---

[48]

FOIRM AN BHAISDIDH and so sīos.

CUIMHNIGH ar tūs go bfuil toirmisge a mbriath- ruibh Dé do mhnāibh searmōin do dhēnamh nó freasdal na Sacramuinte, agas is / follas nār ordaidh Dia ^[Diá] na Sacramuinte do ghnāthughadh a bfolach nó a n-uaigneas mar phiseōgaibh nō mar ghliocas, acht a bfāgbhāil don choimhthinōl, arna gceangal ré briathruibh Dé mar tséla aithrighe. Ar an adhbhur-sin, is in-tugtha ^[intughtha] an lenamh bhias ^[bhiás] dā bhaisdeadh do chum na h-eagluise ^[Heaglnise] a lō na h-urr- naidhe agas na sermōna, agas a athair agas an fhiadhnuise maille ris, agas tugthar a bfiadhnuise an Mhinisdir é a ndiaigh na searmōna, agas fiar- fuidheadh an Minisdir an cheisd-se:

AN E ADHBHAR fā dtugabhair-se an leanamh-sa libh and so, dā bhaisdeadh agas d’iarraidh dhá rīribh a cheangal agas a fhuaidhel ré corp diamhair Iosa Crīosd?

Freagradh an t-athair nó an fhiadhnuise é, agas abradh mar so:

Atāmuid gan amharas agā iarraidh sin féin.

’Na dhiaidh sin labhradh an Minisdir mur so:

TUGMUID DAR N-AIRE, a bhrāithreacha ^{[abhraithreachcha]} in- mhuine, ciondas do-rinde Dia ^[Diá] / na n-uile chumh- acht cland ochta dhō féin dínn, agas ní h-ē sin amhāin acht tar ēis ar ngabhāla a gcumand a Eagluise do gheall sē dhúin maille ris sin go mbeith sé féin ina Dhia dhúinn agas dār gcloind go nuige an mīle céim. Agas mar do dhearbh sé sin dá phobal féin san t-Sein-tiomna ^[tsemtiomna] lé sacramuint an ghear- raidh-thimchill, is mar sin do ath-nuadhaidh sé an nī cēdna

---

[49] dhúinne sa Tiumna ^[thiumna] Nuaidh ré Sacramuint an Bhaisdidh, dā chur a gcēill dúinn leis an t-sacramuint-sin gurab leis ar gcland bheag, agas uime sin nach cóir a gcur ar gcūl ōna comhtharraibh naomhtha agas ōna sélaibh slānaighthe ré n-aithneōchar a chland féin seach lucht droch-chreidimh nō pāghānachaibh.

Agas nī ricthear a leas tuigse agas creideamh do bheith ag gach aon-duine ghabhas an t-Sacramuint-se, ach a mbeith fā ainm pobail Dé, iondas go ma leō maitheamh a bpeacth- aidh tré dhórtadh fhola Iosa Crīosd do rēir gheallaidh Dhé uile-chumhachtaidh; an nī atá follas do rēir / Phóil, mar adeir sé cland na ndaoine agā mbí athair deagh ^[dheagh] -chreid- mheach do bheith glan naomhtha. Agas fós do ghabh ar Slānuightheōir Crīosd chuige ’na fhiadhnuise agas ’na ucht an chland bheag agas do bheandaigh iad ^[íad] . Agas atá an Sbiorad Naomhtha agā dhearbhadh dhúinn gurab do phobal Dé an chland bheag, agas gurab leō maitheamh a bpeacaidh ó Chrīosd. Ar an adhbhar-sin nī fētar a gcongmhāil ó tsélaibh agas ó chomhtharraibh pobail Dé acht mun dēntar an ēgōir orra. Agas fós ni fhuil an uiread-sin féin d’fheidhm ar an gcomhtharradh amuigh a thuigsin go madh dīth slān- uighthe dhōibh a n-uireasbhuidh, dā dtiucfadh do dheif- riughadh nō do thindeanas báis chuca nach lamhthar go h-imchubhaidh a dtabhairt do chum na h-eagluise. Acht sinde (ag tabhairt dār n-aire an umhlacht dhligheas gach Crīosdaidhe do thabhairt do bhriathruibh agas d’ordughadh Iosa Crīosd, neoch tug aithne dā Easbulaibh agas dā Mhinis- dribh / searmōin agas baisdeadh gach uile dhuine do dhēn- amh gan eidir-dhealughadh), atāmuid agā bhreathnughadh gurab neamh-imchubhaidh do chomand Eagluise Dé na daoine do-nī go tarcaisneach bheith ag diūltadh na sligheadh riaghalta ro-dhīorgha do ordaigh a ghliocas diadha-san do theagasg agas do chomhfhurtacht ar gcēdfadh tromdhoi-ne.

Tuilleadh oile fós, is follas gur h-orduigheadh an bais- deadh do fhreasdal nō do dhēnamh a ndūil uisge dā theagasg dhúinne, agas mar eisimlāir, mar do-nī an t-uisge nighe nō glanadh tsalchuir an chuirp leath amuigh, gurab amhluidh sin do-nī fuil nō brīdh fhola Crīosd ar n-anmanda do ghlanadh

---

[50] leath astoigh ōn t-salchur agas ōn phuindsiūn mharbhthach lé rabhamar truaillidhe neamh-ghlan do rēir nādūire. Agas gé tā deasgaidh neamh-ghlan na droch-nādūire-sin do ghnáth ’nar bfeōil nó ’nar gcorpaibh, nī h-aigeōrthar oraind í do bhrīdh bháis Chrīosd, óir is linde fīr/ēntacht Chrīosd inar mbaisdeadh. Nī h-ē gurab in-bhreathnuidhe an bhrīdh-sin nó na cumhachta do bheith leath astoigh don uisge nō san obair amuigh féin (óir is imdha duine do baisteadh agas nār glanadh leath astoigh riamh), acht an Tí do ordaidh an baisteadh do dhēnamh, ar Slānuightheōir Iosa Crīosd, go n-oibridheand sé brīdh an bhaisdidh a gcroidheadhaibh na bfīrēnach san aimsir imchubhaidh lé neart an Sbiorad Naomh. Agas is de sin ghoireas an Sgriobhtūir ar n-ath- bhreith, agas atā sin go h-āiridhe i ndā phonc, a marbhadh dhroch-thoile an chuirp nó na colla agas a nuaidheacht ^{[anúauidheacht]} nō a ngloine bheathadh, mar atá cothughadh maith do dhēnamh a n-adhaidh ar nāmhad ar feadh ar n-aimsire, do chaitheamh ar n-aimsire sa ngloine do ghabhamar umaind a n-am ar mbaisdidh.

Agas gé tá dochar agas cathughadh ar nāmhad oraind a gcuairt nó a dturos aithghearr na beathadh-sa, neoch atá ag ar sīor-iondsuidhe lé neart umarcach, nī troid gan / tarbha ar dtroid; óir an cath gnāthach atá againd, agas an sgiath daingean do-leōnta a n-adhaidh bháis agas ifrind, is comh- tharrdha lán-daingean é go bfuil Athair cuimhneach againd ar an ngealladh tug sé dhúinn a n-Iosa Crīosd, agas go bfuil ag ar mbrosnughadh fā chathughadh cruaidh do dhēnamh a n-adhaidh na nāmhad-sin, agas ní h-ē sin amhāin, acht go bfuil ag tabhairt a dheirbh-fheasa dhúinn uachtarānacht an chathuighe-sin do chosnamh.

Uime sin, a bhrāithreacha inmhuine, is ēigean én-uair ar mbaisdeadh, agas ní h-é sin amhāin, acht tēid a dtarbha go mōr dhúinn bheith a bfiadhnuise an Bhaisdidh agā dhēnamh, do chuimhneachadh an cheangail atá eadruind agas Dia ^[Diá] , mar do gheall sé dhúinn go mbiadh sé ’na Dhia ^[Dhiá] dhūinn agas sinde ’nar bpobal dó, agas go mbiadh sé dh’athair ^[dtathair] againd agas sinde ’nar gcloind aige-sean; agas go madh ēidir lind an aimsear do-chuaidh tharaind do choimhneachadh, agas a

---

[51] fhēchain an bfu ilmaoid daingean a ndeagh-chreideamh san aimsir ina bfuilmaoid, nó a ndeachamar ar seachrān ó Dhia ^[Dhiá] do bhrīdh neimh-chreidimh agas dhroch-bheathadh neamh- ghloine; agas má tāid ar gcoinsiansa agā n-agra sind oraind, is urasa dhúinne ar a tson sin bheith go maith do rēir gheal- laidh ghrādhaidh ar n-Athar dhúinn, neoch atá ag gairm gach aon-duine maille ré h-aithrighe do chum a thrōcaire, agas go bfēdmaoid ó so amach gluasacht agas cēimniughadh nī bhus furachra do rēir ar n-inmhe.

Tuilleadh eile fós, is urasa dhaoibh-se, a aithreacha agas a mhāithreacha, sōlás mór agas subhachas do ghabhāil chugaibh ag faicsin bhur gcloinde agā ngabhāil a n-ucht an choimhthinōil Chrīosdaidhe, dā chur a gcēill daoibh-se ^[daoibhsé] go bfuiltí féin gach ēn-lā ag tōgbhāil agas ag beathughadh na cloinde atá fā ghrásaibh agas fā thrōcaire Dhé, neoch agā bfuil a úidh agas a aire do ghnáth lé freasdal aithreamhail ar an gcloind-sin. Agas is beite dhaoibh- /se subhachas sīor- bhuan oraibh fān adhbhar-sin, óir atá a fhios agaibh nach dteagmhand én-ní dhōibh gan a dheagh-thoil-séan dā dheōnughadh dhōibh. Uime sin is beite dhaoibh-se fuir- eachair fīor-dhītheallach dā dtōgbhail agas dā n-altrum agas dā n-oileamhain a dtuigsin fhīrindigh agas a n-eagla Dhé uile-chumhachtaigh. Agas dā ndēntar suarruidhe nō dear- mad riú fā fhalach thoile an Athar neamhda orra, nī don chloind amháin do-nīthear an urchōid-sin acht bhudh damnadh dhaoibh-se féin fā dheōidh a fhulang an chland do cheanduigh sé ré fuil a Mhic d’impōdh uadha go grāin- eamhail do dhīth thuigsena na fīrinde do chur a gcēill dōibh. Ar an adhbhar-sin, atá d’fhiachaibh oraibh-se lé bhar n-uile dhītheall freasdal do dhēnamh san aimsir imchubhaidh, mar atá bhur gcland do thōgbhāil a dteagasg fhoirfe fhīor- Chrīosdaidhe, agas go h-áiridhe a lán-ndóchas do dhēnamh as fīrēntacht Iosa Crīosd amhāin, agas fuath do / thabhairt do chrābhadh fhallsa agas d’umhlacht dhealbh agas do riaghail an Phāpa. Agas do chum a fhios do bheith againd fā dheōidh gurab é so creideamh inarbh āil libh-se, a athair agas a fhiadhnuise, an leanamh-sa do thōgbhāil, sloindidh féin dhúinn and so a bfiadhnuise Dé ar tūs agas na h-eagluise

---

[52] agas an choimhthionōil Chrīosdaidhe, suim an chreidimh inarbh áil leibh an leanamh-sa do thōgbhāil agas do theagasg. And sin abradh an t-athair nō, mun roibhe sé do lāthair, abradh an t-athair spioratālta airteagail an chreidimh darob comh-ainm an Chré.

’Na dhiaidh sin mīnigheadh an Ministir mur so síos iad ^[íad] :

ATA AN CREIDEAMH Crīosdaidhe do-chua- labhair anois go h-aithghearr, arna roind go gnāthach i ndá air/teagal dég; acht do chum go madh feirrde do thuigfemaois sin roind[feam] é a gceithre chuid priond- subālta. Beanaidh an chéd-chuid de ré Dia ^[Diá] Athar; an dara cuid ré h-Iosa Crīosd ar dTighearna; foillseōchaidh an treas cuid ar gcreideamh dhúinn sa Sbiorad Naomh; agas foill- seōchaidh an ceathramhadh cuid dhēigheanach créd é ar gcreideamh a dtimcheall na h-Eagluise agas grása Dé arna síor-thoirbheart dí.

Ar tūs, a dtimcheall Dé adbhamaoid trí neithe .i. gurab é Dia ^[Día] ar n-Athair ar tús, go bfuil sé uile-chumhachtach; an dara ní, gurab é cruthuighthōir neimhe agas talmhan é; an treas nī, goirmaoid ar n-Athair dhe agas creidmaoid gurab é ar n-Athair, nī h-amhāin ^{[na mhain]} ar son ar gcruthaidhthe (óir atá sin coitcheand dúinn uile agas dona crēatūiribh eile, gē nach bfuaradar an mhéid-sin d’onōir Dia do bheith ’na Athair grādhach aca), acht is uime ghoirmaoid ar n-Athair dhe, ar son gur thogh sé go saor sind mar chloind ochta dhó féin / do chum na beathadh bioth-bhuaine ar son Iosa Crīosd. Agas is mó mheasmuid an trōcaire ro-oirrdheirc-se iná gach uile ní talmhuidhe truaillidhe, óir ’na fhēgmhuis so amhāin nī fhuil aoibhneas nó ard-tsonas nō comhfhurtacht crīochnuighe ag an gcineadh dhaonna; agas an tan bhias ^[bhiás] so againd, is láin- ndearbhtha dhúinn go dtreōruidheand sé sind a n-uile ghlu- asacht na beathadh-sa leis an ngrādh-sin féin lēr thogh sé go saor sind ó thús, iondas gurab í ar gcrīoch fā dheōidh dhe an rīoghacht tsuthain do ullmhuidh sé dā chloind thoghtha do chosnamh. Oir ^[Oír] ón tobar-sa thrōcaire saoire Dé agas ōna mhacacht ochta atá sruth ar ngarma agas ar nglanta agus

---

[53] ar ngnáth-naomhtha, agas fā dheōidh sruth ar nglōruighthe ^[nglanta] ag teacht chugaind, mar do-ní an t-Easbul Pól a fhiadhnuise.

Adbhamaoid fós an Dia ^[Día] sin féin, ar n-Athair, do bheith uile-chumhachtach, nī h-amhāin ^{[na mhain]} ar son go bfēdand sé gach én-ní bhus āil leis do dhēnamh, acht ar son go / bfuil sé ag riaghladh agas ag ro-choimhéd gach uile chrēatūir ar neamh agas ar talmhuin agas fá thalmhuin lēna ghliocas diadha agas lēna chumhachtaibh, mar do ordaigh a thuigse tsīoruighthe agas a thoil thrōcaireach a gcongbhāil a n-ordughadh ó thús.

Agas adbhamaoid sa treas cuid gurab é cruthuighthōir neimhe agas talmhan é .i. go bfuil neamh agas talamh mar sin ’na lāimh nach dēntar én-ní ionta a n-ainbfios dó nó fós a n-adhaidh a thoile, acht go bfuil sé mar sin agā riaghladh iondas gurab í is crīoch dhó sin a ainm diadha-san do bheith glórmhur ionta. Agas mar sin atāmaoid ag admhāil agas ag creideamh nach bfuil ag na diabhluibh nó ag lucht dhēnta uilc ar an t-saoghal cumhachta ar bioth do dhēnamh triob- lōide nō dīthe nó dochair do chloind thoghtha Dhé, acht an mhéid is toil leisean do dhēnamh dhōibh mar bhallaibh freasdail dó féin, d’fhiondachtain agas d’fhēchain ar gcreid- imh agas ar bfulaing agas ar bfoighide, nō ^{[as catchword only]} / dār mbrosnugh- adh suas lé barr dīthill d’eadar-ghuidhe a anma-san, nó do ghnáth-smuaintiughadh an aoibhnis agas an ard-tsōláis neamhdha atá ag feitheamh oraind tar ēis na ndochar ndim- buan-sa. Gidh eadh nī ba leithsgél ^[leíthsgel] dona daoinibh aingidhe so, ar son nach bfēchaid choidhche ar thoil Dé do choimh- līonadh lēna n-aingidheacht nō umhla fós do dhēnamh dhō.

Tuigmaoid dá nádūir chomhlāna eidir-dhealaighthe a n-Iosa Crīosd .i. diadhacht tsīoraighthe agas daonnacht chomhlān ceangailte ré chéile ^[cheilé] ; iondas go bfuilmaoid ag admhāil agas ag creideamh in focal suthain sīoraighthe sin, do bhí roimh gach tús agas gach tosach, lēr cruthuigheadh na h-uile neithe, agas atá fós agā ndīon agas agā ndīdean mar atāid, gur ghabh sé ar nádūir dhaonnai-ne ó óigh lé h-oibriughadh an Sbiorad Naomh san aimsir ar ordaigh comhairle chomh-mbuan a Athar neamhdha féin; iondas go dtuigeam agas go gcreideam nach raibhe én-ní ina / ghein-

---

[54] eamhain acht niamhghloine agas naomhthacht, agas fós sa méid a dtarrla ’na bhrāthair dhúinne é. Oir ^[Oír] dob ēigean agas dob imchubhaidh, an tí dhār chóir cách do ghlanadh ó tsal agas ó tsalchur a bpeacthadh, é féin do bheith glan ó uile tsalchur peacthaidh ina ^[iná] gheineamhain agas fós d’ēis a ghein- eamhna. Agas mar adbhamaoid agas mar chreidmaoid gur geineadh é ōn Sbiorad Naomh, is mar sin adbhamaoid agas chreidmaoid go rugadh é lé h-ōigh darab ainm Muire, do threibh Iūda agas do theaghlach Dāuīd, do choimhlīonadh gheallaidh Dé agas na bfáidheadh .i. go mbrisfeadh sliocht na mná ceand na nathrach, agas go ngébhadh ōigh toircheas gan chion fir, agas go mbéradh sí mac dā bhudh ainm Emanuel, is inand sin ré rādha a nGaoidheilg agas ‘Dia maille rinde.’ An t-ainm-se Iosa, is iondand sin ré rádha agas ‘Slānuighthōir’ a nGaoidheilg, an t-ainm tugadh dhó ón aingeal dā dhearbhadh dhúinne gurab é féin am/hāin tslāineōchas a phobal féin ōna bpeacthuibh.

Adearar fós Crīosd ris; is ionand sin ré rādha agas ‘neach ar ar cuireadh ola,’ ar son na n-oifigeadh tugadh dhó ó Dhia ^[Dhiá] Athar .i. gurab é féin ’na aonar do h-orduidheadh ’na Rīgh agas ’na tSagart agas ’na Fháidh. Is Rí é ar son go bfuair sé gach uile chumhachta ^{[chumhachtha]} ar neamh agas ar talmhuin, iondas nach bfuil én-neach oile, ar neamh nō ar talmhuin, agā bfuil cóir nō ceart ar ladh nó ar aitheantaibh do chuma nō do cheangal do rēir choinsiasa daonna, agas fós nach bfuil éin- neach oile lēr bf’ēidir ar n-anmanda do dhíon ó dhaoirse pheacadh nó ar gcuirp do dhíon ó fhoirrneart aingidhe daonna acht eisean amhāin; agas oibrighe sé so lē cumhachtaibh a bhriathar féin, lē dtairrngeand sé sind ó chuibhreach agas ó dhaoirse tSatáin ^[Tsátain] , ag tabhairt thighearntuis dúinn ós ciond pheacaidh an fad mhairfeam agas do-nīmaoid seirbhīs dār nDia ^[Ndiá] féin a bfīrēntacht agas a naomhthacht ar mbeath/adh. Is Sagart é atá suthain sīoraighthe; agas creidmaoid-ne agas adbhamaoid sin ar son gur dhīol sé ceirt-bhreitheamhnus a Athar ’nar n-ainm-ne agas ar ar son, lē h-iodhbuirt a chuirp féin, neoch tug sé mar ofrāil ēn-uair suas sa chroich rēr césadh é; agas mar sin gidh bē iarras slighe eile ar bioth, ar

---

[55] neamh nó ar talmhuin, seach a bhás-san agas a pháis, dá tha- bhairt do chum ghráidh Dé, nī sgandail amhāin do-bheirid dó, acht maille ris an sgandail, go fiú a gcumhachta atāid ag diūltadh thoraidh agas thābhachta na h-én-iodhburta-sin. Adbhamaoid gurab é is én-Fháidh and, neoch do fhoillsigh dhūinne lān-toil a Athar in gach én-nī bheanas rēr slānughadh.