7

Nuair a ràinig e am bothan, bha nighean na seasamh ri thaobh agus dh’aithnich e gur i an tè a bha bruidhinn ris mu dheidhinn a h-athar. A h-aodann a’ gleansadh anns a’ ghrèin, a cìochan rùisgte, a calpan ’s a casan treun is làidir, bha i na seasamh gun chàil oirre ach crios de dhuilleagan.

Bha e air a lìonadh le sannta na feòla, oir bha i mar Bheunas dhubh a bh’ air tighinn à cuan na coille.
“Thuirt an ceannard rium a thighinn,” ars ise, a’ sealltainn ris.

Rug e air làimh oirre ’s chaidh an dithis aca a-steach don bhothan. Laigh iad air an leabaidh, agus bha i mar iasg dubh a’ tionndadh ’s a’ tionndadh ann an cop, ann an eas, ann am frasan de bhùrn is de ghrèin.

Miraga, Miraga, Miraga.

Tha gach nì nàdarrach, bha guth ag èigheachd ris. Tha na h-eòin a’ seinn, tha na cuirp air beothachadh, tha na cnàmhan

Bha e a’ frasadh a’ bhùirn bho a ghuailnean, thionndaidh e anns an uisge, anns an abhainn. Geal mar an latha a bha e na laighe anns an oidhch’ aost fhallain.

Nuair a dh’èirich i bhon leabaidh, chuir i measan a-mach airson an dithis aca, agus dh’ith iad iad. Bha an sùgh a’ sruthadh sìos aodann.
“A bheil sinn gu bhith beò air measan a-chaoidh?” dh’fhaighnich e.
“Feumaidh tu feòil a chosnadh,” ars ise ann an guth nàdarrach làitheil, gu mnatha a tha air a fear a bhuannachd.
“Feòil a chosnadh?” ars esan.
“Seadh.”
“Innis dhomh,” ars esan, “mu dheidhinn an tiodhlacaidh ud.”
“An tiodhlacadh?”
“Seadh. Carson a tha sibh a’ cur nan corp suas do na craobhan?”
“Tha e na fhasan aig ar daoine. Tha an seòrsa tiodhlacaidh ud air a bhith ann bho riamh.”

Bha i sàmhach, ’s bha fhios aige nach robh an còrr ann a b’ urrainn dhi innse dha.
“Dè tha sinn a’ dol a dhèanamh gach latha?” dh’fhaighnich e, a’ smaoineachadh air tìm a’ fàs mun cuairt air gach latha.
“Dè tha ri dhèanamh,” ars ise, “ach am bùrn a thoirt bhon tobar agus am biadh a bhuannachadh?”
“Dè an seòrsa feòla air an robh thu a-mach?”

“Feòil nam fiadh,” ars ise.
“Càit?” dh’fhaighnich e.
“Anns a’ Ghlasach Fhada,” ars ise.
“Innis dhomh mu dheidhinn bhur trèibh,” ars esan.
“Mu dheidhinn ar trèibh? Tha sinn a’ creidsinn anns na h-eòin, anns na fèidh. Tha sinn a’ creidsinn gu bheil ar mairbh a’ bruidhinn rinn à goban nan eun. Tha iad a’ seinn rinn. Chan eil fhios a’m air a’ chòrr. Agus cuideachd tha ar treubh air a bhith ann bho riamh.”
“Dè thachair don mhiseanaraidh a bh’ ann romhamsa?” dh’fhaighnich e.

Sheall i ris le uabhas. “Bhàsaich e,” fhreagair i. “Chaidh e a dh’fhuireach anns a’ choille is bhàsaich e.”
“An e ’n fhìrinn a th’ agad?”

“ ’S e,” ars ise. “A-màireach thèid thu don Ghlasach Fhada. Chan eil i fad’ air falbh.”

Bha an aon theas a’ bualadh sìos air an talamh, an aon sholas rèidh.
“Cha robh mòran uisge ann am-bliadhna,” ars ise. “ ’S math dh’fhaodte nach bi a’ ghlasach cho fada ’s a chleachd i bhith.”
“An e droch rud a bhios an sin?” dh’fhaighnich e.

“ ’S e,” ars ise.
“Ach dè ’s urrainn dhòmhsa a dhèanamh?” dh’fhaighnich e. “Chan aithne dhomh sealg.”
“Faodaidh tu ùrnaigh a chur suas,” fhreagair i ann an guth neoichiontach. Tha i mar shleagh nan làmhan, sleagh anns a’ chogadh a tha a’ dol air adhart an-còmhnaidh, an cogadh airson biadh is beòshlaint.
“An ann airson sin a thàinig thu, airson mo chuideachadh a cheannachd?” ars esan rithe.

“Chuir an ceannard an seo mi,” ars ise gu sìmplidh.

An ceannard. Dè an seòrsa duine a bh’ ann dheth? Glic is aost, làidir, treun, a’ cumail an trèibh ri chèile latha an dèidh latha, bha e beò ann an tìm, anns an dorchadas.
“Trobhad,” ars ise gu ciùin, ’s fhuair e e fhèin a-rithist a’ snàmh ann an eas dubh, iasg am measg nam faileasan, stoirm le dealanaich a’ dòrtadh mun cuairt air, uisge gun chrìoch.
“Chan urrainn dhomh d’ fhàgail a-nis,” ars esan rithe, a’ slìobadh a cinn. Sheall i ris le sùilean ciùin.
“Anns an treubh,” ars ise, “mura faigh thu feòil, feumaidh mi d’ fhàgail. ’S e sin an lagh.”
“M’ fhàgail?” ars esan le uamhann.
“Seadh,” ars ise, “tha e nàdarrach.”

Ach an gaol, theab e a ràdh, dìlseachd, truas – a bheil iad uile crochte ri saoghal a’ phailteis, a bheil iad uile mì-nàdarrach?

“ ’S e sin bu choireach,” ars ise, “gun do dh’fhàg bean Bhanga e. Cha robh e a’ buannachd feòla. Bha a’ chlann acrach. ’S e sin bu choireach gu robh e ga bualadh. ’S e sin bu choireach gun deach e na Chrìosdaidh. Bha e smaoineachadh gun ionnsaicheadh e draoidheachd bhuadhmhor anns an eaglais.”

Theab e lachan mòr gàire a dhèanamh. Chaidh Banga air tòir an anama airson feòil a bhuannachd.
“Bha e smaoineachadh gu robh draoidheachd làidir anns a’ Chrìosdaidheachd,” ars ise.
“An dèidh don mhiseanaraidh eile bàsachadh bha seusan math fluich againn.” Bha i na suidhe air a bheulaibh mar ìomhaigh de dh’eabonaidh, air a gearradh à tìm, làidir is dubh.

M’ fhaileas, mo fhlùran, mo dhorchadas anns a bheil gach nì buadhmhor a’ gluasad. Dh’fhairich e e fhèin mar chruimh geal anns an dorchadas thorrach.

Bha fhios aige nach b’ e an gaol a bha seo, ’s e a bha seo ach sannt na feòla.

Air a cùlaibh, air cùl tìm, chunnaic e eaglais ag èirigh le turraidean àrda tana, àrd-eaglais, cathair-eaglais.

Ach ciamar a gheibheadh e feòil dhi?

Esan nach do chleachd sleagh a-riamh na bheatha?

Chuir e a làmh mun cuairt oirre. “Dè dhèanainn às d’ aonais?” bha e ag ràdh, is aodann domhainn na falt. “Bhithinn buileach nam aonar anns an àite sa.”

Do chìochan, do chalpan, do bholtrach cùbhraidh.

D’ fheòil, d’ fheòil!

Na fèidh a’ ruith mar ghathan grèine anns a’ Ghlasach Fhada, ’s esan le sleagh na fìrinn às an dèidh.

Dh’fhairich e faileas a’ tuiteam tarsainn air doras a’ bhothain, ’s chunnaic e an ceannard a’ tighinn a-steach. Bha raidhfil aige na làimh.
“Thug mi thugad an gunna seo,” ars esan. “Chan aithne do dhuine às an treubh a chleachdadh. Nì e feum dhut anns a’ Ghlasach Fhada.”

Rug am miseanaraidh air a’ ghunna le toileachas. O, nach e an ceannard seo a bha coibhneil. Ach dè bu choireach gu robh a shùilean cho cian, cho (cha mhòr) magach? Sheall iad ri chèile, an gunna eatarra, mar gum biodh an ceannard a’ toirt gibhte mhealltach dha.

Ach anns a’ mhionaid fhras a’ ghrian air a’ mhaide aost ’s bha gach nì ceart gu leòr a-rithist.

Nuair a dh’fhalbh an ceannard, thug Dòmhnall pòg do Mhiraga, ’s bha a làmh air a’ ghunna, sàmhach is ciùin. Ann am beagan ùine chuir ise a làmh air a’ ghunna cuideachd gun eagal sam bith oirre, mar gum biodh i air a corp ’s a h-anam a chur na làmhan.