a bha làmh ris, “a bheil thu air son guirmein a cheannach?” “Tha,” ars esan; aig a cheart àm thog an seòladair cnap guail ’na dha laimh ’s thuirt e, “Bheir mise dhuit so an nasgidh, ’s bi falbh ma faic a sgiobair thu.” Dh’fhalbh an duine bochd ’s cha bu ruith leis ach leum leis an toileachadh, ’s an cnap guail fo ’achlais. Rànaig e ’n taigh ’s cha b’fhad uige. “A bhean,” ars esan, “nach d’ fhuair mi ’n guirmean.” “An d’ fhuair?” ars ise, ’s i toirt leum aisde le toileachadh, ach ’nuair a sheall i air an rud a bh’aige dh’ aithnich i nach b’e guirmean a bh’ann ’s thuirt i, “O éudail nan daoine, cha’n e guirmean a tha so idir, ach mòine nan soithichean.” “Ma ta thuirt an seòladair riumsa gur e guirmain a bh’ann, ach tha mi tuigsinn gu robh gnothuichean gle neònach aca aìr bòrd.” “Dé na gnothuichean neònach a bh’aca?” ars a bhean. “Chunnaic mi na seòladairean agus greim aca air sùgan mòr cainbe agus iad ’ga tharruinn a nios as a mhuir cho math ’sa b’urrainn dhaibh; cha mhor nach clisgeadh iad mi, mar b’e’ s gu robh latha ann, leis an éigheach a bh’orra.” “Dé a bha iad ag radha?” ars a bhean. “Bha iad ag radha a bial a chéile “Hi Hoh H-up” agus ’nuair a thug iad an sùgan mòr sin a nios far grùnnd na mara, bha crois-iarna mhor iarruinn air a cheann, tha mi smaointein nach eil duine air an t-saoghal cho làidir ’s gu rachadh aige air croiseadh a dhianamh leatha; ’s gann a’ thogainn i:” “O eudail nan daoine,” ars a bhean, cha b’e crois-iarna a bha ’n sin idir ach an t-acaire mor a bha cumail an t-soithich ann an fasgadh an fhearainn; an sugan mor a chunnaic thu ’se sin an càbull agus bha ’n t-acaire ceangailte ris. Thug iad an t-acaire air bòrd ’san àm sin, ’s tha i nis gu falbh.” “O bhean,” ars esan, “nach tu fhein i tha eòlach air gnothuichean nan soithichean.” “S mi,” ars ise, “Tha cuimhne agad fhéin an uair a bha mi air a Ghalltachd, thanig mi air a scunar bheag dha ’m b’ainm an ‘Fhìr-eoin.’ Bha mi ’coimhead orra a tarruinn an acaire uair na dha.” “Mo bheannachd ort a bhean,” ars esan, “dh’innis thu dhomh rud nach robh fios agam air.” Ach goirid na dheigh sin thanig scunar a bha tigh’n á Glaschu ’s i air a turus do Steòrnabhagh; leig iad a mach an t-acaire ’san fhasgadh, gus a faigheadh iad cothrom a b’ fhearr air son an t-shlighe a ghabhail. Thuirt an sgiobair gu rachadh iad air tir. Bha na gillean deònach gu leòr, agus gu tir a ghabh iad. ’Sann do thaigh an duine air an d’ thug mi iomradh cheana a chaidh an sgiobair; cha robh fear an taighe staigh idir, ach bha bhean ag obair mar bu ghnàth leatha. Chuir an sgiobair ceist orra de bha i dianamh. Thuirt i gur e deise do dh’fhear an taighe a bha sud, agus gu’m biodh e na bu bhriagha na’m biodh guirmein aice. Dh’innis i gu’n deach Iain a dh’ iarraidh guirmein, agus gur e ’n cnap mor ud de mhòine nan soithichean a thug e dhachaidh. Leig an sgiobair sgal gàire; rinn i-fhéin a leithid eile. Thuirt an Sgiobair gu robh guirmean aig air bòrd, agus gu faigheadh ise beagan dheth, air son na rinn e do ghaireachdaich. Thug ise taing dha ’s dh’ fhiach i coimhneas ris fhad ’sa bha e staigh. Is mi do charaid,

RUAIRIDH.
Miughlaidh, am Barraidh.

Taobh Deas Amhuinn Dhennis.

O nach fhaca mi naigheachd as an àite so ’sa MHAC-TALLA O chionn treis a dh’ ùine smaoinich mi gu’n toirinn fhin dhuibh beagan fhacal air an t-seachdain so, agus tha mi ’n dòchas gu’n teid agaibh air àite thoirt dhaibh an cùil air chor eigin.

Bha side iongantach againn o’n thànaig an geamhradh, agus mur biodh gu bheilBrayley ’s Almanacagainn, bhitheamaid dhe ’n bharail nach b’e ’n geamhradh a bh’ ann idir. Tha an grunnd cho saor o reothadh ’sa bhiodh e ’san earrach, agus tha luchd-an-t- siubhail, gu h-àraidh iadsan a bhios a’ falbh na h-oidhche, ag radh gu bheil fior dhroch choiseachd ann; tha an talamh cho bog.

Mharbh Domhnull Mac Fhionghain, anns an Acarsaid Mhoir, muc an la roimhe, a thomhais, ’nuair a bha i deiseil air son a cur gu margadh, coig ceud punnd ’sa coig. Bha so na dheagh chudthrom; cha robh a mhuc ach seachd miosan deuga dh’ aois, agus bha uirceanan aice da mhios mu ’n deach a marbhadh.

Tha mi cluinntinn gu bheil iad an deigh Clondaic a tha gle bheairteach fhaotainn a mach faisg air an àite so, ach ’s iad na h-igheanan a tha dol ann. Tha àireamh mhath dhiubh ag iarraidhclaims ,ach tha iad ro anmoch uile ach aon té, ’s tha mi an dòchas gu faigh i sin air adhart gu ro-mhath.

FEAR BAN.
Dec. 17, 1897.

Tha sinn a cluinntinn gu bheil iadsan d’ am buin a mhàinn ghuail aig Loch Chochrane, a faotainn cuideachd de dhaoine airgeadach a chur ri chéile ann an Sasuinn air son a h-obrachadh. Tha sinn an dòchas gu’n soirbhich leotha, agus gu’m bithear a’ cur a mach guail as a’ mhèinn an ùine gun a bhi fada.

---

[202]

[Vol . 6. No. 26. p. 2]

SGEULACHDAN ARABIANACH.

VII. SINDBAD AN SEOLADAIR.

CAIB. II.

An uair a dhirich mi suas leig mi mi-fhein ’nam shineadh air an talamh ’s gun annam ach an deo air eiginn agam. An uair a dh’ eirich a’ ghrian suas gu math, ged a bha mi gle fhànn le sgios agus le acras, dh’ fhalbh mi gu h-eigionnach feuch an tachradh ni sam bith rium a dh’ ithinn. Gu fortanach thachair measan rium agus fuaran anns an robh uisge cho blasda ’s a dh’ ol mi riamh. Agus an uair a dh’ ith ’s a dh’ ol mi beagan, thainig tomhas mor dhe mo neart air ais.

Choisich mi air aghart troimh ’n eilean gus an d’ rainig mi comhnard mor far am faca mi beathach eich ag ionaltradh. An uair a chaidh mi gu math dluth dha thug mi an aire gur e lair a bh’ ann, agus gu ’n robh i air teaghair. An uair a bha mi ’nam sheasamh ag amharc oirre chuala mi guth duine, mar gu ’m biodh e tighinn as an talamh dluth orm. Ann an tiotadh bha e ’na sheasamh air mo bheulaobh, agus dh’ fheoraich e dhiom co mi, agus co as a thainig mi. Dh’ innis mi dha gach ni mar a thachair dhomh, o ’n a dh’ fhalbh mi o ’n taigh. An uair a chuala e mo naigheachd rug e air laimh orm agus thug e leis mi gu ruig’ uamha anns an robh aireamh dhaoine; agus ma bha ioghnadh orrasan mise ’fhaicinn, bha ’cheart uiread a dh’ ioghnadh ormsa iadsan fhaicinn.

An uair a dh’ ith mi beagan dhe’n bhiadh a chuir iad ’nam thairgse, dh’ fheoraich mi dhiubh ciod’ a bha iad a’ deanamh anns an eilean fhasail ud. Thuirt iad rium gu’n robh iad an seirbheis an righ a bh’ air an duthaich, agus gu ’n robh iad a’ tighinn gach bliadhna mu ’n am ud le laraichean an righ a chum gu’m faigheadh iad searraich o each a bha tighinn as a’ chuan. “Mur bi sinn ’n ar faireachadh,” ars’ iadsan, “marbhaidh e na laraichean leis na breaban. Ach an uair a chi sinn e ’teannadh ri ’m breabadh cuiridh sinn le glaodhaich ’s le gleadhraich an teicheadh air am mach air a mhuir. Tha na searraich a gheibh na laraichean uaithe ’tionndadh am mach gu bhith ’nan eich anabarrach briagha, agus tha iad air an gleidheadh gu feum an righ.”

Thuirt iad rium gu’n robh iad gu falbh as an eilean an la-iar-na-mhaireach, agus gu ’n tugadh iad leotha mi as an eilean. Ach na ’n do thachair dhomh a bhith latha air dheireadh gun fhaotainn air tir ’s an eilan, bha mi air a bhith marbh ann; oir bha e anabarrach fad’ o thir-mor.

An uair a bha sinn a’ bruidhinn, chunnaic sinn an t-each a’ tighinn air tir, agus an uair a fhuair an lair a bh’ aìr teaghair searrach uaithe, ghrad dh’ fhuadaich iad am mach air a mhuir e.

Gu math moch an la-iar-na-mhaireach dh’ fhalbh iad as an eilean, agus thug iad mise leotha, agus thug iad an lathair an righ mi. Dh’ fheoraich e dhiom co mi, agus cia mar a thachair dhomh tighinn do ’n rioghachd aige. Dh’ innis mi dha h-uile car mar a thachair dhomh o ’n a dh’ fhalbh mi o ’n taigh. Thuirt e gu ’n robh am mi-fhortan a thainig ’nam rathad a cur dragh mor air. Aig a’ cheart am thug e ordugh seachad dh’a sheirbhisich gach ni a bhiodh a dhith orm a thoirt dhomh, agus rinn iad gach ni mar a dh’ orduich e.

O ’n a bha mi ’nam mharsanta, bu tric leam a bhith ann an cuideachd mharsantan a’ bhaile, agus bha mi ’feorach mu dheidhinn nan coigreach a bhiodh a’ tighinn do ’n bhaile, gun fhios nach fhaodadh gu’n cluinninn sgeul a Bagdad, agus a h-uile dochas agam gu’m faighinnn cothrom uair no uaireiginn air tilleadh air ais ann. Bha ceana-bhaile na rioghachd air bruaich a’ chladaich, agus bha acarsaid mhath m’ a choinneamh far am biodh soithichean a tighinn as gach ceàrn dhe ’n t-saoghal.

Bu tric leam mar an ceudna bhith ann an cuideachd nan daoine foghluimte, agus a bhith ’g eisdeachd ri ’n comhradh. Ach cha do dhearmaid mi a bhith cho tric ’s a dh’ fhaodainn ann an cuideachd an righ agus nam mor-mhaithean a bha ’toirt cis dha. Chuir iad moran cheistean orm mu thimchioll na duthchadh as an d-thainig mi; agus o ’n a bha toil agam fios fhaotainn mu thimchioll nan laghannan agus nan cleachdaidhean a bh’ anns an duthaich acasan, bha mi ’cur iomadh ceist orrasan mar an ceudna.

Air latha araidh thachair dhomh a bhith aig a’ phort an uair a thoisich sgiobadh na luinge a bha air tighinn a steach do ’n acarsaid ri cur a bhathair a bh’ innte gu tir. Thug mi suil air a’ bhathar mar a bha nadarra do m’ leithid a dheanumh, agus ciod a b’ iongantaiche leam na m’ ainm fhein fhaicinn air cuid dhe, agus an uair a sheall mi na b’ fhearr air dh’ aithnich mi gu’m b’ e a cheart bhathar a chuir mi air bord ann am Balsora a bh’ ann. Dh’ aithnich mi an sgiobair mar an ceudna; ach o ’n a bha mi ’smaointean gu’n robh e creidsinn gu’n deachaidh mo bhathadh, chaidh mi far an robh e, agus dh’ fheoraich mi dheth, co dha ’bhuineadh am bathar. Thuirt e gu’m buineadh e do mharsanta ’mhuinntir Bhagdad, do ’m b’ ainm Sindbad; agus gu’n robh e ’creidsinn gu’n do bhathadh Sindbad comhladh ri moran eile dhe na bha air bord. “Agus,” ars’ esan, “tha mise suidhichte gu ’n reic mi e, agus gu ’n toir mi an t-airgiod a gheibh mi air a shon do na cairdean as dluithe a tha aig Sindbad, an uair a thilleas mi dhachaidh.”

“A sgiobair,” arsa mise, “is mise Sindbad a bha duil agad a chaidh a bhathadh, agus is leam am bathar so.”

An uair a chuala ’n sgiobair so thuirt e, “O chruitheachd! co dha is urrainn duinn geill no creideas a thabhairt ’s na laithean so? Dh’ fhaibh an fhirinn ’s an onair buileach glan a measg dhaoine. Chunnaic mi le mo shuilean fhein Sindbad a’ dol a dhith, agus chunnaic na daoine eile a bh’ air bord e a cheart cho math riumsa. Agus ’na dheigh so gu leir, tha thusa ’g radh gur tu fhein Sindbad. Nach tu chaill do naire gu buileach glan! Shaoileadh daoine le amharc ort, gur duine thu anns am bheil firinn is onair; agus ’na dheigh so gu leir, tha thu ’g innse nan tulla-bhreugan a chum gu’m faigheadh tu coir air nithean nach buin dhut.”

“Biodh foighidinn agad a dhuine,” arsa mise; “bi cho math ’s gu’n eisd thu rium gus an innis mi dhut na bheil agam ri radh.”

“Ceart gu leor,” ars’ esan, “labhair thusa, agus eisdidh mise riut.” An sin dh’ innis mi dha a h-uile car mar a fhuair mi gu tir, agus mar a thug seirbhisich an righ as an eilean mi.

Thug so air gu’n d’ rinn e air a shocair, agus gu’n do smaoinich e gu’n robh coltas na firinn air na dh’ innis mi dha; ach anns an am tuainig feadhainn dhe na bha air bord ’s an luing gu tir, agus dh’ aithnich iad mi anns a’ mhionaid, agus bha iad anabarrach toilichte a chionn gu ’m faca iad beo mi. Mu dheireadh dh’ aithnich e fhein mi, agus chuir e a dha laimh mu m’ mheadhain, agus thuirt e, “Cliu do ’n fhreasdal gun d’ fhuair thu as gun do bhathadh. Cha ’n urrainn domh innseadh cho toilichte ’s a tha mi. Tha do chuid bathair an sid; thoir leat e’s dean do thoil ris.”

Thug mi taing dha air son cho caoimhneil ’s cho onarach ’s a bha e. Thairg mi dha dairt dhe ’n bhathar air son a dhragha, ach cha ghabhadh e dad uam.

Dh’ fhosgail mi na saic, agus thug mi asda am bathar bu luachmhoire a bh’ agam, agus chuir mi ann an tairgse an righ e. O’n a bha fhios aig an righ air gach mi-fhortan a thainig ’nam rathad, dh’ fheoraich e dhom c’aite an d’ fhuair mi am bathar luachmhor ud? Dh’ innis mi dha mar a thachair. Bha e anabarrach toilichte a chionn gu ’n robh mi cho fortanach ’s gu ’n d’ fhuair mi mo chuid fhein gu sabhailte, agus ghabh e gu toileach uam am bathar luachmhor a chuir mi ’na thairgse. Thug e dhomh tiodhlacan moran na bu luachmhoire na thug mi dha. Ghabh mi mo chead dheth, agus an deigh dhomh am bathar a reic, agus moran de bhathar luachmhar eile a cheannach gus a thoirt leam dhachaidh, chaidh mi air bord ’s an luing. Fhuair sinn soirbheas fabharrach air ar turus dhachaidh. Mu dheireadh rainig sinn Balsora, agus b’ fhiach na bh’ agam de bhathar ceud mile bonn oir. Thainig mi a Balsora do ’n bhaile so. Bha mi fhein ’s mo chairdean gu leir gle aoibhneach a chionn gu ’n do thachair sinn ri’ cheile ann an slainte. Cheannaich mi fearann, agus thog mi taigh mor, maiseach, agus bha seirbhisich gu leor agam. Agus bha ’n am bheachd aig an am fois a ghabhail, agus gach trioblaid troimh an deachaidh mi a leigeadh gu buileach air dichuimhne.

An uair a chuir Sindbad crioch air na

---

[203]

[Vol . 6. No. 26. p. 3]

briathran so, dh’ ordaich e do ’n luchd-ciuil teannadh ri cluich. Bha ’chuideachd gu leir ag itheadh ’s ag ol, agus a’ cur seachad na h-uine gu cridheil, caoimhneil, cairdeil, toilichte, gus an tainig an t-am dhaibh a bhith dealachadh ri cheile. An uair a bha ’m portair a’ falbh, thug Sindbad dha ceud bonn oir, agus thuirt e, “gabh so, agus bi falbh dhachaidh; ach thig air ais am maireach, agus cluinnidh tu tuileadh dhe m’ eachdraidh-sa.”

Thill am portair dhachaidh, agus bha ioghnadh gu leor air araon airson an urram a chuir Sindbad air, agus gu h-araidh air son gu ’n d’ thug e suim mhor oir dha.

(Ri leantuinn.)

Ruisia agusIndia.

Is e da-rireadh, saoghal neonach anns am bheil sinn. B’ abhaist do Staitean America ’s do Ruisia ’bhi ’nan cairdean baigheil, dluth, ged bha iad ’nan doighean uachdaranach agus riaghlaidh ’dol calg-dhireach an aghaidh a cheile. Cheannaich na Stàitean Alasca ’tha ann an Iar-thuath America bho Ruisia airson suim mhoir airgid. Aig an àm so, cha ’n eil ceann no crioch air an daimh a tha eadar Ruisia ’s an Fhraing. Tha iad a’ moladh a cheile ann am briathran a tha anabarrach caomh agus gradhach. Fhuair an t-Iompaire Napoleon bas ann an Sasunn an deigh do ’n chogadh a bha eadar an Fhraing ’us a’ Ghearmailt a bhi seachad. Cosmhuil ri iomadh righ ’us ceannfeadhna eile ’bha na fhogarrach, fhuair Iompaire nam Frangach, an latha ’airc, aoidheachd agus tearuinteachd bho chumhachd a naimhdean guineach. Thionndaidh an Fhraing a culthaobh gu buileach r’a righrean dligheach; agus a reir gach coslais is e riaghladh cosmhuil ri riaghladh nan Stàitean air an taobh mu dheas de Chanada, a tha ’nis aig na Frangaich agus a tha taitneach ’nan suilean. Is iad na Frangaich iad fein a tha ’taghadh ard-uachdarain no cinn-suidhe na dùthcha. Is ann air caochladh doigh tha rioghachd farsuing Ruisia air a riaghladh. Cha ’n eil parlamaid aig na Ruisianaich, agus cha ’n eil beachd no inntinn an t-sluaigh aon chuid air iarraidh no air a ghabhail. Tha aig an t-Csar no aig Iompaire Ruisia, cumhachd eagalach os cionn an t-sluaigh gu leir. Faodaidh e ’roghainn fein a dheanamh, oir cha ’n eil ughdarras air bith aig cuirt no aig parlamaid thairis air. Is iongantach an sealladh mata, gu bheil Ruisia ’s an Fhraing co measail air a cheile, ’s a labhairt ann an cainnt thlusail mu dheibhinn nam feartan briagha ’bhuineas doibh le cheile. Bha dian iarrtus aig na Ruisianaich air crioch a chur air rioghachd nan Turcach an uair a thoisich cogadh a’ Chrimea. Tha Ruisia daonnan a’ cumail a mach gur ann airson saorsa creidimh a chosnadh agus fhaotainn doibhsan a tha ’leantuinn na h-Eaglaise Ghreugaich a measg nan Turcach, a tha i an drasda ’s a rithist a’ tarruing a’ chlaidheimh as a thruaill agus a’ cur a’ chath an aghaidh nan Turcach. O’n tha ’n Sultan agus a’ Phashas co borb, bruideil, anameasarra, b’ fhearr gu mor do ’n t-saoghal agus do na iochdarain thruagha ’tha ann an rioghachd nan Turcach, gu tigeadh crioch gu h ealamh ’us gu brath air gach cumhachd a tha ’leantuinn Mhahomait agus a Chorain. Tha fios cinnteach aig daoine glice Ruisia, gu fasadh iad fein agus an uachdarain bog, ’us meat, ’us lag, ’us macnusach, nan treigeadh iad sneachd ’us reothadh ’us aile fallain, fuar na h-airde tuath, agus nan gabhadh iad comhnuidh ann am baile mor an t-Sultain, leis gach teas, ’us beartas, ’us leisg, ’us lunndaireachd a dh’ fhuiling agus a nochd gach fine ’bha riamh a’ tuineachadh ann. Tha na Ruisianaich a’ deanamh oidheirp corr uair air beagan saorsa fhaotainn doibh fein, le meadhonnan a tha cruaidh ’us an-iochdmhor. Chuir na droch dhaoine, na Nihilists, seanair an Iompaire tha ’nis a’ rioghachadh, gu bas muladach, le ’n innleachdan iargalta, mosach. Is e co dhiu, rioghachd fuasach laidir, ’us beartach, ’us aghartach a tha ann an Ruisia. Tha i ’sgaoileadh a sgiathan ’us a h-ughdarras le neart a’ chlaidheimh gle thric ann anAsiamu dheas agus ann anAsiamu thuath. Cha ’n fhada gus an tig crioch air an t-saothair mhor a tha i ’deanamh airson rathaid-iaruinn a bhi aice troimh Shiberia gu leir gus a’ chuan fharsuing, shamhach a tha eadar America ’usAsia .Tha port no camus, no bagh, no acarsaid thearuinte, dhomhainn a dhith oirre air taobh an earAsia .Tha e soilleir aig an àm so, gu faod aimhreit, ’us connspuid, ’us cogadh eiridh suas gu pailt mun tig cordadh seasmhach eadar Ruisia, ’us Breatunn, ’us China, ’us Iapan am measg eileanan, ’us ròsan, ’us comhnardan, ’us aimhnicheanAsiaanns an airde ’n ear. Tha Ruisia ag imeachd le ceum foirmeil, trom ann an coir ’us sealbh a ghabhail agus a ghleidheadh air cuibhrionn mhor de mheadhonAsia .Bha eagal, a bha nadurra gu leor air luchd-riaghlaidhIndiagu robh Ruisia ’deanamh a dichill airson rathad fhaotainn do na h-Innsean, agus mar so airson crioch a chur air cumhachd, ’us ainm, ’us saoibhreas Bhreatunn ann anIndia. Is ro-mhaith a’s aithne do sheirbhisich an t-Csair aimhreit a dhusgadh suas am measg sluaigh air bith, agus mar so air leisgeul fhaotainn le cleasan fealltach, mi-onorach airson an guth a thogail ann an gnothuichean nach buin idir doibh. Bha iad bho cheann bliadhna no dha dichiollach ann an deanadh uile agus ann am fadadh suas aimhreit ’us aramach am measg fineachan a tha ’comhnuidh air taobh mu thuath na Himalaias, agus a tha mar so n an coimhearsnaich aigIndiaagus aig Breatunn. Tha luchd-riaghlaidhIndiale suil gheur, fhaicilleach a’ leantuinn daonnan slighe chlaoin Ruisia. A reir gach coslais thog i air falbh a h-aire bhoIndiagu China ’s an Cuan Samhach aig an àm so. Cha ’n eil aobhar sonruichte air bith againn a bhi amharusach gu robh Ruisia ’brosnuchadh nam fineachan iargalta ’rinn aramach uamhasach ann an Iar-thuathIndia. Fhuair an t-Sultain agus a Thurcaich buaidh air na Greugaich. Chaidh an naigheachd so air feadh luchd-leanmhuinn Mhahomait anns gach tire. Thoisich luchd-teagaisg amaideach ris an abair iad Mullahs air aimhreit a dhusgadh suas am measg nam fineachan a tha ann an cnoic Iar-thuathIndia, le bhi ’g radh gu tainig an t-àm agus an cothrom airson buaidh fhaotainn do chreidimh Mhahomait ann anIndia, ’s air feadh an t-saoghail, agus airson crioch a chur gu brath air uachdaranachd Bhreatuinn ann anIndia. Rinn am feachd Breatunnach maille ri saighdearan calma Innseanach, gniomharan mora cheana, ann a ciosnachadh nam fineachan amaideach ud. Chaidh moran fala dhortadh cheana. Thuit iomadh ceannard glic agus laoch gaisgeil anns an stri. Cha ’n eil an t-aramach fathast thairis. Gheibh na Breatunnaich fadheoidh buaidh, mar a fhuair iad ann an iomadh cruadal ’us cogadh roimhe. Bithidh sith ’us soirbheachadh fathast am measg nan daoine ceannairceach aig am bheil an dachaidh ann an cnoic Iar-thuathIndia. Seasaidh iad fathast air taobh Bhreatuinn leis na rioghachdan eile le ’n sluagh lionmhor ann anIndia ’tha taingeil do Bhreatunn, o’n tha iad a’ faotainn ceartais, ’us sonais, ’us saorsa fo riaghladh cothromach, caoimhneil na Ban-Iompaire Bhictoria, Ban-righ Bhreatuinn.

CONA.

COMHRADH

EADAR MURACHADH BAN AGUS COINNEACH CIOBAIR.

MUR. —Bha dùsal cadail orm, agus an àm domh dùsgadh suas, air domh na coin a chluinntinn a’ comhartaich aig an dorus, is beag duil a bh’ agam gur e Coinneach Ciobair a bha aig an stairsnich aig an uair anmoich so dhe ’n oidhche. Thig a steach fhir mo ghraidh, agus innis domh ciod is cor dhuit, agus cia mar a dh’ fhag thu iad gu leir ’s a’ Ghoirtean Fhraoich?

COIN. —Ma ta, a Mhurachaidh, is fear gun nàire ’chuireas dragh air teaghlach sam bith aig an uair neo-iomchuidh so, agus uime sin, is fear gun nàire mise, oir tha thu ’faicinn gu ’n d’ rinn mi sin.

M. —Dùin do bheul, a charaid, agus na cluinneam smid tuilleadh dheth ’leithid sin de sheanchas, oir tha deagh fhios agad nach eil anam beò, a mach o’m theaghlach fein, a bheireadh barrachd sòlais do m’ chridhe fhaicinn na Coinneach Ciobair aig uair sam bith dhe ’n la, no dhe ’n oidhche. Dean suidhe, ma ta, gus an duisg mi bean-an-tighe.

C. —Bean-an-tighe! cha dean thu idir e, —is tu nach duisg, oir cha ’n eil ni sam bith a dh’ uireasbhuidh ormsa ach beagan bhriathra-seanchais, agus cùil bheag chum mo cheann a chur fodham gu maduinn.

(Air a leantuinn air taobh 206.)

---

[204]

[Vol . 6. No. 26. p. 4]

MAC-TALLA.

A PHRIS.
Bliadhna, . . . $1 .00
Sia miosan, . . . .50
Tri miosan, . . . .25

Tha ’phris ri bhi air a pàigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu luchd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand ’s an dùthchannan eile air son $1 .52, neo 6s. 3d. ’sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gailig g’ ar ’n ionnsidh an aire nach sgriobh ad ach air aon taobh d’ an duileig, agus, nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu,
J . G. MacKINNON,
Publisher ‘Mac-Talla,’
Sydney, Cape Breton

SIDNI. 24 DESEMBER, 1897.

Facal a Michigan.

A CHARAID: —Tha mi feuchainn cho math ’s is urrainn domh ri luchd-gabhail ùr fhaotainn do MHAC-TALLA. Tha àireamh mhor agam ’san amharc, agus tha dòchas agam gu faigh mi iad uile, ’nuair a gheibh mi cothrom air a dhol ’g an coimhead. Tha mi duilich innse dhut gu ’n do chaochail fear de ’n fheadhain dh’ ionnsuidh ’n do dh’ iarr mi ort am MAC-TALLA chur o chionn mios no dha air ais. ’Se b’ ainm dha Pàdruig Domhnullach; thanaig e mach á Uishist a chinn a deas o chionn deich bliadhna, agus cha robh e ach mu thri bliadhn’ deug air fhichead a dh’ aois. Dh’ fhàg e bean agus còignear de chloinn bhig.

Tha mi air mo chumail gle thrang air an fhoghar so. Bha roinn mhor de chòrn agam an cur, agus thug am bualadh ùine mhor dhiom. Tha còrr us mile buiseal agam dheth air an dias. Cha’n eil pris sam bith air an so; cha’n fhaighear air ach da shent dheug am buiseal. Ach cha chreic mise mo chuid còrn air sin idir; tha sia eich agus roinn mhor mhucan agam, agus theid iad troimh ’n chuid a’s motha dhe mu’n tig an còrn ùr an ath bliadhna.

B’fhior thoigh leam a dhol a null a dh’ Uidhist aon uair eile, agus ma bhios mi air mo chùmhnadh cha’n fhada gus an teid mi air chuairt troimh Ghaidhealtachd, agus cha ’n eil fhios agam nach taghail mi an Ceap Breatunn air m’ fhaibh no air mo thilleadh. Chaidh mi tarsuinn an Atlantic tri uairean cheana, agus ged tha mi an so, tha mo chridhe anns an t-seann dùthaich fhathast. Tha ceathrar bhràithrean agus triùir pheathraichean agam ann an Uidhist a chinn a Tuath.

Mo bheannachd leat a h-uile latha chi ’s nach fhaic, agus gu ma fada bhios tu comasach an MAC-TALLA chur ugainn. ’Se tha cumail m’ inntinn suas. ’Nam biodh a h-uile fear agus te cho measail air cainnt a mhathar ’sa tha mise, bhiodh MAC-TALLA gle mhatha dheth. Beannachd ort fhéin agus air a h-uile neach a tha faighinn MHIC-TALLA! Is mi do charaid,

IAIN MAC-A- BHIOCAIR.
Rescue , Mich.

Bas Dhiarmaid.

Dluth do Shamdail mu dhusan mile tuath de Cheann-locha, tha a’ bheinn is àirde ann an Cinntire—Beinn an Tuirce. Is i so a’ bheinn a tha air a deanamh ainmeil anns na “Seann Dana,” far an do mharbh Diarmad an torc mòr, ciar, a bha ag aiteachadh na beinne so, agus a bha deanamh milleadh agus sgrios air gach taobh mu’n cuairt da, agus a’ cur uamhas air gach neach a rachadh an rathad. Aig an àm sin, bha Fionn le a chuid daoine, ann an Cinntire, agus thug e ordugh do aon diubh—Diarmad—a dhol agus an torc a mharbhadh. Bha Diarmad ’na dheagh shealgair agus thog e gu garadh an tuirc, agus mharbh e an torc. Chuir meudachd an uile-bheisd iongantas air Fionn agus air a chuid daoine, agus dh’iarr e air Diarmad a thomhas le casan rùisgte. Rinn Diarmad mar dh’ iarradh air, thomhais e a’ bheisd, a’ toiseachadh aig a cheann; ach cha robh so taitneach do Fhionn. Bha eud no mi-rùn ann an cridhe an righ an aghaidh Dhiarmaid agus thug e an ath ordugh da “Tomhais an torc an aghaidh a’ chuilg.” Bha air a ràdh gu’n robh Diarmad do-leontaidh anns gach mir de chorp ach an t-sàil, agus air da an torc a thomhas an aghaidh a’ chuilg, lotadh e anns an t-sàil, leis na cuilg làidir, phuinnseanta, agus fhuair e bàs. Tha air a ràdh gu’m b’e Diarmad sinnsear nan Caimbeulach, agus gu’m b’ann o cheann an tuirc so, a ghabh na Caimbeulaich an suaicheantas.

Bha cuid de na paipearan-naigheachd Sasunnach, ann a bhi toirt iomraidh air treubhantas nan Gàidheal Ghordonach anns na h-Innsean, a dh’ ainmich iad mar “réiseamaid Shasunnach!” A reir dòigh-labhairt nam paipearan sin agus a’ chuid mhor de na Sasunnaich, cha’n eil ni Eirionnach, Albannach, no Breatunnach ann idir—buinnidh gach ni do Shasuinn, agus air Sasuinn bidh iad air an ainmeachadh. ’S beag an t-ioghnadh ged a bhiodh muinntir na h-Alba a’ cur tagradh a dh’ ionnsuidh na Ban-righ’nn a’ guidhe gu’m biodh stad air a chur air an droch cleachdadh sin. Agus theid sin a dheanamh, neo bidh fhios aca car son.

Ghabh a’ Ghearmailt o chionn ghoirid, seilbh air port ann an Sina d’ an ainm Kiao-Chau, agus ùine ghoirid an deigh sin ghabh Ruisia seilbh air àit eile, Port Arthur.Tha sin ag aobharrachadh moran bruidhne am measg luchd-riaghlaidh nan rioghachdan eile. agus tha cuid de na paipearan Breatunnach ag radh gu’m bu chòir do Bhreatunn còir a ghabhail air aite dhi fhéin ann an Sina, air eagal gu fas a Ghearmailt agus Ruisia tuilleadh us làidir air a son anns an àirde ’n Ear.

BATHAR MATH SAOR.

Am bheil Deise, Cota, Cot’ -uachdair, Currachd, Brogan, Rubbers ,no ni sam bith dhe ’n t-seorsa sin a dhith ort? Ma tha ruig
TORMAD DOMHNULLACH.

’S ann aige tha ’m bathar a’s fhearr ’s a’s saoire tha ’sa bhaile, agus ma theid thu dh’ an stor aig’ aon uair, theid thu ann a rithist.
Na leig so as do Chuimhe.

MacCoinnich & Co.

Tha sinn an deigh stòr ùr tàillearachd fhosgladh
ANN AN LOUISBURG,
agus tha sinn aig an àm cheudna a’ cumail air adhart air an t-seann laraich,
ANN AN SIDNI.

Aodaichean Matha dhe gach seorsa.
Gearradair air ur-ionnsachadh ann an Sgoil ghearraidh Mhitchell, an New York.

Theid sinn an urras air an obair.
Mac Coinnich & Co.

H. D. Mac Ille-Mhaoil,
Stewartdale , C. B.
Cloth,Drogaid, agus Plaideachan “Eureka.”
Mu dheich air fhichead seorsa aodaich ’ga chreic.
Cloimh air a gabhail an coinneamh Aodaich.
Ma tha thu air son aodach math deise fhaotainn saor, taghail aige neo sgriobh uige.

C . H. HARRINGTON & CO.
Flur, Min, Ti agus Siucar dhe ’n t-seorsa ’s fhearr.
Soithichean Glaine agus Creadha, math agus saor.
Brogan, Botainnean, Rubbersagus Caiseart de gach seorsa
’GAN CREIC SAOR.

---

[205]

[Vol . 6. No. 26. p. 5]

NAIDHEACHDAN.

Chaidh còrr us da cheud mile buiseal coirce a chur a null do Bhreatunn air a mhios s’a chaidh a Eilean a’ Phrionnsa.

Bha fear-parlamaid air a thaghadh ann an siorrachd Nicolet, an Cuibeic, Di-màirt s’a chaidh. ’S eliberala fhuair a stigh, ged is econservativea bha stigh roimhe. Bha mu cheud bhòt aige bharrachd air an fhear a bha ’ruith ’na aghaidh.

Bha oidhche Di-sathhrna, Di-dònaich agus Di-luain gle fhuar; bha barrachd reothaidh ann ’sa thanaig air a gheamhradh so fhathast. Thuit beagan sneachda, ach cha d’ rinn e feum sam bith do na ròidean. Bha gaoth mhor ann feasgar Di-luain.

Chaidh 18,261,000 buiseal crithneachd a thogail ann am Manitoba am bliadhna, agus 10,629,000 buiseal coirce. Eadar a h-uile seòrsa gràin a bh’ ann, bha 32,500,000 buiseal air a thogail. An ath bhliadhna bidh mu cheithir cheud mile acaire fo bharr nach robh air a threabhadh riamh roimhe.

Chaidh bean d’ an ainm Anna Nic Ghill-fhinnein ann an Catalone, air chall eadar a tigh fhéin ’s tigh aon de coimhearsnaich, air a cheud latha de’n mhios, agus chuir i an oidhche sin agus a’ chuid bu mhotha dhe’n ath latha seachad anns a’ choille. Bha i a’ feuchainn ri tigh a coimhearsnaich a ruigheachd air ceum goirid ’nuair a chaidh i air chall.

Chaidh Deòrsa K. Vanderbilt a null do ’n Roinn-Eòrpa air an t-seachdain s’a chaidh, agus mu ’n d’ fhalbh e, chuir e millean dolair de dh’ airgead-cinnteachaidh air a bheatha. ’S e so an t-suim a’s motha chaidh a chur le aon chuideachd riamh air beatha aon duine. Tha e ’cosg coig mile deug air fhichead dolair ’sa bhliadhna dha, agus tha aige ri bhi ’ga phàigheadh fad fichead bliadhna.

Cha mhor gu bheil seachdain a’ dol seachad o’n thanaig am fuachd gun sgeul bàthaidh a bhi anns na paipearan naigheach. Bidh gillean agus nigheanan beaga a dol a skateadh cho luath ’sa thig a’ cheud deigh air na lochan ’s air na h-aimhnichean, agus tha sin gu tric ag aobharachadh call beatha. Bu choir do phàrantan ’s do mhuinntir eile a bhi gu math faiceallach air an deigh gus am bi i cinnteach.

Tha kerosene Geancach ’ga chreic air feadh chearnan de Chanada air treas cuid na prise a tha na ceannaichean ag iarraidh. ’S e ’s coireach ri sin gu bheileas a’ smugladh moran dhe as na Stàitean. Tha andutya thatar a pàigheadh air olla gle àrd, agus tha moran dhe ’n bharail gu ’m bu chòir isleachadh; na ’m biodh sin air a dheanamh cha bhiodh ach gle bheag smuglaidh air a dheanamh, oir cha bhiodh buannachd sam bith ann.

Tha Lyman Dartt air aideachadh gu ’m b’e mharbh an t-Armenianach, ach tha e ’g radh gu’m b’ ann le tuiteamas a rinn e e. Bha e anns a choille as deigh mathain, agus air dha bhi dol seachad air craoibh-laidhe, thuislich e, agus dh’ fhalbh an urchair as a’ ghunna. Chual’ e cuideiginn a gearan, agus ’nuair a chaidh e dh’ ionnsuidh an rathaid a dh’ fhaicinn co bh’ ann, fhuair e an t-armenianach marbh. Ghabh e leithid a dh’ eagal ’s gu ’n do theich e. Chuir e urchair anns a ghunna an ath latha air eagal gu’m biodh àmhrus air, agus cha d’ thug e guth air na thachair, an dòchas gu’m biodh e air a shaoradh aig a chùirt. ’S e pios dhe ’n aon phaipear-naigheachd a bha ’na chuifein ’san da urchair agus ’se sin a dhit e. Cha ’n eil teagamh nach leigear a bheatha leis, ach bidh e air a chur dh’ an tigh-obrach. ’N an robh e air a sgeul innse aig a chùirt, bhiodh e moran na b’ fhearr dheth.

Fhuaireadh duine air am bheil an luibhre ann am baileSt . John, N. B. ,o chionn ghoirid. Is duine dubh e a thanaig o chionn beagan mhiosan air ais á Bermuda.

Ged nach robh ach àireamh gle bheag ann am Montreal a ghabh a bhreac ’nuair a bha i ann o chionn ghoirid, chuireadh cosguis nach bu bheag air a’ bhaile. Chaidh deich mile fichead dolair a chosg a’ feuchainn ri cur as d’ an tinneas. Tha am baile nise buileach cuibhteas i.

Bha coinneamh bhliadhnail Sgoil nan Dall air a cumail ann a’ Halifacs toiseach na seachdain s’a chaidh. Tha an sgoil so a’ deanamh obair mhath ann a bhi toirt foghluim agus comas am beòlaind fhéin a chosnadh do mhuinntir a tha dhith am fradhairc, agus bu chòir do mhuinntir nam mor-roinnean iseal a’ cumail suas gu math.

Bha baile-mor Bhoston a’ taghadh àrd-bhàillidh Di-màirt s’a chaidh, agus fhuair Quincey, anDemocrat ,a stigh. Bha am fear so a stigh an da bhliadhna chaidh seachad. Bha dithis eile ruith ’na aghaidh. Cha do ruith Iain L. Sullivan idir; threig a mhisneachd e latha ’n aineamachaidh. Tha esan na’s fhearr air òl ’s air sabaid na bhiodh e air riaghladh baile.

Chaidh soitheach a mhuinntir Newfoundland a ghlacadh le luchd na cuspuinn ann an Sidni Tuath seachdain romh ’n dé, air son a bhi smugladh. Bha roinn de stuth làidir ’s de thombaca air bòrd aice. Tha moran dhe ’n obair so a’ dol air adhart air an taobh so dhe ’n eilean, agus tha ’n t-àm aig an luchd-riaghlaidh ionnsuidh làidir a thoirt air stad a chur oirre.

Chaidh soitheach-iasgaich Geancach a ghlacadh o chionn ghoirid air son a bhi bristeadh air laghannan an iasgaich. Bhatar a’ sealltuinn a mach air a son o chionn treis a dh’ ùine. Chaidh i stigh doLockeport , N. S. ,mios no dha air ais, agus an deigh beagan càraidh a bhi air a dheanamh oirre, dh’ fhalbh i gun a dhol troimh thigh na cuspuinn idir. Cuirear càin ochd ceud dolair oirre.

Tha airgead meallta a cur dragh orra anns na Stàitean an dràsda—buinn dolar anns am bheil a cheart uiread airgeid ’sa tha ’s na buinn chearta. Tha na bancaichean fhéin air am mealladh leotha gu tric, leis cho doirbh ’sa tha e an aithneachadh. Cha ’n eil ach beagan a bharrachd air fiach leth-dolair de dh’ airgead anns an dolar Gheancach, agus tha iadsan a tha ris na buinn mheallta a deanamh saoibhreis nach beag. Ach ma gheibhear greim orra, theid an cur a dh’ àite anns an ionnsaich iad ceaird eile.

Thanaig fios á Boston deireadh na seachdain s’a chaidh ag innse gu bheil mèinn Bhictoria ri bhi air a cumail fosgailte, sgeul a tha gle thaitneach le muinntir eile. Bha an obair air sgur latha no dha mu ’n d’ thainig am fios, agus bhatar ag obair air gach ni a b’ fhiach an t-saothair a thoirt as a’ mhèinn, ach chaidh stad a chur air sin gu ’n dàil. Cha chuala sinn guth mu mhèinn Ghowrie, ach tha i sin cheana air a lionadh le uisge, agus ged is bochd an gnothuch e, tha e ro-choltach gu bheil i air a dùnadh gu buileach. Tha e tigh’nn gle chruaidh air muinntir an àite sin a bhi ’ga fhàgail an deigh do mhoran dhiubh dachaidhean seasgair a dheanamh dhaibh féin.

BAS.

Air Beinn Ghilanders, aig an Amhuinn Mheadhonaich,, air an naodhamh latha de Nobhember, chaochail Iain Caimbeul, aois ceithir fichead bliadhna ’sa h-ochd deug. B’e aon de na daoine bu shine bha air a’ bheinn. Bha e ’na dhuine air an robh fior mheas aig na h-eòlaich uile, agus tha e nise air a dhol do ’n dachaidh bhuan a dh’ fhaotainn a dhuais air son beatha dhireach, cheart. Dh’ fhàg e bean agus coignear nighean gu bhi caoidh companach dileas agus athair gràdhach.

BATHAR UR.
Moran de Churaicean Geamhraidh, eadar 10c. us $5 .00.
Brogan matha saor.
Ti mhath mar a b’ abhaist.
Beagan de Cheannachd Thioram.
Olla 25c. an galan; 5 galain air $1 .00.
NIALL DOMHNULLACH,
BADDECK , - - C. B.

J. E. EISAN.
Pianos agus Orgain.
An seorsa ’s fhearr a thatar a creic.
PRISEAN GLE REUSANTA.
SIDNI, - - C. B.

BADDECK , - - C. B.
Airson a stor a dheanamh na ’s deiseile ’s na ’s feumaile dhaibhsan a tha ’deanamh gnothuch ris, tha
Albert I. Hart
a’ nise deiseil air son taillearachd bhan a dheanamh.Tha a’ chuid sin de ’n ghnothuch fo churam Miss Isabel Nic Thearlaich, a fhuair a h-ionnsachadh am Boston ’sanNew York.
Gheibh iadsan a thig g’a h-ionnsuidh an
DEAGH RIARACHADH.
BADDECK , - - C. B.

LEABHRAICHEAN GAILIG.

Clarsach an Doire, le Niall MacLeoid, $1 .00
’Na Baird Ghaidhealach, bho 1775 gu 1825, Leis an Urr. A Mac G. Sinclair .35
Orain Iain Luim .35
Gramar Gailig, le Dr. H. C. Mac ’Illiosa 1.10
Gaelic Class Book .35

Cuirear aon sam bith de na leabhraichean so leis a phosta air son na pris ainmichte.
Sgriobh gu
J . G. MACKINNON,
Publisher “Mac-Talla,”
Sydney, C. B.

---

[206]

[Vol . 6. No. 26. p. 6]

(Air a leantuinn o thaobh 203.)

M. —Bi ’n ad thosd, a Choinnich, tha e cianail mar eil comas aig duine bochd a thoil a dheanamh ’n a thigh fein. Eirich a’ bhean, eirich, agus faic co a th’ againn an so.

Air ball, bha bean Mhurachaidh air a bonnaibh, agus an sàs ann an Coinneach, a’ cur failt is furain air.

C. —Is obair gun aobhar so air fad,—

M. —Na cluinneam tuilleadh dheth sin, a ghraidh nam fear, oir ged nach deachaidh do chuid ’s a’ phoit, tha drùbhag ’s an t-searraig dhuibh a fhliuchas do sgòrnan, agus cha mhisd’ thu boinne beag an deigh do thurais, maille ri crioman as a’ mhulachaig agus greim dhe ’n aran. Goilidh a’ bhean an coire beag, agus is feairrd thu diodag bhlàth, mu n cuir thu do cheann far am bi dùil agad ’fhaotuinn ’s a’ mhaduinn.

C. —Gu dearbh ’s gu cinnteach cha ghabh mi boinne blàth an nochd, agus cha ’n eil stath a bhi ’bruidhinn. An deigh dhuinn an Leabhar a ghabhail, rachamaid le beannachd a chadal, agus gheibhear gach ur-sgeul ’s a’ mhaduinn.

M. —Mar bi e air mo chomhairle-sa, biodh e air do chomhairle fein, a rùin mo chridhe. Oidhche mhaith agus deagh fhois dhuit. Do bhrìgh gu ’m bheil thu sgìth na dean cabhag ’s a’ mhaduinn.

C. —Fàilt ort, a Mhurachaidh, is moch thu air do bhonnaibh mar a b’ àbhaist, am bheil thu gu fallain, slàn, surdail an diugh?

M. —Is dàn a bhi’ talach, a Choinnich, ach carson a dh’ eirich thu co moch, air duit a bhi airsnealach, sgith an raoir, ach cha robh uine agam fhoighneachd ciod an gnothuch mu ’n robh thu an de, an uair a thainig thu, mar an sneachd, gun dùil riut?

C. —Bha mi air Feill Mo-Chalmaig, far an do reic mi tri cheud molt le Sir Seumas air son an d’ thugadh dhomh dùbladh sin de phùinnd Shasunnach.

M. —Fhuair thu mù’s mor, da phunnd air a’ cheann, ach is cinnteach gu ’n robh iad ciatach.

C. —Bha iad mar a bha am baile ann an Baideanach, an eatorras, ach chuir duin’ -uasal àraidh d’am b’ ainm Mac-an-Fhleisteir, fios-dealain orra dh’ ionnsuidh Shir Seumais, agus chord iad fein mu ’n luach, ach thug e dhomhsa òrdugh-banca do Shir Seumas air son sea ceud, a thuilleadh air cùig buinn òir a chur e am laimh fein air son mo shaoithreach.

M. —B’e ’n duin’ -uasal e da rireadh, agus cha mhiste leam agad na cuig buinn sin, is bòidheach iad, agus is maith ’n an àite fein. Cuiridh iad brògan air Seonaid agus air na pàisdibh.

C. —Cha b’e sin an gnothuch furast an diugh, a Mhurachaidh, —na brògan! Ach coma co dhiubh, is taitnich’ airgiod nam bròg na duais an léigh; agus is fearr a bhi ’caitheadh nam bròg no nam plaideachan. Ach, a Mhurachaidh, cha ’n eil mi tuigsinn fo ’n ghréin ciod is ciall do ’ntelegramsin a thug Sir Seumas o cheann mios air ais ’dh’ ionnsuidh a Chaisteil aige. Tha e ’dol os ceann mo sgil agus mo sgoil, agus cha ’n eil dùil agam gur ni e a ta cneasda. Tha òganach an sud ann an seòmar beag a’ sìr-amharc air aghaidh rud cosmhuil ri uaireadair Gearmailteach, air am bheil da làimh bhig a’ grad chlisgeadh a null ’sa nall, agus tha greim aige air gnè iuchrach leis am bheil e do ghnàth a’ gliogairsich, agus a’ cur nan làmh beaga air chrith-ghluasad gun sgur. Cha ’n aithne dhomh idir ciod is ciall da.

M. —Tha mi ’gad chreidsinn, a Choinnich, ach is e an telegraph aon de na h-innleachdaibh miorbhuileach sin a fhuaradh a mach o cheann beagan bhliadhnaichean, agus cha lugha na ceithir no cùig dhiubh, co-ionnan iongantach annta fein, a fhuaradh a mach o’n bha d’ athair ’na leanabh.

C. —Ainmich iad sin, a Mhurachaidh, a chum gu ’m bi cuimhn’ agam orra.

M. —O’n a’s cuimhne leam fein fhuaradh a mach antelegraph ,an toit-chumhachd, an gas-sholus, agus dealbh-tharruing na gréine, a thuilleadh air iomadh athleasachadh feumail eile.

C. —Mìnich dhomh an telegraph an toiseach, a Mhurachaidh, oir is minic a chunnaic mi na caol-shlatan iaruinn air an sineadh, agus air an teannachadh air mullach nan crann àrda, agus is tric a chuala mi na naigheachdan a’ dol seachad le srann-fhuaim air na slataibh, agus a’ toirt orra a bhi seinn mar air teudaibh fìdhle. A reir coslais is iad na deagh-naigheachdan a bheir a mach binn-cheòl dhe ’n t-seòrsa sin, oir cha ’n eil ni sam bith toilichte no taitneach mu ’n droch naigheachd.

M. —Tha thu gu tur air do mhealladh mu na nithibh sin, a Choinnich, oir cha ’n iad na naigheachdan a ta deanamh na fuaime, ach an osag ghaoithe a’ gluasad nan slat a ta air an teann-tharruing mar theudan na cruite-ciuil.

C. —Ciamar, uime sin, a chuirear an naigheachd air falbh?

M. —Tha sin ’g a dheanamh le dealanach nan spéur. Tha fios agad, a Choinnich, gu ’m bheil e comusach an dealanach a dheanamh le stuthannaibh sonruichte, agus a ghleidheadh ann an searragaibh àraidh a ta air an cumadh air a shon. An uair a nithear an dealanach air an doigh so, tha comas aigesan a ta ’gabhail curaim deth air a dheanamh lag no laidir a reir a thoil fein. Leis an iuchuir ud ’na làimh tha e cur an dealanaich troimh nan cuibhleachan, agus tha na cuibhleachan sin a’ gluasad nan lamh beaga ud a chunnaic thu, agus a’ comharrachadh a mach litrichean àraidh a ta, mar sin, a’ deanamh suas bhriathra na teachdaireachd. Tha cumhachd an tein’ -adhair sin a’ ruith air na slataibh a’ ruigheachd ann am priobadh na sùla nan ionadan a’s faide air falbh dh’ ionnsuidh am bheil an teachdaireachd a dol, agus an sin a’ cur làmhan eile air ghluasad a chuireas an teachdaireachd air ball an céill. Ach cha ’n fhurast sin a mhìneachadh le briathraibh, a’s eugais sealladh nan sùl.

C. —Is miorbhuileach an ni cumhachd a bhi aig duine peacach, dall, aineolach thairis air dealanach nan speur, agus seirbhiseach a dheanamh dheth. Dh’ aindeoin gach cùis, tha ’n duine ’n a chréutair innleachdach.

M. —Ro cheart, a Choinnich, ach cha ’n eil sinn ach ’n a thoiseach fhathast, oir gun teagamh meudaichear an innleachd sin gu mor là eigin, oir tha nithe ùra ’g am faighinn a mach gach là. Am bheil fios agad gu ’m bheil gnè dhealanaich ach beag anns gach ni mu ’n cuairt duit. Gabh cat ann an seòmar dorch, agus sliob sios bian a dhroma gu cruaidh re mionaid na dha, agus a ris grad-shuath e an aghaidh a’ chuilg, agus chith thu sradan teine a’ boisgeadh as a dhruim, agus is gnè dhealanaich a ta an sin.

C. —Is miorbhuileach gach ni a ta ann! Co a’s urrainn an gabhail gu leir a steach! Ach ciod mu ’n toit-chumhachd?

M. —Tha thu fein eolach air an toit-chumhachd leis am bheil na luingeasan air an greasadh, na h-eich-iaruinn air an gluasad, na h-achan air an treabhadh agus air am buain, na h-éudaichean de gach gnè air an sniomh agus air am figheadh, —na leabhraichean air an clòdh-bhualadh, —agus na muillnean de gach gnè air an greasadh. Tha ’n toit-chumhachd mar so ’g a fhoillseachadh fein fo mhile riochd, agus ’g a chleachdadh chum ach beag gach obair agus ealaidh a chur air an aghaidh. Na ’n togadh do sheanathair a cheann as an duslaich, ciod a theireadh e an uair a chitheadh e na carbadan a’ ruith gun eich, —na h-àchan ’g am buain le cumhachd teine agus uisge, —agus na longan a’ ruith air chuibhleachaibh, agus a’ grad-shiubhal gun sheòl, gun ràmh, an aghaidh an t-sruth agus na gaoithe? Is cinnteach gu ’n abradh do sheanathair còir gu ’n robh làmh aig do chairdibh, na sithichean, anns a’ ghnothuch, agus gu ’n robh barrachd na cumhachd talmhaidh air fhoillseachadh anns a’ chùis.

C. —Tha mi fein a’ deanamh gnè thuigsinn air an toit-chumhachd, oir is minic a cuunnaic mi, an uair a bhiodh Seònaid a’ goil a’ choire dhuibh, air son drùbhaige dhe’n tì a dheanamh ’s a mhaduinn, nach b’ fhurast an ceann a chumail air a choire le cumhachd na toit.

M. —Tha thu glé cheart, oir is ann le coire beag mar sin a fhuaradh an cumhachd sin a mach an toiseach.

C. —Ach ciod mu’n ghas-sholus? Chunnaic mi fein e ’s na bailtibh-mora, agus gu cinnteach cha d’ thug mi mo bheannachd air.

M. —Ud! ud! ciod so a dh’ éirich dhuit, a charaid?

C. —Ciod a dh’ éirich dhomh! Innsidh mi sin, ach na dean gaire rium, a ghràidh nam fear. Gun teagamh air oidhche àraidh theab e an gnothuch a dheanamh orm. ’N àm dhomh a bhi ann an Glaschu maille

---

[207]

[Vol . 6. No. 26. p. 7]

ri Sir Séumas, tha cuimhn’ agad, air an turas a thug sinn a dh-Eirinn, chuireadh a steach do sheòmar àluinn cadail mi, far an robh lasuir mhor dhe’n ghas, mar sgiathan eoin, a’ gabhail gu soilleir. An deis dhomh mo bheannachadh fein, agus ochan! is ann agamsa a bha feum air beannachadh o’n Airde an oidhche sin, shéid mi as an solus, agus thilg mi mi fein ’s na plaideachaibh; sheid mi gu grad as e, mar a b’ àbhaist domh coinnlean geire nam molt a chur as, agus thug mi mo leabuidh orm. Ann am meadhoin na h-oidhche, bha mi ’n impis mo thachdadh; dh’ éirich mi, ach cha robh anail agam, agus thòisich mi air gleadhraich a dheanamh air feadh an t-seòmair, a’ tilgeadh nam bòrd thairis, a’ briseadh nan soithichean-ionnlaid, agus a’ fairtleachadh orm dorus no uinneag fhaotainn thall no bhos. Bha mo cheann ’na bhreislich, agus bhuail mi an t-urlar gu cruaidh air son furtachd. Mu dheireadh, dh’ fhosgail neach eigin an dorus, agus ghlaodh e mach—Gracious goodness! what is this?—Ghlaodh egas , gas—agus ged a bha esan mar an ceudna, an impis a thachdadh, rug e air ghualainn orm, agus threòraich e mi gu ceann na staidhrach, ruiste mar a rugadh mi, agus dh’ fhosgail e na h-uinneagan air ball. Bha ’n t-àite dubh, dorch, agus gaoth fhuar a’ seideadh air mo choluinn ruisgte. Dh’ innis e dhomh gu’m bithinn ann an siorruidheachd na’m biodh esan lethuair eile gun tighinn a steach, agus gu’m biodh an tigh air a sheideadh suas mar le fùdair, na’n tugteadh coinneal laiste do’n t-seòmair.

M. —Fhuair thu cuimhneachan air cumhachd an t soluis sin, a Choinnich, a leanas riut am feadh is beo thu, oir is caol a thearnadh thu gun teagamh. Tha fios agad gum bheil angasair a dheanamh as a ghual. Gabh piob-thombaca le cois fhada, agus lion sòrn na pìoba le gual gu min air a phronnadh, agus còmhdaich e le potaig de chreadhaidh air a h-oibreachadh gu reidh. Càraich ceann na piob anns an teine, a’ fàgail na coise dìreach a mach. Ann an ùine ghoirid chith thu ceò a’ bruchdadh a mach as a’ chois, agus ma chuireas tu teine ris, loisgidh e gu soilleir, agus bheir e deagh sholus uaithe. Is ann air an doigh cheudna, uime sin, a nithear angasann an tomhas mor chum na bailtean a shoillseachadh, mar a chith thu iad anns gach àite.

C, —Moran taing dhuit, a Mhurachaidh, is iongantach an t-eòlas a ta air a sparradh ’s a cheann sin agad, agus cha’n fhios domh idir ciamar a rinn thu greim air. Ach ciod a nis mu dhealbh-tharruing na gréine, a ta co iongantach ri aon de na h-innleachdaibh a dh’ ainmicheadh leat a cheana?

M. —Ma tà, a Choinnich, cha’n fhurasda dòmhsa sin a mhineachadh dhuit, a chionn nach ’eil mi fein ’ga thuigsinn gu soilleir. Goirear anns a’ Bheurla“Photography”ris; —focal a ta ’ciallachadh “Sgriobhaidh,” no “Tarruing” le solus na gréine. Tha clàran beaga gloine ceithir-shliosnach air an ullachadh, agus air an ionnlad ann an géur-shùbh làidir, agus tha aon de na gloineachaibh sin air a shuidheachadh ann am bocsa cosmhuil ri gloin-amhairc. Suidhidh an ti a tharruingear fa choinneamh a’ bhocsa so, le ’shuil air a ghloine, agus air do ’n dealbhadair a bhi ’n a sheasamh air an taobh eile dhe ’n bhocsa, tha e ’togail suas spéilean, no dorus beag, chum solus na gréine a leigeadh a stigh do’n bhocsa. An sin, ann am priobadh na sùla, tha ’n dealbh air a nochdadh air a’ ghloine, ach tha ’n dealbhadair gu grad ’ga spionadh air falbh gu seomar dorcha, agus ’ga thilgeadh ann an stuth araidh leis am bheil an dealbh air a cho’ -dhaighneachadh air a’ ghloine. Tha ’n dealbh sin a rìs air a chlòdh-bhualadh bhar na gloine air paipear tana, agus tha ’m paipeir sin air a ghlaodhadh air cairt làidir ghil, chum a ghleidheadh tearuinte, agus tha ’n dealbh an sin deas.

C. —B’e sin d’a rireadh an obair eagnuidh, iongantach, agus is firinneach a nochdas e riochd, agus aogas an duine. Thug Sir Séumas a dhealbh do Sheònaid an là roimhe, agus cha b’ urrainn ni sam bith coslas an Ridire a nochdadh na’s fearr. Cha’n ’eil fiù gaoisdean air a mhalaidh nach fhaicear an sin gu soilleir, agus tha fuilteanan a chinn gu riochdail air an leigeadh ris. Is anabarrach an innleachd e.

M. —Tha mi ’creidsinn sin uile, a Choinnich, ach a nis, o’n thug an duin’ -uasal còir sin air Feill-Mo-Chalmaig na cùig buinn òir dhuit, glac a’ cheud chothrom chum aon diubh a chur a mach ann an dealbh far an nochdar thu fein agus Seonaid, agus an òigridh uile, ’nur n-aon chomunn air aon chairt.

C. —Cha dearmaid mi do chomhairle a ghabhail, a Mhurachaidh, oir is taitneach teaghlach fhaicinn uile cuideachd mar sin, air da a bhi ’n a ni cinnteach gu ’n sgapar iad am fad ’s am farsuing ann an ùine ghairid.

M. —Tha bean-an-taighe ’g ar n-iarraidh, a ghràidh nam fear, agus is còir duinn dol a dh’ fhaicinn ciod a th’ aice air ar son. —ALASDAIR RUADH ’sa Ghaidheal.

Bha caileag bheag aon latha a’ ruith sios an t-sràid agus thuit i ’s ghearr i a ceann air cloich. Chaidh seana bhean chòir ’ga togail ’si ’g radh aig an àm cheudna, “A nighean bhochd, nach ann dhut a dh’ éirich e.” “Cha ’n e nighean bhochd a th’ annam,” arsa chaileag, ’s i tiormachadh a sùilean, “tha airgead gu leòr aig m’ athair ’sa bhanca.”

Ma tha thu air son am MAC-TALLA a phàigheadh romh ’n Bhliadhn’ Uir, no air son cur g’a iarraidh as ùr, na cuir an còir dàil anns a’ ghnothuch. Cha ’n eil againn dhe ’n bhliadhna so ach aon seachdain eile.

Cha ’n eil iomradh air ni troimh uile linntean an t-saoghail air am measaile daoine na misneachd. Esan a tha treun tha càirdean aige daonnan, ach cha ’n eil caraid idir aig a’ ghealtair.

A. J. G. MacEachuinn,
Fear Tagraidh. Comhairliche
Notair, &c .
Fear-ionaid ard chuirteanNova Scotia
QuebecagusNewfoundland .
SIDNI, - - - - C. B.

Siosal & Crowe,
Fir-Tagraidh, Comhairlichean Notairean &c
SIDNI, C. B.
CAILEAN SIOSAL. W. CROWE.

D . A. HEARN.
Fear-Tagraidh, Notair &c . &c .
SIDNI, C.B.

D. A. MacFHIONGHAIN,
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, Etc.
Baile-Sheorais, E. P. I.

Dr. G. T. Mac GILLEAIN
DOTAIR FHIACAL,
OIFIG—Os cionn Stor Harrington,
SIDNI, C. B.

Ioseph A. MacGillios, Q. C., M. P.
Fear-Tagraidh, Comhairliche, Notair, &c .
SIDNI, . . . C. B.

Indurated Fibreware

Tha an seorsa so na ’s daoire na na bucaidean cumanta, ach ’s math is fhiach iad sin; tha iad na ’s buaine, agus mar sin ’siad a’s saoire.

THE
E. B. EDDY Co.,
LIMITED,
HULL, CANADA.

---

[208]

[Vol . 6. No. 26. p. 8]

Am Bruadar Innseanach.

AIR FONN: —Feasgar Luain.

Air dhomh-sa tuiteam trom ’an suain,
Gu ’n bhruadar mi mu Thir an Fhraoich,
Ge fada bhuam air ard a’ chuain,
’An cearnan tuath, bha tir nan laoch;
’S gu’m facas leam ’na m’ aisling bard,
Ro aosd air fas le ciamhag liath,
’S air-leam gu ’h thog e ’ghuth gu h-ard,
Ri gul gun tamh ’s a’ caoidh nan triath.

’Na aonar leig e ’throm air bát,
’S gu cianal chiom e sios e-fein,
Ri gabhail soraidh ris gach àit,
A b’ aillidh leis na àit fo ’n ghrein;
Gu ’n chuimhnich e na laithean cian,
A thriall a null ’s nach till a chaoidh,
’S gu ’n cuala mi am bard fo phian,
Mar so ri deanamh bron us caoidh:—

(CAOIDH A’ BHAIRD).

O thir mo ghraidh, thir ard nam beann,
’S tu ’n tir a b’ annsa leam bho thùs,
’S an tric a thrìall mi cnoc us gleann,
Mas d-fhas mo cheum cho mall gun lùghs;
’S e lion mo chridhe lan de bhron,
Bhi faicinn fearann coir mo ghaoil,
Air fas cho lom le feidh ’s le eoin,
’S an sluagh ’n am fograich bhochd fo sgaoil.

Tha ’n sluagh nach striochdadh riamh do namh,
A nis air falbh do chearnan cein,
’S tha cearcan-fraoich ’an aite-tàmh
Nan Albannach ’bha calma, treun;
Na glinn ’bu roghainn leam thar cach,
Gu tur dol fas fo choill gun bhrigh,
’S och, och, nach fhaic mi chaoidh gu brath,
An dream a dh-fhag fo leon mo chri’.

Cha b’ armailt bhorb a nall thar sàl
Thug buaidh ’am blàr no sharuich sinn,
Oir riamh cha d-fhuaireadh siol no àl,
Bu chalm’ air blàr bho linn gu linn;
Cha b’e— ach sionnaich mhosach, bhreun,
A bhrath a’ Ghaidhealtachd do Ghoill,
’S a mhill ’s a mheall na Gaidheal threun,
Le laghan eucorach luchd foill.

B ’e uachdarain gun iochd, gun truas,
A sgap an sluagh bho chuairt nam beann,
’S na slaightearan bha lan de chruas,
’G am fuadach as gach cluainn us gleann;
Mar Iudas lubach, lan de cheilg,
Gu ’n ghlac iad coir ail roinn ’s air raoin,
G’ an reic le foill do lamh luchd seilg,
Chum faighinn seilbh air moran maoin.

Mor mhallachd bhuan gu ’n robh ri tamh,
Bho cheann gu sail nam mearlach bhreun,
’G an leantuinn dluth gach taobh us lamh,
’S an dàin dhoibh tamh no triall fo ’n ghrein;
’S mar bhuin iad fòs ri bochdan truagh,
’S ri dilleachdain, gun truas, gun bhaigh
Mar sin gu ’n tuiteadh sios an snuadh,
’S an cridhe cruaidh, le brón us craidh.

Air leam gu ’n cluinn mi ghaoth gu binn,
Mar cheol ri seinn tre ghlinn mo chri’,
Gach sruth gun tamh ri caoidh na suinn,
A thriall air tuinn ’s nach till a chaoidh;
Tha ’n uiseag bheag do ’n ciuine ceol,
’S an smeorach bhochd gu tursach, fann,
Ri gul ’s a’ caoidh na suinn a sheol,
’S nach till ri ’m beo gu Tir nam Beann.

’Na m’ aonar tha mi caoidh a ghnath.
An dream a b’ abhaist comhnadh leam,
Ach ’s fada bhuam a dh’ fhaibh gu brath,
An dream nach fhagadh m’ inntinn trom;
’S mar sin cha-n ’eil cionfàth fo ’n ghrein,
Ni m’ anam eibhinn a so suas,
Gu ’n tig am bàs ’am ionnsuidh fein,
Le ’shaighdean guineach, geur, gun truas.

O, failte, Bhàis; O, failte, Bhàis.
Gur fearr am bàs leam na bhi beo,
Oir ni e saor mi bho gach càs,
Tha fagail m’ anam trom fo sgleo;
Oir cha-n ’eil agam gion no gaol,
Do ni ’s an t-saoghal mhealltach, bhreun,
Bho dh-fhalbh a null thar cuan us caol,
An dream bu chaoin ’s bu chaomh leam fein.

Cha-n ioghnadh ged tha m’ inntinn trom,
’S nach tog mi fonn air oran binn,
’S mi nis air fas cho lag ’s cho lom,
’S gur coma leam-sa ceol a sheinn;
Oir dh-fhalbh mo roghainn as an tir,
’S ’n an àit tha ciobairean us Goill,
’S cha b’ aill leam fein a riamh, gu fior,
Bhi striochdadh sios do shiol na foill.

Gur cianal tha mi ghnath leam fein,
Mar chailleach-oidhch’ air call a h-àl,
Mar Oisein bochd an deigh na Feinn,
Tha mise caoidh na dh-fhalbh air sàl;
Oir dh-fhagadh mi ’na m’ aonar truagh,
Mar long air cuan gun chrann, gun seol,
Le cridhe brist’ air call mo shnuadh,
Nach eirich suas le duan no ceol.

Cha chluinn mi tuilleadh cainnt nam beann,
A’ chainnt a b’ annsaidh leam fo neamh,
’S cha-n fhaic mi chaoidh air raoin no gleann,
Na h-oighean grinn ri seinn gu seimh;
’S ma chluinn mi piob, le torman ard,
Bho bhalgairean aig sail luchd-dreuchd,
’S ann thuiteas inntinn throm a’ bhaird,
’S a chridhe sgàint le craidh us creuchd.

Ach beannachd leis gach cnoc us sliabh,
’S gach sruth tha triall tre ghlinn mo ghaoil,
Tha m’ anail fàs gu fann ’na m’ chliabh,
Mo shuilean blian ’s mo cheann cho maol;
Tha m’ anam tursach, trom, fo chàs,
Gu fann air fas le bron us caoidh,
’S mar sin aig uair us àm mo bhais,
O thir mo ghraidh, slan leat a chaoidh!

* * * *

’An sin gu ’n thuit am bard le sgios,
’S air-leam air ball gu ’n chaill e ’n deo,
’S nuair bhasaich esan dh-fhailnich sios
An Gaidheal deireannach bha beo;
Gu ’n chrom an giubhas sios a cheann,
’S mu thimchioll chruinnich ainglean neamh,
’S gu ’n thiodhlaic iad e ’n Tir nam Beann,
Chum codal trom gu sùthainn, seimh.

Gu ’n chlisg mo chridhe— ’s dhuisg mi suas,
Bho ’n aisling suain a bhruadar mi,
’S air ainm mo Dhe ’tha lan de thruas,
Gu ’n d-thug mi luaidh le run mo chri’;
Toirt taing do Righ na cruinne-cè,
Gu bheil na Gaidheil fathast beo,
’S ’an dochas feadh gach linn us rè,
Gu ’n teid E-fein mar thearmunn leo!

—Luinneagan Luaineach.

AN DA LEIGHEAS
AGUS
K . D. C. PILLS
Leigsidh iad an da Eucail Mhor
CION-CNAMHAIDH agus TEANNTACHD.
Cuir a dh’ iarraidh sampuill, teisteannais us urrais.
K . D. C. COMPANY, Ltd.,
New Glasgow,Nobha Scotia. —agus—127 State St Boston, Mass.

Taghail aig Stor
MATHESON , TOWNSEND & CO. ,
agus faic na tha aca do
bhathar de gach seorsa agus
e ri reic gu saor.
Math ar duthcha tha ’nar beachd

NIALL Mac FHEARGHAIS,
Taillear.
SIDNI - - - C. B.

$1 .00 air 80c.
Tha tuilleadh ’sa choir de bhathar tioram againn, agus fad da sheachdain bheir sinn seachad fiach dolair de bhathar air ceithir tasdain (80c.) a dh’ airgead. Thig mu ’m bi ’n t-am seachad agus
FAIGH BARGAN.
McDonald Hanrahan & Co.
Sidni, Iulaidh 16, ’97.

C’AIT AM FAIGH MI?
Saibh, Glasan, Luaidhe, Sgeinein, Lainntearan, Sguabaichean, Paipear-tearra, Paipear-tubhaidh.
Olla, Fudar, Glaine, Siosaran, Tairnean, Bucaidean, Tuaghannan.
GHEIBH AIG
C . P. MOORE,
Sidni, C. B.