7

Diciadain – Iseabail

Bha sgàthan an lobaidh ag innse dhomh gu robh am broth fada na b’ fheàrr. Sin fhad ’s nach cuirinn air an solas. Ach bha e – cha robh e – cha robh e buileach – O, dè feum a bhith coimhead san sgàthan a h-uile leth-uair, ’s ann bu chòir dhomh coimhead air a’ phìos eadar-theangachaidh a bh’ aig Catrìona ri chrìochnachadh. Leabhar chloinne bige, thuirt i, cha bhiodh maill ann – cha bhitheadh, nam biodh sgeul agamsa, no aig faclair Gàidhlig sam bith a nochd riamh ann an clò, dè Ghàidhlig a bh’ air ‘woolly mammoth’ .

Ciamar a chumainn m’ aire air woolly mammoth is mi dèanamh dealbh dhìse a’ coinneachadh Evander MacCrimmon nam àite-sa. A’ cur eòlas air. Mise bha dol a thachairt air an toiseach, ’s chanadh e nach robh e ’son dèiligeadh le duine sam bith eile, gum mise an aon duine a thuigeadh dha-rìribh a bhriathran, an aon dualchas, na h-aon fhreumhaichean ...

Càr! Cò – Landrover aig Guano, dòchas nach eil e tighinn an seo – chan eil, shiud e sìos, agus – Florabel? Bha mi ’n dùil gu robh siud seachad – nis ma thionndaidheas e sìos rathad a’ mhachaire – dais air, cà ’il Catrìona cumail a’ phrosbaig. .. O, càr eile, ’s fheàrr dhòmhsa cumail air ais bhon uinneig ... Tracy le bhan na leabharlainn, dòchas nach stad i, O, seo Gòrdan a’ tilleadh, cha leig i oirre g’ eil i ga fhaicinn, bha tàirneanaich is dealanaich ann nuair a dhealaich iad siud. Feumaidh gun do leig e às an tèile aig an taigh-òsta. Ach ciamar a – cha chuireadh tu corrag air. Fiù ’s san sgoil nuair a fhuair e cead dràibhidh ’s chuireadh e dh’àite sam bith sinn leis an t-seann bhan, ’s e chuireadh – dhan chùl, nam faigheadh e an teansa, bha seòrsa de love-nest aig’ ann an sin le beagan chuiseanan is seann phlaide tartain (sin a chaidh innse dhomh). Ciamar a tha Catrìona beò an seo: ma tha fear sa choimhearsnachd air an cuireadh tu corrag, tha e ga chumail fhèin gu math falaichte – càr eile. Chan eil mi ga aithneachadh idir – gu math ùr – tha e stad. Chan eil fhios a’m idir ...

“Cà bheil thu, Chait? ’Eil thu sin? Cha robh dùil agad riumsa ’n-diugh!”

Uill, cha robh, air bith cò thu – ’s fheàrr dhomh dhol sìos.

“Puss, puss! Cà BHEIL thu?”

Puss, puss? Dè ...

Cha robh mi fiù ’s air doras a’ chidsin a ruigheachd nuair a bha seòrsa de ghailleann ann an geansaidh clòimhe air mo mhuin. Timcheall orm, co-dhiù. Dhia, cia mheud gàirdean a bh’ aige, chan eil rian nach ann mar seo a tha trosg a’ faireachdainn anns an lìon.

“Mmphmn! aùisd! rrrrrrrrrnnnnleig às mi!” An ann a’ cunntais m’ fhiaclan a bha e feuch an robh an t-each fallain, no

a’ tomhais doimhneachd an t-slugain. ’S dòch’ gun e dotair ENT a bh’ ann, a’ faighinn tlachd mhòr à obair. Bha e gun bontainn dha na cluasan fhathast. Shuath mi caol mo dhùirn ri mo bheul, is dh’fheuch mi ri ceum air ais a ghabhail, mach à ribe nan gàirdeanan orang-utan.

“Chan e ... ”

O. Cha robh math dhomh innse. Murt. Feumaidh gu bheil Catrìona gu math eòlach air. Puss, puss! Gu MATH eòlach. Cur barrachd air corrag air an fhear sa. ’S cha do dh’inns i AON FHACAL dhomh mu dheidhinn, an tràill, am ... Agus bha e air a bhith ag ithe liocras, ’s e ’s lugh’ orm. Bha na gàirdeanan a’ slacadh. Chaidh agam air òirleach no dhà de shaorsa fhaighinn. M’ anail a tharraing.

“Bha mi ’n dùil gun tu bhiodh toilichte m’ fhaicinn! Trì seachdainean tràth – reubaltaich san Delta, sheòl an t-soitheach gu Accra, chuir iad sinne dhachaigh is chaidh criutha eile a-mach. Bha mi ’n dùil gum biodh tu air do dhòigh ... ”

O, am balach beag bochd. Bheil am bil’ ìosal air chrith, chan fhaic mi ann an dorchadas an lobaidh.

“Tha mi duilich ... tha ... ceann goirt, ro fhad’ aig an sgrìon, dìreach – bha mi, uh, bha mi shuas na mo shìneadh.”

Mearachd mhòr a bha siud. Bha am facal ‘sìneadh’ na sholas uaine dhan orang-utan,leum e thugam a-rithist mar gum b’ ann air meas blasta a shàsaicheadh acras ann an coille Bhorneo. Ach bha mi deis air a shon, thionndaidh mi mo cheann chun an taobh mus fhaigheadh e eòlas na bu chàirdeile air mo sgòrnan. Mearachd eile. Cha robh dad aige an aghaidh chluasan. ’S ann a bha meas mòr aig’ orra.

’N dòchas nach eil cèir innte.

Shìorraidh, bha sinn air ais aig bonn na staidhre.

“Fuir-ich ... ”

“Seadh, a luaidh – bheil do cheann goirt fhathast? Thugainn, togaidh mi fhèin suas thu, cha bhi sinn fada ga chur am feabhas.”

“Fan, stad, feumaidh mi aspirin no rudeigin, bha mi dìreach a’ dol a dh’iarraidh deoch, gabh air do shocair ... ”

Dh’fheuch mi ceum taobh a’ chidsin. Bha seo coltach ris an t-seòrsa trom-laighe sam bi do chasan a’ diùltadh gluasad, do cheann ag ràdh riut ‘Ruith’ agus iadsan mar gum biodh ann an sùil-chruthaich.

Cha robh e carachadh.

“Thugainn, cuiridh mi ’n coir’ air.”

“Sin thu, cha bhi e fada tighinn chun a’ ghoil, ha-ha!”

An ainm sealbh. Ciamar a gheibh mi às a seo. Nam faigheamaid gu solas geal a’ chidsin is gum faigheadh e sealladh ceart dhe mo chuid phlugan cha bhiodh guth air deiseil agus deònach.

“ !! *!Dè thachair dhut?”

Cò smaoinich gum bithinn taingeil do chungaidhean na h-òinsich a bha a’ gabhail ‘comhairliche bòidhcheid’ oirre fhèin. Dh’inns mi an sgeul. A’ cur na coire gu làidir air ‘Iseabail’, carson nach cuireadh?

“M’ eudail bhochd! Trobhad an seo!”

Ooops. Pas-de-bas timcheall bòrd a’ chidsin.

“Tha e – tha, chan fhuiling mi dad a’, mm, a’ suathadh ann, tha –” beagan de Schottische seachad air an stòbh – “ ... fhios agad, tha e rudeigin goirt, an rud as lugha, b’ fheudar dhomh cadal air uachdar na leapa ... ”

Bhiodh Pavlov moiteil às an duine seo, bha faclan leithid ‘leabaidh’ ag obair dìreach mar gum bruthadh tu putan. Doras a’ frids fhosgladh mu choinneamh agus sìnteag no dhà a dh’ionnsaich mi sa Highland Fling a ghabhail gu chùlaibh, fhad ’s a bha mi togail a-mach botal bainne. Saoil nan toirinn a-mach bogsa na deighe, an robh dòigh air fhuarachadh?

“Nì mi cofaidh dhuinn.”

An turas sa, esan a ghabh ceum air ais. Taobh an dorais-cùil. Rudeigin na shùilean, eadar duilich agus feargach. “Tha fhios agad nach toigh leamsa cofaidh. No bha.”

“O – tha mi duilich – fuirich, tha tì an seo. . .”

“Cò e, a Chatrìona?”

“Dè?”

“Còig seachdainean – cha robh thu fada ’g atharrachadh! Còig seachdainean gam mhealladh air a’ phost-dealain agus ’s e seo an fhàilte a tha romham!”

Dh’fheumainn innse.

“Ach – chan e ... ”

“Cha leig thu leas tòiseachadh! Tha mi ga thuigsinn glan!”

Thionndaidh e cheart cho luath ’s a thàinig e staigh agus a-mach leis brag! aig an doras-cùil, brag eile aig a’ gheata agus dranndan fiadhaich aig a’ chàr is e tionndadh, fo shròin Landrover Ghòrdain – bha mi fàs eòlach air ràn nam brèicichean aige – Gordan a choimhead a-nall, a chunnaic m’ aodann aig an uinneig, agus a rinn, gu nimheil, soidhne a bha uaireigin a’ buntainn ri Churchill, mus do lean e an carbad eile sìos am bruthach.

Ach cò e? ’S e bha aithghearr dheth fhèin, ach ma bha e seachdainean aig muir, an truaghan ... ach nach b’ i an donas i

nach tuirt aon fhacal mu dheidhinn! Cha robh ach leum suas an staidhre chun a’ fòn-làimhe, dh’fheumadh i a’ cheist seo a fhreagairt sa mhionaid uarach ged a bhiodh i an teis-meadhan Evander MacCrimmon a threòrachadh tarsainn rathad Euston agus sia sreathan chàraichean gu bhith air am muin.

Oho, naidheachd!

Bho catmob: Bill Smith à Bearsden!! !! !! !! ! !!

Dè? Chan e. Air bith cò bh’ ann, chan e Bill Smith à Bearsden. Sa chiad àite, chan i an aon sròn a bh’ ann — a’ chuimhne th’ agamsa air Bill Smith, is chan eil cus, i fhèin a b’ eòlaiche air, bha sròn air a sgoltadh sgadan. Chan e sin an seòrsa sròin a bh’ air mo shrainnsear idir, agus bha mi air a bhith faisg gu leòr oirre airson sin a ràdh le cinnt.

Ach chan ann a’ freagairt mo cheist-sa a bha i, cha robh mi air a’ cheist a chur oirre fhathast, ’s ann a bha rudeigin aice ri innse ... feuchamaid, tha na stabaichean beaga a’ coimhead fallain. “You are through to Catherine MacRae’s voicemail ...” Gonadh air.

Bho: Catrìona NicRath<catmacra@yahu.islenet

Gu: Iseabail NicRath<macrabel@westnet.com

Smaoinich! Bruidheann air foilleil ... Cò chreideadh e ... fhuair thu ’m brath agam, nach d’ fhuair? Ach SMAOINICH — is chan eil càil a dh’fhios aige gun do dh’aithnich mis’ e. Ciamar a dh’aithnicheadh, cha mhi th’ ann, thusa th’ ann, is chan fhac’ thusa mòran riamh dheth.

Dh’fhalbh e fhèin ’s Jeremy a-mach gu sushi bar — tha mise

beò air a’ ghaoith, feumaidh, cha d’ fhuair mi fiathachadh co-dhiù, chan e gun toirinn taing dhaibh airson criomagan de dh’iasg amh. Bha an sgalag math gu leòr airson a dhol chun an stèisein ach ’s dòch’ gum biodh leth-òirleach de dh’adag air a sgeadachadh le sliasaid srùbain fada ro leòmach dhòmhsa. Tha e ciallachadh gu bheil ùine gu leòr agam a h-uile càil innse dhut: ’s fhada mus till iad. Thuirt Richard nach biodh cabhag sam bith air Jeremy ’s e lìonadh a bhrù ’s a’ sgoladh amhaich air cosgaisean na companaidh. Ciamar a tha thu beò ag obair dhan amhasg. ..

Ach fàg sin an dara taobh – fuirich, cha chreid thu, ’s gann gu robh mi fhèin ga chreidsinn ’s mi ga fhaicinn le mo dhà shùil ...

Bha mi tràth aig an stèisean ach am bithinn ann an deagh àm, agus sheas mi pìos air ais bhon gheata, mus tòisicheadh na daoine air sruthadh a-mach bhon trèan, ach am biodh deagh chothrom agam d’ ùghdar Fìor Cheilteach aithneachadh; mise an dùil gum biodh an creutair is e air aineol aig an deireadh, ach cha robh dad dheth, ’s ann a bha mo liagh air thoiseach le ceum cabhagach. ’S math gun do sheas mise pìos air ais. Agus chan eil fhios a’m fhathast dè thug orm na seann speuclairean-grèine a bha an tòin mo bhaga a chur orm.

Co-dhiù, sheas e tiotan – bha dùil aige ri cuideigin – agus thàinig gath grèine tro mhullach an stèisein a laigh dìreach air a shròin, is bha e agam anns a’ mhionaid. Latha ann am Moral Phil, is an òraid cho tioram is gu robh am beagan nach robh nan cadal a’ faicinn mioràids de dh’uisgeachan is de dheochannan is mhothaich mi dhan fhear a bha seo, na shuidhe shuas ri taobh na h-uinneige, agus a’ ghrian a-staigh air na lòsain dhustach a’ dèanamh lann claidheimh dhe shròin. Agus ’s i bh’ ann, an

dearbh shròn, Bill Smith à Bearsden! Seo Evander a chaidh a thogail ann an dachaigh uaigneach gun fuaim ach na stuaghan a’ sluaisreadh gaineamh na tràgh’d, mo chas! Oideachadh anns an t-seann dualchas, gun spot truaillidh bho ghnàthasan-foghlaim an là an-diugh! Fear a fhuair a thogail trì troighean bho sgiamh brèicichean busaichean Ghlaschu agus a bha gu tachdadh le fearas-mhòr chionn ’s gun deach esan gu Allan Glen’s!

Cha do leig mi orm dad. Chanainn gun do rinn e seòrsa de chlisgeadh nuair a chunnaic e mi, ach chùm mi romham mar nach biodh ann ach an srainnsear – an srainnsear a bha an eachdraidh-beatha a’ dealbhachadh. “Isobel MacRae,” arsa mi fhèin gu milis, agus mhionnaichinn gun tug e faochadh dha ‘Isobel’ a chluinntinn, “from Greylag Books. Tha Gàidhlig agaibh, tha mi tuigsinn?”

Cha do chòrd sin ris idir, idir. Bha Evander againne gu bhith uabhasach fhèin Gàidhealach a-bhos am measg nan Gall, ach ’s e ceist eile a bh’ ann Gàidhlig a bhruidheann ri tè a bhuineadh dha na h-Eileanan. “Tha,” ars Evander, “ach ... ” agus mhìnich e dhomh – sa Bheurla – mar a bha cainnt ar sinnsrean dhàsan cho prìseil, agus cho airidh air a cumail gun truailleadh, fìor, glan, mur gum biodh i sruthadh à fuaran far am biodh Oisean fhèin a’ sàsachadh a phathaidh – tha mi ’n dòchas gu bheil thu dèanamh dealbh dhìomsa ag èisteachd gu foighidneach ris a seo an cùl tagsaidh, gun dad a choltas air m’ aodann gu robh mi gu bhith gòmadaich aig an tramasgal – ach dh’fheumainn aideachadh gu robh e geur na inntinn, am balach, cho luath ’s a thàinig an leisgeul thuige – co-dhiù, cha bhiodh esan, thuirt e, a’ bruidheann na Gàidhlig ann an suidheachaidhean làitheil – mar, bha agam ri thuigsinn ged nach robh de dh’aghaidh

aige a chanadh e, an cùl tagsaidh robach dhubh Lunnainn le mo leithid-sa, ach a’ gleidheadh nam faclan dlùth dha chridhe gus nach cailleadh iad am brìgh ... Cuiridh mi geall nach eil barrachd aige na ‘Tha’ is ‘Chan eil’ is ‘Slàinte Mhòr’.

Cha robh fiù ’s pilichean tinneas-mara agam.

Cuiridh mi geall gun do chuir Evander – Bill – leth-uair seachad le Bun-chùrsa Gàidhlig, latha air choreigin nach robh an còrr aige ri dhèanamh, uair an uaireadair le eachdraidh Mhic a’ Phearsain, feasgar le Publisher’s Weekly agus am Financial Times,mus do bhuail e staigh air gu robh a fhreumhaichean cho Ceilteach. An damh.

Bheil fhios agad dè bh’ aige na phòcaid? Bàrdachd Dhonnchaidh Bhàin. Cuideachadh mòr dha air an trèan, thuirt e, ga chall fhèin am measg nam monaidhean ’s nam beann, ga neartachadh, mus tigeadh e measg gleadhraich a’ bhaile, le sàmhchair nam mullach agus langanaich nam fiadh – is mise a’ faicinn, a dh’aindeoin speuclairean dubha, oisean dhen Ghuardian a’ priobadh a-mach on bhaga aige!

Tha na sùilean aige glè bhrèagha, call a th’ ann gu bheil am bidean nam beann tha siud eatarra, agus gu bheil an claigeann a th’ air an cùlaibh làn leithid de dh’amaideas. Ach smaoinich cho dàna!

C.

Bho: Iseabail NicRath<macrabel@westnet.com

Gu: Catrìona NicRath<catmacra@yahu.islenet

Carson nach do dh’inns thu dhomh gu robh thu falbh le cuideigin? Cha leigeadh tu leas a bhith ga chleith bhuamsa, dh’fhaodadh tu bhith air rudeigin a ràdh.

Bho: Catrìona NicRath<catmacra@yahu.islenet

Gu: Iseabail NicRath<macrabel@westnet.com

Cò dh’inns dhut? Rona, cuiridh mi geall. Tha e aig muir – cha bhi e staigh ’son trì no ceithir a sheachdainean – cha robh mi dol a ràdh guth gus am faicinn ciamar a bhiodh cùisean nuair a thilleadh e.

Bho: Iseabail NicRath<macrabel@westnet.com

Gu: Catrìona NicRath<catmacra@yahu.islenet

Chan eil na aig muir. Staigh an doras gun ghnogadh no eile madainn an-dè agus theab e mo sguabadh suas an staidhre fo achlais mus d’ fhuair mi facal a-mach. Chanainn nach eil cùisean air fuarachadh idir, mas e sin an t-eagal a bh’ ort.

“Hallo?”

“Tha Niall air ais? Cuin a thill e? Carson? Nach neònach nach do dh’fhòn e thugam ... ”

“Carson a dh’fhònadh e thugad ’s tu an seo?”

“DÈ!! ?? Bheil thu ag ràdh rium nach do dh’inns thu dha?”

“Mm – cha d’ fhuair mi an cothrom ... ”

“Iseabail. Chan eil mi ag iarraidh fealla-dhà idir. Carson nach do dh’inns thu dha gun tu bh’ ann?”

“Carson nach do dh’inns esan dhòmhsa co bh’ ann! Tha mi dìreach ag innse dhut, cha d’ fhuair mi an cothrom, bhuail siud a-staigh dhan taigh mar chnap gaoithe, leum e orm mar madadh-allaidh, agus chionn ’s nach d’ fhuair e na pògan is barrachd a bha e sùileachadh, mach leis le stuirc mus d’ fhuair mi mo bheul fhosgladh – uill, mus d’ fhuair mi facal ciallach a ràdh. Cò e co-dhiù?”

“Dè tha thu minigeadh, cò e – na bi leigeil ort nach do dh’aithnich thu e.”

“Cha do dh’aithnich ach chunna mi feadhainn dhe chàirdean ann am prògraman David Attenborough!”

“Niall MacArtair.”

“Sheadh?”

“Iseabail! Bràthair an Teadaidh.”

“Bràthair an Teadaidh? An e Niall ainm bràthair an Teadaidh? Bheil thu ciallachadh bràthair an Teadaidh, a bha bliadhn’ air thoiseach oirnne san sgoil?”

“An sguireadh tu a ràdh ‘bràthair an Teadaidh’! Niall an t-ainm a th’ air – tha e fada nas laghaiche na ’m burraidh eile – cuimhn’ agad idir, dh’fhalbh e dhan cholaiste-mara ann an Sasainn, tha mi cinnteach nach fhac’ thusa mòran dheth tuilleadh, cha bhiodh na h-aon saor-làithean agaibh.”

“Ach – a Chatrìona, tha mi duilich, bha rùid sgriosail air a’ falbh às a seo – ’s fheàrr dhut grèim fhaighinn air ... ”

“Mm, fònaidh mi sa mhionaid – ach smaoinich Bill Smith, an ceigean cealgach, cò chreideadh. . .”

“Sùilean brèagha, ge-tà, thuirt thu?”

“Fhalbh ’s ... !”