Sean Eòlas-Luibh

(18) SAIL-CHUACH

ALASDAIR MAC’ILLEMHAOIL

THA còrr is deich seòrsachan de ’n fhlùr so ri ’m faighinn air feadh ar dùthcha, agus tha iad fo dhealachadh ainm mar—Fail-chuach, Dail-chuach, agus Sàil-chuach.

Bha e ’na chleachdadh sa’ Ghearmailt an leabaidh-pòsaidh agus a’ chreathall a sgeadachadh leis an dìthean, agus tha e coltach gu robh an dearbh ghnàths aig na Ceiltich agus na Greugaich o shean.

Tha e air aithris gun do thuit dubhar a’ Chroinn-cheusaidh air an lus, agus gu bheil sin ’na aobhar air a cheann a bhith crom fo bhròn. Ann an Innse Gall bha meòg, anns a robh sàil-chuach air a bruich, air a thoirt mar dheoch-leighis air fiabhras.

B’ e so am flùr a b’ annsa leis an fhàidh Mahomed, agus gus an latha-an-diugh tha e measail aig a luchd-cuideachaidh. Anns a’ Ghaidhealtachd bha sàbh dheth mùirneach aig na mnathan, agus cha b’ iongnadh sin oir bu mhór a bhuaidh.

Sàil-chuach is bainne ghobhar,
Suath ri t’ aghaidh,
’S chan eil mac Rìgh air an domhain
Nach bi air do dhéidh.

Nan robh sùgh an luibh air a chur air rosgan neach ’na chadal, thàlaidheadh sin aigneadh a dh’ ionnsaigh a’ chiad chreutair air an laigheadh a shùil.