D’Órd in Dieta no Caithme in Bhidh—is e so e .i. intan éireochas neach sa mhaidin sínedh artús a lamha ocus a mhuinel ocus cuiredh aedaighi go glan uime ocus indarbadh ainnsein imurcracha in cét dileaghtha ocus in dara dileagha ocus in treas dileaghtha le seiledh ocus le himurcrachaib na sróna ocus na bráighedh oir is iad so imarcracha an treas dileaghtha ocus aindsein coimleadh an corp dambia aimsir imcubidh aige arson fhuighill an alluis ocus in luaithrigh bis air in croicind oir ata in croicinn poiremhail ocus tairngidh cuigi gach ní bis angar dó doréir g[alen] sa cét leabur de simplici medicina. Et aindsein círeadh a chend ocus indladh a lamha ocus a aighiadh a huisgi fhuar sa t’shamradh ocus a huisgi the sa geimhregh ocus nigheadh a shúili le huisghi arna congmhail sa bhél ocus arna theghadh and ocus ar tuma an méir tanuisti and oir indurbidh sin tursgar na súl ocus glanaidh iat. Et coimleadh aindhsein a fhiacla le duille urcuill isin t’samhradh ocus le croicinn an ubhaill buidhe sa geimhredh. Et aindsein aburadh a trátha muiri no a ní eili bhus dúthracht lis. As a h’aithle sin denadh saothar ocus siubhal mesarrdha an inaduibh árda glana ocus ullmuigter a biadh indus congabha biadh a cét oir déis an thsaothair sin intan tinnsgnus a thochlugadh go nadurdha ocus na gabhadh roimhe ocus na cuireadh afaill oir adeir auicina sa caibidil labhrus doní ithter ocus ibhter go

COLUMN X.

tabair fulang ocaruis tar a gnathughadh angaili do línadh do lenduibh morguighthi ocus tic antan sin línadh tadhbais o lind ruadh arna tarruing cum béil an ghaili indus nach éidir an biadh do caithim lis in thochlugadh ainmhidhe ge madh áil e ocus ni dligheann neach a sháith docaitimh mar adubhramar roimhainn ocus ni dlighinn acht énbhiadh do caithimh ar aon bórd oir adeir auicina san inadh th’shuas Nichil deterius quam cibaria multiplicare et in eis temporibus prolongare .i. ni fuil ní is measa na na biadha d’imdhughadh ocus aimsir d’faidiughadh ag a caithimh ocus is uime sin adeir an deiradh caibidilech de regimine cibi gur leór lis na sendaoinibh feoil amhain do caithimh sa maidin ocus aran amhain ar a suiper ocus ni gabdhaois biadha examhla an éinfheacht. Gidhedh da caithter biadh imdha ar énchuid is ferr na neithi seimhe dotabairt artús ocus na neithi remhra ainnsein na a contrarda sin oir intan caithter in biadh seimh déis an biadh remair diligher goluath e ocus ni dentar an biadh remhur ocus bidh se intan sin ag iarraidh sligheadh amach ocus ni fhaghann on biadh remhar do beith an íchtar ocus tic de sin go comuisgter ris e ocus go truaillter uile iat. Gidheadh dambeith a fhis ag neach in biadh do meadughadh ris in ghaili do budh cóir oireat in méid is teó íchtar an ghaili na a uachtar dotabairt don biadh remhur artús. Gidhedh ni héidir no ni h’urusa sin do denamh ocus o nach féduruis cad is indenta claon aleith na seimhe mar adir auicina a caibidil leighis in quartana ocus sa dara partegul do regimenta acutorum. Item na gabhadh biadh omh ar

COLUMN XI.

muin bídh leth bruithi. Et dlighear a fis uime sin gombi in biadh a comnuighi sa corp sul dilighthar go himlan e sea huair dég mar adeir aueroys sa dara partegul do na canticibh ocus adeirar in cétna sa caibidil deighinuigh don tseiseadh leabhur do colliget ge ataid naoi nuaire ag a radh a leabhraibh éigin ocus is brég sin oir is dóigh gurub e in sgribneoir fuair nuimir éigin sgribhtha ocus ni fitter catt í ocus do rinn e seachran ag sgribhadh ocus is sea huairi dég do dhlighfeadh beith and ocus is e a cúis sin oir adeir auicina a caibidil de regimine cibi ocus aueroes isna canticibh gurub e is proindiughadh orduighthi ann biadh do caithimh fathrí sa dá la .i. fadhó ládibh ocus einfecht lá eile ocus dlighith sea huaire dég beith ittir gach dá uair dibh sin indus go roindfigter in dá lá nadurda ina fuilitt ocht nuaire ocus dá fithet go comtrom a trí rannuibh ocus is e a adhbur sin madho rindeadh sechran sa ló inarcaith fadhó go certuighter e arnamhárach ag caithimh énuair ocus e contrario oir gach olc doniter on linadh leighisigh in folmughadh e ocus e contrario mar adeirar sa dara partegul d’aforismormh. Gidhedh adeir auicina sa treas leabur sa treas fén dég sa treas trachtadh ocus sa caibidil labrus do moille tuirlingha an bhiadh asa ghaili Remanencia equalis cibi in stomacho et egressionis eius est illud quod est inter duodecim horas et uiginti duas .i. isi aimsir cuttroma anmhana in bídh isin gaili ocus a fhagbala dhó ambi ittir da uair dég ocus a dhó fithteat tre moilli oiprighthi na brighi dileaghthaighi ocus is uime sin adeirim otheid an biadh go remar isin gaili gurub sia anus and na inaduibh nan dileaghadh eili oir is seimhe in chilus na in t’aran ocus is uime sin is luath inntaighter a fuil deirg e ocus is luath indtaighter fuil derg aros a póiribh nam ball ocus tic lis in radh so auicina in biadh do dhileaghadh

COLUMN XII.

isna ballaibh uili re sea huairibh dég ge teagmadh gan a cur a cosmailius gohuilidhi riu risin fedh sin gidheadh anuidh uair and o anmhfainne an ghaile ocus o reimhe ocus o righne an bídh re ocht nuairibh dég no ré fitit uair sa gaili mar is folluis a neimh-dhileaghadh an gaili ocus intan caithius nech biadha urchoideacha eigin anus uair and a póiribh an ghaili ré mí no ré ráithi mar do chuala o daoinib fírindecha gur sgeigheadur bídh ocus leighes uair éigin sa cainndighecht ocus sa t’substaint mar gabattar iat mí roime sin. Tuilleadh eile dlighear d’foillsiughadh .i. nach imcubidh baindi ocus iasg ar én bórd na fín ocus baindi oir ullmuighit nech cum lúbra ocus na gabhthur lictuairi rotesaigi déis an bhídh goluath na énní diureticach oir truaillitt an biadh aga losgadh no aga chur ar siubhul go roluath ocus is ume sin is olc in drageta do níter do maratrum ocus d’anís cona cosmuilibh goluath déis na coda oir is ferr cumsanadh ina sesamh no siubul ailginach do denamh déis in bídh mar a dubhuirt rufhus Modicus incessus post prandium hoc est quod michi placet .i. is mian liumsa began siubhuil taréis na coda gidheadh gluasacht mór do denamh deis in proindighthi dosiubul no do marchuideacht truaillidh in biadh ocus toirmisgidh an dileaghadh. Ashaithli sin codladh go mesarrdha oir furtachtaighi sin in dileaghadh mar adeirur sa canoinsi Uentres hieme et uere gurub maith rena thuigsin a méd fhurtachtaighius in codladh in dileaghadh gidheadh is olc in codladh ocus in nemh-codladh téid tar modh amach mar adeirur sa dara partegul d’aforismorum ocus dentar e san oidhci oir adeir ip[ocras] sa cét partegul do pronosticorum Sompnus naturnalis est qui noctem non effugit et

COLUMN XIII.

diem non impedit .i. is sin is codladh nadurda and in codladh nach sechnann in oidchi ocus nach toirmisgind in lá. Gidhegh donit daoine imdha lá don oidchi ag codladh sa ló ocus ina ndúsacht san oidchi ocus is ro-olc sin. Gidhegh dlighidh tu afis gurub ar in taobh ndes dlighear codladh artús oir is mar sin is ferr do niter an dileaghadh arson nan ae do beith faoi in gaili and ocus dilighur impog ar in taobh clé asaháithli conach tairngter an biadh cum nan ae sul dilightur gohimli e ocus impogh arís ar in taobh ndeas innus gumadh usaide tarrongtar an ní do dileaghadh sa ghaili cum nan ae ocus tuicter so o auicina sa caibidil labrus d’follamnughadh aneith itter ocus ibter ocus isa caibidil labhrus don codladh ocus don nemh-codladh ocus adeir fós and sin go tabhair tindsgaint loighi ar in medon furtacht mór cum an dileaghtha arson go connmhann an tes nadurda ocus gu tachmaingind e gurub uime sin méduigter e. Gidhegh is olc codladh faon ocus is olc don radarc codladh goluath déis bídh ocus is olc fós codladh lae muna derntur angar do beith asuighi e ocus athaigh maith déis na coda ocus isin th’samradh ocus becan intan sin fós ocus is uime sin adeir in fersaighteoir Aut breuis aut nullus sit sompnus meridianus .i. bith codladh in meadoin-lae gerr no na dentur e. Gideagh dan derntur roimh in cuit e dentur o mhaidin go teirt doréir ip[ocrais] sa dara partegul do pronosticorum. Et ingaibhter a dhenumh ocus in bél osluigthi aregla droch aeir do dul asteach do toirmeosgadh in dileaghadh ocus bith in cend gohárd isin chodladh ocus cluthur le hédach gomaith e do réir auicina ocus is ro-maith sin cum in dileaghtha. Item measruighter aicidigi na hanma ocus is uime sin adeir in fersaightheoir Sit tibi mens leta labor et moderata dieta .i. bith menma tshuilbir

COLUMN XIV.

agat ocus diet mesurdha ocus déna saotar. Et is mór fhoghnus fothrugadh uisgi milis acht nach bia biadh isin gaile. Et bith in suiper gerr no édrom muna bia in gnathughadh ina aighidh oir do leith in dileaghtha do niter isin codladh do budh ferr ni budh mhó do biadh do caithimh isin oidchi gidhegh o doniter in codladh go ro-luath sul toitis an biadh o bél in ghaili is uime sin is ro-mór urchoidighius móran in bidh san oidche don radhurc ocus is uime sin ataitt móran d’fersadhaibh ar an adhbarsa Nocturna cena fit stomaco maxima pena .i. is mór an pian do goile super na h’oidhce Si uis esse leuis sit tibi cena breuis madháil let bheith édrum bioth do shuiper cogerr ocus ata dá fersa ele ar an cétna Scena breuis uel cena leuis raro molesta .i. is andam is athumulta an suiper gearr no édrum. Magna nocet medicina docet res est manefesta .i. teagasgaigh an ealadha leighis ocus is raod fholluis con urcoididhinn an suiper mór. Tuilleadh fós Sume cibum modice modico natura foueatur .i. caith began bídh oir sástur in nadur o began. Sic corpus refice ne mens ieiuna grauetur gurub amlaidhi shásfaidhter an corp gan truime do bheith ar an menmuin on trégenus maseadh tabuir an biadh uait mar is tusga tochluighes an nadur e. Item indarbtur an fual ocus in feradh ocus na fastaighter ar éncor iad tar an aimsir a san dtaighter an indharbadh oir do gendaois duinte isna taobhaibh ocus siansanach isna cluasaibh on gaothmuirecht ag impogh suas no cloch no ydoripis o chongbail an fuail. Sin duit a eoin o aodh o cendainn

COLUMN XV.

Nec minctum retinere uelis nech cogere uentrem .i. narub áil let th’fual do congmail na do meadhon d’éigniughadh .i. tar an aimsir ina beitter gomaith e ocus is uime sin nach maith beith gu ro-fadha ar in camra na fásgadh éigneach do denamh ocus is uime sin is sea huaire is maith in fual do tabairt sa ló conoidchi oir is e sin in lá nadurda ocus in feradh fadhó no fathrí san aimsir cétna mar adeirit na ferrsadh so In die minctura fit sexies naturali tempore bis tali uel ter sit egestio. pura .i. in cetruma caibidil don aimsir.