TEINE CEANN FOID
le Ailean Caimbeul MacGilleathain
Eadar-theangaichte le Pol MacAonghais
Teine Ceann Foid
EARRANN II
SHIN mis’ an sin air mo bhial fodham agus mo chorragan ’nam chluasan a’ glasadh a-mach a chiùil oillteil ud. Chan eil fios dé cho fad’ ’s a shìn mi an sin agus mo chridhe a’ leum ’s a’ plosgail ’nam chliabh mar bheathach sgianach nach gabhadh ceannsachadh, ach mun d’ fhuair mi de mhisneachd na thogadh mo cheann a dh’éisdeachd ás ùr, bha a’ phìobaireachd air sgur. Ach, rud a cheart cho eagalach, chluinninn a nis fuaim bruidhne a’ tighinn ugam gu taisbeanach o thaobh thall a’ bhealaich! Fuaim nan ciadan a’ bruidhinn còmhladh agus an guthan ag éirigh ’s a’ sìoladh mar shluasradh na mara air cladach carrach. Agus gu dearbh bha rudeigin fa-near dhaibh—dh’aithnichinn sin ged nach deanainn a-mach facal is gun fiù fiosam gu dé chànan a bh’ aca.
Ach ann an tiotan chuala mi cuideigin aig an robh guth air leth cumhachdach ag eubhach os cionn chàich.
“Seasaibh dlùth ri cliù ur sinnsrean!”
“Seasaidh! Seasaidh! Sinne nì sin! ”, dh’ eubh càch air ais ris agus cha mhór nach do dh’ eubh mi fhìn an aon rud. Abair thusa toileachas nuair a dh’ aithnich mise an guth cruaidh cumhachdach ud—guth Sheumais Chrùbaich! Ge ’r bith air thalamh bhuan a dh’ fhàg e fhéin is càch a-muigh an seo mu ’n taca-sa dh’ oidhche, is mise fear a bha coma. Thug mi crith-leum an toileachais asam air ais o bhial a’ bhealaich agus rinn mi air streap suas ris na cnuic a bha eadar mi agus na daoine. Dorcha is gun robh an oidhche cha robh mi fada san dìreadh agus anns an t-sreap dhomh, chuala mi a’ phìob ga spreigeadh uair eile agus b’ e a nuallan a chuir an spionnadh unnam. Cha robh eagal no oillt orm a nis is mi ’g aithneachadh fìor mhath có mheòir a bh’ air an fheadan.
Nuair a rinn mi mullach a’ chnuic dheth chunna mi ’n sealladh sin nach dìochuimhnich mi ri m’ mhaireann fhad ’s a mhaireas anail unnam. Ciamar gu bràth a theid agams’ air innse an togail a fhuair mo chridhe an oidhch’ ud nuair a thàr mi mullach na bruaiche ’s a choimhead mi sìos ris a’ chòmhnard?
Bha an rathad mòr ’na theine beò—o cheann a’ bhealaich shìos fodham gu iomall nan croitean fada shìos aig bun a’ bhruthaich. Is cha b’ e falaisgean an fhoghair a bha lasadh na h-oidhche ach lòchrain air an giùlain le daoine—daoine an taobh sear. Bha h-uile mac màthar
Nuair a ràinig an fheadhainn a bh’ air thoiseach bial a’ bhealaich, bha sgal na pìoba na bu chruaidhe buileach agus tharraing sin mi sìos an cnoc pìos far am faicinn iad a’ tighinn a-mach aig a’ cheann eile agus iad a’ toirt a’ mhonaidh orra. Bha Coinneach Pìobaire air an ceann agus cha b’ fhada gus an do dh’ aithnich mi an fheadhainn a bh’ air a shàil. B’ e m’ athair a’ chiad fhear—a mhuilchionn dheis air a stopadh ’na phòcaid mar a b’ àbhaist o nach robh làmh aige rachadh innte—agus cuide ris Lachlainn Bàn. Cha robh an Lachlainn Bàn ach duine beag—bha e na bu lugha na m’ athair—ach gu dearbh cha b’ e cion na meudachd an rud do ’n toireadh duine an aire a-nochd ach an cumhachd ’s an t-ùghdarras a bh’ ann an giùlan an duine. Ri taobh m’ athar is Lachlainn bha Colla Mór an gobha, is gu dearbh cha robh cion nan òirleach airsan. Famhaire mór de dhuine agus bha Seumas Crùbach aige nochd air a ghuailnean. Cha bu mhotha le na slinneinean móra, calma ud cudtrom Sheumais na poca siùcair.
Air an cùlaibh bha fichead is fichead eile de fhir a’ tighinn; a h-uile mac màthar agus cabar no sgonn mhór mhaide air choreigin aige ’na dhòrn.
A Thì Mhóir, b’ annasach an sealladh e! ’S beag a bha dhùileam faicinn mo dhaoine fhìn cruinn, còmhla mar seo agus neart iongantach, neònach air a bhuileachadh orra; neart a chuireadh eagal ort. Cha robh teagamh agam a nis nach ann air Uige agus tigh a’ bhàillidh a bha iad a’ dèanamh gus mo thoirt dhachaidh agus leum mi sìos ris a’ bhruthach ás an déidh. Bha mo chridhe ’s mo chuislean air bhreislich agus tha cuimhneam gu robh mi ’g eubhach àrd mo chlagainn, ach aig sealbh tha brath gu dé.
Leth-làimh ann no ás, b’ iongantach am fàsgadh a thug m’ athair orm nuair a choinnich sinn agus bha lasadh an toileachais gu soilleir ’na shùil. Ann an tiota bha sinn air ar cuartachadh le daoine. Bha iad thall ’s a-bhos, ag eubhach ’s a’ ceistneachadh. Cha robh dòigh ann a h-uile duine fhreagairt còmhla agus mu dheireadh b’ e Seumas Crùbach a chuir tosd orra.
“Eisdibh, éisdibh, a chlannaibh na mallachd!” dh’ eubh e agus e mùidheadh a bhata air an fheadhainn nach gabhadh a chomhairle. Dh’ innis mi dhaibh mar a bh’ air tachairt dhomh bhon a chaidh mo thogail air a’ mhonadh; ach cha tuirt mi guth mu ’n litir a fhuair an t-uachdaran. Bha Seumas Crùbach air a spiris fhéin agus, le ghuth sgairteil, a’ toirt mo naidheachdan do ’n fheadhainn a b’ fhaide air falbh nach robh gam chluinntinn dòigheil.
Nuair nach robh an còrr agam ri aithris, leum Lachlainn Bàn suas air creig chòmhnaird a bha làimh ruinn agus thog e mise suas leis ás a dhéidh. Ann an tiotan, chaidh breith air m’ athair agus chuireadh esan suas cuideachd ri ’r taobh. Sguir an othail ’s an eubhach cho luath ’s a thuig iad gu robh Lachlainn Bàn a’ dol a bhruidhinn. Ann an tiota, laigh sàmhchair iongantach air a’ chòmhlan mhór dhaoin’ ud shuas air iomall a’ mhonaidh; sàmhchair cho domhainn ’s cno drùiteach ’s gun saoileadh tu gun cluinneadh tu fiar a’ fàs agus na fàdan mòine ’s na lòchrain a’ lasadh gach gruaidh ’s a’ caitheamh solus annasach, mì-nàdurra air na creagan ’s na raoin fhuara mun cuairt duinn.
“Seadh, matha, fhearaibh, chuala sibh rabhadh an uachdarain. Cha b’ ann bhuaithe fhéin, cha b’ ann o ’n ghobhar bàillidh aige chuala sibh e, ach o Alasdair ann a seo—aois nan sia bliadhn’ diag, a chaidh a thogail àrd fheasgair le sgioba pholasman ’s nach d’ fhuair mar sgaoil chun an dràsda fhéin agus mòinteach aige ri choiseachd, ’s an dubh oidhch’ ann. Carson nach tanaig an duine mór fhéin a thoirt rabhaidh dhuinn? Innsidh mise dhuibh. Bha fios aige damainte math gum faigheadh e freagairt an turas seo, freagairt nach . . .”
Cha chualas an còrr leis an ghrad-iollach a thanaig o gach duine. Cha chuala mise leithid riamh. Nuair a shìolaidh am faram beagan, dh’ innis mi do m’ athair nach b’ e an t-uachdaran idir, ach fear na coidse, bu choireach gur e chas a bh’ agam air a’ mhòintich mu ’n fac’ ud.
“Chan eil e gu diofar sam bith,” arsa m’ athair. Cha robh dad de ghnothach aig duine sam bith do thoirt air falbh mar sud agus chan eil an còrr mu dheidhinn.” Cha d’ fhuair mi ’n còrr a radha oir bha Lachlainn Bàn air tòiseachadh ás ùr.
“O seadh, gheibheadh e freagairt, fhearaibh. Agus b’ e sin, nach teid còirichean is ceartas a chur a thaobh mionaid nas fhaide. Có as fheàrr còir air an fhearann—esan no sinne? Dé ’n còir a th’ aige-san a bhith togail bhallachan ’s a’ deanamh laghannan mar a thogras e?
Cha tug am fearann sad fallais ás a chorp-san riamh, theid mis’ an urras. Ach thug e gu leòr asainne, is gun sinn dad ach mar na beathaichean ainmhidh fo na h-uile h-uachdaran a th’ ann. Tha an t-uachdaran a’ bruidhinn mu lagh ’s nach eil sinne ga ghleidheadh. Ciamar an aon donas a chumas sinn lagh ann an àite far nach eil a leithid de rud?” Aig a sin ghlac e mo làmh agus thog e suas i r ’a ghualainn.
“Na inns’ dhòmhsa gu bheil lagh ann an àite far an togar o dhachaidh, gun fhios gun fhoighneachd nuair a thogras an t-uachdaran gille òg mar seo—mac an athar a chaill a làmh sa’ chogadh ann an seirbhis an Rìgh.”
Cha b’ eubhach riamh chun a sin e. As gach sgamhan thànaig glaodh chruaidh na feirge agus shaoil mi nach sguireadh iad a dh’ eubhach am feasda. Ach cho luath ’s a thog Lachlainn Bàn a làmh sguir iad.
“Toil an uachdarain agus riaghailtean a’ bhàillidh, sin an aon lagh a th’ againne, is cha tig an latha bhios sinn air a chaochladh. Bithidh sinn mar a bha sinn riamh—mar na brùidean—mur a seas sinn còmhladh ’nan aghaidh. Thigeadh a chuid shaighdearan! Dé an deomhain a nì iad? Bheil iad an dùil a h-uile duin’ againn a mhort airson gu robh saorsa agus ceartas a dhìth oirnn? Ach bithidh sinn saor—saor mar a tha còir aig daoine bhith—ma sheasas sinn còmhladh. Seasamaid ri guaillibh a chéile agus faodaidh an t-uachdaran agus a chuid sgalag an imprig a dheanamh am màireach.”
“Seasaidh! Seasaidh! Ri guaillibh a chéile!”
Air gach taobh thog iad an glaodh agus bha cuid ag eubhach iad a dh’ fhalbh an sin fhéin gun an còrr dàil agus an t-uachdaran a dhraghadh ás a leabaidh. Bha Lachlainn Bàn agus m’athair dearg an aghaidh seo agus thog iad an guth ’nan aghaidh, oir b’ e cosnadh gun tùr gun tonaisg a bha fa-near dhaibh. Cha b’ e na bha de dh’ uisge-beatha an corp feadhainn aca a bha deanamh cron air an cinn ach am brosnachadh a bha Seumas Crùbach a’ deanamh orra. Ma bha duine riamh air chaothach, bha an tàillear an oidhch’ ud. B’ e cuis-oillt a bhith ga fhaicinn ’s ga chluinntinn. Le solus leumnach nan lòchran chìte an t-aodann mì-chneasd’ aige air a thoinneamh le feirg ’s le gamhlas agus e cur nam both dheth gu h-uabhasach. Dé an seòrsa dhaoine bh’ annainn, bha e ’g eubhach, mur an robh duinealas fa-near dhuinn? Dé a b’ fheàrr sinn na dròbh de sheann chailleachan lotha nuair a leigeamaid a thoil fhéin leis an uachdaran, gun làmh a thogail ’na aghaidh?
Robh cuimhn’ againn idir air boireannaich a’ Bhràighe, a thug an aghaidh air polasmain Ivory—b’ iadsan a b’ airidh a bhith caith na briogais, ’s cha b’ e sinne. Abair thusa gun do rinn e magadh air an fheadhainn a thug an aghaidh air agus tha mi deimhinne gu robh mhór chuid air a leantainn tarsainn a’ mhonaidh gus loineadh a thoirt air an uachdaran, a dh’ aindeoin m’ athar is Lachlainn Bàn.
Ach nuair bu mhotha bha Seumas a’ cur ás ’s a’ steòrladh a bhata, ’sann a dh’ fhàs Colla mór cho searbh dhe ’s gun do chrom e cheann gu h-aithghearr. Shad e Seumas bhar a dhruim agus rinn e nead dh’ a shròin ann am badan còinnich. Nuair a chunnacas Seumas a’ spriodail air a bhial fodha sa’ chnoc sguir a sgalairtich ’s an deasbud ’s am mùidheadh ann an tiotan agus chuala mi am mothar gàire bu chruaidhe chuala mi riamh. Nuair a thòisich an tàillear air guidheachan ’s air damanadh a bha oillteil, cha bu ghàireachdraich riamh chun a sin e. Cha robh, ’s cha bhitheadh, guth tuilleadh air ionnsaigh a thoirt air Uige. ’S beag a chuir eubhach is guidheachan Sheumais air Colla. “Tha mi seachd seann sgìth dhiot,” ars an gobha, “agus mur a sguir thu, bristidh mi ’m bata agad na dhà leth agus bidh thu sin gus an grod thu, laochain.” Chuir sin casg air Seumas gu math aithghearr oir cha rachadh aige air ceum a dheanamh ás aonais a’ bhata aige.
Mar sin, le Seumas Crùbach sàmhach mu dheireadh ann an tosd throm na tàmailt, rinneadh ri tilleadh air ais dhachaidh—rud a bha cho math, oir bha gu leòr an sud a bha corra mhìle o ’n dachaidhean. Aig bonn a’ bhealaich sgaoil móran an sud ’s an seo a réir an àird san robh an tighean agus a rithist aig an drochaid shìos dhealaich sinn ris an fheadhainn a bha dol na b’ fhaide ’n iar. Ach bha fhathast còmhlan math againn ann nuair a dhlùthaich sinn air croit m’ athar.
Bha mo mhàthair san dorus gar feitheamh agus gun i air a dòigh idir, idir, a réir cholais. Nuair chaidh mi stigh seachad oirre dh’ fhiach i m’ aodach a bha nis bog, fliuch agus thòisich i air gearain. Bha maighstir-sgoile air tadhal, ars ise, agus b’ fheudar dha falbh gun fhios aige gu dé bh’ air tachairt. Dh’ fhan e ùine mhór ’s cha do nochd duine beò. Nach bu truagh nach robh dòigh air fios fhaighinn uige agus an duine bochd a’ dol a ghabhail mu thàmh gun fhios aige gu dé a thachair idir, idir. Shaoileadh tu leis a’ ghearain a bh’ oirre gur e mise bu choireach an t-uallach trom seo a bhith air a’ mhaighistir. Ach bha mo mhàthair riamh mar sud—tuilleadh is deiseil gu urram a thoirt do dh’ fheadhainn aig an robh bheag no mhór de dh’ ùghdarras, co-dhiù b’ airidh iad air gus nach b’ airidh.
Bha fiosam gu robh obair m’ athar air diachainn a chur oirre agus cha tuigeadh i feasd dànadas nan daoine dheanadh gearain an aghaidh duine mór mar a bha ’n t-uachdaran.
“Ach,” arsa mise, “bidh fios aig an dearbh fhear luath gu leòr gun do thill mi dhachaidh.”
Chuir seo an caothach buileach oirre.
“Gu dearbh ’s beag an t-iongnadh na polasmain a bhith ás do dhéidh-sa mas e sin an seòrsa bruidhne a tha thu gu bhith cleachdadh.”
“Eisd, a bhoireannaich,” arsa m’ athair agus e tuigsinn gu robh na h-uimhir san éisdeachd. “Seall có th’ againn! Lachlainn Ban—fear a fhuair urram o na ciadan an Dun-Eideann! Cha robh e ach a-mach ás a’ phrìosan nuair a chruinnich sluagh mór ’na choinneamh agus sianar phìobairean—sianar, a laochag—air an ceann. Smaoinich thusa, a leithid de rud a’ tachairt ann an Dun-Eideann, cuimhnich, a bhoireannaich!”
Ach a dh’ aindeoin na boil a bh’ air m’ athair cha robh móran blàiths anns an fhàilte chuir i air Lachlainn. ’S fhada bha fiosam nach robh móran aice mu dheidhinn.
A dh’ aindeoin sin uile, bha mi toilichte bhith dhachaidh. Bu ghlan fhéin a bhith ri taobh an teine uair eile agus an tigh làn dhaoine is cop orra bruidhinn. Thug mi sùil a-null air Seòras beag mo bhràthair a bha gìogail a-mach ás an leabaidh bhig shìos anns a’ bhalla. Ann an tiotan, nuair a dh’ fhalbhadh na daoine, bhithinn sìnte ri thaobh anns an leabaidh sin agus cha bhiodh mo shùilean-sa fada dùnadh a-nochd, rachainn-sa ’n urras.
Chuala mi guth trom ri ’m thaobh.
“Bha thu deagh ghreis air an taobh thall, ’ille, airson am beagan a thuirt an t-uachdaran riut a thogail.” Nuair a thionndaidh mi bha dà shùil gheur an tàilleir a’ coimhead orm an clàr an aodainn.
“Bha barrachd is sin ann” thuirt mi cruaidh gu leòr is gun cluinneadh gach duine mi agus mi coimhead air ais gu dàn air an tàillear. “ ’Se thug air na polasmain mo thogail gun do sgrìobh cuideigin litir a’ mùidheadh mort do ’n uachdaran agus bha iad a’ fiachainn ri chur ormsa.”
A dhuine, chuir e iongnadh orm. Cha tanaig fiamh no atharrachadh fo ’n ghréin air a bhathais. Thòisich a h-uile duine eile; a h-uile duine seach Lachlainn Bàn, air bruidhinn ’s air ceistneachadh còmhla. Chùm mi sùil air Lachlainn. Bha bhonaid dheth agus e ’tachas a chinn agus a’ dol fo smaointean. Nuair a chunnaic mi ’n rùsgadh a rinn iad air a
Is gu dearbh chreidinn e. Bha lasadh ’na shùil agus cumadh air a chorp a chuireadh eagal ort. Ach chùm Seumas air adhart.
“Ud, cha sgrìobhadh an litir ud ach aon duine,” ars esan.
“Có?” dh’ eubh a h-uile duine còmhla.
’S beag cabhaig a bh’ air an fhear ud g’ am fiosrachadh agus cha robh mi-fhìn a’ tuigsinn idir gu dé bha e ciallachadh.
“Có ach Ailean Mór?” ars esan, mu dheireadh thall. Cha ghann a chual’ iad seo na thòisich càch air aontachadh leis. Gu dearbh, mur b’ aithne dhomh fhìn a chaochladh, cha chanainn nach robh mi air a chreidsinn cuideachd. Bha Ailean Mór bochd ceàrr san inntinn. Duine truagh a bha fuireach leis fhéin ann am bothan, nach tric a bhitheamaid a’ tarraing ás nuair a bha sinn sa’ sgoil—a chualas iomadh uair a’ guidhe breitheanas air ìosal is uasal agus gu h-àraidh air uachdarain, gun duine beò cur diù sam bith ’na chainnt.
Creideadh iad a-nochd na thogradh iad, thuirt mi rium fhìn, cha robh mise dol g’an cur ás am barail air neo bhiodh crògan cruaidh
“Seadh, ’ille, tha rudeigin air d’ aire. Mach leis, ged nach math e, tha mi ’n dùil.”
“Mu’r deidhinn fhéin a tha e,” arsa mise, “Bha fearg eagalach air a’ bhàillidh mu dheidhinn na litreach agus leig e mach gum b’ aithne dha gura sibhse bhrosnaich càch gus an gàrradh a leagail. Tha fios aige cuideachd gura sibhse dh’ iarr orra gun am màl a phàidheadh. Tha cuideigin air a bhith . . .”
Stad mi ’s gun fhios agam ciamar a rachainn ris.
Dh’ éirich Lachlainn Bàn ’na sheasamh.
“A bhith gar brath ris a’ bhàillidh. An e sin e?” dh’ eubh e.
“Seadh” arsa mise.
Beag agus gu robh Lachlainn Bàn ’na bhodhaig, chuir e eagal air an duine bu mhotha ’s bu treise bha sud, rachainn an urras, nuair a dh’ éirich e ’s a thug e sùil mun cuairt. Nan robh cinnt aige gun robh am brathadair sa’ chuideachd bha mort air a bhith ann, tha sin cinnteach gu leòr. Cha tuirt duine diog ’s cha do thog duine sùil gus an do dh’ eubh mo mhàthair agus gluc a’ chaoinidh aice, “O nach tubhairt mi e! Nach fhada thuirt mi gun toireadh an dol air adhart agaibh dunaidh oirnn uile.”
“Eisd, a bhoireannaich, eisd,” arsa m’ athair air a shocair. “Ach có air an aon truaighe bha ris an obair?” dh’ eubh Tómas Ruadh.
“Ach carson a shaoileamaid gur e croitear a tha ciontach?” dh’ fhoighneachd Seumas Crùbach.
“An ainm an àigh, dé mu dheidhinn nan coigreach a tha ’nar measg?”
Cha tuirt duine diog mhàthar agus thòisich ’nam inntinn ás ùr na smuaintean eagalach sin a bh’ air mo shiubhal a’ fàgail Uige.
“Is aithne dhomhsa aon fhear” arsa Seumas Crùbach an uair sin, a tha tric gu leòr an cuideachd a’ bhàillidh.”
“Có seo?” dh’ eubh Lachlainn Bàn.
Thachais Seumas, air a shocair fhéin, a smeag le cromag a bhata.
“Nach e ’m bàillidh ceann-suidhe Bòrd na Sgoile? Seadh matha. Cò fear ás an sgìreachd seo as tric a chì e agus a dh’ fhaodadh beagan a chur ’na chluais o àm gu àm?”
“Dhia, chan e ’m maighstir-sgoile tha thu ciallachadh?” arsa m’ athair.
“An dearbh fhear. Có eile?” ars an tàillear.
Cha tuirt duine guth agus gach fear trang a’ dol fo smaointean. B’ e an ath cheisd, chuirinn air gheall, có bha toirt nan naidheachdan do ’n mhaighstir sgoile? Ciamar eile bhiodh fios aige mur a bitheadh cuideigin againne a’ ruith uige a bhrath chàich.
Gu dearbh cha bu tric a thadhaileadh croitear air a’ mhaighistir-sgoile. Mur a bitheadh an dearg éiginn orra airson ainm fhaighinn air bileag phaipeir no litir ri sgrìobhadh cha rachadh duin’ aca ’na ghaoth. Bha beagan eagail aca, tha mi cinnteach, roimh fhear a bha cho foghlumaichte.
B’ aithne dhòmhs’ e na b’ fheàrr na duin’ aca agus o na fhuair mi eòlas air duine bha ’na chuis-eagail do fheadhainn na bu shine na mi, is cinnteach gu robh mi, air amannan, glé bhragail mu dheidhinn. Mar gum buaileadh am peilear mi, thainig e ugam a liuthad rud a dh’ innis mi do ’n mhaighistir nach robh còir agam. Ach dé chinnt gur e sin a rinn am buaireadh? Nach iomadh uair a dh’ inns’ e fhéin dhòmhsa rud nach do dh’ innis e do dhuine beò ach dhomh fhìn, gum biodh e sgrìobhadh a dh’ ionnsaigh Mhgr. MacCoinnich ann an Inbhirnis, fear-taice nan croitearan, mu dheidhinn staid na diolacha-déirce san eilean seo? Bhitheadh e gu math searbh do ’n Mhaighistir nam faighte mach gu robh e gabhail taobh nan daoine an aghaidh nan uachdaran, ’s mar sin bha mis’ air ghealltanas gun facal a radha ri duine beò. Ach mas e ’n rud e gu robh am maighistir gar brath ris a’ bhàillidh . . . .
Arsa Tómas Ruadh: “Có air thalamh bhuan a dheanadh rud cho suarach?”
“Tha fear an seo a tha tric gu leòr mu ’n tigh-sgoile,” arsa Seumas Crùbach agus e dinneadh a chorraig chruaidh ’nam asnaichean. “Có
A dhuine bhochd, cha robh fhiosam dé chanainn. Sheall mi air gach duine agus tha mise ’g innse gura goirt a bhith faicinn na feirge ’s an droch-amharuis ann an sùilean chàirdean is choimhearsnaich. Bha tuar eagalach air aodann m’ athar.
“Seadh, matha, mach leis,” dh’ eubh e agus an dearg chaothach ’s an tàmailt a’ cur crith ’na ghuth.
“An tusa as coireach ris a seo?”
Dh’ fhairich mi mo nàdur ag éirigh ’na sradagan agus chuir am plìonas a bh’ air an tàillear chealgach an caothach buileach orm. Ged a hha fiosam fìor mhath ann an doimhneachd mo chridhe gur i ’bhriag a bh’ agam, dh’ eubh mi: “Cha mhì. Ma fhuair am maighistir-sgoile gréim air dad, cha b’ ann bhuam-sa thànaig e.”
| title | Teine Cean Fòid (2) |
| internal date | 1963.0 |
| display date | 1963 |
| publication date | 1963 |
| level | |
| reference template | Pòl MacAonghais in Gairm 42 %p |
| parent text | Gairm 42 |