Beath Ur Air Seann Eilean
Le TOM WEIR

Air a’ chiad duilleig de’n chiad Ghairm, bha cùnntas aig Dòmhnall Seumas MacLeòid, nach maireann, air Eilean Hiort. Dh’ innis e beagan de dh’ eachdraidh an eilein, agus mar a dh’ fhàg an tuath e ann an 1930. Cha tàinig e riamh asteach air an Ollamh no air duin’ eile gun tigeadh ath-nuadhachadh air Hiort, agus gun cluinnte ann a rithist guthan ri còmhradh agus ùird ri clachaireachd.

Ach ri linn obair nan rocaidean a thighinn a dh’ Uibhist thainig obair ’na lùib a Hiort. Mar sin, tha Hiort a’ tighinn beò. Far nach fhacas riamh làraidh, bithidh carbadan neònach a ghineadh le cogaidhean. Far nach cualas guth riamh air telebhisean, bithidh innealan a tha fada air thoiseach air innleachd nan dealbh. Far am biodh Pàrlamaid Hiort cruinn uair, bithidh a nise pàrlamaidean beaga eile a bhios a’ beachdachadh air“megacycles”agus “radar” agus “ballistics.”

So agaibh Hiort mar a chunnaic mise an t-eilean le mo chamara.

An so shuas, chì sibh àitean còmhnaidh an airm far an robh seann chlachan nan Hiortach. Far a bheil feadhainn de na tighean ’nan seasamh fhathast mar a dh’ fhàgadh iad ann an 1930. Ach chan iad na tighean sin as sine. Anns an dealbh cuideachd, chì sibh làraichean nan seann tighean talmhainn a chladhaicheadh bho chionn mìle bliadhna ’s còrr. Trì earrainnean de dh’ eachdraidh taobh ri taobh. Air an tràigh, chì sibh am bàta mór a bhios a’ cur innleachdan an airm air tìr, oir is ann an so a thàtar a’ dol a dheanamh a’ chiad rathaid a rinneadh riamh air Hiort.

[Dealbh]

Agus so agaibh bàta mór nan tancaichean a’ magadh air an t-seann Dunàra nach tigeadh faisg a’ mhìle do’n chladach.

Chan eil na seann chaoraich Shòathach a’ leigeil dad orra. ’S dòcha nach eil iad a’ tuigsinn dé tha dol. Là no dhà an déidh do’n arm tighinn bha na caoraich cho solta ’s a bha iad riamh, ag ionaltradh ameasg nan àitean còmhnaidh mar a b’ àbhaist dhoibh anns na seànn làithean.

[Dealbh]

[Dealbh]

So fear de na h-uain Shòathach air a làn dòigh ann an gàirdean Iain Eyres á Lunnainn.

Chan eil guth air guga no air buthaigire aig na Hiortaich ùra so. ’S e buntàta ròiste ’s mart-fheòil a bhios am Baoghlach Eachann Mac Dhòmhnaill a’ còcaireachd. Is e an dara fear o’n làimh chlì. Is e an dara fear a deas air, Mac ’Ille Mhoire á Eirinn. B’ iad Clann ’IcIlle Mhoire a’ chiad threubh a chaidh a Hiort. Tha a’ chuidhle air a dhol mun cuairt gun teagamh!

[Dealbh]